bedrijfsbeleid
ïodig tegen
ingewenste
ntimiteiten
PvdA-cultuur remt vrouwen
Vier mensen gewond na ruzie in drugspand
üeidóaQowuvnt
w
Willem Schaap hield kind over aan de boerenacties
Er is zeker perspectief
voor de publieke omroep
KERSTBOMENOPSLAG ONTRUIMD
NA BEDREIGINGEN EN GEWELD
BRAKS:
Sovjetunie wil Nederlandse
medicijnen zelf verspreiden
Zeventienhonderd keer
te snel op rijksweg
Gewonde bruinvis op
strand Hoek van Holland
GIÜNENLAND
MAANDAG 31 DECEMBER 1990 PAGINA 3
LFZIJL Het was eigen-
een idiote missie, zegt hij
I achteraf. Maar in februari
ideerde hij met duizend
ere boeren op het Binnen-
Willem Schaap, Hollander
geboorte, boer in het Gro
sse Leermens, werd in het
rjaar van 1990 ineens een
ende Nederlander. Hij
dè actieleider van de
r tt rdelijke boeren, hij stond
i weken lang in de vuurli-
is strijdvaardig, maar correct
t nooit grof. Hij sprak ex-mi-
er Braks steevast aan met
ellentie. Een geboren lei-
mag je hem niet noemen,
w dt hij. Eerder verlegen en
vaitggetrokken, maar dit
rjaar nam zijn leven een
iding van 180 graden. Hij is
it meer de oude geworden,
indt zich nu zelfverzeker-
voor de duvel niet meer
bang en een stuk efficiënter
ingesteld.
Schaap, 34 jaar, kwam in 1975
naar het Noorden. Zijn vader,
boer bij IJmuiden, was net
overleden. De veertig hectare
landbouwgrond werd ten bate
van de recreatie onteigend en
zoon Willem zocht een andere
plek om verder te boeren. In
Leermens pachtte hij een 58
hectare groot akkerbedrijf en
ging- als 18-jarig broekie aan
de slag. Vrij snel raakte hij
verzeild in de voorste linie
van de bóeren-bestuurders.
Logisch dat hij lid werd van
de actiecommissie van de Gro
ninger Mij. van Landbouw.
Toen in het voorjaar de grote
boerenactie begon, moest ij
lings een noordelijke actie
coördinator gezocht worden.
Toevallig was Schaap thuis,
toen hij gebeld werd met het
verzoek de actie in het Noor
den te organiseren. En zo trad
hij van de ene op de andere
dag uit de anonimiteit.
„We durfden eerst niet goed,
we wisten niet wat we los zou
den maken. Als ik nu nog aan
het begin denk, krijg ik de
kriebels. Het was eigenlijk een
idiote missie die 18e februari.
Maar toen de boeren de zand
bakken bij het Binnenhof
leegschepten wist ik dat we
een overwinning hadden be
haald. Een blunder van de
eerste orde van de autoritei
ten. Die zandbakken werkten
als een rode lap op een stier".
Hij weet nu nog niet hoe hij
toen, die eerste dagen, op de
been is gebleven. Zijn vrouw
Saskia had de vrijdag vóór de
actie van maandag een auto
ongeluk in Meppel gehad en
lag daar in het ziekenhuis. „Ik
heb haar al die tijd niet kun
nen opzoeken, maar ik belde
elk uur met haar en gaf de
laatste berichten door".
Aanvankelijk zag het er niet
naar uit dat de boeren drie
weken actie zouden gaan voe
ren en wegen zouden blokke
ren. „Als je me dat van tevo
ren had voorspeld had ik je
voor gek verklaard". Het wer
den drie lange weken van ac
tievoeren, waarin hij twee uur
per nacht sliep en voortdurend
op z'n tenen moest lopen. „Ik
moest op mijn qui vive blijven.
De actie zou heel gemakkelijk
mis kunnen lopen als er ie
mand over de schreef zou
gaan. Dat moest te allen tijde
voorkomen worden. Naast ac
tieleider was je ook een soort
brandweerman".
Van het begin af wilde Schaap
zoveel mogelijk openheid.
Naar de pers, naar het publiek
en naar de eigen achterban.
