„Ik heb in Baghdad
echte vrienden gemaakt
kerk
wereld
brieven van lezers
ÊcidócSomo^
beroepingen
'Gebed' hoofdthema komende Assemblee Wereldraad
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
Qeidó&Qowuvnt
JIJ
MAANDAG 7 JANUARI 1991 PAGIT_
Moeder Teresa roept Bush en Husayn op tot verzoening
NEW DELHI Moeder Teresa, winnares van de Nobelprijs
voor de vrede, heeft de Amerikaanse president George Bush
en zijn Iraakse collega Saddam Husayn per brief opgeroepen
zich met elkaar te verzoenen.
De 80-jarige vrouw, bekend om haar liefdadigheidswerk onder
de allerarmsten in India, schrijft dat „het lijden, de nood en het
verlies aan mensenlevens" als gevolg van een eventuele Golf
oorlog nooit gerechtvaardigd zullen kunnen worden.
Zij roept Bush en Husayn op om „te luisteren naar de wil van
God". „God heeft ons geschapen om te worden liefgehad en
niet om verwoest te worden door onze haat".
Paus wijdt dertien nieuwe bisschoppen
VATICAANSTAD Paus Johannes Paulus II heeft zondag
dertien nieuwe bisschoppen gewijd. Onder hen bevonden zich
de nieuwe Vaticaanse "minister van buitenlandse zaken' Jean-
Louis Tauran en de leider van Opus Dei, Alvaro del Portillo.
De nieuwe bisschoppen uit Europa, Azië, Afrika en Zuid-Ame-
rika verrijken de wereldkerk met „spirituele en culturele rijk
dommen uit hun eigen traditie", aldus de paus in zijn preek.
„Moge uw geloof een pad voor anderen zijn", wenste hij hen
toe.
Zeven bisschoppen zullen in dienst van het Vaticaan werken.
Het totaal aantal rooms-katholieke bisschoppen in de wereld is
met de nieuwe wijdingen gekomen op 4.193.
Evangelische
School
Amersfoort
sluit deuren
AMERSFOORT De
Evangelische Hogeschool
in Amersfoort ligt plat.
Vanaf vandaag wordt
geen onderwijs meer ge
geven, de tegenstanders
van het beleid van het
bestuur van de EH zijn
ontslagen. Zij kunnen het
gebouw niet meer in, om
dat er een ander slot op
de deur zit.
De nu al tien maanden duren
de vertrouwenscrisis tussen
bestuur en tien tegenstanders
van het beleid, (drie directeu
ren, docenten en leden van de
raad van toezicht en advies) is
dit weekeinde geëxplodeerd.
Het bestuur heeft de drie di
recteuren op non actief gezet.
Vijf leden van de Raad van
toezicht en advies, onder wie
voorzitter dr. R. Seldenrijk,
docent filosofie dr. W.J. Ou-
weneel en 'dissident' be
stuurslid mr. H.P. Medema
zijn ontslagen. Samen met de
drie directieleden proberen zij
sinds november het bestuur
wegens „wanbeheer, wanbe
leid en woordbreuk" tot aftre
den te dwingen. Mogelijk vol
gen vandaag nog meer ontsla
gen. Docenten zou worden ge
vraagd een loyaliteitsverkla
ring te ondertekenen. Bij wei
gering zou ontslag volgen.
Vanmorgen om negen uur
zijn de ongeveer 35 perso
neelsleden in vaste dienst
door het bestuur ingelicht
over de kwestie.
Docenten konden hun eigen
sleutel niet gebruiken om bin
nen te komen, omdat het be
stuur nieuwe sloten liet aan
brengen. Alle anderen, stu
denten, pers en buitenstaan
ders werden buiten de deur
gehouden
Om half twaalf zouden de stu
denten officieel worden inge
licht over de situatie. De stu
denten van de lerarenoplei
ding hebben deze week tenta
mens. Die tentamens zouden
gewoon doorgang moeten vin
den.
Inmiddels hebben studenten
echter acties aangekondigd.
