Oorlog nederlaag voor de mensheid kerk wereld brieven van leze Islamitische organisaties vragen om rust Golfoorlog lijkt aan abdij voorbij te gaan CeidóeSou/ioi mT £etdóe0outati£ GEESTELIJK LEVEN/OPINIE Eeidóc Qowumt VRIJDAG 18 JANUARI 1991 PA('~ Dales praat met islamitische organisaties DEN HAAG Minister Dales van Binnenlandse Zaken heeft vanmiddag met vertegenwoordigers van islamitische organisa ties in Nederland overleg gepleegd. Uit contact met deze organisaties heeft Dales de indruk gekre gen dat er onder islamieten in ons land enige ongerustheid be staat en gevoelens van onveiligheid. Dit werd gisteravond meegedeeld na afloop van de ministerraad over de Golf. Dales overlegde gisteravond op haar ministerie in Den Haag met de twaalf commissarissen van de koningin. Het ging, zo werd meegedeeld, om een vertrouwelijk gesprek over de hand having van de openbare orde met het oog op mogelijke ter reuracties. Ambassade vluchtoord voor Arabische christenen JERUZALEM Ongeveer honderd Arabische christenen heb ben na het uitbreken van de Golfoorlog hun toevlucht gezocht in de pauselijke vertegenwoordiging in Jeruzalem. Dat heeft de directeur van het Notre Dame-centrum, mgr. Richard Ma- thes, telefonisch meegedeeld. Angst was de voornaamste drijf veer van de onverwachte gasten, vooral vrouwen en kinderen. Zij zijn volgens Mathes ontdaan omdat zij niet op een oorlog maar op concessies van Saddam Husayn hadden gerekend. Bo vendien hadden zij als Palestijnen gehoopt dat „het gewapend conflict voor hun politieke aspiraties voordelig zou uitvallen". Paniek is er niet uitgebroken. De laatste uren nam de spanning enigszins af. Kerkleiders verdeeld over oorlog GENEVE/ROME De Wereldraad van Kerken heeft opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het- vuren en beëindiging van alle vijandelijkheden in het gebied van de Perzi sche Golf. De raad, waarbij 311 prote stantse, orthodoxe en angli caanse kerken zijn aangeslo ten, betreurt het dat de Vere nigde Staten zijn overgegaan tot het gebruik van geweld en dringt er bij alle bij het con flict betrokken partijen op aan te gaan onderhandelen over een rechtvaardige, billij ke en vreedzame oplossing. De Wereldraad vindt dat de VN-Veiligheidsraad zijn pri maire verantwoordelijkheid om de internationale vrede en veiligheid in stand te houden, moet terugkrijgen. Bij het zoe ken naar een oplossing van het conflict is van wezenlijk belang dat andere problemen in het Midden-Oosten, inclu sief dat van de Palestijnen en de verdeling van Cyprus „krachtig en op een recht vaardige en geloofwaardige manier" worden aangepakt. De Wereldraad hoopt dat de kerken de inter-godsdienstige dialoog blijven stimuleren, ze ker nu het conflict vaak in re ligieuze termen wordt be schreven. „Nederlaag" Paus Johannes Paulus II heeft gisteren opgeroepen tot een staakt-het-vuren. De paus sprak in het Vaticaan ter ge legenheid van de benoeming van de Italiaanse bisschop Ca- millo Ruini tot provicaris (plaatsvervangend bisschop) van Rome. (Ruini volgt kardi naal Ugo Poletti op, die af treedt wegens het bereiken van de 75-jarige leeftijd.) Voorafgaande aan de proto collaire toespraak veroordeel de hij het uitbreken van de vijandelijkheden als een „zware nederlaag voor het in ternationaal recht en de we reldgemeenschap". „Ik bid dat de ervaringen van deze eerste dag van strijd vol doende zullen blijken om de gruwelijkheid van wat nu ge beurt duidelijk te maken", al dus de paus die andermaal een pleidooi hield voor een internationale conferentie om de 'rechten en verlangens' van de volkeren in het Mid den-Oosten te bespreken. De Poolse president Lech Wa lesa stelde donderdag