Nuchter Fries stadje overvallen door
stroom heilzoekende bronbezoekers
CcicLcSomart
brieven van lezer:
kerk
wereld
beroepingen
Latijns Amerika heeft behoefte aan nieuwe evangelisatie
laat
ze leren
mlr CcidócSommit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIF
CcidócSomaixt
DONDERDAG 3 JANUARI 1991 PAGIN,
RK Kerk Argentinië wil eigen radiostations
BUENOS AIRES De Rooms-Katholieke Kerk in Argentinië
wil dat het parlement de wet intrekt die kerken en andere
godsdienstige organisaties verbiedt eigen radio- of televisiesta
tions te bezitten. Voorzitter mgr. Desiderio Elso Collino van de
bisschoppelijke commissie voor de sociale communicatie
spreekt van een „discriminerende" wet. Slechts in drie landen
in Latijns-Amerika mogen kerken geen eigen media bezitten:
Uruguay, Cuba en Argentinië. In de overige Latijnsamerikaan-
se landen zijn er ongeveer 300 katholieke stations. Toch kan de
Argentijnse RK Kerk haar stem via de radio laten horen. Het
betreft meestal illegale commerciële of plaatselijke stations. In
Buenos Aires bij voorbeeld is er een netwerk van katholieke
radiostations die heel de dag uitzenden.
Braziliaanse aartsbisschop 'zuivert' priesteropleiding
RECIFE De behoudende aartsbisschop van Olinda en Reci
fe, José Cardoso Sobrinho, heeft het opleidingsinstituut van de
paters Salesianen in zijn bisdom de duimschroeven aange
draaid. Het instituut moet volgens Braziliaanse kranten alle
oud-leerlingen naar huis sturen van twee progressieve semina
ries, die op last van het Vaticaan zijn gesloten. Het instituut in
Recife, in het noordoosten van Brazilië, is de afgelopen jaren
meer en meer een centrum van progressieve priesters gewor
den. Van de 160 seminaristen zijn er 154 afkomstig van de twee
opleidingen die in 1989 hun deur moesten sluiten. De Salesia
nen vrezen dat zij na eind februari, wanneer het verbod van
de aartsbisschop in werking treedt, hun instituut moeten slui
ten. Met zes studenten kan het niet overleven.
De mensen vermoeden
liever iets dan dat ze
het weten.
DOKKUM Het Lour-
des van het Noorden heet
het rustige stadje Dok-
kum sinds afgelopen zo
mer in de (katholieke)
volksmond. Sinds een ast
matische baby na onder
dompeling in de Bonifati-
us-bron van een chroni
sche hoest en loopneus
werd afgeholpen, zijn
duizenden zieken en
kwakkelaars naar dit
meest noordelijke stadje
van het land getrokken,
in de hoop te profiteren
van de heilzame werking
die aan de eeuwenoude
bron wordt toegeschre
ven.
Dokkum - 12.500 inwoners -
kon de stroom nauwelijks
verwerken. De (merendeels)
calvinistische bevolking keek
verbaasd toe hoe behoeftigen
zich overgoten met bronwa
ter, flessenvol terugnamen of
zich poedelnaakt in het vij
vertje lieten glijden. Zelfs s
avonds was het raak. Bezoe
kers die zich overdag geneer
den, wachtten op de veilige
duisternis om door het water
te waden, slechts gadegesla
gen door de buurtbewoners.
Nog steeds is de belangstelling
niet getemperd, al is bezoek
aan de bron zelf (nu een zom
pige poel in een grijs park)
door de winter onmogelijk ge
maakt. Dagelijks nog krijgt de
pastoor echter aanvragen uit
heel Europa om een jerrycan
vol louterend water toe te
zenden.
Het veelbesproken Wonder
van Dokkum openbaarde zich
zondagmiddag 29 juli. Het
Sneker echtpaar Brandsma
maakte samen met dochtertje
Nephtis van negen maanden
('haar naam is afgeleid van
een Egyptische schoonheid
sprinses') een zomers dagtoch
tje naar het stadje. Ze beke
ken de kapel, gewijd aan Bo-
nifatius, die zoals elk school
kind nog leert, op 5 juni 754
bij Dokkum door een horde
boeven vermoord werd, toen
hij in het hoge noorden de
Friezen en Duitsers trachtte
te kerstenen.
