ïwinter: de één
profiteert, de
inder is de dupe
Me op Valentijnsdag
aan ons denkt,
wordt niet vergeten.
CeicbcSotvumt
1/f
labinet praat over relatie met Suriname
-Holland
Qvsino's
de Holland Casino's kom je ogen tekort,
Lubbers
hoopt
miljard te
besparen
Vakcentrale keert
zich tegen
Volksverlakkerij'
IRA-verdachten verzetten
zich tegen 'kromsluiting'
^NENLAND
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1991 PAGINA 3
jgels en veren
islag genomen
Algemene Inspectie-
t (AID) van het ministe-
Olïjin landbouw heeft bij
•roothandel in Amster-
een enorme partij vleu-
en veren van veelal
hebhpme en beschermde
nsbe£ >n beslag genomen,
.schatting zijn hiervoor
Jo vogels gedood. De
g Blaar heeft de voorraad
[spnxj jngekocht in Parijs en
ve kq in Singapore. Op de
ren was een geschatte
de van enkele duizen-
ilem;
nveri(
Vervangende dienst
twee maanden korter
DEN HAAG De diensttijd voor
erkende gewetensbezwaarden
wordt teruggebracht van achttien
naar zestien maanden.
Dit staat in een wetsvoorstel dat mi
nister De Vries van sociale zaken en
minister Ter Beek van defensie bij
de Tweede Kamer hebben inge
diend. De bewindslieden houden
vast aan het uitgangspunt dat de
vervangende dienst eenderde lan
ger moet duren dan de gewone
dienstplicht. De militaire diensttijd
is verkort naar 12 maanden. Groen
Links en de belangenorganisatie
Vereniging Dienstweigeraars dron
gen in het verleden aan op gelijke
diensttijden.
D66 eist opheldering
over dioxine-uitstoot
DEN HAAG De Tweede-Kamer
fractie van D66 gaat minister Alders
(milieu) vragen stellen over de uit
stoot van dioxines door auto's die op
loodhoudende benzine rijden. Dat
heeft de kamerlid Tommei gezegd.
Aanleiding vormt een publicatie in
deze krant over de enorme omvang
van de dioxinevorming door 'lood
houdende auto's'. Weliswaar was be
kend dat in de uitlaatgassen giftige
dioxines voorkomen, maar de om
vang was tot nu toe niet bekend. Vol
gens Tommei is er sprake van een
„ernstige, serieuze vervuiling, die
niet te verwaarlozen is". De gegevens
over de dioxine-uitstoot zijn onlangs
vastgesteld door Duitse onderzoekers
van de universiteit van Stuttgart.
Otter wellicht weer
terug in Nederland
MAASTRICHT In de provincie Lim
burg worden de laatste tijd regelmatig ot
ters en ottersporen gesignaleerd. Tot nu
toe werd aangenomen dat de otter in Ne
derland was uitgestorven. Om duidelijk
heid te verkrijgen over het al of niet
voorkomen van de otter in Limburg star
ten de Stichting Otterstation Nederland
en de Zoogdierenwerkgroep van het Na
tuurhistorisch Genootschap in Limburg
een onderzoek. Het onderzoek duurt tot
half maart en strekt zich uit over Lim
burg en delen van België, Duitsland en
Brabant. Daar zal in waterrijke gebieden
worden gezocht naar pootafdrukken en
uitwerpselen. Voor een dergelijk om
vangrijk gebied is gekozen omdat otters
zich over grote afstanden kunnen ver
plaatsen.
ven
n eJl HAAG De Unox-
neeJ3ieken in Oss maken
datjr rookworst voor bij
te njboerenkool dan nor-
il. Vredestein in En-
)de is zeer te spreken
i de verkoop van win-
van|anden, maar dezelfde
'eliHuw die de bandenfa-
1 ge!k tot tevredenheid
aantt, maakte dat de car-
lge'.klsoptocht in Breda
'v^riierwege moest worden
iedt laakt. En het vervoer
gevaarlijke stoffen
•d in een paar provin-
verboden. Het wintert
ons land en dat blijft
zonder gevolgen. Of
euw en vorst het
,ndajrijfsleven geld kost
5wo?t evenwel de vraag,
olg. het ministerie van econo-
darfhe zaken weten ze het
ku.en een woordvoerder van
Centraal Bureau voor de
istiek (CBS) in Voorburg
^eze, alleen maar mee helpen
jeldj
heeft proberen te leggen tus
sen het natuurverschijnsel
winter en de invloed ervan op
's lands economie. Hij houdt
het er tenslotte op dat er altijd
mensen zijn die van de winter
'profiteren' en weer anderen
er de dupe van worden.