een au diëntie bij de paus uit, die vol gende week dinsdag zou plaatsvinden, wegens de „ge spannen internationale situa tie". Rechtvaardig De primaat van de Engelse kerk, dr. Robert Runcie, noemde de oorlog een recht vaardige zaak. „Ik bid in de eerste plaats voor onze eigen mannen en vrouwen in de Golf. Zij hebben recht op onze steun". Wel hoopt hij dat Ku- wayt met een minimum aan militaire middelen wordt be vrijd. In een verklaring gisteren voor de BBC-radio herinner de Runcie eraan dat de oorlog niet tegen het Iraakse volk gaat, maar tegen Saddam Hu sayn en diens medestanders. Onder verwijzing naar de Duitse theoloog Dietrich Bon- hoeffer dat God wel onder ons is in ons leven maar niet aan een bepaalde kant staat, zei Runcie dat „dit instinctie ve christelijke inzicht" ons helpt onze reserves aan mede lijden en mededogen te bewa ren als we gerechtigheid na streven. „Zelfs bij een recht vaardige oorlog mogen we niet vergeten dat medelijden goddelijk is", aldus Runcie. De voorzitter van de rooms- katholieke bisschoppenconfe rentie van Engeland en Wa les, kardinaal Basil Hume, heeft „met diepe bedroefd heid" kennis, genomen van het uitbreken van de oorlog. „Het is tragisch dat alle stap pen om oorlog te vermijden op niets zijn uitgelopen". De katholieke patriarch van Irak, Bidawid, die in de afge lopen tijd een groot verdedi ger bleek van Saddam Hu sayn, noemde de oorlog „een waanzinnige daad". Bidawid verblijft op dit mo ment in Rome als leider van een kerkelijke delegatie uit Irak die met onder meer het Vaticaan en de Wereldraad van Kerken wil spreken over de situatie in het Golfgebied. Zaterdag heeft hij een ont moeting met de paus. Geloof niet dat de wereld u een bestaan verschuldigd is; de wereld is u niets verschuldigd - zij was hier eerder dan u. VREDESBEWEGING: DEN HAAG De oorlog in de Golf is voor de ker kelijke vredesbeweging „een nederlaag voor de hele mensheid". „De we reld heeft gefaald een dictator te verdrijven met vreedzame middelen", al dus een woordvoerster van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Door de Golfoorlog zal het bo vendien erg moeilijk worden in de nabije toekomst andere conflicten in het Midden-Oos ten de Palestijnse kwestie, Libanon, de Koerden op een vreedzame wijze op te los sen. „Deze muis krijgt nog een flinke staart", vreest het IKV. De vredesbeweging verzet zich sterk tegen „een win- ning-mood-stemming". Het leek erop dat in Europa, 45 jaar na de Tweede Wereldoor log, het besef was gegroeid dat oorlog geen oplossing kan bieden voor politieke conflic ten. „Nu lijkt het erop dat oorlog weer een normaal on derdeel van het politieke den ken wordt". Ter Laak geeft toe dat de boodschap om alsnog aan de onderhandelingstafel te gaan zitten op dit moment niet erg reëel is, maar vindt dat het de taak van de vredesbeweging is dergelijke oproepen te doen. „Wij hebben deze oor log nooit gewild, en daarom pleiten wij ook nu voor een snelle beëindiging". IKV en Pax Christi laten de manifestatie in Den Haag morgen doorgaan, maar heb ben het programma wel een ander karakter gegeven. In plaats van een tocht langs de Iraakse en de Amerikaanse ambassade, wordt nu na enke le toespraken op het Plein een Een kaarsje opsteken voor de vrede, dat gebeurde gisteren op het Haagse Binnenhof. kerkdienst in de Kloosterkerk gehouden. „Op dit moment is het zeer ongerijmd om te de monstreren". Triest De voorzitter van de Neder landse bisschoppenconferen tie, kardinaal Simonis, noemt het triest dat het conflict in de Golf niet zonder wapenge weld kon worden opgelost. Echte vrede kan volgens hem alleen ontstaan op basis van gerechtigheid. „Mijn gedach ten", aldus