trategen:
,Niet beuken
ot Irak om
;enade vraagt
Volop acties
vanuit Turkije
Amerika herrijst als absolute supermacht
Vinden Scud-lokaties
heeft hoogste prioriteit
Israëlische leger
zeer gemotiveerd
en strijdvaardig
sJLFOORLOG
CeuLeSoutont
ZATERDAG 19 JANUARI 1991 PAGINA 3
thodoxe joden mogen
[|io harder zetten op sabbat
'ZALEM De joodse minister van religieuze
i, Avner Shaki, heeft gezegd dat orthodoxe jo-
ip de sabbat, de verplichte rustdag, hun radio
>r mogen zetten in verband met de dreigende
.aanvallen door Irak. De joodse religieuze wet
ijjedt zelfs de eenvoudigste lichamelijke handelin-
joals het aanzetten van de radio, op deze rust-
aar de voorschriften mogen worden overtre-
levens te redden. De belangrijkste rabbijnen
;raël hebben gezegd dat het toegestaan is de ra-
een laag volume aan te hebben staan op de
Volgens Shaki mag het toestel met een stok
elleboog harder worden gezet in een noodsitu-
•e minister heeft de sirenes die het begin van
;tdag aangeven het zwijgen opgelegd; de Israe-
!zouden ze kunnen verwarren met een lucht-
Gasmaskers kosten
nog meer levens
TEL AVIV In Israël blijkt de
Iraakse raketaanval van gisteroch
tend aan vijf personen het leven te
hebben gekost. Bekend was dat een
driejarig meisjes was gestikt in haar
masker. Haar ouders waren vergeten
de sticker van het zuurstofftlter te
verwijderen. In de buitenwijken van
Tel Aviv zijn nu ook twee oudere
vrouwen met hun gasmaskers op dood
aangetroffen in een met plastic afge
sloten kamer. Zij waren ook vergeten
de sticker van het zuurstoffilter te
verwijderen. Twee andere vrouwen
overleden tijdens de raketinslagen
aran een hartaanval. Bij de aanval
raakten twaalf mensen gewond.
VS-diplomaten
weg uit Libanon
BAYRUT Amerikaanse diplomaten
in Libanon hebben dat land verlaten
uit vrees voor Arabische terreuracties
wegens de oorlog in de Golf. Ambassa
deur Ryan Crocker en zijn staf ver
trokken per helikopter naar Cyprus,
nadat Palestijnse en ander Arabische
groeperingen dreigden met aanslagen
uit wraak voor de luchtaanvallen op
Irak. Crocker aanvaardde zijn positie
in Libanon in november. De ambassa
de was daarvoor 14 maanden gesloten
geweest in verband met dreigementen
uit het christelijke kamp. Andere wes
terse diplomatieke vestigingen hebben
aan de bewegingsvrijheid van hun staf
beperkingen opgelegd.
Franse bevelhebber
marineschepen WEU
PARIJS De Westeuropese
Unie (WEU) heeft gisteren
de Franse admiraal Pierre
Bonnot benoemd als bevel
hebber van de marinesche
pen die door de negen lan
den van de Unie naar de
Golf worden gestuurd. Het
zal de eerste keer zijn dat
een gezamenlijke strijdmacht
van de WEU-landen (Neder
land, België, Frankrijk,
Groot-Brittannie, Duitsland,
Luxemburg, Italië, Spanje en
Portugal) ónder bevel komt
te staan van een coördine
rende commandant.
Verdachten
aangehouden
LONDEN De Brit-
se politie heeft giste
ren zeven Palestijnen
aangehouden en
strenge controles aan
gekondigd op de im
migratie van Irake
zen. Irak riep gisteren
moslims over de hele
wereld op Ameri
kaanse belangen aan
te vallen.
Op een Italiaanse
luchthaven zijn twee
mannen gearresteerd
die werden gekwalifi
ceerd als gevaarlijke
elementen.
ojHINGTON Je
e een barbaars regime
i lan en je hebt een
>Hens zo meedogenloos
me in Saudi-Arabië.
fje in dat stelsel van
earisme en wreedhe-
njorde wilt scheppen
Tij Irak nu militair te
veren, kom je later
een koude kermis
Amerika moet daar-
komende dagen se-
Irak bombarderen,
in wij te veel kapot
irengen wij zelf de
inde'Saddam Husayn
regio voort, aldus
ilitaire strateeg Ed-
-j( N. Luttwak, die mo-
ieel het Pentagon ad-
rt.
eAshington barstte gisteren
Jscussie los over de vraag:
.u? President Bush onder
ste gisteravond op zijn
Anferentie dat hij niet
aagt dan de totale en
•aardelijke terugtrek
king van Irak uit Kuwayt.
