Geallieerden
eensgezind onder
uniek commando
Saddam Husayns grote voorbeeld
RAF-piloten treuren om verlies kameraden
Irak zal gevangen
piloten laten zien
GOLFOORLOG
CfiidócSoutont
ZATERDAG 19 JANUARI 1991
PAGI1
Saddams familie
naar Mauritanië
NOUAKCHOTT De vrouw en familie van de
Iraakse president Saddam Husayn zijn naar Mau
ritanië gevlucht, zo heeft de Arabische afdeling
van de Britse omroep BBC gemeld. Volgens de
BBC, die zich baseert op westerse diplomatieke
bronnen, zijn Saddams vrouw Salaah en leden
van zijn familie donderdag gevlucht naar de Ara-
bisch-Afrikaanse grens in een burgervliegtuig en
verscheidene militaire toestellen. Aan boord zou
ook een aantal leden van de Iraakse regering zijn.
In de Mauritaanse hoofdstad Nouakchott werd
gisteren een een pro-Iraakse demonstratie gehou
den, waaraan 5000 mensen deelnamen. Het lukte
de politie niet de mensen met traangas uiteen te
drijven. Mauritaanse regeringswoordvoerders ont
kenden geruchten dat Saddams vrouw en familie
hun toevlucht zouden hebben gezocht in het land.
MANAMA Piloten van
de Britse RAF barstten
gisteren na hun terugkeer
van een missie boven Irak
in tranen uit om het ver
lies van twee kameraden,
de bemanning van een
Tornado-jachtbommen
werper.
Deze Tornado was het tweede
Britse vliegtuig dat niet terug
kwam van een missie. Toch
vertrokken tijdens de emotio
nele gebeurtenissen opnieuw
gevechtsvliegtuigen vanaf de
Muharrad luchtmachtbasis in
Saudi-Arabië.
,,Je voelt je schuldig dat jij het
overleefd hebt en de anderen
niet", vertelde de 40-jarige
squadronleider Pablo Mason
uit Birmingham. De RAF-ve-
teraan huilde toen hij probeer
de uit te leggen hoe hij het
psychisch verwerkt iedere
keer weer opnieuw de lucht in
te gaan hoewel hij weet dat
elke vlucht zijn laatste kan
zijn.
„Je moet ie emoties onder con
trole houden", vertelde hij. „Je
bent cynisch. Dat constante
gevoel, die aanhoudende be
wustheid dat je binnen enkele
seconden niet meer bestaat...."
Tijdens de tweede missie van
zijn squadron op vijandelijk
gebied werd een Tornado door
luchtafweergeschut geraakt;
de motor vatte vlam en het
toestel ontplofte. Gevreesd
wordt dat de bemanning sa
men met het vliegtuig in het
niets is verdwenen. De piloten
van het squadron hebben een
van de moeilijkste taken bin
nen de luchtmacht van de coa
litie. Geladen met 2000 kilo
aan explosieven dringen ze
diep binnen op Iraaks grond-
gebeid. Hun doelen zijn hoofd
zakelijk vliegvelden omdat
hun bommen uitstekend ge
schikt zijn om deze te vernieti
gen*
De piloten krassen sarcastische
teksten op het metaal van de
bommen: „Dit is slecht voor
het milieu" en „Dit garandeert
een slechte gezondheid".
Eenmaal boven het vijandelij
ke doel scheren de Tornado's
met een snelheid van 960 kilo
meter per uur op een hoogte
van 30 meter over de grond
voordat ze de dodelijke lading
loslaten. De kraters die de
bominslagen achterlaten zien
de piloten niet meer. „Het zijn
precisie-bombardementen",
zegt een andere sqaudronlei
der, Gary Stapleton. „We pra
ten hier over een nauwkeurig
heid van enkele meters. De
bommen raken waar jij op
richt".
De vliegvelden worden hevig
verdedigd. Het relaas van Sta
pleton: „Het luchtafweerge
schut lijkt uit de grond te ko
men, maar in wezen wordt het
afgeschoten vanaf het doel dat
jij hebt gekozen. Ontsnappen is
niet mogelijk. Je moet erop af.
