evoel van onveiligheid
Leemt toe onder migranten
Garrett Morgan
vond gasmasker
en stoplicht uit
„Thyssen bouwde in
Irak gifgasfabriek"
Duitse neo-nazi's willen
vechten voor Saddam Husayn
CeidócGommit
VN leveren Irak
medicamenten
NEW YORK De VN zullen
geneesmiddelen aan Irak leve
ren. Daartoe zal een gezamenlij
ke delegatie van de Wereldge
zondheidsorganisatie en het VN-
Kinderfonds Unicef volgende
week naar Baghdad reizen om de
middelen over te brengen. Deze
zijn bestemd voor moeders en
kinderen, zo heeft een VN-
woordvoerder gisteren meege
deeld in opdracht van secretaris
generaal Javier Perez de Cuellar.
De levering is in overeenstem
ming met de geest van de Ge-
neefse Conventie van 1949, de
VN-Kinderrechtenconventie en
de Verklaring van de Wereldkin
dertop.
Amerikaan
doodgeschoten
in Turkije
AD AN A Een Amerikaanse
burger is vandaag door een on
bekende aanvaller doodgescho
ten in de stad Adana in het zui
den van Turkije. Er werden
vier schoten op de Amerikaan
gelost op het moment dat hij in
zijn auto stapte om naar zijn
werk te gaan in de nabijheid
van de luchtmachtbasis Incirlik.
Het Turkse persbureau ANA
omschreef de man als „een dou
ane-expert". Incirlik wordt door
de Amerikaanse strijdkrachten
gebruikt als uitvalsbasis voor
bombardementsvluchten op het
noorden van Irak.
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1991 PAGINA 5
„Hongersnood dreigt
in grote steden Irak"
Israëlische scholen
en bedrijven
moeten weer open
JERUZALEM Een speciaal economisch co
mité van de Israëlische regering heeft gisteren
alle scholen opdracht gegeven de lessen te her
vatten en het personeel van bedrijven en over
heidsdiensten opgedragen weer normaal aan
het werk te gaan. Minister van defensie Moshe
Arens waarschuwde echter dat het gevaar van
een Iraakse raketaanval nog niet is geweken.
De maatregel van het comité is de ingrijpend
ste die sinds het uitbreken van de Golfoorlog is
genomen om het economische leven in Israël
weer zijn gewone gang te laten nemen. Vol
gens minister van financiën Yitzhak Modai
heeft het tijdelijk sluiten van de bedrijven de
Israëlische economie meer dan 825 miljoen
gulden schade opgeleverd.
BAGHDAD Voor de inwoners van de
Iraakse steden die de laatste weken constant
door de geallieerde luchtmacht zijn bestookt
dreigt een hongersnood naderbij te komen.
Dat heeft het Iraanse persbureau IRNA gis
teren gemeld na verklaringen van Iraakse
vluchtelingen. In de steden zou al sprake
zijn van levensmiddelenschaarste en de prijs
van een zak meel zou fors zijn gestegen. De
hoeveelheid levensmiddelen die de Iraakse
autoriteiten in het kader van de rantsoene
ring aanbieden is gering en bovendien
slecht van kwaliteit. Benzine is nergens
meer te krijgen. Drinkwater wordt na de
vernieling van het waterleidingsysteem ver
deeld via kunststof flessen. Maar ondanks
alle aanvallen blijven de winkels in Bagh
dad gewoon geopend.
LFOORLOG
Husayn
^■cistaanse
^Hwilligers
I-den getraind
i te vechten
jen de
jillieerde
[jdkrachten in
Golf. In Lahore
id vjft de
foorigieuze partij
ïënlaksar Tehrik'
wikh militair
s acjningskamp
mg bpend met het
Nedk de Iraakse
og, fepen van
i is feterkingen te
keriinen voorzien.
'udel FOTO: AP
werk is geslagen door een Ne
derlander, na een discussie
over de oorlog".
Telefoonlijn
Het Nederlands Centrum voor
Buitenlanders (NCB) opende
vorige week dinsdag een tele
foonlijn waarop migranten
hun hart kunnen luchten over
de Golfoorlog en over even
tuele discriminatie. Volgens
woordvoerster I. Oudhoff was
de belangstelling daarvoor de
eerste dagen zo groot dat het
centrum het niet kon bijbenen.
„Nu worden we dagelijks nog
zo'n dertig tot veertig keer ge
beld", zegt ze.
Ook Oudhoff constateert een
„verstoorde verhouding" tus
sen de verschillende bevol
kingsgroepen in Nederland.
„Incidenteel is er sprake van
spanningen. Pesterijen, fysieke
bedreiging, gooien met appels,
elkaar zoveel mogelijk mijden.
In het algemeen kun je zeggen
dat de migranten een gevoel
van onveiligheid hebben ge
kregen sinds het ontstaan van
het Golfconflict".
