yundai- programma '91 is gericht op Europa
rurbo is 'uit'
Prototypen van Ford: praktijkgerichte fantasie
Rockford-Fosgate autostereo: voer voor fijnproevers
e)|
TO
CcidócSomxvnt
ZATERDAG 26 JANUARI 1991 PAGINA 11
j grijpt allemaal mooi
(lkaar: in december
ïisde Hyundai-im-
;ur Greenib Car naar
lieuw pand, binnen-
debuteert het nieuwe
;1 Lantra, en de be
lde modellen worden
jpast aan de Europe-
ïaak. Directeur A.W.
jer van Greenib Car
1de dat die Lantra al
iaal op de Europese
;t is gericht.
Koreaanse merk groeit als
maar concentreerde zich
toe vooral op de thuis-
jt en het Noord-Ameri-
>e continent (waar Hyun-
k fabrieken heeft). Hoe-
yundai al negen jaar in
jrland actief is begint nu
,de verovering van Euro-
as kort is het merk in
and, Zwitserland, Oos-
jk en Scandinavië verte-
•oordigd.
m ook schafte Greenib
zich een ruime jas aan.
luizend auto's per jaar
ien via het nieuwe pand
lenheim verwerkt wor-
terwijl de prognose voor
nog op een verkoopaantal
6000 richt. Duizend stuks
B yan moeten Lantra's wor-
_ldie vanaf eind maart te
zijn. De Lantra vult het
4tussen de andere twee
(leurs modellen, Excel en
ita. Nou ja, gat... de duur-
Excel is 745 gulden duur-
™*ian de goedkoopste Sonata
beide circa 32 mille kos-
itra
ïmetingen geldt eerder dat
tantra tussen Excel en So-
i valt, die onderling vier
meter in lengte schelen.
Lantra is een decimeter
0pjer dan een Excel, en zou
wel dezelfde binnenruimte
len als een Sonata. Dat
De Lantra vult het 'gat' tussen de andere twee vierdeurs modellen, Excel en Sonata.
komt door een moderner car-
rosserielijn, met modieuze kor
te en hoge achtersteven. Zo
kan de passagiersruimte lan
ger worden, zonder dat de ba
gageruimte automatisch
krimpt. Zit- en bagageruimte
van de Lantra zijn inderdaad
behoorlijk, het uiterlijk straalt
vooral van achter en opzij ge
zien meer karakter uit dan bij
Excel en Sonata.
Er worden twee motoren ge
boden, de 1.5i die ook voor de
duurdere Excel-versies lever
baar is (63 kW/82 pk) en een
nieuwe 1.6i met dubbele nok-
kenas en vier kleppen per ci
linder. Vooral die laatste ziet
men als een sterke aanbieding.
Hij heeft met 84 kW/113 pk
bijna evenveel vermogen in
huis als menige Europese
tweeliter-concurrent. Dat zijn
dan zeer populaire modellen
als een Opel Vectra of Nissan
Primera, in de goedkoopste
versie net even duurder dan
dertig mille. Hyundai zet de
Lantra 1.6i daartussen voor f.
29.950,-. Standaard is een rijke
GLS-uitrusting, die Europese
noch Japanse concurrenten
voor dat geld bieden. Het is
overigens niet zo dat de pres
taties van de Lantra 1.6i het
grote motorvermogen weer
spiegelen: de top is met 180
km/h relatief bescheiden. Ver
der valt op dat het opgegeven
norm-verbruik in stadsver
keer met circa 1:8 niet erg
gunstig zou zijn.
Het Lantra-gamma is aanzien
lijk compacter dan dat van de
andere modellen. Er is een 1.5i
GL (25.550 gulden), een
luxueuzer GLS voor twee mil
le meer, en de genoemde 1.6i
GLS met nog uitgebreider uit
rusting. Tot slot is de 1.6i GLS
er ook met vierversnellings
automaat (meerprijs 2900 gul
den). De vier 1.5i varianten
van de Excel lijken daarmee
onverkoopbaar geworden, ze
zijn duurder dan een Lantra
1.5i GLS.
