„Overheid ontloopt
verantwoordelijkheid
rond wao-problemen'
Samenwerking KLM, British Airways en Sabena van de baan
Tienduizend schoorsteenbranden per jaar
HUIS_
■RAADi
Amerikaanse economie blijft traag groeien
7 Beurs van Amsterdam
Bij medicijngebruik altijd bi jsluiter goed lezen
Tas van de toekomst
„HOE ZIT DAT DAN?'
Autokostenvergoeding
Doe-het-zelf milkshake
19!
lONOMIE
QtidóaQowuvnt
WOENSDAG 2 JANUARI 1991 PAGINA 7
lederlandse
>eren zien
Ikomen met
[4 dalen
EMBURG De boe-
in Nederland hebben
jaar hun inkomen
dalen met 2,4 procent
een stijging van 16,6
icent in 1989, zo blijkt
H een overzicht van het
ropese bureau voor de
tistiek (Eurostat) in Lu-
(nburg. Alleen hun col-
ja's in Frankrijk kregen
Jnaken met een kleine-
[inkomensdaling, name-
4 van 1,9 procent. In
|9 steeg het Franse boe-
jiinkomen nog met 15,6
Beent.
de andere landen moesten
boeren het met veel minder
n. In België zakte het inko-
n in 1990 met 15,2 procent,
in 1989 met 16,5 procent te
gestegen. De Ierse boeren
en hun inkomsten dalen
i tien procent (1989: plus 1,3
leent). De boeren in Duits-
|d verdienden 9,8 procent
ider na in het voorgaande
16,7 procent meer te heb-
binnengekregen. In Lu-
burg bedroeg de daling ze-
procent (1989: plus vijftien
icent), in Griekenland 5,8
cent (plus acht), in Dene
rken 4,7 procent (plus 19,5)
in Groot-Brittannië 3,6 pro-
it (plus 11,7).
mje en Portugal vormen
uitzondering. Hier steeg
boereninkomen met res-
tievelijk 3,6 en 10,5 procent
in 1989 te zijn gestegen met
pectievelijk 1,8 en zeven-
i procent. De uitzonderings-
iitie van de twee landen is
gens Eurostat het gevolg
het feit dat er steeds min-
mensen in de agrarische
tor werken.
WASHINGTON De
meeste sectoren in de
Amerikaanse economie
blijven in 1991 groeien, zij
het in een langzaam tem
po. De export, die in de
eerste drie kwartalen van
1990 ruim zeventig pro
cent van de economische
groei van de VS leverde,
zal voor een deel de
zwakke gang van zaken in
andere sectoren kunnen
opvangen. Dit staat in de
jaarlijkse vooruitblik van
het Amerikaanse ministe
rie van handel.
Er wordt een groei verwacht
van tussen de één en de drie
procent, met een groeipercen
tage van 1,3 a 1,4 als meest
waarschijnlijke uitkomst. Het
ministerie gaat er in zijn rap
port van uit dat de inflatie vol
gend jaar vier a 4,5 procent be
draagt. Dat is iets minder dan
de 4,5 a vijf procent van 1990.
De rente zal iets lager worden
en de werkloosheid loopt iets
op. Naar schatting tussen de
5,5 en de 6,5 procent van de
Amerikaanse beroepsbevol
king zit in 1991 zonder werk.
In 1990 was dat 5,5 a 6 procent.
De gegevens waarop het mi
nisterie zijn ramingen baseert,
zijn inmiddels wat achter
haald. Binnenkort verschijnt
er een economisch rapport van
de regering-Bush met recente
re gegevens.
De sterkste groeiers in de
Amerikaanse economie zijn in
1991 de computersector en de
halfgeleiderindustrie met per
centages van respectievelijk
zes en 8,9. De vliegtuigindus
trie blijft het goed doen met
een groei van 4,6 procent, hoe
wel die groei een stuk kleiner
is dan de 17,9 procent van
1990. Ook de medische indus
trie zal sterk groeien. Het mi
nisterie van handel houdt het
op 7 a 9 procent.
DIRECTEUR DETAM IN NIEUWJAARSREDE:
UTRECHT De over
heid moet de hand in ei
gen boezem steken als het
gaat om de stijging van
het aantal arbeidsonge
schikten in Nederland. De
verantwoordelijke be
windslieden geven „ten
onrechte" het bedrijfs
leven de schuld van de
groei in plaats van met
goede wetgeving te ko
men. Dat zei directeur drs.