„Maar waarom probeert u dan
elke nacht het gebouw waar
Saddam Husayn verblijft te
bombarderen", zo werd Bush
gevraagd. Antwoord: „Ameri
ka richt geen enkel bombarde
ment op enig individu".
Wat de Amerikaanse president
hier zegt laat echter onverlet
dat hij hoopt dat men Saddam
vannacht nog verwondt of
doodt. In de brief die de Ame
rikaanse minister Baker vori
ge week wilde overhandigen
aan zijn Iraakse collega Aziz
staat het duidelijk te lezen:
'een terugtrekking uit Kuwayt
voorkomt de onmiddellijke
vernietiging van de Iraakse
militaire elite'.
John D. Steinbrunner, een ge
renommeerd strategisch den
ker in Washington, waar
schuwt ook dat de VS de nei
ging om Irak met bombarde
menten te vernederen moet
weerstaan. Steinbrunner con
cludeert in de New York Ti
mes van gisteren dat van 'ge
vechten' tot nu toe nauwelijks
gesproken kan worden omdat
Irak weinig weerwoord heeft
op de luchtaanvallen. „Het is
echter niet in het belang van
de VS het Iraakse leger te ra
ken net zo lang tot ze om ge
nade smeken", zo schrijft
Steinbrunner. Hij onderstreept
dat Amerika steeds voor ogen
moet houden dat het na afloop
van deze oorlog weer met de
Arabieren verder moet. Stein
brunner stelt twee voorwaar
den aan het uiteindelijke suc
ces van de Amerikaanse ope
raties: handhaving van de sta
tus van Irak als een regionale
mogendheid en serieuze aan
dacht voor het probleem van
de Palestijnen.
In zijn overtuigende televisie
rede tot het Amerikaanse volk
heeft Bush inmiddels al wel
aangeduid waar hij heen wil.
„Als wij winnen, zien wij een
nieuwe wereldorde verschij
nen. Daarin zal een geloof
waardig leger van de Verenig
de Naties een vrede handha
vende rol moeten krijgen", al
dus Bush.
De strijd om de vraag wie in
Irak het karwei mag klaren
moet ook in de Amerikaanse
binnenlandse verhoudingen
niet worden onderschat. De
landmacht en de marine zien
knarsetandend toe hoe de
luchtmacht het karwei nu
klaart. Dit schept in Washing
ton verregaande repercussies
bij de discussie over de om
vang van het leger en het mi
litaire budget.
Houdt de coalitie van de VS,
Engeland, Frankrijk en de
drie Arabische landen stand,
ook als Israël zich met de oor
log gaat bemoeien? Dat is de
tweede strategische vraag die
Washington nu bezig houdt.
Bush betoogde gisteren niet te
geloven dat de Arabieren het
afkeuren wat er nu gebeurt.
Neemt men momenteel overi
gens niet wat al te gemakke
lijk aan dat het Saddam Hu
sayn erom gaat via aanvallen
op Israël de militaire coalitie
rond Bush te breken? Het re
sultaat zou inderdaad zijn dat
Syrië en mogelijk ook Egypte
en Saudi-Arabië afvallen.
Maar in plaats daarvan komt
dan meteen het veel sterkere
en beter gemotiveerde leger
van Israël, wat alleen maar in
het nadeel van Irak zou zijn.
lilkelder
laudische moslim gaat burgers en militairen voor in het gebed in een schuilkelder van een
Sommigen dragen een gasmasker uit angst voor de chemische wapens van Irak.