De Excel krijgt voor 1991 een
'meer afgerond front'; zelf zie
ik alleen een iets veranderde
grille en voorspoiler. Excel,
Pony en Sonata krijgen alle
een vering/schokdemping met
meer Europees (stugger) ka
rakter voor verbeterde weglig-
ging. De Sonata 3.0 V6 moest
al helemaal nog Europees ge
maakt worden: met kilometers
in plaats van mijlen per uur op
de meters, en niet meer de ei
genwijze en onhandige auto
matisch omleggende gordels
voorin. Tevens is hij verfraaid
met notehouten panelen op
het dashboard. Onvermeld
bleef alleen nog de succesvolle
Scoupe, die ook stugger vering
krijgt. Er is daarnaast een ver
lagingsset leverbaar (1300 gul
den) voor echt sportieve natu
ren, waarmee de vering niei
alleen stijver maar ook vijf
centimeter lager wordt.
De Excel krijgt voor 1991 een 'meer afgerond front', bestaande
uit een iets veranderde grille en voorspoiler. foto: pr
ENAULT 19 16V:
bestelling levert Renault
Is kort ook in Nederland
model 19 in sport versie,
officiële debuut, op de ten-
itelling van Parijs in okto-
werd overschaduwd door
irimeur van de Clio. Die-
Ie Clio wordt in de loop
dit jaar ook in sportversie
ïrbaar, met dezelfde motor
de 19 16V (en dezelfde
aanduiding '16V').
irmee is een einde geko-
■h aan een lange rijpingspe-
I |e, want een zestienkleps 19
loofde Renault al toen dat
(lel in de zomer van 1988
luteerde. Een complete auto
toen al getoond worden.
enige wat nog ontbrak
Is een katalysator-versie. De
I leverbare 16V heeft wel
1 (geregelde) katalysator.
I zal echter eerder 'een
estie van andere prioritei-
I geweest zijn, die leidde tot
I lange produktie-uitstel.
jaalf- en zestienkleps cilin-
fcoppen toonde Renault al
|n geleden, doch voor de
ptieve produktiemodellen
pf men het voorlopig hou-
I op turbo's. Die lijken nu
p langste tijd gehad te heb-
omdat ze minder zuinig
(schoon zijn dan multiklep-
s. Als eerste multiklepper
am evenwel niet de zestien-
ps 19, doch een twaalfkleps
toen dat model eind 1989
td gefacelift.
nbouw
Vallend is dat dit type 21
Izelfde vermogen levert als
19 16V, maar dan wel uit
in plaats van 1,8 liter moto-
houd. De twaalfkleps twee-
ir levert iets grotere trek-
icht en hoeft wat minder
ren te maken, past dus be-
~j bij het comfort-karakter
de Renault 21 TXI moest
■ïben. Waarom dan niet de-
•fde motor gebruiken in de
en Clio? Wel, de tweeliter
^at in lengterichting gemon-
»rd in de 21, terwijl de mo-
fner 1,7/1,8 liter dwars is
besteld (in 21, 19 en Clio)
Idat de tweeliter er dwars
inpast. Dus kan hij ook
in de 19 of Clio gebruikt
•den, die niet zoals de 21
•uwd zijn op twee verschil-
te motoropstellingen,
schets de problemen die
lault had bij invoering van
multikleps-techniek. De
male 1,7 liter kon boven
dien niet zomaar van een zes-
tienkleps-cilinderkop voorzien
worden. Men moest eerst de
cilinderdiameter een millime
ter groter maken om al die
kleppen te kunnen onderbren
gen. Vandaar dat de meeste 1,7
liter Renaults exact 1721 cc
motorinhoud hebben, maar de
zestienkleps-versie 1784 cc
meet. Dat is dan goed voor cir
ca 136 pk. Renault noemt wis
selende prestatiecijfers. Eerst
zou de 19 16V (zonder kataly
sator) 101 kW/140 pk leveren,
nu is het 99 kW/137 pk gewor
den, maar bij de Clio 16V
noemt men weer 98 kW/136
pk. Terwijl volgens genormali
seerde cijfers toch echt 100 kW
pas overeenkomt met 135,96
pk. Hoe dan ook, de 19 16V
komt aan prestaties waarover
niemand te klagen zal hebben:
top 212 km/h, acceleratie naar
100 km/h in 8,5 seconde! Het
brandstofverbruik zou niet
meer dan een procent of vijf
hoger uitkomen dan bij een
gewone 1,7 liter (GTX/TXE
met 70 kW/95 pk).
Beschaafd voorkomen
Het lijkt een goede (en enig
zins onverwachte) zet van Re
nault om zowel de drie/vijf-
deurs 19 als de vierdeurs 19
Chamade in 16V-versie te bie
den. Oorspronkelijk stond al
leen een driedeurs-model in
de planning. Hoewel beide de
zelfde speciale uitrusting heb
ben doet vooral de driedeurs
19 toch wat agressiever, meer
coupé-achtig aan en het vier
deurs model wat ingetogener.
