„Het is nog te vroeg
voor een grondoorlog
Slagkracht Saddam niet
onderschatten
lezorgdheid
lm gewenning
;an kinderen
tn oorlog
Ambassadeur Irak op matje geroepen
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
„Had toch
gebeld
p-pLFOORLOG fiiteUcSoivicvnt
WOENSDAG 23 JANUARI 1991 PAGINA 5
den Broek
boetekleed
(Van onze
arlementaire redactie)
HAAG Het is een kle-
ituk dat Van den Broek in
:ht jaar dat hij het minis-
van buitenlandse zaken
ert nog nooit heeft aange-
cen. Maar gistermiddag
le hij het dan toch uit de
het boetekleed. Tot ver-
ïg van mening kamerlid
nde de minister in alle
righeid dat hij fouten had
ikt. Waarvoor excuus,
knieval van Van den
betrof diens initiatief
federlandse Patriot-raket-
in de aanbieding te doen
Israëlische ambassadeur
n Haag en dat zonder
■leging van defensiemi-
Fr Ter Beek, tenslotte de
iQi:te baas van al het wapen-
- Pas twaalf uur later las
leek in zijn krant dat zijn
;a met de Patriots had ge-
Volgens ambtenaren
Idefensie klapte hij daarop
•ure woede bijkans uit el-
igblikkend was het beter
;st als de minister van
isie niet door de media
it was geweest. Het had
;rs moeten lopen", erken-
"an den Broek gisteren in
lieg met de Tweede Ka-
l Hij gaf toe niet verwacht
lebben dat de Israëlische
j0jassadeur zoveel ruchtbaar-
J zou geven aan zijn dank-
rheid voor het Nederlandse
hpod, dat overigens werd af-
>rfgen-
.jjïcheidene kamerleden
esven tijdens het overleg nog
,n'zout in de wonde van de
je^sseerde minister Ter
gk. D66-kamerlid Kohn-
^jim noemde de gang van
"npn „nogal knullig". En
kjA-kamerlid Melkert sprak
e, „diplomatiek handwerk
n diplomatiek uit de hand is
rÉ?pen".
slachtoffer van alle mis
standen zélf wilde er niet
Van den Broek heeft ge-
dat het beter was geweest
iij twaalf uur eerder met
inister van defensie con-
had opgenomen. Ik deel
foordeel".
Overste Vandeweijer,
KMA-docent„Met
de patriots kan
natuurlijk altijd iets
misgaan".
Is de slag om Kuwayt via de grond begonnen? Het feit dat de geallieerde
grondtroepen oprukken en Iraakse stellingen aan de grens bestoken zou
daarop kunnen duiden. Het zou docent tactische luchtstrijdkrachten aan de
Koninklijke Militaire Academie in Breda, luitenant-kolonel H.J. Vandeweij
er, echter zeer verbazen als het al zover zou zijn. „Je kunt geen oorlog win
nen zonder grondoorlog, maar eerst moet de luchtoorlog maximaal gevoerd
zijn. Hoe beter de voorbereidingen tijdens de eerste fase in de lucht, hoe
makkelijker het later op de grond zal worden".
LUITENANT-KOLONEL VANDEWEIJER VAN KMA IN BREDA:
BREDA Meermalen
haalt H.J. Vandeweijer,
docent tactische lucht
strijdkrachten aan de
KMA, ter vergelijking
voorbeelden aan van oor
logen uit het verleden.
Niet zonder bedoeling,
want het aanvalsscenario
in de Golf ontrolt zich
volgens Vandeweijer tot
nu toe volgens het klassie
ke plaatje. „Dat stan
daardpatroon komt hoe
dan ook terug. Ook met
moderne middelen moet
je eerst overwicht in de
lucht krijgen, daarna een
heden in het achterland
aanvallen en dein pas de
grondaanval inzetten",
zegt Vandeweijer.
Het mag geen verbazing wek
ken dat Vandeweijer, die
plaatsvervangend comman
dant van de Vijfde Groep Ge
leide Wapens in Stolzenau is
geweest, de ontwikkelingen in
de oorlog met grote belangstel
ling volgt. En dan met name
de strijd in de lucht, die nog in
alle hevigheid woedt. De tijd is
in de ogen van Vandeweijer
nog niet rijp voor de volgende
fase. „Ik denk dat die lucht
oorlog nog wel een tijdje moet
voortduren. Hoe beter die fase
van de oorlog uitgevoerd
wordt, hoe makkelijker de
grondtroepen het straks heb
ben. De tijd die dat kost kan
militair gezien nooit in het
voordeel van Saddam Husayn
zijn, want die heeft toch al
niets meer voor te bereiden.
