doodbedden in Sinaï-centrum
oor joodse gemeenschap
I eerdere acties
oor slachtoffers
Nederlandse Patriots
zonodig naar Israël
13 JAN 1331
|BEN2lNEI0é
I DIESEL
ijnen jagers 25 januari
aar Middellandse Zee
STRATEGISCHE VOORRADEN
NOG NIET AANGESPROKEN
CjOED KOPEfV
)LFOORLOG
Ccidie Sou/tout
ZATERDAG 19 JANUARI 1991 PAGINA 5
HAAG De mijnenjagers Alkmaar en Zierikzee vertrek-
25 januari uit Den Helder naar het oostelijk deel van de
jellandse Zee. Beide schepen maken deel uit van het
'O-vlooteskader dat doorgaans in het Kanaal patrouilleert,
AVO-jargon Stanavforchan (Standing Naval Force Chan-
Hoe lang zij in de Middellandse Zee zullen blijven is nog
bekend. De mijnenjagers staan niet onder het Amerikaanse
commando, aldus een voorlichter van Defensie. De twee
■rlandse fregatten en het bevoorradingsschip in het Golfge-
vallen wel onder het Amerikaanse commando, maar de uit-
elijke beslissing over operationele inzet wordt door Neder-
genomen. Voor de twee mijnenjagers van Stanavforchan
een aangepast oefenschema.
ilkmaar en de Zierikzee behoren tot de zogenaamde Alk-
r-klasse, schepen met een bemanning van 48 man en bewa-
met een 20 mm mitrailleur.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De bij het In
ternationaal Energie Agent
schap (IEA) aangesloten lan
den hebben volgens een
woordvoerster van het minis
terie van economische zaken
nog geen* druppel olie uit de
strategische voorraden op de
markt gebracht.
Vorige week was afgesproken
dat de IEA-leden bij het uit
breken van de Golfoorlog hun
strategische voorraden dage
lijks voor totaal twee miljoen
vaten zouden aanspreken. De
Nederlandse bijdrage zou uit
25.000 vaten bestaan, ongeveer
zes procent van het binnen
lands verbruik.
In het kabinet is niettemin af
gesproken dat Nederland de
oliekraan pas opendraait als de
prijzen op de vrije markt plots
fors gaan stijgen, aldus EZ. De
woordvoerster: „We hebben
dus nog een krachtig middel
achter de hand om de prijzen
te drukken als de situatie in de
Golf verder uit de hand mocht
lopen". Wel is het ministerie
zekerheidshalve begonnen met
een voorlichtingscampagne
waarin op zuiniger gebruik
van brandstoffen wordt aange
drongen.
Shell ziet af van het voorne
men de prijsverlaging van
benzine en diesel met enige
vertraging door te voeren. Een
woordvoerder van de maat
schappij wijst erop dat de lage
re prijzen op de spotmarkt zich
sinds donderdag redelijk stabi
liseren, op zo'n twintig dollar
voor een vat ruwe olie van 159
liter en 235 dollar voor een ton
superbenzine. Die laatste note
ring is overigens ruim 100 dol
lar minder dan voor het uit'
breken van de Golfcrisis.
ERSFOORT Het
ls psychiatrische zie-
jhuis het Sinaï-cen-
in Amersfoort heeft
dbedden klaargezet
mensen uit de joodse
ieenschap die door de
oorlog in geestelijke
4 komen.
iet centrum heerst een ge
inen bedrijvigheid. Sinds
uitbreken van de Golfoor-
itaat de telefoon roodgloei-
Huisartsen kloppen er
voor adviezen. De patiën-
zitten onderhand met
en beven aan de buis ge-
sterd om het laatste
ws uit Israël te vernemen,
telefoniste van het cen-
voert het zoveelste tele-
gesprek: „Ja Henny, ik
t wat je meemaakt. We
ten allemaal maar aan één
dat onze mensen in Is-
toch maar niets zal over-
en. Maar we moeten af-
ïten. We kunnen niets
Probeer het een beetje
je af te zetten. Ga buiten
zon wat wandelen, even
luchtje scheppen, en bel
jerust als er nog wat is",
rs krijgt directeur L. Ja-
intern telefoontje: „Is
rg onrustig? Ik ga zo wel
met hem praten. Ja, ik
dat ons huis een van de
witten voor terroristische
'iteiten kan zijn. Maar ik
acht niet dat er wat zal
iren. Je-kunt er echt ge-
op zijn dat we alle moge-
voorzorgsmaatregelen
pa genomen. Zeg dat ook
ialegen de anderen". Rus-
bigt de directeur de tele-
■neer. „Zo gaat het nu al
p vanmorgen zes uur.
