Uitbreiding van
macht Gorbatsjov
Heeft u melk
poeder voor
mijn baby V
Irak wil Kuwayt
verlaten in ruil
voor olieveld
Britse premier Major midden
in ruzie over zwarte kandidaat
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HA (BUITENLAND
CcidaeSou/uvnt
WOENSDAG 5 DECEMBER 1990 PAGINA 5
^Verkiezings
strijd Polen
8ene u
n)lei Ijkt Op
5a«irdinaire ruzie
listai
ui^VARSCHAU „Ik hoop dat
jdereen in Polen en in de
ek. eje wereld ons goed hoort als
n tel :e roepen Weg met walesa".
00 )ie hartekreet slaakte Stanis-
n'nl iw Tyminski met Walesa
rect< anstaande zondag strijdend
en v m het presidentschap van Po-
:en :n gisteren tijdens een
ne.n erkiezingsbijeenkomst in
;etiri astrzebie.
Cerder had Walesa zijn rivaal
- litgemaakt voor „een werk-
1 uig van de communisten". De
ntlatingen van Walesa en Ty-
F- ninski maken duidelijk dat de
<0) verkiezingscampagne in Polen
net de dag onverkwikkelijker
yordt.
["yminski en zijn Peruviaanse
vrouw Graciela gingen hun
lanhang in Jastrzebie luid
keels voor in de kreet „Weg
kg net Walesa" „Er is teveel
ingst in dit land, teveel nega-
ieve propaganda, er zijn te-
zii, ^eel van die dolle honden",
.meldde Tyminski, uitvallend
vaj ïaar het kamp van Walesa.
n di Die noemde op zijn beurt voor
1(j le Poolse televisie de aanhang
an Tyminski een maffia-ben-
alleïPe en herhaalde een eerder ge-
eng lane beschuldiging dat de in
frae
'anada miljonair geworden
deu >00^ W0I"dt gesteund door ex-
communisten en de geheime
he jekomen. Tot ieders verras-
iing slaagde hij er tijdens de
■erste ronde van de presi
dentsverkiezingen in premier
Tadeusz Mazowiecki uit te
'uitschakelen voor de tweede ron
de. In de Poolse media, die
oornamelijk op de hand zijn
an Walesa, wordt doorlopend
campagne gevoerd tegen Ty
minski.
Een uit het Canadese Toronto
afkomstig echtpaar Fox, dat
zei Tyminski goed te kennen,
mocht gisteravond voor de
Poolse televisie verhalen afste
ken over de Poolse zakenman.
Volgens het echtpaar Fox slaat
Tyminski zijn vrouw, weigert
hij eten te kopen voor zijn ge
zin en heeft hij regelmatig
driftbuien waarbij hij met
meubelstukken smijt.
President Bangladesh
wijkt voor oppositie
DHAKA De president van Bangla
desh, Husayn Mohammad Ershad, is
gisteren met onmiddellijke ingang af
getreden. Hij deed dat onder druk van
de oppositiepartijen, die het openbare
leven in heel Bangladesh door een al
gemene staking hadden weten te ont
wrichten Duizenden Bengalezen be
toogden in steden door heel het land
en eisten het directe aftreden van de
president die in 1982 bij een staats
greep aan de macht kwam. Voor za
terdag heeft Ershad een speciale zit
ting van het parlement bijeengeroe
pen om een vice-president uit de op
positiepartijen te kiezen die een voor
lopige regering leidt tot er algemene
verkiezingen worden gehouden
LONDEN Tijdens zijn
eerste week als Britse
premier zit John Major al
direct midden in een
heftige discussie over ra
cisme.
John Taylor, een advocaat,
is namens de Conservatieve
regeringspartij door het dis
trict Cheltenham kandidaat
gesteld voor de tussentijdse
verkiezingen voor het La
gerhuis. Taylor zou het eer
ste zwarte Conservatieve
Lagerhuislid moeten wor
den, maar volgens de leden
in Cheltenham is zijn kan
didatuur min' of meer van
boven opgelegd. Het is be
kend dat de Conservatieven
al enige tijd proberen een
zwarte kandidaat te vinden
in de hoop op die manier
meer 'zwarte stemmen'
voor zich te winnen. Niet
alle leden van de partij zijn
het daar echter mee eens.
