Juitsland houdt speciale
erantwoording voor joden
OPMMTiM
deelnemers Vredesweek
aan de straat niet op
Luchtcontrole nuttige taak
voor Nederlandse F-16's
VS willen
in Golf
blijven
DHulshoff
50 slHTENLAND
Ceidóc Qowuvnt
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1990 PAGINA 5
in ,ange files
ij Brennerpas
;ei
)LZANO Bij de Brenner-
is tussen Oostenrijk en Italië
lange files ontstaan door
dinsdag begonnen stipt-
da dsactie van het Italiaanse
n< ianepersoneel dat niet meer
overwerken. Aan beide
iten van de grens stonden
eren al zo'n 1000 vrachtwa-
1 is te wachten, een aantal
volgens de douane tegen
weekeinde kan zijn opge-
en tot 1700. Het verkeer
I personenauto's wordt niet
cor linderd door de actie, die
:a ir verwachting twee weken
d duren.
M.
ld
Madam blijkt
eigen vrouw
TERAMO Een Italiaanse vrachtwa
genchauffeur kreeg deze week de
schrik van zijn leven. Toen hij aanbel
de bij een plaatselijk bordeel bleek de
madam zijn eigen vrouw te zijn. De 35-
jarige chauffeur, hevig gekrenkt in
zijn macho-gevoelens, ging zijn vrouw
prompt te lijf. Vloekend, tierend en
slaand probeerde hij zijn eega ervan te
overtuigen dat haar gedrag niet te to
lereren is. Dat zijn komst een identie
ke moraal verried, wilde er bij de man
niet in. Snel ingrijpen door omstanders
wist erger te voorkomen. De vrouw
heeft bij de politie een klacht tegen
haar echtgenoot ingediend.
Brazilië stopt miljarden
in gezondheidscampagne
BRASILIA De Braziliaanse overheid gaat
ongeveer 115 miljard dolllar spenderen aan
een grootscheepse gezondsheidscampagne om
kinderziektes en malaria te bestrijden. Dat
bedrag is ongeveer even groot als de buiten
landse schuld van Brazilië. De campagne gaat
morgen van start met een vaccinatieprogram
ma, waarbij uiteindelijk twintig miljoen kin
deren onder de vijf jaar ingeënt moeten wor
den tegen mazelen, difterie, tetanus, kink
hoest en de bof. De vaccinatie is de eerste
stap in een vijfjarenplan dat de kindersterfte
omlaag moet brengen. In Brazilië, dat 150
miljoen inwoners telt, ligt de kindersterfte op
60 per 1000 levend geborenen. De voornaam
ste doodsoorzaken zijn ondervoeding en diar-
Presidentsverkiezingen
Polen al voor december
WARSCHAU In Polen worden mo
gelijk nog voor december presidentsver
kiezingen gehouden. Alle Poolse politie
ke partijen hebben gisteren in het parle
ment aangedrongen op snelle verkiezin
gen nu president Jaruzelski bereid is
vroegtijdig terug te treden. Door de in
storting van het communisme in het
Oostblok is zijn positie als bemiddelaar
om Polen af te scheiden van het Sovjet
kamp reden voor het parlement om
hen in 1989 aan te stellen onhoud
baar geworden. Voorman van Solidari
teit Lech Walesa neemt het waarschijn
lijk op tegen een kandidaat van de Boe
renpartij en premier Mazowiecki na
mens de Burgerbeweging voor Demo
cratische Actie.
SST-BERLIJN
ndskanselier Helmut
hl heeft de joodse ge-
enschap in de Bondsre-
ee )liek gisteren beloofd
het verenigde Duits-
ei ten aanzien van de
en een speciale verant-
ordelijkheid zal hou-
De joodse gemeen
de ap heeft verontrusting
juis jesproken over de aan-
Pe inde Duitse eenheid.
Ha
d» een boodschap ter gelegen-
afie van Rosh Hashana, het
Ie se nieuwjaar, herinnerde
U aan de misdaden die zijn
aan onder de nazi-tirannie
rei hij dat de moord op de
miljoen joden nooit mag
den vergeten.
lts j Duitsers kunnen en zul-
n niet ontsnappen aan deze
recf', zei Kohl. „Daarom zal
verenigde Duitsland zich
bewust blijven van zijn specia
le verantwoordelijkheid ten
opzichte van de joden".
