Golfoorlog proeftuin voor „slimme wapens'
Computers
brengen piloten
naar hun doelwit
CcidócGouoant
Alarm"
verblindt
Irakezen
VS-leger toont opnamen bombardementen op Ir al
SU: helft
Iraakse
luchtafw*
vernietig!
GOLFOORLOG'
ZATERDAG 19 JANUARI 1991 PAgQ
WASHINGTON
„Smart weapons" worden
ze genoemd. „Slimme wa
pens"; met computers en
andere elektronica volge
propte vliegtuigen, heli
kopters, radar-stoorinstal-
laties en raketten.
Hoewel de Amerikanen er om
begrijpelijke redenen niet al
teveel over vertellen, is het
wel duidelijk dat zij bij de
luchtaanvallen op Irak vooral
gesteund hebben op dergelijke
,,hi-tech"-wapens. Vrijwel alle
experts hadden niet verwacht
dat Irak opgewassen zou zijn
tegen de gigantische geallieer
de slagkracht in de lucht,
heeft het de meesten toch ver
baasd tot hoe weinig verweer
de troepen van Saddam Hu-
sayn in staat zijn geweest. Van
enig verweer van Iraakse
vliegtuigen is naar nu bekend
geen sprake geweest en ook
het luchtafweergeschut heeft
slechts een paar vliegtuigen
weten te raken.
Seth Carus, als militair des
kundige verbonden aan het
Washington Institute for Near
East Policy, zegt: „In die aller
eerste fase van de aanval zijn
slechts twee toestellen verlo
ren gegaan, een Brits1 en een
Amerikaans. Dit is ongeloof
lijk weinig als je het massale
en complexe karakter van de
gecoördineerde luchtaanval in
ogenschouw neemt. Zelfs bij
een trainingsmissie wordt re
kening gehouden met grotere
verliezen."
Golf van raketten
De luchtaanval op Irak en Ku-
wayt begon met een golf van
meer dan honderd Toma
hawk-kruisraketten, afge
vuurd van de Amerikaanse
oorlogsbodems in de Golf,
waaronder de slagschepen
Wisconsin en de Missouri. Van
die Tomahawks zouden er ook
48 in ons land gestationeerd
zijn als de ontspanning tussen
Oost en West er niet was geko
men. De kruisraketten van de
Wisconsin waren niet met nu
cleaire bommen geladen maar
met elk vijfhonderd kilo con
ventionele explosieven.
Aan de luchtanvallen hebben
vliegtuigen deelgenomen van
de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië, Kuwayt, Saudi-
Arabië en Frankrijk. Daarbij
is een grote verscheidenheid
aan gevechtsvliegtuigen inge
zet, gestuurd, geleid en bege
leid door radarvliegtuigen en
satellieten. Een belangrijke rol
speelde de nieuwe jachtbom
menwerper F-15E ('Strike
Eagle'), een vliegtuig ontwik
keld door MacDonnel Douglas.
De 'Strike Eagle' wordt wel
beschouwd als één van de bes
te jagers ter wereld. Dit bui
tengewoon snelle en wendbare
toestel is uitgerust met een ei
gen radarinstallatie, waarmee
het ook 's nachts van grote af
stand gronddoelen kan bepa
len. Net als de kruisraketten
sluipen de F-15E's naar hun
doelen op een hoogte van
slechts enkele tientallen me
ters, waardoor zij dan niet
door Iraakse radar ontdekt
kunnen worden. Ze kunnen
ook op lage hoogte vliegend
een enorme bommenlast mee-
Stealth
Ook de onderhand beroemde
F-117-Stealth jachtbommen
werper is ingezet. Een klein
en geavanceerd toestel van
Lockheed. Door de toepassing
van een uitgekiende vorm en
een speciale deklaag is de 'Ste
alth' vrijwel onzichtbaar voor
radar. De Stealth vliegt rede
lijk laag over de grond om
naar zijn doel te sluipen en
heeft lasergeleide bommen aan
boord. Hij wordt bij uitstek ge
schikt geacht om 's nachts te
vliegen en de commandostruc
tuur uit te schakelen door de
radiozenders te vernielen. Het
vliëgtuig kost bijna 200 mil
joen gulden per stuk.