De buitenlanders zijn volgens
Oudhoff vaak bezorgd over de
nabije toekomst. Volgens haar
speelt informatie uit andere
landen daar een rol bij. „In
Frankrijk zijn de conflicten al
veel heviger opgelaaid dan
hier. Daar zijn de eerste ont
slagen en fysieke aanvaringen
al geweest, en dat weten veel
migranten in Nederland".
De reacties op het ingestelde
telefoonnummer van het NCB
zijn meestal afkomstig van
Marokkanen. „Zij voelen zich
binnen de groep migranten
het meest verwant met het
Iraakse volk. Op hen wordt
door de Nederlanders dan ook
meer neergekeken dan op bij
voorbeeld Turken, die immers
uit een anti-Irakland komen".
Ook Nederlanders blijken ge
bruik te maken van de NCB-
telefoonlijn. Volgens Oudhoff
gaat het daarbij vaak om men
sen die racistische opmerkin
gen willen maken of mensen
die juist hun bezorgdheid over
de toegenomen discriminatie
van buitenlanders willen ui
ten.
De Palestijnse O. Osama voelt
zich sinds de Golfcrisis weer
een toerist in Nederland, hoe
wel hij de Nederlandse natio
naliteit bezit. „Ik hou van Ne
derland, maar Nederland lijkt
niet meer van mij te houden.
Palestijnen hebben niets van
doen met de oorlog van Sad
dam Husayn, maar toch word
ik er op aangekeken. Ik merk
het op straat, overal. Je bent
donker en wordt daarom over
één kam geschoren met alle
andere Arabische volken".
JEAN-PIERRE GEELEN
Bedreiging
Een opzichter inspecteert een kanaal bij een ontziltingsinstallatie in Saudi-Arabië. De olievlek
ken in de Golf vormen een bedreiging voor de drinkwatervoorziening in het land.
FOTO: AFP
(Vervolg van de voorpagina)
BONN Een van Duits-
lands grootste bedrijven
heeft geholpen in Irak
een geheim laboratorium
te bouwen voor chemische
en bacteriologische oor
logvoering, zo heeft het
weekblad Stern bericht.
Volgens Stern hebben Thyssen
Rheinstahl Technik in Düssel-
dorf, een dochtermaatschappij
van Thyssen AG, en tenminste
acht andere bedrijven de expe
rimentele fabriek helpen bou
wen in het Iraakse stadje Sal
man Pak. Bij de bouwwerk
zaamheden zouden overigens
nog meer aannemers betrok
ken zijn geweest, waaronder
ook uit Nederland. Woord
voerders van verschillende
van de door Stern genoemde
bedrijven ontkennen ten stel-
te ook maar iets met de
aanmaak van chemische wa
pens van doen te hebben ge
had. Het Thyssen-concern zei
enkel de inrichting op zich te
hebben genomen van een bio
scoop, een hotel en een rese
archcentrum. Maar ook als de
leveringen inderdaad beperkt
zijn gebleven tot 'meubilair',
hadden de naar Irak gereisde
Duitsers lucht moeten krijgen
van wat er werkelijk gaande
was, aldus Stern. Het blad
schrijft voorts dat Thyssen in
de verdragen met Irak ook
een zogenaamde anti-Israël-
verklaring heeft geaccepteerd.
Daarin staat onder meer te le
zen: „Wij boycotten Israël eco
nomisch en onderhouden geen
relaties met Israël". De woord
voerder sprak in dat verband
van een normale procedure in
de handelsrelaties met de
meeste Arabische landen. „Die
verklaring wordt getekend,
maar in principe houdt nie
mand zich daaraan", zo verze
kerde hij.
CLEVELAND De gas
maskers die momenteel
op grote schaal in de Golf
gebruikt worden vanwege
het dreigende gevaar van
chemische oorlogsvoering
hebben de herinnering
wakker geroepen aan de
uitvinder van het gasmas
ker, de zwarte Amerikaan
Garrett Morgan. Deze
vroeg in 1914 het patent
aan voor zijn ademappa-
raat; hij maakte tevens fu
rore als uitvinder van het
stoplicht.
Een aangetrouwde nazaat van
Morgan, mevrouw Willa Mor
gan, die getrouwd was met een
van de zoons van de uitvinder,
zegt nog altijd vol bewonde
ring te zijn voor de prestatie
van haar schoonvader. „Het is
toch ongelofelijk, ze gebruiken
nog steeds hetzelfde ding: een
koolstof filter", zegt ze. „Gar
rett moest destijds met zijn
gasmasker poseren", aldus me
vrouw Morga. Een blanke
vriend poseerde destijds nast
hem op de foto als eigenaar
van de uitvinding. Een van de
eerste maskers is in het bezit
van het museum voor Afri
kaans-Amerikaanse geschiede
nis in Detroit.
