remlin werkt verder
|an vredespogingen
Saddam Husayn hielp jodenhij is okay
Jacob van Heemskerck
begeleidt vliegkampschip
Satellieten waarschuwen
Patriot-eenheden eerder
CöidócSomunt
9?
zwaait
Oorlogssituatie bemoeilijkt
aanpak van olieramp in de Golf
Arafat: Perez vergat
Saddams antwoord
AGKJOORLOG
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
er vraagt bijdrage
EG voor Israël
IjNGTON De Amerikaanse minister van
ndse zaken James Baker vraagt de twaalf
van de Europese Gemeenschap een bij-
in de Israëlische defensiekosten en over-
ctra hulp aan de frontlijnstaten. De Ameri-
•egering zelf zou overwegen Israël 700 mil-
een miljard dollar extra economische steun
h. Israëls minister van buitenlandse zaken,
§evy, heeft gisteren een voorgenomen reis
VS slechts enkele uren voor zijn vertrek
d. Volgens ingewijden is Levy bijzonder
rd over het gedrag van zijn collega van
mons-' Moshe Arens, omdat die eerder naar
gton vertrok zonder enig overleg met hem.
en Levy zijn de belangrijkste kandidaten
rivalen) voor de opvolging van premier
Shamir (75).
(Van onze correspondent
Willy Werkman)
TEL AVIV Terwijl de bevolking van Is
raël in steeds grotere angst de aanhoudende
Scud-raketaanvallen van Irak ondergaat,
zijn de 150 joden die nu nog in Baghdad
wonen Saddam Husayn dankbaar voor de
wijze waarop hij hen heeft behandeld.
„De joden in Baghdad hebben mij verteld dat Sad
dam hen heeft geholpen bij bijvoorbeeld het res
taureren van het graf van de profeet Yona en de
hoofdsynagoge van Baghdad", vertelt Mordechai
Ben Porat, de 69-jarige leider van de grote Iraaks-
joodse gemeenschap in Israël.
„Hij heeft ook, voor de invasie in Kuwayt, de jo
den in Irak de gelegenheid gegeven te emigreren.
Niet voor niets zeggen de joden in Baghdad: 'God
zij gedankt en Saddam zij gedankt'."
Mordechai Ben Porat, die in 1923 in Baghdad werd
geboren en in 1945 te voet via Jordanië het toen
malige Palestina bereikte, werd in 1949 verkleed
als Bedoeïen door de Israëlische geheime dienst te
ruggestuurd naar Irak om daar aan het hoofd te
staan van de illegale joodse emigratiebeweging. Hij
heeft er met groot gevaar voor eigen leven voor
gezorgd dat uiteindelijk 150.000 Iraakse joden, die
toen vooral in Baghdad en Basra woonden, het
land konden verlaten.
De illegale Iraaks-joodse emigratie kreeg indertijd
de bijnaam Alibaba. Mordechai Ben Porat zelf ver
trok met het laatste vliegtuig, nadat hij zich aan
een touw naar binnen had laten hijsen.
„In het verleden", zegt hij nu in zijn kantoor van
het Babylonische Joodse Erfenis Centrum in Or
Jehuda, niet ver van Tel Aviv, „zijn de joden in
Irak mishandeld, ontvoerd en zelfs opgehangen.
Maar Saddam Husayn heeft een zwak voor de jo
den. Dat heeft te maken met zijn jeugd. In zijn ge
boorteplaats Takrit woonden indertijd twee joodse
families. Eén van die joodse families had nauwe
handelsbanden met de familie van Saddam Hu
sayn. De moeder van Saddam sprak altijd lovend
over de joden. En toen in de beginjaren veertig po
groms uitbraken tegen de joden in Irak liet de fa
milie van Saddam Husayn de huizen van de joodse
families in Takrit met gewapende mannen omsin
gelen om de joden tegen de massa's te bescher
men".
De drie en dertig Scud-raketten die Saddam Hu
sayn inmiddels op Israël heeft laten afvuren, en de
mishandelingen die hij zelf in Iraakse gevangenis
sen onderging als leider van de illegale joodse emi
gratie hebben Mordechai Ben Porats mening over
de Iraakse leider niet veranderd.
„Hij is een man die de trots van Irak in zich
draagt", zegt hij. „Hij is een man die zijn beloften
nakomt. Hij is een echte Irakees".
