„Hele wereld gebaat
bij een vrij Kuwayt
Missie gaat in Sovjetunie
voedselhulp voorbereiden
it
gro l
e™
Raadsman Amsterdamse agent
geeft opening van dossier
Bezuinigingsdrift
D'Ancona krijgt
regen van kritiek
ilNENLAND
EcidócSouoant
WOENSDAG 5 DECEMBER 1990 PAGINA 3
ie Vries: sluiting
erncentrales onnodig
'N HAAG Minister De Vries (sociale
ken) voelt er niets voor de kerncentrales
Borssele en Dodewaard te sluiten tot na-
r onderzoek is verricht naar eventueel
tploffingsgevaar. De Tweede-Kamerfrac-
/an de PvdA, D66 en Groen Links had-
daarop aangedrongen in schriftelijke
;en De partijen zijn met name veront-
'over een recent rapport van het ECN
nergiecentrum Nederland). Daarin zou
iet de hoogste prioriteit" aandacht worden
•raagd voor de effecten die in de reactor-
aaifern optreden als snel grote hoeveelheden
eiielwater worden toegediend. Het ECN
lit niet uit dat deze operatie de reactor-
irn kan beschadigen. De Vries laat echter
eten geen aanleiding te zien tot het nemen
in maatregelen.
Communisten willen
nieuwe partij
GRONINGEN In Oost-Groningen
wordt gewerkt aan de oprichting van
een nieuwe communistische partij.
Op een gezamenlijke ledenvergade
ring van de afdeling Groningen van
het Verbond van Communisten in
Nederland (VCN) en de afdelingen
Finsterwolde, Beerta en Nieuwe
Schans van de CPN is afgelopen za
terdag besloten nauw met elkaar sa
men te werken Deze samenwerking
moet uiteindelijk leiden tot eën nieu
we communistische partij in Neder
land Volgens Peter Holvast, woord
voerder van de gemeenschappelijke
ledenvergadering, zien veel Oostgro
ninger communisten hun standpun
ten niet terug in het beleid van
Groen Links.
Titanic onder de hamer
De Titanic wordt geveild. Althans het
schaalmodel, dat Klaas Betlem, een
zestigjarige inwoner van Wormerveer
heeft gemaakt. Op 11 december gaat
het schip, dat op 15 april 1912 op
zijn eerste reis in drie uur tijd met
1600 passagiers aan boord in de gol
ven verdween, onder de hamer. Het
model is 4.10 meter lang en gemaakt
van limbahout. Betlem heeft aan al
les gedacht, bouclé in de salons, drie
elektromotoren om echt te varen,
tweeduizend brandende lampjes,
kroonluchters in de operazaal en
broodjes in de bakkerij. Op 7, 8 en 9
december kan men het schip bekij
ken op de kijkdagen bij veiling De
Zon in Amsterdam. foto: anp
Kamer eist extra geld
voor gokverslaafden
DEN HAAG De overgrote meerderheid van de
Tweede Kamer wil dat minister D'Ancona en staatsse
cretaris Simons van wvc meer geld beschikbaar stel
len voor de behandeling van gokverslaafden. PvdA,
CDA en de kleine christelijke fracties hekelden giste
ren in het debat over de begroting voor volksgezond
heid de huns inziens lakse houding van de bewindslie
den tegenover het gokprobleem. Onlangs nam de Ka
mer een CDA-motie aan, waarin de regering om extra
geld voor behandeling van gokverslaafden werd ge
vraagd. D'Ancona en Simons voelen er echter weinig
voor aan deze wens gehoor te geven. De Kamer
maakte ook duidelijk dat meer geld beschikbaar moet
komen voor het werk van de Riagg's (regionale instel
lingen voor geestelijke gezondheidszorg). Vorige week
werd bekend dat de Riagg's met grote personele pro
blemen kampen, waardoor veel mensen in geestelijke
nood niet tijdig geholpen kunnen worden.
g j|)EN HAAG De uit de
tge Sovjetunie overgekomen
)ey(afgezant van president
Gorbatsjov, Vadim Zagla
din en ex-minister Braks
hebben gisteren ieder op
hun eigen wijze een stevi-
lans gebroken voor de
'oedselhulpactie van de
':enman Van Eeghen.
