iwoners Tel Aviv
iken te wennen
in de aanvallen
PvdA-afdeling bereidt
kritische motie voor
Oorlog niet van invloed op autogebruik
Amerikaanse onderzeeboten schieten kruisraketten
QeidóaQowuvnt
ZATERDAG 26 JANUARI 1991 PAGINA 5
Bolkestein
verwijt kabinet
geklungel
RHENEN Het kabinet
heeft keer op keer „geklun
geld" bij het aanbieden van
militaire steun aan de alli
antie in de Golfoorlog en
aan Israël. Dat verwijt
maakte VVD-fractieleider
Bolkestein het kabinet van
daag bij de start van de
VVD-campagne voor de
Statenverkiezingen in Rhe-
nen. „De minister-president
heeft een kans gemist. Het
kabinet hobbelt achter de
feiten aan en de PvdA hob
belt achter het kabinet aan.
Minister Ter Beek zit er bij
voor spek en bonen", aldus
Bolkestein.
De enige voor wie de VVD-
leider een goed woord over
had was minister Van den
Broek van buitenlandse za
ken. „Moedig en vakkun
dig" heeft hij het Franse
vredesvoorstel („een non
initiatief") afgestopt, aldus
Bolkestein. De Golfoorlog
toont volgens Bolkestein
aan dat Europa niet buiten
de VS kan. „Amerika heeft
de internationale consensus
tegen Irak gesmeed. Ameri
ka is de magneet die de
multinationale troepen
macht in de Golf bijeen
houdt. Europa is helaas ver
deeld. De Duitsers kijken de
andere kant op. De Belgen
zijn bang. De Fransen ei
gengereid en onbesuisd",
meent Bolkestein.
riot-raketten zijn
leer ouderwets
De Nederlandse Patriot-syste-
Is die in Turkije zijn ingezet, zijn nog
xust met het nieuwste type raket dat
wapensysteem is ontwikkeld. Omdat
ant, het Amerikaanse bedrijf Raythe-
pnlangs met de produktie ervan is be-
'mag worden aangenomen dat ook niet
irikaanse Patriot-eenheden in de Golf
nieuwe afweerraket beschikken. Tot
ijn 120 raketten geleverd voor de Ne-
Patriots; er moeten er nog veertig
p Defensie wordt ervan uitgegaan dat
te veertig van het nieuwe type zullen
was de bedoeling dat deze de komende
zouden worden geleverd. Of dat lukt
g, nu Raytheon zijn handen vol heeft
produktie voor de VS.
PLO wil meer druk op Israël
DEN HAAG De PLO-vertegenwoordiging in
Den Haag heeft de Nederlandse bevolking, ker
ken en niet-gouvernementele organisaties opge
roepen er bij Israël op aan te dringen de Ge-
neefse Conventie over de Bescherming van
Burgers in Oorlogstijd na te leven. De Verenig
de Naties, gesteund door de EG, hebben de afge
lopen maanden ook meermalen zo'n verzoek tot
Israël gericht.
Al acht dagen is in de door Israël bezette gebie
den voor de 1,5 miljoen Palestijnen een absoluut
uitgaansverbod van kracht. De Palestijnen mo
gen hun huizen niet verlaten en in gezinnen
van dagloners ontstaat geldgebrek. De Neder
landse organisatie 'Christenen voor Israël' vroeg
minister Van den Broek (buitenlandse zaken)
onlangs het PLO-kantoor te sluiten. CDA,
PvdA en VVD hebben zich inmiddels tegen
sluiting uitgesproken.
j onze correspondent
Villy Werkman)
roï^VrV Als de vier
rs van het huis in
sfjoorstadje van Tel
lat gisteravond door
recte inslag totaal
st werd, naar hun
jelde kamer op de
>te verdieping wa
tgaan, zoals de vei-
Isinstructies nog
opdragen, waren ze
[gedood.
in daarentegen in die
:onden na het klinken
iet luchtalarm gister-
^'lom zes uur plaatselijke
v}>r de schuilkelder onder
ijls. Een bejaard echtpaar
in twee kleinkinderen
als bij een wonder ge
ien ik ter plekke arri-
waren ze net door toe-
e reddingsploegen van
'het puin uitgehaald. De
nuren van de schuilkel-
jj Ar aren wel beschadigd,
^niet ingestort. Toch was
•0, dat moment nog grote
/eing. Een 18-jarig meisje
vermist. De politie-agen-
ten en soldaten, in groten geta
le aanwezig, vreesden dat zij
nog onder het totaal verwoeste
twee verdiepingen tellende
huis vastzat. Na vele spannen
de minuten werd het meisje
echter gezond en wel gevon
den en konden de brandweer
en de veiligheidsmensen zich
concentreren op de kapotge
slagen gasleiding, die een ster
ke reuk verspreidde. Rondom
de plaats van de inslag was
grote schade. Auto's waren
vernield en tal van huizen be
schadigd.