De reusachtige B-52-bommen-
werpers worden niet gerekend
tot de hi-tech-wapens. Maar
met hun tapijtbombardemen
ten hebben zij grote schade be
rokkend aan de Republikeinse
Een Amerikaanse militair monteert nieuwe raketten onder de vleu
gel van een A6-gevechtsvliegtuig aan boord van een van de sche
pen in de Perzische Golf. De modernste hulpmiddelen wijzen de
projectielen de weg naar hun doel. foto: ap
Garde, de élite-troepen van
Saddam Husayn. Deze zijn ge
legerd in de tweede linie van
het Iraakse front aan de grens
tussen Kuwayt en Saudi-Ara-
bië. De Boeing B-52 vormt nog
steeds de ruggegraat van de
Amerikaanse strategische
luchtmacht. Een reusachtige
bommenwerper met een leng
te van tegen de 50 meter en
een spanwijdte van ruim 56
meter. Een oud werkpaard
van de Amerikaanse lucht
macht, al sinds 1957 in bedrijf
en berucht van de bombarde
menten op Vietnam. Hij kan
meer dan 27.000 kilo bommen
meevoeren en de gemoderni
seerde versies zijn uitgerust
met kruisraketten. De B-52
bombardeert vanaf grote
hoogte.
Spionage
De militaire inzet van de geal
lieerde strijdmacht in het
Golfgebied wordt begeleid
door de meeste verfijnde spio-
nage-apparatuur. Amerikaanse
spionage-sattelieten moeten
militaire stellingen en troe
penbewegingen vroegtijdig in
kaart brengen, maar ze dienen
tevens als waarnemingssta
tions voor actuele gevechts
handelingen. De Amerikanen
beschikken momenteel over
minstens vier ruimtespionnen,
die zeker eenmaal per dag het
Golfgebied voor hun lenzen
krijgen. Ten behoeve van opti
sche en infrarode doelstellin
gen fungeren de satellieten
KH-11-7, KH-11-8 en KH-12.
(KH staat voor Keyhole=sleu-
telgat). Daarnaast heeft de sa
telliet 'Lacrqsse' zeer gevoelige
radar-apparatuur aan boord
die zich niets aantrekt van een
wolkendek of duisternis. Deze
zeer laag vliegende spionage-
satellieten (op twee- tot drie
honderd kilometer hoogte) zijn
zelfs in staat de nummerbor
den van vrachtwagens op de
aarde te ontcijferen.
Van de Amerikaanse
AWACS-toestellen in de Golf
(ook Saudi-Arabië heeft
AWACS-toestellen tot zijn be
schikking) stegen er woens
dagavond even na 23.00 uur
(onze tijd) vier op van de
luchtmachtbasis bij de Saudi-
sche hoofdstad Riyad, dat wil
zeggen bijna twee uur voordat
de bombardementen op Irak
en Kuwayt begonnen. De
AWACS-E-3A is een gewijzig
de Boeing 707. De grote kracht
van dit toestel is zijn uiterst
verfijnde radar-apparatuur,
die een reikwijdte heeft van
400 kilometer en waarmee tot
in de kleinste details vijande
lijke doelen op de grond en in
de lucht in beeld worden ge
bracht.
Britten
Voor het Britse leger is de oor
log in de Golf een gelegenheid
om zeer moderne toerustings-
apparatuur van zijn vliegtui
gen en artillerie te beproeven,
apparatuur waarvan delen nog
maar enkele weken geleden in
het stadium van prototype
verkeerden. Het gaat hierbij
vooral om radar en anti-radar
systemen, die volgens militaire
experts een zeer snelle ont
wikkeling hebben gekend en
die vergelijkbare systemen,
waarvan tijdens de Falkland-
oorlog (1982) gebruik werd ge
maakt, tot de schroothoop heb
ben veroordeeld.