Woordvoerder Jan Willem
Vink van de ESJ zei vanmor
gen dat het slechts 'ludieke
acties' zullen betreffen. „In
het verleden zijn we wel eens
beticht van revolutionaire
praktijken, dat willen we nu
voorkomen." Volgens Vink
wordt bij de school een alter
natieve klaagmuur gebouwd
en worden posters uitgedeeld.
Zes studenten laten weten dat
de weerstand onder de stu
denten tegen het beleid van
het bestuur groter is dan
blijkt uit een eerder gehouden
handtekeningenactie. Twee
weken geleden vroegen 250
van de 360 studenten het be
stuur af te treden. Volgens
Axel Pothof, zijn ruim 80 van
de 110 studenten die de lijst
niet tekenden, avondstudent,
die slechts enkele uren per
week les krijgen op de EH. Zij
zijn daarom niet gevraagd de
lijst te ondertekenen, aldus de
zes studenten. 'Het is daarom
onjuist te veronderstellen dat
de 110 niet-ondertekenaars al
len aan de zijde van het be
stuur staan', aldus de zes.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Berkel en Rodenrijs P.L.
de Jong te Nunspeet. Bedankt voor
Rijsoord H.J. Franzen te Rhoon.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Deventer J.
Bosch te Surhulsterveen.
Hij slaapt goed die niet
weet dat hij slecht
slaapt
ACTIEGROEP BRACHT VREDESBRIEVEN NAAR IRAK
AMERSFOORT Opge
togen over het bereikte
resultaat keerde de - in
Oud Ade geboren en ge
togen - vredesactiviste
Lieneke Schakenbos za
terdag terug uit Irak. Sa
men met vier anderen
van de actiegroep 'Con
tact Golf' had ze ruim
veertienhonderd brieven
van vredelievende Ne
derlanders bezorgd bij
particulieren, een zieken
huis, een school, dè Bond
van Iraakse kunstenaars,
een moskee en bij twee
kerken in Baghdad. Een
schoenmaker kreeg een
brief van een schoenma
ker uit Nederland, een
arts een vredeswens van
een Nederlandse college,
en zo voort.
Met rond tweehonderd ant
woorden van Irakezen keer
den de Nederlanders na een
verblijf van vijf dagen terug
in hun moederland. „Wij wil
den dat de gewone mensen uit
Irak een gezicht kregen en
gelijkertijd dat zij ons leerderl
kennen. In die opzet zijn wij
behoorlijk geslaagd. Wij we
ten nu dat de mensen in Irak
vreselijk graag vrede willen,
lederen die wij hebben ge
sproken had al vrienden of
familieleden verloren in de
achtjarige oorlog met Iran.
In Baghdad heerste dan ook
een gedrukte sfeer. Wij kre
gen een heel open en oprecht
contact met de gewonen men
sen in Baghdad. Ze waren
ontzettend blij met de brieven
en tekeningen uit Neder
land", zo vertelt Lieneke
Schakenbos.
Ze verwijt de Nederlandse
journalistiek te weinig aan
dacht te schenken aan de ge
wone Iraakse mensen. „Ik
weet me geen raad als er oor
log uitbreekt, want ik heb
daar in Baghdad échte vrin-
De vier Baghdadgangers namen een reusachtige kaars mee. Het licht ervan verbeeldt volgens
de vredesgroep het licht van de hoop dat zij hebben gezien in de ogen van de Irakezen. Van
links naar rechts: Sietje Kruyt, Lieneke Schakenbosch en Marco Ganzeman. FOTO: ANP
den gemaakt", aldus De Oud
Adese Lieneke. De andere ac
tivisten waren de actieve
Fietje Kruyt van 'Kerk en
vrede', Marco Ganzeman van
'Peace Brigades Internatio
nal', Abel Hertzberger en de
Nederlandse - van Palestijnse
afkomst - gevangenis-imam
Hamsa Zaid. Lieneke zelf is
actief binnen 'Vrouwen voor
vrede' en Pax Christi.
Vanaf 1 oktober kwam een
grote groep mensen van de
Vredesbeweging regelmatig
bijeen ten huize van Abel
Hertzberger in gebouw 'De
Expeditie' in Amersfoort. Met
zijn allen waren ze het erover
eens dat de economische boy
cot van Irak daar geen men
senlevens mocht kosten.