In de woningen was verwoest
meubilair te zien, uit hun voe
gen geslagen deuren en gebro
ken ramen en dakpannen. „Ze
moeten die man doden", zei
een oude vrouw, die met een
deken om haar schouders
wachtte tot ze uit haar huisje
geëvacueerd zou worden.
„Maak je geen zorgen over
mij. Ik ben een oude vrouw,
maar ik ben bang voor mijn
kinderen en kleinkinderen".
Een andere omwonende liet
zijn zwaar beschadigde huis
zien, tién meter naast de plaats
van de inslag. „Dit hebben we
gebouwd van ons gespaarde
huis. In een klap is alles ver
woest. We mogen blij zijn dat
we niet geraakt zijn, maar
morgen kan het weer gebeu
ren. Er moet een einde aan
komen".
Opvallend rustig
De bevolking rondom de
plaats van de ramp was opval
lend rustig. De reddingswerk
zaamheden verliepen effectief.
De burgemeester van deze
voorstad van Tel Aviv sprak
de slachtoffers van de vijfde
Irakese raketaanval op Israël
geruststellend toe.
Het lijkt wel of zelfs raketaan-
vallen op deze grote stad in Is
raël een kwestie van wennen
is. Lakoniek belden de bewo
ners rondom het verwoeste
huis hun familieleden op. „Wij
zijn OK", meldden ze, „we
gaan nu de rotzooi opruimen".
De getroffen families werden
geëvacueerd naar een hotel
aan de kust. Ze moesten hun
kamers delen met de tiental
len andere gezinnen die bij de
voorgaande raketaanvallen
waren getroffen. De stemming
was er beheerst maar bepaald
niet vrolijk.
„Wij kunnen het doen", zei de
oude vrouw met de deken
over haar schouders. „Gewoon
die man om zeep helpen, dat is
alles"
Militaire status
haven Rotterdam
vandaag opgeheven
ROTTERDAM YPENBURG
De militaire status van de
Beatrix Terminal van het
overslagbedrijf ECT in de Rot
terdamse haven is met ingang
van vandaag opgeheven. De
nog aanwezige Amerikaanse
militairen zijn teruggetrokken.
Hun tijdelijke onderkomen op
de vliegbasis Ypenburg wordt
afgebroken. Het Amerikaanse
leger heeft de Rotterdamse ha
ven niet meer nodig voor de
grootscheepse verplaatsing
van materieel dat afkomstig is
uit het voormalige West-Duits-
land. De capaciteit van Duitse
havens is voldoende. Een
landmachtwoordvoerder sluit
echter niet uit dat de komende
tijd incidenteel nog Ameri
kaans materieel via Rotterdam
wordt verscheept. De versche
ping van munitie via de Eems-
haven en de haven van Am
sterdam zal nog zeker enige
weken doorgaan.
NAVO bedacht
op mijnen in
Middellandse zee
BRUSSEL/LONDEN Sche
pen van vijf NAVO-landen
zullen binnenkort naar de
Middellandse zee gaan om de
scheepvaartroutes vrij te hou
den van mijnen. Gisteren
werd in Engeland bekendge
maakt dat zeven schepen van
de Permanente Zeemacht in
de Noordzee samen zullen ko
men en naar de Middellandse
zee zullen vertrekken. Het
gaat om vijf mijnenjagers uit
Duitsland, België, Nederland
en Groot-Brittannië, een hulp
schip uit Duitsland en een mij
nenveger uit Noorwegen.
Alarm via stil
radioprogramma
TEL AVIV De legerzender,
het meest favoriete radiosta
tion in Israël, heeft een ma
nier gevonden de Israëli's in
het geval van een Iraakse
raketaanval beter en sneller te
kunnen waarschuwen De zen
der maakt een UKW-kanaal
vrij waarop 24 uur lang geen
enkel programma zal worden
uitgezonden. Alleen in het ge
val van een alarm zal een sire
ne door de ether loeien later
gevolgd door het gebruikelijke
signaal dat alles weer veilig is.