Zo gaat de Eerste Gepantserde
Infanterie-divisie, die in Sau
di-Arabië is gelegerd, experi
menteren met een nieuw,
draagbaar radarsysteem, de
MSTAR (Man-portable Sur
veillance and Target Acquisi
tion Radar). Dit systeem wordt
ingezet bij de start van grond-
gevechten en dient om artille
rievuur naar de Iraakse doelen
te leiden. De Britse Lynx-heli
kopter is nu voorzien van een
thermisch apparaat, dat eigen
lijk pas in de loop van 1991
operationeel zou zijn. Slechts
een twintigtal toestellen is met
deze apparatuur uitgerust die
de Lynx in staat stelt tanks in
het holst van de nacht aan te
vallen.
De Gazelle-helikopter beschikt
over een lasersysteem dat vij
andelijke doelen doet oplich
ten en dus nachtgevechten
mogelijk maakt. De Tornado-
jagers en de maritiei
kenningsvliegtuigen
die dienen als 'ogen
van de geallieerde strijj
ten, maken gebruik
Sky Flash-raket, die
nische doelen op veei
meter afstand kan ven
evenals de verbeterdi
van de Foxhunter-ra<
verscheiden doelen tej
tijd kan volgen.
Patriots
Het is ook de eerste 1
Groot-Brittannië zijn jt
voudig raketlanceersul
MLRS naar het slagvelf
gebracht. De MLRS wen
schouwd als de kraf
conventionele artillerie
latie. Het systeem best)
twee batterijen van zes
ten, die tegelijk kunnel
den gelanceerd en dieL
fect kunnen hebben vW
mini-atoombom. Het Bri'
steem is uitstekend gi
om de Iraakse G-5-n
(houwitsers) te pareren!
De Patriot-afweerraketl
van er twee Nederlanf
sternen in Turkije zijn
steld, heeft intussen zijn
de bewezen. De Ameihv
hebben er een Iraakse
raket mee neergeschofe
gericht was op de Saief
basis in Dhahran. De fe
wordt met een snelhejai
driemaal het geluid
doel afgeschoten. L
De vijf meter lange en j
zware raket wordt va#11
mobiel lanceerplatfornfë'
schoten en volgt dan ld»
darsignaal van een vij^l
ke raket. De raket is ooiec
kelijk ontwikkeld ter ii
ging van de Nike Hr
een tegen vliegtuigen p1
wapen, maar werd aan J
gin van de jaren '80 ujet
met extra computermj v
heden waardoor het Lj
ook tegen andere rakel
gezet kan worden. Hetjr
gon werkt inmiddels éP"-
vervanging van de k
door een nog geavan^<
anti-raketsysteem, dat
het eind van de eeuw i"
king moet treden. 'e
LONDEN Binnen een
paar minuten na de
aanvang van de luchtaan
val was de Iraakse verde
diging bijna totaal „ver
blind". Oorzaak was de
elektronische verstoring
van de militaire commu
nicatiemiddelen en de
chirurgische nachtelijke
aanvallen op honderden
radars rond de vliegvel
den en andere belangrijke
militaire installaties.
Tornado GR-1 aanvalsjagers
vlogen vlak boven de zanddui
nen het Iraakse luchtruim bin
nen vanuit hun bases in het
Golfgebied en zetten koers
richting Saddams vliegvelden
en commandoposten. Onder
hun pijlvleugels droegen zij
negen Alarm anti-radarraket
ten. De Alarm-raket is bedacht
en gebouwd door de Britse
Ruimtevaartindustrie en was
een belangrijke rol bij de aan
val toebedacht om het doden
tal onder de geallieerde strijd
krachten tot een minimum te
beperken.