Bij Unox profiteren ze in elk
geval. Er gaat met het dalen
van de temperaturen meer
worst en erwtensoep de deur
uit. Uit concurrentie-overwe-
gingen wil F. Weijers van de
marktgroep soepen niet kwijt
hoe groot de omzet is, maar
anderhalf keer de gemiddelde
omzet halen ze deze strengste
winter sinds 1986 zeker. Hoe
veel dat bij benadering is?
Weijers: „We verkopen nor
maal al heel erg veel". Reken
dus maar uit... En er is inder
daad een verband tussen tem
peratuurschommelingen en de
consumptie van rookworst en
erwtensoep. Volgens Weijers
vergelijkbaar met de relatie
ijsverkoop en zomerse tempe
raturen. Toch kunnen er wel
wat 'verstorende' factoren bij
zitten, zoals de Golfoorlog. Met
de crisis in de Perzische Golf
en het uitbreken van de oorlog
sloeg het Nederlandse volk
immers aan het hamsteren. En
juist de produkten van de
Unox lenen zich daarvoor, al
dus Weijers. Gevolg is dat er
thuis nog veel in de kast ligt.
Botbreuken
Zijn we misschien zieker in de
winter? „Nee, er is geen duide
lijke stijging. Al speelt het na
tuurlijk een rol dat het kro
kusvakantie is. Een deel van
de bevolking vertoeft elders",
weet GAK-voorlichter W.
Bastiaanse te vertellen. Wel,
zo voegt hij er vanuit het
hoofdkantoor in Amsterdam
aan toe, is het drukker bij de
eerste hulp van de ziekenhui
zen waar mensen zich moeten
laten behandelen voor vooral
op het ijs opgelopen blessures
en botbreuken. De carnaval,
dat terzijde, heeft evenmin in
vloed op het ziekteverzuim.
Bastiaanse baseert zich
„even nadenken hoor, het
Schaatsen en erwtensoep zijn deze dagen onverbrekelijk met elkaar verbonden. Unox verwacht
een omzet die anderhalf maal zo groot is.
FOTO: SP
winterhand varieert. Als de
bezitter de band alleen mon
teert voor de reis naar de win
tersportbestemming, en terug,
gaat hij levenslang mee. De
doorsnee automobilist is echter
niet zo precies en houdt de
band er ruim een winter on
der. In dat geval gaat hij vol
gens Wiersema drie jaar mee.
De dientengevolge logische
vraag of de bandenfabrikant
blij is met één goede winter
eens in de drie jaar, beant
woordt hij met nee. Wiersema:
„Wat mij betreft mag het elk
jaar".
TOON MESMAN
is alweer een jaar geleden"
op de ervaringen met een vo
rige carnavalsviering: „Ik
weet nog dat de zuidelijke
kantoren, want daar speelt het
toch vooral, geen stijging heb
ben gemeld".
Vrachtwagens met gevaarlijke
stoffen moeten in sommige
provincies op last van de
(plaatsvervangend) commissa
ris der koningin aan de kant.
Een strop voor de transpor
teurs. De meeste (vrachtau
to's blijven echter rijden,
waarvan een aantal op winter
handen. Het gaat heel goed
met de verkoop, zegt directeur
P. Wiersema van bandenfabri
kant Vredestein in Enschede.
