erpleging moet
ïeen' kunnen zeggen
IEUWO
aij-Weggen trekt
etekleed aan
RUGPHARM
Ex-directeur Drug Pharm ontkent
schuld aan verwisseling etiketten
)A komt Ritzen 'tegemoet' met wachtgelden leraren
Ecologen pleiten voor
meetnet natuurbehoud
NENLAND
£cictac Commit
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1990 PAGINA 3
m eder doodt vijf
nden oude baby
•SOUBURG Een 32-jari-
roonster van Oost-Souburg
op 7 september haar vijf
len oude baby om het leven
ofl p,
er is de officier van justitie in
iurg, mr. S. Tempel, is het
na het overlijden naar
kenhuis gebracht waar een
Idadige doodsoorzaak werd
eei ed. Na sectie op het li-
gev van de baby is de moeder
eei louden. Zij heeft inmiddels
i en is in bewaring gesteld.
issingse politie onderzoekt
leiding van de daad van de
Kinderpostzegels in
teken 'kind en hobby'
HILVERSUM Ongeveer 300.000
schoolkinderen gaan van volgende
week woensdag af op pad met bestellij-
sten voor kinderpostzegels en wens
kaarten. De echtgenote van de premier,
Ria Lubbers, bestelt dinsdag als eerste
de nieuwe kinderpostzegels. Het thema
van de 64e kinderpostzegelactie, die ge
coördineerd wordt door de stichting
Kinderpostzegels Nederland, is dit jaar
„Kind en Hobby". Op de zegels is een
kijkdoos afgebeeld. De uitgebeelde hob
by's zijn paardrijden, postzegels verza
melen en spelen met de computer. Ber
ry van Gerwen en Jan Bolle zijn de ont
werpers. De opbrengst gaat naar projec
ten voor kansarme kinderen in Neder
land en de Derde Wereld.
Ploegen
Met het laatste beetje
nazomerzon
blikkerend op de
scharen staan deze
ploegen te wachten
op hun berijders, de
deelnemers aan de
NK- en EK-ploegen
die gisteren in
Zeewolde van start
gingen. Morgen is de
dag voor het grote
publiek, met allerlei
nevenactiviteiten
zoals onder meer een
shows met antieke
tratoren.
FOTO: ANP
Nu ook gratificatie
'koperen' ambtenaar
DEN HAAG Ambtenaren bij ministeries en in
de buitenlandse dienst (rijkspersoneel), die hun ko
peren jubileum vieren, krijgen voortaan na 1 ok
tober een gratificatie van een kwart van hun
bruto maandsalaris netto in handen. De 55.000
rijksambtenaren die al twaalf en een half jaar in
dienst zijn maar nog geen vijfentwintig jaar krijgen
eind dit jaar 200 gulden uitgekeerd. Het geven van
gratificaties bij jubilea komt in het bedrijfsleven op
grote schaal voor, vandaar dat de overheid meer
marktconform' gaat opereren. De bestaande uitke
ring bij een zilveren ambtsjubileum is verhoogd
van 50 tot 70 procent van het maandsalaris, even
eens netto. In het gisteren gevoerde overleg met de
ambtenarencentrales is verder onder meer over
eengekomen dat de opbouw van ziektedagen stopt
als de ambtenaar langer dan zes maanden ziek is.
„Aan miljoen wao'ers
valt niet te ontkomen'
ZOETERMEER Aan het gevreesde
aantal Vaïi een miljoen arbeidsonge
schikten (wao'ers) in ons land valt niet
te ontkomen. Dat verwacht de schei
dende vice-voorzitter van de Sociale
Verzekeringsraad (SVR), mr. H. van
Brussel. „De ontwikkeling van bijna een
kwart eeuw kun je niet zo maar ombui
gen", zei hij gisteren bij zijn afscheid in
Zoetermeer. Het belangrijkste is echter
dat er nu iets gebeurt, aldus Van Brus
sel. Hij doelde onder meer op plannen
die door werkgevers en werknemers op
tafel zijn gelegd voor een verdergaande
aanpak, al lijkt de verdeeldheid tussen
de sociale partners de uitvoering ervan
(nog) in de weg te staan.