Sommigen zeggen ronduit
geen zwart parlementslid te
willen hebben.
In het parlement heeft Ma
jor, die de kandidatuur van
Taylor steunt, opnieuw be
nadrukt dat er binnen de
Conservatieve partij geen
plaats is voor racisme, in
welke vorm dan ook.
Eerder al had hij uitgeroe
pen dat er „geen kunstmati
ge obstakels van achter
grond, religie of ras" moch
ten zijn.
Militante moslims
in India gedood
SRINAGAR Indiase grenswachten
hebben gisteren tweeëntwintig ver
meende militante moslims gedood nadat
die illegaal vanuit Pakistan India waren
binnengekomen. De moslims waren in
de Kashmir-vallei de grens overgesto
ken, waarna een vuurgevecht ontstond
toen ze op de grenswachten stuitten.
Drie voortvluchtige moslims wordt nog
gezocht. India heeft het buurland Pakis
tan er herhaaldelijk van beschuldigd
militante moslims te trainen voor de
strijd voor onafhankelijkheid van de
Kashmir-vallei, waar de meerderheid
van de bevolking moslim is. Pakistan
ontkent de beschuldigingen, maar zegt
dat de bewoners van Kashmir het recht
tot zelfbeschikking hebben.
Meerpartijenstelsel Zambia
LUSAKA Het parlement van Zambia
heeft unaniem ingestemd met het wetsvoor
stel een meerpartijenstelsel in te voeren. De
afgelopen zeventien jaar was de Verenigde
Nationale Onafhankelijkheidspartij (UNIP)
de enig toegestane partij in het land. Presi
dent Kenneth Kaunda en de UNIP komen
met de nieuwe wet tegemoet aan de wensen
van een groeiend deel van de bevolking die
politieke hervormingen eist.
De wet wordt nu voorgelegd aan Kaunda
die binnen drie weken zijn goedkeuring
moet verlenen. De president voerde in 1974
het eenpartijregime in.
Hij geeft nu toe aan de wens van de bevol
king, maar vreest niettemin dat een meer
partijenstelsel de tegenstellingen tussen de
verschillende stammen in het land zal bena
drukken.
MOSKOU Het dage
lijkse Sovjetparlement, de
Opperste Sovjet, heeft gis
teravond ingestemd met
een plan van Sovjetpresi
dent Michail Gorbatsjov
voor grondwetswijzigin
gen om de macht van de
president te vergroten.
De maatregel geldt voor een
overgangsperiode, tot aan de
ondertekening van een nieuw
unieverdrag, dat de bevoegd
heden moet regelen tussen de
centrale regering in Moskou
en de 15 republieken waaruit
de Sovjetunie bestaat. De wet
op de grondwetswijzingen
moet na behandeling in diver
se commissies naar het grote
Congres van Volksafgevaar
digden.
Intussen houdt de positie van
de onlangs als minister van
binnenlandse zaken ontslagen
Vadim Bakatin de gemoederen
bezig. Volgens de Pravda
wordt Bakatin wellicht door
president Michail Gorbatsjov
benoemd tot vice-president.
Daarmee wordt nieuw voedsel
gegeven aan de discussie over
Vadim Bakatin
foto: ap
de betekenis van het vertrek
van de hervormingsgezinde
Bakatin.
Dc krant baseert de veronder
stelling op een uitspraak van
Gorbatsjovs woordvoerder Vi-
taly Ignatenko. „Ik kan het u
niet zeggen. De kwestie is nog
niet in overweging genomen".
Kennelijk is voor de Pravda
het uitblijven van een ontken
ning genoeg om te veronder
stellen dat een benoeming van
Bakatin tot de reele mogelijk
heden behoort.