Althans: „De winterbanden-
verkoop is meer dan we had
den gebudgetteerd. Dat is nog
relatief weinig, want Neder
land is geen winterbanden-
land". Wiersema legt uit dat
hoewel het weer zou doen
denken dat nü de piek in de
verkoop te vinden is, die feite
lijk voorbij is. Automobilisten
schaffen de band al in het na
jaar aan, om deze in oktober of
november onder de auto te
leggen. Daarbij heeft Vredes
tein vorig jaar de grote klap
per al gemaakt, toen er in een
aantal landen weken sneeuw
lag. De levensduur van een
hin!& HAAG Binnen het
inet is een discussie op
3 gekomen over de toe-
stige relatie tussen Neder-
en Suriname. Op basis
de resultaten van het
ideling overleg dat begin
iri tussen de Tweede Ka-
en de ministers van bui-
andse zaken en ontwikke-
|se s ssamenwerking plaats
gehad, hebben de meest
rika
spn
ing
betrokken bewindslieden in
middels een aantal ideeën op
tafel gelegd die in de richting
gaan van zeer vergaande sa
menwerking met Suriname.
Uitgangspunt is dat in Surina
me na de aangekondigde ver
kiezingen in mei de democra
tie een echte kans krijgt en er
van de kant van de nieuwe re
gering ook behoefte bestaat
om de band met Nederland
nauwer aan te halen. In de
gisteren uitgelekte plannen
zijn de ministers Van den
Broek van buitenlandse zaken,
Pronk van ontwikkelingssa
menwerking, Hirsch Ballin
van justitie en premier Lub
bers bereid om een grote ver
antwoordelijkheid voor een
evenwichtige opbouw van de
Surinaamse maatschappij op
zich te nemen. In een soort
nauwe Gemenebest-relatie zou
Nederland zich in moeten
spannen op het gebied van het
(openbaar) bestuur, de econo
mie, de rechtspraak, de finan
ciën en defensie en buiten
landse zaken.
De plannen gaan verder dan
de „piketpaaltjes" die tijdens
het mondeling overleg met de
Kamer zijn geslagen en onder
vinden wegens het vergaande
karakter weerstand van ande
re leden van de ministerraad.
Van officiële zijde wordt ui
terst terughoudend gereageerd
op het uitlekken van de plan
nen. Geen commentaar, zo
heet het. Wel wordt bevestigd
dat de uitkomsten van het
overleg onderwerp zijn ge
weest van een kabinetsdiscus-
(ADVERTENTIE)
e di
ton!
Morgen is 'n bezoekje aan één van de 8
Holland Casino's meer dan de moeite waard.
Want iedereen die langskomt krijgt van ons 'n
verrassend cadeautje (zolangde voorraad strekt).
Gewoon, omdat het Valentijnsdag is. tin
dat willen we niet onopgemerkt voorbij laten
gaan. Reden genoeg om morgen langs te
komen en van Valentijnsdag echt iets
bijzonders te maken. U bent vanaf
14.00 uur van harte welkom.
-
Pestvogel trekt
veel bekijks
HOEVELAKEN Hoevela
ken heeft een bezienswaar
digheid binnen zijn gemeen
tegrenzen. Op het ogenblik
zetelt daar een roze vogel,
met rode puntjes aan zijn
staart en zwarte kringen om
zijn ogen. Het is een pestvo
gel, een zogenaamde bomby-
cilla garrulus, die normaal
gesproken op de toendra's
van Rusland leeft.
„De vogel heeft voor nogal
wat opschudding gezorgd in
Hoevelaken", meldt fotograaf
en vogelkenner Henk Ruiten
beek uit Hooglanderveen. Hij
legde het dier van dichtbij op
de gevoelige plaat vast.
Het gaat om een zeer zeldzaam
exemplaar in de Hollandse
weilanden. Alleen bij zeer
strenge koude in zijn thuis
land, wijkt de vogel wel eens
uit en vliegt hij via Polen naar
Nederland. Volgens Ruiten
beek worden alleen de zwakke
broeders uit Rusland verdre-
„Het is een prachtige vogel. Zo
groot als een spreeuw, maar
een beetje rozig. Net een
punkvogel met z'n knalrode
kuif. Echt een hele wilde, hij
is helemaal geen mensen ge
wend en daarom ook niet bang
voor me. De vogelaars komen
in 'horden' naar het dorp om
naar de vogel te kijken", aldus
de vogelkenner.