Er gaat zo snel mogelijk
en missie naar de Sovjet-
nie om te bekijken hoe
aan de eisen van de Ne
derlanders goede en
inelle distributie naar de
uiste mensen kan wor-
ien voldaan.
ing
let Nederlandse Rode Kruis
naakt deel uit van die missie.
Sveneens werd bekendge
maakt dat de zendingen van
le Stichting Voedselhulp te-
echt komen in het Lenin-dis-
trict van Moskou. Het gaat om
een oude wijk waar ongeveer
;en miljoen mensen wonen.
3raks, voorzitter van het co-
nité van aanbeveling van de
stichting, maakte duidelijk dat
iet het goed mis is in de Sov-
etunie, dat hulp onontbeerlijk
is en dat er geen plaats is voor
wilde initiatieven van plaatse-
ust lijke comités die zelf -pakket
ten gaan sturen. ,,Het gaat om
ers pen goede gecoördineerde ver
deling van het voedsel, dat te
recht moet komen bij de men
sen met de hoogstè nood, men-
»en die te weinig inkomen
lebben om de torenhoge voed-_
selprijzen die op de zwarte
markt gelden te kunnen beta
len. Mensen met kinderen, ou
deren die op zichzelf wonen
en die van een'pensioentje le
ven.
Nood
Die mensen blijken moeilijk
op te sporen. Daarom streven
de organisatoren en de Soviets
ernaar de verdeling zo goed
mogelijk te regelen. Er gaat zo
gauw mogeljk een 'fact finding
mission' naar het door de Rus
sen aan de stichting toegewe
zen Lenin-district om te kij
ken hoe aan de hulp precies
moet gaan verlopen. Zeker is
ook dat er alleen plaats is voor
standaardpakketten die voor
zien van een label zonder
grensformaliteiten recht
streeks naar de te helpen ge
bieden zullen worden ge
stuurd. Wat er in de pakketten
wordt gedaan in nog niet ze
ker. Braks zei „te voelen voor
een pakket zoals de Duitsers
dat sturen". „We moeten via
goede coördinatie en organisa
tie voorkomen dat de pakket
ten in het informele circuit be
landen, daarvoor is de nood te
groot, dat heb ik zelf deze
week in de Sovjetunie gezien".
Volgens Braks moeten de eer
ste pakketten in de loop van
januari „successievelijk" de
meest getroffenen bereiken.
Het liefst heeft de stichting
van Van Eeghen hij was
slechts op de achtergrond aan
wezig tijdens de bijeenkomst
overigens geld.
Zagladin prees de initiatiefne
Conferentie over energieplan Lubbers
DEN HAAG In de eerste helft van 1991 kan wellicht een in
ternationale conferentie worden gehouden over het plan van
premier Lubbers, een soort 'Europese Energiegemeenschap' te
vormen.
Dit heeft de woordvoerder van de premier gisteren gezegd naar
aanleiding van een aankondiging van Gorbatsjov's adviseur Va-
dim Zagladin, dat in maart in Moskou een conferentie wordt ge
houden waar Lubbers' voorstel ter sprake komt.
De conferentie die Nederland voor ogen staat is er een tussen
staten over een Europees Energie Handvest, een soort verdrag
met algemene beginselen voor samenwerking op diverse ener
gieterreinen; in de eerste plaats aardolie en aardgas, maar ook
kernenergie.