Er zijn veel lezingen over het
ontstaan van de bron. De
mooiste blijft dat zijn paard
tijdens de schermutselingen in
de modder zakte, waarna
spontaan een bron opborrelde.
De ouders kwamen zo onder
de indruk van het verhaal dat
ze hun dochtertje impulsief in
het water lieten zakken. „Het
was warm, ze houdt van wa
ter. Baat het niet, dan schaadt
het niet", dacht vader Ype.
En zie: op weg naar huis was
ze helemaal beter".
Hij belde behalve de pastoor
meteen ook de ochtendbladen:
„We gunnen anderen ook wat
onze dochter hielp". Daarna
Pastoor Herman Peters ..een wonder vind ik een groot woord.
kwam de belangstelling als
een gesel over Dokkum. Bij
tientallen kwamen de hoop-
vollen naar de pastorie en de
VVV, soms met een ziek kind
in een deken. De eerste zon
dag na de nieuwsgolf zat de
kapel vol met duizend men
sen, een aantal dat alleen tij
dens de jaarlijkse Bonifatius-
bedevaart nog wel 'ns werd
benaderd.
'Overval'
Pastoor Herman Peters heeft
de overweldigende nieuwsgie
righeid als een 'overval' erva
ren. Dagelijks besteedt hij
uren aan de afwikkeling van
brieven en telefoontjes die
maar blijven komen. Tot uit
Indonesië toe, sinds ze er de
mare via de Wereldomroep
vernamen.
De werkdruk van pastoor Pe
ters, zieleherder van 1250 ka
tholieken, verspreid over
Dokkum en zestig dorpen,
werd in eén klap verdubbeld.
Weg dus routine van zes jaar
pastoorsschap. „Vanaf de zo
mer ben ik er continu mee
bezig geweest, voor normaal
parochiewerk was nauwelijks
tijd".
Peters (achtervolgd door de
vaste grap: „Bent u pastoor in
Dokkum, dan mag u wel op
passen!") werd plotseling voor
een dilemma gesteld: hoe ga je
om met de zieke bronbezoe
kers? „Het waren kwetsbare
mensen, soms in de laatste
fase van een ongeneeslijke
ziekte. Sommigen hadden hun
uiterste hoop op de bron ge
vestigd. Moeilijk om daar mee
om te gaan, ze kwamen met
de meest verdrietige levens
verhalen. De tranen schoten
me soms in de ogen".
„Hier", grijpt hij naar de post
van de dag: „Een brief uit
Duitsland. Een man van tach
tig schrijft dat hij door de
rheuma nauwelijks nog kan
lopen. Z'n vrouw en dochter
zijn overleden, niemand zorgt
voor hem. Met een pensioen
tje van 1200 mark is het geen
vetpot. Of ik een jerrycan met
vijftien liter Bonifatiuswater
kan sturen. Het is jammer,
maar daar kunnen we niet
aan beginnen, het hek zou
van de dam zijn". Telefoon,
een dame uit Duitsland. „Of
de heilkraftige Quelle ook te
gen allergieën helpt?" Met
een zie-je-wel-gezicht neemt
de pastoor weer plaats.
Zegt U eens eerlijk, gelooft u
zelf in het wonder van Dok
kum en de genezing van
Nephtis?
Peters, behoedzaam. „Over
die genezing kan ik geen oor
deel uitspreken, ook niet over
de tien anderen die sindsdien
genezing gevonden zeggen te
hebben. Een wonder wil ik
het niet noemen. Dat is een
groot woord dat we in de
kerk niet snel gebruiken. Ik
heb wél gezien dat er veel
mensen zijn geweest, die vin
den dat ze baat bij de bron
FOTO: FREDDY SCHINKEL
hebben gevonden. Wat de
oorzaak dan ook mag zijn'.
Naast serieuze verzoeken
kreeg Peters in de mallemo
len van de zomerdrukte ook
vreemde vragen naar zijn
hoofd. 'Iemand vroeg hoe
lang hij in de bron moest
staan, voordat het een beetje
begon te helpen. Of ik het re
cept op zak heb', lacht hij.
