De creatie van een
kritische tv-kijker
Nissan Sunny: solide kleine middenklasser
Jeep Wrangier 4.0i: krachtige klassieker
Cricket Serenade blijft duister
Gevluchte schilder
uit Kuwayt exposeert
KAREL
APPEL
[CUNST/RTV-
QeidóaQowumt
ZATERDAG 19 JANUARI 1991 PAGINA 19
Ft» Leiden English Speaking Thea-
Ire speelt Cricket Serenade van Ad
joeren. Regie: Kees Epskamp. To-
»eelbeeld en techniek: Henry Ver
hitst en Sjel Oltheten. Gezien in
list Microtheater Imperium op 18 ja
nuari. Vanavond herhaling.
Pat het Leidse Engelstalige to
neelgezelschap LEST veelzij
dig is, was al bekend: de groep
speelt alles tussen straattheater
tn Shakespeare. Nu blijkt de
groep ook een eigen toneel
schrijver te hebben. Ad Boe
ren schreef Cricket Serenade,
dat donderdag in première
ging ên vanavond nog te zien
U in het Microtheater aan de
Oude Vest.
Ik moet direct maar bekennen
dat ik het stuk niet heb begre
pen. Het stuk draait om Geof
frey, een alleenstaande ont
wikkelingswerker met een
succesvolle carrière (die com
binatie is al bijzonder). Hij be
sluit een contactadvertentie te
vrouwen in prachtige jurken.
Dan volgt een scène in Swazi
land met maar een Vera. Ze
kibbelt een beetje met Geof
frey, maar alarmerend lijkt
het niet. Misschien is zo te le
ven een wensdroom van Geof
frey. Het stuk eindigt met een
potje ganzeborden, weer met
vier Vera's. Geoffrey verliest
en de per advertentie gewor
ven dames laten hem alleen
achter. Hoe het zit met het
verband tussen de scènes, de
ontwikkeling van de relatie en
het karakter van Vera en Ge
offrey, ik weet het niet. Een
treurige conclusie voor een re
censent.
Verder wordt er veel gecon
verseerd en gebeurt er weinig.
Dat geldt niet alleen voor de
handeling; ook de tekst heeft
weinig dynamiek en veel ge
meenplaatsen. Regisseur Kees
Epskamp heeft
statische karakter van het stuk
te breken door de acteurs met
golfclubs, stofzuigers en Afri
kaanse beeldjes te laten mani
puleren, maar dat komt vaak
wat bedacht over.
Op het gebied van acteren
haalt Cricket Serenade de ge
bruikelijke hoge LEST-stan-
daard. Vooral Lisette van
Hulst als Vera speelde onna
drukkelijk, naturel en goed.
Het toneelbeeld van Sjef Ol
theten en Henry Verboket is
een ander sterk punt van de
voorstelling. De laatste speelde
ook nog eens Geoffrey en
drukte zo een belangrijk stem
pel op Cricket Serertade.
DICK VAN TEYLINGEN
Jan de Zanger (58) overleden
AMSTERDAM - De dichter en (jeugd)boekenschrijver Jan de
Zanger is maandag j.l. op 58-jarige leeftijd plotseling overleden.
Dat heeft zijn uitgeverij, Leopold in Amsterdam, gisteren be
kendgemaakt.
De auteur stierf terwijl hij op reis was in zijn geliefde Denemar
ken. Hij kwam er voor het eerst in 1945, als ondervoed kind om
aan te sterken. De in Schiedam geboren schrijver, die in de
buurt van Lochem woonde, is ook in Denemarken begraven. De
Zanger verdiende zijn brood vooral als leraar Nederlands en la
ter als medewerker van de Stichting Leerplanontwikkeling.
Zijn literaire loopbaan begon hij in 1962 met poëzie, maar in
1980 debuteerde hij als prozaschrijver met „De andere kant van
de maan".