Premier Lubbers heeft het plan voor een Paneuropese energie
gemeenschap tijdens de EG-top van eind juni in Dublin gelan
ceerd. Belangrijkste doel is de bevoorrading van West-Europa
met Russische olie en Russisch gas veilig te stellen en Westerse
oliemaatschappijen de gelegenheid te bieden moderne technolo-
aan de Sovjetunie te verkopen.
mers voor hun werk. „We zit
ten in de Sovjetunie in een
unieke situatie. We moeten het
land omvormen naar een de
mocratie, we moeten ons sy
steem omvormen tot een
markteconomie en we moeten
de bureaucratische overregule
ring wegwerken. En dat alle
maal tegelijk en ook nog met
een. Veranderingen waar an
dere landen soms tweehon
derd jaar voor nodig hadden.
En daarnaast hebben we te
maken met oppositie van anti
democraten". Die krachttoer is
voor de Sovjetunie volgens
hem teveel, zeker als bedacht
wordt dat de oogst tegen is ge
vallen en een deel ervan ligt
te rotten op de akkers. „Het
oude systeem werkt niet meer
en het nieuwe is nog niet
Dat heeft gezorgd voor een ha
perende distributie Braks:
„Ik heb daar ongelooflijke
staaltje van gezien" en een
sterk informeel circuit van
zwarte handel. Zaglatin: „Veel
voedsel bereikt de steden niet,
omdat men op het platteland
bang is dat er in het voorjaar
honger komt". Op de zwarte
markt liggen de prijzen daar
door tien keer hoger dan de
van staatswege geldende prij
zen in de veelal lege winkels.
„En daar worden de minst
draagkrachtigen het slachtof
fer van", constateerde Braks
met scherpe nadruk.
Zaglatin was wel een beetje
verlegen met de situatie. „In
potentie is de Sovjetunie een
rijk land, maar we hebben tijd
nodig die potentie aan te wen
den en zo de produktie op te
voeren. Een actie als deze lost
niet al onze problemen op,
maar helpt ons door een lasti
ge periode heen".
Of er volgend jaar andermaal
hulp nodig zal zijn in de Sov
jetunie is volgens Zaglatin
moeilijk te zeggen. „In zes
maanden kan er een hoop ge
beuren. Vast staat dat mijn
land door moet gaan met de
hervormingen De mensen we
ten dat de huidige problemen
niet het gevolg zijn van het
beleid van Gorbatsjov".
ERIK HUISMAN
Het gironummer van de stich
ting is 5588, het bankrekening
nummer 7070074 en het tele
foonnummer 06-3212266. Het
het adres luidt: Postbus 934,
1200 AE, Hilversum.
Prins Claus
naar India
DEN HAAG Prins Claus en
zijn zoon Willem-Alexander
gaan half januari voor een
tiendaags bezoek naar India.
Het betreft een privéreis, zo
heeft de Rijksvoorlichtinings-
dienst vanmorgen bevestigd.
Volgens een woordvoerder
zijn de prins en zijn zoon uit
genodigd door de Indiase pre
sident Venkataraman.
„Groeihormoon ook
overdag toedienen"
AMSTERDAM Groeihormonen moeten zowel overdag als 's
avonds worden toegediend bij kinderen met een groeistoornis.
Op deze manier wordt de natuurlijke situatie het best nage
bootst. Verder moeten het uitblijven van de puberteit en de
„groeispurt" bij kinderen op tijd worden bijgestuurd door het
toedienen van hormonen. Deze aanbevelingen doet de kinder
arts drs. J. Wennink in haar proefschrift waarop ze vrijdag
hoopt te promoveren aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Tot nu toe werd kinderen het groeihormoon slechts 's avonds
v^or het slapen gaan gegeven.
EX-MINISTERS BEZETTE OLIESTAAT:
DEN HAAG Alle vier
dragen ze een button op
het revers: „Free Ku
wayt". Ex-minister van
justitie Salman al-Sabah,
ex-minister van onderwijs
Anwar Al-Nouri, zaken
man Faisal al-Mutawa en
ex-bankdirecteur Ali al-
Bader zullen hun vraag
om steun deze weken nog
vele malen herhalen tij
dens hun rondreis langs
Westerse regeringen. De
kern van hun boodschap
is eenvoudig: Kuwayt
moet bevrijd, zo snel mo
gelijk.