Brongrappen
Zulke opmerkingen hielpen
wat om het verschijnsel te re
lativeren. Trouwens, de be
woners in het steile Dokkum
(de katholieken maken maar
vier procent van de bevolking
uit) zorgen er toch al voor dat
het 'brontoerisme' nuchter be
keken wordt. Sommige aarts
calvinisten kunnen maar wei-
Geneeskrachtig Bonifatius-water niets nieuws
Er is eigenlijk niets nieuws
onder de zon bij berichten
over het geneeskrachtige van
de Dokkumer bron. Dat vroe
gere pestepidemieën juist in
Dokkum weinig slachtoffers
maakten, werd al eeuwen ge
leden aan de bron toegeschre-
Ook het 'brontoerisme' is al
een fenomeen uit de Middel
eeuwen. In hun Bonifatius-
verening trokken de katholie
ken vroeg noordwaards om de
bron met eigen ogen te aan
schouwen. Na de reformatie
smeten de protestanten in
1580 de bron vol puin om aan
deze 'paapse superstitiën' een
eind te maken.
Helemaal kon Dokkum de
trek naar de bron nooit in
dammen. Vooral na de eeuw
wisseling veerde de belang
stelling weer op. In 1903 be
schreef de Dockumer krant
hoe er 's zomers boten vol be-
devaartsgangers naar Dok
kum kwamen. 'Dan luiden de
klokken van de Roomsche
kerk, dan vullen ze fleschjes
met het wonderdadige water
en bekijken ze het kleed van
den heiligen Bonifatius'.
De boekhandels kwamen
kaarten van de bron tekort
'hoewel ze er jaarlijks duizen
den bestellen'. In 1926 kwam
de bedevaart pas echt op
gang, nadat de Katholieke Il
lustratie meldde dat het bron
water niet alleen de eigen
schappen bezat om koorts te
laten verdwijnen, maar te
vens behoedde voor 'razernij'.
Sukkelende en kwijnende
mensen, aldus het blad, kre
gen spoorslags de gezondheid
terug.
nig waardering opbrengen
voor de 'Roomse verdwazing'.
Vooral bij de eerste uitingen
van de nieuwe bedevaarts-
drang was het even wennen.
„Opgeschoten jongeren ston
den bij de bron te juichen als
er weer een zieke te water
ging", aldus Péters. De Nieu
we Dockumer Krant citeerde
al spoedig de eerste bron-
grap: „Ik zag iemand door de
Bonifatiusbron fietsen. Toen
hij z'n fiets op de wal tilde,
zaten er twee nieuwe banden
om".
Vlak erna stapte voetbalclub
Be Quick, onder toezicht van
een gelegenheidsbadmeester,
de bron in. Voor zwemoefe-
ningen. Dat het protestantse
team daarna met 0-5 won te
gen de vierdeklasser Eenrum
mag toeval heten.
Pastoor Peters ziet dat nog
steeds als een gênante verto
ning. 'Een beetje afstand kan
geen kwaad, maar dit soort
spot kan niet. Men moet wel
blijven beseffen dat het gaat
om kwetsbare mensen". Pre
dikant P. Beintema kwam
hem meteen te hulp. Hij
maakte zich in de krant boos
dat „uitkledende zieken wer
den bekeken en hun gebeden
werden overschreeuwd. Maak
van de bron geen bron van
leedvermaak".
De scepsis van de Dokkumers
werd flink aangewakkerd
toen de gezondheidsdienst
meldde dat het bronwater
„ernstig vervuild" was. Het
drinken van het heilzame wa
ter werd zelfs afgeraden. He
lemaal koren op de molen
was de uitspraak van archeo
loog Halbertsma dat bezoe
kers zich bovendien naar de
verkeerde bron spoedden. De
'echte' Bonifatius-brons ligt
niet in het boomrijke stads
park, maar in een put onder
het marktplein, was zijn bood
schap: Tedere pelgrim zit dus
verkeerd'.
Bisschop Möller van Gronin
gen (Dokkum ligt in zijn bis
dom) liet zich niet van de wijs
brengen. „Het is onbelangrijk
waar de bron historisch pre
cies heeft gelegen. Religieus
gezien wordt de plaats van de
bron bepaald door de devotie
en het geloof van de mensen".
Pastoor Peters is het daar roe
rend mee eens. „Er is een ver
wijzende betekenis naar
Christus, die de bron van le
vend water is. Zo symbolisch
wil ik het verschijnsel zien.
De bron, in combinatie met
het eigen geloof, kan zodoen
de heilzaam zijn".
Het laatste woord is aan het
echtpaar Brandsma. Want hoe
gaat het nu met Nephtis?
'Geen centje pijn', roept Ype
vanuit Sneek: „Sinds het bad
in de bron is ze kerngezond.
