pe menselijke maat is
oek bij GerLataster
Jok voor Jeugdjournaal geldt: nieuws is nieuws
Annie M.G. Schmidt centraal op
eerste Story International festival
?rcd van Dijk maakt videoclip over werk van Steve Reich
Hollandse
Heesters
uit Amerika
Nationale
Ballet
gaat drie
maal op
tournee
in 1991
^fNST/RTV
CeidócSomatit
VRIJDAG 4 JANUARI 1991 PAGINA 13
lI: kunstdiefstal makkelijker door wetswijziging
pi
HAAG In het nieuwe
erlijk wetboek, waarvan
invoering begin volgend
is voorzien, is het aspect
iur vergeten. Daardoor
;t diefstal van bij voor
de Nachtwacht dezelfde
ndeling als een verdwe-
autoradio. Dat is de me-
van de Centrale Recher-
Informatiedienst (CRI).
nieuwjaarstoespraak
nifs ^et hoofd van de CRI J.
el va z'në °P de dreigende
staa wijziging. Die maakt het
j-lar dijk gestolen werk terug te
pr irgen bi de eigenaar. Vol-
,and het nieuwe burgerlijk
fedei ma& iemand die in
kunsthandel een schilderij
panj
koopt ervan uitgaan dat de
handelaar te goeder trouw is
Mocht blijken dat het werk ge
stolen is, dan hoeft hij het niet
terug te geven aan de oor
spronkelijke eigenaar. Die kan
hoogstens financiële schade
verhalen op de handelaar. De
termijn waarbinnen de oor
spronkelijke eigenaar zijn ge
stolen voorwerp kan terugvor
deren, wordt teruggebracht
van dertig naar twintig jaar.
De wet beschermt dan de con
sument, maar laat de oor
spronkelijke eigenaar in de
kou staan.
A. du Croix Timmermans,
hoofd van de kunst- en an
tiekdiefstalcentrale van de
CRI, maakt zich kwaad op de
bedenkers van de wetswijzi
ging. Hij ziet het terugbezor
gen van kunstwerken aan de
oorspronkelijke eigenaars als
„een vorm van slachtoffer
hulp" die hem volgend jaar
moeilijker wordt gemaakt.
Van de kunstdiefstallen in ons
land wordt 99 procent ge
pleegd bij particulieren.
Diefstal zelf is al na twaalf
jaar niet meer strafbaar. Het
terugbrengen van de terugvor
deringstermijn van dertig naar
twintig jaar maakt kunstdiefs
tallen wel heel aanlokkelijk.
„Je steelt een schilderij en zet
het bij wijze van spreken
twintig jaar achter je bed.
Daarna is het vrij verhandel
baar", aldus Du Croix Tim
mermans. In theorie zou ie
mand de Nachtwacht uit het
Rijksmuseum kunnen halen
en het werk over twintig jaar
te koop aanbieden zonder dat
hij in de problemen komt.
Kunstdiefstal wordt op die
manier een lucratieve oude-
dagvoorziening.
De verzekeringsmaatschappij
en stellen sinds enige tijd de
kunsthandelaren onmiddellijk
van diefstal van kunst en an
tiek op de hoogte. Op die ma
nier kan een handelaar al nau
welijks overgaan tot aankoop
van een voorwerp en dus ver
vallen tot heling.
Straf dreigt voor AVRO
HILVERSUM De AVRO
dreigt 7000 nieuwe leden weer
kwijt te raken. Het Commissa
riaat voor de Media onder
zoekt momenteel of de leden
werfactie vorig jaar wel cor
rect is geweest. Nieuwe leden
kregen toen een cd of dekbed
hoes. Het Commissariaat vindt
de cadeau's te duur en meent
bovendien dat alleen leden die
een ander lid aanbrengen in
aanmerking komen voor een
cadeau. De AVRO bestrijdt
dat. Mocht het Commissariaat
anders beslissen dan moet de
omroep de nieuwe leden mel
den dat hun aanmelding onte
recht was. Eind 1989 gebeurde
dat ook na een wervingsactie
bij de TROS.
ROTTERDAM De Neder
landse schrijfster Annie M.G.
Schmidt staat centraal op het
eerste Story International festi
val, dat van 15 tot en met 20 ja
nuari in het Bibliotheektheater
in Rotterdam wordt gehouden.