Morgan, die in Cleveland
woonde, vroeg op 19 augustus
1912 patent aan voor zijn, wat
hij noemde, ademapparaat.
Het duurde vijf jaar voor hem
het patent werd toegekend,
vijf maanden na het uitbreken
van de Eerste Wereldoorlog en
ruim twee jaar voordat de
Verenigde Staten aan die oor
log gingen deelnemen. Toen
Morgan het patent kreeg toe
gekend hadden Groot-Brittan-
nië en Duitsland al gasmaskers
in produktie genomen.
Morgan werd al beroemd met
zijn uitvinding voordat de VS
zich in 1917 in de Eerste We
reldoorlog mengden. Op 25 juli
1916 waren elf arbeiders bij
Lake Erie geisoleerd geraakt
in een tunnel tussen een wa
terreservoir en een zuiverings
installatie. Toen twee red
dingswerkers bedwelmd raak
ten door gassen, keerden de
autoriteiten zich tot Morgan.
Morgan zette zijn masker op
en ging de tunnel in. Hij
kwam terug met twee overle
venden en de lichamen van
vier omgekomen arbeiders.
„Hij kreeg daarvoor een gou
den medaille ingelegd met dia
manten", vertelt zijn schoon
dochter.
Tilburg laaiden in de eerste
week van de Golfoorlog de
problemen al hoog op. Twee
Marokkaanse meisjes spraken
tijdens een les hun sympathie
uit voor Saddam Husayn en
zijn strijd tegen het Westen.
Daarop volgde een ruzie met
de leraar die zo hoog opliep
dat hij dreigde hen van school
te verwijderen. Dat is volgens
Matijezvic uiteindelijk niet
doorgegaan, na bemiddeling
van haar centrum en een be
geleidingscommissie van de
school.
Signalen
„Wij hebben veel signalen ge
kregen dat sommige groepen
migranten de schuld krijgen
van de Golfoorlog. Islamiti
sche kinderen worden op
school uitgescholden voor Sad
dam Husayn of terrorist. Ma
rokkaanse moeders uit ouder
comités komen niet meer op
dagen uit angst voor ruzies",
aldus de directeur. Het Til-
burgse centrum gaat een voor
lichtingscampagne starten om
scholen te helpen dergelijke
ruzies te vermijden. Matijezvic
wil zich vooral op de Neder
landse leraar richten. „Het is
ook moeilijk voor een leraar
die er niet op voorbereid is in
eens geconfronteerd te worden
met een kind dat anti-Israël-
gevoelens en pro-Arabische
gevoelens uitspreekt. Maar dat
mag niet leiden tot onver
draagzaam gedrag. Wij vinden
dat leraren in de klas meer
met de leerlingen moeten dis
cussiëren over de Golfoorlog.
En dan moeten ze ook accepte
ren dat sommigen een afwij
kende mening verkondigen".
Meldpunten voor discriminatie
in Amsterdam en Rotterdam
hebben sinds de oorlog nog
weinig extra klachten geno
teerd. „Telefonische hulp
diensten zijn vaak alleen een
uitlaatklep. Dat er een veran
dering in de houding van Ne
derlanders ten opzichte van
moslims is gekomen blijkt
daar wel uit. Maar er hoeft
dan nog geen sprake te zijn
van echte discriminatie of een
ongelijke behandeling", zegt
een woordvoerster van het
Rotterdamse meldpunt Radar.
Ze zegt wel vaak te horen dat
buitenlanders zich constant
moeten verantwoorden voor
de houding van hun regering.
„Op scholen en op het werk
worden buitenlanders vaker
naar hun mening gevraagd.
Wanneer dat ineens tienmaal
per dag gebeurt kan ik me
voorstellen dat het vervelend
wordt".
Een woordvoerder van het
Anti Discriminatie Bureau in
Amsterdam zegt ook niet meer
klachten dan anders te ont
vangen. „Er heeft zich wel een
Turkse man gemeld die op zijn
DE MYSTERIEUZE MIJN
BONN Terwijl honder
den Duitse soldaten en re
servisten sinds het begin
van de Golfoorlog erkend
willen worden als gewe
tensbezwaarden, zegt een
handjevol rechtse extre
misten zich als vrijwilliger
te hebben aangemeld bij
het Iraakse leger „om
Amerika en het zionisme
te bestrijden".
De woordvoerder van deze
vrijwilligers is Michael Ktlh-
nen, oud-officier en neo-nazi.