„Wanneer Saddam Husayn
niet vrijwillig terugtreedt uit
Kuwayt, kan en mag militair
geweld niet uitblijven", verze
kerde ex-minister van justitie
Salman al-Sabah gisteren te
genover de pers. Samen met
zijn drie companen vormt hij
een delegatie die bij regerin
gen de noodzaak van snelle
beëindiging van de Golfcrisis
moet onderstrepen Dat Ku
wayt daarbij de hulp van an
dere landen nodig heeft lijdt
geen twijfel. Afgelopen maan
dag sprak de delegatie met mi
nister Van den Broek van bui
tenlandse zaken.
Offeren
Volgens de delegatieleden zal
het steeds moeilijker worden
Husayn. uit Kuwayt te krijgen,
naarmate de internationale ge
meenschap hem langer onge
moeid laat. Ook economische
sancties zijn volgens Salman
al-Sabah niet toereikend.
„Irak heeft landsgrenzen met
Iran en Jordanië, en daar kan
gemakkelijk gesmokkeld wor
den. Wanneer Saddam Husayn
zegt dat er door een handels
embargo kinderen zullen ster
ven in zijn land, is dat onzin.
Wanneer hij uit Kuwayt ver
trekt zal er niemand sterven.
Husayn wil met die uitspraak
enkel de indruk wekken dat
hij begaan is met zijn volk. De
werkelijkheid is anders. Sa-
dam is bereid alles te offeren,
behalve zijn eigen hoofd", al
dus de delegatie.
De vaste kamercommissie voor buitenlandse zaken ontving gisteren de Kuwaytse delegatie (aan de
overkant van de tafel). Op de voorgrond rechts mr. J. Gualtherie van Wezel, met naast hem M. van
Traa. FOTO: anp
Volgens de leden van de dele
gatie is hun land op grote
schaal geplunderd door het
Iraakse leger. „Kinderen kun
nen niet meer naar school, zie
kenhuizen zijn gesloten en
universiteiten zijn bestolen. De
Iraakse soldaten komen om
twee, drie uur 's nachts de hui
zen binnengevallen en bedrei
gen de bewoners. Wie zich op
straat vertoont wordt beroofd
en verkracht door de solda
ten", zo zei Salman al-Sabah.
Volgens ex-minister van on
derwijs Anwar al-Nouri wor
den schoolgebouwen in Ku
wayt op grote schaal gebruikt
als gevangenis, martelkamer
of opslagplaats voor het leger.
„Veertig procent van de bevol
king van Kuwayt is onder de
achttien jaar. Onderwijs is es
sentieel Dat Husayn de scho
len en bibliotheken van Ku
wayt plundert en de buit naar
Baghdad stuurt, bewijst het
destructieve karakter van de
man", aldus de ex-minister.
Volgens de ex-bewindslieden
is het eerste belang van Ku
wayt nu dat Husayn zich te
rugtrekt. „Alles wat hem daar
toe brengt zonder bloedvergie
ten is welkom. Maar laten we
niet vergeten dat het bloed
vergieten al lang is begonnen".
Pas na een terugtreden uit
Kuwayt valt er volgens de de
legatie te onderhandelen over
de conflicten die inzet zijn van
de. Golfcrisis. „Zelfs over de
eilanden tussen tussen Irak en
Kuwayt valt te praten, maar
niet zonder dat Husayn ons
land heeft teruggegeven".
Hoewel de delegatieleden voor
een vreedzame oplossing zijn
van de Golf-crisis, kijken zij
met „gemengde gevoelens"
naar de Amerikaanse minister
Baker van buitenlandse zaken,
die in Baghdad wil gaan pra
ten met Saddam Husayn. „Het
is een goede zaak dat Bush en
Baker nu eindelijk een termijn
stellen. Misschien dat dat Hu
sayn kan overtuigen van de
noodzaak om zich terug te
trekken. Maar aan de andere
kant biedt zo'n missie Husayn
ook de mogelijkheid om in zijn
eigen land te zeggen dat hij al
tijd al wilde onderhandelen
met de Verenigde Staten".