Naast internationale schrijvers
avonden, waaraan auteurs uit
15 landen hun medewerking
verlenen, zal op vrijdag 18 ja
nuari de avond geheel worden
gewijd aan het werk van Annie
M.G. Schmidt. Voor deze Ne
derlandse schrijfster is geko
zen, omdat zij kan worden be
schouwd als de grote vernieu
wer van de Nederlandse jeugd-
en kinderliteratuur, aldus Sto-
ry-directeur Martin Mooij.
Analoog aan Poetry Internatio
nal, het internationale poëzie-
festival dat jaarlijks in Rotter
dam wordt gehouden, is ook op
Story gekozen voor een ver
taalproject. Een groot aantal
van de buitenlandse deelne
mende schrijvers heeft toege
zegd werk van Annie M.G.
Schmidt te vertalen. Op 18 ja
nuari zullen die vertalingen
worden voorgedragen in aan
wezigheid van de schrijfster
zelf. Volgens Martin Mooij is
een van de doelstellingen van
Story jaarlijks aandacht te be
steden aan kinder- en jeugdli
teratuur. Wat het „volwassen"
gedeelte van Story betreft,
wordt een groot aantal schrij
vers van proza uit binnen- en
buitenland verwacht. Uit Ne
derland komen Marion Bloem,
Remco Campert, Jules Deelder,
Adriaan van Dis en Bob den
Uyl, uit het buitenland onder
meer Anthony Horowitz (Enge
land), Aziz Nesin (Turkije) en
Marianne Wiggins (VS).
rie Nouvelles Images, Westein-
22, Den Haag. Ger Lataster
ilderijen en tekeningen). Geo-
dinsdag tot en met zater-
11.00 uur tot 17.00 uur. Ex-
|ie te bezichtigen tot 23 januari.
hetg
It oj
ex',
r^ror de ware schilder is
ilderen een dwingende
ophidzaak, bijna even es-
h tieel als ademen of
g n eken. Schilderen is een
de m van communiceren
n n< ar een kunstenaar nooit
te kan of wil ophouden.
Appel laat in het
entemuseum een serie
uwe schilderijen zien. Geen
iineuze werken, maar de
Tassende experimenten van
gelouterd schilder. Ook in
Sn Haag, bij galerie Nouvel-
1 Images, exposeert de 70-ja-
orn Ger Lataster. In zijn jong-
lnu werk is eenzelfde soort
andering te bespeuren als
Appel. Beide schilders ge-
de kleur zwart ineens een
jP£ ninante rol, terwijl ze tot
toe een groterediversiteit
kleuren toelieten,
is toeval dat de twee oude
meesters op hetzelfde moment
in Den Haag te zien zijn - een
gelukkig toeval. Beiden zijn in
dezelfde tijd en vanuit een
overeenkomstige mentaliteit
met schilderen begonnen; een
grondhouding die zich ook
nooit meer fundamenteel heeft
gewijzigd. Toch is de uitwer
king op het doek volkomen
anders, dat maakt een bezoek
aan de twee exposities een
boeiende ervaring.
De generatie abstract-expres-
sionisten die na de oorlog voor
het eerst exposeerde wordt
vaak op grond van oppervlak
kige overeenkomsten - weel
derige kleuren, dikke verfla
gen en een wild, dynamisch
handschrift - onder één noe
mer gebracht. Totdie generatie
behoren: Bram Bogart (1921),
Corneille (1922), Jan Sierhuis
(1928), Theo Wolvecamp
(1925), Jef Diederen (1920),
Ger Lataster (1920), Karei Ap-
pel (1921) en nog vele anderen.
Wat erkenning en roem be
treft ligt Karei Appel een
straatlengte voor op de rest.
Dat heeft alles te maken met
zijn enorme ambitie, doorzet
tingsvermogen en uiteraard
met de diepgang in zijn werk.
Hart
Hoewel er oppervlakkige
overeenkomsten zijn tussen
het werk van deze abstract ex
pressionisten zijn de verschil
len toch heel groot (zelfs de
aanduiding abstract gaat ei
genlijk niet op). De geest van-
waaruit ze werken valt wel te
vergelijken: ze schilderen van
uit het hart en niet met het
hoofd. Aan hun werk ligt geen
theoretisch programma ten
grondslag, maar het is de on
gecensureerde expressie van
gevoelens, driften en senti
menten.