Ze heeft wel 'ns een kuchje,
net als andere kinderen, maar
de oude kwaal is niet terugge
keerd. We blijven blij dat we
dit hebben aangedurfd".
JELLE BOONSTRA
Voormalig
medewerker Moskouse
metropoliet vermoord
MOSKOU Een voormalige
medewerker van metropoliet
Juvenal van Moskou is vorige
week in zijn woonplaats ver
moord. Dit heeft het niet-offi-
ciële persbureau Interfax
woensdag gemeld. Hegumen
Lazar was lid van de commis
sie die zich namens het patri
archaat van de Russisch-Or-
thodoxe Kerk bezighield met
het onderzoek naar de moord
op Aleksander Menj. Deze
progressieve priester werd in
september 1990 met een bijl
om het leven gebracht.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Heteren en te Nleuwe-
roord-Noordscheschut (toez.) G.J.
Mantel te Lopikerkapel. Aangeno
men naar Assen als pred. bljz.
werkz. (geestelijk verzorger psychia
trisch centrum Licht en Kracht) D.
van Veen, pred. voor bultengew.
werkz. te Veenhulzen (geestelijk ver
zorger Inrichtingen van het Ministerie
van Justitie).
Geraformaarde Karkan
Beroepen te Nieuw Weerdlnge (part
time) drs. H.H. Lageveen, kand. te
Drachten; te 's-Gravenhage-West als
geestelijk verzorger van verpleeg- en
verzorgingshuis Uitzicht (part-time)
mw.drs. T. Bergsma te 's-Gravenha-
ge-Oost (part-time), die dit beroep
heeft aangenomen, terwijl ze tevens
part-time werkzaam blijft als predi
kant bl) de Elisabethbode.
Geraformaarde Karkan vrijgemaakt
Beroepen te Hoogvliet-Spljkenlsse
D.W.L. Krol te Aduard'
CONCILIUM:
NIJMEGEN Latijns-
Amerika zit niet te wach
ten op evangelisatie naar
het model van het Vati
caan, waarin de nadruk
ligt op het hiërarchische
kerkmodel. Het continent
heeft behoefte aan een
nieuwe vorm van evange
lisatie waarin de ervarin
gen van de slachtoffers
van de koloniale over
heersing, de indianen,
centraal staan.
Het jongste nummer van het
progressieve theologentijd-
schrift Concilium, dat geheel
gewijd is aan het Columbus-
jaar 1992, is vanuit dit ge
zichtspunt geschreven. Ter
wijl paus Johannes Paulus II
een half jaar geleden het
werk van de Europese missio
narissen roemde, „als we den
ken aan de vruchten van het
geloof op de lange termijn",
leggen de Concilium-auteurs
er vooral de nadruk op, dat de
evangelisatie dienstbaar was
aan de koloniale overheer
sing.
Daardoor ontstond een chris
tendom naar Spaans en Por
tugees model dat echter van
meet af aan vol tegenstrijdig
heden zat. Want naast de poli
tieke en religieuze overheer
sing waren er altijd „profeti
sche geesten" die de schen
ding van de rechten van de
indianen aan de kaak stelden.
De slachtoffers van het kolo
nialisme in Latijns-Amerika
veroordelen niet alleen de so
ciale ongerechtigheid op het
continent, schrijft de Brazili
aanse bevrijdingstheoloog Le
onardo Boff. Zij hekelen ook
het Europese model van do
minantie, dat in Latijns-Ame
rika is toegepast en dat heeft
geleid tot de verwoesting van
eeuwenoude culturen.
Nieuw
Volgens Boff is de evangelisa
tie vanuit het gezichtspunt
van de armen werkelijk
nieuw, omdat kerkelijke lei
ders hierdoor gedwongen
worden echt te kiezen voor de
armen. De nieuwe evangelisa-
Leonardo Boff
tie is meer gebaseerd op het
Evangelie dan op de kerkelij
ke leer, die in de catechismus
is vastgelegd. Zij richt zich
niet op de cultuur van de rij
ken en machthebbers, maar
op de volkscultuur van de on
derdrukten, de zwarten, de
indianen, de vrouwen en
zwerfkinderen.