voelen zich vooral be-
lom hun familie in Israël,
vragen zich ook af hoe
ze hier zelf nog wel
„Actie
stoorzender"
Marinepersoneel
oog in oog met
demonstranten.
Onder de noemer
„Actie
Stoorzender"
demonstreerden
gistermiddag
ongeveer
honderd
actievoerders bij
de marinekazerne
in Amsterdam
tegen de
Golfoorlog en de
Nederlandse
betrokkenheid
daarbij. Oe
actievoerders
produceerden
veel lawaai, onder
meer met een
grote
geluidsinstallatie,
en lieten
ballonnen met
aluminium op om
zo de
communicatie
van en naar het
complex op een
symbolische
manier te
verstoren. Bij de
protestactie
deden zich geen
incidenten voor.
foto: anp
PREMIER LUBBERS:
slagenheid
weehonderd joodse patiën-
1 het Sinaï-centrum kam-
met allerlei psychische
n. Hun kwalen zijn vaak
lex door de opgedane
[strauma's sommige
re patiënten hebben hun
familie verloren of
een verminkte jeugd van-
de kampervaringen van
ouders. Voor hen is de
we oorlog amper te ver-
Al weken lang heerste in huis
een grote spanning. Toen de
aanval van Amerika op Irak
bekend werd, was er zoiets als
opluchting. Des te groter was
de verslagenheid toen gister
nacht de Iraakse raket-aanval
len op Israël werden ingezet.
De slopende onzekerheid, ook
over het welzijn van familiele
den in Israël, wordt in het Si
naï-centrum te lijf gegaan met
gesprekken. Psychiaters en
psychologen komen vaker dan
anders op bezoek. Het perso
neel leent overal een luiste
rend oor en ook onderling
wordt dezer dagen over niets
anders gepraat dan over de
oorlog, angsten en onzekerhe
den.
Mevrouw Jaquet: „Nu komen
de eigen oorlogsverhalen ook
weer naar boven. Mensen dur
ven bij voorbeeld niet meer
onder de douche omdat hen
dat aan de gaskamers herin
nert. We moeten maar af
wachten, hoe dat alles uit
pakt".
Ook elders in Nederland
houdt de Golfoorlog de joodse
gemeenschap in de ban. De
meeste mensen zoeken deze
dagen steun bij elkaar. Ande
ren, van wie een enkeling in
vrij ernstige geestelijke proble
men komt, hebben behoefte
aan professionele opvang. Zij
kunnen aankloppen bij het Si
naï-centrum en bij het joodse
Riagg in Amsterdam.
Adjunct-directeur J. Elzas van
het Riagg: „Vooral de laatste
dagen regent het telefoontjes
van angstige, zeer ongeruste
joodse mensen. Er is vooral be
hoefte aan steun, aan mentale
opvang. En geen wonder, want
er heerst echt paniek. Vooral
de dreiging van een chemische
aanval van Irak maakt de
mensen vreselijk van streek.
Bovendien hebben velen van
hen nu al twee nachten wa
kend doorgebracht. Dan is het
ook een hele opgave om de za
ken nog nuchter op een rijtje
te kunnen zetten''.
Groeiende onrust
Huisartsen nemen de laatste
dagen eveneens veelvuldig
contact op met de joodse psy
chiatrische hulpinstellingen.
Mevrouw Jaquet: „Artsen we
ten niet zo goed wat ze aan
moeten met mensen die door
deze oorlog van slag raken.