De pestvogel in een boom in Hoevelaken.
FOTO: HENK RUITENBEEK
ASPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
B4T BETEmiTP/YTWIJAl
PIE TIJP W/Me PE 1/EFKEEF-.
PE NETTEN HEP8EW GEKE-r
WEU 1
Onderzoek naar
fraude wethouder
VEENDAM De rijksre
cherche stelt een onderzoek
in naar mogelijke fraude
door de Veendammer wet
houder F. Molema.
Hij wordt ervan verdacht bij
een aantal welzijnsinstellin-
gen te hebben geknoeid met
de boekhouding.
Als wethouder heeft Molema
(PvdA) zitting in meerdere
besturen van Groninger wel-
zijnsinstellingen.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Premier
Lubbers vindt dat een ei
gen bijdrage van tien pro
cent in dat basispakket re
delijk is. Hij denkt daar
door tot en met 1994 on
geveer een miljard gulden
te besparen. Kosten voor
opname in een ziekenhuis
vallen niet onder het ei
gen risico.
Bovendien hoeft niemand
meer zelf te betalen dan één
procent van zijn of haar jaar
inkomen. Komen de uitgaven
daar toch boven, dan zou de
werkgever moeten bijsprin
gen.
De PvdA vraagt zich af wie in
zo'n situatie mensen moet hel
pen die geen werk hebben.
Bovendien vreest de partij een
enorme administratieve romp
slomp, omdat alle rekeningen
naar de patiënt gaan, die ze
vervolgens moet doorsturen en
dan negentig procent vergoed
krijgt van de verzekeraar. Die
situatie is vergelijkbaar met de
enorme problemen van enige
tijd gelden, toen de medisch
specialisten lange tijd geen ak
koord met de verzekeraars
konden bereiken.
HOUTEN Als het aan
minister van financiën en
PvdA-leider Wim Kok
ligt, worden de midden-
en hogere inkomens extra
aangeslagen in de 'tussen
balans', het grote bezuini
gingsplan van het kabinet
dat vrijdag moet worden
gepresenteerd. De totale
lastenverzwaring voor alle
inkomens bedraagt acht
miljard gulden, maar er is
aan de andere kant ook
vier miljard gereserveerd
om de pijn voor de lager
betaalden te verzachten.
Het motto uit de jaren ze
ventig doet weer opgeld:
„De sterkste schouders
moeten de zwaarste lasten
dragen".
Maar wie zijn de 'gelukkigen'
die zich tot de rijkeren van
Nederland mogen rekenen?
Kok houdt een ondergrens aan
van ongeveer 50.000 gulden
bruto per jaar. Iedereen die
daar onder zit, behoort volgens
Kok tot de lagere inkomens.
Dat zal wel juist zijn, maar be
horen de overigen dan werke
lijk tot de rijkeren? „Nee, be
slist niet", zegt Jos Verdonk,
sociaal-economisch stafmede
werker van de vakcentrale
voor middelbaar en hoger per
soneel MHP, die 134.000 leden
telt. „Iedereen die een beetje
redelijke baan heeft, verdient
al gauw meer dan een halve
ton. Maar daarmee ben je nog
helemaal niet rijk".
Bij de MHP worden de plan
nen van het kabinet die in de
pers uitlekken gespeld. Tel
kens weer duikt op dat de
midden- en hogere inkomens
een belastingverzwaring te
wachten staat. Het CDA, de
coalitiepartner van de PvdA,
sputtert nog tegen maar de
kans is groot dat Kok de strijd
wint. De hogere inkomens zijn
door de belastingoperatie-Oort
veel meer bevoordeeld dan de
minima en 'Jan Modaal', is het
argument. Dus die kunnen wel
wat lijden.
Misleiding
„volksverlakkerij" te spreken.