Deze generatie schilders heeft
het bijna lege en statische
doek waar Piet Mondriaan
voor de oorlog mee eindigde,
na de oorlog weer beschilderd.
Die wilde, wat driftmatige at
titude is altijd dezelfde geble
ven, terwijl in de kunst vele
andere stromingen opkwamen
en na korte tijd weer 'uit'
raakten (Pop Art, Conceptual
Art enzovoort). Nu het ouder
wetse schilderen alweer gerui
me tijd 'in dc mode' is, stijgt
ook de interesse voor de ex
pressionisten van na de oorlog.
Ze worden vandaag natuurlijk
niet meer als schokkend erva
ren, maar zijn juist uiterst sa-
lonföhig geworden.
Barok
Ger Lataster is zo'n kunste
naar voor wie de na-oorlogse
Ger Latasters doeken in Nou
velles Images en de menselijke
maat; te veel en te groot.
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
jaren bepalend zijn geweest; de
geest vanwaaruit hij toen
werkte - expressief en hoogst
individueel - heeft hij zijn ver
dere leven vastgehouden. La
taster is in Limburg in het
plaatsje Schaesberg geboren
als zoon van een mijnwerker.
Hij werd aan de ambachts
school opgeleid tot huisschil
der. Al snel maakte hij de
overstap naar de Kunstnijver
heidsschool in Maastricht en
nog voor de oorlog verhuisde
hij naar Amsterdam om aan de
Rijksacademie te studeren.
Samen met Latster trokken in
die tijd nog enkele Limburgers
naar Amsterdam onder wie
Jef Diederen en Pieter Defe-
sche. Ze worden vaak met el
kaar in verband gebracht hoe
wel ze zelden als groep naar
buiten zijn getreden. De Lim
burgse wortels zouden verant
woordelijk zijn voor een barok
of bourgondisch element in
hun werk.
Ger Lataster werkt vrijwel
volledig abstract, hoewel in
veel van zijn werken wel een
klein, onopvallend concreet
element voorkomt. Hij is niet
zo anekdotisch als Appel die
vaak een duidelijk beeld op
roept of een model portret
teert. Het werk van Lataster
heeft meer het karakter van
een sfeertekening. De herken
bare elementen als een gezicht
of hand hebben geen verha
lende functie, maar een sym
bolische betekenis. Het kun
nen verwijzingen zijn naar de
schepper van het kunstwerk:
de schilder, of misschien nog
symbolischer: de Schepper. De
wijze waarop een gezicht van
bovenaf het schilderij inkijkt,
heeft beslist een metafysische
geladenheid.
Donkerder
De Limburgse Amsterdammer
schildert nu met een veel don
kerder palet dan een paar jaar
geleden. Zwarte, bruine en
grijze tinten domineren op bij
na al de recente werken, daar
doorheen breken kleinere
blauwe of rode kleurvlakken.
De doeken zijn als het ware
dicht geboetseerd met donkere
tinten, alsof het zwart alles
overwoekert.
De formaten van de doeken
wisselen, maar een groot aan
tal is erg groot, zo'n twee bij
twee meter. Hier is sprake van
overdaad: de kolossale doeken
met de donkere tinten en dik
ke verflagen overdonderen de
beschouwer. Pathetiek en dra
matiek stralen er vanaf en la
ten zelfs geen begin van relati
vering. De menselijke maat is
op deze enorme doeken zoek
en daarmee ook het leven.
De grote subtiliteit en licht
heid die het werk begin jaren
tachtig kenmerkte, is nu op
veel van de schilderijen niet
meer terug te vinden. Lataster
maakte toen werken met meer
tegenstellingen erin: zware
kleuren naast lichte en diffuse
kleuren. Soms liet hij stukken
van het linnen onbeschilderd
en speelde met lijnen die zich
een weg door het schilderij
baanden. Nu is het allemaal
massiever van karakter. Dit
kan soms wel tot sfeervolle re
sultaten leiden, bijvoorbeeld in
de werken met de titels Hades
en Turandot. Maar de algehele
indruk van de expositie is
toch: te veel en te groot.