Het is moeilijk voor hen om de
problematiek van zo'n patiënt
goed in te schatten. Soms bel
len ze ons bijvoorbeeld op om
te vragen of wij iemand die
volgens hen helemaal van de
wereld is, willen opnemen.
Wij verwijzen eerst door naar
het joodse Riagg. Daar wordt
bepaald wie al of niet voor op
name in aanmerking komt.
Als ,wij iemand kunnen hel
pen, graag! We zijn er immers
voor om de eerste nood te ledi
gen. Maar we moeten wel zui
nig zijn met onze bedden.
Vaak kan een enkel huisbe
zoek van een maatschappelijk
werker van onze instellingen
ook veel voor de mensen bete
kenen".
De groeiende onrust onder de
joodse gemeenschap in Neder
land was voor de landelijke
joods gezondheidszorg een re
den om deze week in het Si
naï-centrum een crisisopvang
Directeur mevrouw
L. Jaquet van het
Sinaï-centrum op
de crisis-afdeling:
„Als wij mensen
kunnen helpen,
graag!"
foto: koos smid
met noodbedden op te zetten.
Het voltallige personeel bood
vrijwillig aan om 's avonds en
in het weekend standby te
zijn. Eén van hen is pastoraal
medewerkster N. Mayer-
Hirsch, in de joodse gemeen
schap ondermeer bekend door
haar boeken ('Huis van het le
ven' en 'Een kroon voor Es
ther') en publicaties in het
Nieuwe Israëlisch Weekblad.
„Ik loop met een beenletsel in
de ziektewet," vertelt me
vrouw Mayer. „Maar ik vind
dat ik in deze toestand in het
centrum moet zijn om de men
sen hier geestelijk bij te staan.
In deze dagen hebben we el
kaar nodig. Als je hier bent
opgenomen en je ziet niemand
van je joodse gemeenschap,
dan voel je je helemaal in de
steek gelaten. Daarom ben ik
hier gekomen. Ik kan dan wel
geen raketten tegenhouden,
maar ik kan wel naar de men
sen luisteren, samen met hen
bidden. Dat is voor de mensen
nu erg belangrijk. En voor de
rest moeten we maar afwach
ten..."
HELMA VAN DEN BERG
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Nederland
is in beginsel bereid zijn
twee Patriot-squadrons in
Turkije over te plaatsen
naar Israël of Saudi-Ara-
bië. Premier Lubbers
heeft dit gisteravond ge
zegd na afloop van het
wekelijkse kabinetsbe
raad. „Als de geallieerden
daarom verzoeken en het
gaat om defensieve wa
pens is heel veel voorstel
baar", aldus dé minister
president.
Lubbers vertrouwt erop dat Is
raël bij een eventuele volgen
de raketaanval niet automa
tisch wraak neemt. Dat zou
immers het risico doen ont
staan van een breuk in de coa
litie tegen Irak. De premier
hoopt dan ook op zelfbeheer
sing in Jeruzalem. „Als er er
gens nog één Iraakse Scud zou
landen, dan mag ik hopen dat
dat niet als' voldoende aanlei
ding beschouwd zou worden
om volautomatisch een actie
van de zijde van Israël in be
weging te zetten. Tegen onze
vrienden in Israël zou ik wil
len zeggen: laat je niet opjui-
nen".
Een mogelijke vergeldingsac
tie van Israël was ook het be
langrijkste van een overleg
gistermiddag van de ministers
Van den Broek en Ter Beek
met de kamercommissies van
buitenlandse zaken en defen
sie. Van den Broek sprak de
„vurige hoop uit dat Israël,
hoewel het uiteraard het vol
ste recht heeft op zelfbescher
ming, niet verder bij de oorlog
betrokken zal raken".
Dat standpunt werd gedeeld
door de overgrote meerder
heid in de Tweede Kamer.
Maar vooral CDA en VVD
wezen erop dat Israël niets
verweten kan worden als het
wel een vergeldingsaanval uit
voert. „Ik hecht er zeer aan te
zeggen dat de VVD geen
woord van kritiek zal laten
horen op de Israëliërs als die
zouden besluiten hun recht op
zelfverdediging toe te passen",
aldus de liberaal Weisglas. De
PvdA'er Melkert benadrukte
vooral het grote belang dat ge
diend is met het „in stand en
standvastig blijven van de bre
de internationale coalitie".