Je moet je werk uitvoeren. En
je doet het omdat je jezelf wijs
maakt dat niet gericht op je
geschoten wordt; dat je niet
geraakt wordt".
België stuurt
veldbedden
BRUSSEL De 2800 veldbedden die
Belgische leger ter beschikking heeft p,
steld van de Britse strijdkrachten ij je'
Golf zijn gisteren overgevlogen naar r(
Britse basis in Duitsland. Vandaar ve
gen de Britten zelf het vervoer naai
Golfgebied.
De Britten krijgen verder de beschik
over een Belgisch medisch team. Dat i
Cyprus ingezet worden. Voor het vet
van gewonden heeft België verder i
vliegtuigen in reserve, een Boeing en
C-130.
De Belgen gaan verder aan de Ft
strijdkrachten een aantal militaire zie r.
wagens in bruikleen geven.
LONDEN Het welsla
gen of mislukken van het
geplande geallieerde lan-
doffensief tegen de Iraak
se bezetting van Kuwayt
is mede afhankelijk van
de effectiviteit van de
complexe commando
structuur.
Het besluit om de luchtaan
val in te zetten werd geno
men door koning Fahd van
Saudi-Arabië en president
Bush, in overleg met de Brit
se premier John Major en de
Franse president Mitterrand.
Bij de eerste aanvalsgolf wa
ren alleen Amerikaanse,
Britse, Saudische, Kuwaytse
en Franse vliegtuigen be
trokken.
Bij een offensief te land lig
gen de zaken echter inge
wikkelder. Er zullen troepen
uit 28 landen worden inge
zet, allemaal met een ver
schillende rol, vele met ver
schillende tradities en talen.
Veel van de Arabische/mos
lim-strijdkrachten zullen
geen aandeel hebben in de
opmars in Kuwayt. Hun taak
zal zijn de defensieve linies
te houden in het geval van
een Iraakse doorbraak door
de geallieerde gelederen. De
enige strijdkrachten die ze
ker deel zullen nemen aan
een offensief zijn 425.000
Amerikaanse, 34.000 Britse,
10.000 Franse, meer dan
20.000 Saudische en 10.000
Kuwaytse soldaten.
De 35.000 Egyptische troepen
en 450 tanks zullen waar
schijnlijk ook deel nemen
aan de opmars. President
Mubarak heeft gezegd dat hij
slechts een veiligheidsrol
voorziet voor zijn troepen,
maar de afgelopen dagen
lijkt Cairo een harder stand
punt in te nemen wat betreft
geweld op het door Irak be
zette grondgebied. De Syriërs
kunnen ook een rol spelen in
een offensief, maar zij zullen
waarschijnlijk in Saudi-Ara
bië blijven.
Onder het commando-sy
steem waartoe vorig jaar no
vember is besloten door de
Verenigde Staten en Saudi-
Arabië stonden de 680.000
geallieerde strijdkrachten tij
dens hun defensieve missie
onder het gezamelijk bevel
van generaal Schwarzkopf
en prins Khaled Bin Sultan.
Vanaf het begin van het ge
allieerde offensief kwam
echter het opperbevel in
handen te liggen van gene
raal Schwarzkopf.
De duidelijkste commando-
lijn is die tussen de Amerika
nen en de Britten. De 34.000
Britse manschappen staan
onder het algemene bevel
van de Amerikanen. De
Amerikaanse eenheden die
zijn toegewezen aan de Britse
Eerste Pantserdivisie staan
echter onder commando van
Britse officieren. In het on
waarschijnlijke geval dat lui
tenant-generaal Sir Peter de
la Billière het oneens is met
een Amerikaanse operatie
waarbij Britse troepen be
trokken zijn, kan hij een
beroep doen op het oorlogs
kabinet in Londen.
Er zijn echter wat de Britten
betreft geen politieke nuan
ces die Schwarzkopfs plan
nen compliceren, dit in te
genstelling tot de Fransen.