HANS OERLEMANS
ONZE CRITERIA ZIJN NIET ANDERS DAN VOOR HET ACHT-UUR JOURNAAL'
LVERSUM „Als ik
k baas zou zijn van het
irnaal, dan werd met-
n het nieuws een heel
'Ja ik positiever". Kinderen
vak ior Kinderen zingen
JJj ze tekst in uitzending
i i 08 van het Jeugdjour-
ND tal, morgen. Het NOS-
2 ugdjournaal viert dan
™et een speciale uitzen-
5 ng het tienjarig bestaan.
m
ïdanks een vrolijke noot, wil
i o ïdredacteur Rob Maas geen
15 duidelijkheid laten bestaan
er het serieuze karakter van
Jeugdjournaal. „Onze cri-
zijn niet anders dan voof
:ht t acht-uur journaal. Nieuws
al nieuws. Ook voor kinderen.
iderwerpen worden niet ge-
roeden. Ook niet als het gaat
oorlog of kindermishande-
ig. De grenzen liggen vaak
a9 een bij de vorm. Al te gru-
"jj elijke beelden zullen wij ver-
mmige deelgebieden zijn op-
39 illend populair. Het Jeugd-
Rurnaal heeft een traditie in
N( t brengen van zaken op het
jid bied van milieu. Ook onder-
bi erpen met dieren - een in de
door kinderen gevonden
1r ima of de geboorte van een
3( beertje in Rotterdam - gaan
bij kinderen goed in.
veertien-man sterke redac-
probeert volgens Maas een
iderwerp heel zorgvuldig te
engen. Hij gebruikt daarbij
i it woord „afkluiven". Eerst
u likt een van de redacteuren
alle ins en outs van een on-
q Twerp. Vervolgens wordt
eer de essentie gezocht en
tl ordt geprobeerd een invals-
n lek te vinden die kinderen
nspreekt. Duidelijkheid,
inder dat er sprake is van
een te ver doorschietende sim
plificatie.
Vorm
Belangrijk voor het Jeugdjour
naal is de vorm. „In het bren
gen van een onderwerp kun
nen wij veel creatiever zijn
dan onze collega's van de ge
wone journaals. Wij proberen
een onderwerp spannend te
maken. Bij ons is plaats voor
gekke ideeën. Zo hebben wij
onlangs presentator Frank du
Mosch in een rose konijnepak
gehesen".
Moderne computer-technolo
gie bewijst het Jeugdjournaal
niet zelden een belangrijke
dienst. Maas: „In het begin
werden nogal eens spullen
naar de studio gehaald en was
de presentator bezig voorwer
pen te laten zien. Nu kunnen
wij een beroep doen op grafi
sche technieken. Een onder
werp kan visueel worden ge
maakt. Snel en kleurig".
Of de boodschap voor de kij
ker van tien tot twaalf jaar
overkomt wordt door de jour
naal-redactie op scholen ge
toetst. Maas: „Regelmatig gaan
wij bij scholen overal in Ne
derland op bezoek om te horen
hoe de jonge kijkers ons pro
gramma beoordelen. Daarvoor
worden zij tevoren uitgeno
digd om een aantal dagen te
kijken. Vervolgens komt een
van de redacteuren langs om
bijvoorbeeld te vragen of het
programma niet saai gevonden
werd. Of gaan wij na of niet te
moeilijke woorden zijn ge
bruikt. Soms blijkt ineens dat
een woord bij kinderen een
andere betekenis oproept. Een
onderwerp wordt dan niet be
grepen". Naar zijn zeggen is
het oordeel meestal positief.
Populair
Het Jeugdjournaal is zeer po
pulair. Uit onderzoek bleek
onlangs dat bijna de helft van
de onderzochte kinderen het
liefst dat journaal zou zien.
Thuis kijken zij echter veel
vaker naar het gewone acht
uur-journaal.
De kijkcijfers van het Jeugd
journaal hebben in de afgelo
pen tien jaar grote schomme
lingen laten zien. In de begin
jaren wist het programma da
gelijks 1,2 miljoen kijkers aan
zich te binden. Na verplaatsing
van het programma van Ne
derland 2 naar Nederland 3
stortte de kijkersmarkt ineen.
Het Jeugdjournaal werd toen
op hetzelfde tijdstip als het ze-
ven-uur-journaal uitgezonden.