FOTO: EPA
dkc
team in
;hdad vermist
IL/BAGHDAD De
ioreaanse omroep MBC
de hulp ingeroepen van
Snisterie van buitenland-
len en het Amerikaanse
iiestation CNN om vier
-j van een televisieploeg
-kporen die in de Iraakse
id Baghdad zijn ver-
Functionarissen van
iden ongeveer drie uur
:t uitbreken van de oor-
t het laatst telefonisch
te hebben gehad met
r medewerkers. De
>loeg, drie mannen en
rouw, verbleef in het
len hotel in het centrum
[hdad.
htelingen melden
ig slachtoffers
RAN Buitenlandse
Q elingen die vanuit Irak
i zijn aangekomen heb
ei zegd dat de luchtaanval
geallieerden op Bagh-
einig slachtoffers onder
I s heeft geëist. Volgens
uchtelingen, onder wie
antal Somaliërs en hun
'leden, zijn enkele bur-
mgekomen bij een aan-
woongebieden. Ze zei
erder dat de economi-
tncties de prijzen in Irak
i opgedreven, maar ze
?n er aan toe dat aan
WASHINGTON/DEN
HAAG Bij de operaties
van de multinationale
luchtmacht boven Irak
heeft het vinden van de
lanceerinstallaties van de
Scud-raketten, waarvan
er' gisterochtend vroeg
een aantal op Israël werd
afgevuurd, de hoogste
prioriteit. Dit hebben
hoge Amerikaanse defen
siefunctionarissen ver
klaard tijdens een briefing
in het Pentagon.
Luitenant-generaal Tom
Kelly van het Amerikaanse
leger en schout bij nacht
Mike McConnell van de in
lichtingendienst van de ma
rine zeiden zeer bezorgd te
zijn over de Iraakse middel-
lange-afstandsraketten en
dat zeer nauwkeurig wordt
gezocht naar de lanceerin
stallaties, die naar wordt
aangenomen mobiel zijn en
zijn verborgen op het Iraakse
platteland. Kelly zei dat de
geallieerde luchtmacht er al
een aanzienlijk aantal buiten
gevecht heeft gesteld, en dat
het de bedoeling is ze alle
maal te vernietigen. Het
Pentagon denkt daarin te
kunnen slagen. „Als we ze
vinden, vallen we ze aan".
Op een vraag of de Iraakse
leider Saddam Husayn nog
controle heeft over zijn
strijdkrachten, antwoordde
McConnell dat men denkt
dat hij nog leiding heeft over
alle elementen van zijn troe
pen. Hoe effectief dat com
mando is is niet duidelijk -
mogelijk is een deel uitge
schakeld. Het succespercen
tage van de geallieerde aan
vallen zou 80 zijn.
De missie van meer dan 40
F-A18 „Hornet" gevechts
bommenwerpers boven Irak
om met luchtaanvallen tanks
van Saddam Husayns elite
troepen van de Republikein
se garde uit te schakelen,
heeft niet veel opgeleverd
omdat de dichte bewolking
de toestellen dwong de aan
val af te breken. „Tanks zijn
een zeer moeilijk doel", zei
de 42-jarige luitenant-kolo
nel George Stewart. „Je wil
de grondverdediging zien.
Dan kon niet en dus hebben
we de zaak afgelast".
TEL AVIV Als het om
een numerieke vergelij
king tussen Israël en zijn
potentiële Arabische vij
anden zou gaan, zou de
joodse staat hopeloos ver
loren zijn. Syrië kan een
leger op de been brengen
van zeker 1,5 miljoen man
(inclusief reservisten) ter
wijl Irak beschikt over
twee miljoen militairen.
Het Israëlische leger met
174.000 man onder de wape
nen en 430.000 reservisten lijkt
daarbij op een dwerg. Dat het
land sinds de onafhankelijk
heid alle oorlogen gewonnen
heeft ligt niet alleen aan de
moderne wapenuitrusting van
de troepen. De Israëlische
strijdkrachten gelden als zeer
gemotiveerd, goed opgeleid en
strijdvaardig. Israël heeft vol
gens westerse militaire experts
de modernste en best uitgerus
te luchtmacht in de regio. De
piloten worden tot de beste in
de wereld gerekend. Met 638
gevechtsvliegtuigen, waaron
der de modernste machines
van het type 'F-15 Eagle'(48),
verscheidene types F-16 (147)
en de F-4 'Phantom' (142) is de
Israëlische piloot klaar voor
elk conflict. Ook de Israëlische
landmacht kan een kwantita
tieve vergelijking met Syrië
en Irak niet aan. Tegenover de
zestien Israëlische tank- en in
fanteriedivisies staan 50 Iraak
se divisies. Israël beschikt, vol
gens de jongste gegevens van
het 'Jaffa centrum voor Stra
tegische Studiën' in Tel Aviv,
over 3860 tanks (Irak 6000
stuks). Maar ook hier heeft de
joodse staat met 1330 tanks
van het Israëlische type
'Merkvava' en de Amerikaan
se M-60 een kwalitatief voor
deel.