De Zanger verwierf een aantal prijzen. In 1988 ontving hij in
het Duitse Essen de Gustav Heinemann Vredesprijs voor kin-
der- en jeugdboeken voor „Desnoods met geweld". De auteur
waarschuwde in dit boek tegen vreemdelingenhaat. De Zanger
was ook bekend als vertaler uit het Deens, het Zweeds en het
Duits. Ook daarvoor werd hij onderscheiden: zo ontving hij voor
zijn vertalingen uit het Deens in 1970 de Soren Gyldendaïprijs.
ELBURG - De afgelopen zomer uit zijn vaderland gevluchte Ku-
waytse kunstschilder Fadhel Al-Abbar exposeert zijn werk van 23
januari tot 28 februari in het gemeentemuseum van Elburg. De in
1946 geboren kunstenaar exposeerde reeds in diverse landen,
waaronder de Golfstaten, Polen, China en Cuba. Ook in Neder
land was al eerder, in de Flevohof en in een Haagse galerie, werk
van hem te zien.
Fadhel Al-Abbar is getrouwd met éen Nederlandse. Het paar
heeft een dochter. Het gezin vluchtte na de invasie van Irak naar
ons land, maar moest meer dan 150 schilderijen in Kuwayt ach
terlaten. Inmiddels heeft de familie een nieuw bestaan opge
bouwd in IJsselmuiden en de Kuwaytse kunstenaar laat zich nu
vooral inspireren door het Hollandse licht en landschap. Fadhel
Al-Abbar gebruikt felle kleuren en geeft een voor Nederlandse
ogen zeer bijzondere kijk op het Nederlandse landschap.
NOT LEERT JEUGD MET TV-NIEUWS OMGAAN
NOS-journaal-
verslaggeef-
ster Maria
Henneman in
terviewt Benny
en zijn vader
(Helmert Wou
denberg).
FOTO: NOS
Anders tv kijken II... Nieuws, een
westie van kiezen'. Zesdelige serie.
l0T-televi8ie. Nederland 3 om 11.00
Maandag.
IILVERSUM Met de
roei van het aantal tele-
isie-zenders is het zappen
het met de afstandbedie-
ïing schakelen van zen-
Ier naar zender) enorm
oegenomen. Een van de
irogramma's die daar het
neest de dupe van lijkt te
/orden, is het Journaal.
)at is een trieste constate-
ing, vooral omdat dit
rogramma voor de jeugd,
naar ook voor de lager
ipgeleiden, de belangrijk-
te nieuwsbron is.
)e NOT (Nederlandse Onder-
rijs Televisie) wil daar met
Anders tv kijken II... Nieuws,
en kwestie van kiezen' ver-
ndering in brengen. Deze zes-
elige reeks is het vervolg op
e eerder uitgezonden 'Anders
z kijken', waarin geweld in
lm en werkelijkheid een cen-
ale rol speelde. Doel van sa
mensteller André Rooymans is
om een kritische tvJcijker te
creëren. En dat is geen slechte
zaak, want de jeugd besteedt
gemiddeld één minuut per dag
aan de krant. Bij het lezen
staan verkeersongelukken,
misdaad, de strips en pikante
zaken uit de eigen stad cen
traal. De radio wordt vooral
gebruikt om van de laatste hits
op de hoogte te blijven, dus
speelt voor het nationale en
internationale nieuws de tele
visie de belangrijkste rol.
Belangrijk is dat de jeugdige
kijker dat televisie-nieuws
leert begrijpen en doorzien. De
televisie roept namelijk de
schijn op dat het precies zo is
gebeurd als in beeld wordt ge
bracht: beelden liegen immers
niet. De doorgewinterde kijker
weet dat dit eeri fabeltje is,
want objectieve tv-journalis-
tiek is bijna niet mogelijk. Niet
omdat de journalist corrupt is
of zo, maar omdat hij door al
lerlei oorzaken met handen en
voeten is gebonden. De tijd
waarin het onderwerp kan
worden behandeld, maar ook
de overvloed aan nieuws zijn
van die factoren.
Naïeve wijze
Om de jeugd af te leren op
naïeve wijze de beelden te vol
gen en om hen van het idee af
te helpen dat alles wat in het
nieuws is te zien zojuist is ge
beurd, werd dit project gestart.
