feinig binnenlandse steun
or oorlogsoptie van Bush
Keizer Akihito krijgt
menselijker gezicht
LAATSTE NIEUWS
Stemmen op de minst slechte
-sterdam
)ulair
«DDR
-geren
Fransen herdenken de dag
dat land „weduwe werd"
KONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Balten
zoeken
via top in
Parijs
erkenning
Genland
ftzidóe Soman!
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1990 PAGINA 5
VOLGELINGEN Israëlische aanval VERKIEZINGEN IN GUATEMALA:
VE OPGEPAKT
LEM De Israëlische
(Keft gisteren drie aan-
■van de vermoorde ex-
/^■he rabbijn Meir Kaha-
:1 Aviv opgepakt. De
len ervan beschuldigd
te zijn geweest bij de
•erder deze week op
[ere Palestijnen op de
Een van de drie is
•kleinzoon van Leon
n van de leiders van
kche Revolutie. De Is-
mn lid van de militante
yQe Kach-beweging. De
de twee Palestijnen
enkele uren nadat
'P£f\- de oprichter van de
maiAreging in New
ez'ttL doodgeschoten.
in zuiden Libanon
JERUZALEM Israëlische
paratroepers en infanteristen
hebben, gesteund door tanks,
gisteren een aanval uitgevoerd
op bases van de shi'itische mos
limmilitie Hezbollah in het zui
den van Libanon, ten noorden
van de door Israël ingestelde
veiligheidszone. De aanval was
gericht tegen drie dorpen ten
westen van de stad Jezzine,
waar de door Israël gesteunde
SLA-militie de dienst uit
maakt. Nu de Libanese rege
ring besloten heeft alle milities
uit de hoofdstad te verwijde
ren, vreest Israël aanvallen op
de SLA-stad Jezzine door troe
pen van Syrië en Iran.
(Van onze correspondente
Annemarie Heijn)
GUATEMALA-STAD
„Stemmen op de minst slech
te", is het advies van de Guate-
malaanse bisschoppenconferen
tie aan de bevolking van Gua
temala, die morgen naar de
stembus gaat om een nieuwe
president te kiezen. Ook zullen
er nieuwe burgemeesters en le
den van zowel het nationale als
van het Midden-Amerikaanse
parlement worden gekozen. De
Guatemalanen kunnen kiezen
uit twaalf presidentskandida
ten; van centrum-rechts, rechts
tot extreem rechts. „In feite is
er weinig keuzemogelijkheid",
aldus een priester in Quiche,
een van de armste provincies
van Guatemala. „Wanneer de
mensen ons vragen wat ze nu
moeten stemmen gaan we het
rijtje af: wie is er het minst cor
rupt, wie heeft er het minste
gemoord De belangrijke pro
blemen van het land, de misère
waarin het merendeel van de
bevolking leeft, de oorlog, de
onderdrukking, die komen
toch niet aan de orde". De des
illusie is groot. De christen-de
mocratische regering van presi
dent Vinicio Cerezo, de eerste
democratisch gekozen regering
na tientallen jaren militaire
dictatuur, heeft niet aan de
verwachtingen voldaan. „Alles
is duurder geworden", is de
veelgehoorde klacht. Ook
wordt het hen kwalijk geno
men dat er geen einde is geko
men aan het geweld en dat er
geen onderzoek is ingesteld
naar het lot van de meer dan
veertigduizend personen die in
de jaren van de dictatuur 'ver
dwenen' zijn. Voor Byron Mo
rales, een van de leiders van de
overkoepelende organisatie van
vakbonden en sociale bewegin
gen UASP, maakt het niet uit
wie er regeert. „Zolang het le
ger op de achtergrond de touw-
3' 'es in handen heeft, is er geen
emocratie, ook al worden er
verkiezingen gehouden".
rs
correspondent
"me)trC ^-on'nc^)
ïdeJNGTON Ame-
mmq minister van bui-
renjse zaken James
i re$ heeft weer eens
wereldreis
eki\ de rug. Hij ver-
°anth een aantal sleu-
Zij «n steun voor een
oud jie Amerikaanse
°°'\e operatie ter be-
or o\ van Kuwayt van
sch<pe bezetting,
nee]
in hij>ovjetunie toonde zich
en zoveelste maal een
anti-Saddam-bondge-
oorkde Verenigde Staten,
ïshgjis echter of Frankrijk
•st gkelijk mee zal vech-
menn Irak als het besluit
'A'peallen om de strijd met
wasiHusayn aan te gaan.
ichafteit vandaag een ont-
mpejmet Franse president
n lui Mitterrand en minis-
veel] buitenlandse zaken
jd nOumas.
v ovi nu mogelijk voor
- af ton om een VN-reso-
;ie nt ontwerpen waarmee
le régheidsraad zijn zegen
e n Amerikaanse oor-
üseruig tegen het Iraakse
pr^Kuwayt.
iderinningen van de rege-
finaish om buitenlandse
?rf (ikrijgen voor de Ame-
de J oorlogsoptie in het
jzen bosten zijn begrijpe-
Een van de
Amerikaanse
vrijwilligers
sjouwt met
schone was door
de Saudische
woestijn.
