51ag om Khafji
liet begin van de
landoorlog
Kalmte van Saddam valt waarnemers op
YS-generaals vrezen
tekort aan bommen
Irak loost
weer olie
in de zee
Kritiek zet Bonn aan tot slagvaardig Golfbeleid
GOLFOORLOG
CeidóeSouoont
DONDERDAG 31 JANUARI 1991 PAGINA 5
U(nadezen voorkomen
ïcering Exocetraket
;r NAMA De Canadese luchtmacht
iet jt gisteren in het noorden van de
i dlische Golf een Iraakse torpedoboot
vfevallen en geraakt, terwijl die op
jgelpunt stond een Exocet-raket af te
an$n op een schip van de multinatio-
lfoQ troepenmacht. Volgens kolonel Da-
jzopartram, die plaatsvervangend com-
stejdant is van de Candese militairen
Hje Perzische Golf, „raakten en be-
t tódigden" twee CF-18-toestellen van
anjtype Hornet met behulp van een
;r it-zee-raket de Iraakse torpedoboot,
e Q»r overigens in slaagde de Iraakse
oj te bereiken. De twee Canadese
[e ^tuigen keerden heelhuids op hun
t. in Qatar terug.
CAIRO Arabische en westerse
waarnemers die gekeken hebben
naar het eerste televisievraagge
sprek van president Saddam Hu-
sayn van Irak sinds het uitbreken
van de oorlog, zijn getroffen door
het zelfvertrouwen dat hij uitstraalt.
„Hij lijkt vol vertrouwen en ontspan
nen. Hij oogt niet als iemand die vlak
voor zijn nederlaag staat", meent de er
varen Egyptische columnist Salama Ah
med Salama die vooral voor de half-of-
ficiële krant Al-Ahram schrijft. „Met
hem vergeleken ziet George Bush er be
zorgd en vermoeid uit".
In een vraaggesprek met Peter Arnett,
de correspondent van Cable News Net
work (CNN), dat maandag is opgeno
men, zegt Saddam dat God aan de kant
van Irak staat en dat zijn land de neder
laag zal toebrengen aan „de landen met
de grote wapens en het smerige geld".
Een Europese diplomaat, die de televi-
sie-liitzending gisteren zag, zegt dat hij
getroffen was door de zelfverzekerd
heid van Saddam. „Hij gelooft stellig
dat elke dag dat de oorlog langer duurt,
zijn positie in de Arabische wereld ster
ker wordt en de anti-oorlogsbeweging
groeit".
Woordvoerder Marlin Fitzwater van
het Witte Huis deed het vraaggesprek
gisteren af als „de standaard-propagan-
datoespraak, waarin hij weer dreigt
Amerikanen te doden en allerhande
verwerpelijke oorlogshandelingen te
plegen".
Maar westerse en Arabische waarne
mers in Cairo zeggen dat de uitzending,
die Saddam ongeschokt en vol zelfbe
heersing toont na duizenden bombarde-
mentsvluchten tegen zijn land, zijn vele
aanhangers in de islamitische wereld
een hart onder de riem zal steken. „De
tegenstelling tussen deze serene, zelf
verzekerde Saddam en de gek zoals hij
door de anti-Iraakse propaganda wordt
afgeschilderd, zal gewone mensen tref
fen", aldus de Europese diplomaat.
BOMAANSLAGEN IN
LIMAENBAYRUT
LIMA/BAYRUT In de Pe-
ruaanse hoofdstad Lima zijn
vannacht bommen gegooid
naar het Amerikaanse culture
le instituut en een standbeeld
van voormalig VS-president
John F. Kennedy. Ook wer
den bommen geworpen naar
de Italiaanse ambassade. Vol
gens de politie, die de stads-
guerrilla-organisatie Tupac
Amaru van de aanslagen ver
denkt, werd er alleen materië
le schade aangericht. Voor de
ingang van de Italiaans-Liba-
nese Banco de Roma in West-
Bayrut heeft een exploderende
staaf dynamiet vanochtend
enige schade veroorzaak.
Algerijnse krant:
Irak kreeg kernwapens
uit Sovjet-arsenaal
ALGIERS Irak heeft de beschikking over kern
wapens die het via officiële kanalen of langs clandes
tiene weg van de Sovjetunie heeft ontvangen en
waarmee ieder land in het Midden-Oosten kan wor
den geraakt, zo is gemeld door de Algerijnse krant El
Moudjahid.