Elke aflevering van de reeks
bestaat uit drie delen: eerst
geeft presentator Cees Grim
bergen informatie, daarna
volgt 'het verslag'; een ver-
volg-verhaal waarin de came
ra journaalverslaggeefster Ma
ria Henneman volgt bij het
maken van een reportage over
een schoolklas in staking, en
tenslotte is er dan de kijk-
vraag, die de scholier dwingt
op bepaalde aspecten te letten
(zoals: hoe vaak is er gemon
teerd), waardoor de vaardig
heid van het kritisch kijken
wordt geoefend.
Om te weten of de serie enig
hout zou snijden, werd een
deel van het materiaal uitge
test op scholen. André Rooy
mans: „Het is een ongrijpbaar
onderwerp omdat het zo om
vangrijk is. Daarom hebben
we in eerste instantie een zui
veringsactie uitgevoerd door
ons te beperken tot het 'Jour
naal'. Hadden we bij voorbeeld
de actualiteitenrubrieken erbij
betrokken, dan had het zeker
een twintigdelige reeks
moeten worden. Daarna zijn
we de klassen binnengestapt
om er achter te komen wat de
leerlingen weten. Zo bleek het
monteren van de beelden en
daarmee het manipuleren van
het nieuws echt nieuw was
voor de kinderen".
Kinderachtig
Dat voor het 'Journaal' en bij
voorbeeld niet het 'Jeugdjour
naal' werd gekozen, heeft met
de leeftijdsgroep te maken.
Hoewel de reeks uiterst ge
schikt is voor iedereen (het is
echt een boeiende kijk achter
de schermen), is het lesmateri
aal afgestemd op scholieren
van tien tot twaalf jaar. André
Rooymans: „Uit onderzoek
blijkt dat het 'Jeugdjournaal'
door jongere kinderen wordt
bekeken. Tieners vinden het
te kinderachtig. Mijn stille
hoop is echter dat ook het
voortgezet onderwijs, zoals het
lager beroepsonderwijs, zal kij
ken".
Om ook volwassenen te berei
ken, wordt de serie aan het
NOS media-programma 'Lo
pend Vuur' aangeboden. An
dré: „Het zal dat wel in een
minder onderwijs-achtig jasje
moeten worden gestoken".
Dat het 'NOS-Journaal' graag
aan 'Nieuws, een kwestie van
kiezen' meewerkte, had vol
gens hoofdredacteur Gerard
van der Wulp te maken met
het vertrouwen dat hij had in
de makers. Gerard: „Ik ben
blij met het eindresultaat om
dat het laat zien dat ook het
maken van nieuws-uitzendin-
gen mensenwerk is. Boven
dien moeten wij strakker se
lecteren dan welk medium
ook".
Daarbij ziet hij het als een
mooie promotie. Met de komst
van RTL4 liep het aantal kij
kers namelijk met een miljoen
terug. Gerard: „En het zappen
neemt schrikbarend toe. Na
tuurlijk is iedereen vrij om te
kiezen, maar het wordt zo
langzamerhand een maat
schappelijk probleem dat men
sen het tv-nieuws proberen te
ontlopen.. Ook omdat ze niet
als alternatief naar een andere
nieuwsbron grijpen en dus
verstoken blijven van infor
matie over de gebeurtenissen
in de wereld. Het gevolg is dat
ze op een gegeven moment
ook maatschappelijk achter
blijven".
Miljoenenpubliek
Gerard van der Wulp denkt
de concurrentie met het amu
sement wel aan te kunnen,
maar ziet als een handicap van
zijn journaal-uitzendingen (zes
per dag, gemaakt door tachtig
man) dat het een miljoenenpu
bliek moet aanspreken.
