„Hé, kom niet op het gras,
de raketten staan op scherp"
Amerikaanse strategie:
tangbeweging om
troepen van Saddam
Oliebranden voldoende
om zon te verduisteren
raël en Westen
}>elen macht van
ddam Husayn
AG GENLAND /GOLFOORLOG
CeicLeGou/ui/rit
WOENSDAG 23 JANUARI 1991 PAGINA 3
/LONDEN Boosheid
je lauwe steun van Bonn
iet multinationale offensief
rak leidt tot bezorgdheid op
t termijn over de betrouw-
id van Duitsland als bond-
Dit menen diplomaten en
ke commentatoren. De Brit
nier John Major zei gisteren
Lagerhuis dat de onevenre-
•evduropese respons op de Golf-
jevi aantoont dat een politieke
og ver weg is.
ndskanselier Helmut Kohl
|nd plotseling tegen heeft,
hij over een beslissing die
fotest tegen de oorlog kan
kkeren of om de belastingen
mo hogen om de geallieerde
e steunen. Langdurige de-
forgdheid over 'lauwe steun' Bonn
batten over de vraag waarom
Bonn afzijdig moet blijven, zelfs
als NAVO-bondgenoot Turkije zou
worden aangevallen, nemen veel
van de internationale steun weg
die Kohl vorig jaar kreeg toen hij
de vroegere vijanden van Duits
land vroeg vertrouwen te hebben
in het nieuwe verenigde land. De
zwakheid van politieke leiders die
nog maar maanden geleden het
gezicht van Europa in hun eentje
leken te veranderen, roept tegelijk
twijfel op over de ruggegraat die
Duitsland zal tonen in toekomstige
crises. De conservatieve Frankfur
ter Allgemeine Zeitung beschul
digde de Duitsers gisteren van laf
heid en het hanteren van een dub
bele moraal.
Hogere verliezen
Britse luchtmacht
RIYADH De Britse Royal Air Force lijdt
hogere verliezen dan de luchtmachten van
de andere geallieerden, zo heeft vice-maar-
schalk William Wratton van de Britse
luchtmacht bekendgemaakt. Volgens Wrat-
ton heeft de Royal Air Force de laatste tijd
geen „geluk". Wratton verklaarde dat gis
teren een vijfde Tornado was neergestort
en dat over de bemanning niets bekend
was. De Britse Tornado is het 18e geallieer
de toestel dat is neergestort of neergehaald
bij de dag en nacht doorgaande bomaanval
len op Iraakse statbanen in Irak en Ku-
wayt. De vice-maarschalk verklaarde dat
de Britse luchtmacht, die met 60 vliegtui
gen aan operatie Desert Storm is begonnen,
tot nu toe 400 missies had gevlogen en ui
terst tevreden is met de resultaten.
KUWAYT-STAD Het nieuws dat Irak olievelden in Ku-
wayt in brand steekt doet deskundigen in de olie-industrie
vrezen dat er meer explosies zullen volgen als de Golfoorlog
een nieuwe fase ingaat. Ingenieurs zeggen dat de branden,
die volgens hen maanden kunnen duren, voldoende rook
kunnen produceren om de zon te verduisteren. „Wij moeten
ons voorbereiden op het ergste scenario", zo zei een Aram-
co-functionaris in een reactie op de explosies bij de oliebron
nen en opslagfaciliteiten in het Kuwaytse olieveld Al-Waf ra
in de neutrale zone in het zuiden tussen Kuwayt en Saudi-
Arabië. „Wat gebeurt er als zij de bronnen in het Burgan-
veld opblazen? Want daar gaan de problemen komen", zei
hij. Burgan is na het Saudische Ghawarveld het grootste
olieveld ter wereld. Amerikaanse bedrijven die gespeciali
seerd zijn in de bestrijding van oliebranden hebben al aan
geboden naar Kuwayt te gaan.