Hij werd in 1985 veroordeeld
wegens het verspreiden van il
legale rechtse literatuur en
heeft twee extremistische
groeperingen opgericht, die
door de autoriteiten zijn ver
boden. Hij en een aantal van
zijn aanhangers werden door
een televisieploeg van de ARD
gefilmd en geïnterviewd tij
dens hun training in een bos
bij Frankfurt. Zij vertelden
dat zij al visa hebben aange
vraagd om naar Baghdad te
kunnen reizen. „Ik wil tegen
joden vechten en ze doodma
ken", zei één van hen.
Kühnen zei later voor de radio
dat het voor hem eenvoudig
zou zijn om een groep van 500
Duitsers bij elkaar te krijgen
om naar Irak te reizen en voor
Saddam Husayn te vechten.
Volgens de meest recente mel
dingen van de Duitse inlich
tingendienst zijn ongeveer
1300 neo-nazi's actief in het
westelijk deel van Duitsland,
van wie er 170 militant zijn.
Er zijn nog geen officiële cij
fers beschikbaar over de aan
tallen extreem-rechtse activis
ten in oostelijk Duitsland. De
reeks gewelddadige demon
straties door skinheads en de
systematische schending van
joodse gedenkplaatsen sinds de
Duitse eenwording zijn echter
een indicatie dat ook daar een
harde kern van neo-nazi's ac
tief is.
Er is nog geen bevestiging dat
Duitsers zich daadwerkelijk
hebben aangesloten bij het le
ger van Saddam Husayn. On
langs citeerde de Franse krant
Le Figaro echter twee aanhan
gers van het Front National
van Le Pen. Zij vertelden dat
ze op weg waren om zich aan
te sluiten bij de twintig andere
Fransen en de zestig Oost- en
Westduitsers die volgens hen
al deel uitmaakten van het
Iraakse leger.
IAN MURRAY
(c) The Times
IN HAAG De Pale-
O. Osama woont al
T,SoHien jaar in Amster-
5s aifïi. Sinds het uitbreken
de Golfoorlog durft
hj 's nachts niet meer op
lat te komen. Neder-
Iders schelden hem uit
ir „Saddam". Zijn we-
bij lijkse gang naar het
Ie p<]embad maakt hij niet
n t(ter, nu iedereen hem
ikijkt alsof hij de Golf-
log persoonlijk ontke-
kaaijd heeft. Angst voor fy-
/an k geweld overheerst
rabtaienteel bij migranten
"sc^jNederland.
ar, ddpunten voor klachten
denjr discriminatie en andere
3or jellingen voor buitenlan-
Drisip zeggen vrijwel allemaal
rotsP duidelijke stijging van
Toi| aantal klachten te consta-
al d)n. Maar de woordvoerders
Aralsten zich eraan toe te voe-
in I dat de ruzies en vijande-
op peden jegens islamitische
jverjolkingsgroepen „ongetwij-
3esta aan de orde van de dag
-oord'-
i dafTilburg bijvoorbeeld heb-
e Gd meningsverschillen over
is pipolfoorlog al geleid tot fik-
en. ruzies op een middelbare
ee ï>ol. Volgens directeur Sne-
len p Matijezvic van het Bui-
ia aiandse Vrouwencentrum
lie z\
-anfT:
lederlander
et minder
|et vakantie
(DSCHENDAM D(
Eoorlog leidt er niet toe dat
lederlander minder op va-
jtie gaat. Ook voor dit jaar
dt nog een groei van het
tal vakanties verwacht, zo-
van landgenoten die in ei
land blijven als van bui-
[anders die Nederland op-
'cen. Wel wacht de toerist
;er voor hij boekt, zo blijkt
een representatief onder
dat het Nederlands Bu-
voor Toerisme (NBT)
Et laten uitvoeren. Eén op
:even vakantiegangers laat
bij het bepalen van de va-
Itiekeuze leiden door de
'oorlog. Volgens het onder-
ondervindt het totaal
.1 vakanties van Neder-
rs naar het buitenland
hinder van de oorlog in
Midden-Oosten. Het NBT
•acht dat er dit jaar meer
rntiegangers uit dichtbij
'gen landen naar Neder-
komen. Amerikanen en
inners zullen zich in min-
mate hier vertonen,
le grote reisorganisaties is
ter sprake van een gedaal-
imzet die behalve op de
ïnmarkt nog goedge-
ikt kan worden als de
Eoorlog voor 1 april is afge-
n. Holland Internation,
fe en Hotelplan zouden -al
30 procent van hun per-
1 arbeidstijdverkorting
:n aangevraagd. Faillisse-
iten en fusies in de reis-
iche lijken onvermijdelijk
;en langdurige Golfcrisis.
JSKE EN WISKE
Overgave
Vijf Iraakse
deserteurs
maken hun
gezichten
onherkenbaar
voor het oog
van de camera.
Zij worden in
de Saudische
woestijn
bewaakt door
Egyptische
soldaten,
totdat zij
worden
overgebracht
naar een
krijgs
gevangenen
kamp.
FOTO: AFP