Het voordeel is dat de Israëli's
op deze manier de radio dag
en nacht op volle geluidssterk
te aan kunnen laten staan.
U..c>
frissend bad in de woestijn
militairen in de woestijn in Saudi-Arabië nemen nog even
verfrissend bad in een grote watertank voordat ze richting
"'den oprukken naar de grens met Kuwayt.
DEN HAAG De Golf
oorlog zal voorlopig geen
effect hebben op het auto
gebruik in Nederland,
verwachten organisaties
uit de autobranche. Hoe
wel de brandstofprijzen
de afgelopen maanden
sterke fluctuaties vertoon
den, is het gebruik van de
auto daar nauwelijks door
gewijzigd.
Volgens R. Boon, van de be
langenorganisatie Bovag, is na
het uitbreken van de oorlog
gebleken dat de olievoorraden
van het Westen op voldoende
peil blijven. „De algemene
verwachting luidde dat na het
begin van de oorlog de leve
ranties van olie aan het Wes
ten in gevaar zouden komen.
Een oliecrisis werd zelfs ge
vreesd". Dat laatste bleek niet
terecht. „Logisch", stelt de Bo
vag, „het aandeel in de olie-
produktie van Irak en Kuwayt
is op wereldschaal bezien maar
heel gering. De levering van
die twee landen was al veel
eerder dan het begin van de
oorlog gestaakt. Die gaten zijn
al evenlang opgevuld door an
dere olieproducerende landen.
Nu is er olie zat".
Als er al een oliecrisis dreigt,
zoals die in de jaren zeventig,
dan zal die volgens Boon
kunstmatig door de olie-indus
trie worden opgewekt. Maar
volgens de woordvoerder
heeft de vorige crisis geleerd
dat alvorens brandstof op de
bon wordt gezet, er aan een
aantal voorwaarden moet wor
den voldaan. „Allereerst dient
het tekort aan olie daadwerke
lijk te worden aangetoond.
Aan het eind van de oliecrisis
in de jaren zeventig bleken er
olietankers in de Rotterdamse
haven te liggen die niet gelost
konden worden omdat er geen
opslagruimte meer was. Daar
naast kun je zo'n maatregel
niet als land alleen nemen,
maar samen met andere lan
den", aldus Boon. De verho
gingen van de benzineprijzen,
de afgelopen maanden tot
soms twintig cent per liter, ziet
Boon als een bewijs dat de au
tomobilist zich niet snel uit
zijn voertuig laat jagen. Het
autoverkeer is niet merkbaar
afgenomen, mensen die plan
nen hebben met de auto te rei
zen, laten zich daarvan dus
niet weerhouden door een
paar dubbeltjes extra. Milieu
maatregelen als rekening rij
den, tolheffingen of de af
schaffing van het reiskosten
forfait ziet de Bovag dan ook
niet als een werkelijke oplos
sing. Het begin van de Golf
oorlog heeft een voor velen
onverwacht effect gehad op de
olieprijs. Een verwachte forse
stijging bleef uit, de eerste da
gen daalde de prijs zelfs sterk.
Na wat geleidelijke stijging is
de olie onder invloed van rela
tief goed nieuws uit de Golf
weer iets goedkoper geworden.
In New York zakte de note
ring van Amerikaanse olie
met 33 dollarcent tot 21,71 dol
lar per vat (159 liter).
Voor de ondernemersorganisa
tie EVO zijn die ontwikkelin
gen echter geen aanleiding de
vervoercontracten tussen ver
laders en wegvervoerders
open te breken. Wel geeft de
organisatie haar leden in over
weging met hun vervoerders
te overleggen over een sy
steem van nacalculatie. In veel
overeenkomsten is de laatste
tijd een brandstofclausule op
genomen, die verrekening van
schommelende prijzen moge
lijk maakt.
EG beloont Israël
BRUSSEL De Europese Ge
meenschap heeft gisteren de we
tenschappelijke samenwerking
met Israël hervat die in 1990 gro
tendeels werd opgeschort uit pro
test tegen de behandeling van de
Palestijnen. Duitsland heeft de
EG-partners bovendien gevraagd
Israël dit jaar 350 miljoen gulden
te geven omdat het land econo
misch lijdt onder de Golfoorlog,
maar ook als beloning vanwege de
betoonde terughoudendheid in het
conflict. De wetenschappelijke sa
menwerking tussen de EG en Is
raël gaat terug tot 1975 en behelst
landbouw, kunstmatige intelligen
tie, lasertechnologie en geneeskun
de.