Om de twee uur ging een fax
met laatste nieuws uit naar
alle blokkadepunten. Speciale
koeriers, krantenbezorgers en
helpers, bezorgden de berich
ten bij de actievoerders.
Heeft hij zich tijdens die acties
nooit eens opgewonden? „Na
tuurlijk ben ik wel eens
kwaad geweest. Dan ga ik niet
schelden, maar voorzichtig en
heel gearticuleerd formuleren.
Als je vraagt wat mijn grootste
kracht toen was, is het denk ik
mijn rust en mijn vermogen de
zaak weer te relativeren".
De boerenacties hebben hem
veranderd. Zijn vrouw Saskia:
„Hij denkt nu heel econo
misch, doet alleen zinnige din
gen. Hij heeft ook meer zelf
vertrouwen". Willem: „Toen
ik voor het eerst voor de radio
moest optreden, had ik het
zweet in de handen. Ik zag er
vreselijk tegenop. Maar nu zie
ik nergens meer tegenop. Met
die acties heb ik ook iets aan
gepakt dat ik absoluut niet
kon overzien".
Tijdens de acties heeft Saskia
haar man nauwelijks gezien.
Ja, één keer; hij stond er op
haar in het ziekenhuis op te
halen. Maar eenmaal thuis
moest hij meteen weer terug
naar het actiecentrum. Voelde
zij zich niet eenzaam? „Nee, je
kreeg geen kans zielig te zijn.
Buren en kennissen hielpen
enorm". Willem: „Dat saamho
righeidsgevoel, die solidariteit
is me enorm bijgebleven. We
hebben toen vrienden ge
maakt voor het leven".
Vrijdag 9 maart staakten de
boeren hun acties. Het illuste
re trio, commissaris der konin
gin Wiegel (Friesland), zijn
collega Meijer (Drenthe) en
oud-minister De Koning zette
de akkerbouwproblemen op
een rij en kwam tot de conclu
sie dat de graanprijs negen
procent omhoog moest. Prach
tig mooi. maar sinds die tijd is
de prijs alleen maar gedaald.
Ziet Schaap nog toekomst voor
de akkerbouw? „Op de lange
termijn wel, maar ik zal de
slag niet overleven. Ik hoor bij
de honderden afvallers".
Wat heeft hij aan de boerenac
ties overgehouden, een kater?
Het antwoord is verrassend:
„Nee, een kind: het derde".
Saskia trots: „Ons actiekind".
CEES STOLK
a !N HAAG Een werk-
ver moet binnen zijn
drijf zodanige omstan-
[heden scheppen dat
gewenste intimiteiten
min mogelijk kunnen
zwjorkomen.
dient hij een eventueel on-
Ivenste cultuur op het werk
13(1 bestrijden. Zo'n cultuur kan
iaah uiten in bijvoorbeeld sek-
;el getinte opmerkingen,
lappen" en plaatjes aan de
ur. Ook moet gezorgd wor-
voor een goede verlichting
goede afsluitbaarheid van
erdrkvertrekken, vooral bij
je)nd- en nachtwerk.
staat in een gisteren be-
adgemaakte aanbeveling
■•un de Stichting yan de Ar-
'an d. Volgens de stichting,
neijiarin de organisaties van
rkgevers en werknemers
nenwerken. is een goede
r~l ïpak van ongewenste inti-
ieiten in het belang van alle
tijen op het werk. Zowel de
•ksfeer als de produktiviteit
en kwaliteit van het werk
wordt er positief door beïn
vloed. Werknemers die zich
schuldig maken aan ongewen
ste intimiteiten, kunnen vol
gens de stichting berispt wor
den, een negatieve aanteke
ning krijgen in hun beoorde
ling, overgeplaatst worden en,
in zeer ernstige gevallen, op
staande voet of met een ont
slagvergunning van de direc
teur van het gewestelijk ar
beidsbureau ontslagen worden.,
In overleg met de werknemers
dient in de bedrijven een ver
trouwenspersoon te worden
aangesteld, waarbij het voor
de hand ligt om daarvoor een
vrouw te nemen. Die vertrou
wenspersoon is er onder meer
voor de eerste opvang en door
verwijzing en het bijstaan van
mensen die een klacht willen
indienen. Ook moet de ver
trouwenspersoon de onderne
mingsraad en -leiding van ad
vies dienen! De Stichting van
de Arbeid wijst nog op de
noodzaak om goede waarbor
gen te scheppen voor privacy
(van zowel klagers als aange
klaagden), anonimiteit en ge
heimhouding.