„Het is pure misleiding, kreto
logie", aldus de inkomensspe
cialist van de MHP. „Ogen
schijnlijk is er door Oort voor
iedereen met een inkomen
van boven de 50.000 gulden
fors voordeel geweest. De be
lastingtarieven zijn natuurlijk
omlaag gegaan. Maar de grote
klappen gaan nog vallen, da
delijk bij de invulling van het
belastingformulier. Alleen de
werknemers met standaard-af
trekposten springen er redelijk
uit. Degenen die veel aftrek
posten hadden, gaan er meest
al op achteruit. Als het kabinet
dan komt met die kreet van
'de sterkste schouders' maakt
het zich er te gemakkelijk van
af. Zo'n opmerking spreekt ie
dereen aan, want je kunt nooit
zeggen dat de zwakste schou
ders de zwaarste lasten moeten
dragen".
Verdonk is aan het rekenen
gegaan. In zijn onderzoek stelt
hij ronduit dat er rond Oort
nogal wat fabels zijn verteld.
„Een ieder die blijft roepen
dat mensen met midden- en
hogere inkomens lachend uit
de Oort-operatie zijn gekomen,
weet niet waarover hij praat".
De cijfers spreken volgens
Verdonk boekdelen. Hij heeft
de wirwar van bruto inko
mens, reiskostenvergoedingen
en aftrekposten op een rij ge
zet. Ook heeft hij meegeteld
dat veel werknemers in die in
komensklassen een eigen huis
hebben. Verdonk weet niet
precies om hoeveel werkne
mers het gaat maar meent dat
het een aanzienlijke hoeveel
heid betreft. „Kijk maar eens
naar de leraren. Hun aftrek
voor de werk-studeerkamer
en de vele literatuur die zij no
dig hebben valt voor een groot
deel weg". Zijn conclusie op
jaarbasis is: tot een bruto sa
laris van 52.000 gulden stijgen
de netto inkomens- met maxi
maal 1,6 procent, daarna dalen
ze met 0,3 tot 2,2 procent. Vol
gens Verdonk zijn de bereke
ningen „aan de zeer voorzich
tige kant" gehouden en kan
„de schade in individuele ge
vallen aanzienlijk groter zijn".
Het inkomensverlies kan oplo
pen tot duizenden guldens, al
dus Verdonk. Zijn uitkomsten
druisen rechtstreeks in tegen
de inkomenstabellen van het
ministerie van financiën die
bij de invoering van Oort wer
den gepubliceerd. Daarin zijn
voor de inkomens boven de
halve ton forse salarisstijgin
gen te zien.
MHP-voorzitter Van Dalen
heeft Kok al begin januari een
brief gestuurd waarin hij hem
vraagt waarop het idee is ge
baseerd dat de beter betaalden
extra profijt van Oort hebben
gehad. Dit mede naar aanlei
ding van opmerkingen van
Kok en premier Lubbers dat
de belastinginkomsten voor
het rijk hierdoor tegenvallen.
Begin deze maand antwoordde
Kok dat dit nog niet is aange
toond en dat het pas in de loop
van dit en volgend jaar zal
blijken als de Oort-afrekenin-
gen klaar zijn. Maar, stelt Kok,
dat neemt niet weg dat je kunt
twisten over de vraag wat een
rechtvaardige inkomensverde
ling is. Daarmee behoudt Kok
zich het recht voor in te grij
pen als hem dat noodzakelijk
lijkt. Verdonk: „Mijn conclusie
is dat je de cijfers van Finan
ciën met argusogen moet be
kijken. Het is een overheid on
waardig dat de belastingtegen
vallers niet binnen redelijke
termijn zijn te verklaren".
„Hoe dan ook. er zal wel wor
den ingegrepen in inkomens
die al eerder zijn getroffen",
vervolgt Verdonk. „De salaris
sen van rond de 50- tot 60.000
gulden zijn gemakkelijk aan te
pakken. Maar over wat voort
soort werknemers spreken we
dan? Een kraandrijver in de
Rotterdamse haven verdient
met zijn toeslagen al gauw
70.000 gulden. Hetzelfde geldt
voor een chef van een nacht-
wakersploeg die onregelmatig
heidstoeslag heeft". Deze groe
pen zijn het afgelopen jaar 'ge
pakt' met maatregelen die fei
telijk niets met Oort hadden te
maken, betoogt Verdonk.
