Uitbreiding van macht Gorbatsjov Heeft u melk poeder voor mijn baby V Irak wil Kuwayt verlaten in ruil voor olieveld Britse premier Major midden in ruzie over zwarte kandidaat DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB HA (BUITENLAND CcidaeSou/uvnt WOENSDAG 5 DECEMBER 1990 PAGINA 5 ^Verkiezings strijd Polen 8ene u n)lei Ijkt Op 5a«irdinaire ruzie listai ui^VARSCHAU „Ik hoop dat jdereen in Polen en in de ek. eje wereld ons goed hoort als n tel :e roepen Weg met walesa". 00 )ie hartekreet slaakte Stanis- n'nl iw Tyminski met Walesa rect< anstaande zondag strijdend en v m het presidentschap van Po- :en :n gisteren tijdens een ne.n erkiezingsbijeenkomst in ;etiri astrzebie. Cerder had Walesa zijn rivaal - litgemaakt voor „een werk- 1 uig van de communisten". De ntlatingen van Walesa en Ty- F- ninski maken duidelijk dat de <0) verkiezingscampagne in Polen net de dag onverkwikkelijker yordt. ["yminski en zijn Peruviaanse vrouw Graciela gingen hun lanhang in Jastrzebie luid keels voor in de kreet „Weg kg net Walesa" „Er is teveel ingst in dit land, teveel nega- ieve propaganda, er zijn te- zii, ^eel van die dolle honden", .meldde Tyminski, uitvallend vaj ïaar het kamp van Walesa. n di Die noemde op zijn beurt voor 1(j le Poolse televisie de aanhang an Tyminski een maffia-ben- alleïPe en herhaalde een eerder ge- eng lane beschuldiging dat de in frae 'anada miljonair geworden deu >00^ W0I"dt gesteund door ex- communisten en de geheime he jekomen. Tot ieders verras- iing slaagde hij er tijdens de ■erste ronde van de presi dentsverkiezingen in premier Tadeusz Mazowiecki uit te 'uitschakelen voor de tweede ron de. In de Poolse media, die oornamelijk op de hand zijn an Walesa, wordt doorlopend campagne gevoerd tegen Ty minski. Een uit het Canadese Toronto afkomstig echtpaar Fox, dat zei Tyminski goed te kennen, mocht gisteravond voor de Poolse televisie verhalen afste ken over de Poolse zakenman. Volgens het echtpaar Fox slaat Tyminski zijn vrouw, weigert hij eten te kopen voor zijn ge zin en heeft hij regelmatig driftbuien waarbij hij met meubelstukken smijt. President Bangladesh wijkt voor oppositie DHAKA De president van Bangla desh, Husayn Mohammad Ershad, is gisteren met onmiddellijke ingang af getreden. Hij deed dat onder druk van de oppositiepartijen, die het openbare leven in heel Bangladesh door een al gemene staking hadden weten te ont wrichten Duizenden Bengalezen be toogden in steden door heel het land en eisten het directe aftreden van de president die in 1982 bij een staats greep aan de macht kwam. Voor za terdag heeft Ershad een speciale zit ting van het parlement bijeengeroe pen om een vice-president uit de op positiepartijen te kiezen die een voor lopige regering leidt tot er algemene verkiezingen worden gehouden LONDEN Tijdens zijn eerste week als Britse premier zit John Major al direct midden in een heftige discussie over ra cisme. John Taylor, een advocaat, is namens de Conservatieve regeringspartij door het dis trict Cheltenham kandidaat gesteld voor de tussentijdse verkiezingen voor het La gerhuis. Taylor zou het eer ste zwarte Conservatieve Lagerhuislid moeten wor den, maar volgens de leden in Cheltenham is zijn kan didatuur min' of meer van boven opgelegd. Het is be kend dat de Conservatieven al enige tijd proberen een zwarte kandidaat te vinden in de hoop op die manier meer 'zwarte stemmen' voor zich te winnen. Niet alle leden van de partij zijn het daar echter mee eens. Sommigen zeggen ronduit geen zwart parlementslid te willen hebben. In het parlement heeft Ma jor, die de kandidatuur van Taylor steunt, opnieuw be nadrukt dat er binnen de Conservatieve partij geen plaats is voor racisme, in welke vorm dan ook. Eerder al had hij uitgeroe pen dat er „geen kunstmati ge obstakels van achter grond, religie of ras" moch ten zijn. Militante moslims in India gedood SRINAGAR Indiase grenswachten hebben gisteren tweeëntwintig