Mitterrand, die een onafhan
kelijk vetorecht houdt over
de Franse betrokkenheid bij
een aanval, heeft goedge
keurd dat het Vreemdelin
genlegioen en de andere
Franse strijdkrachten onder
tactisch bevel komen te staan
van de Amerikanen. Daarbij
geldt echter de voorwaarde
dat zij gedurende een be
perkte periode alleen mogen
deelnemen aan bepaalde van
te voren vestgestelde taken.
Generaal Michel Roquejeof-
fe, gestationeerd te Riyad, is
commandant van de 10.000
man Franse strijdkrachten in
Saudi-Arabië onder de code
naam Operation Daguet.
De belangrijkste bevelheb
bers zijn generaal Schwarz
kopf, generaal de la Billière
en luitenant-generaal Kha
led Bin Sultan, commandant
van de Saudische strijd
krachten en andere Arabi
sche/Moslem-eenheden. De
eenenveertigjarige Khaled is
een neef van koning Fahd
en de zoon van de Saudische
minister van defensie prins
Sultan. Hij was commandant
van de Saudische Luchtde-
fensie toen het Golfconflict
uitbrak. Onder zijn comman
do staan troepen uit Saudi-
Arabië, Egypte, Syrië, Ku
wayt, Bahrayn, Oman, Qatar,
Marokko, Senegal, Niger,
Bangladesh en Pakistan.
MICHAEL EVANS
COMMANDO ALLIANTIE
Koning Fahd
Koning van
Saudi-Arabië
Lt. Gen.
Charles Horner
Commandant
US Air Force
Vice-Admiraal Lt. Gen.
Stanley Arthur John Yeosock
Commandant Commandant
US Navy US Army
DEN HAAG De derde
Qadisiyah in „het tijdperk
van de grote leider Sad
dam Husayn", zo zou de
Iraakse president de oor
log graag willen noemen
als hij die overleeft. Op
monumenten en grote ge
bouwen, overal in het
Irak van Saddam Husayn
is de zinsnede te vinden.
Zelfs op elke tiende steen
van de stad Babyion (uit
de zesde eeuw voor Chris
tus) die de president laat
herbouwen.
Qadisiyah verwijst naar een
veldslag in de 7e eeuw waarbij
de Arabieren de Perzen ver
sloegen. Saddam liet zich
graag vergelijken met de grote
Babylonische koning Nebu-
kadnesar wiens rijk zich uit
strekte van Palestina tot ver
in Iran. Op muntstukken staat
hij naast zijn grote voorbeeld
afgebeeld. Het is overigens de
vraag of Saddam zich bewust
is van het lot van Nebukadne-
sar. Op zijn oude dag was deze
immers gedoemd met de koei
en gras te eten, zoals in het bij
belboek Daniël valt te lezen.
Voor Saddam zou dit een te
ken aan de wand moeten zijn
voor zijn hoogmoed en
machtswellust.
Saddams 'handlanger' Tareq
Aziz, de minister van buiten
landse zaken, lijkt als christen
de aangewezen persoon om de
Iraakse leider opmerkzaam te
maken op deze minder for
tuinlijke periode uit Nebukad-
nesars leven. Maar Aziz past
er wel voor op Saddam er op
te wijzen dat de kans groot is
dat ook die in het woestijn
zand zal bijten. De ministers in
Irak hebben weinig of niets te
vertellen. Saddams wil is wet
en hij duldt geen tegenspraak.
Historici kregen van hem de
opdracht te ontdekken dat
Saddam een directe afstamme
ling is van de profeet Moham
med, waar zij dan ook moeite
loos in slaagden.
Wie een bezoek brengt aan het
nieuwe Babyion, dat weer
wordt opgetrokken ter meer
dere eer en glorie van Sad
dam, ziet direct dat ook de res
taurateurs het niet zo nauw
nemen met de historische'wer
kelijkheid. Onbedoeld lijkt het
nieuwe Babyion een weerspie
geling van het kunstmatige
karakter van Saddams regime
en populariteit, die het voor
namelijk moet hebben van
dure huizen en auto's voor
handlangers.