Een belangrijke rol speelt on
dertussen dat beide kanten be
schikken over geleide wapen
systemen. Baghdad is in het
bezit van honderden Scud-ra-
ketten, Israël heeft raketten
van het type Jericho I en II
ontwikkeld. De Israëlische ra
ketten zouden niet alleen over
een grotere reikwijdte be
schikken, maar ook met elk
soort wapen kunnen worden
uitgerust. Hoewel de regering
in Jeruzalem het niet heeft
toegegeven, gaan experts er
van uit dat de joodse staat over
een arsenaal van atoomwapens
beschikt. Jeruzalem zal die
waarschijnlijk pas inzetten in
het geval van een militaire ne
derlaag voorafgaande aan de
vernietiging van het land. Vij
andige raketaanvallen kunnen
daarentegen mogelijk met de
intussen in positie gebrachte
Amerikaanse 'Patriot-raket
ten' worden vernietigd.
ANKARA Meer dan 46 gevechtsvliegtuigen zijn gis
termiddag opgestegen van de luchtmachtbases Incirlik
in het zuiden van Turkije om deel te nemen aan de
luchtoorlog boven Irak.
Over de doelen van de aanvallende toestellen, waaronder F-15e
gevechtsbommenwerpers, wilden functionarissen in Washing
ton, die onbekend wilden blijven, niets zeggen. De stap om van
uit Turkije te kunnen opereren geeft Washington en de bondge
noten meer flexibiliteit bij het voortzetten van de grootscheepse
luchtaanvallen tegen het Iraakse leger in Irak en het bezette
Kuwayt. In Oost-Turkije is gisteren ook het tweede Nederlandse
Patriot-squadron operationeel geworden. Het eerste squadron
luchtddoelraketten was donderdag al klaargemaakt. Elk squa
dron telt vijf lanceerinrichtingen met vier raketten per inrich
ting. Er zijn de afgelopen week ongeveer 180 Nederlandse mili
tairen en 80 voertuigen, lanceerinstallaties en raketten naar Dy-
arbakir in Oost-Turkije overgebracht. Nederland stelt de twee
squadrons beschikbaar in NAVO-verband.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON De
eerste dagen en met name
de eerste uren van de
Golfoorlog hebben voor
de Verenigde Staten enor
me maatschappelijke, stra
tegische en psychologische
veranderingen gebracht,
die grote gevolgen kun
nen krijgen voor de gehe
le wereld.
Zeker als het militaire verloop
van de militaire strijd voor
Amerika succesvol blijft, kan
het land de reusachtige presti-
ge-winst die het in deze eerste
oorlogsepisode boekt,- op ter
mijn omzetten in een onbe
twist politiek en economisch
wereldleiderschap. Amerika
lijkt opeens de middelmatig
heid te kunnen ontstijgen
waarin zware economische
problemen en een diepe bin
nenlandse morele crisis haar
in de 'vooroorlogse' jaren had
den gebracht.
In deze voor Amerika kritieke
dagen, waarin het optreden
van de president meer dan
ooit de toekomst bepaalt, toont
president Bush zich een mees
terlijk aanvoerder van de na
tie. Hij geeft blijk van vastbe
radenheid, van diepe bezorgd
heid om het welzijn van zijn
soldaten en van het inzicht dat
de morele rechtvaardiging van
deze oorlog niet genoeg be
klemtoond kan worden. De
mens George en de opperbe
velhebber Bush vormen een
politiek uiterst trefzekere
combinatie.
De reactie van de Amerikaan
se bevolking op het staats
hoofd is overeenkomstig. Meer
nog dan de eerste positieve
frontberichten vormde woens
dagavond het feit dat de presi
dent ten slotte een eind had
gemaakt aan alle onzekerheid
en discussie of Amerika ten
oorlog moest trekken, een ge
weldige nationale opluchting.
Dat het volk zich rond de lei
der en achter de troepen
schaart zodra oorlog uitbreekt,
is in Amerika een historisch
gegeven. Maar de overtuiging
waarmee dat nu gebeurde is
uniek. Van vijftig naar meer
dan tachtig sprong het percen
tage Amerikanen dat steun en
ontzag uitspreekt voor wat de
president doet. En in de Se
naat, eerder diep verdeeld,
kreeg een motie van vertrou
wen 98 stemmen voor en nul
tegen.