ver meende militante moslims gedood nadat die illegaal vanuit Pakistan India waren binnengekomen. De moslims waren in de Kashmir-vallei de grens overgesto ken, waarna een vuurgevecht ontstond toen ze op de grenswachten stuitten. Drie voortvluchtige moslims wordt nog gezocht. India heeft het buurland Pakis tan er herhaaldelijk van beschuldigd militante moslims te trainen voor de strijd voor onafhankelijkheid van de Kashmir-vallei, waar de meerderheid van de bevolking moslim is. Pakistan ontkent de beschuldigingen, maar zegt dat de bewoners van Kashmir het recht tot zelfbeschikking hebben. Meerpartijenstelsel Zambia LUSAKA Het parlement van Zambia heeft unaniem ingestemd met het wetsvoor stel een meerpartijenstelsel in te voeren. De afgelopen zeventien jaar was de Verenigde Nationale Onafhankelijkheidspartij (UNIP) de enig toegestane partij in het land. Presi dent Kenneth Kaunda en de UNIP komen met de nieuwe wet tegemoet aan de wensen van een groeiend deel van de bevolking die politieke hervormingen eist. De wet wordt nu voorgelegd aan Kaunda die binnen drie weken zijn goedkeuring moet verlenen. De president voerde in 1974 het eenpartijregime in. Hij geeft nu toe aan de wens van de bevol king, maar vreest niettemin dat een meer partijenstelsel de tegenstellingen tussen de verschillende stammen in het land zal bena drukken. MOSKOU Het dage lijkse Sovjetparlement, de Opperste Sovjet, heeft gis teravond ingestemd met een plan van Sovjetpresi dent Michail Gorbatsjov voor grondwetswijzigin gen om de macht van de president te vergroten. De maatregel geldt voor een overgangsperiode, tot aan de ondertekening van een nieuw unieverdrag, dat de bevoegd heden moet regelen tussen de centrale regering in Moskou en de 15 republieken waaruit de Sovjetunie bestaat. De wet op de grondwetswijzingen moet na behandeling in diver se commissies naar het grote Congres van Volksafgevaar digden. Intussen houdt de positie van de onlangs als minister van binnenlandse zaken ontslagen Vadim Bakatin de gemoederen bezig. Volgens de Pravda wordt Bakatin wellicht door president Michail Gorbatsjov benoemd tot vice-president. Daarmee wordt nieuw voedsel gegeven aan de discussie over Vadim Bakatin foto: ap de betekenis van het vertrek van de hervormingsgezinde Bakatin. Dc krant baseert de veronder stelling op een uitspraak van Gorbatsjovs woordvoerder Vi- taly Ignatenko. „Ik kan het u niet zeggen. De kwestie is nog niet in overweging genomen". Kennelijk is voor de Pravda het uitblijven van een ontken ning genoeg om te veronder stellen dat een benoeming van Bakatin tot de reele mogelijk heden behoort. Het vertrek van Bakatin bij het ministerie dat onder meer verantwoordelijk is voor de binnenlandse ordehandhaving, werd in conservatieve kringen met instemming ontvangen. Bestuurders en parlementa riërs van republieken die op meer autonomie aansturen be treurden daarentegen zijn ver trek, omdat Bakatin onder hen populair is vanwege het feit dat hij de politiediensten op dracht gaf zeer terughoudend op te treden tegen vreedzame demonstranten die voor regio nale onafhankelijkheid be toogden. Als Bakatin vice-pre sident wordt, betekent dat voor hervormingsgezinde par lementariërs dat Gorbastjov slechts een schijnbeweging heeft gemaakt naar rechts om vervolgens de progressieve vleugel binnen de regering te versterken. Arrestatie De Liberiaanse rebellenleider Prince Johnson, links achter, brengt twee gevangenen op. Hij kreeg ze te pakken, toen hij na een periode van betrekkelijke rust in de hoofdstad Monrovia restan ten aanviel van wat eens het leger was van president Samuel Doe. foto: ap (Van onze speciale verslaggever Paul de Schipper) BAGHDAD Dezer da gen hangt Baghdad vol met teksten uit het evan gelie van Johannes: „Vrede laat ik u, maar vrede geef ik u". Affiches met duiven en palm takken kondigen 'Het Wereld- vredesfestival van Irak' aan. Uiterlijk wijst niets erop dat het land