de kardinaal, „zijn bij de bevolking van Irak en de inwoners van de Derde- Wereldlanden die het meest te lijden zullen hebben van een economische teruggang als gevolg van de Golfoorlog. Mijn gedachten zijn ook bij de Nederlandse en andere geal lieerde strijdkrachten die in onze opdracht naar de Golf zijn gegaan", aldus kardinaal Simonis. De Nederlandse Hervormde Kerk wil dat president Bush een adempauze inlast zodat er gelegenheid bestaat voor her bezinning. President Saddam Husayn zou deze tijd moeten benutten om alsnog zijn strijd krachten uit Kuwayt terug te trekken. Hervormde Kerk Het moderamen (dagelijks be stuur) van de Hervormde Kerk vreest dat de conflicten foto: milan konvalinka in het Midden-Oosten door het uitbreken van de vijande lijkheden verhevigd zullen worden. De gesprekken tus sen islam en christendom zul len voor tientallen jaren ge blokkeerd raken. Het moderamen schaart zich achter de manifestatie voor een vreedzame oplossing die IKV en Pax Christi in samen werking met de Raad van Kerken komende zaterdag in Den Haag houden. „GOLFCONFLICT HEEFT NIETS TE MAKEN MET ISLAM" AMSTERDAM De isla mitische organisaties in Nederland hebben de moslims opgeroepen zich rustig en waardig te ge dragen nu de oorlog in de Golf is uitgebroken. Ook hebben zij de overheid gevraagd alert te zijn op eventuele agressie van de autochtone bevolking te gen de moslims in ons land. De drie grootste islamitische koepel-organisaties (de Ma rokkaanse UMMON, de Turk se TICF en de Surinaamse WIM) hebben woensdagavond met ambtenaren van het mi nisterie van binnenlandse za ken informeel overleg gehad over de Golfcrisis. Van beide kanten bestond onderhand grote behoefte aan een ge- dachtenwisseling, aldus O. Bahadir, vice-voorzitter van de TICF. Het initiatief ging uit van het ministerie, dat zich achteraf zeer tevreden toonde over het „open en constructieve" over leg. De ontmoeting stond „in het teken van het behoud van dat er - net als ten tijde van de Rushdie-affaire - toch en kele groepen de straat op gaan, maar deze zullen het zonder steun van de officiële organisaties moeten doen. Van islamitische zijde is aan gedrongen op politieke waak zaamheid als mocht blijken dat „mensen die iets tegen buitenlanders hebben, de oor log zullen aangrijpen om zich af te reageren op de moslims in Nederland", zegt A. Elbou- joufi van de UMMON De or ganisaties zijn vooral beducht voor het optreden van racisti sche partijen als de Centrum Democraten. „Noodzakelijk" Imam Hamzah Zeid FOTO: ANP de goede verhouding tussen islamitische en niet-islamiti- sche inwoners in Nederland", aldus een woordvoerder van het ministerie. De organisaties hebben toege zegd er alles aan te doen om de gemoederen in eigen kring kalm te houden. Bahadir acht de kans op demonstraties erg klein. Het is niet uitgesloten O. Bahadir van de Turkse is lamitische organisatie zegt dat de aanval van de Verenigde Staten noodzakelijk was. „Er is alles aan gedaan om via di plomatieke weg uit de crisis te komen, maar Saddam heeft alles geweigerd. Er was geen uitweg". Hij hoopt dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het militaire geweld. „Onze achterban wil vrede." De islamitische organisaties, die in het weekeinde met een gezamenlijke verklaring zul len komen, wijzen erop dat de oorlog in de Golf niets met de islam te maken heeft. „De is lam staat, hier buiten", aldus El Boujoufi. Kasiem zegt over de aanval op Irak: „Het gaat hier om een aanval op Irak, meer niet". Een andere, maar betrekke lijk dissidente mening ver tolkt de Utrechtse imam Hamzah Zeid, die eind vorig jaar kandidaat was om met ds. D. Wouters naar Baghdad te gaan om