Dat Husayn ook uit zou zijn op
een vreedzame oplossing van
het conflict betwijfelen de de
legatieleden overigens. „De
man heeft maar één doel, en
dat is zijn naam in alle massa
media over de hele wereld te
rugzien". Mocht het uiteinde
lijk tot een oplossing van de
Golfcrisis komen, vreedzaam
of met militaire middelen, dan
wordt het volgens de delegatie
tijd om in Kuwayt een inter
nationale veiligheidsorganisa
tie te vestigen, die kan toezien
op ontwikkelingen in de hele
Arabische wereld. Ook de
Palestijnse kwestie zou onder
toezicht van zo'n organisatie
kunnen komen te staan, vin
den de voormalige bewindslie
den van Kuwayt. „Zo heeft de
hele wereld baat bij de bevrij
ding van ons land", aldus Sal
man al-Sabah.
JEAN-PIERRE GEELEN
AMSTERDAM De Amster
damse officier van justitie W.
Mijnssen en hoofdcommissaris
E. Nordholt verschillen van
mening over de vraag of er
een strafzaak tegen de 36-jari-
ge Amsterdamse rechecheur
N. Zijp loopt.
Mr. J. Pen, de raadsman van
Zijp, en de rechercheur zelf
gaven gisteren tijdens een
unieke persconferentie ope
ning van Zijps dossier, waarin
volgens Pen geen stukken zit
ten die de rechercheur belas
ten. De rechercheur werd op
16 november van zijn bed ge
licht, overgebracht naar het
bureau in Amersfoort om ver
hoord te worden in verband
met diefstal en of verduiste
ring en overtreding van de
opiumwet. Hij bleef drie dagen
vastzitten. De officier heeft in
middels besloten het gerech-
terlijk vooronderzoek (GVO)
uit te breiden. Verder vervol
ging is dus niet van de baan.
aldus Mijnssen.
Volgens advocaat Pen moet de
officier echter maar eens ope
ning van zaken geven, omdat
uit het dossier en de afgeluis
terde telefoongesprekken geen
strafbare feiten blijken. Vol
gens Pen wordt Zijp van zes
strafbare feiten verdacht,
waarbij in één zaak daadwer
kelijk aangifte van diefstal is
gedaan. Maar volgens Pen gaat
het daarbij om een twijfelach
tig,' aangifte.
Zijp zei gisteren dat er tijdens
zijn verhoor niet inhoudelijk
op de zaken is ingegaan. „Het
gaat niet om jou, maar we wil
len gegevens weten", zo zou
hem zijn voorgehouden. Vol
gens hem is hij deels als getui
ge in de zaak tegen de andere
rechercheurs aangehouden.
Volgens Pen moet het GVO zo
spoedig mogelijk wordt geslo
ten. Ook de korpsleiding heeft
zijn cliënt inmiddels gerehabi
liteerd. Hoofdcommissaris
Nordholt heeft na bestudering
van het dossier geconcludeerd
dat Zijp geen laakbaarhande-
len valt te verwijten. Zijp kan
zonder enige reserve weer aan
het, werk.
Contact-
Golf wil
vijandbeeld
doorbreken
DEN HAAG „Aan ie
mand die invalide is in
Irak. Ik zelf zit in de wao.
Lieve medemens, wie u
ook bent of waar u ook
bent, laten wij werken en
bidden dat wij mogen le
ren geweld te vermijden
en al het goede dat onze
wereld ons schenkt, sa
men te delen. Vrede voor
u allen".
Als alles goed gaat, zullen
binnenkort honderden van
zulke vredeswensen aan de
Iraakse bevolking worden
overhandigd. Dat is althans
de bedoeling van de actie
Contact-Golf, een initiatief
van verschillende vredesbe
wegingen waaronder De Ex
peditie, een werkgemeen
schap voor geweldloze ver
andering, de Franciskaner
vredesbeweging en Vrouwen
voor Vrede. Eind volgende
week hoopt men met een de
legatie van zes mensen naar
Irak te vertrekken als de gis
teren ingediende visumaan-
vragen tenminste worden ge
honoreerd.