Na vervroeging van de begin
tijd naar kwart voor zeven
nam het aantal weer toe tot
zo'n vierhonderdduizend kij
kers. Zo'n twintig procent
daarvan behoort tot de kinde
ren die het Jeugdjournaal zo
graag wil bereiken. De bereik
te groep is niet vast. Alle kin
deren blijken over een periode
van een tot twee maanden
weieens te kijken.
Maas: „Bij een toekomstige
herstructurering van het om
roepbestel moeten wij goed
kijken naar de positie van het
Jeugdjournaal. Het gaat daar
bij trouwens niet alleen om
het tijdstip. Ook is het van be
lang tussen welke program
ma's het Jeugdjournaal wordt
uitgezonden".
Verschuiving naar een later
tijdstip, bijvoorbeeld vlak voor
het acht-uur-jurnaal, heeft
niet onmiddellijk zijn steun.
Later op de avond neemt de
concurrentie toe. Spelletjes en
show-programma's hebben
ook een sterke aantrekkings
kracht op kinderen. Ander
zijds stelt hij vast dat de op
stellers van het McKinsey-rap-
port, een voorstel voor de her
structurering van de publieke
omroep, niet erg kindvriende
lijk zijn. Jeugdprogramma's
worden in het rapport com
mercieel niet interessant ge
vonden en daarom verbannen
naar de middag.
Niet alle dagen
Hoe volwassen de presentatie
van het Jeugdjournaal ook is,
nog steeds is het programma
niet alle dagen te zien. Op zon
dag is er geen uitzending. Ver
der neemt de redactie twee
maanden vakantie in de zomer
en zijn er geen uitzendingen
tussen kerst en oud en nieuw.
Maas: „Eigenlijk is dat heel
vreemd. Elke dag is er nieuws.
Elke dag zouden wij dat ook
aan kinderen willen presente
ren. Het heeft er bij voorbeeld
toe geleid dat wij een belang
rijk onderwerp als de Golfcri
sis maar gedeeltelijk hebben
kunnen brengen. Tijdens de
inval van Irak in Kuwayt wa
ren wij met vakantie. Uitbrei
ding van .zendtijd vraagt ech
ter een grotere redactie. Het
geld daarvoor ontbreekt".
Maas is optimistisch over de
belangstelling voor ieugdjour-
nalistiek. Was het Jeugdjour
naal tien jaar geleden na de
BBC het tweede serieuze
nieuwsprogramma voor kinde
ren ter wereld, inmiddels is
ook elders het belang van
jeugdjournalistiek ontdekt.
„Kinderen hebben het recht
geïnformeerd te worden. Wij
moeten hen die kansen bieden.
De gelegenheid daarvoor
groeit. Steeds vaker hebben
dagbladen in ons land speciale
pagina's voor kinderen. Sinds
kort is er een speciaal week
blad. En ook in televisieland
neemt de belangstelling toe. In
Duitsland en Oostenrijk be
staan sinds enige tijd ook
Jeugdjournaals".
Samenwerking
De programmamakers uit deze
vier landen proberen tot sa
menwerking te komen. Maas:
„Wij proberen elkaar te infor
meren over onze werkwijze.
Verder is er een begin ge
maakt met de uitwisseling van
programma's. Zo hebben wij
onze reportages uit Moskou
over dreigende voedseltekor
ten aangeboden aan onze col
lega's. Onze Oostenrijkse colle
ga's hebben ons op hun beurt
geholpen aan beelden over mi
lieuproblemen in het Oostblok.
Anders hebben wij alleen de
beschikking over de beelden
waar ook het Journaal over
beschikt. Daarin ontbreekt de
invalshoek voor kinderen".
„Een eigen eigen invalshoek,
daar gaat het steeds om. Daar
hebben wij de afgelopen tien
jaar ook steeds politici in eigen
land mee bestookt. Er is steeds
aan gewerkt'hen in begrijpelij
ke taal te laten vertellen waar
het over gaat," aldus Maas.
Aan de politicus, hotemetoot
in termen van het Jeugdjour
naal, die daar naar de mening
van de redactie het meest zijn
best voor heeft gedaan wordt
in de speciale uitzending een
onderscheiding aangeboden.
BERT POTS
iHerent Trains. Compositie. VPRO-
levisie. Nederland 2 om 22.55 uur.
