Wat kost 't tegenwoordig om
uw administratie bij te houden.
Nostalgische
herinneringen
aan het variété
Moderne dans
op Nederland 3
schrijfblok
G O O
7.50
Ir
11.50
4.75
12.75
.3.75
.HEMA De normaalste zaak van de wereld..
Drie keer
hetzelfde
KUNST
CeidócSouoant
DINSDAG 15 JANUARI 1991 PAGIN
Restauratie
Een restaurateur in het Frans Halsmuseum is bezig met haar pre
cisiewerk. De komende maanden kan het publiek het restauratie
werk van nabij volgen, want het museum heeft éèn van de grote
re zalen in gebruik genomen als tijdelijk restauratie-atelier'. Van
uit een glazen portaal kunnen de museumbezoekers met eigen
ogen kennis nemen van schilderijenrestauraties. foto: anp
HILVERSUM De NOS
zendt vanaf vrijdag 17 januari
op Nederland 3 een vijfdelige
serie uit over kleine professio
nele dansgezelschappen in Ne
derland. Aan Reflex, dansge
zelschap van Noord-Neder
land, dansgroep Krisztina de
Chatel, Djazzex en het Oostne
derlandse gezelschap Introdans
worden afzonderlijke program
ma's gewijd.
De NOS wil met de serie aan
tonen dat de dans niet eindigt
bij Het Nationale Ballet en het
Nederlands Dans Theater.
Hans Hulscher praat met dan
sers, artistieke en zakelijke lei
ders alsmede choreografen.
Daarbij gaat de aandacht uit
naar vernieuwende choreogra
fieën, eigen stijlontwikkeling
en de strijd om het bestaan.
In het programma over Reflex
wordt de ontwikkeling van
tien dansers gevolgd na de
komst van artistiek leidster
Patrizia Tuerlings. Het tweede
programma staat in het teken
van het ballet Imperium, een
opdracht van het Holland festi
val 1990 aan Krisztina de Cha
tel. De Haagse dansgroep Djaz
zex staat centraal in het derde
programma'. Speciale aandacht
is er voor Glenn en Marlinda
van der Hoff, de leiders van
het in 1982 opgerichte gezel
schap. De vierde aflevering
gaat vooral over de betekenis
van een repertoire-gezelschap
buiten de Randstad. Introdans
heeft in de afgelopen twintig
jaar een eigen stijlontwikke
ling doorgemaakt. De serie
wordt afgesloten met een pro
gramma dat een overzicht
geeft van tien jaar hedendaag
se dans in Vlaanderen.
IETS DOEN WAT EEN ANDER NIET KAN
Variété. Documentaire. NOS-televi-
sie. Nederland 3 om 21.04 uur. Dins-
HILVERSUM Variété
is niet meer. Nou ja, bijna
niet meer. In Nederland
zijn de artiesten alleen
nog te vinden op feesten
en partijen, in het circus
en op straat. Het werd dus
hoog tijd om deze tak van
amusement, die in de pe
riode 1920 - 1955 zijn
bloeiperiode kende, eens
uit te lichten. Netty van
Hoorn doet dat op een
simpele, maar uiterst
doeltreffende manier in
de documentaire 'Variété,
artiest voor 't leven', die
door de NOS wordt uitge
zonden.
Het is geen film die wordt op
gebouwd aan de hand van een
historisch overzicht. Het docu
ment is grofweg verdeeld in
vier episodes: de bloeitijd van
het variété, het genre in oor
logstijd, de naoorlogse dagen
en het verval. Netty van
Hoorn praat met een groot
aantal artiesten die het alle
maal zelf hebben meegemaakt
en voorziet de verhalen, waar
in op soms weemoedige wijze
de liefde voor het vak, de dis
cipline, maar ook de ontberin
gen en het applaus aan bod
komen, van historisch beeld
materiaal. Die beelden werden
onder meer afgestaan door het
Polygoon Journaal en Philips,
die een gigantische filmrol op
stuurde. Netty: „Het is een
enorme speurtocht geworden,
ook omdat er vrij weinig over
is geschreven. Uiteindelijk
hebben we, via de oude arties
tenclubs in Amsterdam en
Rotterdam, tachtig mensen
kunnen opsporen en toen een
keuze gemaakt. We zijn afge
gaan om de boeiende vertel
lers, maar ook op het voor
handen zijnde beeldmateriaal
en een goede balans uit de
verschillende disciplines".