De raketten werden drie of vier jaar geleden door
Baghdad verkregen toen de Sovjetunie, die met de
VS verwikkeld was in het proces van wapenvermin
dering, een deel van haar kernwapens ontmantelde,
aldus El Moudjahid. De krant citeerde „betrouwbare
bronnen" die hadden verklaard dat de raketten aan
Irak konden zijn geleverd „zonder medeweten van
president Michail Gorbatsjov".
Van onze correspondent
Mare de Koninck)
|SHINGTON De
om Khafji betekent
n wezenlijke nieuwe
in de Golfoorlog, zo
zekerden gisteren mili-
e specialisten in Was-
*ton. De aanval van
ikse eenheden op Sau-
h grondgebied zou een
ing zijn een groot-
lepse geallieerde inva-
van Kuwayt uit te lok-
i, iets waartoe de Ame-
aanse politieke- en le-
"eiding nog niet bereid.
is een duidelijke provoca-
waarop wij niet zullen in-
De echte invasie van
"Vayt zal nog zeker twee
:r%en uitblijven. En als die
nasie komt, dan wordt het
v<krschijnlijk geen frontale
aanval op de Iraakse verdedi
gingslinies in zuidelijk Ku
wayt, maar een manoeuvre om
die ingegraven defensie heen",
aldus gisteren prof. Lauren
Thomson, militair analist van
de Georgetown University in
Washington.
Anderzijds is de Iraakse aan
val op Khafji evenmin een
voorteken van een breder of
fensief van Saddam Husayns
troepen tegen de geallieerden
in Saudi-Arabië. Senator
Charles Robb, defensiespecia
list en zelf Vietnam-veteraan,
meende: „Dit was een Iraakse
actie met eenvoudige infante
rie, niet met de serieuzer te
nemen Republikeinse Garde.
De Irakezen zijn niet in staat
tot een majeure aanval vanuit
Kuwayt".
De experts in Washington zijn
echter, evenals de comman
danten in Saudi-Arabië, wel
verrast door de agressieve ac
ties van Irak. Oud-generaal en
militair publicist John McFar-
row: „Het bewijst voor mij drie
dingen: dat Saddam Husayn
uit nood meer op symbolische
dan op militaire doelen uit is,
dat hij inderdaad telkens weer
voor verrassingen weet te zor
gen en dat hij zijn soldaten
met het grootste gemak de
dood instuurt".
Surprises
De geallieerde strijd tegen
Irak bevindt zich thans nog
steeds in de tweede fase van
de 'luchtcampagne'. Voor fase
drie, de invasie van Kuwayt
over de grond, is een aparte
beslissing van president Bush
vereist. Alles wijst erop dat de
president de luchtoperatie zo
lang wil laten voortduren tot
dat Iraakse grondtroepen in
Kuwayt een gemakkelijke
prooi zullen zijn geworden, die
relatief weinig geallieerde
slachtoffers meer kan maken.
„Beperking van het aantal do
den en gewonden aan onze
kant blijft een absolute priori
teit van de president", aldus
Geallieerde troepen houden in
het
De slag om Khafji heeft Ame
rika voor het eerst geconfron
teerd met de potentiële dode
lijkheid, ook voor Amerikaan
se militairen, van een landoor
log. Dat signaal zal volgens
waarnemers alleen maar bij
dragen tot een geallieerde wei
gerachtigheid om zich snel in
een grootscheepse strijd op
grond te laten lokken.
Behalve immers dat relatief
bescheiden uitgeruste Iraakse
eenheden al gevoelige verlie
zen aan Amerikaanse mari
niers en Saudische eenheden
blijken te kunnen toebrengen,
wacht in Kuwayt de dreiging
van chemische wapens en
waarschijnlijk honderdduizen
den landmijnen. „De lucht
campagne moet die dreigingen
nog goeddeels wegnemen en
dat zal nog even duren", aldus
Lauren Thomson.
De vraag is echter of generaal
Schwarzkopf als bevelhebber
nog lang in staat blijft zijn ei
gen strategie af te werken. De
verrassingsaanval gisternacht
van Irak op Khafji, berichten
over nieuwe olielozingen in de
Perzische Golf en andere sur
prises die nog lijken te zullen
volgen, kunnen nopen tot om
vangrijke tegenoperaties en
dreigen al te snel de derde - in
aanleg bloedigste - fase over
de geallieerden af te roepen.
leeds meer
iokkel
n Westen
■jaar Irak
,ajS ANGELES Het aantal
erfrijven en personen in de
dat het VN-embargo
te ontduiken door mu-
e en goederen aan Irak te
IJkopen is de afgelopen we-
fors toegenomen. De
feste gevallen doen zich in
voor, aldus de
Angeles Times.