Maar hij gelooft wel, dat Saddam Husayn binnen
enkele weken zal worden vermoord door zijn ei
gen mensen. „Het Iraakse volk is tegen het regi
me", zegt hij. „Ik denk dat een van zijn medewer
kers hem zal doden". Wat er dan met de kleine
joodse gemeenschap in Baghdad zal gebeuren, is
voor Mordechai Ben Porat een vraag die hem met
zorg vervult.
i .Enl
'ngei (Vervolg
ier s|n de voorpagina)
nipu Het Kremlin
zijn diplomatieke
J s ine om een einde
Golfoorlog te be-
jelligen opgevoerd
Zien ontmoeting die
vors^i zal plaatsvinden
iiSovjetpresident Mi-
jGorbatsjov en de
tse minister van
- jJandse zaken, Sabah
an yjl al-Jaber al-Sabah.
s de regeringen van Pa-
tj Moskou mag een vre-
%ng na de oorlog tegen
P et beperkt blijven tot de
's in\io, maar moet deze het
jMidden-Oosten omvat-
Z1ïh Franse minister van
prijk ndse zaken, Dumas,
[rde gisteravond in
dat daartoe ook rege-
het Israëlisch-Ara-
hefconflict en van de pro-
in Libanon behoren,
ontmoetingen met
kiov, premier Valentin
Pavlov en collega Bessmert-
nych verklaarde Dumas dat de
Sovjetunie en Frankrijk in
hun opvattingen over een na
oorlogse regeling „zeer dichtbij
elkaar" stonden. Dumas maak
te bekend dat Gorbatsjov de
Franse president Francois Mit
terrand heeft uitgenodigd naar
Moskou te komen. Hij zei dat
hij garanties van zijn gespreks
partners had gekregen dat er
geen Sovjet-adviseurs meer in
Irak zijn. De geallieerden
maakten gisteren bekend op
de Iraakse militaire radio 48
uur conversatie, in het Rus
sisch, te hebben onderschept.
Sovjetcommentator Gennady
Vasilijev heeft in het dagblad
Pravda van de communisti
sche partij geschreven dat de
tactiek van de Amerikanen er
voor kan zorgen dat „het lijk
van de Koude Oorlog uit zijn
graf klautert".
Missie
De niet-gebonden landen zijn
er gisteren niet in geslaagd een
nieuw vredesinitiatief ter be
ëindiging van de Golfoorlog te
formuleren. De vijftien landen
plus de PLO die in Belgrado
bijeenwaren, kwamen niet
verder dan het voornemen om
„zo snel mogelijk" een diplo
matieke missie naar Baghdad,
Washington en de overige be
trokken landen te sturen. Wel
ke landen de missie zullen
vormen was gisteravond nog
niet bekend. Over de voorstel
len waarmee de delegatie naar
Irak zal afreizen wilde de Joe
goslavische minister van bui
tenlandse zaken Loncar niets
zeggen. Wel stelde hij als voor
zitter van de vergadering dat
Irak in elk geval uit Kuwayt
zal moeten verdwijnen. Elke
oplossing zal op basis moeten
zijn van de door de VN gefor
muleerde resoluties, liet hij
weten. Loncar ontkende dat
de niet-gebonden landen te
verdeeld waren om tot een
eensgezind standpunt te ko
men.
De Britse minister van defen
sie, Tom King, verklaarde het
eens te zijn met het besluit van
de Amerikaanse president
George Bush om de grondoor-
King gaf een kort commentaar
na een ontmoeting met zijn
Amerikaanse collega Dick
Cheney in het Pentagon „We
moeten eerst het Iraakse mili
taire vermogen verder onder
mijnen", zei King. Ook de
Franse minister van defensie,
Pierre Joxe, hield besprekin
gen in het Pentagon.
De Duitse minister van bui
tenlandse zaken Hans-Dietrich
Genscher gaf gisteren in Cairo
zijn steun aan de pogingen van
landen in het Midden-Oosten
om na de oorlog een vreedza
me orde in de regio te vesti
gen. Volgens hem ligt er voor
Egypte een belangrijke en be
slissende rol weggelegd. Gen
scher is vandaag doorgereisd
naar de Syrische hoofdstad
Damascus.