Het enige dat na verloop van
tijd in het nadeel van de VS
kan werken is de publieke
opinie".
De VS moeten zich niet laten
verleiden tot overhaaste actie
door de roep om een korte
oorlog, vindt Vandeweijer.
„Om de eigen verliezen zoveel
mogelijk te beperken moet
eerst luchtoverwicht verkre
gen worden en eenheden in
het achterland vernietigd wo-
ren, zoals in dit geval de Repu
blikeinse Garde. Als dat be
reikt is, kun je boven vijande
lijk gebied opereren zonder
last van de tegenstander en
kan de tegenstander boven
dien niet meer boven z'n iegen
gebied opereren. Kijk maar
naar de Battle of Brittain; de
Duitsers probeerden luchto
verwicht in Engeland te krij
gen. Dat lukte niet, en er
kwam daarom ook geen inva
sie". De KMA-docent zegt niet
te geloven in een bliksemoor-
log. „Een oorlog duurt nooit
een paar dagen. Als je kijkt
naar de Zesdaagse oorlog, dan
zie je dat Israël al na één dag
volledig luchtoverwicht had
en het daarna toch nog vijf da
gen heeft geduurd. Die oorlog
werd toen onder druk van de
supermachten gestaakt. En als
je dan ziet dat die druk van de
supermachten nu ontbreekt,
dan is het helemaal een illusie
te denken dat het nu binnen
een week zou zijn
Klap
Irak houdt haar naar schatting
700 vliegtuigen nog angstvallig
schuil. Vandeweijer: „Omdat
ze het gevecht in de lucht niet
aandurven, maar misschien
ook wel om de vliegtuigen
achter de hand te houden om
straks nog eens een grote klap
uit te delen". Deskundigen
van het Internationaal Insti
tuut voor Strategische Studies
in Londen voorspellen dat
Saddam met zijn luchtmacht
een harde klap zal uitdelen
aan de geallieerde grondtroe
pen. Vandeweijer gelooft ech
ter niet dat Saddam zijn lucht
macht zal inzetten ter bescher
ming van zijn grondtroepen bij
een grondoorlog. „Dat lijkt me
onwaarschijnlijk, omdat hij ze
waarschijnlijk al voor een
groot deel kwijt zal zijn op het
moment dat ze opstijgen, van
wege het geallieerde luchto
verwicht. Bovendien is de
Iraakse luchtmacht, die voor
een groot deel nog op Russi
sche leest is geschoeid, daar
voor te weinig flexibel. De
vliegers tonen weinig initia
tief, zijn star en worden voor
namelijk vanaf de grond naar
hun doel geleid. Amerikaanse
vliegers kunnen veel beter in
spelen op onverwachte situa
ties. Ik geloof meer in een
grootscheepse gerichte aanval
van Irak, bijvoorbeeld op de
vloot in de Golf".
Onnauwkeurig
De reactie van Irak tot nu toe,
in de vorm van het lanceren
van Scud-raketten, bestempelt
Vandeweijer als „militair van
weinig waarde". „Dat stelt niet
veel voor. De Scud-raket is
vreselijk onnauwkeurig. An
ders wordt het natuurlijk als
JRECHT De angst
de oorlogsbeelden op
^visie bij kinderen op-
n1pen is misschien min-
-T zorgwekkend dan het
jennende effect ervan.
Tt gevaar bestaat dat
lederen gaan denken dat
log een normale accep-
ele zaak is. Dat zegt
if.dr. L. Vriens, peda-
aan de universiteit
Utrecht,
professor pleit er dan ook
klem voor dat de ouders
len met hun kinderen naar
oorlogsbeelden kijken en
proberen uit te leggen,
voor de leerkrachten ligt
een taak. Bij sommige
deren bestaat wel degelijk
[st. De kleintjes (tot onge-
r negen jaar) zien echter
lal geen kans de zaken in
juiste kader te plaatsen. Ze
jen geen flauw benul van
Kinderen
kijken naar
beelden van
de Golfoorlog
op CNN.
FOTO: ANP
de afstand waarop de Golfoor
log plaatsheeft.
De verwarring kan vreemde
vormen aannemen. Vriens
hoorde van een jongetje van
zes, dat vorige week zaterdag
een paar buitenlanders op
straat had gezien en naar huis
was gerend met de mededeling
dat 'de Irakezen komen'. Het
ging hier om. een kind dat ge
wend is om met buitenlandse
leeftijdsgenootjes te spelen.