Pauze
Prinses Margriet (tweede van rechts), haar man Pieter van Vollenhoven en hun vier zonen nemen,
met een glaasje sterke drank, even pauze tijdens hun ski-vakantie in het Oostenrijkse Saalfelden.
FOTO: EPA
VLAARDINGEN De
Vlaardingse politie heeft gis
termorgen een opslagplaats
voor kerstbomen ontruimd,
die aan een groep jongeren
was toegewezen. De politie be
sloot tot ingrijpen nadat zater
dagnacht twee agenten door
een groep van zestig jongeren
werden bedreigd met steniging
en hun surveillancewagen
werd vernield. De nachten er
voor verschillende vernielin
gen hadden aangericht en pas
serende auto's met stenen had
den bekogeld.
Dè verzameling kerstbomen,
in totaal zo'n tweeduizend, is
inmiddels afgevoerd. De bo
men zullen bij de Afvalver
werking Rijnmond worden
vernietigd. Eén jeugdige
Vlaardinger is aangehouden
wegens het bekogelen van au
to's. Een andere verdachte kon
nog niet worden opgepakt om
dat hij is ondergedoken. De
politie heeft, na overleg met
burgemeester Van Lier van
Vlaardingen, besloten een ex
tra team in te zetten om de
jongeren in de gaten te hou-
(Vervolg van de voorpagina)'
HILVERSUM Braks
wil zich direct op 2 januari
storten op de problemen
die de publieke omroep te
wachten staan. „Natuur
lijk ken ik de grote lijnen
van het rapport McKin-
sey. Vanaf 2 januari zal ik
me in de details gaan ver
diepen. Maar nogmaals, ik
heb er alle vertrouwen in
dat er wel degelijk per
spectief is voor de publie
ke omroep".
Dat de omroepwereld voor
mogelijk turbulente tijden
staat, schrikt Braks niet af.
„Dat maakt het juist aantrek
kelijk. Ik heb mij altijd bezig
gehouden met vernieuwingen.
Toen ik ruim tien jaar geleden
in de'landbouw stapte, zei men
dat er voor die landbouw geen
perspectief was. Dat is er wel,
heb ik altijd volgehouden, als
je je maar aanpast en ver
nieuwt. En inmiddels is dat
ook gebleken. Datzelfde geldt
voor de publieke omroep".
Braks erkent dat omroepen
mogelijk nauwer zullen
moeten gaan samenwerken.
„We zullen aan de ene kant de
hokjesgeest moeten verlaten.
Maar anderzijds zullen we ons
sterk moeten blijven maken
voor de eigen identiteit. Als
dat goed gebeurt, zal de kwali
teit van de publieke omroep
wel eens zodanig kunnen zijn,
dat we mensen moeten aan
trekken."
De oud-bewindsman gaf gis
teravond toe dat hij wel ver
rast was toen men hem bena
derde met de vraag om voor
zitter van de KRO te worden.
„Ik heb wel aan dat idee
moeten wennen. Maar dat ge
wenningsproces is inmiddels
omgeslagen in een zeker en
thousiasme. Overigens heb ik
direct bij mijn aftreden al ge
zegd dat ik rond de kerstdagen
wel iets nieuws zou hebben.
Alleen dat het dit zou worden
had ik niet kunnen bevroe
den".
Door de benoeming van Braks
per 1 april tot voorzitter van
de KRO, trekken vanaf dan
bij vier van de acht grote
omroeporganisaties in Hilver
sum oud-politici aan de touw
tjes. Bij de VARA heeft oud
kamerlid en ex-minister Van
Dam het voor het zeggen; het
voorzitterschap van de AVRO
berust bij Wallis de Vries (oud-
kamerlid en oud-staatssecreta
ris) en de Veronica Omroep
Organisatie heeft oud-staatsse
cretaris Van der Reijden als
voorzitter.
Braks werd op 23 mei 1933 ge
boren in Odiliapeel en woont
in Sint-Michielsgestel. In 1965
behaalde hij aan de Land
bouwhogeschool in Wagenin-
gen het diploma landbouw
kundig ingenieur. Via banen
bij het ministerie van land
bouw en visserij, de Europese
Gemeenschap (EG) in Brussel
en de Noordbrabantse Christe
lijke Boerenbond, belandde hij
in 1969 als landbouwraad bij
de permanente vertegenwoor
diging van ons land bij de EG.