Het vertrek van Bakatin bij
het ministerie dat onder meer
verantwoordelijk is voor de
binnenlandse ordehandhaving,
werd in conservatieve kringen
met instemming ontvangen.
Bestuurders en parlementa
riërs van republieken die op
meer autonomie aansturen be
treurden daarentegen zijn ver
trek, omdat Bakatin onder hen
populair is vanwege het feit
dat hij de politiediensten op
dracht gaf zeer terughoudend
op te treden tegen vreedzame
demonstranten die voor regio
nale onafhankelijkheid be
toogden. Als Bakatin vice-pre
sident wordt, betekent dat
voor hervormingsgezinde par
lementariërs dat Gorbastjov
slechts een schijnbeweging
heeft gemaakt naar rechts om
vervolgens de progressieve
vleugel binnen de regering te
versterken.
Arrestatie
De Liberiaanse rebellenleider Prince Johnson, links achter, brengt twee gevangenen op. Hij kreeg
ze te pakken, toen hij na een periode van betrekkelijke rust in de hoofdstad Monrovia restan
ten aanviel van wat eens het leger was van president Samuel Doe.
foto: ap
(Van onze speciale
verslaggever
Paul de Schipper)
BAGHDAD Dezer da
gen hangt Baghdad vol
met teksten uit het evan
gelie van Johannes:
„Vrede laat ik u, maar
vrede geef ik u".
Affiches met duiven en palm
takken kondigen 'Het Wereld-
vredesfestival van Irak' aan.
Uiterlijk wijst niets erop dat
het land van Saddam Husayn
zich voorbereid op een oorlog,
of het moet de soldaat zijn,
achter zijn stuk luchtdoelge
schut daarginder op dat hoge
gebouw, naar wie ik elke mor
gen kan zwaaien. Toch is de
realiteit harder, er woedt een
stille strijd: die om schaarse
voedingsmiddelen, waarvoor
ouders met kinderen de tol be
talen.
„Het dagelijks leven in Bagh
dad is niet anders dan vroe
ger", zeggen de Iraki's. „Al
leen de prijzen en het brood en
de melk, dat zijn de proble
men'In een supermarkt in
Rasheed Street staat Ibrahim
verlangend met een blik
melkpoeder in zijn handen. Er
hangt een prijskaartje aan.
Vijftig dinar staat er in het
Arabisch. Omgerekend is dat
250 gulden „Milkpowder for
my baby", zegt Ibrahim en zet
het blik met een zucht neer.
Hij kan het niet betalen. Ibra
him is soldaat. Hij zegt dat hij
in het leger maar 100 dinar
per maand krijgt, 's Avonds
verdient hij nog wat bij als
taxichauffeur, maar dat helpt
ook niet veel. „You milkpow
der for my baby?", vraagt
Ibrahim. „Mijn dochter is twee
maanden oud. Ze krijgt de
borst, maar mijn vrouw heeft
niet genoeg melk. Vannacht
heeft ze de hele tijd liggen
huilen. Wat moet ik doen?".
Het brood, de rijst, graan en
mais mogen in Irak dan op de
bon zijn, het melkpoeder
schaars, maar het fruit barst
uit de winkels: sinaasappels,
tomaten, appels, paprika, al
wat je wilt. Niet voor niets
heet het hier 'Land van de
vruchtbare halve maan'.
Edammer kaas
Ergens ligt een bol Edammer
kaas, in rood papier verpakt.
De prijs: een tientje. In een
boekwinkel vind ik een boekje
met de titel 'Van Nebucadne-
zar tot 'Saddam Husayn'. De
eerste regel: „Babyion herrijst
in een glorieuze tijd."
Op hamsteren staat sinds 20
november de doodstraf. Alle
Iraakse boeren hebben tot
vandaag de tijd gekregen om
hun oogst in te leveren bij de
verzamelpunten van het
Staatsbedrijf voor Graanver-
werking. De boeren krijgen
een garantieprijs van 6.000
gulden per ton graan.