de Nederlandse gij zelaars vrij te krijgen. Hij ziet in de aanval van geallieerde strijdkrachten „agressie tegen de islamitische wereld". Vol gens Zeid, die van Palestijnse afkomst is, zouden de meeste Nederlandse moslims ook par tij kiezen voor Husayn, hoe wel dat niet betekent dat zij zich zullen laten verleiden tot „bepaalde acties". „Amerika stond bij de meeste moslims al slecht bekend", zegt Zeid. „Dat beeld wordt nu bevestigd." De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben hun krediet verloren en zullen er een hele kluif aan hebben om het in de ogen van de islamitische landen ooit weer goed te maken. De wereld lijkt aan de beeldbuis of radio gekluisterd. Massamedia bedienen een schijnbaar onuitputtelijke zucht naar oorlogsnieuws. Oh ja? Pater Johannes heeft gistermiddag om een uur in abdij Sion in Diepenveen nog niet de tijd genomen om de kranten te lezen. Communicatie is daar wel troef, maar dan met God. DIEPENVEEN Het lijkt op het eerste gezicht iets weg te hebben van een horrorfilm. Een touw hangt in de buurt van het altaar. Langzaam schrijdt een man in een lange witte pij naar het touw. Als in trance. Somber ge laat. Hij pakt het vast en sluit de ogen. Het wordt stil. Doodstil. Actie. Toch niet, want er ge beurt niets met het touw. Roerloos nu, de man en het touw. Zelfbeheersing. Nu krijgt het tafereel wat je noemt waardigheid. Beklem mend ook wel, als je net uit een communicatiewereld stapt waar de oorlog regeert. Enkele minuten daarvoor is de kerk van de abdij Sion nog leeg. Vrede Heer, geef ons vrede, roept in alle stilte een regel in een schriftje met wensen op. Wereldleed dat op de zeventiende januari slo pende ziektes en fragiele hu welijksbanden verdringt. Nu luidt de klok. Er wordt niet echt gerukt aan het touw, maar beheerst op en neer. Zelfs geluid klinkt hier inge togen. Straks natuurlijk ver maningen aan het adres van de wereldleiders. Daar komen de andere kloosterlingen al aan. Even bijpraten en dan de dienst, waarschijnlijk. Maar zo gaat het niet. Je waant je hier in een cister ciënzerklooster uit de Middel eeuwen. Er is er maar een die echt telt. God. Geen blik keu ren die kloosterlingen elkaar waardig. Opgaan in gebed, soms met het gelaat in een hoekje. Zij buigen voor de Heer. Zeven maal daags bidden de trappisten tot God. Je kan ze gerust sobere en waarschijn lijk de zwijgzaamste dienaars van de schepper noemen. Stil- Het geraas in de buitenwereld dringt maar met mondjesmaat in de abijen door. foto:PR le kracht in de gebeden dus en -al weet in deze orde van zwijgzaamheid niemand het zeker- ook waarschijnlijk vu rige gebeden voor vrede. Maar buiten het gebed blijft de Golfoorlog vrijwel onbe sproken. Het ene televisietoe stel in de gemeenschap wordt uitsluitend gebruikt voor het opnemen van documentatie die eenmaal in de week op vi deo vertoond wordt. Natuur films bijvoorbeeld. Abdij Sion op de eerste oor logsdag. Je zou haast gaan twijfelen of het wel echt oor log is. De dagelijkse intensie ve klussen, de gebedsdiensten, alles is net als anders. Dat is maar goed ook, vindt pater Johannes. „Want over de Golfoorlog wordt echt al wel genoeg gesproken". HENK TEN KLOOSTER Vernietiging dreigt voor oudtestamentische stad Ur Chaldeeën LONDEN Een van 's werelds belangrijkste ar cheologische plaatsen, de oude stad Ur, loopt het gevaar volledig vernie tigd te worden als er een grondoorlog in de Golf uitbreekt. Dit schrijft de Engelse krant The Inde pendent. Ur der Chaldeeën, de geboor teplaats van aartsvader Abra ham, ligt vlak naast het groot ste militaire vliegveld in het zuiden van Irak, ongeveer 160 kilometer ten noordwesten van Kuwayt. Het is