Hij bleef dat tot 1977 toen hij
zijn loopbaan in de landelijke
politiek begon.
In 1977 werd Braks CDA-ka-
merlid. In het eerste kabinet
Van Agt (maart 1980-septem-
ber 1981) werd hij minister
van landbouw en visserij. Die
functie bekleedde hij ook in
drie kabinetten Lubbers van
november 1982 tot zijn terug
treden in september 1990.
In het nieuws
Braks die na zijn aftreden als
minister in het nieuws bleef
door zijn voorzitterschap van
het comité van aanbeveling
voor de inzamelingsactie voor
Oost-Europa, wil politieke
contacten blijven houden. De
nieuwe functie is voor hem
geen reden zich terug te trek
ken als kandidaat voor de Eer
ste Kamer.
CIOLOGE IN UNIVERSITEITSBLAD
afk
'RECHT Vrouwen die lid
van de PvdA en actief
worden in de partij, ko-
'in van een koude kermis
r_. Ze stuiten op mensen die
r°l( aar met ingewikkeld taal-
lan iruik bestoken, universitair
ichoolden die iedereen plat-
en carrièrremakers die
een eng ons-kent-ons-sfeer-
opereren. Ze treffen kort-
een PvdA aan die als
Ikspartij van zichzelf is ver-
blijkt uit onderzoek dat de
rechtse sociologe drs.' fi
'i rmeulen heeft gedaan naar
belemmeringen die de
luwelijke leden 'van de
rechtse afdeling van de
dA ondervinden als ze
n partij actief willen wor-
n. De PvdA in het Utrechtse
leden van wie 670
ouwen. Slechts vijftig vrou-
stkin zijn min of meer actief,
rest betaalt alleen het lid-
ipatschap. Voor haar onder-
ik, waarvan de resultaten
zijn gepubliceerd in het week-
blad van de universiteit van
Utrecht, bezocht Vermeulen
ondermeer afdelingsvergade-
nngen en hield ze een enquete
onder alle vijftig actieve en
tweehonderd niet-actieve
vrouwen.
Uit het onderzoek blijkt dat de
niet-actieve vrouwen best be
reid zijn om zich in te zetten
voor de partij. Ze doen dat
niet, omdat ze er de kans niet
voor krijgen. De cultuur van
de PvdA stoot de niet-actieve
vrouwen af. Op de PvdA-bij-
eenkomsten is een kleine ge
sloten groep leden aanwezig
die de sfeer voor het grootste
deel bepaalt, zegt Vermeulen
in de „Nieuwsbundel" van de
Utrechtse universiteit. Er
wordt in ingewikkelde termen
gesproken over gedetailleerde
kwesties en officiële nota's en
niet over wat de mensen echt
bezig houdt. De paar vrouwen
die op de bijeenkomsten aan-
Bekonkeld
Vermeulen constateert ook dat
er bij de PvdA een groot infor
meel circuit bestaat dat buiten
staanders op een afstand
houdt. Zo kreeg ze van een
partijlid te horen dat je na af
loop van de eigenlijke verga
dering naar een bepaald café
in Utrecht moet gaan als je
echt wil weten wat er in de
partij gaande is. Daar wordt
alles „bekonkeld". Bovendien
is er een florerend „telefoon
circuit" en een „spoorwegcir
cuit".
Ook het verband tussen de
PvdA-groepering „Rooie
Vrouwen" en de actieve vrou
wen schrikt niet-actieve vrou
wen af. Het merendeel van de
actieve vrouwen beschouwt
zichzelf als een „Rooie
Vrouw" terwijl veel niet-actie
ve vrouwen juist een negatief
beeld van die club hebben. Die
is naar hun smaak veel te ra
dicaal.
Ook de structuur van de PvdA
is, volgens de onderzoekster
erg ingewikkeld. De commu
nicatie binnen de partij is for
meel goed geregeld maar in de
praktijk komt er weinig van
terecht. Informatie wordt ge
brekkig doorgespeeld met alle
verwarring van dien.