oorlog in de Golf levert
jfjr smokkelaars "meer risico
maar ook meer winsten,
"erikaanse politiediensten
meer dan zevenhonderd
iendingen van het embargo
het spoor gekomen, waar-
zeker twintig in de Vere-
;de Staten. Dat zijn er twee-
aderd meer dan enkele we
ll geleden.
lgens anonieme functiona-
>en die de krant aanhaalt
buitenlandse bedrijven,
It name Westeuropese, ver-
Iwoordelijk voor het groot
aantal schendingen van het
ibargo. In december gaf
ishington de Duitse rege-
ig een lijst met de namen
n vijftig verdachte Duitse
ilrijven. De afgelopen we
ll is dat aantal, na klachten-
n de Verenigde Staten en
dere landen, toegenomen tot
>er dan. honderdentien.
ch zijn de sancties tegen
lik effectiever dan elk eerder
lernationaal embargo in de
étente geschiedenis. Iraks in-
ir is voor negentig procent
esneden, de uitvoer zelfs
>r 97 procent, zeggen de
ictionarissen. Bovendien is
lgens hen er een verschui-
ig merkbaar in het assorti-
int produkten dat Irak pro-
;rt te verkrijgen. Ging het
irst hoofdzakelijk om levens-
ilddelen, nu loopt de vraag
leen van balpennen tot staal.
Beladen
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET MAXICAANSE AFGODSBEELD
Wekenlang dobbert de „Vrijheid II" nu al weer op de
van de Atlantische Oceaan met bestemming Vera Cruz in
,i. Rob heeft de Azoren aangedaan om te ravitailleren en
h begint de grote oversteek. Maar hij heeft met windstilten te
hipen en de „Vrijheid II" legt slechts enkele mijlen per dag af.
Rob verveelt zich helemaal niet. 's Avonds bestudeert hij In
de kajuit het journaal van het driemastschip „Fortuna". Het
schip is vele jaren geleden vergaan in de Zuidelijke IJszee en
Rob heeft het journaal eens gevonden. Urenlang zit hij ook te
turen op kaarten van het Zuidpoolgebied en Skip, die naast hem
zit, denkt er het zijne van... De baas zit zeker weer op nieuwe
avonturen te broeden.
(Van onze correspondent
Mare De Koninck)
WASHINGTON Hoge offi
cieren van het bevoorradings-
en transportcommando in de
VS hebben gewaarschuwd dat
er een tekort dreigt te ontstaan
aan bepaalde vormen van mu
nitie, wapens en reserve-on
derdelen als de Golfoorlog
traag gaat verlopen. Zij raden
de regering Bush aan nieuwe
produktielijnen in de oorlog
sindustrie te openen.
Volgens luchtmachtgeneraal
Hansford Johnson is een selec
tieve verbreding van de indus
triële basis wellicht nodig. Aan
het begin van de Golfoorlog
hadden de VS in het strijdge
bied voor zestig dagen voor
raad aan bommen, raketten,
munitie, onderdelen, kleding
en voedsel, afgemeten aan de
vereisten van het geheime
operatieplan voor de bevrij
ding van Kuwayt.
„Wij mij zorgen baart is de
mate waarin we hier in de VS
met name de in de luchtcam
pagne verbruikte bommen en
raketten weer aanvullen", al
dus Johnson. „Als we de veili
ge weg kiezen, moeten we uit
gaan van een langdurige oor
log en daarop onze oorlogspro-
duktie inrichten".
Vooralsnog is in de VS alleen
de aanmaak van de Patriot-ra
ket opgevoerd. Voor het overi
ge wordt vooral ingeteerd op
de enorme wapenvoorraden
die in de jaren van president
Reagan zijn aangelegd in de
VS en in Europa. Vice-admi-
raal Paul Butcher van de
luchtmacht zegt: „Niemand
had gedacht dat we zoveel Pa
triots nodig zouden hebben.
We schieten soms een hele
dagproduktie Patriots op aan
één Scud. Op andere terreinen
kunnen er evengoed verras
singen ontstaan in de wapen
behoefte".
Met name als een landoorlog
op brede schaal zou aanslepen,
dreigen voor de luchtmacht te
korten te ontstaan aan vooral
hoogtechnologische wapens als
anti-radarraketten en 'slimme'
laser- en optisch geleide bom
men en raketten. Aan een
landoorlog immers zal ook de
geallieerde luchtmacht zeer
actief deelnemen.
Onverwachte ontwikkelingen
als de extra behoefte aan Pa
triots verstoren ook het trans
portprogramma van Europa en'
de VS naar het strijdgebied.
De spoedleveringen van Pa
triots aan Israël en Saudi-Ara
bië hebben achtduizend ton
aan andere oorlogstransporten
vertraagd.