Het geheel van slechtgemetsel-
de gele bakstenen heeft meer
weg van een toneeldecor dat
zijn functie verliest zodra de
voorstelling is afgelopen. Nu
voor Saddam het doek dreigt
te vallen want geen mens
gelooft dat zijn legers zich
stand kunnen houden tegen
over de internationale anti-
Iraakse troepenmacht zal
spoedig blijken hoeveel steun
de dictator werkelijk geniet.
Op veel sympathie van de vier
miljoen zielen tellende Kurdi-
sche bevolking hoeft hij alvast
niet te rekenen. De laatste
twintig jaar zijn duizenden
Kurden gemarteld, gedood of
verdwenen. Tienduizenden
zijn gevlucht en honderddui
zenden gedeporteerd naar de
woestijn van Zuid-Irak. Twee
jaar geleden roeide Baghdad
met chemische wapens een
deel van de bevolking uit van
het stadje Halabja, waarbij
5000 mensen omkwamen.
Mosterdgas
Ook andere dorpen werden
met chemische wapens be
stookt en vervolgens met de
grond gelijk gemaakt. Saddam
was de eerste in de wereldge
schiedenis die gifgas tegen zijn
eigen bevolking inzette en ook
de eerste die zenuwgas ge
bruikte in de oorlog tegen
Iran. De verwachting is dat
Saddam voor de oorlog nog
heel veel „duivels gif" in voor
raad heeft. Sinds 1985 produ
ceert Irak jaarlijks zo'n 5000
tot 13.000 ton aan mosterdgas
en twee typen zenuwgas, ta-
bun en sarin.
Ook de shi'itische meerder
heid van de Iraakse bevolking
(17 miljoen inwoners) heeft
het niet zo begrepen op de sla
ger van Baghdad. Tijdens de
oorlog tegen Iran werden
eveneens duizenden shi'itische
moslims gedood en gedepor-
Saddam Husayn
teerd. Hoe de Iraakse bevol
king werkelijk denkt over
haar leider is niet bekend.
Niemand laat een onvertogen
woord horen over Saddam,
omdat men met kritiek op de
grote leider de kogel riskeert.
Kinderen wordt geleerd hun
eigen ouders aan te geven.
Naar schatting werkt één op
de drie Irakezen voor één van
de vier inlichtingendiensten,
zodat men niemand kan ver
trouwen. In hotels en openba
re gelegenheden, zelfs in
woonhuizen van hoge over
heidsfunctionarissen bevindt
zich overal afluisterappara
tuur.
Psychopaat
Nadat de door hemzelf begon
nen oorlog tegen Iran geëin
digd was met een bestand, pre
senteerde Saddam dit als een
persoonlijke overwinning. En
dat terwiil de oorlog hem in
werkelijkheid niets heeft op
geleverd, behalve een schuld
van bijna 80 miljard dollar en
zo'n 300.000 doden. In zijn
grootheidswaan ziet Saddam
zich als de nieuwe leider van
de Arabische natie. „De glorie
van de Arabieren vindt zijn
oorsprong in de glorie van
Irak. Wij streven naar een
machtig, gevreesd Irak", zo zei
Saddam Husayn eens.
Waarnemers verbazen zich er
over dat de Iraakse leider on
bewogen de groeiende armada
rond de Golf heeft gadegesla
gen. Nadat hij in de jaren '80
de vloedgolven wist te keren
van infanteriesoldaten en on
gewapende twaalfjarige jonge
tjes die Iran de mijnenvelden
instuurde, lijkt Saddam van
mening dat hij het nu ook kan
opnemen tegen de uiterst gea
vanceerde wapensystemen
van de internationale leger
macht. Vertrouwt de dictator
zo sterk op zijn Al-Husayn- en
Al-Abbas-raketten en chemi
sche wapens dat hij denkt te
winnen, of heeft hij misschien
toch nog een geheim wapen
achter de hand? Sommige
waarnemers menen van niet
en denken dat hij uiteindelijk
wel bakzeil zal halen.