{TIG PROCENT AFSPRAKEN WORDT NIET NAGEKOMEN
J VANDAAG r\
IN HET W
LDOORN „Het is
et gemakkelijk om
ki f egend personeel te
jn n. Maar het is nog
v ijker om het te hou-
ige Sr wordt enorm veel
het personeel ge-
Het wordt feitelijk
onmogelijke op-
?n gesteld. Daar-
kunnen de verpleeg-
gen een groot deel
e afspreken niet na
rt. Veel mensen
ïes »en daar op af".
oei e verpleegkunde moet
iar<|cht ontstaan om 'neen'
inen zeggen", aldus de
it»
zenuwarts prof. dr. H. van An-
del, voorzitter van de Stichting
Gezondheidszorg '82. Hij was
vandaag een van de sprekers
op het congres 'Verpleging on
verzekerd' dat in Apeldoorn
werd gehouden.
Volgens prof. Van Andel is het
niet eenvoudig om verplegend
personeel te krijgen, al zijn er
binnenlandse verschillen. De
grootste problemen doen zich
voor in het westen van het
land; in het oosten valt het nog
mee. „Maar het blijkt nog
moeilijker om dat personeel te
houden. Het verloop is groot".
Uitgangspunt voor het congres
is een onderzoek dat naar de
werkomstandigheden is ge
houden en een proef die naar
aanleiding daarvan in een
zwakzinnigeninrichting volg
de. „In het onderzoek gingen
we na welke afspraken de
verpleegkundigen binnen hun
diensttijd moesten verwezen
lijken en wat daarvan terecht
komt. Afspraken, die varieëer-
den van 'ik kom straks even
bij u langs' tot voorgeschreven
handelingen als twee keer la
ten douchen, op tijd fysiothe-
rapeutische hulp verlenen en
zovoort. Het bleek dat maar
liefst dertig procent van die
afspraken niet wordt gereali
seerd. Dat is enorm veel".
T ekortschieten
Volgens prof. Van Andel geeft
dit feit vele verpleegkundigen
het gevoel te kort te schieten,
waardoor zij het werk als on
bevredigend ervaren. „We lie
ten hen daarom zelf aangeven
welke taken ze noodzakelijk
vonden. Uit de optelsom daar
van bleek dat ze daarvoor 75
procent meer tijd zouden
moeten hebben dan beschik
baar is".
Uit het onderzoek werd een
wildgroei aan 'verplichtingen'
duidelijk. Bovendien bleek dat
de theoretische eisen, die ver
pleegkundigen tijdens hun op
leiding aanleren, zo hoog zijn
gesteld, dat ze in de praktijk
maar gedeeltelijk te verwezen
lijken zijn. „Een heleboel vra
gen konden worden vermin
derd. In de betreffende inrich
ting brachten we het aantal
geldende afspraken per pa
tiënt terug tot maximaal vijf.
Dat maakte de taken aanzien
lijk beter uitvoerbaar".
De belangrijkste conclusie is,
aldus prof. Van Andel, dat de
verpleegkundigen zich beter
moeten kunnen realiseren op
welke wijze en aan welke za
ken ze hun schaarse tijd beste
den. „Hen moet een eigen ver
antwoordelijkheid worden toe
gekend. Ze moeten met alle
vragers en opdrachtgevers
kunnen onderhandelen over
wat ze wel en niet kunnen
doen. Daarbij behoort het
recht om 'neen' te kunnen
zeggen. De zorg voor de pa
tiënt dient centraal te staan en
de organisatie moet leren zeg
gen: verpleegkundigen, wat
kunnen we voor jullie doen".
Prof. Van Andel geeft toe dat
daarmee een ideaalbeeld
wordt geschetst, waarvan de
invoering in de praktijk niet
gemakkelijk zal zijn. „Maar
het is wèl noodzakelijk. Als je
het verpleegkundigenwerk ac
ceptabel wilt maken, dan dient
het zo te worden georgani
seerd dat vraag en aanbod met
elkaar in evenwicht zijn. Lukt
dat niet, dan rijzen grote pro
blemen".