De kinderen reageren ook op
de oorlog door die na te spe
len, aldus Vriens. De professor
is daar niet op tegen zolang ze
het met hun eigen fantasie en
middelen doen. Ouders
moeten volgens Vriens echter
geen oorlogsspeelgoed voor
hun spruiten kopen. Het spel
verandert dan in kwalijke zin
van karakter. Bovendien zou
den de kinderen kunnen den
ken dat hun ouders de oorlog
goedkeuren door hun dergelijk
speelgoed te schenken.
MINISTER TER BEEK:
I (Vervolg van
de voorpagina)
I HAAG Nederland
rt begin volgende
k een tweede medi-
ploeg naar het Golf
ed. Bijna dertig vrij-
gers gaan werken in
Brits veldhospitaal in
lie-Arabië op 300 kilo-
»r van de grens met
rayt.
roep van 29, onder wie
:hirurg en vijf artsen, is
ecteerd uit enkele hon-
;n vrijwilligers. Het gaat
12 beroepsmilitairen, zes
tplichtigen en een reser
vist. Leider van het team is
kolonel-arts T. Herweijer van
de staf van het Eerste Leger
korps in Apeldoorn.
Daarnaast is het denkbaar dat
er Nederlandse Orion-verken-
ningsvliegtuigen worden inge
zet boven de Middellandse
Zee. Daartoe heeft de NAVO
Nederland informeel gepolst.
Het ministerie van defensie
buigt zich er pas serieus over
als er een officieel verzoek
van de NAVO binnen komt.
Maar aangezien het kabinet en
de Tweede Kamer, inclusief
de PvdA, bereid zijn de Ne
derlandse inzet in het Golf-
conflict te vergroten, is de
kans groot dat Nederland
Orions beschikbaar zal stellen.
Ook blijft het Nederlandse
aanbod aan Israël geldig voor
het zenden van Patriot-squa
drons. Daarnaast gaan de mij-
nenjagers Alkmaar en Zierik-
zee vrijdag met een NAVO-es-
kader naar het oostelijke deel
van de Middellandse Zee.
Ondanks de voorzichtig-opti-
mistische geluiden uit het
Pentagon in Washington en de
massale luchtaanvallen op
Irak, wil minister van defensie
Ter Beek de slagkracht van
Saddam Husayn nog niet on
derschatten. Irak, zo maakte
hij bekend na een briefing
door de lucht- en landmacht
staf, is nog steeds in staat tot
het uitvoeren van chemische
bombardementen.
DEN HAAG De Iraakse
ambassadeur in Nederland, Al
Falaki, zou vandaag bij het
ministerie van buitenlandse
zaken worden ontboden. Dit
om hem te verstaan te geven
dat de Nederlandse overheid
diep verontwaardigd is over
de behandeling van krijgsge
vangenen in Irak. Minister
Van den Broek noemde het
Iraakse optreden gisteren
„weerzinwekkend en in strijd
met alle gedragsregels die in
internationale verdragen zijn
vastgelegd".
De vijf Iraakse diplomaten die
maandag van de regering 24
uur de tijd kregen het land te
verlaten, waren gisteravond
nog steeds in afwachting van
een .visum voor Algerije of Tu
nesië. Zodra dat binnen is, zul
len de vijf Irakezen onmiddel
lijk vertrekken. Een woord
voerder van Van den Broek
zei dat het ministerie „niet op
een uur kijkt", aangezien niet
de indruk bestond dat de Ira
kezen hun vertrek moedwillig
traineren.
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
Marinepersoneel
Golf krijgt
mijnentoeslag
DEN HAAG Marineperso
neel dat zich in 'mijnengevaar-
lijke zeegebieden' van de Per
zische Golf bevindt, krijgt met
terugwerkende kracht tot 8 ja
nuari een extra toeslag. De
toelage bedraagt, afhankelijk
van de rang, tussen de 33,85 en
51 gulden per dag. Nederland
se marinemensen in de Golf
krijgen verder de normale
'toelage buitenland' die kan
oplopen tot enkele duizenden
guldens per maand. Aan boord
van de Jacob van Heemskerck
is betrekkelijk lakoniek gerea
geerd op de mijnentoeslag.
„Mooi meegenomen", vond
één van de bemanningsleden,
die al snel had uitgerekend dat
hem dat elke dag een minuut
bellen met Nederland via de
Inmarsat zou opleveren.
Opblaasbaar
Een echte Russische T-72 tank is vijftig keer duurder dan deze opblaasbare replica (40.000 dollar),
die vooral wordt ingezet als oefendoelwit en om de vijand te misleiden. Het Franse bedrijf Lancelin
heeft er internationaal al honderden verkocht, maar het is niet bekend of ook Irak over dit luchtige
oorlogstuig beschikt.