„Aanvallen op Israël
dienen de vrede"
NEW YORK De Iraakse aanvallen met
Scud-raketten op Israël dienen de vrede in het
Midden-Oosten en de belangen van de Palestij-
nen, zo heeft de Iraakse ambassadeur bij de
Verenigde Naties, Abdul Amir Al-Anbari, gis
teren in een interview voor het Amerikaanse
televisiestation ABC gezegd. Op de vraag
waarom Irak blindelings raketten afvuurt op
Tel Aviv, antwoordde de ambassadeur dat Is
rael buiten zijn eigen gebied oorlogen heeft ge
voerd tegen Arabieren. Volgens Al-Anbari is
„het belangrijk dat alle Israëliërs de gevolgen,
de pijn en het lijden van een oorlog kennen,
zodat ze zich uiteindelijk zullen realiseren dat
vrede in hun belang is, evenals het geven van
legitieme rechten aan de Palestijnen en het
recht op zelfbeschikking".
kw;
i d
n iot voor niets de lucht in
fgi
re werknemers van de Turks-Amerikaanse
ihijnbaar rustig naar de zojuist
merikaanse projectiel bleek niet "op weg
raket, maar was per ongeluk afgegaan
voorwerp. Dat bleek later een stuk van
n geallieerd gevechtsvliegtuig te zijn.
ld
s Incerlik kij-
Patriot-raket.
naar een Iraakse
in reactie op een
de brandstoftank
FOTO: EPA
.ESTIJNEN IN BEZETTE GEBIEDEN:
i onze correspondent
Willy Werkman)
LEHEM In de
oJer van Abdel Khader
ad z tten veertien fa-
ileden bij elkaar. Tien
e( n nu al, onder een
het Israëlische leger
legd algeheel uit-
erbod. Ze zitten
de radio, die vanuit
iad het oorlogs-
meldt. De span
is op de gezichten af
hlehem op de westelijke
anoever zijn de straten
Q tor ven. Er is geen mens
in, behalve de soldaten
£r en daar wegversper-
bemannen. In het der-
;nd inwoners tellende
waar anders toeristen
eboortekerk komen be-
n, is de sfeer spookach-
1 11e deuren en ramen zijn
en en de lantaarnpalen
ii een zwak. licht op de
i van de huizen treffen
Palestijnse familie aan.
1 we uit vrees voor een
anval gespannen letten
Ik geluid buiten, praten
ver de oorlog, over Sad-
Husayn en over de raket-
allen op Tel Aviv. Er is
li reel sympathie voor de Is-
de slachtoffers van de
ise Scud-raketten.
voel geen enkele sympa-
voor de Israëlische bur-
want voor mij is iedere
lische burger een soldaat,
en er blij mee, omdat de
Iten zijn gericht op de
die mij uit mijn land
verjaagd", zegt Abdel
Ier Hamad.
onschuldige Israëlische
wen en kinderen d&n?",
|ik.
estijnse vrouwen en kin-
i zijn gedood, mishandeld
slagen door de Israëli's",
is het antwoord. „Het Westen
heeft toen geen sympathie
voor ons getoond. Waarom
moet ik nu gevoel hebben
voor de Israëlische burgers?"
Abdel Khader Hamad noemt
Saddam Husayn een profeet,
gezonden door God, om de
Arabieren en de Palestijnen bij
te staan. „Het Palestijnse pro
bleem", zegt hij, „kan nu opge
lost worden omdat de Israëli's
en het Westen de macht van
Saddam voelen. Ze zullen nu
gedwongen worden eindelijk
toe te géven aan de wensen
van ons, Palestijnen. Terwijl
de Israëli's bang in hun schuil
kelder zitten, geniet ik elke
minuut!"'
Rust
Het is de vraag hoe lang de
rust in de bezette gebieden
kan worden gehandhaafd. Het
Israëlische leger staat paraat
voor het geweld, dat naar de
mening van de legertop spoe
dig kan uitbreken.
In het Mokasset-ziekenhuis in
Oost-Jeruzalem zijn de meeste
patiënten naar huis gestuurd
omdat dokter Amin Thalgi, de
onderdirecteur van dit groot
ste Palestijnse ziekenhuis op
de westelijke Jordaanoever,
rekent op een groot aantal in-
tifadah-slachtoffers. „Ww zijn
niet voorbereid op slachtoffers
van een chemische aanval, zo
als de Israëlische ziekenhui
zen. Wij zijn gefrustreerd om
dat we niet betrokken zijn bij
de medische voorbereidingen
op deze oorlog. Het enige wat
we kunnen doen is klaar te
staan voor de slachtoffers van
incidenten die tussen de Pales
tijnen en het Israëlische leger
kunnen uitbreken. En voor
het geval er éen aanval komt
met chemische wapens: in het
ziekenhuis zijn de ramen
dichtgeplakt met plakband,
maar we hebben onvoldoende
gasmaskers: 175 terwijl hier
zvenhonderd mensen werken.