Toen het militaire succes van
de eerste luchtaanvallen dui
delijk werd, was het Bush per
soonlijk die zijn medewerkers
voorhield wat zijn moeder,
Dorothy Walker Bush, hem al
tijd heeft voorgehouden: 'Nooit
pochen, nooit jezelf op de borst
slaan'. Die opdracht vertaalt
zich in de ernstige gezichten
en sobere uitspraken van vrij
wel alle Amerikaanse politici
en commandanten die zich
over de strijd uitlaten. Het
slechtste wat Amerika kan
doen is de indruk geven ge
noegen te beleven aan de oor-
Profiteren
Er zijn ook niet veel indivi
duele Amerikaanse burgers te
vinden die zo'n indruk geven.
Vanaf het begin van de Golf
crisis is er in de VS geen groot
vijandgevoel jegens Saddam
Husayn geweest en al hele
maal geen afkeer van Irake
zen. En de lage dunk die de
meeste Amerikanen in de loop
der recente jaren hadden ge
kregen van Amerikaanse tech
nologie, zorgt vooral voor ver
bazing over het feit dat het
Amerikaanse leger in staat
blijkt effectief met het eigen
hypermoderne materieel om te
kunnen gaan. De afwezigheid
van het macho-gevoel binnen
de VS draagt waarschijnlijk al
leen maar bij tot het nieuwe
morele en politieke gezag dat
de VS thans lijkt te verwerven
in de rest van de wereld.
Een en ander neemt niet weg
dat Amerika zich bewust is
zeer concreet te kunnen profi
teren van de huidige oorlog
servaring in al zijn aspecten.
In militair opzicht wordt een
reusachtige ervaring opgedaan
die letterlijk elk uur met een
lawine van gegevens van on
schatbare waarde wordt uitge
breid.
De militair-technologische su
perioriteit die de VS nu al
toont, zal daardoor alleen
maar verder toenemen. Ze
brengt Amerika een extra
strategische dominantie in de
nieuwe wereldorde die presi
dent Bush voor zich ziet. Daar
in kunnen regionale oorlogen
worden verwacht die overeen
komsten vertonen met de hui
dige, maar die al gauw simpe
ler zullen zijn dan de confron
tatie met het relatief sterke le
ger van Irak.
Hoop
De Golfoorlog lijkt ook voor
een dringend noodzakelijke
economische opleving in de
VS te kunnen gaan zorgen.
Niet zozeer omdat een 'oorlog
seconomie' zou ontstaan ter
vervanging van het opge
bruikte materiaal in de Golf.
Indien immers een hernieuw
de bedreiging vanuit de Sov
jetunie uitblijft, blijft de over
heersende trend er één van
militaire afslanking.
Maar omdat economie groten
deels een kwestie is van natio
nale psychologie (vertrouwen
in de toekomst, zelfrespect),
kan een succesvolle afloop van
de Golfoorlog heel letterlijk
voor een opleving van Ameri-
ka's bedrijvigheid zorgen. Als
de oorlog voorbij is kan een
politiek versterkte president
helpen de vrijkomende maat-
In deze kritieke
dagen, waarin
het optreden
van de Ameri
kaanse presi
dent meer dan
ooit de toe
komst bepaalt,
toont George
Bush zich een
meesterlijk
aanvoerder
van de natie.
Of hij Sadamm
Husayn echt
een pak slaag
zal geven, zo
als de Bang
kok Post giste
ren illustreer
de, moet nog
blijken.
schappelijke energie te richten
op de zware binnenlandse pro
blemen die Amerika stagne
ren: sociale ongelijkheid, mis
dadigheid en slecht onderwijs.
Natuurlijk moet voor dat alles
de oorlog inderdaad goed aflo
pen, niet alleen militair, maar
vervolgens vooral ook politiek.
President Bush gaf gisteren
voor het eerst zijn visie op de
wereld na de Golfoorlog. Hij
schilderde een globale vrede
sorde waarin Amerika de he
ler van de wonden in het Mid
den-Oosten wil zijn.
Het is een zeer idealistische vi
sie, waarvan het realiteitsge
halte uiterst twijfelachtig is.
Maar het is ook een typisch
Amerikaanse visie, aansteke
lijk in zijn simplisme. Wat de
Golfoorlog voor de VS, voor
het Midden-Oosten en voor de
wereld als geheel op het spel
heeft staan, is angstvallig groot
en veel. Maar vooralsnog geeft
het ontzag dat Amerika s poli
tieke durf, militaire deskun
digheid en morele gehalte uit
straalt, reden tot hoop.