De ministers van buitenlandse
zaken van de Arabische staten
die deelnemen aan de anti-
Irakcoalitie zullen vrijdag in
Cairo bijeenkomen om voor
stellen voor een permanente
Arabische veiligheidsmacht in
de Golf te bespreken.
ieho
n, h
ïakt
gev
Elk
iet
in
jlMonk
de
in een
ïwinkel.
r jstijn van
'urf.Arabië
jt de
hiin Ige
cr/moeder de
kaanse
in de
oui
Bemanningsleden van de Jacob van Heemskerck verschieten vele meters film nu zij zo dicht bij het Amerikaanse vliegkampschip
Theodore Roosevelt mogen varen. foto: anp
A/B JACOB VAN
HEEMSKERCK Sinds
maandag opereert het
luchtverdedigingsfregat
Jacob van Heemskerck
als 'persoonlijke bescher
mer' van het Amerikaanse
vliegkampschip Theodore
Roosevelt.
Het is voor het eerst sinds het
uitbreken van de oorlog, dat
een niet-Amerikaanse oorlogs
bodem uit de multinationale
vloot in de Perzische Golf een
dergelijke opdracht heeft ge
kregen. In marinetaai is de Ja
cob van Heemskerck nu de
'shot gun' van de Theodore
Roosevelt; in de praktijk bete
kent dit dat het fregat het
vliegkampschip van zeer
dichtbij begeleidt om eventue
le Iraakse aanvallen vanuit de
lucht af te slaan. Dit gebeurt
overigens samen met andere
schepen, die meer voorwaartse
posities hebben ingenomen, en
met vliegtuigen. Het Neder
landse fregat is in feite de laat
ste schakel in die luchtverde
diging.
Kolonel ter zee H.P. Wirth, de
commandant van de Jacob
van Heemskerck, ervaart de
begeleiding vari de Theodore
Roosevelt als een eervolle op
dracht en een welkome afwis
seling in het werk van de af
gelopen vijf weken. Bovendien
ziet overste Wirth de operatie
als een bevestiging van de
kwaliteiten van het schip en
de bemanning.
Hoewel de Jacob van Heems
kerck maandagavond al in de
buurt van de Theodore Roose
velt voer, kan sinds gisteren
het Amerikaanse schip pas
echt goed worden bekeken. In
eerste instantie bedroeg de af
stand tussen beide schepen
zo'n drie tot vijf kilometer.
Maar na verloop van tijd
kreeg het fregat toestemming
het vliegkampschip tot op 450
meter te naderen, terwijl de
vliegoperaties gewoon door
gingen.
Veel bemanningsleden van de
Jacob van Heemserck stonden
aan dek om maar niets te mis
sen van het schouwspel. Me
ters film en uren videoband
zijn verschoten. De nucleair
aangedreven Theodore Roose
velt behoort met zijn lengte
van bijna 320 meter, 92.000 ton
waterverplaatsing, ruim 5000
bemanningsleden en capaciteit
voor 120 vliegtuigen (ongeveer
evenveel als het totale aantal
vliegtuigen van de Koninklij
ke Luchtmacht) tot de grootste
vliegkampschepen van de
Amerikaanse marine.
Met de twee andere Neder
landse schepen van het eska
der, het standaardfregat Phi
lips van Almonde en het be
voorradingsschip Zuiderkruis,
gaat het ook uitstekend. Beide
schepen hebben net een reis
achter de rug naar Bahrayn.
Hier moest 60 ton aan voorra
den, waaronder munitie, wor
den opgehaald. De goederen,
bestemd voor meer dan 20
verschillende schepen, werden
vervolgens door de Zuider
kruis op zee aan andere be-
voorraders overgegeven. Tij
dens de gehele operatie fun
geerde de Philips van Almon
de als escorteur van de Zuider
kruis.
De afgelopen dagen was het
slecht weer in ae Perzische
Golf: tot windkracht 8 en drie
tot vijf meter hoge golven.
Hierdoor drijven waarschijn
lijk opnieuw mijnen in de
richting van de multinationale
vloot. Gisteravond waren er
103 gevonden.
ortm
r.ijs
70.000 EO-kaarten naar Tel Aviv
jJüRK Medewerkers van Christenen voor Israël en de
Jjelische Omroep zijn gisteren naar Israël vertrokken met
,70.000 kaarten ter bemoediging van de inwoners van Tel
!De kaarten worden huis aan huis verspreid door kinderen
e*jet Jaffo-instituut, een kindertehuis in Tel Aviv. Drie we-
bieden werden de luisteraars van de EO opgeroepen kaar-
*s]bestellen ter ondersteuning van de Israëliërs die door de
Z'ee raketaanvallen zijn getroffen. Op de kaarten staan tek-
'tllit het Oude Testament in het Hebreeuws en het Neder-
iassadeur verdedigt chemische wapens
a De Iraakse ambassadeur in België, Zaid Adar,
°fdat zijn land het recht heeft om chemische wapens te ge
len. In een vraaggesprek in het Franstalige dagblad Le-
'Ie ontkent de diplomaat dat Baghdad over kernwapens be-
We hebben het recht'chemische wapens te gebruiken „op
boment dat het grondgebied van Irak wordt aangevallen'
Mde ambassadeur. Over nucleaire wapens zegt hij: „We heb-
le niet, maar we hebben wel het recht ze te bezitten". Vol
de Iraakse diplomaat is er nog steeds ruimte voor een dia-
aid Adar zegt ervan overtuigd te zijn dat president Sadam
i als „politieke winnaar" uit de strijd tevoorschijn zal ko-
SCHIPHOL Door de
oorlogssituatie in de Golf
is het onmogelijk een
goed beeld te krijgen van
de omvang van de olie
ramp ter plekke.