Soms voert de Japanse ambas
sadeur Ku.ria Katakura zelf
zijn kippen. „Ik was-12 jaar
toen bij ons de oorlog voorbij
was. Daarna heb ik altijd ge
dacht: zorg dat er voorraad is
als er crisis komt". Katakura
hoedt niet alleen een van de
grootste gijzelaarscontingenten
in Baghdad, tweehonderd
mensen, maar ook een respec
tabel aantal patrijzen, hanen
Een moeder zit bezorgd bij haar kind in een ziekenhuis in Baghdad, waarin het is opgenomen
wegens ondervoeding, die is veroorzaakt door het eten van eenzijdige voeding. foto ap
Duizenden brieven voor gijzelaars
BAGHDAD „Ik ben twaalf jaar en ik hou niet van sper-
ciebonen, afwassen en oorlog. Ik hoop dat ze jullie gauw
vrijlaten, groetjes Marleen Mulder uit Assen". Het is zomaar
een briefje uit de enorme stapel post die de afgelopen weken
is binnengekomen bij de Nederlandse ambassade in Bagh
dad. Duizenden zijn het er,, allemaal gericht aan de 'gijze
laars', 'de gevangenen van Baghdad' of aan de Nederlandse
ambassade. „Ik vind het fantastisch", zegt Cor Hese, inte
rim-kanselier van de ambassade, „en het wordt door de gij
zelaars ontzettend op prijs gesteld. Als de post hier binnen
komt. zie je de een na de ander binnenkomen en alles door
lezen. We kunnen niet iedereen terugschrijven, maar we
proberen zoveel mogelijk mensen te bed^ken". Wijzend
naar de gezellig rommelige leestafel zegt hij: „Weet je? Als je
duizend kaarten krijgt, staat er nog een veelvoud van Ne
derlanders achter die aan ons denken. Dat idee van medele
ven is toch een geweldige steun voor de gijzelaars".
en een hoenderhok vol kip- Baghdad is de stad van de gij
pen. Zijn residentie heeft hij zeiaars: Japanners, Italianen,
omgebouwd tot een lawaaiig Nederlanders, Ieren en andere
boerenerf. Bovendien kweekt nationaliteiten. Baghdad is de-
hij boontjes. zer dagen ook de stad van het
driedaags vredesfestival en de
Christelijke Conferentie voor
Vrede. Het festival is afgelo
pen zondag begonnen in een
van de grote hotels van Bagh
dad. „Israël uit Palestina, uit
de West Bank, Syrië uit Liba
non en Irak misschien uit Ku-
wayt. Heel de wereld moet het
horen. Dat Irak vrede wil. Dat
is de oplossing". Onverwacht
verscheen hier gisteren bis
schop Capucci van Jeruzalem.
Hij werd toegeklapt door hon
derden prelaten uit de Iraakse
katholieke gemeenschap. En
kele miljoenen Iraki's zijn ka
tholiek, in verschillende vor
men van orthodoxie.
's Avonds is er in mijn hotel
een bruiloft. Zo tegen elven is
het feest voorbij. Het bruidje
ziet een beetje bleek, de brui
degom is ook nerveus. In de
hal kletst de familie, het paar
verdwijnt met de moeder van
de bruid in de lift naar de
bruidsuite. Ze schenkt haar
dochter definitief weg als
maagd. Baghdad leeft en
trouwt, dreiging of niet.
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN Irak is bereid
zich uit het grootste deel van
Kuwayt terug te trekken op
voorwaarde dat het land het
omstreden olieveld Rumailah,
aan de noord-grens van Ku
wayt, mag houden. De sateliet-
zender Sky Television meldde
dat gisteren.