van Saddam Husayn zich voorbereid op een oorlog, of het moet de soldaat zijn, achter zijn stuk luchtdoelge schut daarginder op dat hoge gebouw, naar wie ik elke mor gen kan zwaaien. Toch is de realiteit harder, er woedt een stille strijd: die om schaarse voedingsmiddelen, waarvoor ouders met kinderen de tol be talen. „Het dagelijks leven in Bagh dad is niet anders dan vroe ger", zeggen de Iraki's. „Al leen de prijzen en het brood en de melk, dat zijn de proble men'In een supermarkt in Rasheed Street staat Ibrahim verlangend met een blik melkpoeder in zijn handen. Er hangt een prijskaartje aan. Vijftig dinar staat er in het Arabisch. Omgerekend is dat 250 gulden „Milkpowder for my baby", zegt Ibrahim en zet het blik met een zucht neer. Hij kan het niet betalen. Ibra him is soldaat. Hij zegt dat hij in het leger maar 100 dinar per maand krijgt, 's Avonds verdient hij nog wat bij als taxichauffeur, maar dat helpt ook niet veel. „You milkpow der for my baby?", vraagt Ibrahim. „Mijn dochter is twee maanden oud. Ze krijgt de borst, maar mijn vrouw heeft niet genoeg melk. Vannacht heeft ze de hele tijd liggen huilen. Wat moet ik doen?". Het brood, de rijst, graan en mais mogen in Irak dan op de bon zijn, het melkpoeder schaars, maar het fruit barst uit de winkels: sinaasappels, tomaten, appels, paprika, al wat je wilt. Niet voor niets heet het hier 'Land van de vruchtbare halve maan'. Edammer kaas Ergens ligt een bol Edammer kaas, in rood papier verpakt. De prijs: een tientje. In een boekwinkel vind ik een boekje met de titel 'Van Nebucadne- zar tot 'Saddam Husayn'. De eerste regel: „Babyion herrijst in een glorieuze tijd." Op hamsteren staat sinds 20 november de doodstraf. Alle Iraakse boeren hebben tot vandaag de tijd gekregen om hun oogst in te leveren bij de verzamelpunten van het Staatsbedrijf voor Graanver- werking. De boeren krijgen een garantieprijs van 6.000 gulden per ton graan. Soms voert de Japanse ambas sadeur Ku.ria Katakura zelf zijn kippen. „Ik was-12 jaar toen bij ons de oorlog voorbij was. Daarna heb ik altijd ge dacht: zorg dat er voorraad is als er crisis komt". Katakura hoedt niet alleen een van de grootste gijzelaarscontingenten in Baghdad, tweehonderd mensen, maar ook een respec tabel aantal patrijzen, hanen Een moeder zit bezorgd bij haar kind in een ziekenhuis in Baghdad, waarin het is opgenomen wegens ondervoeding, die is veroorzaakt door het eten van eenzijdige voeding. foto ap Duizenden brieven voor gijzelaars BAGHDAD „Ik ben twaalf jaar en ik hou niet van sper- ciebonen, afwassen en oorlog. Ik hoop dat ze jullie gauw vrijlaten, groetjes Marleen Mulder uit Assen". Het is zomaar een briefje uit de enorme stapel post die de afgelopen weken is binnengekomen bij de Nederlandse ambassade in Bagh dad. Duizenden zijn het er,, allemaal gericht aan de 'gijze laars', 'de gevangenen van Baghdad' of aan de Nederlandse ambassade. „Ik vind het fantastisch", zegt Cor Hese, inte rim-kanselier van de ambassade, „en het wordt door de gij zelaars ontzettend op prijs gesteld. Als de post hier binnen komt. zie je de een na de ander binnenkomen en alles door lezen. We kunnen niet iedereen terugschrijven, maar we proberen zoveel mogelijk mensen te bed^ken". Wijzend naar de gezellig rommelige leestafel zegt hij: „Weet je? Als je duizend kaarten krijgt, staat er nog een veelvoud van Ne derlanders achter die aan ons denken. Dat idee van medele ven is toch een geweldige steun voor de gijzelaars". en een hoenderhok vol kip- Baghdad is de stad van de gij pen. Zijn residentie heeft hij zeiaars: Japanners, Italianen, omgebouwd tot een lawaaiig Nederlanders, Ieren en andere boerenerf. Bovendien kweekt nationaliteiten. Baghdad is de- hij boontjes. zer dagen ook de stad van het driedaags vredesfestival en de Christelijke Conferentie voor Vrede. Het festival is afgelo pen zondag begonnen in een van de grote hotels van Bagh dad. „Israël uit Palestina, uit de West Bank, Syrië uit Liba non en Irak misschien uit Ku- wayt. Heel de wereld moet het horen. Dat Irak vrede wil. Dat is de oplossing". Onverwacht verscheen hier gisteren bis schop Capucci van Jeruzalem. Hij werd toegeklapt door hon derden prelaten uit de Iraakse katholieke gemeenschap. En kele miljoenen Iraki's zijn ka tholiek, in verschillende vor men van orthodoxie. 