De nieuwe evangelisatie re
kent bovendien af met de
oude methoden van de missio
narissen en gebruikt nieuwe
modellen in de lijn van de pe
dagogie van de onderdrukten
en van de opvoeding als mid
del tot bevrijding. Zij beklem
toont dat het Rijk Gods wordt
verwezenlijkt vanuit de ar
men en een afwijzing bete
kent van het „anti-rijk", dat
de armen martelt en Gods
naam misbruikt.
Deze vorm van evangelisatie
is nieuw, aldus Boff, omdat zij
leidt tot een nieuwe kerk
waarin de kerkelijke functies
voor allen openstaan, die soli
dair is met de allerarmsten en
betrokken is bij wezenlijke
veranderingen van de samen
leving. De nieuwe evangelisa
tie brengt een nieuwe spiritu
aliteit voort die ertoe leidt dat
in de vieringen van de ge
loofsgemeenschap ruimte is
voor de strijd en de vreugde
van de „gefolterde gemeen
schap".
Onafhankelijk
De Amerikaanse theoloog
Virgil Elizondo, voorzitter
van- het Mexicaans cultureel
centrum in San Antonio
(Texas) pleit voor een „geeste
lijke onafhankelijkheidsver
klaring" van Noord- en Zuid-
Amerika in 1992. De beide
Amerika's moeten de navel
streng afsnijden die hen ver
bindt met moeder Europa en
de westerse beschaving.
Elizondo wil dat er in 1992
voor het eerst een oecume
nisch concilie van de beide
Amerika's wordt gehouden,
waar het opbouwen van een
nieuw Amerika centraal staat.
De aanvang van beide Ameri
ka's moet volgens Elizondo
weliswaar worden gezien als
„de lange en pijnlijke geboor
te van de nieuwe menselijke
persoon - een nieuw mense
lijk individu, een nieuwe
menselijke gemeenschap, be
schaving en godsdienst, een
nieuw mensenras". Maar de
Amerikaanse droom van een
goed leven voor iedereen is
mislukt. Er is een geweldige
toeneming van verarmde, on
dervoede en medisch onver
zorgde mensen in landen
overal in de beide Amerika's
en daarom is een nieuw begin
nodig, aldus Elizondo.
Het Amerikaans concilie zou
volgens Elizondo „misschien
in een tentenstad" bijeen
moeten komen in Teotihua-
can, de aloude stad van de go
den der Azteken, die in d(
zestiende eeuw door d«
Spaanse kolonisator Cortez
werd vernietigd. Vertegen
woordigers van alle belangrij
ke godsdiensten en kerken
alsmede vertegenwoordigers
van de uitgebuite volkeren in
de Amerika's zouden moeten
nagaan, welke elementen van
de verschillende volkeren een
goede bijdrage aan de Ameri
kaanse nieuwe mens zouden
kunnen leveren.
Voorwaarde is dat zij het er
mee eens zijn, dat het de wes
terse Amerikaanse bescha
ving aan menselijkheid ont
breekt, dat lapwerk niet meer
helpt, dat de tekenen van ont
binding en van het einde
steeds duidelijker zichtbaar
worden en dat een radicaal
nieuw begin de enige manier
is om het leven in het komen
de millennium te waarborgen.
Tweeslachtige keuze
A.AN de keuze van president George Bush tot „Man van
jaar" door de redactie van het gerenommeerde Amerikaa jlb
weekblad Time zaten twee opmerkelijke aspecten. Allerei'eu
werd Bush gepresenteerd als een tweeslachtig politii^
krachtig optredend in het buitenland, maar tekortschiet» ,n
in eigen land, waar de economie er beroerd voor staat,
criminaliteit toeneemt en het aantal daklozen groeit. Op
laatste punten wijkt Bush overigens nauwelijks af van
Republikeinse voorgangers.
i
Op het internationale politieke toneel heeft Bush zich
derdaad geprofileerd als een mannetjesputter. Hij stuu
een invasieleger naar Panama om maffiapresident Nori
in de boeien te slaan en voor de Amerikaanse rechter te
pen. En hij reageerde op de Iraakse invasie van Kuwayt
het zenden van een imposante troepenmacht, die zich nu
reed maakt om de oliestaat terug te geven aan de verdrei
emirs.