Hoe kan ik beslissen wie er
een krijgt?"
NEDERLANDS PATRIOT-SQUADRON HEEFT GEEN TIJD VOOR GEPIEKER
(Van onze correspondent
Froukje Santing)
DIYARBAKIR Majoor
Martin Zijlstra van de Ko
ninklijke Luchtmacht zegt
het bijna verontschuldi
gend. Helaas zijn de
vrachtwagens met radar
schermen, computers en
aggregaten die bij de twee
Nederlandse squadrons
met Patriot-raketten ho
ren, met legergroene ca-
mouflagenetten afgedekt.
Wat de verzamelde internatio
nale pers op de vliegbasis Diy
arbakir in Zuidoost-Turkije
wel kan bekijken en fotografe
ren zijn de radar- en lanceer-
inrichtingen. „Maar kom niet
op het gras", zegt kapitein C.
Rooseman, „want de raketten
staan op scherp".
De 160 Nederlandse militairen
hebben sinds vorige week
woensdag rond de klok ge
werkt aan het installeren van
de Patriot-raketten. Nu het
materieel operationeel is, heb
ben ze weer wat meer vrije
tijd. Hoe ze die moeten beste
den is nog niet duidelijk, want
de manschappen hebben het
dringende verzoek gekregen
zich zo min mogelijk onder de
Turkse bevolking te begeven.
„Om problemen te voorko
men", verklaart majoor Zijl
stra.
Hij sluit niet uit dat er in de
komende dagen bustrips en
andere activiteiten voor de
soldaten zullen worden geor
ganiseerd in en rond de stad
Diyarbakir. De Nederlandse
soldaten zeggen zelf dat ze
bang zijn voor aanslagen door
Kurdische seperatisten.
Veiligheidseisen
Ondanks de oorlogsdreiging is
de stemming onder de Neder
landse militairen goed. „We
zitten nog driehonderd kilo
meter van de grens met Irak",
vertelt majoor Zijlstra, „al be
seft men wel terdege dat het
wat anders is dan wanneer je
op oefening gaat naar Duits-
■■1
land. Het gaat hier om een se
rieuze zaak en we zijn dan ook
paraat voor alles wat er gebeu
ren gaat". Om familieleden en
vrienden zoveel mogelijk ge
rust te stellen, proberen de
Nederlanders elke avond naar
huis te bellen.
Waar ze echter minder over
zijn te spreken, zijn de strikte
veiligheidseisen. Zo moet voor
alles en nog wat eerst toestem
ming worden gevraagd van de
Turkse legerstaf. Gisteren
leidde dat er zelfs bijna toe dat
enkele Nederlandse journalis
ten niet mee mochten met het
bezoek aan de vliegbasis Diy
arbakir, waar de twee Neder
landse squadrons met Patriot
raketten staan opgesteld.
Voor majoor Zijlstra was na
dagen van kleine en grote
strubbelingen hiermee even de
maat vol. Hij dreigde ook de
andere journalisten niet van
informatie te zulleij voorzien
als er ter plekke niet nog iets
geregeld kon worden. Kolonel
Halil Kalayci, de persman van
de Turkse legerstaf, nam de
Nederlandse majoor daarop in
een kamertje apart waar het
geschil uit de wereld werd ge
holpen.
De Nederlandse soldaten zijn
ondergebracht in twee hotels
in het centrum van Diyarba
kir. Omdat de legerkeuken
nog niet is geïnstalleerd, wordt
er 's avonds gezamenlijk in
een restaurant gegeten. Serge
ant Leo van den Boomgaard
zegt dat hij het als NAVO-taak
van Nederland ziet om Turkije
met een paar Patriot-raketten
te hulp te schieten, nu er een
oorlog in het Midden-Oosten
woedt. „Als je rekent dat men
hier de wapensystemen drin
gend nodig heeft waarover wij
beschikken, dan is het niet
meer dan logisch dat wij aan
het verzoek van een NAVO-
bondgenoot gehoor geven".
De geneeskundig verzorger
zegt dat hij hem net als de an
deren wel eens knijpt voor een
eventuele raketaanslag van
Irak op Turkije. Ook korpo
raal J. Moekaradanoe en ser
geant M. Verburg beamen dat
er zo nu en dan angstige ge
dachten door hun hoofd gaan.