Zulke problemen kunnen
goeddeels worden opgelost
door vordering van nog meer
commerciële vliegtuigen door
de Amerikaanse regering. Het
Amerikaanse transportcom
mando kan nu al gebruik ma
ken van 77 grote burger-lijn-
vliegtuigen. In een volgend
wettelijk stadium van de mo
bilisatie kunnen nog eens 61
civiele transportvliegtuigen
worden gevorderd.
Turkse
ex-generaal
vermoord
ANKARA Een gepensio
neerde Turkse legergeneraal
die fungeerde als top-adviseur
van premier Turgut Ozal, is bij
een aanslag om het leven ge
komen. Bij het slachtoffer
werd een pamflet aangetroffen
van de marxistische organisa
tie Dev Sol. Of daarin de ver
antwoordelijkheid voor de
aanslag werd opgeëist is niet
duidelijk. Volgens de politie
werd generaal b.d. Hulusi Say-
in bij zijn huis door drie gewa
pende mannen beschoten toen
hij en zijn vrouw uit hun auto
stapten.
LONDEN/DHAHRAN In
de Perzische Golf is een nieu
we olievlek gesignaleerd. Vol
gens Britse militaire zegslieden
zou Irak weer grote hoeveel
heden olie hebben geloosd.
De olie is afkomstig van de
grote Iraakse olieterminal
Mina Al-Bakr, gelegen in zee
ten noordoosten van het bezet
te Kuwaytse eiland Bubiyan.
Naar hun zeggen zijn er de af
gelopen 24 uur vanaf dat plat
form weer vele duizenden va
ten olie in zee gestroomd.
De zegslieden verklaarden te
gen een BBC-correspondent,
dat zij er absoluut zeker van
zijn dat de nieuwe lozing geen
gevolg is van een geallieerd
bombardement. De Ameri
kaanse militaire bevelhebber
generaal Norman Schwarz
kopf bevestigde gisteravond de
nieuwe lozing. Hij zei dat de
lozing nauwlettend in het oog
wordt gehouden en dat er mo
gelijk een bombardement op
het platform wordt uitgevoerd.
Amerikaanse bommenwerpers
maakten met een precisie
bombardement een einde aan
een eerdere lozing in de Golf.
Het Noorse oliebestrijdings-
schip Al-Waasit is intussen
volop bezig de enorme eerste
olievlek op te ruimen. Het
schip opereert in de buurt van
de grote ontziltingsinstallatie
bij het Saudische Jubail, waar
de olievervuiling de drinkwa
tervoorziening in gevaar
dreigt te brengen. Het schip is
in staat om 1400 ton olie per
uur op te zuigen. Ook andere
landen, waaronder Nederland,
zetten schepen en materieel in.
Don Jensen, een oliespecialist
van de Amerikaanse kust
wacht die de Saudiërs bij het
opruimingswerk ter zijde staat,
verklaarde op in Dhahran, dat
zelfs onder de beste omstan
digheden maar 10 15 procent
van de olie kan worden ge
ruimd. Milieu-organisaties
vrezen dat het opruimings
werk niet zal kunnen verhin
deren dat de vervuiling een
ramp aanricht onder de vogels
en het zeeleven in de Golf.
Verwacht werd dat vandaag
de eerste grote concentraties
olie van de 80 bij 20 km grote
vlek op de Saudische kust zou
den aanspoelen. Er zijn naar
schatting 11 miljoen vaten
ruwe olie in zee gestroomd,
waarmee het om de veruit
grootste olieramp in de ge
schiedenis gaat.
Iraakse aanval via telefoontje bekend
MANAMA/KHAFJI De eerste aanwijzing dat Iraakse grond
troepen erin waren geslaagd door te dringen tot op Saudisch
grondgebied, kreeg een journaliste van het bureau Associated
Press gistermorgen dank zij een telefoontje met het Khafji
Beach hotel.
Zij belde het hotel, gelegen op tien kilometer van de Kuwaytse
grens, om van het personeel informatie te krijgen over de toe
stand ter plaatse. Zij kreeg echter plotseling Iraakse militairen
aan de lijn.
„Wij zijn Iraakse soldaten", hoorde ze. Ze dacht dat het een grap
was en vroeg of het waar was dat er een Saudische raffinaderij
in brand stond, zoals de Iraakse radio had gemeld.