Daarom wilden ze oorspron
kelijk de reis naar Irak met
een eigen boot vol babyvoed-
sel en medicijnen maken. Dat
grapje moest meer dan een
miljoen gulden kosten. Aan
die begroting zouden ze zich
behoorlijk vertillen, zo bleek
tijdig. Daarom werd besloten
dat een kleine groep mensen
per vliegtuig naar Irak zou
reizen om daar zoveel moge
lijk persoonlijke vredeswen
sen uit Nederland te bezor
gen. Veel particulieren en
scholen werkten mee. Zo kon
den enige honderden brieven
en kindertekeningen in de
trant van 'Ik wil vrede voor
jou' worden bezorgd. Bij de
briefschrijvers behoorden
naast oud-dorpsgenoten van
Lieneke uit Oud Ade ook de
Nederlandse bisschoppen
Ernst en Bar.
Een paar honderd brieven ar
riveerden pas na het vertrek
van de groep op hun contact
adres in Amersfoort. Die brie
ven zullen binnenkort wor
den meegenomen door een
groepje Duitse vredesactivis
ten. Lieneke vertelt dat ze de
meeste tekeningen van kinde
ren heeft bezorgd bij hun
leeftijdsgenootjes op een
school in Baghdad. Tesamen
met een Italiaanse vredesacti
vist dansten de Nederlanders
op het schoolplein met Iraak
se kinderen Die Italiaan lo
geerde tesamen met andere
vredesactivisten uit Italië,
België, Duitsland, de Verenig
de Staten en Nederland in
een bungalowpark op een
mooi eilandje midden in de ri
vier de Tigris. Van daaruit
bezochten de Nederlanders
ondermeer een ziekenhuis.
Daar maakte Lieneke, die in
het dagelijks leven lerares is
op een opleiding voor ver
pleegkundigen, kennis met
Iraakse artsen en verpleeg
kundigen. „Die mensen wa
ren zo blij met ons bezoek; ze
straalden gewoonweg. Ze
vonden het fijn te weten dat
er in Nederland veel mensen
zijn die, net als zij, geen oor
log willen".
Politieke gesprekken werden
niet gevoerd. „Dat zou geen
zin hebben". Voor Lieneke
Schakenbos staat vast dat ie
dereen vrede wil. „Vaak heb
ben we de Irakezenin dit ver
band horen zeggen: „Ik wil
niet dood". Waardevolle con
tacten kreeg te groep 'Contact
Golf' met leden van de Iraak
se Bond van Kunstenaars. Be
zoeken brachten de vredes
activisten voorts aan een Sy-
risch katholieke en een
Rooms katholieke kerk.
„Daar spraken we ondermeer
met een tweetal bisschoppen.
Beiden waren ontzettend blij
met de solidariteitsbetuigin
gen van de Nederlandse bis
schoppen en van 'gewone' Ne
derlanders. Tijdens een mis
lieten ze weten dat de kerk
gangers bij ons brieven kon
den halen. Die brieven kon
den ze gebruiken voor een
vredeswens aan Nederlanders
of voor het maken van een
vredestekening. Van die mo
gelijkheid maakten de Iraakse
christenen royaal en enthou
siast gebruik", vertelt Liene
ke Schakenbos. Ook kondig
den de bisschopen voor 5 ja
nuari een dag van bidden,
vasten en boeten aan. De Ne
derlandse activisten waren
vooral met dat laatste erg blij,
„want bij boete doen kijk je
ook naar jezelf".
Tot slot voerde de Palestijnse
imam in het Nederlandse ge
zelschap een diepgaand ge
sprek met een belangrijke
imam in Irak. Ook aan hem
werd een brief van de Neder
landse bisschop Bar overhan
digd.
ELLEN VERHAAR
Kerstfeest in
Sovjetunie voor het
eerst vrije dag
MOSKOU Voor de eerste keer in de
geschiedenis van de Sovjetunie is het
orthodoxe kerstfeest, dat vandaag wordt
gevierd, een officiële vrije dag.