B. Vos van de Detam, de
bedrijfsvereniging voor
detailhandel, ambachten
en huisvrouwen, vandaag
in zijn nieuwjaarsrede in
Utrecht.
Vos verweet minister De Vries
(sociale zaken) zich te ver
schuilen achter „collectifeve
onmacht" als verklaring voor
het steeds groeiende leger van
arbeidsongeschikten. Er zijn
wel degelijk manieren om de
stijgende lijn in gunstige zin
om te buigen, aldus de Detam-
directeur.
Vos pleitte er maar weer eens
voor om de taken van de Ge
meenschappelijke Medische
Dienst (GMD) onder te bren
gen bij de bedrijfsverenigin
gen. Dat komt de snelheid van
diagnose, aanpassing van de
arbeidsplaats en herplaatsing
van zieke werknemers ten
goede.
Uitstroom naar de wao kan
veelal worden voorkomen
door aanpassingen aan de ar
beidsplaats. Kosten daarvoor
kunnen worden vergoed door
de aaw. Nu is daar echter een
advies van de GMD voor no
dig, dat vaak maanden op zich
laat wachten. Bedrijfsvereni
gingen werken veel sneller,
aldus Vos.
Het aantal aangiften in het ka
der van de Ziektewet bij de
Detam steeg in 1990 met 6,5
procent tot 830.000. In totaal
werd 685 miljoen gulden uitge-
Minister De Vries van sociale
zaken, die wordt verweten zich
te verschuilen achter „collec
tieve onmacht" als verklaring
voor het steeds groeiende le
ger van arbeidsongeschikten.
FOTO: SP
keerd, een stijging van 13,5
procent. Het aantal wao'ers
ging met 9,7 procent omhoog
tot bijna 55.000. Dat kostte de
Detam 940 miljoen; 12,7' pro
cent meer dan in 1989. Het
aantal aanvragen voor een
ww-uitkering tenslotte daalde
met ruim 3 procent tot 36.000.
Het uitgekeerde bedrag bleef
nagenoeg gelijk op 350 miljoen
gulden.
Overslag
Rotterdamse
haven licht
gedaald
ROTTERDAM De overslag
van goederen in de haven van
Rotterdam is in 1990, in verge
lijking met 1989 jaar, met an
derhalf procent gedaald. Het
Gemeentelijk Havenbedrijf
houdt de totale overslag voor
alsnog op 288 miljoen ton.
Havenwethouder drs. R.M.
Smit, die dit gisteren tijdens de
traditionele oudejaarsbijeen-
komst van de Havenvereni
ging bekend maakte, is on
danks de lichte daling tevre
den.
Smit stoelt zijn tevredenheid
vooral op het feit dat er met
de overgeslagen goederen
„meer is gedaan". „Het 'stre
ven van kwantiteit naar kwa
liteit is in 1990 weer een stapje
naderbij gekomen", aldus
Smit.
In tegenstelling tot de ver
wachtingen op basis van het
eerste halfjaar is de aanvoer
van ruwe olie in Rotterdam
met 1,4 procent gedaald tot
83,5 miljoen ton. De afvoer is
met 3,6 procent tot 4,5 miljoen
ton gestegen. De golfcrisis
heeft volgens Smit een belang
rijke rol gespeeld.
De aan- en afvoer van minera
le olieprodukten is met bijna
acht miljoen ton gedaald tot
29,4 miljoen ton. De overslag
van agrarische bulkprodukten
is met een miljoen ton tot 21
miljoen ton gestegen. De totale
overslag van ertsen en schroot
is met een kleine vier miljoen
afgenomen tot 41,3 miljoen
ton. Volgens Smit het gevolg
van een dalende staalproduk-
tie in de Bondsrepubliek
Duitsland, na een extreem
hoge produktie in '89.
De havenwethouder verwacht
gunstige effecten voor de ha
ven van de snelle eenwording
van de beide Duitslanden
MSTELVEEN De
LM, British Airways en
Belgische luchtvaart-
aatschappij Sabena heb-
;n gisteren in goed over-
g besloten hun samen-
erking in Sabena World
irlines (SWA) met on-
iddellijke ingang te
Voornaamste aanleiding tot
deze toch wel opmerkelijke
beslissing vormen de tegenval
lende resultaten bij de betrok
ken luchtvaartmaatschappijen.
Met name de problemen bij
Sabena, dat een belang in
SWA heeft van zestig procent,
stonden continuering van de
samenwerking in de weg.