De afgelopen paar jaar heeft
Irak een formidabele hoeveel
heid moderne, zeer geavan
ceerde radars gebouwd die de
lucht afzoeken naar de eerste
tekenen van een aanval. De
radars zijn gekoppeld aan bat
terijen grond-luchtraketten.
Zonder radarsturing zijn deze
's nachts niet te gebruiken.
Een radar geeft een pulserend
signaal en dat is de zwakke
schakel in het systeem waar
van de Alarm-raket gebruik
maakt. Voor de start wordt
een computer aan boord van
de Tornado geprogrammeerd
met alle golflengten die de
Iraakse radars mogelijk ge
bruiken. Nog ver buiten het
bereik van de Iraakse luchtaf-
weerraketten of -geweren lan
ceert de bemanning van de
Tornado de meer dan vier me
ter lange raket die in een hoge
boog wegspoedt.
In de neus van de Alarm be
vindt zich een radarzoeker die
alle programma's die in de
computer geprogrammeerd
zijn doorjaagt totdat hij de sig
nalen oppikt die verraden dat
er een vijandelijke radar in de
nabijheid is. Vervolgens zoekt
de raket doel en stort zich van
bovenaf op de radarbron. De
kop van de raket is gemaakt
van een speciale pantserdoor-
borende zware metaalsoort en
geladen met hoogst explosief
materiaal, dat pas „binnen het
doel" tot ontploffing komt.
Zelfs als de Irakezen hun ra
dars zouden hebben afgezet
zouden ze niet veilig zijn ge
weest. Alarm is ook uitgerust
met een parachute die een
paar honderd meter boven het
doel kan ontvouwen, waar
door de raket in de lucht blijft
hangen als een vertraagde
bom. Wanneer aanvalsvlieg-
tuigen zouden naderen zetten
de verdedigers hun radar weer
aan - en de raket treft alsnog
doel.
HARVEY ELLIOTT
WASHINGTON Met
twee geweldige explosies
vliegt de Iraakse bunker
met SCUD-B raketten de
lucht in,- terwijl de Ameri
kaanse gevechtsvliegtui
gen alweer omdraaien. De
één ton zware laserge-
stuurde explosie ven wer
den al drie kilometer voor
het doel gelanceerd, zo
vertelt generaal Norman
Schwarzkopf van de Ame
rikaanse troepen in Riyad
waar voor het eerst beel
den van de aanval op Irak
getoond werden.
Daarop is ook te zien hoe zeer
nauwkeurig diverse bunkers
en gebouwen verwoest wor
den. De banden, die zijn opge
nomen met een infrarood ca
mera, worden becommenta
rieerd door generaal Charles
Horner, de bevelhebber van
de Amerikaanse luchtmacht.
Er is een opname van de aan
val op het hoofdkwartier van
de Iraakse luchtmacht. „Daar
is het kantoor van mijn Iraak
se collega", kondigt Horner
met een glimlach aan terwijl
een rechthoekig gebouw van
een tiental verdiepingen hoog
in beeld komt, omgeven door
een aantal bijgebouwen. Ver
volgens wordt het gebouw pre
cies in het centrum geraakt,
waar een zwarte rookwolk op
stijgt.
Uit een volgende film blijkt
dat de Iraakse bunkers vernie
tigd worden met raketten die
precies de zwakke plekken in
de constructie raken, zoals
ventilatieschachten met een
doorsnee van nauwelijks een
meter. De opnamen zijn ge
maakt door camera's aan
boord van F-lll jachtbom
menwerpers en F-117 Stealth
bommenwerpers. Vanuit een
F-117 is gefilmd hoe een lan
dingsbaan halverwege Baghad
en Kuwayt nauwkeurig afge
tast wordt, waarna de bom
precies in het doelwit explo
deert.