Irak zou ook de strategisch be
langrijke eilanden Bubiyan en
Warba aan Kuwayt terugge
ven, mits Kuwayt ermee in
stemt dat Irak toegang tot de
eilanden krijgt en ze voor han
delsdoeleinden mag gebrui
ken. Saddam zou daarbij den
ken aan een soort pachtove
reenkomst Volgens Sky is het
Iraakse aanbod vorige week
door VN-ambassadeurs be
sproken.
Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken rea
geerde onmiddellijk met een
verklaring dat het van niets
weet en dat over resoluties
van de Veiligheidsraad niet
valt te onderhandelen. De
Iraakse president Saddam Hu
sayn zou het voorstel hebben
toegelicht tegenover interna
tionale bemiddelaars, zoals
Sovjet-gezant Jevgeny Prima
kov.
De Iraakse president Saddam
Husayn heeft gisteren een ont
moeting gehad met de Jor
daanse koning Husayn, PLO-
leider Yasser Arafat en de Je-
menitische vice-president Ali
Salem al-Beidh. Een Arabische
diplomaat verklaarde dat ko
ning Husayn aan Saddam had
voorgesteld om in een „neu
trale Arabische hoofdstad",
mogelijk Algiers, een ontmoe
ting te beleggen met koning
Fahd van Saudi-Arabië. Over
legd wordt er inmiddels ook
door een Iraakse delegatie die
sinds gisteren op bezoek is in
Italië. Dat gebeurt op verzoek
van de Italiaanse missie die
onlangs Irak bezocht. Vandaag
zou de delegatie een gesprek
hebben met premier Andreot-
ti.
De EG-landen hebben gisteren
hun goedkeuring gegeven aan
de eerder in principe al afge
sproken steun aan wat ge
noemd wordt de „frontlijnsta-
ten" in de Golfregio. Egypte,
Jordanië en Turkije. Die lan
den ontvangen 1,15 miljard
gulden uit de kas van de EG
omdat ze zware financiële ver
liezen lijden als gevolg van het
economische embargo dat de
VN tegen Irak instelde. Maar
ook andere landen hebben van
de Golfcrisis te lijden. Daarbij
gaat het vooral om de Midden-
en Oosteuropese landen die
sinds begin augustus miljarden
meer kwijt zijn aan hun oliere-
kenmg en aan exportverlie-
zen. De EG-commissie heeft
becijferd dat er voor hulp aan
die landen zo'n 32,6 tot ruim
37 miljard gulden nodig zal
zijn. Die bedragen kan de EG
alleen nooit opbrengen. Er
wordt op gerekend dat het
IMF, de Wereldbank, de Ara
bische olieproducenten en de
G-24 (de groep van Westerse
hulpverlenende landen die
ook de EG omvat) de handen
ineen slaan. De hulp zou over
drie jaar gespreid moeten wor
den.
De Democraten in het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den bleken gisteren terughou
dend te zijn met de inzet van
militairen tegen Irak. Ze vin
den dat president Bush om
goedkeuring aan het Congres
moet vragen voordat hij een
militair offensief ontketend.
Van de kant van de Republi
keinen is tot nu toe betoogd
dat Bush geen toestemming
van het Congres nodig heeft.
Duitse sociaal
democraten
zoeken nieuwe
aanvoerder
BONN Het besluit van
de zondag afgegane Oskar
Lafontaine zich in mei op
het partijcongres in Bre
men niet kandidaat te
stellen voor het voorzit
terschap van de SPD,
heeft gewerkt als het
wroeten met een stok in
mierenhoop.
En de mededeling van de hui
dige voorzitter Hans-Jochen
Vogel, dat hij op dat congres
evenmin kandidaat wil zijn,
heeft de consternatie nog aan
zienlijk vergroot.
Ontzetting, teleurstelling en
radeloosheid golfden na Vo
gels mededeling door de rijen
van de politici. Horst Ehmke,
een van de vicevoorzitters,
hield gisteren het hoofd koel.
toen hij in het SPD-hoofd-
kwartier in Bonn uit de zit
tingszaal klapte. ..We zijn het
erover eens: de lijn van de
SPD was de juiste De moei
lijkheid die zich nu voordoet is
dat degene die we het liefst
zouden hebben meent, dat hij
na de aanslag op zijn leven en
de verkiezingsstrijd niet de
psychische kracht heeft om nu
de leiding op zich te nemen".