Sabena zal British Airways en
de KLM, beide eigenaar van
twintig procent van de aande
len SWA, de reeds geïnves
teerde bedragen van ieders 2
miljard Belgische frank (f 53,5
miljoen) in de loop van 1991
terugbetalen.
Netwerk
SWA ging op 1 januari 1990
van start. De onderneming
hield zich bezig met de ont
wikkeling van een uitgebreid
netwerk, waarbij 75 Europese
steden met elkaar zouden wor
den verbonden met als cen
traal punt het Brusselse vlieg
veld Zaventem. Een woord
voerder van de KLM noemt
drie redenen voor de beëindi
ging van de samenwerking.
Belangrijkste daarvan is de
onzekere situatie bij Sabena,
waarin de Belgische regering
momenteel nog een meerder
heidsbelang heeft van 54,5
procent. De staat zal dit belang
binnenkort via een herkapita
lisatie afbouwen tot 25 pro
cent. Sabena zal dit jaar naar
verwachting een verlies lijden
van vier miljard frank (f 220
miljoen).
Er is inmiddels een nieuwe di
rectievoorzitter
Pierre Godfroid, die bezig is
met een reorganisatieplan.
Centraal daarin staat de conti
nuering van de huidige ker
nactiviteiten en dus is het vol
gens de KLM-zegsman onze
ker of Sabena de forse investe
ringen, die met zijn meerder
heidsparticipatie in SWA sa
menhangen, in de toekomst
nog wel kan en wil betalen.
Als tweede reden wijst de
KLM op de tegenvallende re
sultaten in de internationale
luchtvaartindustrie die ook
British Airways en de KLM
niet ongemoeid laten.
werking stond, maar eerst een
onderzoek wilde, heeft voor de
KLM eveneens een - zij het
beperkte - rol gespeeld.
Hoewel de huidige samenwer
king met Sabena is beëindigd,
houdt de KLM de mogelijk
heid open van andere vormen
van samenwerking met de
Belgische luchtvaartmaat
schappij.
ONSUMENTENINFORMATIE
1
Veel mensen maken zich zor
gen over de bijwerkingen van
de geneesmiddelen die ze slik
ken. Een medicijn heeft naast
zijn bedoelde werking in bijna
alle gevallen één of meer niet
gewenste bijwerkingen. Een
fabrikant is verplicht in de
bijsluiter deze bijwerkingen te
omschrijven. Gelukkig wor
den de bijsluiters steeds vaker
in begrijpelijk Nederlands ge
schreven. Sommige mensen
denken dat wanneer er een
bijwerking wordt genoemd ze
er ook last van zullen krijgen.
Dat is niet zo. In de bijsluiter
moet, als het goed is, een per
centage staan bij de kans op
een ongewenste bijwerking.
Slechts een deel van de men
sen krijgt er mee te maken.
Soms is een bijwerking zo
ernstig dat de toediening van
een medicijn gestaakt moet
worden. Bij een levensred
dend medicijn is dit niet altijd
mogelijk. Om problemen te
voorkomen is het zinvol de
bijsluiter goed na te lezen.
Vaak kunnen er goede tips
worden gegeven om de hin
der zoveel mogelijk te beper
ken. Bij vragen kunt u altijd
uw arts of apotheek raadple
gen.
Naar schatting ontstaan jaar
lijks in Nederland 10.000
schoorsteenbranden. In 2300
jevallen moet de brandweer
iet vuur bestrijden. De scha
de is vaak aanzienlijk. De
meeste branden komen voor
voor- en najaar.
Dat kan volgens de Stich
ting Consument en Veiligheid
te maken hebben met bij
verwarming en met sfeerma
kers zoals een open haard.
Oorzaak is de vorming van
creosoot in het kanaal, een
teerachtige substantie van on-
verbrande deeltjes van de
brandstof, zoals hout of kolen.
In ten minste één op de vijf
woningen brandt weieens de
haard, kachel of open haard.
Er zijn type kachels en haar
den die nauwelijks as geven,
maar in verreweg de meeste
gevallen wordt niet alle
brandstof verbruikt. De open
haard is daarvan een goed
voorbeeld.
Vege
Schoorsteenbranden kunnen
beperkt worden, wanneer de
gebruikers zorgen voor een
optimale conditie van de ka
nalen en de toestellen regel
matig laten controleren en
schoonmaken. Een schoor
steen die constant de afval-
gassen van een open haard
moet verwerken, is een
'broeinest' van creosoot. Als
men die één keer per jaar
(grondig) laat vegen, zit men
bij een brand ook redelijk ge
heid via de rekening bij
de verzekeringsmaatschappij.