Het NOT denkt inmiddels aan
een volgende serie in de reeks
'Anders tv kijken...'. André:
„De eerste serie over geweld
zijn we aan het vernieuwen
met de bedoeling het weer op
het scherm te brengen, maar
voor de derde reeks denken
we aan zes afleveringen met
als gemene deler: tv-opvoe-
ding. Maar welke onderwer
pen pak je dan aan? De bedoe
ling is in elk geval het onwer
kelijke beeld dat de kijker in
bij voorbeeld reclame, soaps en
beroepsseries krijgt voorge
schoteld te ontleden. Het is be
langrijk dat de jeugd leert, dat
het in die programma's om een
onechte wereld gaat. Daar wil
len we graag ons steentje aan
bijdragen.
HANS PIËT
(ADVERTENTIE)
HAAGS GEMEENTEMUSEUM
MEESTERWERKEN
SCULPTUREN
RECENTE SCHILDERIJEN
STADHOUDERSLAAN 41
IK WOU DAT IK
EEN VOGEL WAS
AMSTERDAM
GROTE FORMATEN
INGANG BEURSPLEIN 1
DE BEURS VAN BERLAGE
JUTO
oals aangekondigd bij de
oorvertoning van de
euwe Sunny heeft Nis-
an grote plannen om
oor te stoten naar de top
an de Nederlandse ver-
[oop-statistieken. Daarin
noet de Sunny dan een
«langrijke rol spelen,
/ant die bevindt zich in
Ie prijsklasse waarin de
neeste auto's verkocht
vorden.
na de voorvertoning
tond al een hele vloot Sun-
ly's voor ons gereed om een
lerste (rijdende) indruk op te
loen. Enkele modellen zijn
log niet meteen leverbaar: 1,6
if 2,0 liter benzineversies wa-
en er niet bij. Dat liet nog
genoeg. We reden een
'ijfdeurs 1.4 (55 kW/75 pk),
lerdeurs 2.0 Diesel (55 kW/75
k) en een 100 NX coupé. Die
aatste dan wel met 1,6 liter
lotor, dat is de basisversie
ezelfde 66 kW/90 pk kracht-
iron wordt later voor de ande-
e modellen leverbaar. Achter
iet stuur van de Sunny her
en je meteen de nodige over:
nkomsten met de grotere
rimera. Een LX-versie (de
De bagageruimte van de vierdeurs is echt groot.
goedkoopste uitvoering bij
vier- en vijfdeurs Sunny) biedt
dezelfde drie draaiknoppen
aan de bestuurdersstoel, voor
verstelling van zithoogte voor
aan, zithoogte achteraan en
leuning. Dat helpt veel om een
goede zitpositie te kunnen in
stellen, het in hoogte verstel
bare stuur dat pas de SLX-
versie biedt, mis je> niet. Het
dashboard is overzichtelijk en
praktisch ingedeeld, geheel in
Primera-stijl. De uitrusting
van de LX is compleet. Varia
bel ruitewisser-interval hoort
er al bij, de algemene inte
rieur-aankleding is verzorgd.
Wie de hopeloos onhandige
handmatige spiegelverstelling
van de Primera LX kent zal
zich verbazen dat in de Sunny
wel bruikbare hendeltjes mo
gelijk blijken
Alles voldoende
Het hoge niveau van het Pri-
mera-rijgedrag kan de Sunny
niet helemaal halen, niettemin
haalt Nissan wel het maximaal
bereikbare uit de wat simpeler
techniek. De wegligging is
zeer neutraal, de vering doet
het heel netjes, de prestaties
zijn zeker bevredigend. Bij
laag toerental doet de 1,4 liter
zestienkleps-motor niet boven
matig pittig aan, maar hij
heeft een lange adem en wordt
niet al te luidruchtig wanneer
voor meer pit hoge toerental
len worden aangesproken. De
besturing kon lichter, gevoelig
en precies is hij wel. De stoe
len zijn goed gevormd, hooguit
wat aan de Meine kant. Dat
zelfde geldt voor de carosserie
van de Sunny. Achterin de
vier- en vijfdeurs varianten is
er nog redelijke zitruimte, ie
voeten kun je goed onder de
voorstoelen kwijt; veel bewe
gingsvrijheid om eens te gaan
verzitten laat dat echter niet
over. Achterin de driedeurs
Sunny gaat het krapper toe,
daar voel je je wel wat opge
sloten. Er is tevens een heel
verschil in de bagageruimten.