Vermeulen vindt dat de PvdA
zich zou moeten bezinnen op
de gesloten partij-cultuur. Ver
der moeten de Rooie Vrouwen
zich op een groter publiek
gaan richten door aansluiting
te zoeken bij andere vrouwen
organisaties. De communicatie
moet beter en de activiteiten
van de verschillende afdelin
gen moeten beter op elkaar
aansluiten. Ook via thema
avonden zouden niet-actieve
leden op basis van de eigen in
teresse' meer bij de partij
moeten worden betrokken.
Dringen
Stilte voor de storm op perron
12 van station Den Haag Cen
traal. De Nederlandse Spoor
wegen verwachten dat het van
af morgen dringen wordt op de
perrons en in de treinen. Via
advertenties in de dagbladen
gaan de spoorwegen het pu
bliek begrip vragen voor het
ongerief dat de komende tijd
tussen de rails te verwachten
is veroorzaakt door omder-
meer de invoering per 1 janua
ri van de OV-jaarkaart voor
studenten. NS leggen in de ad
vertentie uit dat de „verstop
ping" van Nederland niet in
een dag is op te lossen en dat
de reizigers vanwege capaci
teitsgebrek tijdelijk maar
moeten inschikken. Tijdelijk
want als het toekomstplan Rail
21 wordt uitgevoerd moet het
allemaal weer beter worden,
beloven de spoorwegen. Ook
komt er een foldertje met tekst
en uitleg over het ongerief dat
de reizigers wacht. Dat papier
tje kunnen de conducteurs en
lokettisten aan de klanten ge
ven als ze het vanwege de
drukte zelf te druk hebben om
de reizigers uitgebreid te
woord te staan.
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
ctievoerders
rijgelaten
,KEL De rijkspolitie
Jifèft de acht vredesactivisten
vrijdag werden aangehou-
n bij de vliegbasis Volkel,
terdagavond vrijgelaten,
acht waren ingesloten in
politiebureaus van Veghel
Uden, nadat zij de hekken
n de vliegbasis op verschil-
hde plaatsen hadden doorge
Ze wilden de basis een
„vredelievende bestemming"
geven.
Zaterdagochtend hebben ook
de laatste vredesactivisten het
vredeskampje in Zeeland
(Noord-Brabant) verlaten. Dat
kampje was opnieuw opgesla
gen, nadat het vrijdagochtend
door de politie was opgebro
ken op basis van een door de
burgemeester van Zeeland in
gestelde noodverordening. Een
van de actievoerders die daar
bij werd aangehouden, zit nog
steeds vast op grond van de
vreemdelingenwet.
KIND UIT AUTO GESLINGERD
ARNHEM Vier mensen,
waaronder een kind van
twee jaar, zijn zaterdagnacht
gewond geraakt na een
drugsruzie in Arnhem. Eén
yrouw verblijft nog in het
ziekenhuis met een gebroken
sleutelbeen en glaswonden in
het gezicht.
Volgens de Arnhemse politie
begon de ruzie tussen een
veertigjarige Arnhemmer en
een 27-jarige man uit Eiber
gen. De Arnhemmer verbleef
met zijn vrouw en tweejarig
dochtertje in een drugspand in
de Arnhemse wijk 't Broek.
De man uit Eibergen kwam bij
hem cocaïne halen. De Arn
hemmer verliet het pand even
om de gevraagde drugs te ha
len. Bij terugkomst beschul
digde hij de Eibergenaar ervan
dat deze zijn vrouw probeerde
te versieren en stak hem met
een mes in het bovenbeen. De
gewonde man zocht dekking
achter een hobbelpaard en
sprong even later met hobbel
paard en al door een ruit van
de eerste verdieping naar be
neden.
Toen de politie arriveerde
stapte het Arnhemse gezin net
in de auto op weg naar huis.
De Arnhemmer probeerde te
vluchten en reed in een bocht
met hoge snelheid tegen een
lichtmast. Het kind werd me
ters ver uit de auto geslingerd.
Na observatie in het zieken
huis kon het tweejarige kind
naar huis. Ook de vrouw raak
te gewond. Zijligt nog in het
ziekenhuis.
De Arnhemmer zelf werd aan
gehouden op verdenking van
drugsbezit, handelen in drugs,
bedreiging, zware mishande
ling en poging tot doodslag.