's Avonds is er in mijn hotel een bruiloft. Zo tegen elven is het feest voorbij. Het bruidje ziet een beetje bleek, de brui degom is ook nerveus. In de hal kletst de familie, het paar verdwijnt met de moeder van de bruid in de lift naar de bruidsuite. Ze schenkt haar dochter definitief weg als maagd. Baghdad leeft en trouwt, dreiging of niet. (Vervolg van de voorpagina) LONDEN Irak is bereid zich uit het grootste deel van Kuwayt terug te trekken op voorwaarde dat het land het omstreden olieveld Rumailah, aan de noord-grens van Ku wayt, mag houden. De sateliet- zender Sky Television meldde dat gisteren. Irak zou ook de strategisch be langrijke eilanden Bubiyan en Warba aan Kuwayt terugge ven, mits Kuwayt ermee in stemt dat Irak toegang tot de eilanden krijgt en ze voor han delsdoeleinden mag gebrui ken. Saddam zou daarbij den ken aan een soort pachtove reenkomst Volgens Sky is het Iraakse aanbod vorige week door VN-ambassadeurs be sproken. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken rea geerde onmiddellijk met een verklaring dat het van niets weet en dat over resoluties van de Veiligheidsraad niet valt te onderhandelen. De Iraakse president Saddam Hu sayn zou het voorstel hebben toegelicht tegenover interna tionale bemiddelaars, zoals Sovjet-gezant Jevgeny Prima kov. De Iraakse president Saddam Husayn heeft gisteren een ont moeting gehad met de Jor daanse koning Husayn, PLO- leider Yasser Arafat en de Je- menitische vice-president Ali Salem al-Beidh. Een Arabische diplomaat verklaarde dat ko ning Husayn aan Saddam had voorgesteld om in een „neu trale Arabische hoofdstad", mogelijk Algiers, een ontmoe ting te beleggen met koning Fahd van Saudi-Arabië. Over legd wordt er inmiddels ook door een Iraakse delegatie die sinds gisteren op bezoek is in Italië. Dat gebeurt op verzoek van de Italiaanse missie die onlangs Irak bezocht. Vandaag zou de delegatie een gesprek hebben met premier Andreot- ti. De EG-landen hebben gisteren hun goedkeuring gegeven aan de eerder in principe al afge sproken steun aan wat ge noemd wordt de „frontlijnsta- ten" in de Golfregio. Egypte, Jordanië en Turkije. Die lan den ontvangen 1,15 miljard gulden uit de kas van de EG omdat ze zware financiële ver liezen lijden als gevolg van het economische embargo dat de VN tegen Irak instelde. Maar ook andere landen hebben van de Golfcrisis te lijden. Daarbij gaat het vooral om de Midden- en Oosteuropese landen die sinds begin augustus miljarden meer kwijt zijn aan hun oliere- kenmg en aan exportverlie- zen. De EG-commissie heeft becijferd dat er voor hulp aan die landen zo'n 32,6 tot ruim 37 miljard gulden nodig zal zijn. Die bedragen kan de EG alleen nooit opbrengen. Er wordt op gerekend dat het IMF, de Wereldbank, de Ara bische olieproducenten en de G-24 (de groep van Westerse hulpverlenende landen die ook de EG omvat) de handen ineen slaan. De hulp zou over drie jaar gespreid moeten wor den. De Democraten in het Ameri kaanse Huis van Afgevaardig den bleken gisteren terughou dend te zijn met de inzet van militairen tegen Irak. Ze vin den dat president Bush om goedkeuring aan het Congres moet vragen voordat hij een militair offensief ontketend. Van de kant van de Republi keinen is tot nu toe betoogd dat Bush geen toestemming van het Congres nodig heeft. Duitse sociaal democraten zoeken nieuwe aanvoerder BONN Het besluit van de zondag afgegane Oskar Lafontaine zich in mei op het partijcongres in Bre men niet kandidaat te stellen voor het voorzit terschap van de SPD, heeft gewerkt als het wroeten