ANDRÉ HORLINGS
Uit onderzoek is gebleken dat verpleegsters dagelijks met een
maken hebben.
FOTO: PERS UNIE
ge
biji HAAG Minister
lee Veggen van verkeer
arl iterstaat heeft giste-
de Tweede Kamer
>edig het boetekleed
trokken. Zij erkende
Jtilijk dat er aan het
are 8 over het sanctie-
tegen zwart rijden
wat heeft geschort.
ef toe: de coördinatie
mijzelf en minister
Ballin verdient niet de
b heidsprijs", erkende
uiterlijk en ze beloofde
FOTO: DIJKSTRA
onmiddellijk beterschap. „Mijn
collega en ik hebben elkaar
kennelijk niet goed begrepen,
waarna ik de zaak als afge
daan heb beschouwd. Het was
verstandiger geweest om de
zaak tevens schriftelijk af te
handelen. U ziet: ook ministers
kunnen een lesje leren. Dat
kleine boetekleed trek ik aan".
De rommelige gang van zaken
rondom de verhoging van boe
tes voor zwart rijden in tram,
bus, metro en trein had eerder
aanleiding gegeven tot een
hele reeks kritische opmerkin
gen en vragen. Het Groen
Linkse kamerlid Peter Lank-
horst hekelde het feit dat de
NS pas achteraf van de boete
verhoging tot 100 gulden op de
hoogte was gesteld. Bovendien
bleek het openbaar ministerie
nog steeds een schikkingsbe
drag van 65 gulden te hante
ren. Een brief die Maij aan de
NS had gestuurd was zoekge
raakt en toen zij op haar voor
stel over de boetes niets meer
van Justitie hoorde trok de
verkeersminister de conclusie:
geen nieuws, goed nieuws.
Ook de regeringsfracties wa
ren niet zuinig met kritiek.
„Zoiets mag niet meer voorko
men", waarschuwde CDA-ka-
merlid Yvonne van Rooy. „Als
er een premie staat op niet be
talen omdat de rechter een la
gere boete oplegt, is de effecti
viteit ver te zoeken", consta
teerde PvdA-kamerlid Willie
Swildens-Rozendaal. Namens
de oppositiepartij VVD bracht
Benk Korthals te berde dat het
aan afstemming tussen Ver
keer en Waterstaat en Justitie
'ten ene male' had ontbroken.
Het bedrijf Drug Pharm.Medical Supplies in Almere-Haven is in april failliet gegaan.
FOTO: ANP
UTRECHT De voormalig
directeur van Drug Pharm
Medical Supplies uit Almere-
Haven, J. Pijnappel, ontkent
elke verantwoordelijkheid
voor de verwisseling van eti
ketten op vaten di-ethyleen-
glycol. Als gevolg daarvan
werd de giftige stof in Nigeria
ten onrechte gebruikt als
hulpmiddel bij de bereiding
van paracetamolsiroop. Sinds
april zijn 109 kinderen gestor-
Volgens Pijnappel werd er in
de dertig jaar dat hij directeur
is geweest in zijn bedrijf met
grote regelmaat en grondig ge
controleerd. „Als er al verwis
seling heeft plaatsgehad, dan
kan dat, ook buiten het bedrijf,
kwaadwillig gebeurd zijn,
maar dat lijkt me onwaar
schijnlijk". Het ligt volgens
hem meer voor de hand dat er
in Nigeria iets fout is j
„Zelfs al waren de labels ver
wisseld, dan nog is het een
hele rare zaak dat de apothe
ker daar niet heeft gecontro
leerd of. het wel om de juiste
middelen ging". Het Nigeri-
aanse ministerie van volksge
zondheid heeft het in april
failliet verklaarde bedrijf
Drug Pharm officieel verant
woordelijk gesteld. De Keu
ringsdienst van Waren heeft
gisteren een onderzoek inge
steld naar de gang van zaken.