FOTO: AFP
lijk, maar zijn in zekere zin te
vens 'bezijden de kwestie'. De
echte vraag waar Amerika's
hoogste militaire commandant,
president George Bush, voor
staat luidt dan ook: is mijn -ei
gen Amerikaanse bevolking
werkelijk bereid om voor dit
doel een eigenlijk eenzame
oorlog te voeren en de prijs
daarvan de terugkeer van
duizenden Amerikaanse jonge
lui in doodskisten te beta
len? De onzekerheid over die
vraag is veel groter dan het
'succes' van Bakers trip en dan
Bush' besluit om nog zo'n
150.000 extra militairen naar
het Golfgebied te sturen, doen
vermoeden. Uit alle opiniepei
lingen blijkt dat de Ameri
kaanse bevolking in overgrote
meerderheid het Golfbeleid
van de pesident tot dusverre
goedkeurt, maar weigerachtig
blijft de eventuele uiterste
consequentie te aanvaarden.
Er heerst in het land niets van
het soort 'gretigheid' dat de
psychologische voorwaarde
zou kunnen zijn voor een suc
cesvolle oorlog tegen Saddam
Hoessein. En er is meer ratio
nele afkeuring van de bezet
ting van Kuwayt dan het soort
emotionele verontwaardiging
uiser—
dat tot een diepe motivatie zou
kunnen leiden om het onrecht
te herstellen.
Feestdagen
Politieke analysten in de VS
interpeteren de recente aan
scherping van Bush' Golfbe
leid nog steeds als tekenen van
blijvende Amerikaanse onze
kerheid en van persoonlijke
twijfels in het hoofd van Geor
ge Bush. Uitbreiding van het
Amerikaanse leger in de Golf
houdt verder uitstel van actie
in en duidt op de overheersen
de Amerikaanse hoop dat zul
ke actie alsnog overbodig zal
blijken. Dat is in toenemende
mate hoop op een wonder
want Saddam geeft al drie
maanden geen krimp, de eco
nomische sancties hebben geen
indrukwekkend effect en Ku
wayt wordt door Irak steeds
systematischer 'opgeheven'.
Amerikaanse kranten stellen
bovendien vast dat Bush en
zijn staf het kennelijk een te
groot politiek risico vinden om
'rond de komende feestdagen'
in oorlog met Irak te zijn. Er
wordt nu gesproken over fe-
bruari-maart als een geschikte
tijd (nog net niet te warm) om
te vechten in de woestijn.
Bij de tussentijdse verkiezin
gen van afgelopen week bleek
dat de Amerikaanse kiezers
meer in beslag werden geno
men door kwesties als de eco
nomische recessie, belastingen
en abortus, dan door de Golf
crisis. Zolang de kanonnen in
de Golf nog zwijgen, kan
Amerika zich de luxe van an
dere zorgen permiteren. Maar
met de dag groeit de ongewis
heid over de vraag of, zoals
een van 'slands meest gezag
hebbende tv-journalisten, Ted
Koppel, het uitdrukte, 'Ameri
ka het meent, of alleen maar
nog meer wil doen lijken dat
ze het meent'.
De reis van Baker door het
buitenland had eigenlijk ge
maakt moeten worden door
het Amerikaanse binnenland,
waar de steun voor de oorlogs
gedachte verre van overtui
gend is.
TOKYO Als keizer
Akihito maandag formeel
de zogenoemde Chrysan-
tentroon bestijgt, wordt hij
slechts een nationaal sym
bool en geen levende god.
Zijn vader, de anderhalf
jaar geleden overleden
keizer Hirohito, kreeg bij
zijn troonsbestijging nog
wel de goddelijke waar
digheid en stond in het
middelpunt van de devo
tie van de Japanners.
Zoon Akihito krijgt een
menselijker gezicht.
De officiële naam van zijn kei
zerschap, „Heisei" oftewel
„Het bereiken van vrede",
weerspiegelt Akihito's verlan
gen afstand te nemen van de
turbulente tijd waarin zijn va
der, die nu postuum de naam
Showa draagt, keizer was..