De brieven en kaarten die de
delegatie van Contact-Golf
meeneemt, zijn vooral per
soonlijk getint. Ook bisschop
Ernst heeft, in zijn functie
van voorzitter van de vre
desbeweging Pax Christi, in
middels een brief geschreven
aan de patriarch van de As-
syrische Kerk in Baghdad.
Hij wenst daarin zijn collega
sterkte bij het brengen van
de vredesboodschap en wijst
bovendien op de rol die de
Verenigde Naties zijns in
ziens bij de oplossing van het
Golfconflict zouden moeten
spelen.
„We beogen met deze actie
allereerst het razendsnel op
gekomen westerse vijands
beeld tegenover de Arabie
ren te doorbreken," vertelt
Abel Hertzberger, een van
de initiatiefnemers van Con
tact-Golf en beoogd lid van
de delegatie. „Daarvoor is in
de allereerste plaats contact
nodig, nu de politici er voor
hebben gekozen tegenover
elkaar te zwijgen".
DEN HAAG Minister
D'Ancona van wvc heeft
gisteren in de Tweede Ka
mer een regen van kritiek
over zich heen gekregen
naar aanleiding van de
bezuinigingen op het wel
zijnsbeleid, De Kamer
vindt met name dat zij de
bezuinigingen in het vrij
willigerswerk en de
schoolinternaten moet te
rugdraaien.
Bij de behandeling van haar
begroting verweten de woord
voerders van PvdA. CDA, D66
en Groen Links de minister
dat zij in het wilde weg bezui
nigt en onzorgvuldig met de
getroffen instellingen en orga
nisaties omspringt. Tekenend
waren wat dit betreft de
woorden van mevrouw Ver-
snel-Sehmitz (D66): „Ik heb de
indruk dat de minister in de
lucht schiet, waarna een wille
keurig aantal eenden aange
schoten omlaag komt. De mi
nister telt dan of het er genoeg
zijn en zo niet. dan schiet ze
nog een keer".
Kamerbreed werd kritiek ge
uit op de bezuiniging van ruim
een miljöën gulden op het vrij
willigerswerk. Dit betekent
bijvoorbeeld dat vrijwilligers
die maaltijden rondbrengen bij
bejaarden een lagere onkos
tenvergoeding krijgen. „Onbe
grijpelijk en' pijnlijk, want er is
juist een enorme behoefte aan
vrijwilligers. We accepteren
die bezuiniging dan ook niet",
aldus de CDA'er Esselink.
Ook de aangekondigde bezui
niging op de schoolinternaten
(onder meer voor moeilijk op
voedbare kinderen) viel bij de
Kamer niet in goede aarde.
PvdA en CDA dienden een
voorstel in om de subsidiëring
ten minste tot augustus vol
gend jaar voort te zetten, zodat
er geen leerlingen halverwege
het schooljaar '90-'91 naar huis
gestuurd hoeven te worden. In
de tussentijd dient bekeken te
worden of het wel de taak van
WVC is om deze internaten in
stand te houden en of wellicht
ook andere ministeries een bij
drage kunnen leveren. In een
ander wijzigingsvoorstel stel
den de fracties voor om de be
ien terug te draaien.
Voor de wijze waarop D'Anco
na de subsidies voor de vor
mingsinstituten wilde korten
had de Kamer ook geen goed
woord over. De bezuiniging op
zich negen miljoen in totaal,
te verdelen over alle vor
mingscentra leek de Kamer
wel haalbaar, maar de instel
lingen dienen dan wel de tijd
te hebben zich daarop voor te
bereiden. Vanaf volgend jaar
juli mag daarom maar de helft
van het bezuinigingsbedrag
worden gerealiseerd (4,5 mil
joen) en in 1992 de rest, zo
rryent de kamer.