Of is Saddam gewoon een psy
chopaat, zoals de Egyptische
president Hosni Mubarak be
weerde, een conclusie die een
psycholoog in een CIA-rapport
deelt. Volgens de psycholoog,
die het handschrift van Sad
dam bestudeerde en gesprek
ken voerde met zijn bezoekers,
staat in Saddams gedrag pure
overlevingsdrang centraal.
Als boerenjongen kwam hij in
de jaren '30 ongewenst ter we
reld in het dorpje Tikrit. Hij
werd opgevoed door een oom
in een gewelddadige periode
in de jonge Iraakse geschiede
nis. Saddam (de naam bete
kent: verdrijver van de agres
sor) leek aanvankelijk voorbe
stemd om schaapsjongen te
worden in de woestijn. Een
diepgeworteld minderwaardig
heidscomplex legde de basis
voor zijn karakterstructuur,
aldus de psycholoog in het
CIA-rapport. Achterdocht ten
aanzien van iedereen in zijn
directe omgeving en een goed
stel hersens maken hem tot
een nietsontziend persoon, al
dus het rapport.
Nadat in 1968 de Ba'athpartij
(Ba'ath betekent Wederopstan
ding) de macht had overgeno
men, rees Saddams ster snel
binnen de partij. Hij kreeg op
dracht een geheime dienst op
te richten. Vijanden van de
partij werden zonder pardon
'tegenstanders' gemarteld en
omgebracht. Hierbij hanteerde
Saddam meermalen zelf het
geweer of de hakbijl. Nadat hij
in de jaren '70 achter de scher
men al de touwtjes in handen
had gehouden schoof „de beul
van Baghdad" in 1979 zijn oom
generaal Ahmed Hassan Al-
Bakr aan de kant en nam
diens functie van president
over.
Voorproever
Sinds 2 augustus kent de be
volking van Kuwayt het niets
ontziende geweld en de bruut
heid die de Iraakse bevolking
al veel langer moet ondergaan.
De afgelopen tien jaar zijn er
verscheidene aanslagen op
Saddam gepleegd, hetgeen zijn
wantrouwen jegens de wereld
heeft versterkt. Zijn achter
docht gaat zelfs zo ver dat hij
bij zijn spaarzame bezoeken
aan andere Arabische landen
zijn eigen voedsel en voor
proever meeneemt. Naar ver
luidt zou hij zelfs zijn eigen
stoel meenemen uit vrees dat
zijn gastheer een giftige naald
in de voor hem bestemde zetel
heeft verstopt. Leden van de
Arabische vakbondsdelegatie
die in 1986 een bezoek bracht
aan Baghdad, zeiden dat zij ge
dwongen werden zich geheel
uit te kleden om gefouilleerd
te worden.
Tegen een Algerijnse delegatie
die onlangs Baghdad bezocht
zei hij dat er hoe dan ook ge
vochten zou worden. „Ik heb
twee opties", zo zei hij. „Door
Amerikaanse bommen te wor
den gedood of door Iraakse of
ficieren. In het eerste geval
ben ik een martelaar, in het
tweede geval een verrader.
Als ik me zonder meer uit Ku
wayt terugtrek, moet ik zeker
op het tweede scenario reke
nen".
Volgens Amerikaanse deskun
digen rekent Saddam er op dat
Washington niet veel slachtof
fers durft te riskeren en daar
om niet tot een landoorlog zal
overgaan. De hele strategie
van Baghdad zou er op gericht
zijn de huidige luchtaanvallen
te overleven om vervolgens
een wapenstilstand af te dwin
gen. Naarmate hij de druk van
de coalitie kan weerstaan en
tijd wint, stijgt zijn ster in de
Arabische wereld als de nieu
we Nasser die het durft op te
nemen tegen 's werelds groot
macht.
Door gisteren Israël bij de oor
log te betrekken, hoopt Sad
dam dat zijn huidige Arabi
sche vijanden (Egypte, Saudi-
Arabië en Syrië) hun pro-wes
terse houding laten varen ten
gunste van Baghdad. Tijdens
de bombardementen op Bagh
dad zit Saddam in een van zijn
vele luxueus ingerichte onder
aardse paleizen, waar hij ook
tijdens de oorlog tegen Iran
verbleef. Toen was hij zelfs
voor zijn eigen ministers onbe
reikbaar. Ook telefonisch niet,
om te voorkomen dat vijandi
ge inlichtingendiensten zijn
schuilplaats zouden ontdek
ken. Dit betekent ook dat ook
de communicatie tussen Sad
dam en het opperbevel aan het
front verbroken is.