Onder joden heerst een gevoel
dat jongere Duitsers het nazi
tijdperk zouden kunnen ver
geten en er heerst ook veront-
rustig over een toename van
het neo-nazisme. Leiders van
de joodse beweging in West-
Duitsland hadden geëist dat de
Duitse schuld voor de holo
caust wordt vastgelegd in een
preambule bij het eenwor
dingsverdrag tussen Oost- en
West-Duitsland.
Er zijn ongeveer 36.000 joden
in West-Duitsland en 400 in
Oost-Duitsland. In zijn bood
schap verklaarde Kohl dat
compromisloos moet worden
opgetreden tegen diegenen die
de joodse cultuur beledigen of
die antisemitische opvattingen
openbaar maken. De bonds
kanselier bedankte de joden
die na de oorlog naar West-
Duitsland zijn teruggekeerd en
Sjevardnadze wil nauwe
samenwerking NAVO-Warschau Pact
BRUSSEL/MOSKOU De NAVO en het Warschau Pact
dienen nauw te gaan samenwerken om zo de toekomstige
structuren inzake de veiligheid van Europa vast te leggen.
Het ontbinden van de beide organisaties zal dan de volgende
stap kunnen zijn, zo luidt de toekomstvisie van Edoeard Sje
vardnadze, de minister van buitenlandse zaken van de Sov
jetunie. Sjevardnadze presenteerde de commissie voor bui
tenlandse zaken van de Opperste Sovjet gisteren een rapport
over het 2+4-akkoord waarin de internationale aspecten
van de Duitse eenwording zijn geregeld. Vorige maand be
zocht de Sovjet-ambassadeur in België een NAVO-conferen-
tie over de toekomst van het bondgenootschap. En gisteren
is uit diplomatieke kringen in Brussel vernomen dat de twee
hoogste militairen van de NAVO half november een bezoek
aan Moskou zullen brengen.
die hebben geholpen bij de op- re landen van Oost-Europa,
bouw van het land. maar Bonn heeft onlangs een
In de afgelopen jaren is West- tijdelijk immigratieverbod af-
Duitsland een aantrekkelijke gekondigd, wat weer de woede
bestemming geworden voor io- opwekte van de joodse ge-
den uit de Sovjetunie en ande- meenschap in West-Duitsland
die graag zou zien dat er meer
joden tot Duitsland toegelaten
worden. In de afgelopen negen
maanden hebben zich onge
veer 800 Sovjet-joden in West-
Duitsland gevestigd.
Eenwording
De parlementen in Bonn en
Oost-Berlijn hebben gisteren
beide met grote meerderheid
ingestemd met het verdrag
voor Duitse eenwording, in
Bonn met 442 tegen 47 stem
men bij drie onthoudingen en
in Oost-Berlijn met 299 tegen
80 bij één onthouding. In Bonn
stemden de Westduitse Groe
nen tegen alsmede leden van
bondskanselier Kohls CDU die
gekant zijn tegen het nu vast
gelegde verlies van vroeger
Duits gebied in Polen, in Oost-
Berlijn klein links en de PDS,
wier leider Gregor Gysi het
verdrag afkeurde als „een
daad van onderwerping en an
nexatie".
0MITEE ANTI GOLFOORLOG DEMONSTREERT
N HAAG Terwijl in
2 ebergen morgen de
1 "Jiidesweek wordt geo-
z(id, demonsteren andere
desactivisten in Am-
lenldam tegen de militaire
tioeienissen in het
fgebied. De gevouwen
den in Driebergen zijn
afw
het IKV en Pax
ichsti; de spandoeken in
sterdam van het Ko-
Anti Golfoorlog, dat
eduizend demonstran-
verwacht, waaronder
noedelijk opvallend
buitenlanders.
„J al de Nederlandse
il i pen terug", schreeuwt het
let van het Komitee Anti
orlog. De actiegroep
Alft de kreet 35.000 maal la-
drukken en vervolgens
va preid onder naar eigen
erk en 25:000 Nederlanders,
Arabieren en 5000 Tur-
Het onlangs opgerichte
chtejité bestaat voor een be
deel bij de gratie van
d-B nisaties van buitenlanders:
e vjokkaanse, Turkse en Pale-
krise arbeidersverenigingen,
Socialistische Volkspartij
stan, Bangladesh People,
it n Communistische Partij Li-
in. „Wij voelen ons soli-
Allemaal vrezen we een
:U latie van geweld als de
m erse troepen zich niet te-
e k rekken", verklaart een
Iwo rdvoerder van de Marok-
arbeidervereniging
AM de betrokkenheid van
el verschillende buiten-
dr< se organisaties.