Hoogtepunt is de mis in Moskou, onder
leiding van de Russisch-orthodoxe patri
arch Alexej II, die eveneens voor de eer
ste keer wordt uitgezonden door de
Sovjet-televisie. In zijn kerstboodschap
roept de patriarch op tot „een wederge
boorte van de barmhartigheid en van de
morele volksgezondheid". Alexej vraagt
aandacht voor het lot van de zwaksten
in de samenleving, die vooral de nare
gevolgen van de economische hervor
mingen ondervinden.
Op de linker foto: De patriarch tijdens
een mis, gehouden aan de vooravond
van het kerstfeest.
Bij de foto rechts: Ook de koptische
christenen in Egypte vieren vandaag het
kerstfeest. In de kathedraal van Caïro
was in de kerstnacht een dienst met pa
triarch Shenouda III.
FOTO'S: AP
DEN HAAG Uit alle
delen van de wereld ko
men zo'n drieduizend
christenen in februari in
Canberra, Australië, bij
eenkomen voor de zeven
de assemblée (algemene
vergadering) van de We
reldraad van Kerken.
Hoe verschillend christe
nen hun geloof ook bele
ven, hier verenigen ze
zich in het gebed dat het
hoofdthema van de as
semblée vormt.' 'Kom
Heilige Geest, vernieuw
de ganse schepping'.
Het is de eerste keer dat
'gebed' hoofdthema is van een
Assamblee. Er zit iets in van
'gericht zijn op de toekomst'.
De kerken zullen in Canberra
nagaan wat de geestelijke en
theologische basis is van de
eenheid die zij in de oecume
nische beweging zoeken.
De eerste algemene vergade
ring, bij de oprichting van de
Wereldraad in 1948 in Am
sterdam, stond in het teken
van 'Mensen-wanorde en
Gods plan'. Daar waren toen
147 kerken vertegenwoor
digd, In 1954 kwamen men
samen in het Amerikaanse
Evanston en het thema was
'Christus de Hoop van de
wereld'. New Delhi, India,
was de plaats van de volgende
assemblée, in 1961 met als
thema 'Jezus Christus het
Licht der wereld'. Zeven jaar
later in het Zweedse Uppsala
was gekozen voor de tekst
'Zie, ik maak alle dingen
nieuw'. In 1975 kwam men
samen in Nairobi, de hoofd
stad van Kenya. Thema 'Je
zus Christus bevrijdt en ver
enigt' In 1983 vond de zesde
assemblée plaats in de Cana
dese stad Vancouver en was
het thema 'Jezus Christus -
het leven van de wereld'.
De bijeenkomst van Vancou
ver zou men kunnen noemen
de assemblée van de toenade
ring tussen oecumenici en
evangelikalen. De laatsten
zijn sterk bezig met de bete
kenis van het Evangelie voor
het persoonlijke heil; de oecu
menici hebben wat ntieer oog
voor de wereld en de politie
ke consequenties van het ge
loof. De komende assemblée
zal gezien het thema de men
sen van de charismatische be
weging aanspreken.
Het 'hart' van het programma
van de assemblée is de dage-
lijke godsdienstoefening. De
agenda bevat liturgische ele
menten, vergaderingen van
secties en groepen en dien
sten, zoals morgenwijding,
middag- en avondgebed. Net
als in Vancouver zal een grote
tent op het terrein van de Au
stralische Nationale Universi
teit dienen qjs spiritueel cen
trum. Hier vindt onder meer
de openingsceremonie plaats,
waarin de eerste inwoners
van Australië, de zogenaamde
Luisteren
Voor de meer zakelijke on
derdelen kan gedurende de
twee weken dat de bijeen
komst duurt gebruik worden
gemaakt van het National
Convention Centre, een paar
kilometer van de universi
teitsgebouwen. Elke assem
blée is voor de aangesloten
kerken er zijn er nu 311 in
meer dan honderd landen
met tezamen ongeveer 350
miljoen gelovigen een gele
genheid om zich te bezinnen
op haar positie in de maat
schappij en de zaken waar
voor zij staan. Maar ditmaal
gaat er ook en vooral om dat
zij 'luisteren naar wat de
Geest de kerken te zeggen
heeft' en in dat licht de gees
telijke, maatschappelijke, poli
tieke en economische onder
werpen van deze tijd bespre
ken.