Voor beide karakters zullen er
liefhebbers zijn. Uiteraard be
schikt de 16V uitvoering over
spoilers, lichtmetalen wielen,
bredere banden (195/50 x 15)
en verlaagde vering, alsmede
sportstoelen en een stuurwiel
met leren rand. Toch werd er
wel wat beknibbeld, want
mistlampen in de voorspoiler
en ABS-remmen kosten extra.
Daar staat tegenover dat de 19
16V een gematigde basisprijs
kreeg. In driedeurs-versie kost
hij 40.550 gulden, met vier of
vijf deuren duizend gulden
meer. Een Opel Vectra 2000 of
Nissan Primera GT zijn de
meest voor de hand liggende
concurrenten; beide nog iets
sneller, maar ook meer dan
vijftien mille duurder. Dan
lijkt de keus toch niet moeilijk,
zelfs al wil je wel mistlampen
en ABS erbij hebben.
PETER FOKKER
Het afgelopen najaar
toonde Ford weer eens
dat er binnen het concern
op diverse plaatsen heel
wat fantasie aanwezig is.
Het zou mooi zijn als die
ook in de produktiemo
dellen wat meer tot uiting
kwam. Drie prototypen
verschenen: de Shoccwave
werd in de 'V.S. geboren,
de Escort Seeka in Italië
bij Ghia, de Scorpio 'Mo
bile Office' in Engeland.
Waarbij, vooral die laatste twee
heel praktisch gericht zijn en
in principe zo in produktie
kunnen gaan. Alleen voor de
Scorpio 'Mobile Office' houdt
men echter die mogelijkheid
werkelijk open.
De Shoccwave is een zeer fu
turistische sportwagen vol
'high-tech'-toepassingen. Hij
heeft vierwielaandrijving, een
kunststof carrosserie en tal
van bijzondere foefjes. Zo is de
binnenspiegel vervangen door
een beeldscherm en achteruit-
kijkende videocamera, zit er
tussen kofferklep en achter
ruit een computergestuurde
spoiler, en werkt de buiten
verlichting via glasvezel-ka
bels (vandaar de dunne 'kijks-
pleetjes' in de neus). De motor
is echter een standaardpro-
dukt, zij het wel een bijzonder.
Het gaat om een drieliter V6
uit de Taurus, het Amerikaans
model dat in de verte verwant
is aan de Scorpio. Yamaha
construeerde daarvoor nieuwe
cilinderkoppen met dubbele
nokkenassen en vier kleppen
per cilinder. Het aggregaat le
vert daarmee in het produk-
tiemodel Taurus SHO 164
kW/223 pk, in plaats van de
standaard 104 kW 142 pk. Een
idee voor Europa?
Mogelijkheden op de Europese
markt ziet men in elk geval
wel voor een tot mobiel kan
toor omgebouwde Scorpio. Het
werkvertrek achterin de auto
bevat een in de voorstoelleu
ning weggewerkte computer,
in de middenarmsteun verbor
gen printer, op de middentun
nel geplaatste fax en telefoon,
met nog een extra telefoon
tussen de voorstoelen. Compu
ter, fax en telefoon achterin
zijn uitneembaar. Met al die
ingebouwde apparatuur moest
er nog comfortabele zitruimte
overblijven, passend bij de
zeer exclusieve afwerking. Le
ren bekleding, houten sierlij
sten, afzonderlijk elektrisch
verstelbare achterstoelen. Wie
wil er dan nog thuis werken.
Om de computer optimaal te
kunnen bedienen heb je ach
terin zelfs verstelknoppen
voor de voorstoelen (hoogte-
lengterichting/leuning); of de
chauffeur dan nog een beetje
lekker achter het stuur zit
zoekt-ie dan zelf maar uit...
Ford heeft een speciaal 'Ra-
pidspec'-programma opgezet,
S»
'ISSÈÊ farSPÉ
De Ford Fiesta Ghia Bebop.
om kleine series speciale mo
dellen tussen de massaproduk-
tie door te kunnen maken.
Een speciale afdeling aan het
eind van de produktieband
zorgt voor de bijzondere uit
rusting, nadat de basisauto met
weglating van niet benodigde
standaard-onderdelen tussen
de gewone modellen gebouwd
is. In Keulen, waar ondermeer
de Scorpio gebouwd wordt,
komt zo'n Rapidspec-afdeling
waar bij voldoende belangstel
ling werkelijk het 'Mobile Of
fice' geproduceerd zal worden.