ONDANKS dat militaire machtsvertoon heeft Bush
dat is dan het tweede opmerkelijke aspect bij de keuze
niet het stigma van een ouderwetse yankee-imperialist f
kregen. Op zich mag dat een diplomatieke prestatie van
maat worden genoemd. De journalisten van Time zijn ei
elk geval voldoende van onder de indruk geraakt om Bi
tot de dominerende krachtfiguur van het afgelopen jaar
bestempelen. )j
ie
Overigens eindigde hij op de hitladder maar net vu
Saddam Husayn. Daarmee wordt aangetoond, dat de m is
van-het-jaar-verkiezing niet veel meer is dan een niet-ona o'
dige journalistieke traditie. De jury vond het uiteinde u
toch iets te ver gaan om de spraakmakende Arabische lei dj
van Irak de eretitel te laten verdienen met het overvallen o:
plunderen van een weerloos land. 'O
AlS we de wereldpolitiek voor het gemak even reducei'3
tot 'mannetjes' dan staan George Bush en Saddam Husayn
dit moment inderdaad als de grote tegenstrevers tegenop
elkaar. De volgorde is willekeurig, de nadere kwalificat^
zijn dat niet. In elk geval in westerse ogen is Bush de vei v
genwoordiger van het goede, Saddam de verpersoonlijk ie
van het kwaad. Democratie en mensenrechten staan teg<n
over dictatuur en wrede willekeur. Sommigen zien daai[r
ook christendom tegenover islam staan en daarmee is dan
volmaakte tegenstelling in zwart en wit bereikt.
K
In het Golfgebied is echter niet alleen sprake van een b
sing tussen twee tegenstrijdige politieke belangen, verto
door twee 'krachtige leidersfiguren' die niet terugdeins j,
voor het gebruik van geweld. Helaas, was het maar zo eiki
voudig. In het conflict staan tevens twee denkwerelden, tv re
culturen diametraal tegenover elkaar. Dat maakt de situa11
des te explosiever en gevaarijker. jjj]
In meerderheid steunen de Arabische regeringen formjj'
het beleid van de Verenigde Naties en de VS. Hoe de 'gevj
ne' Arabieren erover denken is een ander verhaal. OngetVj'
feld speelt voor velen van hen Saddam Husayn de helden
en is George Bush de schurk. Mocht het tot een gewapen
conflict komen dan volgt in de nasleep onvermijdelijk
spijkerharde confrontatie tussen het Westen en de mos
wereld. Ook om die reden moet de wereld vurig blijven
pen dat Saddam Husayn in het nu begonnen diplomatie^
offensief het onderspit zal delven.
f
c ei
-slii_
n li,
itiel
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonde
stukken te bekorten
Roermond (2)
„Volgens de kerkjurist prof.
dr. R. Huysmans spelen in de
gewraakte situatie op het se
minarie Rolduc twee bepalin
gen uit het kerkelijk wetboek
een belangrijke rol. In de eer
ste plaats canon 977 die luidt:
„De absolutie van een mede
plichtige in een zonde tegen
het zesde gebod van de Deca
loog (Gij zult geen onkuisheid
bedrijven) is ongeldig zo
lees ik in de rubriek „Kerk en
Wereld" (van 22 december
1990). Bedreef de conrector
van Rolduc een zonde tegen
het zesde gebod vanwege zijn
verhouding met een student
van Rolduc? Het zesde gebod
luidt: „Gij zult niet echtbre
ken". (Geen van beide boven
bedoelde personen was ge
huwd. De vertaling van Exo
dus 20:14 „Gij zult geen .on
kuisheid bedrijven" (zie bo
ven) stond vroeger ook in vele
katechismussen, maar is on
juist. Dezelfde wijze van den
ken vindt men ook in de
'blauwdruk' van de nieuwe,
door Rome later in te voeren,
Universele Katechismus. In de
behandeling van het zesde en
negende gebod worden een
aantal seksuele afwijkingen
vermeld die niets met de D
caloog te maken hebben. De
gedragsregels worden van
aureool van het gezag van
Decaloog voorzien, een gez
dat in feite niet geldt. Dit k
een dwalend geweten betri-
fende de moraal bevorderen
J.F.J. Jansen,
LEIDSCHENDAM
voor één tientje
per maand!
terre des hOmmes
GIRO 252525
BEEKLAAN 414
2562 BJ - DEN HAAG
TELEFOON 070-637940*
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden
Telefoon: 071 - 122 244
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 uur.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW)
Bij automatische betaling: Bij betaling per acceptgirokaart
per maand f. 25,70 per maand 26,7
per kwartaal 76,60 per kwartaal f. 78,6
per jaar f. 294,30 per jaar 299,3
dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