Indringend
Hoewel de documentaire op
indringende wijze een beeld
schept van de variété-artiest
en zijn beslommeringen, is de
vijftig minuten waarin dit ge
beurt, eigenlijk te kort. Netty:
„Daarom heb ik ook met voor
een historisch overzicht geko
zen. Het was al moeilijk ge
noeg om de verschillende dis
ciplines te laten zien. Daarbij
had ik bij beukspreekster Car-
la, die over haar pop Loeki
spreekt als was het haar kind,
de neiging er een apart pro
gramma van te maken. Zij
heeft een heel interessant le
ven achter de rug Ik denk er
nu over het te dramatiseren en
het in een speelfilm-vorm te
gieten".
Uitgangspunt voor de docu
mentaire was de sfeer van het
variété te benaderen. Netty
slaagt daar moeiteloos in met
de verhalen. „De eer die je
hebt, dat je iets doet wat een
ander niet kan. Dat is variété",
Buikspreekster Carla in de bloeiperiode van haar carrière. Haar pop Loeki zit links.
zegt de inmiddels 77-jarige
Charles Matla, die in de jaren
twintig en dertig furore maak
te als Charles op de Kogel.
„Het moet zo zijn dat je er kip-
pevel van krijgt", is de conclu
sie van Carla, die met tranen
in haar ogen verhaalt over de
drie weken dat ze haar pop
Charlie kwijt was. „Die pop
pen overheersten mijn leven.
Als ik optrad, wist ik van te
voren niet wat ze gingen ant
woorden. Het kwam wel voor
dat ik aan orkestleden vroeg
wat mijn pop Charlie had ge
zegd. Als het leuk was, hield
ik het erin".
Soldaten
Na de oorlog volgde nog een
korte bloeiperiode in Indone
sië, waar werd opgetreden
voor de Nederlandse soldaten,
maar al snel verdwenen de va
riété-theaters en sloten ook de
bioscopen, waar de artiesten
het voorprogramma of pauze
nummer waren, hun deuren.
Wie wilde overleven moest
naar het buitenland. Bitter
merkt Charles Matla op dat hij
zijn kinderen niet groot heeft
zien worden. „En de oorzaak
ligt in mijn vak".
De genadeslag voor het variété
werd uiteindelijk uitgedeeld
door de televisie. Carla conclu
deert: „Ik vond er niks meer
aan. De romantiek was ver
dwenen".
Andere artiesten die in de do
cumentaire aan het woord ko
men, zijn onder anderen Mary
Majoco, die in de oorlog, onder
druk van de Duitsers, over-
foto: nos
schakelde van de Engelse naar
de Spaanse taal. tapdanser
Frans Muriloff, slangemeisje
Mary Matonel (die moest stop
pen toen ze in Engeland door
haar rug ging), de magische
familie van Eddy Schuyer
(zijn 'dochter: „Mijn vader, is
mijn vader, mijn vriend en
mijn baas") en de vrouw met
de vele stemmen Jonnie van
Zwieten.
De documentaire legt een
trieste nostalgie bloot en wie
kijkt, zal zich waarschijnlijk
verwonderd afvragen waarom
er voor het variété geen toe
komst is. Misschien dat de te
levisie, als ze is uitgekeken op
al die soaps, deze tak van amu
sement nieuw leven kan inbla-
HANS PIET
Pak met 50 insteekhoezen. Voor 2,4 of 23
ringsband. 12 stuks2.75 50 Stuks
Pak met 3 schrijfblokken.
100 vel, kwartoformaat2.90 3 VOOF
Ordner A4-breed. In wit, zwart,
blauw en brique5,- 3 VOOr
Pak met zelfklevende kabinet-envelop-
pen. 50 stuks3 50 100 Stuks
Ringband. 23 Rings, ruitstructuur,
m wit en zwart7.75 2 VOOr
Set van 10 tabbladen. Voor 2,4 of
23 ringsband.3.75 2 VOOr
De hele week kantoorvoordeel.
De administratie bijwerken, daar hoeft u met meer zo
tegen op te zien. Want de Hema helpt graag een handje
mee. Door deze week een aantal artikelen uit onze ruime
collectie kantoorartikelen nog eens extra af te prijzen.
Waardoor u meteen al flink op uw administratie kunt
besparen Dat werkt wel zo prettig.