Inspecteurs hebben monsters
genomen en de boeken beke
ken. Het is vooralsnog een
raadsel hoe de verwisseling
heeft kunnen gebeuren. Drug
Pharm is niet bekend bij de
branche-organisatie van de
geneesmiddelenindustrie (Ne-
farma).
IAAG De CDA-frac-
de Tweede Kamer blijft
een verplichting voor
'ijsinstellingen om bij
res wachtgelders aan te
Bij de voortzetting van
at over dit voorstel van
!r Ritzen van onderwijs,
n in de Tweede Kamer,
woordvoerder Tuinstra
windsman echter wel
enigszins tegemoet. Tuinstra
zei zich eventueel te kunnen
neerleggen bij „niet-vrijblij-
vende voorrangsbehandeling"
voor wachtgelders boven ande
re sollicitanten. Het CDA is te
gen een verplichte aanstelling
van wachtgelders omdat dat
een bedreiging voor de vrij
heid van onderwijs zou zijn.
Minister Ritzen bestreedt die
opvatting gisteren maar toonde
zich verheugd over de „con
structieve opstelling" van het
CDA. De bewindsman heeft
voor zijn voorstel al de steun
van PvdA, D66 en VVD. De
werkelijke krachtmeting werd
uitgesteld, constateerde zowel
Tuinstra als Ritzen. Het wets
voorstel waarin de minister de
verplichting wil opnemen, ligt
nog niet bij de Tweede Kamer,
het moet zelfs nog besproken
worden in het kabinet. Alle
fracties betwijfelden daarom
de haalbaarheid van de invoe
ringsdatum (1 januari 1991) die
Ritzen voor ogen heeft. De mi
nister heeft haast met zijn
voorstel omdat hij de komende
jaren fors op de uitgaven voor
wachtgelden voor werkloze le
raren moet bezuinigen. In het
kabinet heeft hij zich vastge
legd op een bezuiniging van in
1991 al 31 miljoen gulden. Dat
bedrag moet oplopen tot 125
miljoen in 1995. Bovendien wil
de minister geld vrijmaken
voor de financiering van een
convenant over arbeidsvoor
waarden dat hij met de onder
wijsbonden hoopt te sluiten.
IIBAAI
door WILLEM RITSTIER
Psychiater F. niet
welkom op colleges
NIJMEGEN Studenten van
de Katholieke Universiteit in
Nijmegen willen dat psychia
ter F., ex-directeur van de
Heldringstichting in Zetten,
verboden wordt colleges te
volgen in de wijsbegeerte. Het
college van bestuur beraadt
zich over de eis van de studen
ten. F. werd veroordeeld we
gens zedenmisdrijven met
minderjarige pupillen in de
Zettense inrichtingen. Hij is in
hoger beroep gegaan.
DEN HAAG De rege
ring heeft het hoog op
met het milieu. Om de ha
verklap verschijnen mi
lieubeleidsplannen gericht
op het natuurbehoud.
Maar hoe kun je als over
heid een effectief beleid
voeren zonder juist inzicht
in de toestand van de na
tuur?
Deze kritiek viel gisteren te
beluisteren in Den Haag bij de
presentatie van een thema-uit
gave van het tijdschrift De Le
vende Natuur, een vaktijd
schrift voor natuurbeheerders
en -beschermers, dat geheel
gewijd is aan 'biomonitoring'.
Biomonitoren is het door mid
del van een (landelijk) meet
net systematisch verzamelen
van gegevens over de ontwik
keling van bepaalde soorten
planten of dieren. Hierdoor
kunnen vroegtijdig verande
ringen in de natuur en het mi
lieu geconstateerd worden en
is het mogelijk effecten van
bepaalde maatregelen te me-
Ecologen verwijten de over
heid dat zij weliswaar met de
regelmaat van de klok schrijft
over de wenselijkheid van een
nationaal meetnet, maar dat
het er nog steeds niet is. Vol
gens dr. Van Harperen, staf
medewerker bij Staatsbosbe
heer, is het voor zo'n ook be
slist niet nodig alle planten en
dieren te tellen. Maar gelet op
de achteruitgang van het mi
lieu is het meetnet zelf voor
natuur en landschap noodza
kelijk.