„Veel tijd voor gepieker is er
evenwel niet", zegt sergeant
Verburg in de lobby van hotel
Kristal in het centrum van
Diyarbakir, „want wat we ei
genlijk alleen maar doen is
slapen, eten en werken".
max snahaid op da weg is 40 km/U»
•Oiamaw: 10 cm
gewtctt bj lancemg: 10 fcg
•1»re*v»ca3lcm
SPERENHOBBES
DOOR BILL WATERSON
Afweergeschut
Het luchtafweergeschut waar
mee Irak de bommenwerpers
van de multinationale strijd
macht aanvalt, bestaat uit twee
typen geschut. Beide zijn af
komstig uit de Sovjetunie. Op
tanks zit de zogenaamde ZSU-
23, een vierloops 23 mm ka
non met een bereik van 2,5 ki
lometer dat wordt gestuurd
met een radar en een compu
ter. De geschutskoepel kan he
lemaal rond draaien en de lo
pen bewegen van horizontaal
naar bijna verticaal. De SA-7 is
een schouderwapen waarmee
projectielen worden afgevuurd
met een bereik van drie kilo
meter en die worden gestuurd
door een infrarood sensor.
Saddams familie in Zwitserland
HAMBURG Het Duitse dagblad Bild heeft gemeld dat Sad
dam Husayn zijn familie mogelijk naar Zwitserland heeft ge
stuurd. Ook uit andere bronnen wordt gemeld dat de verwanten
van de Iraakse leider naar Zwitserland zijn gereisd. Bild haalde
in zijn bericht een uitgeweken Irakees aan, die Saddams vrouw
Sajida en „andere famileden" zou hebben gezien in de exclusie
ve Zwitserse vakantieplaats Gstaad. Eerder was gemeld dat Sad
dams familieleden naar Mauretanië waren gereisd, maar dit is
door het Noordwestafrikaanse land ontkend.
VS: 'Geïsoleerde'
vergelding
Israël houdt
oorlog beperkt
WASHINGTON De
Amerikaanse regering
bleef er vannacht, na de
Iraakse raketaanval op
Tel Aviv, bij de Israëli
sche regering op aandrin
gen geen zelfstandige mi
litaire vergeldingsactie te
ondernemen. Eerder ech
ter was Washington tot de
conclusie gekomen dat
een 'geïsoleerde' militaire
tegenactie door Israël op
een strikt militair Iraaks
doel geen verspreiding
van de oorlog hoeft te be
tekenen en geen splijting
in de westers-Arabische
coalitie.
In de Amerikaanse hoofdstad
werd gisteren beklemtoond
dat Israels recht op vergelding
buiten discussie staat, maar dat
het van essentieel belang is dat
Israël een verdedigende hou
ding blijft aannemen en feite
lijk noch schijnbaar deel uit
gaat maken van de militaire
aanvalscoalitie tegen Irak.
„Als Irak met chemische wa
pens Israël zou aanvallen, ver
andert alles natuurlijk", altlus
een medewerker van een
Amerikaans minister van bui
tenlandse zaken James Baker.
Indien de regering Shamir om
eigen politieke redenen niet
van een vergelding kan blij
ven afzien, heeft het een ster
ke Amerikaanse voorkeur dat
de Israëlische luchtmacht de
Iraakse Scud-rakettencapaci-
teit in westelijk Irak zelf aan
valt. Tot dusverre heeft de
Amerikaanse luchtmacht die
raketinstallaties onvoldoende
kunnen vinden en uitschake
len, iets wat volgens bronnen
in Israël mede verklaard
wordt door het te geringe risi
co dat Amerikanen in de zoek
tocht naar de Scuds zouden
durven nemen.
De Amerikaanse regering
heeft toezeggingen van Arabi
sche partnerlanden dat zij een
Israëlische vergeldingsactie op
Irak zullen gedogen. Met
name de belofte van Syrië
wordt als een gewichtig, zij het
niet spijkerhard gebaar gezien.
Washington hoopt Jordanië te
kunnen overtuigen van de 're
delijkheid' van een Israëlische
vergelding op Irak, een actie
waarvoor Israëlische vliegtui
gen mogelijk over Jordaans
luchtruim moeten. „Koning
Husayn weet dat ook Iraaks
Scuds door zijn luchtruim
gaan", aldus Bakers zegsman.