Ontspannen onderweg
Op diezelfde wijze zou men te
vens de Escort Seeka kunnen
aanbieden, al gaat Ford er niet
vanuit dat ook voor dit model
een markt zal bestaan.
Niettemin zijn de specificaties
heel verlokkend, tenminste
zolang we het bijbehorende
prijskaartje niet kennen. De
basis vormt een Escort station
car met turbodiesel-motor (in
de loop van 1991 leverbaar: 1,8
liter, 66 kW/90 pk). Die is ge
koppeld aan vierwielaandrij
ving, de Seeka staat 5 cm ho
ger op de wielen om een eind
je de vrije natuur in te kun
nen. De carrosserie is hele
maal omgebouwd voor buiten-
recreatie, maar ook hier is aan
werken onderweg gedacht:
een fax en telefoon zijn inge
bouwd, in de voorportieren
zitten uitneembare attaché
koffertjes.
Recreatie stond echter voorop,
daartoe biedt de Seeka wel
heel aparte en doordachte
voorzieningen. Een afneemba
re trekhaak is daarbij het
minst uitzonderlijke item. We
beginnen maar gewoon aan de
voorkant. Daar zien we twee
extra lampen, waarvan er één
afneembaar is, met een drie
meter lang automatisch oprol
lend snoer. Hij gaat aan als je
hem losmaakt, zo heb je dus
's avonds licht buiten de auto.
In de buitenspiegels zitten
kleine spotlights, die samen
met de spiegels elektrisch ver
stelbaar zijn om onverlichte
wegwijzers te kunnen aflezen.
Voor het vinden van je weg in
onbekend gebied is er overi
gens ook een kompas aan
boord.
De auto heeft over de volle
lengte een glazen zonnedak, in
twee delen elektrisch te ope
nen. Daar overheen past een
dakmodule met twee bergvak-
ken. Aan de ene zijde k£n er
extra bagage in, in de andere
zijde zit een uitrolbaar luifel.
Onder die luifel kun je barbe-
cueën of picknicken. De uit
rusting daarvoor kan in de ba
gageruimte-vloer worden ge
borgen. Het deksel van die
verzonken bergplaats wordt
een tafel, er zitten vier klap-
stoelen bij en diverse bakken.
Een zo'n bak is een barbecue,
een andere is een provisiebak
die voedsel (elektrisch) warm
of koud kan houden. Voor
muzikale begeleiding kunnen
de achterste speakerboxen uit
genomen worden, en buitenop
de auto bevestigd. Een multi-
CD-speler behoort tot de uit
rusting. Ook tv kijken kan,
tussen de voorstoelen zit een
uitneembare video-walkman.
De achterklep is gedeeld ge
maakt, zodat het onderste stuk
als bijzettafel kan dienen, of
als verlengde laadruimte. Na
tuurlijk laat je je kind niet
thuis, daarop is gerekend. In
de achterbank is een uitklap
baar kinderzitje weggewerkt,
een 'meegroei-type'. Voor de
kleinste kinderen klap je het
helemaal uit, het staat dan met
de (verstelbare) rugleuning
naar voren en heeft vierpunts
gordels. Je kunt het ook ver
der omlaag klappen, het wordt
dan een verhoogd zitkussen
voor oudere kinderen, die zo
in de standaard achterbank-
gordels kunnen zitten. Als dat
nog niet multi-functioneel is...
PETER FOKKER
(ADVERTENTIE)
Diefstal-risico ten spijt gaat de
trend in geluidsapparatuur
voor de auto naar de duurdere
produkten. De leveranciers
doen er ook wel alles aan om
de CD-speler in de auto popu
lair te krijgen, nu zovele Ne
derlanders thuis al Compact
Disc hebben.
De autohandel laat zich niet
onbetuigd: een CD-speler doet
het leuk in een 'actiemodel'
met accessoires tegen een ge
reduceerde meerprijs. In het
spoor daarvan moet de totale
geluidsinstallatie behoorlijk
goed zijn, zo zegt men, om de
CD-kwaliteit tot zijn recht te
laten komen. Leveranciers
van extra versterkers en de
betere luidsprekers wrijven
zich in de handen. Uit de
praktijk horen we: de jeugd
(20 tot 25 jaar) heeft er on
waarschijnlijk veel geld voor
over, en daarnaast de klanten
van 35 tot 50 jaar die hun wel
vaart graag toonbaar maken.