Die van de vierdeurs is echt
groot, die van de vijfdeurs uit
voering best voldoende, bij de
driedeurs variant is het wat
matig.
Een nadeel is dat de achter
klep over een niet al te grote
hoek openslaat, je stoot gauw
je hoofd. Krachtige diesel, ner
veuze NX De diesel-Sunny be
schikt over een naar verhou
ding erg grote motor, en dat
merk je. De tweeliter diesel
biedt uitstekende prestaties en
loopt op kruissnelheid heel
rustig. Alleen stationair draai
end trilt het forse aggregaat
nogal. Standaard heeft de die
sel stuurbekrachtiging, die erg
sterk is en dus het stuurgevoel
heel wat vager maakt. Ook de
SLX-benzineversies hebben
die bekrachtiging. We reden
tot slot nog een NX 100 coupé,
Achterin de driedeurs Sunny voel je je wel wat opgesloten.
een automaat-versie. Het is
een vierversnellings exem
plaar, waarvan de vierde ver
snelling met een apart drukk-
nopje uitgeschakeld kan wor
den. Het ding schakelde op
zich soepel. Op de snelweg
echter gedroeg de transmissie'
zich erg nerveus, bij iets snel
heid meerderen sprong hij
meteen terug van vier naar
drie. Hinderlijk, ook omdat de
1,6 liter motor bij hoog toeren
tal lang niet stil is (al kan het
zijn dat dit in een andere Sun-
ny-carosserie gunstiger uit
valt). De sportstoelen van de
NX zijn fraai gevormd en ge
ven veel steun. Achterin deze
coupé is alleen plaats voor kin
deren. De bagageruimte is
lang niet onaardig, maar wel
slordig afgewerkt. Er ligt een
dun matje op de vloer, die min
of meer vlak is gemaakt door
naast het reservewiel een paar
schuimplastic blokken te leg
gen om dë loze ruimten op te
vullen. Verder deden de be
proefde Sunny's juist goed af
gewerkt en solide (rammelvrij)
aan. Het enige wat je er echt
FOTO: PR
op zou kunnen aanmerken is
de beperkte binnenruimte
voor deze prijsklasse. Aan de
andere kant bieden de uiteen
lopende carosserie-modellen
wel de mogelijkheid uiterlijk
en ruimte-aanbod naar per
soonlijke smaak te kiezen.
Voor de volledigheid de prij
zen van de gereden modellen:
vijfdeurs 1.4 LX 26.695 gulden,
vierdeurs 2.0 LX diesel 31.895
gulden, 100 NX 1.6 SLX auto
maat 34.995 gulden.
PETER FOKKER
e nieuwste Jeep Wrangler is voor ieder herkenbaar als een afstammeling
Sinds Jeep in 1988 samen
met Chrysler en Dodge
onder de hoede van
Chrysler Import Holland
is gekomen verdrievou
digde de verkoop van de
Jeep Wrangier, zo ver
meldt het persbericht
trots. Of dat nog niet ge
noeg is hoopt men de ver
kopen nogeens met vijftig
procent uit te breiden
door de komst van een
nieuwe versie.
Die ontstond volgens een sim
pel recept. Men plantte de
vierliter zescilinder uit het an
dere model van Jeep (de mo
derne Cherokee) over in de
klassieke Wrangler, die er tot
nu toe alleen was met 2,5 liter
viercilinder benzinemotor.
Die versie blijft, de motor
werd zelfs opgewaardeerd. In
plaats van centrale inspuiting
krijgt hij injectie bij elke cilin
der apart, het vermogen stijgt
behoorlijk van 76 kW naar 89
kW/121 pk. Maar dat is nog
niets vergeleken bij de nieuwe
Wrangler 4.0i, die liefst 131
kW/178 pk op de been brengt.