De wat ledental betreft voor
naamste protestantse kerken,
anglicanen en oosters-ortho-
doxen zijn lid van de Wereld
raad. In Canberra zullen een
kleine duizend gedelegeerden
(afgevaardigden die mogen
stemmen) zijn. Zij zullen het
beleid van de afgelopen jaren
beoordelen en de lijnen voor
de komende zoeven jaar uitzet
ten. Hoewel de Rooms-Katho-
lieke Kerk geen lid is, wordt
er wel nauw mee samenge
werkt en ook nu zullen er of
ficiële vertegenwoordigers
van het Vaticaan zijn.
Op het programma staan on
der meer plenaire vergaderin
gen over het conciliair proces
(voor gerechtigheid, vrede en
heelheid van de schepping).
Het hoofdthema zal worden
ingeleid door prof. Chung
Hyun Kyoung van de Presby
teriaanse Kerk van Korea.
Boekje
Met als titel het thema 'Kom
Heilige Geest, vernieuw de
hele schepping' is een bundel
beschouwingen over de We
reldraad geschreven door een
twaalftal Nederlandse theolo
gen. Het boekje is uitgegeven
door het IIMO (Interuniversi
tair Instituut voor Missiologie
en Oecumenica). Prof. dr.
Dick Mulder, voorzitter van
de Raad van Kerken in Ne
derland, meent dat er sprake
is van enige vermindering
van het élan, maar hij blijft
de Wereldraad 'broodnodig'
vinden voor de toekomst.
Prof. dr. Anton Houtepen, di
recteur IIMO, vraagt zich af
hoe de kerk als lotsgemeen-
schap in getuigenis, eredienst
en dienst vorm moet krijgen
als werktuig van de Geest. Hij
meent dat de Wereldraad nog
niet over z'n hoogtepunt is.
De invalshoek die het thema
biedt brengt volgens drs. Rob
van Drimmelen, staflid bij de
Wereldraad, vele mogelijkhe
den met zich mee. Hij ziet het
vooral in relatie tot de strijd
voor gerechtigheid.
HAITZE DE BOER
Olifant door porseleinkast^,
psl'
Via zijn ambtelijke rechterhand Geelhoed heeft mi
Andriessen (economische zaken) laten weten grote bez\ £0
te hebben tegen de verhoging van de belasting- en pr;t
druk waarop premier Lubbers en minister Kok (finai
aansturen. Ook met een fors aantal andere onderdelei
het kabinetsbeleid is het duo ongelukkig.
Uiteraard is het nieuwjaarsartikel in het economete
ESB door Geelhoed op persoonlijke titel geschreven.
Andriessen is het volledig met de inhoud eens. Dat ka
een buitengewoon interessante discussie worden als het -
net de komende twee weken over de 'tussenbalans'
dert. Het verhaal van Geelhoed komt wat dat betreft o 0
tactisch belangrijk moment. Ook al omdat nu duidelijk
bleken dat de belastingoperatie-Oort niet is geworden v 1
politiek ervan had verwacht. Zowel de vereenvoudigii
de belastingverlaging is niet voor honderd procent vi
grond gekomen.
C^idócSouoatit
Uitgave. Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon 071 - 122 244
PostadresPostbus 112300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon. 071 - 313 677 van ma. t/m vr van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon. 071 - 122 248
van ma t/m vr van 18 00 tot 19 00 u op za van 1400 tot 15.00 uur
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling Bij betaling per acceptgirokaai
per maand 25,70 per maand 26,
per kwartaal 76,60 per kwartaal f. 78,1
per jaar 294,30 per jaar 299,1
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezondeif
stukken te bekorten.