niet on waarschijnlijk dat de geal lieerde strijdkrachten dit vliegveld als een van de eer ste Iraakse objecten zullen be stoken. Ur werd 6.500 jaar geleden gesticht en was in het derde millennium voor Christus de hoofdstad van een van de eer ste grote koninkrijken. Rond 2.000 voor Christus kwam er door interne problemen en aanvallen 'van buiten een ein de aan dit rijk der Sumeriërs. Van de oude stad resten nu onder meer nog een toren tempel, twee koninklijke pa leizen en koningsgraven. In haar hoogtijdagen had de stad ruim 500.000 inwoners. Ur is sinds de jaren zeventig, toen het omliggende gebied mili tair terrein werd, niet meer toegankelijk voor bezoekers. Jehova's Getuigen bouwen nieuwe congreshal SWIFTERBANT De nieu- we congreshal van Jehova's Getuigen wordt gebouwd in Swifterbant. Ruim een jaar geleden werd hun bestaande congreshal in Heerenveen door brand verwoest. Naar bijbels model vergade ren Jehovah's Getuigen we kelijks in hun eigen gemeen ten en enkele malen per jaar in grotere verbanden, kring vergaderingen genoemd. Daarvoor zijn twee hallen be schikbaar, een in Bennekom en voor de noordelijke regio de nieuwe hal in Swifterbant in Oostelijk Flevoland. Het totale terrein beslaat vol gens een woordvoerder een oppervlakte van 36.000 vier kante meter. De hal zal ver moedelijk in het najaar van 1991 in gebruik kunnen wor den genomen. Irak nog niet gebroken ^VIE gisteren, na de eerste precisie-luchtaanvallen taire doelen in Irak, het geruststellende gevoel had d raël de gasmaskers wel konden worden opgebi sinds de raketaanvallen van vannacht op een weerliF gerbevolking wel beter. De Scud-raketten, die in Tt^ Haifa en op andere plaatsen in Israël insloegen, warqj, zien van conventionele explosieve ladingen. Niemarfcs nog een afdoende verklaring kunnen geven voor d n> waarom Saddam Husayn géén gifgas of chemische IOC heeft gebruikt. VAST staat dus dat Irak vannacht nog over lanceehi tingen voor Scud-raketten beschikte en Saddam heeft ruim voldoende gifgas en chemische raketladik», voorraad. Geen wonder dat velen in Israël voor de kf nacht vrezen. Bij nieuwe aanvallen kunnen de Scui,, ten dit keer wel van een giftige lading zijn voorzien, wanneer het vannacht en vandaag is gelukt alle lar richtingen, ook de mobiele, uit te schakelen, is dat ge gewend. i ds Dan nog blijft de vraag of Saddam Husayn met der aanval van de afgelopen nacht zijn doel al niet heeft en een scheuring teweeg heeft gebracht in de Arabisj e terse coalitie tegen Irak. Terwijl we dit commentaar^ ven vergadert het Israëlische kabinet over de vraag c toch niet zelf zoals het in de afgelopen dagen her ,r lijk heeft verzekerd de Iraakse raketaanval uit i moet vergelden. 4 t d WASHINGTON heeft Israël bezworen dat niet t< maar de druk vanuit de bevolking om wel tot de aan\ te gaan is groot. Het is dan ook de vraag of het intepir verdeelde kabinet daaraan zal kunnen weerstaan. Kj16 een Israëlische vergeldingsaanval, ook als daarbij j. vlucht naar Irak het grondgebied van Jordanië worQ, meden, dan is het twijfelachtig of met name Syrië bint' anti-Iraakse coalitie kan worden gehouden. Een uitbjla van de Golfoorlog tot een groter conflict in het Midd^a ten is dan niet meer te vermijden. Los van de intact gebleven Scud-lanceerinstallatieslw ook andere aanwijzingen dat ondanks de massale aai1! met vliegtuigen en kruisraketten op militaire doelen 5 de ruggegraat van de Iraakse verdediging nog niet is ken, zoals aanvankelijk werd aangenomen. De eerstej delingen dat bij die luchtaanvallen geen vliegtuigen v t< waren gegaan bleken enkele uren later ook onjuist, r Het Iraakse opperbevel is kennelijk niet volledig js leerd