FOTO: EPA
Ross, Prudon, Peer en Taaie Toon zijn ontvoerd. Rob en Lupardi
- die ook weer van de partij is - gaan nu naar Wang Hang en
dwingen hem om te zeggen waar de motorboot is gebleven.
Wang Hang, bang geworden door de dreigende blikken van de
anderen, zegt tenslotte, dat de boot via de Oranjesluizen naar De
Lemmer is vertrokken. „Dan halen we ze nog best in", zegt Rob
en een uur later is „De Vrijheid II" al onder zeil.
Ik hoopte vurig dat ze op tijd
was gaan slapen, mijn moeder.
De eerste nacht van de Golf
oorlog was ze wakker geble
ven en had ze zich uren in
haar eentje voor de televisie
zorgen zitten maken over haar
jongste zoon. mijn jongste
broer die met vrouw en drie
kleine kinderen in een dorp
op steenworp afstand van Tel
Aviv woont. Alleenstaande
joodse moeder zijn valt niet
Bij het ochtendkrieken had
haar zoon uit Israël zich tele
fonisch gemeld: hem en zijn
gezin ging het prima. De hele
dag vulden berichten over de
snelle uitschakeling van
Iraaks vernietigingspoten tieel
de ether. En 's avonds had ik
een opgewekte moeder aan de
lijn.
Gisternacht ging de telefoon
weer. Een vriend vertelde me
dat hij had gehoord dat Irak
weer raketten op Tel Aviv had
afgevuurd. Mijn eerste gedach
te: ik hoop dat mijn moeder
slaapt.
die raketten uitgerust worden
met een chemische lading", al
dus Vandeweijer. Het enige
reële militaire effect van de
Scuds is volgens Vandeweijer
op dit moment troepenbinding
aan geallieerde zijde. „Het in
zetten van geallieerde vliegtui
gen om die raketten te gaan
zoeken heeft tot gevolg dat
deze vliegtuigen niet elders in
gezet kunnen worden". Het
1700 vliegtuigen tellende geal
lieerde luchtmachtarsenaal
wordt volgens Vandeweijer
overigens zeer doeltreffend in
gezet. Hoewel twijfel is gere
zen over het succes van de gal-
lieerde aanvallen (Vandeweij
er: „als het klopt dat tachtig
procent van de missies slaagt
is dat zeer hoog") staat voor de
KMA-docent in elk geval één
ding vast: „De strijd wordt met
de meest geschikte middelen
optimaal gevoerd. Die wapen
systemen die het meest effec
tief zijn worden gebruikt. Dat
is ook af te leiden uit het aan
tal van duizend vluchten per
dag, hetgeen gezien de capaci
teit namelijk weinig is. Dat
geeft aan dat de VS alleen de
meest geëigende wapensyste
men voor de luchtoorlog inzet
ten."
Ook hebben de VS voor wat
betreft de hoeveelheid high
tech die in de strijd gebruikt
wordt alle registers openge
trokken, aldus Vandeweijer.
„Daaruit kun je de conclusie
trekken dat de VS haar tegen
stander bepaald niet hebben
onderschat". Zo'n staaltje van
high-tech is bijvoorbeeld het
Patriot-luchtafweersysteem.
Bij de introductie daarvan bij
de Nederlandse luchtmacht is
Vandeweijer als voormalig
plaatsvervangend comman
dant van de Patriotsquadrons
in Stolzenau nauw betrokken
geweest. Dat er de afgelopen
dagen een paar keer iets mis is
gegaan met Patriots, veront
rust hem niet. „Gezien het
succes van de Patriot in het al
gemeen mag je daar geen con
clusies aan verbinden".
Ingetogen carnaval wegens Golfoorlog
GELEEN LEIDSCHEND AM
De vijftien Samenwerkende
Limburgse Vastenavondsvere-
nigingen uit de grotere plaat
sen (SLV) hebben gisteravond
unaniem besloten alle carna
valsactiviteiten op straat niet
te laten doorgaan in verband
met de Golfoorlog. Voor de
festiviteiten in zalen en cafés
gelden geen beperkingen. Ook
Bestuur en Raad van Elf van
de carnavalsvereniging De
Damzwabbers te Leidschen-
dam hebben besloten in ver
band met de Golfoorlog uiter
lijk vertoon tijdens de carna
valsdagen achterwege te laten.
De optocht van zaterdag 9 fe
bruari is dan ook afgelast.
Voor de overige evenementen
zijn geen beperkingen opge
legd. In Den Haag, waar geen
optocht op het programma
stond, gaan het carnaval van
de Ooiepieren in de Houtzage
rij en het speciale feest voor
gehandicapten gewoon door.