HOEWEL het ESB-artikel getuigt van een grote kenni^Q
de internationale en nationale economische ontwikkelii
moet het belang ervan niet worden overschat. Het is en
een puur economische bespiegeling die als een olifant
de porseleinkast dendert. Politieke fijngevoelighede te:
maatschappelijke problemen worden genegeerd. jk
zot
Het betoog van Geelhoed komt erop neer dat de subi
aan gezinnen drastisch moeten worden beperkt, dat de
heid doelmatiger en efficiënter moet worden en dat hetjdic
ale zekerheidsstelsel eens flink door elkaar dient te
geschud. De koppeling tussen lonen en uitkeringen
ogen van Geelhoed, en blijkbaar ook van Andriessen, ee
vaarlijk want te duur mechanisme. Lastenverzw, jg
werkt averechts omdat het gevolg is dat de looneisen wo c
opgeschroefd. og
it
Dat zijn conclusies die ook door niet-economen kun
worden getrokken. Geelhoed maakt zich er te gemakkne
van af door geen concrete, haalbare oplossingen aan te eu
gen. Hij kan zich verweren met de opmerking dat dat s.
zijn taak is. Maar wie zich, met steun van zijn politieke I te'
zo nadrukkelijk voor de schijnwerper opstelt, kan vervol f(
niet plotseling in de schaduw van de minister springen
wordt niet duidelijk hoeveel geld zijn plannen zullen opl et
ren. Geelhoed toont niet aan dat de vele miljarden die r w
zijn om het gat op de rijksbegroting te dichten ook zoi1 x
lastenverzwaring kunnen worden gevonden.
Uiteraard is lastenverhoging in strijd met de Oor|a
dachte. Aangezien 'Oort' toch al geen succes was, kom
argument te vervallen. Natuurlijk ziet iedereen liever dal s
geld elders vandaan wordt gehaald. Maar dat zal een enoei
bezuinigingsronde betekenen waardoor in grote delen vai m
samenleving klappen zullen vallen. Daarvan zullen de zv,r
keren de dupe worden. Minister Andriessen dient zich d ei
realiseren nu hij vanaf vandaag met zijn collega's ron<
tafel zit.
A ids-besmetting
In de medische rubriek
schreef de heer J. Paalman
een stukje onder de titel: „Een
op de miljoen". Dat zou de
kans zijn om bij „uit vrijen
gaan" met aids besmet te wor
den. Ik wil met een getallen-
voorbeeld nagaan of dat juist
is. Stel dat er in Delft duizend
mannen wonen die hetero „uit
vrijen willen" en dat er in Lei
den duizend vrouwen wonen
die daar wel oren naar heb
ben. Een van de duizend man
nen is sero-positief of heeft
aids, evenzo een van de vrou
wen (immers 15.000 op de 15
miljoen) Op een vrijdagavond
trekken die duizend mannen
naar Leiden. Een van de man
nen treft de aids-vrouw; een
van de vrouwen treft de aids-
man. Als de aids-geïnfecteer-
den niet toevallig elkaar heb
ben getroffen (kans 1 op de
1.000 x 1.000, dus 1 op de mil
joen) lopen op die avond één
man en één vrouw kans op be
smetting. Conclusie is dat van
duizend vrijpartijtjes er bij
twéé risico is van aids-bestem-
ming. Twee van de 2.000 men
sen die die avond sexueel con
tact hebben gehad lopen kans
besmet te raken. Boven het ar
tikel had dus moeten staan:
„Een op de duizend". Let wel:
ik beweer niet dat er één op
de duizend ook werkelijk be
smet wordt, maar dat er kans
op is.
F.L. Klingeman,
DEN HAAG.
Roermond (3)
In de weekbladenrul
werd betreffende de bisi
van Roermond het blad
vormd Nederland gecit»
dat de werkelijke sanerin
leen door anderen zal kui
gebeuren. HN kan gerust
De bisschop, die al langL
vijanden alles vergeven hr
zal de wereld laten doen
die wil Hij zelf zal bl
doen wat God wil.
C.D. Noorderwier,
DEN HAAG.
DeNSG heeft"
ook iets tegen!
do-re-mi-fa
do-re-"1'"*3
doorklinken.
De Nederlandse Stichtinr
Geluidhinder heeft iets 0
tegen lawaai:
gratis informatief