Zelfs een klein brandje kan al
flinke schade veroorzaken. Bij
het vegen wordt de teerachti
ge laag verwijderd.
Stoken is een 'kunst', hoewel,
de manier is afhankelijk van
het type kachel, de vorm' van
het schoorsteenkanaal in
vooroorlogse huizen is dat
meestal vierkant opgebouwd
van gemetselde stenen; soms
zit er ook een eternit pijp in
en de constructie van de
uitgang. Lang niet alle kana
len zijn geschikt en moeten
dus worden aangepast. Men
dient eigenlijk het juiste toe
stel bij de juiste schoorsteen te
kiezen. Dat is zeker in huizen
met een open haard niet het
geval. Deze sfeermakers zijn
overigens ook milieuvervui
lers, maar dat is een ander
verhaal.
Tips
Ontstaat er schoorsteenbrand,
dan nooit met water tekeer
gaan. Probeer eerst de klep
waardoor zuurstof wordt aan-'
gezogen te sluiten. Is zo'n
afsluiter niet aangebracht (en
dat komt voor) raak niet in
paniek, maar tracht het zicht
bare vuur te doven met een
deken, met het vloerkleed
desnoods en blokkeer alsnog
het kanaal voor zuurstoftoe
voer. Natuurlijk kan men ook
zand gebruiken als dat toeval
lig voor het grijpen ligt.
Wacht vervolgens een mo
mentje en bel dan uit voor
zorg de brandweer. Hoe
schoorsteenbranden voor een
deel kunnen worden voorko
men staat in de brochure 'Ka
chels, haarden en schoorste
nen'. Gratis te verkrijgen.
Verder informatie via tel.:
06 - 0220220.
Grote weekendtas van linnen met leer van Claudio Ferrici: 'sur
vival bag' voor 260 gulden (op de grond) hand/schoudertas uit
dezelfde lente-collectie, 200 gulden (op de stoel), de kleur is na
turel/mosgroen.
FOTO: PR
Er wordt heel wat afges
jouwd: als we op reis gaan, om
boodschappen te doen; voor
een weekend uit logeren. Na
tuurlijk komt de commercie
aan de wensen van de consu
ment tegemoet. Zeker nu we,
zoals minister Maij-Weggen
wil, de auto uit moeten en de
trein of tram in. Er is immers
geen kofferbak meer om de
boel in te gooien om vervol
gens nog slechts het gaspedaal
in te drukken. Nee, het zelf je
lasten dragen is dan de bood
schap. Kipling heeft daar in
middels een stevig antwoord
op gevonden en het mark-
taanbod tassen flink uitge
breid met een vrouwelijke
collegelijn. Die is opgebouwd
uit drie thema's: „Street Sor
row", „Pacific Palace" en
„Churchill". Ze vertegen
woordigen het concept reizen,
vrije tijd en stad. Speciaal
voor het samenstellen en het
ontwerpen van tassen heeft
het bedrijf Gianfranco Battis-
tini aangetrokken, die samen
met Xavier Kegels (de maker
van Kipling) aan de slag is ge
gaan. De belijning van de tas
sen is eenvoudig. In de 'Paci
fic Palace'-serie zijn sportieve
reismodellen, rugzakken (veel
maten) en A-4 tassen in om
loop gebracht. Het logo is her
kenbaar aan een ronde cirkel
van glanssatijn. In de 'Fun-
factories' van Kipling '91 zit
tasmodel 'Goggles' van semi-
transparant pvc. Nouveauté is
het gebruik van transparant
ABS-materiaal voor ritsaf
werking, gespen en lussen. De
singels zijn van glanzend ny
lon in twee kleuren (te koop
op 120 verkooppunten, in ja
nuari/februari bij Zumpolle).
Het Nederlandse label Clau
dio Ferrici komt voor het
vooijaar met een collectie tas
sen in leer, eveneens van Ita
liaanse origine. In samenwer
king met Italiaanse looiers
werd een keuze gemaakt uit
de beste huiden. 'Rancho Bril-
lant' is een leercollectie in
warm bruin, bordeaux, zwart
en marineblauw. Veel aan
dacht ook voor de reistas
„Travelling" met bijpassende
toilettas (steeds 2-vaks ge
scheiden voor natte en droge
attributen).