„De bestrijding ervan levert
problemen op omdat je niet
kunt werken waar je wilt", zo
zei D. Tromp, directeur
Noordzee van Rijkswaterstaat,
gisteravond op Schiphol na te
rugkomst uit Saudi-Arabië.
Tromp heeft, samen met een
collega en twee vertegenwoor
digers van acht Nederlandse
bedrijven, onderzoek gedaan
naar mogelijke Nederlandse
steun bij het opruimen van de
olievlek. Nederland, zo is met
de Saudische autoriteiten
overeengekomen, zal in eerste
instantie op twee plaatsen in
de Golf de olie proberen te
verwijderen. Het betreft het
eiland Abu Ali en de baai Ta-
nifah. De Nederlandse over
heid schenkt hiervoor een be
drag van een half miljoen gul
den.
Het eigenlijke schoonmaak
werk ter plaatse zal gebeuren
door het Nederlandse bedrijfs
leven, onder coördinatie van
een Saudische milieu-instan
tie. Minister Maij van verkeer
en waterstaat, die Tromp en
zijn collega J. Huisman be
groette, wilde om veiligheids
redenen niet zeggen welke
acht Nederlandse bedrijven bij
de aanpak van de olievervui
ling zijn betrokken.
Naar schatting is ruim een
miljard liter ruwe olie inmid
dels in de Golf gestroomd. On
duidelijk is nog of de toevloed
van nieuwe olie is gestopt.
Totnutoe heeft alleen een
Noors schip olie kunnen weg
zuigen op zee, in totaal zo'n ze
ven miljoen liter. Gevraagd of
de bestrijding niet te laat op
gang komt - de eerste lozin
gen vonden ruim twee weken
geleden plaats - zei Tromp dat
het „altijd te laat" is.
DE MYSTERIEUZE MIJN
Oeioei...fin' ...7e heeft k
[na dl mijn takjes af je kapt! j H
tiaarje hunt praten,
net zoals Tobias en
ikBlijf bij ons, dan
worden we vriendjes1
(c) Standaard Ultqeverlj/Wavery P
ROME PLO-leider Yasser Arafat heeft in een inter
view in de Italiaanse krant II Manifesto verklaard, dat
VN-secretaris-generaal Perez de Cuellar de Iraakse lei
der Saddam Husayn op 13 januari een vijf punten tel
lend voorstel van de EG had gepresenteerd, maar had
verzuimd het antwoord van Saddam op dit voorstel
door te geven.
Volgens Arafat luidde het Iraakse antwoord dat „de internatio
nale wetgeving op dezelfde wiize op iedereen in de regio dient te
worden toegepast. Zij zou in de Golan, in het zuiden van Liba
non, op Cyprus en in Palestina net zo zeer van toepassing
moeten zijn als in de Golf". Volgens de vertrouwelijke notulen
van het overleg in Baghdad zou Perez vol lof geweest zijn voor
Saddam, omdat deze de toekomst van de Palestijnen op de VN-
agenda heeft weten te krijgen. „Het is een Amerikaans tijd
perk", zei Saddam. „Wat Amerikanen willen gebeurt en niet
wat de VN-Veiligheidsraad wenst". Perz de Cuellar zou daarop
hebben geantwoord: „Voor zover ik ermee te maken heb, ben ik
het met u eens".
In zijn Italiaanse interview gisteren sprak Arafat de verwach
ting uit, dat de Golfoorlog minstens 30 maanden zal gaan duren
en dat het conflict zich zal uitbreiden naar andere gebieden in
het Midden-Oosten.