Bindmiddel Avebe in
Amerikaanse soep
VEENDAM Het aardappelmeel-
concern Avebe uit Veendam gaat
bindmiddel leveren voor soep die be
stemd is voor de Amerikaanse solda
ten in de Golf.
Het gaat om enkele duizenden ton
nen zetmeel die worden geleverd aan
een Amerikaanse fabrikant. Het
bindmiddel zal binnenkort via de ha
ven van Rotterdam naar de VS wor
den verscheept. De Amerikaanse af
nemer maakt ook andere.produkten
waarvoor bindmiddel nodig is, zoals
sauzen. Volgens de woordvoerder
van Avebe is het mogelijk dat zijn
bedrijf daarom op korte termijn nog
meer aan deze fabrikant zal leveren.
Toch Belgische wapens voor VS
BRUSSEL De Belgische regering heeft gisteren
het groene licht gegeven voor de levering van bij
na 1000 automatische wapens aan de Verenigde
Staten. België betaalt ook de rekening van ruim
vier miljoen gulden, zo maakte premier Wilfried
Martens bekend
De VS hebben gevraagd om de wapens, die afkom
stig zijn van de bekende Luikse wapenfabrikant
FN. Het gaat om 972 lichte mitrailleurs, de zoge
noemde M 249 SAW die het NAVO-standaardkali-
ber van 5,56 mm hebben en een aangepaste versie
zijn van van het FNC Minimi-wapen Daarvan zijn
er in het Belgische leger, met name de infanterie,
zo'n 1500 in gebruik.
Martens bleek zich er terdege van bewust dat het
Belgische „aandeel" in de Golfoorlog vragen op
roept. Hij beloofde voor volgende week precieze
informatie over het Belgische „engagement" in de
Golf en wat dit kost.
Op de vlucht voor oorlog
Een Iraaks jongetje kijkt door het raam van een barak in een bergachtig gebied naar Turkije, waar temperaturen heersen van
vluchtelingenkamp in Hakkari in Turkije. Dagelijks maken tiental- vijftien graden onder nul.
len Irakezen, op de vlucht voor de oorlog, een barre tocht door foto: anp
RIYAD Amerikaanse
onderzeeboten hebben
sinds enkele dagen kruis
raketten afgevuurd op
Irak. Daarbij zijn de ra
ketten mogelijk ook door
het luchtruim gevlogen
van staten die een neutra
le positie in de Golfoorlog
hebben ingenomen.
Alhoewel zegslieden binnen
het Amerikaanse ministerie
van defensie de route van de
raketten niet wilden beschrij
ven, is het mogelijk dat de
kleine, computerbestuurde
projectielen door het lucht
ruim van Turkije, Libanon,
Jordanië, Syrië, Israël of
Egypte hebben gevlogen.
Het is de eerste keer dat het
wapen in een oorlog is ge
bruikt. Vanaf grote oppervlak-
te-schepen zoals de kruiser
Wisconsin zijn sinds het uit
breken van de oorlog, 17 janu
ari, inmiddels 230 Tomahawk
kruisraketten afgevuurd, maar
sinds enkele dagen wordt er
ook van onderzeeboten ge
bruikt gemaakt voor de lance
ring van de laag langs de op
pervlakte van de aarde vlie
gende raketten.
De Tomahawk, die een bereik
van ongeveer 1100 kilometer
heeft, vliegt met een relatief
lage snelheid van 990 kilome
ter per uur.
De raket wordt door het TER-
COM-besturingssysteem, dat
een van te voren geprogram
meerde en door een satelliet
gefotografeerde reisroute af
legt, precies naar het doel ge
bracht.