„Wie bent u?", zei de stem aan de andere kant vervolgens, „wie
of wat. Egyptisch?" Kennelijk raadde de man de nationaliteit
van de Arabisch sprekende verslaggeefster, op grond van haar
accent. Er meldde zich nog een tweede stem op de lijn. „Wie zijn
jullie9", vroeg de verslaggeefster. „Arabieren, Arabisme. Sad
dam Husayn, Arabisme", werd er geroepen en er volgde een
scheldkanonnade tegen Egypte. „Tot ziens in Jeruzalem", riep
één van de Irakezen, waarna het contact werd verbroken.
BONN Grote interna
tionale druk heeft de
Duitse regering ertoe ge
bracht kleur te bekennen
in de Golfoorlog. In de
Bondsdag maakte bonds
kanselier Helmut Kohl
gisteren bekend dat zijn
regering bijna tien miljard
gulden zal bijdragen in de
kosten van de oorlog te
gen Irak.
De Bondsrepubliek is voorts
van plan om militair materieel
aan Israël te leveren. Zowel
regering als oppositie staan
achter dit voorstel, dat eigen
lijk regelrecht ingaat tegen de
richtlijn van het „Kriegswaf-
fenkontrollgesetz", dat Duitse
wapenleveringen aan crisisge
bieden verbiedt.
Dat deze keer ook officieel een
oog wordt dichtgeknepen
heeft te maken met de histori
sche verantwoordelijkheid van
Duitsland jegens Israël. De bit
tere beschuldigingen van Is
raëlische zijde dat Duitsers in
grote mate bijdragen tot de
produktie van chemische wa
pens in Irak, die tot doel heb-
Duitse hulp voor Britten en Israël
BONN De Duitse regering heeft besloten 800 miljoen
mark (ongeveer 900 miljoen gulden) hulp te geven aan
Groot-Brittannië als steun voor de oorlog tegen Irak. Het
geld is bedoeld om de Britten te helpen bij de kosten van de
oorlog in de eerste drie maanden van dit jaar. Volgens de
Duitse minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich Gen-
scher zal Bonn ook bijdragen in de Britse kosten aan militair
materieel in de oorlog. Genschers Britse collega Douglas
Hurd zei de Duitse hulp te verwelkomen „als een uiting van
solidariteit".
ben het Israëlische volk te
vernietigen, hebben de be
windslieden in Bonn tot snel
handelen aangespoord.
Toch is de indruk onjuist, als
zouden de Duitsers nog niets
hebben gedaan. Er is reeds een
eskader van achttien Duitse
Alfajets in Turkije. Zij krijgen
binnenkort gezelschap van 580
Duitse soldaten die het ook
daar te stationeren luchtaf-
weersysteem moeten bedie
nen. Verder maken de geal
lieerde strijdkrachten flink ge
bruik van munitie- en onder-
delendepots van de Bundes-
wehr. Britten en Italianen „le
nen" in grote hoeveelheden
reserveonderdelen en bijko
mende uitrusting van de Duit
se Luftwaffe voor hun Torna
do-jachtbommenwerpers.
Hartelust
Dat alles neemt echter niet
weg dat Duitse bedrijven de
voorbije jaren naar hartelust
militair materieel, of Duitse
technologie die voor militaire
doeleinden gebruikt kan wor
den, naar Baghdad hebben ge
stuurd zonder dat daarover
noch bij de Duitse politici
noch bij de bondgenoten
grote opschudding ontstond.
Irak vocht toen, ten tijde van
de oorlog met Iran, immers te
gen het moslim-fanatisme.
Zo kon het concern Messer-
schmitt-Bölkow-Blohm (MBB),
dat inmiddels deel uitmaakt
van de gigant Daimler-Benz,
helikopters aan de Spaanse
constructeur Casa leveren. De
Spanjaarden monteerden er
geschut op en exporteerden de
gevechtshelikopters naar Irak.
Ook de blauwdrukken voor de
ontwikkeling en de produktie
van het FAE-wapen (fuel air
explosiv) kwamen zo vanaf de
MBB-tekentafels via een klei
ne partner en door enkele
„onoplettendheden" in Bagh
dad.
Inmiddels heeft minister van
economische zaken Jürgen
Möllemann (FDP) een tien
puntenplan aangekondigd, dat
de export van hoogwaardige
technologie, die voor militaire
doeleinden ingezet kan wor
den, aan banden moet leggen.
Wie toezicht op de naleving
van die bepalingen zal houden,
is nog niet vastgelegd. Maar
men gaat ervan uit dat de
Duitse binnenlandse veilig
heidsdienst, de Verfassungs-
schutz, die sinds de eenmaking
van Duitsland nagenoeg wer
keloos geworden is, op dit vlak
wel zijn steentje zou kunnen
bijdragen.
WOLFGANG WAGNER