Pas gisteren bleek op het poli
tiebureau dat hij een gebroken
sleutelbeen opgelopen heeft.
USKE EN WISKE
DE GOALGETTER
kaaJJ/v?# /ft
n"wr BUflfflU
m Ot 6£Vf)ly-
unisDimnuR
DEN HAAG De Sovjet-autoriteiten willen de medi
cijnen die de stichting Voedselhulp aan Russen naar
Moskou wil sturen, verspreiden via het ministerie van
volksgezondheid in Moskou. De stichting, die de distri
butie in eigen hand wil houden, heeft dat uit Moskou
vernomen.
De nieuwe voorzitter van de stichting, jhr. mr. F. Sickinghe,
heeft dat gisteren bevestigd. Het bestuur heeft altijd op het
standpunt gestaan dat de stichting zelf zo veel mogelijk de distri
butie van voedsel en medicamenten zal verzorgen. De Neder
landse actie voor hulp aan de Sovjetunie heeft ruim 20 miljoen
gulden opgebracht.
„We zullen het bericht eerst nog eens terdege natrekken", aldus
Sickinghe. „Als het waar blijkt te zijn, gaan we daarover over
leggen met de autoriteiten". In de tweede week van januari ver
trekt een delegatie van de stichting naar de Sovjetunie om de
distributie voor te bereiden. Volgens Sickinghe bestaat het ge
zelschap uit mensen die goed op de hoogte zijn met de situatie in
de Sovjetunie.
Sickinghe zegt niet te weten wanneer de eerste zending medicij
nen en voedsel naar de Sovjetunie gaat. Half januari moeten de
plannen wat duidelijker zijn, zo hoopt het stichtingsbestuur.
„Het is verstandig om eerst te denken en dan pas te doen. We
hebben daar te maken met een logge machinerie, waar Neder
landers niet erg op ingesteld zijn".
Rotorblad breekt af
van helikopter KLM
SCHIPHOL Vlak na de
landing op het booreiland De
Logger, vijftig kilometer ten
noordwesten van Den Helder,
is zaterdag één van de rotor
bladen van een KLM-helikop-
ter afgebroken. Bij het onge
luk deden zich volgens een
KLM-wwordvoerder geen
persoonlijke ongelukken voor.
De piloot van het hefschroef-
vliegtuig voelde een trilling
waarna het blad vanaf de aan
hechting bij de rotorkop af
brak, tegen de cockpit botste
en vervolgens in zee terecht
kwam. In de helikopter be
vonden zich tien passagiers en
drie bemanningsleden.
Na het incident is een onder
zoek ingesteld. Volgens de
KLM-woordvoerder worden
alle zeven helikopters van het
type Sikorsky S-61N van de
luchtvaartmaatschappij voor
lopig aan de grond gehouden.
De KLM bekijkt hoe de heli
kopter weer van het boor
eiland af moet.
DRIEBERGEN Op de autosnelweg A-12 (Utrecht - Arnhem)
bij Bunnik zijn gisteren bij een snelheidscontrole 1.750 overtredin
gen geconstateerd. Dat heeft de de Algemene Verkeersdienst van
de rijkspolitie te Driebergen gisteravond meegedeeld. Vooral bui
tenlandse bestuurders Duitsers en Italianen reden vaak te
hard. Door de motordienst werd er onder deze categorie voor
4.100 gulden direct aan boetes geïncasseerd. Ook Nederlandse be
stuurders, terugkomend van een wintersportvakantie, overtraden
de snelheidslimiet van maximaal 100 kilometer die daar ter plaat
se geldt. De hoogst gemeten snelheid was 167 kilometer per uur.
ROTTERDAM Op het strand van Hoek van Holland is gister
morgen een vrouwtjesbruinvis aangespoeld met verwondingen aan
haar buik. De Rotterdamse politie en medewerkers van het plaat
selijke vogelasiel hebben het 1,60 meter lange zoogdier verzorgd
en nat gehouden totdat het 's middags kon worden overgebracht
naar het Dolfinarium in Harderwijk. Volgens een politiewoord
voerder verkeert de bruinvis ondanks de verwondingen in een re
delijke conditie. Het is volgens de woordvoerder de derde keer in
twee jaar dat er een bruinvis aanspoelt op de Nederlandse kust.