De dynastie dateert uit de zes
de of zevende eeuw, maar de
meeste Japanners associëren
haar vooral met het 60-jarige
keizerschap van Hirohito. In
die periode voerde Japan in
naam van de keizer enkele ex
pansionistische oorlogen, leed
een verpletterende nederlaag,
maar herrees uit zijn as om
een economische supermacht
te worden.
De 56-jarige Akihito werd on
middellijk na het overlijden
van zijn vader keizer, maar
zijn formele kroning kon pas
plaatsvinden na een rouwpe-
riode van een jaar. In die tijd
heeft Akihito getracht de kei
zer een opener, menselijker
gezicht te geven, onder meer
door aan te dringen op een
minder uitgebreide politie-es-
corte en op het gebruik van de
aanspreektitel „san", bestemd
voor de „gewone Japanners".
Zijn vrouw, keizerin Michiko,
de eerste niet-adellijke per
soon die getrouwd is met een
Japanse monarch, heeft een
eigen, kleine revolutie binnen
het paleis ontketend door het
keizerlijke gezinsleven weinig
te laten verschillen van dat
van een doorsnee Japans ge
zin. Ze brak bijvoorbeeld met
de traditie door haar kinderen
zelf op te voeden en geen ge
bruik te maken van kinder
meisjes en gouvernantes.
Vorsten
Vorsten, staatshoofden en an
dere hoogwaardigheidsbekle
ders uit meer dan 150 landen
zullen de keizerkroning in To
kyo bijwonen. In het laat-
Een archieffoto uit 1987 van Akihito, toen nog kroonprins van
Japan, in sporttenue.
FOTO: EPA
ning grotendeels overeenko
men met de troonsbestijging
zoals zijn overgrootvader die
meemaakte in het midden van
de vorige eeuw. Ongeveer 29
miljoen gulden aan overheids
geld wordt uitgegeven aan de
uitvoering van een Shinto-rite.
19de-eeuwse keizerlijk paleis,
een oase van groen in het cen
trum van Tokyo, zal Akihito
een drie meter hoge troon be
stijgen onder een achthoekig
dak versierd met gouden spie
gels en feniksen. Premier Tos-
hiki Kaifu zal, voor de troon
staand en getooid in een spe
ciaal voor de gelegenheid ont
worpen kimono, de troonsbe
stijging aankondigen en de
2.500 genodigden voorgaan in
het driemaal „banzai" roepen
ter afsluiting van de plechtig
heid.
Een detail dat de na-oorlogse
volkssoevereiniteit daarbij il
lustreert is dat Kaifu op gelij
ke hoogte staat met de troon
en niet enkele treden lager,
zoals dat vroeger gebruikelijk
was. Ook zal Akihito zijn kro
ningsrede in gangbaar Japans
uitspreken en niet in het klas
sieke Japans, dat de meeste
Japanners niet verstaan.
Ondanks deze uiterlijke aan
passingen zal Akihito's kro-
Zonnegodin
In deze Shinto-rite, die tien
dagen na de hoofdceremonie
plaatsvindt, trekt Akihito zich
terug in een mythische wereld
om door middel van verse rijst
in „communie" te komen met
de zonnegodin, van wie de
keizerlijke dynastie zou af
stammen. Volgens tegenstan
ders van de kroning vormt
deze plechtigheid een schen
ding van de grondwettelijke
scheiding tussen kerk en staat.
De regering-Kaifu beweert
echter dat het geld niet be
doeld is om religie te propage
ren, maar om een belangrijke
traditie te bewaren.
tUSSi
m
zijn
•aar h
er hi
7D-1
gsm
mil
hoe
niet I
coor.
iter De Duitse eenwor-
r/ied/t dit jaar het meeste
£Ufcpmaakt op de Europe-
?mei£n- Daarna komen, op
ee/1fstand, de instorting
?t vvpommunisme in Oost-
ndigIraakse inval in
en de bevrijding van
ogejiandela. Dat blijkt uit
jlk/ifen gepubliceerde en-
jyJ het Franse ministe-
>A- jeugd en sport en de
kmaP®ration hebben laten
akje] m de twaalf EG-lan-
joujjlusief de ex-DDR.
Ie Meerden 1300 jongeren,
nsg/r en 30 jaar, onder-
tijdéjyer hun voorkeuren.
aaltdft populairste stad.