Mocht Saddam de bombarde
menten in zijn bunker overle
ven, in het nieuwe Babyion
nabij Baghdad zal waarschijn
lijk geen steen meer op de an
dere liggen.
Miljoenen
op de vlucl
BERLIJN/GENEVE F
tionarissen van het D
Rode Kruis hebben gisi
gezegd dat 100.000 mensei
Kuwayt en Irak op weg
naar Iran om de Golfoorli
ontvluchten.
Het aantal is meer dan E
keer hoger dan schattig
van functionarissen var. l
Verenigde Naties in Ga
en voor het verschil nl
geen verklaring gegeven d
bureau UNDRO van de r
heeft tegelijkertijd in Ge;^
gezegd, dat zeker drie mi|]|f(
Turken die in het grensgi
met Irak wonen hun hl
zijn ontvlucht uit vrees
oorlogsgeweld. Zeker 8000 f
kezen zijn om dezelfde n n
hun eigen land ontvli u
Voorzitter Botho zu S
Wittgenstein van het Di
Rode Kruis zei in een ii
view met het televisiesti
ZDF dat het totale a
vluchtelingen in de hele i
kon oplopen tot 2 miljoen
Jordanië en Syrië zouden
den overspoeld door vlui
lingen; sinds donderdag zij
Jordanië 10.000 vluchtelir
binnengekomen.
De organisatie haalde Ira
functionarissen aan die I
den gezegd dat het meren
van de verwachte 2 mi]
vluchtelingen zal bestaan
Iraakse Kurden. Het Inte
tionale Rode Kruis stui
vannacht een vliegtuig
hulpgoederen naar Bahi
en vandaag zou een twi
vlucht volgen. Het is o
andere de bedoeling dat i
Iraanse stad Qas-E Shirin
vluchtelingenkamp wordl
bouwd. UNDRO-function
Sergio Piazzi zei dat de
miljoen Turkse burgers
huis en haard hebben verl
door hun regering worden
holpen. 8000 Egyptenareuz
den vanuit Irak naar Jord
zijn vertrokken. Zij word#
snel mogelijk vervoerdi
de Jordaanse havenstad"
ba, waar ze scheep
gaan naar Egypte. Ongj
1600 vluchtelingen, met i
Vietnamezen, zijn in Jort
vast komen te zitten omdj
land in verband met de o
zijn luchtruim heeft geslo
Koninklijk bloed
Aan de roep om meer bloeddonoren voor het geval de Golft
log nog meer gewonden gaat eisen, wordt in veel landen geb
gegeven. In Londen kwam Sarah Ferguson, de hertogin
York, een half litertje koninklijk bloed afstaan.
BAGHDAD De Iraakse
minister van informatie,
Latif Nassif al-Jassem,
heeft gisteren gezegd dat
Irak Amerikaanse piloten
die boven Irak waren
neergehaald, gevangen
heeft genomen.
Zij zullen binnenkort aan de
pers worden getoond, zo zei
hij. De Iraakse bewindsman
zegde de verslaggevers ook toe
dat zij ook de wrakstukken
van neergehaalde toestellen
mogen zien. Een Iraakse taxi
chauffeur bevestigde de ge
vangenneming van pil"
Zelf had hij een Amerikai
piloot gezien die door de i
taire politie naar onbekt
bestemming in Irak
overgebracht. De taxich
feur zei dat de politie
voertuig aanhield in de
al-Fallujah, ongeveer 25 1
meter ten westen van
Iraakse hoofdstad. Hij en
passagiers kregen opdracht
te stappen. De piloot wen
auto ingeduwd en afgevo
Voor het uitbreken van
oorlog dreigde Irak geval
genomen Amerikaanse pil"
te zullen verscheuren.