Naar verluidt blijft er onenig
heid bestaan tussen Washing
ton en Tel Aviv over de coör
dinatie van een eventuele Is
raëlische actie tegen Irak.
Censuur in
Saudi-Arabië
NEW YORK De Saudische
autoriteiten hebben de corres
pondenten van de grote Ame
rikaanse televisienetwerken
gelast in hun uitzendingen
niet de exacte lokaties van
bominslagen aan te geven.
Daarnaast moesten in eerste
instantie ook de camera's ver
wijderd worden die'door de te
levisiestations op de daken
van twee hotels waren neerge
zet. Later mochten de came
ra's op het dak van het hotel
in Riyad toch blijven staan, al
dus het kabeltelevisiestation
CNN.
WASHINGTON Opera
tie Desert Storm neemt
langzaam de vorm aan
van een complete militai
re campagne eh volgens
militaire zegslieden moet
daarbij vooral gedacht
worden aan een tangbe
weging om de Iraakse
troepen in Kuwayt te om
singelen.
De militaire zegslieden ver
klaarden dat generaal Norman
Schwarzkopf, die aan het
hoofd staat van de operatie, tot
nu toe een klassieke strategie
heeft gevoerd, zoals die is ont
worpen voor een gevecht te
gen het Warschau Pact in
Centraal Europa. De militai
ren, die wijzen op de lucht-
campagne, de mariniers die
klaar staan aan boord van lan
dingschepen en pantsereenhe
den en grondtroepen aan de
Kuwaytse grens, zeggen dat
moet worden gerekend op
aanvallen op de flanken van
de Iraakse troepen in Kuwayt
en Irak. Volgens de zegslieden
is Schwarzkopf bezig met de
uitvoering van exact zo'n plan
en heeft hij daarbij het voor
deel van geavanceerde wapens
Amerikaanse commando-troe
pen hebben in de voorafgaan
de weken vanuit helikopters
aanvallen ondernomen op
Iraakse luchtafweerradars in
Kuwayt en Irak, waardoor de
luchtaanvallen op Baghdad
een aanvang konden nemen,
zo verklaarde de militairen,
die anoniem wilden, blijven.
Na zes dagen van luchtaanval
len wordt de eerste actie op de
grond zichtbaar. Eenheden
van de 82e luchtlandingsdivi
sie maken zich klaar voor een
aanval op Iraakse doelen in
Kuwayt en vanaf Amerikaan
se onderzeeboten in de Rode
Zee en de Middellandse Zee
worden kruisraketten op doe
len in noord-Irak afgevuurd.
De bombardementen op Iraak
se stellingen en op het militai
re communicatienetwerk zul
len nog weken aanhouden, zo
verklaarden de zegslieden, die
er aan toevoegden dat echter
tegelijkertijd acties op de
grond wordèn voorbereid.
Volgens het geallieerde mili
taire commando verlopen de
acties tot nu toe volgens plan,
maar zij weigeren verdere de
tails te verstrekken.
Vooral de acties tegen de mili
taire communicatie zijn be
langrijk omdat al is vastgesteld
dat enkele Iraakse eenheden
bij het begin van de aanvallen
door gebrekkige coördinatie
en communicatie in verwar
ring raakten en niet tot actie
in staat waren. Wanneer de
geallieerde grondaanval zal
beginnen is nog niet duidelijk,
volgens de militairen zullen
eerst nog zwaardere luchtaan
vallen op de Iraakse tanks en
infanterie-eenheden in Ku
wayt en Irak plaats moeten
vinden voordat over de grond
aangevallen kan worden.
„Het begin van een grondaan
val zal afhangen van een in
stinctieve beslissing van
Schwarzkopf", aldus een van
de militairen, die er op wees
dat de luchtmacht de grond
doelen eerst „aanvidsrijp"
moet maken.
„De uitvoering van deze oor
log tegen Irak heeft alle ken
merken van de oorlog die wii
hadden gepland voor het geval
de Sovjetunie Europa aan zou
vallen", aldus de militaire
zegslieden. „Dit is een oorlog
met een vijand die met Sovjet
wapens uitgerust is en die vol
gens het Sovjetmodel getraind
is", zo merkte een officier op.