- moFomen Londen, New
■d. Ame en met name
iênPgeren uit de ex-
kriji-Amsterdam. Van de
,or 0tken Bondsduitsers
7narfocent graag langs de
t i/sl ontvangen? Bel tussen
iar 9.00 uur, zaterdags tussen
15.00 uur, telefoonnr.
en uw krant wordt nabe-
TWINTIGSTE STERFDAG VAN CHARLES DE GAULLE
PARIJS Het was giste
ren precies twintig jaar
geleden dat Charles de
Gaulle zich aan de bridge
tafel zette in zijn huis in
Colombey-les-deux-Égli-
ses om de avonduren te
vullen met een spelletje
patience dat hij nooit zou
afmaken.
De generaal slaakte een scher
pe kreet: „Au, het doet hier
pijn, in mijn rug", en zakte zij
delings in elkaar in zijn leun
stoel, de kaarten verspreid over
de vloer, zijn hoofd rustend op
één hand. Een half uur later
was hij dood.
De volgende morgen werd het
nieuws van De Gaulle's heen
gaan bekend gemaakt door zijn
opvolger president Georges
Pompidou, in een radio-uitzen
ding die veel Fransen van mid
delbare leeftijd nog levendig
voor de geest staat, zei Pompi
dou: „Frankrijk is weduwe ge
worden".
Door een speling van de ge
schiedenis wordt deze maand
ook De Gaulles geboortedag,
10Ö jaar geleden in Lille, her
dacht en was het afgelopen juni
vijftig jaargeleden dat De
Gaulle op de BBC zijn beroem
de oproep deed aan de Fransen
om verder te vechten tegen de
Duitse binnenvallers. Veel her
denkingen dus, met als bijver
schijnsel een grote en
stroom boeken, films en televi
siedocumentaires met het doel
de Fransen te tonen wat voor
man De Gaulle werkelijk was,
wat hij werkelijk dacht en wat
hij al dan niet bereikt heeft in
zijn buitengewone leven.
Volgend jaar om dezelfde tijd
zal het merendeel van deze
werken al weer vergeten zijn.
Eén boek verdient het echter
langer in de aandacht te blij
ven. Al is het maar om wat het,
vanuit de meest onwaarschijn
lijke hoek, te zeggen heeft over
de persoonlijke en politieke er
fenis van de generaal in een
tijd dat het respect van de
Fransen voor hun gekozen lei
ders en vertegenwoordigers tot
een minpunt is gedaald.
De auteur van het boek is Ré-
gis Debray, eens de oogappel
van revolutionair links, een
man die door de jungles van
Bolivia heeft gewaard met Che
Guevara en een vriendje was
van Fidel Castro voor hij bij
Frangois Mitterrand aanmon
sterde als buitenlandexpert.
De zojuist vijftig geworden De
bray geeft toe dat hij eens Mit-
terrands vijandige houding
deelde ten opzichte van De
Gaulle en de „coup d'état per
manent" (Mitterrands
woorden) van de Vijfde Repu
bliek die de generaal meer dan
drie decennia geleden inluidde.
Debrays boek, A Demain De
Gaulle, schildert echter een
heel ander portret van de
Franse president, „de laatste
grote man van de negentiende
eeuw en misschien de eerste
grote van de eenentwintigste".
Veel van wat Debray schrijft
over De Gaulle weerspiegelt de
gevoelens waaraan veel gewo
ne Fransen uiting geven wan
neer hun gevraagd wordt wat
de generaal voor hen persoon
lijk betekende. „Oprechtheid,
eenvoud en de moed van zijn
overtuigingen", zei een Parijse
bankier die nu opgehouden is
zijn stem uit te brengen op een
generatie van politici die hij op
z'n best „middelmatigheden die
handelen uit eigenbelang" acht.
„Een leider die begreep dat de
tijden veranderen maar die zijn
waarden hooghield en nooit
door macht werd gecorrum
peerd", was de waardering van
een restauranteigenaar in Bar-
sur-Aube, vlakbij de Gaulles
geliefde Colombey. „Je hoeft
alleen maar naar zijn graf daar
te kijken, een witte steen met
zijn naam en niet één woord
meer, niets over dat hij presi
dent geweest is, zelfs niet zijn
onderscheidingen".
De indruk is dat er vandaag de
dag niet één politicus in Frank
rijk is die voor zichzelf vrede
zou hebben met een dergelijke
eenvoud op een klein platte
landskerkhof.