„Dan denk ik aan de verho
ging van het huurwaardefor
fait en de beperking van de
reiskostenaftrek. Maar ook
aan de verlaging van de belas
tingvrije kilometervergoeding
naar 44 cent. Daarmee spelen
zich in de praktijk afgrijselijke
en chaotische taferelen af. Het
waren gewoon politieke stok
paardjes om de kamerfracties
het gevoel te geven dat ze iets
'goeds' deden'Het is logisch
dat er moest worden gesneden
in de aftrekposten om de be
lastingverlaging van Oort be
taalbaar te maken, vindt Ver
donk. „Maar de Kamer is hier
en daar wel erg vreemd en
lichtvaardig te werk gegaan.
Zie de eindeloze discussies
over de aftrekbaarheid van
aktetassen. Al dit soort onder
delen hebben geleid tot een in
gewikkeld belastingstelsel".
Misverstand
Verdonk wil het misverstand
wegwerken dat de MHP-ach-
terban niet wenst op te draai
en voor lastenverzwaring.
„Als er voor vijftien miljard
moet worden bezuinigd, is het
ondenkbaar dat er iemand is
die daar niets van merkt. Wij
vinden dat de lasten eerlijk
moeten worden verdeeld. Ie
dereen moet evenveel inleve
ren. Het mag niet zo zijn dat
grote groepen Nederlanders
niks merken en dat een kleine
groep wordt aangeslagen om
de financiële problemen van
dit land op te lossen".
Wat als het kabinet en later
het parlement Koks plannen
overnemen? „Dan zullen onze
bonden zich gepakt voelen en
hun looneisen opschroeven",
zegt Verdonk. „Onze looneisen
zullen heus niet de pan uitrij
zen, maar wel ten koste gaan
van werkgelegenheids- en
scholingsmaatregelen. Dat is
slecht, maar het is de enige
manier om het inkomenseven-
wicht terug te brengen".
ROB SEBES
DEN HAAG De vier zoge
noemde IRA-verdachten die
op 20 februari en volgende da
gen in Roermond terecht
moeten staan, zullen niet op de
zittingen verschijnen, als zij
worden vervoerd zoals justitie
van plan is. Dat maakte raads
man mr G. de Jonge gisteren
tijdens het kort geding bij de
rechtbank in Den Haag na
mens het viertal bekend.
De verdachten wensen niet in
kromsluiting - waarbij de pol
sen onder één van de boven
benen worden geboeid - te
worden vervoerd en willen
zonder geblindeerde skibrillen
en onzichtbaar van het huis
van bewaring in Maastricht
naar de rechtbank in Roer
mond worden overgebracht.
De vier Ieren Sean Hick (30),
Gerard Harte (27), Paul Hug
hes (26) en Donna Macquire
(24) staan daar terecht op ver
denking van moord op twee
buitenlandse toeristen 27 mei
vorig jaar in Roermond en
deelneming aan een verboden
organisatie, de IRA.
Volgens advocaat De Jonge is
de manier van vervoeren on
menselijk, pijnlijk en vernede
rend Hij meent dat het
kromsluiten gevaar oplevert
zodra er een verkeersongeval
zal plaats hebben. Hij stelde
voor de IRA-verdachten aan
hun begeleiders, leden van een
arrestatieteam, te ketenen.
De verplichting tot het dragen
van geblindeerde skibrillen
acht De Jonge mensonterend,
omdat het viertal iedere dag
van het proces een uur lang
gedesoriënteerd in het donker
zal moeten zitten.
Over de manier van vervoe
ren stelde landsadvocaat mr E.
Daalder dat die nodig is we
gens het gevaar voor ont
vluchting en bevrijding.
President van de rechtbank
mr. A.H. van Delden was niet
geheel overtuigd door de argu
menten van justitie en eiste
meer inventiviteit. Hij vroeg
de landsadvocaat een en ander
te onderzoeken.
Uitspraak 19 februari.