Overigens zijn de vier- en zes-
cilinder Wrangiers gelijk, ze
kregen nieuwe voorstoelen die
een behoorlijk comfort bieden
en een iets gewijzigd dash
board.
Tevens zijn er dezelfde uitvoe
ringen (uitsluitend met vijf-
bak): Soft Top en Hard Top,
luxueuzer Sahara Soft Top en
Laredo Hard Top, en dat alles
dan zowel op geel als grijs
kenteken (dus met of zonder
achterbank).
Verzacht oer-model
Terecht noemt men de Jeep
het oer-model van alle huidige
terreinwagens de nieuwste
Jeep Wrangler is voor ieder
herkenbaar als een afstamme
ling van de leger-jeep. Ken
ners zullen weten dat het
merk Jeep voortkwam uit het
General Purpose vehicle (Gee-
Pee, verbasterd tot Jeep), dat
Willys-Overland voor het
Amerikaanse leger ontwikkel
de ir^ de Tweede Wereldoor
1
log. Van binnen en van buiten
is de Jeep Wrangier verfraaid,
de basis blijft herkenbaar.
Starre assen aan bladveren,
om iets te noemen, en een
nogal simpel recht achter
bankje tussen enorme vier
kante wielkasten. Dat ziet er.
dus niet echt uitnodigend uit.
Ook het dashboard is maar
half gemoderniseerd: er zitten
nu veel knopjes en metertjes
op, maar die zijn wel allemaal
erg verspreid geplaatst. Zo
komt het antieke effect in
meer zaken terug, bijvoorbeeld
de kleine ruitewissers, of het
totale gebrek aan stroomlij
ning (dus veel windgeruis).
Ook het vage sturen is type
rend, al komt dat niet alleen
voor rekening van het ouder
wetse concept, de Amerikaans-
zware bekrachtiging heeft er
ook veel mee te maken.
Prestaties
Het scheelt uiteraard wel be
hoorlijk in het comfort dat de
zescilinder niet trilt, weinig
geluid maakt en beresterk is.
De totale aandrijving is mo
dern genoeg. De vijfbak scha
kelt makkelijk, zo ook de tus-
senbak voor hoog/laag en
twee-/vierwiel overbrenging.
De voorwielen hebben auto
matische vrijloopnaven, dat
merk je doordat het verklik
kerlampje voor vierwielaan-
drijving niet meteen aanfloept
na overschakelen bij stilstand
(er kan ook rijdend overge
schakeld worden). In de ach
teras is een sperdifferentieel
opgenomen, dus voor terrein-
rijden is de Wrangier meer
dan uitstekend toegerust. Op
de weg is het in zoverre behel
pen dat deze Jeep nu niet be
paald een stuurwonder is. Op
de snelweg rechtuit rijden
vraagt voortdurende stuurcor-
recties. Er komt dan ook geen
enkele neiging op om de volle
zescilinder-kracht eens te pro
beren: een top van 170 km/h,
acceleratie naar 100 km/h in
slechts 9,4 seconden. Daar
heeft geen enkele modernere
terreinwagen ook maar bij be
nadering een antwoord op, een
dergelijke acceleratie (behalve
dan de Jeep Cherokee met
diezelfde motor). Naar verhou
ding is de Jeep Wrangier no
geens goedkoop ook. De meer
prijs voor de zescilinder be
draagt 3350 gulden (geel ken
teken), zeker geen onoverko
melijk bedrag. De viercilinder
Wrangler is ook al onzuinig,
dus dat mag evenmin een pro
bleem zijn (vier- en zescilinder
hebben een geregelde kataly
sator). Naar terreinwagen
maatstaven is net geen vijftig
mille voor de zescuinder Soft
Top (geel kenteken) een voor
deelprijsje, de meest luxueuze
Hard Top is met 58.795 gulden
ook betaalbaar. Op grijs kente
ken gaat er nogeens dik twaalf
mille van die bedragen af. En
dan heb je toch wel een heel
markante auto, die bepaald
niet zo antiek rijdt als hij eruit
ziet. PETER FOKKER
(ADVERTENTIE)