Ie to Nederlands Centrum Bui-
nbe
tenlanders volgt de buiten
landse deelname met argus
ogen. J. Akel: „Ik hoop dat
Nederland de demonstratie in
Amsterdam in haar juiste pro
porties ziet. Wanneer hier een
sterke tegenbeweging ontstaat
kan dat gevolgen hebben voor
de beeldvorming over buiten
landers in Nederland. Ik zou
het betreuren als door middel
van welke actie dan ook een
beeldvorming naar boven
komt zoals tijdens de Rushdie-
affaire. Daar zouden de mi
granten meer schade dan baat
bij hebben. Maar iedereen
heeft natuurlijk het recht om
te demonstreren".
Vooralsnog maakt Akel zich
niet echt ongerust. De ver
deeldheid onder de Arabieren
voorkomt een eenzijdige, on
genuanceerde veroordeling.
Verdeeldheid in het Midden-
Oosten, maar ook op het kan
toor van het Nederlands Cen
trum Buitenlanders. „We dis
cussiëren wel over de Golfcri
sis, maar we hebben al onze
aandacht is nodig voor het al
lochtonenbeleid in Nederland
en de miljoenennota".
De grote vredesbeweging Pax
Christi en het IKV zijn zater
dag niet in Amsterdam. En
niet omdat ze de Vredesweek
moeten openen. Pax Christie
en het IKV zijn twee van de
in totaal 25 vredesbewegingen
die zich niet hebben aangeslo
ten bij het Komitee Anti Golf
oorlog. Zij juichen de aanwe
zigheid van de westerse troe
pen in het Golfgebied zelfs toe.
„Als met militaire acties op
vreedzame wijze een blokkade
in stand kan worden gehouden
die moet leiden tot de terug
trekking van Irak uit Kuwayt,
dan is dat goed", verklaart
coödinator Janny Kuik van
het IKV. Het Komitee Anti
Golfoorlog is verbaasd. Alsof
het Westen bezorgd is om de
bevolking van Kuwayt die zo
bruut is overvallen door de
buurman. „De Verenigde Sta
ten vielen Panama en Grena
da binnen zonder ook maar
één teken van protest van al
diegenen die nu Irak blokke
ren", aldus het Komitee Anti
Golfoorlog. De westerse lan
den zou het toch alleen maar
om olie te doen zijn. Janny
Kuik: „Wij zijn oprecht begaan
met het lot van Kuwayt, al
speelt olie een belangrijke rol.
De wereld is nu eenmaal opge
hangen aan olie. De interna
tionale stabiliteit is in het ge
ding".
De Golfcrisis heeft de tongen
weer losgemaakt van de ogen
schijnlijk ingedutte achterban
van het IKV en Pax Christi.
Sinds de val van het Oostblok
is het betrekkelijk stil geweest
rond de grote vredebewegin-
gen. Hebben de spanningen in
het Midden-Oosten de vredes
beweging nieuw leven inge
blazen? „Dat is overdreven,
maar het haalt mensen wel uit
de euforie van we hebben de
wereld gered", aldus Kuik.
Het accent van de inspannin
gen van de vredesbeweging
zal desondanks op Europa olij
ven liggen.
Kuik laat een gedesillusio
neerde KMAM achter. „Wij
hebben samen met het IKV en
Pax Christie gedemonstreerd
tegen kernwapens. En nu lo
pen ze achter al die mensen
aan die millitaire interventie
toejuichen. Wij begrijpen er
niets van.
MONIQUE VAN DE VEN
Tyfoon in Japan
De tyfoon Flo, die woensdagnacht en donderdagochtend over
Japan raasde, heeft aan 25 mensen het leven gekost. Tien men
sen worden vermist, 78 raakten gewond. Als gevolg van zware
regenval deden zich in het westen en noorden van het land over
stromingen en aardverschuivingen voor. Ruim 27.000 huizen on
der water te staan. De tyfoon, die topsnelheden van 162 kilome
ter per uur bereikte, verwoestte 220 huizen, zoals hier enkele
landhuizen en tuinbouwkassen in een gebied ten noorden van
Tokyo.