Perforator. In wit en zwart.
door Renè de Coc<
Cr
in«
Het begon geloof ik ooit bi
Het Capitool: de gedachte
liet aardig zou zijn een
praatprogramma te situere j
voor het raam. Achter de
kiftende en zeurende
gesprekspartners kon de
kijker dan de buitenwereli
zien. In het geval van Het
Capitool is dat een parkje
het Gooi, waar de wissel in
van de seizoenen veelal
in teressan tere tele visie
oplevert dan de discussie a
deze zijde van het vensterg
Inmiddels zien we de
buitenwereld ook als decoi n
het muziekprogramma van
Han Reiziger bij de VPRO er
(met een serre vol wachtel
muzikanten als buffer), en
twee nieuwe semi-cultureh g
praatmagazines: van Veron
en van RTL4. In het eersU
1 zit Tom Egbers te
presenteren voor het raam
het tweede Jeroen Pauw.
Met de show van Egbers ii
dinsdag ineens zwaar
overbelast met maar liefst
twéé mediashows: 'Lopend
Vuur' van de NOS en 'Stop
Persen' van Veronica, het
met Philip Freriks, het am
met Tom Egbers. „Ik wil
concurreren met Lopend
Vuur", zei Egbers bij de
aanvang vroom, bezwerem
dat zijn aanpak heel andei
Vergelijking is natuurlijk
onvermijdelijk, en inderda
Egbers is anders dan Fren
Praat beter, om maar 's w&
noemen, en heeft wat mini-
die hinderlijke neiging om
alsmaar spitsvondig c.q. lei
te willen zijn en dan
applauszoekend in de cam
te kijken. Maar toch: de t\
showtjes bewegen zich beu
in het brakke vaarwater
de Nederlandse media, en
draaien derhalve, als het
om onderwerpen en
studiogasten, om elkaar he
als twee boksers in het bei
van de eerste ronde.
De komst van deze
rubriek (met hoeveel goeie
ook bedacht en met hoeve
charme ook gepresenteerd
een zoveelste bewijs voor
gebrek aan visie, aan wil
coördineren, aan gewoon
gezond verstand, dat het
Bestel al tientallen jaren
teistert. De NOS immers
aangewezen om te doen w
anderen niet konden of wi
doen; Lopend Vuur was in
opzicht een aanvulling op
zuilenpakket. Nu blijkt eei
van de zuilen ineens ook e
Lopend Vuur te kunnen e
willen maken.
De heren omroepbobo's
kunnen zich dan wel twee
dagen in conclaaf
terugtrekken aan het
Noordwijkse strand (op be
'«ft
-
i het
organisatieadviesbureau
McKinsey) en daaruit glun
tevoorschijn komen met ee
onderhandelend („in zeldz
goede sfeer" werd erbij
gezegd) verkregen nieuwe
zenderindeling, te vrezen
dat de heren alleen een v
heel krakend wiel opnieu
hebben uitgevonden.
Het herverkavelen van dl
beschikbare kanalen en ti
onder de bestaande
zendgemachtigden lost
natuurlijk niks op van de
heersende malaise op zakt
en creatief gebied. Het gat
hier om het overgieten va
ouwe wijn in andere ouw
zakken. In Luxemburg zie
concurrentie schaterend to
en de adverteerders stellet
zich daar handenwrijvend
rijen op om met hun
boodschap vlak voor, vlak
of middenin veel bekeken
soapseries of kookshows oj
satelliet te gaan.
En ondertussen blijven de
zuilen zich uitputten om zi
elkaar als RTL4 af te troe
met alsmaar dezelfde
programma 's. Spelletjes
(vooral véél spelletjes), set
uit binnen- en buitenland,
actualiteitenshows, stuk vt
stuk gespeend van elke vc
van identiteit. Drie netten
met hetzelfde hebben we
straks, hebben ze in
Noordwijk voor ons beslis
Terwijl de kijkende
consument vooral gebaat
met zenderkleuring, die h
(m/v) een beredeneerde k
biedt.
Een pretnet, een ernstnet
een cultuurnet, allemaal
bespeeld door de NOS -
lijkt mij de oplossing, en
omroepen moeten dan
allemaal worden
teruggedrongen tot het vu
van parochie-uurtjes op lu
tijden, zoals waar nu het
Humanistisch Verbond en
Islamitische Omroepstichti
toe veroordeeld zijn.
Trouwens, om met danser
Kilian (zondag in Studio
Rembrandt tegen Jeroen
Pauw) te spreken: waar
maken we ons eigenlijk
allemaal druk om, nu de
wereld danst op de rand
de vulkaan