Johannes Rau, ministerpresi
dent van Nordrhein-Westfalen
en vier jaar geleden ook al
zonder succes de uitdager van
bondskanselier Kohl, voegde
daaraan toe: „Het gaat niet om
het herzien van de politiek
van de SPD, maar om uit de
veelheid van mensen de per
soon te vinden met wie de
SPD op korte termijn weer
succes heeft".
Dat was het ogenblik waarop
de geruchtenmachine namen
voor het voorzitterschap ging
spuien. Hertha Daubler-Gme-
lin werd genoemd, vicevoor-
zitter van- de Bondsdagfractie,
lid van zowel het dagelijkse als
het algemene bestuur van de
partij en specialiste op het ge
bied van binnenlandse- en ju
ridische zaken. Wolfgang
Thierse kwam ter sprake, de
laatste voorzitter van de Oost-
SPD. Ook de onkreukbare
Björn Engholm kwam in het
vizier, de succesvolle SPD-mi-
nisterpresident van Schleswig-
Holstein. Zelfs de kersverse
ministerpresident van de nieu
we deelstaat Brandenburg,
Manfred Stolpe, dook op in de
speculaties. Maar insiders hou
den het erop dat Vogel zich op
het komende partijcongres laat
overhalen nog even aan te
blijven, tot het moment waar
op Oskar Lafontaine weer op
krachten is gekomen.
VS bereid Polen
wapens te verkopen
WARSCHAU De Verenigde
Staten hebben Polen gisteren
wapens te koop aangeboden.
De verkoop van Amerikaanse
wapens aan Warschau zou de
eerste wapentransactie zijn
tussen Washington en een lid
van het Warschaupact. De mo
gelijkheid voor een wapenaan
koop is besproken tijdens het
bezoek van de Amerikaanse
minister van defensie Cheney
aan Warschau Polen wil on
der meer twaalf gevechtsbom
menwerpers aanschaffen,
maar of de vliegtuigen van de
VS of de Sovjetunie worden
gekocht is nog niet beslist. Tot
dusverre leverden de Sovjetu
nie en andere landen in het
Oostblok alle wapens die Po
len uit het buitenland betrok.
Dat monopolie op wapenleve
ranties loopt op 1 januari af.
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
766 Na een moeilijke klauterpartij bereikt Rob de verlichte
hijskabel en een kwartier later staat hij met de twee schepelingen
van de „Renate Leonhardt" weer aan dek van de „Ranger". De
beide mannen knipperen met hun ogen tegen het daglicht, dat zij
dertig jaar lang niet hebben gezien. Stomverbaasd staren de op
varenden van de „Ranger" de mannen aan, maar nu ze de twee
Duitsers zien moeten ze het zonderlinge verhaal wel geloven. -
,Maar veel tijd om zich te verbezen hebben ze niet, want ze
moeten opschieten, omdat de mist nu spoedig kan optrekken.
„Ja", vertelt de kapitein, „de goudlading is nog aan boord. Maar
het zal niet meevallen, die te bergen!" Ladrone grinnikt: de Duit
sers weten immers ook niet, over welke hulpmiddelen hij be
schikt. En nog geen uur later hijst de elektromagneet een hele
tros goudstaven aan boord: dank zij de wonderlijke krachten van
het „Zevengesternte" is het experiment gelukt en Ladrone is
opeens een rijk man!
Trein
ontspoord
Bij een dorp,
gelegen op een
afstand van
vijftig kilome
ter ten zuiden
van Lyon in
Frankrijk, is
gisteren een
trein die tan
kwagons met
benzine trans
porteerde ont
spoord en in
brand gevlo
gen. De brand
weer wist de
brand met
schuimblus-
serste bedwin
gen.
foto: afp