en niet alle verbindingen van Baghdad met andbr len van het land zijn afgesneden, getuige de raketaaisr op Israël en Saudi-Arabië vanuit het uiterste westen?11 zuidoosten van Irak. Ook het feit, dat Irak de tv-plol^ het Amerikaanse CNN toestemming heeft gegeven de dingen vanuit een hotel in Baghdad te hervatten, zij der zware censuur, wijst niet op een in hevige paniekik rende Iraakse leiding. Simpelweg verbieden zou nat- veel eenvoudiger zijn geweest. Dat zijn allemaal aan' gen dat de hoop van velen op een oorlog van korte dt^ eens niet in vervulling zal kunnen gaan. Brieven graag kort an duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezc stukken te bekorten. Gewetensvrijheid Ter gelegenheid van de 24ste wereldvredesdag (1-1-'91) richtte Paus Johannes Paulus II zich met een vredesbood schap tot alle mensen. „Er kan geen vrede zijn zonder gewe tensvrijheid. Geen enkele au toriteit heeft het recht in het geweten van een ander mens in te grijpen". De Paus heeft bij het schrijven van deze woorden ongetwijfeld gedacht aan de Oosteuropese landen en aan zijn vaderland, waar tot voor kort het „goddeloos com munisme" de gewetensvrijheid onderdrukte. De Paus betoogt verder, dat het begrip 'gewe tensvrijheid' alleen onderge schikt is aan het begrip 'Waar heid'. Ieder mens is het geloof aan een God ingeschapen (ani ma naturaliter Christiana, schreef Augustinus) en voor de katholiek ligt zijn geloof in God verankerd in zijn geloofs belijdenis: het Credo. Zo was het, zo is het en zo zal het al tijd zijn. Een aantal concilieva ders uit het noorden (de groep- Alfrink) pleitte voor vernieu wing. Het traditionalisme van de RK kerk moest naar hun idee plaats maken voor een meer dynamisch geloven. Van een statisch 'zijn' werd de Kerk een dynamisch 'gebeu ren'. Het woord 'Schrift en Traditie' werd in Constitutie over 'Gods Woord' (D bum) vervangen door baring', de Mis-liturgie maakt van de traditie, e wetensvrijheid werd de slag van een 'nieuwe gie' en van het afwijzi een veroordeling van h( deloos communisme', vS afschaffen van de 'Inde1 wetensvrijheid leidde I vervangen van een ve ling door een 'dialoog' naam van het 'Heilig werd veranderd in 'Coi tie voor de geloofsleer', tensvrijheid maakte van" tief 'geloof' een subjectr loven', wat haar uitw niet miste op de gelovig(,r wetensvrijheid heeft kerk in haar greep ge r en verdeeldheid en oi heid gezaaid. Gewet<1 heid heeft trouwe kathie tot twijfelaars en ongel gemaakt en de kerkelij rarchie voor grote moei den geplaatst. Rome ijv wetensvrijheid weer te" dringen ten koste vaic pijn en moeite. Gods verdraagt geen gewete heid. Het 'Onze Vadei het duidelijk: 'Uw wil g 8 de, zoals in de hemel, de aarde'. Moge dit wc de RK kerk de rust en teruggeven. Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers) Kantoor- Apothekersdijk 34, Leiden Telefoon. 071 - 122 244 Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden Abonnee service Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur. Nabezorging Telefoon: 071 - 122 248 van ma. t/m vr. van 18 00 tot 19 00 u. op za. van 14.00 tot 15 00 Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW Bij automatische betaling Bij betaling per acceptgiro! per maand f 25,70 per maand per kwartaal 76,60 per kwartaal per jaar f. 294,30 per jaar Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan. Advertenties Informatie en taneven over advertenties tel.. 071 - 122 244. Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941 Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswi 070 - 3902 702 Bankiers AMRO BANK NV 473 575 515 POSTBANK NV 663 050

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 2