met een stok in mierenhoop. En de mededeling van de hui dige voorzitter Hans-Jochen Vogel, dat hij op dat congres evenmin kandidaat wil zijn, heeft de consternatie nog aan zienlijk vergroot. Ontzetting, teleurstelling en radeloosheid golfden na Vo gels mededeling door de rijen van de politici. Horst Ehmke, een van de vicevoorzitters, hield gisteren het hoofd koel. toen hij in het SPD-hoofd- kwartier in Bonn uit de zit tingszaal klapte. ..We zijn het erover eens: de lijn van de SPD was de juiste De moei lijkheid die zich nu voordoet is dat degene die we het liefst zouden hebben meent, dat hij na de aanslag op zijn leven en de verkiezingsstrijd niet de psychische kracht heeft om nu de leiding op zich te nemen". Johannes Rau, ministerpresi dent van Nordrhein-Westfalen en vier jaar geleden ook al zonder succes de uitdager van bondskanselier Kohl, voegde daaraan toe: „Het gaat niet om het herzien van de politiek van de SPD, maar om uit de veelheid van mensen de per soon te vinden met wie de SPD op korte termijn weer succes heeft". Dat was het ogenblik waarop de geruchtenmachine namen voor het voorzitterschap ging spuien. Hertha Daubler-Gme- lin werd genoemd, vicevoor- zitter van- de Bondsdagfractie, lid van zowel het dagelijkse als het algemene bestuur van de partij en specialiste op het ge bied van binnenlandse- en ju ridische zaken. Wolfgang Thierse kwam ter sprake, de laatste voorzitter van de Oost- SPD. Ook de onkreukbare Björn Engholm kwam in het vizier, de succesvolle SPD-mi- nisterpresident van Schleswig- Holstein. Zelfs de kersverse ministerpresident van de nieu we deelstaat Brandenburg, Manfred Stolpe, dook op in de speculaties. Maar insiders hou den het erop dat Vogel zich op het komende partijcongres laat overhalen nog even aan te blijven, tot het moment waar op Oskar Lafontaine weer op krachten is gekomen. VS bereid Polen wapens te verkopen WARSCHAU De Verenigde Staten hebben Polen gisteren wapens te koop aangeboden. De verkoop van Amerikaanse wapens aan Warschau zou de eerste wapentransactie zijn tussen Washington en een lid van het Warschaupact. De mo gelijkheid voor een wapenaan koop is besproken tijdens het bezoek van de Amerikaanse minister van defensie Cheney aan Warschau Polen wil on der meer twaalf gevechtsbom menwerpers aanschaffen, maar of de vliegtuigen van de VS of de Sovjetunie worden gekocht is nog niet beslist. Tot dusverre leverden de Sovjetu nie en andere landen in het Oostblok alle wapens die Po len uit het buitenland betrok. Dat monopolie op wapenleve ranties loopt op 1 januari af. MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE 766 Na een moeilijke klauterpartij bereikt Rob de verlichte hijskabel en een kwartier later staat hij met de twee schepelingen van de „Renate Leonhardt" weer aan dek van de „Ranger". De beide mannen knipperen met hun ogen tegen het daglicht, dat zij dertig jaar lang niet hebben gezien. Stomverbaasd staren de op varenden van de „Ranger" de mannen aan, maar nu ze de twee Duitsers zien moeten ze het zonderlinge verhaal wel geloven. - ,Maar veel tijd om zich te verbezen hebben ze niet, want ze moeten opschieten, omdat de mist nu spoedig kan optrekken. „Ja", vertelt de kapitein, „de goudlading is nog aan boord. Maar het zal niet meevallen, die te bergen!" Ladrone grinnikt: de Duit sers weten immers ook niet, over welke hulpmiddelen hij be schikt. En nog geen uur later hijst de elektromagneet een hele tros goudstaven aan boord: dank zij de wonderlijke krachten van het „Zevengesternte" is het experiment gelukt en Ladrone is opeens een rijk man! Trein ontspoord Bij een dorp, gelegen op een afstand van vijftig kilome ter ten zuiden van Lyon in Frankrijk, is gisteren een trein die tan kwagons met benzine trans porteerde ont spoord en in brand gevlo gen. De brand weer wist de brand met schuimblus- serste bedwin gen. foto: afp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1990 | | pagina 5