Dnda9-
ILVERSUM De Ameri-
aan Steve Reich componeer-
e in 1989 'Different Trains',
en muziekstuk voor strijk-
wartet, treingeluiden en
emmen. De inspiratie hier-
oor stamt uit zijn jeugd toen
als kleine jongen regelma-
met de trein tussen New
'ork en Los Angeles pendel-
e. Dat deed hij samen met
jn gouvernante: zijn geschei-
en ouders woonden elk aan
an andere kant van de Vere-
igde Staten.
Die treinreizen maakte hij in
de jaren 1939 tot 1942 een pe
riode die in Europa tot heel
andere dan plezierige uitstap
jes leidden. Dat realiseerde hij
zich als jood pas later. De gru
welen van zo'n reis en het ple
zier dat hij er, aan de andere
kant van de wereld, aan be
leefde inspireerde hem tot
'Different Trains'.
Fred van Dijk kocht in augus
tus vorig jaar de compact disc
van dit muziekstuk en was er
zo van onderste boven, dat hij
die muziek graag van beelden
wilde voorzien. Hij vloog naar
Amerika en zat vervolgens
drie dagen en nachten in de
trein om hetzelfde traject af te
leggen als Steve Reich ooit
had gedaan. Dat levert een in
drukwekkend werkstuk op,
dat Fred zonder enige huive
ring een videoclip zou willen
noemen. Fred: „Ik hoop dat
Steve Reich er ook blij mee is.
Nee, ik heb hem de videoband
nog niet gestuurd, maar dat
gaat wel gebeuren".
Holocaust
In eerste instantie koos hij
voor het deel, waarin de holo
caust in muziek is gevat, voor
authentiek beeldmateriaal,
maar uiteindelijk maakte hij
op advies van Cherry Duyns
toch gebruik van zijn eigen
werk. Fred; „Cherry vond het
nogal plat materiaal en niet
echt passen tussen mijn beel
den. Hij zei: waarom maak je
er niet een geheel eigen werk
stuk van".
En zo reisde de filmeditor met
de auto naar Polen, waar hij
onder meer stationsscènes
vastlegde, die de grimmige
sfeer van de muziek nog eens
dik onderstrepen. Fred: „Ik
heb geprobeerd de muziek
heel filmisch uit te beelden
vanuit het raam van een
trein".
Het gevolg is een spel van
licht en landschappen, die de
muziek op positieve wijze
beïnvloedt en die zeker ook
buiten onze landsgrenzen mag
worden gezien. Fred: „Ik zal
zeker kijken of er internatio
naal iets mee te doen is. Ik heb
toch een manier van iets ma
ken die je niet al te vaak ziet".
Als het aan Fred van Dijk ligt,
zou hij graag nog vier van
deze werkstukken vervaardi
gen. Fred: „Dit is een ideale si
tuatie voor mij omdat ik graag
in m'n eentje werk. Bovendien
spreekt dat puur visueel bezig
zijn, mij heel erg aan".
HANS PIËT
(ADVERTENTIES)
Wie nu niet komt kijken,
ziet ze nooit meer somen.
Moufitshuis, Plein 29,
Den Hoog. Uitzonderlijke
expositie, t/m 13 januori.
Elke dog van tien tot zes.
Do/vrij tot 21 uur.
Cotologus, ochtergronden,
video-presentotie.
Aarzel niet, de tijd vliegt.
AMSTERDAM Het Natio
nale Ballet gaat dit jaar drie
keer op tournee. In april reist
het dansgezelschap naar Duits
land en Luxemburg. Op 23 en
24 april treden de dansers op
in Frankfurt, op 26 en 27 april
in Kassei en op 29 en 30 april
in Luxemburg. Het program
ma vermeldt werken van Ba-
lanchine, Toer van Schayk,
Rudi van Dantzig en Hans van
Manen. Het Nationale Ballet
maakte dit donderdag bekend.
In mei volgt een tweede tour
nee. naar Italië. Op 4, 5 en 6
mei wordt opgetreden in het
Teatro Petruzzelli in Bari.
Daar wordt een programma
met uitsluitend werken van
Hans van Manen gepresen
teerd. Tenslotte is Het Natio
nale Ballet van 9 tot en met 13
juli te gast in het Colosseum in
Londen. Daar geeft het gezel
schap zes voorstellingen van
Romeo en Julia van choreo
graaf Rudi van Dantzig.