FOTO: AP
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE TUNNEL
■der
02 Wanneer de gids de kloof binnenrijdt hoort hij in de
het zware dreunen van een trom. Hij luistert scherp. Ja, dat
b aal kent hij wel. De sheik waarschuwt zijn mannen uit te kij-
naar de vreemdelingen, die de nederzetting naderen. De
houdt zijn geweer gereed en ook de meisjes houden haar
wapen in de vuist geklemd. Zo gaat het langzaam voor-
rts. Ze weten niet, dat een vooruitgeschoven schildwacht
komst al heeft gesignaleerd en in allerijl het bericht heeft
overgebracht, langs welke weg de indringers proberen te ont
snappen. Maar dan is opeens de lucht vol woest geschreeuw.
Schoten weerklinken, honderdmaal weerkaatst door de hoge
bergwanden en in wilde galop naderen de Ryffijnen op hun snelle
paarden. De trouwe gids van de meisjes vuurt verscheidene ma
len en menige ruiter bijt in het zand. Maar tegen deze overmacht
kunnen ze niet standhouden.
Brunswijk
wil weer
praten met
Bouterse
PARAMARIBO Ronnie
Brunswijk, leider van het Jun
glecommando. wil met de Su
rinaamse legerbevelhebber
Desi Bouterse praten over een
wapenstilstand, een definitief
vredesplan en de economische
ontwikkeling van het binnen
land. Dat heeft Henk Herren-
berg, speciale gezant van de
legerleiding, in Paramaribo
verklaard. Herrenberg heeft
in opdracht van Bouterse in
het naburige Frans Guyana
gesprekken gevoerd met
Brunswijk. Herrenberg weet
nog niet waar en wanneer de
bevelhebber en Brunswijk el
kaar zullen ontmoeten.
De bevolking van de Iraakse hoofdstad Baghdad staat in lange rijen voor de winkels. Sinds het
handelsembargo van de Verenigde Naties zijn de rijen een normaal verschijnsel geworden in Irak.
De regering heeft het voedsel gerantsoeneerd. foto ap
(Door A.H. Lind)
DEN HAAG Nederland
heeft een squadron F-16
jachtbommenwerpers ter
beschikking gesteld om
deel te nemen aan de
luchtblokkade tegen Irak.
Het gaat om achttien
vliegtuigen en het bijbe
horende grondpersoneel.
Als het squadron inderdaad in
Turkije wordt gestationeerd,
zoals de bedoeling schijnt te
zijn, zal de Koninklijke Lucht
macht ook onderdelen en der
gelijke moeten meenemen.
Turkije beschikt immers niet
over deze geavanceerde vlieg
tuigen.
Aan het squadron zal in het
luchtruim van Turkije een
soort van politie- en controle
taak worden toebedeeld. Toe
stellen op weg van of naar
Irak zullen door een F-16 wor
den onderschept. De piloot
dient de identiteit van het
vliegtuig onomstotelijk vast te
leggen en naar zijn herkomst
en bestemming te vragen. Bij
overtreding van het embargo,
of het vermoeden daarvan,
kan het vliegtuig worden be
volen zich naar de dichtstbij
zijnde luchthaven' te begeven.
Daar kunnen de Turkse auto
riteiten dan handelend optre
den, de lading controleren en
eventueel het vliegtuig opdra
gen terug te keren naar de
plaats van herkomst.
De grote vraag hierbij is in
hoeverre de F-16's in deze om
standigheden dwang kunnen
gebruiken. Dat is in feite nau
welijks het geval. In 1944 is in
Chicago een verdrag gesloten
waarbij de inzet van militair
geweld tegen burgervliegtui
gen is verboden. Een dergelijk
optreden zal dan ook niet van
de Nederlandse vliegers wor
den verlangd.
Aan de andere kant hebben
burgervliegtuigen, als zij een
buitenlands luchtruim door
kruisen, te gehoorzamen aan
een verzoek of bevel om te
landen. Door het nadrukkelijk
begeleiden van een vliegtuig
kunnen de gevechtstoestellen
aangeven dat het betrokken
vliegtuig in overtreding is en
op het dichtstbijzijnde vlieg
veld dient te landen.
Wie zich daar niets van aan
trekt en doorvliegt loopt dus
niet het risico te worden neer
geschoten. In dit opzicht zal
dat ene vliegtuig inderdaad
ontkomen. Maar het vliegtuig
en zijn land van herkomst
worden gerapporteerd. Daarna
zal het zowel voor het betref
fende vliegtuig als voor het
land waar het vandaan komt
uiterst moeilijk worden om
nog vliegrechten te krijgen.