Een mogelijk 'gat in de markt'
waarin nu ook een gespeciali
seerd Amerikaans merk is ge
doken. Dat is dan Rockford-
Fosgate, dat in 1988 zijn vleu
gels naar Europa uitsloeg. De
produkten worden in Rotter
dam in voorraad gehouden, na
een eigen vestiging in Duits
land volgt nu een (onafhanke
lijke) Benelux-importeur in
Alphen a/d Rijn die zich eerst
op Nederland zal richten. Men
is bezig een dealernet op te
zetten, dat aan hoge eisen
moet voldoen. Het moeten ge
specialiseerde autostereo-in-
bouwstations zijn, de appara
tuur is niet bedoeld om zelf in
te bouwen.
Inbouw- instructie
Het moederbedrijf Rockford-
Fosgate bestaat ook nog niet zo
lang. Het begon in 1983, toen
kapitaalverschaffer Rockford
het destijds een jaar of tien be
staande Fosgate overnam, dat
in autostereo deed. Inmiddels
nam Rockford-Fosgate nog,
een rijtje andere stereo-specia
listen over. Iets bijzonders is
dat er een aparte afdeling ont
stond die hulpmateriaal ver
zorgt: aansluitmateriaal, in-
bouwgereedschap, materiaal
voor de afwerking (zoals spea
kerdoek, tapijt om speaker
boxen mee te bekleden en der
gelijke). Daarnaast is er een
trainings-afdeling, die het per
soneel van inbouwstations
leert hoe ze de beste speakers
en versterkers voor een auto
moeten uitzoeken.
Dat klinkt interessant, want
de akoestiek van een auto-in
terieur is een heel moeilijk ge
bied, weten we. Een Rockford-
Fosgate dealer, aldus import
manager Ronald Frankhuizen,
moet meetapparatuur hebben
om de akoestische kwaliteit
van een auto te bepalen. Dat
zou meer garantie voor een
goed geluid leveren dan blind
weg de duurste spullen nemen,
zoveel is zeker. Hoofd tech
niek en training van de Ame
rikaanse fabrikant, Bart Diehl,
hield een gloedvol betoog over
de kwaliteit van de produkten.
Het klonk hier en daar wel
wat te Amerikaans: men staat
daar niet te kijken van een
hele batterij versterkers met
aan elk weer een serie spea
kers, zodat er honderden tot
zelfs duizenden Watts op de
argeloze toehoorder losgelaten
kunnen worden.
Een aardige was ook de zware
testprocedure voor de verster
kers: elke versterker wordt als
laatste proef met een hamer
bewerkt, om te controleren of-
ie wel stevig genoeg is.
Toegegeven moet worden dat
de produkten er uitstekend af
gewerkt en fors gedimensio
neerd uitzien. Die produkten
zijn: speakers, versterkers en
alle denkbare aansluit/af-
werkmateriaal dat erbij nodig
is. Een realistischer deel van
de presentatie ging over de
flexibiliteit van de geluidssys
temen. Het bijzondere van de
versterkers is dat er probleem
loos een flink aantal speakers
op aangesloten kan worden. Je
kunt simpel beginnen, en er
later meer speakers en/of ver
sterkers naar behoefte bijzet
ten. De reeks speakers in het
programma omvat voldoende
compacte modellen, die ge
schikt zijn om in dashboard of
portieren te plaatsen, tot aan
forse complete speakerboxen
om in de bagageruimte onder
te brengen.
De prijzen beginnen op een
nog draaglijk niveau. De sim
pelste versterker (2 x 15 W)
kost 399 gulden, een stel spea
kers is er vanaf zo'n 300 gul
den. Maar de uitloop naar iets
mooiers en duurders is groot:
de duurste versterker (4 x 150
W) komt op bijna vijf mille,
we komen in de lijst speaker
boxen tegen van negen- tot
dertienhonderd gulden per
stuk. Muziek in de auto dient
in de V.S. vooral hard te zijn,
erg hard, begrepen we. Als het
dan nog zuiver klinkt is de
kwaliteit bij normaal geluids
volume wel helemaal perfekt,
dat staat vast. Maar het inte
ressante lijkt me toch eerder
dat de Rockford-Fosgate dea
lers moeten gaan zorgen voor
erg netjes verzorgde inbouw,
en keuze van optimale spea
kers/versterkers door objectie
ve geluidsmetingen.