Pagina 11: Noordwijkerhout
twijfelt nog over doorgaan
carnaval
Ik heb haar niet gebeld. Wel
probeerde ik mijn broer in Is
raël te bereiken, maar die kon
de telefoon niet opnemen,
want het toestel staat niet in
de met plakband luchtdicht
gemaakte kamer waarin hij
zich met vrouw, kinderen, gas
maskers en gasten tje (voor de
baby) zou moeten bevinden.
Misschien, dacht ik, zal hij de
telefoon boven de sirenes uit
horen en het rinkelen be
schouwen als een teken van
geestelijke nabijheid van zijn
broers. Mijn moeder, van wie
ik hoopte dat ze lag te slapen,
heeft, toen ze zo jong was als
mijn oudste dochter nu, ook in
een kamertje gezeten, uit angst
voor gas. Haar verblijf daar
met haar ouders en grootmoe
der duurde bijna drie jaar.
Mijn jongste broer is zionist
geworden omdat hij niet in
een land wil wonen waar jo
den zich stiekem in een ka
mertje moeten verschuilen.
Dat het leven in Israël hard en
gevaarlijk is. vindt hij geen re
den om het land de rug toe te
keren. Ikzelf heb 'het drie jaar
in Israël uitgehouden, toen ik
zo oud was als mijn moeder
was toen ze haar kamertje
mocht verlaten. Ik benijd en
bewonder mijn broer om zijn
idealisme.
Vorige week nog heb ik aan
geboden zijn zoontje en doch
tertje van vier en vijf op te ha
len en bij ons te laten logeren.
„Totdat het over is". Het aan
bod maakte geen schijn van
kans.
De afgelopen nacht volgde ik
weer continu het nieuws. Mijn
broers uit Amerika belden op,
even ongerust en kwaad en
machteloos (en laf, want niet
ter plekkeals ik. Ik drukte
hen op het hart om moeder
niet te bellen, want waarom
zouden we haar wakker en
ongerust maken als het niet
nodig is?
Rond zes uur vanmorgen bel
de mijn moeder weer. Mijn
broer had telefonisch uit zijn
woonplaats bij Tel Aviv laten
weten dat alles in orde is.
„Heb je goed geslapen vroeg
ik mijn moeder „Goed gesla
pen? Ik heb de hele nacht naar
de tv gekeken Waarom heb
je mij dan niet gebeld?", wilde
ik weten. „Ik wilde je niet on
gerust maken".
ARJEH KALMANN
Van Larry hoort Rob, wat er met zijn vrienden is gebeurd,
de handlangers van Wang Hang hebben hen dus ontvoerd,
waar de boot gebleven is, waarmee Robs vrienden zijn ver
weet ook Larry niet.
alarmeert nu Marga en Willy, die op het punt staan om naar
terug te keren, maar van de reis afzien, nu ze horen, dat
steun en als het functioneel is
kan het kabinet dat serieus
overwegen. De grenzen van
onze bijdrage zijn niet nu al
bereikt". Ook CDA, VVD en
D66 en de kleine christelijke
partijen opteerden voor meer
steun aan de coalitie. Alleen
Groen Links bleek tegen.
Melkert zette tevens het licht
op groen voor het zenden van
Patriot-luchtafweersquadrons,
ingeval Israël daar in een situ
atie van nood alsnog om mocht
vragen. „Onze steun aan Israël
moet iets kunnen betekenen.
Wij zijn niet voor loze geba
ren", aldus het kamerlid. Op
het moment dat Melkert deze
woorden uitsprak was de jong
ste Iraakse Scud-aanval op Tel
Aviv overigens nog geen feit.
„We moeten rekening houden
met luchtdreiging, niet alleen
van ballistische raketten, maar
ook door Iraakse vliegtuigen",
waarschuwde hij gisteravond
in een mondeling overleg met
de kamercommissies van de
fensie en buitenlandse zaken.
Nog niet alle startbanen zijn
vernietigd, tekende hij daarbij
aan. Bovendien zouden alweer
reparatiewerkzaamheden uit
gevoerd worden.
Tijdens het overleg bleek grote
mate van overeenstemming te
bestaan over het eventueel uit
breiden van de Nederlandse
bijdragen militair, civiel of
financieel aan de Golfcrisis.
PvdA-kamerlid Melkert, die
vorige week nog enige reser
ves toonde, gaf nu te kennen
dat de internationale coalitie
op de solidaire steun van Ne
derland kan rekenen. „Ik ver
wacht meerdere verzoeken om