PHILIP JACOBSON
(c) The Times
wanA
MYSTERIE VAN HET ZEVENGESTERNTE
ee/Jjultend loopt Rob het grachtje af. Het is een mooie
ag aahij is in de beste stemming. Als Ross die Dynamite-Kid
noete op het spoor komt.... Hè, wat is dat? Rob draait zich
afuu'want hij hoort voetstappen achter zich. Maar vóór hij
lumn\ open kan doen wordt hij in zijn kraag gegrepen en een
treft zijn kin. Rob slaat verwoed om zich heen en Skip
5n ook, hevig blaffend, in het gevecht. Als er nu maar
Kwam dagen, want twee tegen één is geen partij!. De
vechtenden rollen over de straat en bijna slaagt Rob er in zich te
bevrijden, wanneer hij een klap op zijn hoofd krijgt met een gum
mistok. Hij raakt buiten bewustzijn en merkt er niets van, dat de
twee mannen hem snel naar de wallekant slepen en hem laten
zakken in een bootje, dat hier gemeerd ligt. Skip heeft zo'n ge
mene slag gekregen met de gummistok, dat hij jankend is weg
gerend. De mannen gooien het bootje los, slaan de motor aan en
verdwijnen in de duisternis.
Satijnen
hotpants
Deze satijnen
creatie, bedoeld
voor warree
zomerse
avonden, is een
elegante en
door de
drukknoopjes
zeer originele
variatie op de
broekrok. Het
pakje, een
ontwerp van de
Japanse Kansai
Yamamoto, werd
gisteren
gepresenteerd op
de voorjaars- en
zomermodeshow
in Tokyo.
FOTO: EPA
VS: EG-landbouwbod
schiet ver te kort
WASHINGTON Ameri
kaans landbouwminister Clay
ton Yeutter, acht het EG-voor-
stel voor een reductie van de
landbouwsubsidies met dertig
procent veruit onvoldoende
om tot een nieuw GATT-we-
reldhandelsakkoord te komen.
Volgens Yeutter, die vandaag
in Nederland is, preferen de
VS een totale mislukking van
de zogeheten Uruguay-ronde
in de GATT boven een ak
koord waarin het Europese
landbouwvoorstel zou worden
overgenomen. De VS heeft de
GATT voorgesteld de Ameri
kaanse landbouwsteun in tien
jaar tijd met zeventig procent
te verlagen.
Volgens Yeutter is er grote
'flexibiliteit' van Europese
kant op korte termijn geboden
om alsnog tot overeenstem
ming te komen met de VS en
de overige GATT-landen.
Madrid, november
LEIDSE COURANT
De Sint op weg naar
Nederland.
De Sint en zijn gevolg zijn
vandaag uitgevaren voor
een lange en gevaarlijke
tocht naar Holland.
Wij ontvingen ook een
noodsein van hem! Er
moeten nog veel kado's
gekocht worden. Hoe
komt u als leverancier in
contact met de Sint? De
Sint leest ook de Leidse
Courant. Plaats daarom
een advertentie in deze
krant.
Bel 071-122244
MOSKOU De presidenten
van Estland, Letland en Litou
wen hebben gisteren een drin
gend verzoek gericht aan de
landen die deze maand tijdens
de Conferentie over Veiligheid
en Samenwerking in Europa
in Parijs een verdrag over de
vermindering van conventio
nele wapens willen onderteke
nen de aanspraak van de Sov
jetunie op de Baltische staten
niet te wettigen. President Vy-
tautas Landsbergis van Litou
wen, Arnold Ruutel van Est
land en Anatoly Gorbunov
van Letland willen tevens hun
republieken apart genoemd
zien in het verdrag zodat zij de
akkoorden betreffende hun
grondgebied zelf kunnen uit
voeren. De Baltische republie
ken, die in 1940 door Stalin
werden ingelijfd, vroegen al
eerder te worden toegelaten
tot de Verenigde Naties en
deel te mogen uitmaken van
de CVSE. Ze kregen echter
geen toestemming om de
CVSE in Parijs als waarnemer
bij te wonen.
Zigeuners blokkeren
Duits-Zwitserse grens
WEIL Ongeveer 600 zigeu
ners hebben gisteren de grens
overgang tussen de Zwitserse
plaats Weil en Zuid-Duitsland
geblokkeerd nadat hun de
toegang tot Zwitserland was
ontzegd. Zij wilden in Genève
spreken met de Commissie
voor Asielzoekers van de Ver
enigde Naties om daar hun
klachten duidelijk te maken
over het afwijzen van Duits
land van hun asielaanvragen.
Duizenden zigeuners uit Joe
goslavië, Roemenië en andere
Oosteuropese landen zijn het
afgelopen jaar naar Duitsland
gevlucht, waar zij als statenlo
ze burgers asiel hebben aange
vraagd. De Duitse autoriteiten
weigeren echter asiel te verle
nen en de zigeuners zijn nu
bang dat ze zullen worden te
ruggestuurd naar hun land
van herkomst. Zwitserland
weigert de zigeuners binnen te
laten omdat ze niet over de
vereiste visa beschikken.