Groen Links liet als enige
fractie kritiek horen op de in
stelling van de Amerikanen-
.„Zijn de Verenigde Staten uit
op de ontruiming van Kuwayt
of gaat het hen om de vernie
tiging van Irak?", aldus
woordvoerster Leonie Sipkes.
Minister Van den Broek be
toogde dat de Amerikanen
Kuwayt niet kunnen bevrij
den zonder het Iraakse leger
te verslaan. Daarbij is het on
vermijdelijk dat ook het
grondgebied van het land zelf
wordt aangevallen.
Minister Ter Beek, die gisteren
jarig was maar zich niet be
paald in verjaarsstemming
voelde, vertelde dat er veel
animo is onder Nederlandse
artsen en verpleegkundigen
om te gaan werken in de
noodhospitalen die Groot-Brit-
tannië her en der in het Golf-
gebied heeft opgezet. De be
windsman schat dat de Britten
Nederland zullen vragen om
vijftig a tachtig man medisch
personeel. Er hebben zich nu
al ruim honderd man aange
meld.
HAAG In snel
ipo volgen de acties
opvang van vluchte-
[en en oorlogsslachtof-
in het Golfgebeid el-
op. De samenwer-
tussen de hulpor-
isaties verloopt niet
ieloos. Het Rode
lis en Unicef konden
gisteren niet eens
den over een geza-
ilijke actie.
hulporganisaties houden
ining met meer dan een
oen vluchtelingen in het
gebied. Een team van de
'ische hulporganisatie Art-
londer Grenzen is gisteren
het Midden-Oosten ver
ken. De organisatie zal
in de Golf in eerste in-
iie richten op vluchtelin-
uit Irak. Daarnaast staat
ploeg klaar om af te reizen
een Jordanië. Bij bij de
ise grens wordt een
htelingenkamp neergezet
'laats biedt aan zo'n 50.000
«en.
®n zonder Grenzen ver-
ht bij een eventuele bevrij
ding van Kuwayt een totaal
ontredderd land aan te treffen
waar medische hulp dringend
nodig zal zijn. Ter ondersteu
ning van het werk van de ver
eniging Artsen Zonder Gren
zen organiseert Sijthoff Pers,
uitgeefster van onder meer
deze krant, een puzzelactie
waarvan de opbrengst ten goe
de komt aan Artsen zonder
Grenzen. Vandaag verschijnt
de eerste van in totaal twaalf
puzzelopgaven, die wekelijks
zaterdag worden gepubliceerd.
Unicef Nederland heeft giste
ren een gironummer openge
steld voor hulp aan de slacht
offers van de Golfoorlog. Uni
cef Nederland besloot boven
dien een half miljoen gulden
beschikbaar te stellen als bij
drage aan de hulp die Unicef
internationaal al biedt. Het
Rode Kruis Nederland en de
Stichting Vluchteling, waarin
het Rode Kruis deelneemt, be
sloten eerder tot een eigen ac
tie.
Beide acties voor de slachtof
fers van Golfoorlog werden
gistermiddag kort na elkaar
bekend gemaakt en volgden
op mislukt overleg over een
er nu twee acties worden ge
voerd. Rode Kruis-woordvoer-
der B. Burgers heeft Unicef
Nederland zich niet aan de af
spraken gehouden. Directeur
B. van der Wolf van Unicef
Nederland ontkent genoemde
afspraak. De wil tot samen
werking is er, aldus Van der
Wolf, maar de tijd was volgens
hem te kort om het eens te
worden over de vraag hoe het
geld besteed moet worden.
Mogelijk kan volgens hem
binnenkort alsnog overeen
stemming worden bereikt.