2000 aanvalsvluchten
Generaal verklaart dat de ge
allieerde luchtmacht dagelijks
tweeduizend vluchten uitvoert
op Irak en Kuwayt. Zeker
tachtig procent van de aanval
len treft doel, aldus Schwarz
kopf. Hierbij zijn zes Iraakse
mobiele lanceerinrichtingen
van Scud-raketten vernietigd
die op Saudi-Arabië waren ge
richt. Andere lanceerinrichtin
gen werden op het moment
van de persconferentie aange
vallen, zei de generaal.
De generaal bevestigt dat er
tot dat moment in totaal zeven
toestellen van de geallieerden
zijn neergehaald door de vij
and, drie Amerikaanse, twee
Britse, één Italiaanse en één
Kuwaytse. Volgens Schwarz
kopf was de Kuwaytse piloot
erin geslaagd zijn vliegtuig te
verlaten en zou hij zich waar
schijnlijk bij het Kuwaytse
Een camera aan boord van een Amerikaans gevechtsvliegtuig zoekt het doelwit op.
verzet hebben gevoegd. Vol
gens Irak zijn 72 neergehaald
in de eerste 36 uur van de
Golfoorlog.
Gevraagd naar de geringe
Iraakse tegenstand zegt
Schwarzkopf dat Baghdad
„geen idee had waarin men te
recht was gekomen" en dat
men waarschijnlijk verrast is
over de technologische voor
sprong van de tegenstanders.
In de Golf zijn drie Iraakse
patrouilleboten tot zinken ge
bracht.
Schwarzkopf zei dat er tot
dusverre geen directe confron
tatie is geweest tussen de
grondtroepen aan de Sat
Kuwaytse grens, afgezg
incidenteel artilleiS
waarbij twee marinieè
gewond raakten. De g(
zei geen idee te hebbf
veel slachtoffers er aai^
se zijde zijn gevalle»
houden ons niet bezig I
ken tellen", aldus de m
Kruisraket: wapen met een „brein"
LONDEN De Tomahawk kruisrakket is waarschijnlijk het
meest demoraliserende wapen dat ooit is ontwikkeld. De raket is
dermate nauwkeurig dat afzonderlijke gebouwen zonder enige
waarschuwing van meer dan 1700 kilometer afstand vernietigd
kunnen worden. In de eerste twaalf uur van de aanval werden
meer dan honderd Tomahawks afgevuurd van Amerikaanse
schepen. Zij waren gericht op het ministerie van defensie in
Baghdad en de belangrijke militaire centra door het land. De
Tomahawk heeft een omloopmotor en kan snelheid van 550 mijl
per uur halen. Het doelwit is gepreciseerd in het elektronische
„brein" van de raket. Tijdens de vlucht zorgt een computer aan
boord ervoor dat de Tomahawk op de juiste koers blijft door de
tails van de geprogrammeerde route te vergelijken met de om
geving zelf. Zelfs boven Baghdad wisten de raketten dank zij
hun „geheugen" wanneer ze moesten klimmen en dalen. De
meeste Tomahawks sloegen precies daar in waar ze in moesten
slaan. Het aantal slachtoffers onder de burgerbevolking bleef zo-
diende beperkt. Wel ontstond er paniek bij de Iraakse defensie,
die nog lang na de explosies geen idee had waardoor ze waren
veroorzaakt.
HARVEY ELLIOTT
(c) The Times
LONDEN Het succes
van de geallieerde bom
bardementen was moge
lijk door een combinatie
van de geavanceerde cen
trale computers en de ter-
reinvolgende radar aan
boord van de Britse Tor
nado's en Amerikaanse
bommenwerpers.
De radar, een apparaat met
de grootte van een bord
geïnstalleerd in de neus van
de Tornado, stelt de piloot in
staat in complete duisternis
of donker weer van geringe
hoogte aan te vallen met een
snelheid die die van het ge
luid benadert. Terwijl de
Tornado's over de woestijn
scheerden richting Iraakse
landingsstroken, graasde de
brede straal van de radar de
horizon af waardoor de cen
trale computer de hoogte van
het vliegtuig kon berekenen
en een route kon navigeren.