De controle op de vliegbewe
gingen is immers internatio-
ganisatie een zogeheten vlieg-
plan ingediend, waarin de te
volgen route en tijden van
vertrek en aankomst en ande
re details staan aangegeven.
Dit vliegplan wordt gemeld
aan de autoriteiten die het
vliegtuig op zijn vlucht vanaf
de grond volgen en wier lucht
ruim het zal doorkruisen. Een
vliegtuig dat zich derhalve
schuldig heeft gemaakt aan
een overtreding van het em
bargo kan dus belet worden
van het luchtruim van een be
paald land gebruik te maken.
Een dergelijke maatregel zou
ook de vliegmaatschappij kun
nen treffen of zelfs het land
van herkomst van het betrok
ken vliegtuig.
Kortom een politietaak waar
bij onomstotelijk de identiteit
en nationaliteit kan worden
vastgesteld van brekers van
het embargo is zonder meer
nuttig en behoeft geen risico's
in te houden voor degene die
deze taak uitvoeren. De F-16's
zijn er uitdrukkelijk niet om
eventuele militaire vliegtuigen
vanuit of naar Irak tegen te
houden. Dat is een taak die
uitsluitend aan de (Turkse) na
tionale autoriteiten mag en
moet worden overgelaten.
(De auteur is kapitein-ter-zee b.d.)
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON Hoge
Amerikaanse militairen heo-
ben in een interview met de
Wall Street Journal onthuld
dat het Pentagon voorberei
dingen treft om na afloop van
de Golfcrisis ongeveer 10.000
man in het gebied te handha
ven en steunpunten voor de
Amerikaanse luchtmacht in te
richten.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van defensie ontkende
later het bericht. Feit is even
wel dat de VS de afgelopen ja
ren hebben geprobeerd eigen
bases in het Golfgebied te krij
gen. Zij hebben zich echter te
vreden moeten stellen met het
financieren van gemeenschap
pelijke voorzieningen op mili
taire bases, op vliegvelden en
in havens van diverse Golfsta
ten.
Aubin Hendrickx, de bekende
gifgasexpert van de universi
teit van Gent, is op verzoek
van de Saudische regering
naar Riyadh gevlogen om de
Saudi's te laten delen in zijn
kennis van gifgas en van door
hem ontwikkelde behande
lingsmethoden, waarmee in
België onder meer Iraanse
slachtoffers van Iraakse gifga
saanvallen zijn geholpen.
De Verenigde Staten zijn gis
teren begonnen Westduitse
tanks te sturen naar het Golf
gebied die als geen ander
voertuig chemische wapens en
gifgassen kunnen opsporen en
analyseren. De met computers
uitgeruste tanks zijn ontwik
keld om gifgassen op te spo
ren, het gevreesde wapen van
de Iraakse leider Saddam Hu-
sayn, wiens invasie in Kuwayt
op 2 augustus tot de Golfcrisis
leidde. Functionarissen in
Bonn zeiden eerder dat de
Bondsrepubliek, die krachtens
haar grondwet geen troepen
naar de Golf kan zenden, de
Amerikanen in totaal 60
Fuchs-tanks zal lenen. Ze wor
den bediend door inderhaast
opgeleide Amerikaanse mili-
ADVERTENTIE
Dat is eigenlijk heel makkelijk. Met een
kastenwand van Exclusief heeft
u alle mogelijkheden die u zelf wilt in
de hand. Ruimtebesparende
kastdeuren, naar eigen smaak voorzien
van spiegels of panelen in vele
eigentijdse kleuren geven een extra
cachet aan uw interieur Ook
de indeling is altijd exclusief precies
zoals u het zelf wilt. De optimale
benutting van iedere centimeter geeft
u een prettig opgeruimd' gevoel
en zeker 30% meer bergruimte Voor
elke plaats in uw woning is
er een passende oplossing, exact op
maat, in oogstrelende vorm
geving. Onze woonadviseur geeft u
graag advies 'op maat'
anders denken over wonen
Den Haag: Spui. Rijswijk: Winkelcentrum In de Boogaard Leiden: Nieuwe
Ri|n Rotterdam: Mariniersweg hk Hoogstraat Leidschendam: Winkelcentrum
Leidschenhage Hilversum: Groest Zwolle: Weversgildeplein Voorschoten:
produktie- en distributiecentrum