Het ministerie van ontwikke
lingssamenwerking heeft in
middels 10 miljoen gulden be
schikbaar gesteld voor opvang
van de vluchtelingen. De Eu
ropese Gemeenschap trok gis
teren een bedrag van zo'n 17,6
miljoen gulden uit voor de
burgerslachtoffers van de
Golfoorlog. Hulporganisaties
kunnen een beroep doen op
dit krediet voor de .aankoop
van voedsel, medicamenten,
transportmiddelen en tenten.
De EG heeft sinds de Iraakse
inval van Kuwayt begin au
gustus 230 miljoen gulden uit
gegeven om met name de re-
patrëring van 140.000 Egypti
sche en Aziatische 'gastarbei
ders' uit Kuwayt te betalen.
tie dienstweigeraars bij kazernes Den Haag
Een medewerkster van een benzinestation stelt haar klanten op de hoogte van de prijsdaling van de benzine en diesel. foto. anp
Zuiderkruis ontvangt CNN
A/B ZUIDERKRUIS Stomverbaasde gezichten gistermiddag
in de diverse verblijfsruimtes van het Nederlandse bevoorra
dingsschip Zuiderkruis in de Perzische Golf. Plotseling ver
scheen de Amerikaanse nieuwszender CNN op het televisie
scherm. Rechtstreeks met de beelden zoals die ook in Nederland
en overal elders in de wereld op dit moment veel worden beke
ken. Verantwoordelijke man voor deze aangename verrassing is
de marinier en kikvorsman korporaal Jan den Dekker uit het
Zeeuwse Yerseke. Den Dekker: „Eigenlijk had iedereen het
kunnen vinden. CNN wordt sinds de oorlog is uitgebroken ken
nelijk opgepikt door een tv-station in Dubai. Zolang wij een sta
biele koers varen en er een rustig zeetje, is, is de ontvangst ei
genlijk geen enkel probleem".
Expositie 'Luchtstrijd in
de Golf' in Aviodome
SCHIPHOL In het Nationaal Luchtvaart Museum Aviodome
op Schiphol is vanaf vandaag de expositie 'Luchtstrijd in de
Golf' te zien. Er staat onder meer een vijf meter lange Hawk-
afweerraket tentoongesteld, aldus woordvoerder P. van de
Noort. Deze raket is momenteel bij alle partijen in de Golf in
gebruik. Verder staan op de expositie grote modellen en foto's
van de belangijkste vliegtuigen die in de Golf worden gebruikt.
Ook zijn er luchtkaarten waarop staat aangegeven welke gebie
den onder welk commando vallen. De expositie wordt aangepast
aan de actualiteit, aldus de woordvoerder.
Kranten komen
morgen met
extra edities
AMSTERDAM Als gevolg
van de ontwikkelingen in de
Golfoorlog zullen sommige
kranten morgen met extra edi
ties uitkomen. Een historische
gebeurtenis voor ons land, om
dat in de grafische sector een
verbod geldt op het werken op
zondag.
De sociale partners in de grafi
sche sector hebben- echter
met verwijzing naar de
speciale omstandigheden
ingestemd met het werken op
zondag.
Het Algemeen Dagblad
(200.000 exemplaren), De
Volkskrant (100.000) en NRC-
Handelsblad (circa 100.000) ko
men in de loop van morgen
ochtend met de speciale num
mers op de markj- Het gaat
hierbij om edities voor de losse
verkoop, die verspreid worden
via stations, kiosken en benzi
nepompen.
De Telegraaf beslist vandaag
aan de hand van het nieuw
saanbod of morgen een spe
ciaal nummer zal worden ge
drukt. Van de landelijke dag
bladen komt alleen Trouw niet
uit met een extra editie.
Van de regionale bladen ko
men de Gooi-en Eemlander,
de Stem, en het Haarlems
Dagblad in elk geval met een
extra editie.
Een woordvoerder van de
Krant Op Zondag zei in een
reactie dat het verschijnen van
de verschillende zondagsnum
mers er op wijst dat zijn krant
„iets teweeg heeft gebracht"
op de krantenmarkt. Volgens
hem zouden de kranten het
vroeger absoluut niet in hun
hoofd hebben gehaald de le
zers zo „gedienstig" te zijn.