Wanneer een vliegtuig onder
de van te voren geprogram
meerde vlieghoogte zakt, kan
de computer in een fractie
van seconden aanpassingen
maken om het vliegtuig weer
op de goede hoogte te bren
gen. De radar stelt de piloot
in staat daadwerkelijk zon
der handen te vliegen.
Ook de Amerikaanse ge
vechtsvliegtuigen en bom
menwerpers zijn uitgerust
met terreinvolgende syste
men, zowel de F-lll en de
F-15E, een voor grondaan-
vallen bestemde variant van
de F-15, als de F-18 en de A-
6, twee van de voornaamste
aanvalvliegtuigen van de
Amerikaanse marine.
Er werden twee soorten
bommen gedropt op de
Iraakse vliegvelden. Terwijl
de Tornado's over de velden
heenschoten, berekende de
centrale computer van elk
vliegtuig de positie, snelheid,
hoogte en atmosferische
druk en de ballistieke ken
merken van de bomkoppen
om een zeer nauwkeurige
aanval mogelijk te maken.
Er zijn vrijwel zeker conven
tionele ijzeren bommen ge
bruikt. Elke Tornado was
daarnaast uitgerust met twee
zeer opmerkelijke JP233
Low Level Airfield-Attack
Wapensystemen, een Britse
bom waarom Amerika spe
ciaal had verzocht. De JP233
doet in omvang en vorm
denken aan een kantoorbu
reau, weegt 2335 kilo en be
vat een grote hoeveelheid
kleine bommetjes die uit ga
ten in de huls van de grote
bom stromen en met een pa-'
rachute op de vliegvelden te
rechtkomen.
Het achterste deel van de
JP233 bevat dertig SG357
kraterbommen die zich diep
in de startbaan ingraven
voor zij ontploffen. Het voor
ste deel bevat 215 HB tijdmij-
nen die het repareren van de
startbanen nog dagen na een
aanval een hachelijke zaak
maken. Sommige zijn gepro
grammeerd om onmiddelijk
te ontploffen, andere ont
ploffen met vertraging. Hoe
ze ook neerkomen, dank zij
een spingveersysteem sprin
gen ze van tijd tot tijd om
hoog en gaan af.
Verschillende Amerikaanse
vliegtuigen die bij de lucht
aanvallen zijn ingezet, zijn
uitgerust met een lasersys
teem waardoor een bom met
behulp van laser naar het
midden van een doelwit ge
leid kan worden zoals
bleek uit gisteren door de
Amerikanen vrijgegeven tv-
beelden. De bemanning
zoekt het doel op een televi
siemonitor alvorens de wa
pensystemen in werking te
stellen. Een paar seconden
later richten zij een laser op
het doel. De bommen zijn
voorzien van op laser reage
rende units die het licht naar
het doel volgen. Zelfs wan
neer de vliegtuigen weg
draaien blijft de laserstraal
op het doel gericht tot de in
slag van de bom.
NICK NUTTALL
MOSKOU Slechts d
van de Iraakse luchtafj
door de geallieerde lu
vallen van donderdag!
tigd. Dit heeft de Sovjj
leiding gisteren aan
hankelijke persbureau
fax gemeld. Wel zoudd
bij alle vliegvelden j
dingsbanen in Irak z
woest. „Geschat wordt
deel, grofweg 50 proce
het Iraakse luchtafwee
tieel (zowel raketten
nonnen) niet is vernit
de eerste dag van de lil
vallen door de multinl
strijdkrachten", aldus a
leiding. Welke luchtafv
temen zijn behouden
het verslag niet. Volgej
tionarissen van het S
nisterie van defensie i
vliegvelden en landin|
van Irak op de eerste i
de aanval vernietigt
aantal gevechtsvliegtu
bommenwerpers die
onderaardse schuilplaa
vinden zijn nog bescj
maar het is niet waars
dat ze kunnen worden
omdat de landingsban»
vliegvelden zijn vernii