Zowel het spul van Kipling
als van Ferrici gaat makkelijk
als handbagage mee in het
vliegtuig. De Bijenkorven
gaan dit jaar Claudio uit Italië
verkopen. En verder is deze
'life style in leer' bij 150 Ne
derlandse verkooppunten aan
te schaffen.
'Pacific Palace', themamodel, 'Pantheon', uit 100% nylon met
jaquard ruitmotief. Verkoopprijs 89 gulden (Kipling).
FOTO: PR
Ingevolge het 'Oortse' belastingregime per 1 januari 1990 mag
een werknemer 44 cent netto per kilometer declareren voor het
gebruik van zijn of haar privé-auto voor zakelijk gebruik. Het
moet dan gaan om zakelijke autoritten met eigen auto, buiten
het woon-werkverkeer om gemaakt (voor dit laatste verkeer
gelden weer andere fiscale regels).
de belastingwetgeving staat dat deze 44 cent netto per kilometer
verband moet houden met vervoer per auto. Onder deze kosten
vergoeding vallen bijvoorbeeld ook parkeerkosten, tolgelden,
stalling- en garagekosten. Worden deze kosten apart, naast de
kilometerprijs vergoed, dan zijn deze vergoedingen onderhevig
aan loon- en premieheffing. Werkgevers hanteren veelal auto
kostenvergoedingsregelingen, waarbij méér dan 44 cent per kilo
meter wordt vergoed. Het meerdere boven 44 cent is dan belast
baar loon, waarover, evenals de hiervoor genoemde kostenver
goedingen, loonheffing en premies sociale verzekeringen zijn
verschuldigd.
Middeling
Belaste kilometervergoedingen (dus boven 44 cent per kilometer
netto) moeten voor de loon- en premieheffing in aanmerking
worden genomen op het moment, waarop ze aan de werknemer
worden uitbetaald. In de praktijk worden deze belastbare kilo
metervergoedingen bij de periodieke salarisbetaling aan de
werknemer verrekend. Voor 'veelrijders' hanteren werkgevers
in vele gevallen een aflopende reiskostenkilometertabel op jaar
basis. Voor de eerste 5000 kilometers wordt bijvoorbeeld 70 per
kilomter vergoed; voor de tweede 5000 kilometers bijvoorbeeld
50 cent per km. en voor de derde 5000 kilometers 35 cent per
km. Op jaarbasis zou dan totaal worden vergoed: 5000 x 70 cent
3500 gulden; 5000 x 50 cent 2500 gulden; 5000 x 35 cent
1750 gulden. Totaal: 7750,—, waarvan belastbaar: 5000 km k (70 -
44 cent) 1300 gulden 5000 km a (50 - 44 cent) 300 gulden 1600
gulden.
In een dergelijke situatie, waarbij onder de 44 cent netto wordt
vergoed, is het wettelijk toegestaan om aan het einde van het
jaar te gaan bekijken of gemiddeld meer dan 44 per kilometer is
vergoed. Belastingvrij mag dan als vergoeding worden gehan
teerd 15.000 kilometers a 44 6.600. In ons voorbeeld is totaal
vergoed 7750 gulden. Het verschil van 1150 (7750 gulden - 6600
gulden) moet dan in januari van het eerstvolgende kalenderjaar
voor de loon- en premieheffing in aanmerking worden geno-
Voordeel
Zonder toepassing van middeling was zoals boven gesteld het
belastbare kilometervergoedingsbedrag 1600 gulden. Na midde
ling is dit nog slechts 1150 gulden. Een belastbaar voordeel van
derhalve 450 gulden. Afhankelijk van het aantal te rijden kilo
meters en door de werkgever te hanteren kilometertabellen
kunnen de na middeling ontstane voordelen nog aanzienlijk gro
ter zijn! De middelingsmethode mag alleen per kalenderjaar
worden toegepast. Bij verbreking van het dienstverband in de
loop van een jaar mag de middelingsmethode meteen worden
toegepast, waarbij de eventuele loon- en premieheffing binnen
één maand na het einde van de dienstbetrekking moet worden
vereffend.
J. RAKERS
milkshakes: de shake 20. Het drankje dankt zijn naam aan het
feit dat het pakje met inhoud twintig seconden moet worden
geschud, alvorens het volume zich vergroot van 200 naar 250
ml en het verandert in een milkshake. De shake bevat melk
met puur sap, druivesuiker en een flinke dosis vitamine C en
geen kleurstoffen. Er zijn vier smaken: vanille, aardbei, choco
en banaan.