KOMENDE CONGRES GEHEEL IN TEKEN VAN GOLFCRISIS
De kajuit van „De Vrijheid II" staat reeds half onder wa-
maar toch probeert Rob nog radiografisch verbinding te krij-
met de wal. Hij roept het amateurstation PA o JM in Hilver-
op. Ook Lupardi heeft zijn koffertje te voorschijn gehaald en
tleine dirigeerzender in bedrijf gesteld. De pinguins in zijn la-
Jtorium te Amsterdam worden onrustig, maar de deuren zijn
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
gesloten en de arme dieren kunnen hun baas niet helpen. Maar
dan snelt Lupardi opeens het dek op en klimt in de mast. Hij
heeft n.l. nog een paar bommetjes in zijn zak en deze gooit hij in
de kolkende zee. Verbaasd zien Rob en zijn vrienden toe. En
even later staan zij met open mond te staren naar een schouw
spel, zo fantastisch als ze het niet hebben durven dromen
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De PvdA
is diep verdeeld over de
noodzaak van de oorlog in
de Perzische Golf. De af
deling-Arnhem is bezig
een motie voor te berei
den, waarin de houding
van de Tweede-Kamer
fractie zo niet wordt afge
keurd dan toch scherp
wordt gekritiseerd. Deze
motie zal op het partijcon
gres dat volgend weekein
de in Amsterdam wordt
gehouden, aan de orde ko
men.
De motie krijgt in elk geval de
steun van oud-partijvoorzitter
len van den Heuvel. Zij vindt
de argumenten van de Neder
landse regering voor de be
trokkenheid bij de Golfoorlog
„flodderwerk".
De PvdA-fractie heeft volgens
haar veel te snel het ja-woord
gegeven aan dit kabinetsbe
leid. Van den Heuvel, die mo
menteel voorzitter is van het
IKV, noemt het „een gemiste
kans" dat geen onderzoek ver
richt is naar de effecten van
het handelsembargo tegen
Irak. „Het IKV is geen pacifis
tische organisatie, maar voor
dat je je in een oorlog begeeft
moeten wel eerst alle andere
middelen zijn uitgeput", aldus
Van den Heuvel.
Zij maakt ook deel uit van een
groep van 45 vooraanstaande
PvdA'ers die zich op 16 janua
ri in een brief heeft gericht tot
fractieleider Thijs Wöltgens.
De ondertekenaars, onder wie
zich ook Nobelprijswinnaar
prof.dr. J. Tinbergen, Mient-
Jan Faber en Sienie Strikwer-
da van de vredesbeweging be
vinden, spreken hun „ernstige
verontrusting" uit over de op
stelling vati de fractie in de
kamerdebatten over de Golf
crisis.
Milieu
Het PvdA-congres van 1 en 2
februari had in het teken van
het milieu moeten staan. De
grote onvrede bij het kader
over de houding van de fractie
heeft het partijbestuur echter
doen besluiten nu ook ruime
aandacht te besteden aan de
Golfoorlog. Bijna de gehele za
terdag wordt aan deze kwestie
gewijd. Vrijdag wordt over het
milieu gediscussieerd.
Veel regionale en lokale
PvdA-bestuurders vinden dat
de fractie te snel met het CDA
is meegegaan in het goedkeu
ren van het regeringsbeleid
inzake de Golfcrisis. Lang niet
alle lagere partijbonzen willen
het bestuur en de fractie het
mes op de keel te zetten, maar
dat de kritiek hier en daar
hard en fel zal zijn, staat wel
vast. Wat de partijkaders voor
al steekt is dat de PvdA hen
niet of te weinig heeft betrok
ken bij de oordeelsvorming.
Onmiddellijk
Ook de 17.000 leden van het
Humanistisch Verbond hebben
uiteenlopende ideeën over de
oorlog. Het standpunt van het
Humanistisch Vredesberaad
(HVB), dat er onmiddellijk een
einde aan de oorlog moet ko
men en dat Nederland zijn
schepen uit het Midden-Oos
ten moet terughalen, wordt
door vele humanisten niet ge
deeld. Het Humanistisch Ver
bond heeft de afgelopen dagen
vele boze telefoontjes gekre
gen van mensen die meenden
dat het Verbondsbestuur de
standpunten van het HVB
heeft overgenomen. Het be
stuur onderstreepte in een gis
teren uitgegeven verklaring,
dat het HVB „een kleine orga
nisatie" is naast het Verbond.
Het Verbond heeft ook niets te
maken met de demonstratie
tegen de Golfoorlog vandaag
in Amsterdam, waarvan het
vredesberaad een der organi
satoren is.
Bomexplosie in Athene
Een Griekse politieman kijk naar de ravage als gevolg van een
bomexplosie in een kantoor van de Amerikaanse City-bank in
Athene. Er vielen geen gewonden. Onduidelijk is of de aanslag
verband houdt met de Golfoorlog.
foto: ap