RIYAD Volgens het
Amerikaanse tijdschrift
Aviation Week and Space
Technology zijn de Ame
rikanen begonnen met het
doorseinen van de gege
vens van waarschuwings
kunstmanen naar de be
manningen van de Pa
triot-batterijen in Saudi-
Arabië en Israël. Daar
door is een snellere waar
schuwing tegen een aan
val van Iraakse Scud-ra
ketten mogelijk.
In het begin van de Golfoorlog
konden Israël en Saudi-Arabië
dank zij gegevens van Defense
Support Program (DSP-satel-
lieten) ongeveer 90 seconden
voor een naderende Scud-aan-
val worden gewaarschuwd.
Dat is een bijzonder korte
tijdsspanne, maar genoeg om
beschermende maatregelen te
nemen zoals het aandoen van
gasmaskers tegen een eventue
le chemische of bacteriologi
sche aanval van Irak.
De waarschuwingstijd is nu
van anderhalve minuut naar
vijf minuten gestegen. Dat
komt omdat de gegevens van
de DSP-satellieten, die eigen
lijk niet waren ontworpen om
te waarschuwen tegen raket-
aanvallen in de Golf, nu door
gestuurd worden naar de ploe
gen die de Patriot-batterijen in
Israël en Saudi-Arabie beman
nen. Daardoor zullen ze naar
verwachting het aantal slacht
offers van een eventuele che
mische of bacteriologische
aanval kunnen beperken. Bo
vendien neemt de kans op het
succesvol onderscheppen van
Scuds door Patriots hierdoor
aanmerkelijk toe.
Opmerkelijk hierbij is het
technologisch aanpassingsver
mogen. Het DSP-programma
en de Patriots waren niet ont
worpen om met elkaar in ver
binding gesteld te worden.
Minstens twee DSP-kunstma-
nen werden in een positie ge
bracht die hen in staat stelt de
Iraakse Scud-lanceringen on
der zo goed mogelijke omstan
digheden te bespieden. Andere
DSP-satellieten bevinden zich
boven de Atlantische, Stille en
de Indische Oceaan. Ze draai
en in een zogenaamde geosta
tionaire baan op een hoogte
van 36.000 kilometer boven de
evenaar. In een dergelijke
baan lijken kunstmanen vanaf
de aarde gezien aan de hemel
stil te hangen en daardoor
kunnen ze 24 uur per dag een
zelfde gebied in de gaten hou
den. Vele weer- en communi
catiesatellieten draaien even
eens in een dergelijke geosta
tionaire baan om de aarde.
Aanval
De telescoop aan boord van de
DSP-satellieten bekijkt Irak
om de twaalf seconden en is
dus in staat'Scud-lanceringen
zo goed als onmiddellijk waar
te nemen. Bij een dergelijke
lancering wordt een infrarood-
opname gemaakt die naar een
grondstation in Australië
wordt doorgestuurd. Daar
wordt nagegaan of het werke
lijk om een Scud-aanval gaat.
Tegelijk gaat de informatie via
een militaire communicatiesa
telliet naar het US Space Com
mand in Colorado Springs.
Terwijl de DSP-kunstmanen
de Scud verder volgen, wordt
berekend waar hij ongeveer
zal neerkomen. Bij een aanval
met meerdere Scuds kan dit
voor elk projectiel afzonderlijk
gebeuren. Het DSP-systeem is
zelfs in staat onderscheid te
maken tussen hitte, ontwik
keld door de rookpluim van
een Scud, en andere hittebron-
nen in de buurt, bijvoorbeeld
afkomstig van bomexplosies.
Minder dan twee minuten na
de lancering is al bekend waar
de Scud ongeveer zal neerko
men. In het begin van de
Golfoorlog werden de gege
vens daarop doorgestuurd naar
Israël of Saudi-Arabie, waar ze
ongeveer anderhalve minuut
voor de 'impact' binnenkwa
men. Door de verbinding tus
sen DSP-satellieten en Patriot-
batterijen ontvangen de Pa
triot-bemanningen nu veel
sneller deze informatie.
Volgens Aviation Week and
Space Technology heeft Sad
dam Hussayn een belangrijke
militaire blunder begaan door
voor het uitbreken van de oor
log twee Scuds bij wijze van
test af te vuren. Daardoor
konden de Amerikanen de no
dige voorzorgen nemen om de
waarschuwingstijd bij een aan
val te vergroten. Russische en
Chinese raketproeven waren
eveneens een goede leerschool
voor het waarnemingsvermo
gen van DSP-satellieten, even
als de oorlog tussen Irak en
Iran, tijdens welke 166 lance
ringen van raketten werden
waargenomen.
BENNY AUDENAERT
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