Prof. Van der Aart, hoogleraar
Landschapsecologie wees er
gisteren nog eens op hoe de
overheid, naar zijn mening,
achter de feiten aanloopt. „De
Veluwe is in het Nieuwe Na
tionaal Milieubeleidsplan aan
gewezen als kerngebied, om
dat daar zeldzame boomkik
kers leven. Toen ik vorige
week in dat gebied een kijkje
ging nemen, bleken die kik
kers al twee jaar te zijn uitge
storven".
Geldauto overvallen
Een geldtransportauto wordt door de politie voor onderzoek
weggesleept. Overvallers kaapten de geldauto die bij een super
markt in Broek op Langedijk de dagopbrengst kwam ophalen.
De wagen is op een parkeerplaats in Halfweg teruggevonden.
Twee veiligheidsmensen, die in gijzeling waren gehouden, zijn
ongedeerd. Van de daders is nog geen spoor.
Simons: apothekers achter vergoedingen
AMSTERDAM Staatssecre
taris Simons (volksgezondheid)
verwacht dat het geneesmid
delenvergoedingssysteem
(GVS) dat hij op 1 januari wil
invoeren de steun en mede
werking krijgt van een grote
meerderheid van de artsen en
apothekers. Op een vandaag in
Amsterdam gehouden sympo
sium van de Europese Unie
van Sociale Apotheken zei hij
zijn verwachting te baseren op
de commentaren die op het
GVS zijn binnengekomen. Het
systeem houdt in dat zieken
fondsverzekerden maximaal
de gemiddelde prijs vergoed
krijgen van de groep gelijk
waardige geneesmiddelen
waartoe hun medicijn behoort.
Voor duurdere middelen moet
de patiënt bijbetalen. De
staatssecretaris verwacht dat
de producenten van deze mid
delen hun prijzen zullen verla
gen om hun marktaandeel niet
kwijt te raken.
Dagbehandeling
moet opnames
psychiatrie
terugdringen
UTRECHT „Met enige
overdrijving zou ik willen
zeggen dat het tijdperk
van dagbehandeling op
grote schaal is aangebro
ken. Het zal blijken dat
daarmee vele problemen
die de geestelijke gezond
heidszorg sedert jaar en
dag plagen zijn op te los-
Dit zei vandaag J.B. van Bors-
sum Waalkes, gepensioneerd
hoofdinspecteur voor de gees
telijke volksgezondheid, tij
dens de opening van het gere
noveerde instituut voor psy
chiatrische dagbehandeling
van de Willem Arntsz Stich
ting in Utrecht. In ten minste
30 procent van de gevallen is
dagbehandeling mogelijk in
plaats van opname in een psy
chiatrisch ziekenhuis. Voor
waarde is wel dat zonodig
vierentwintig uur per dag aan
vullende crisishulp kan wor
den geboden.
Basissalaris
De ontwikkeling van dagbe
handeling wordt volgens Van
Borssum Waalkes sterk ge
remd door een personeelspro
bleem: verpleegkundigen wer
ken graag in onregelmatige
diensten om hun te lage salaris
aan te vullen. Uitsluitend dag
diensten doen kan 450 gulden
per maand schelen. Een ver
hoging van het basissalaris en
verlaging van de onregel
matigheidstoeslag lijkt de op
lossing. Voor dagbehandeling
zijn uiterst deskundige en er
varen verpleegkundigen no
dig, aldus de oud-hoofdinspec
teur, die vindt, dat het aantal
dagbehandelingscentra in
combinatie met de psychiatri
sche poliklinieken zo snel mo
gelijk sterk moet worden uit
gebreid.
LEIDSE ONDERZOEKERS:
Aanvraag studie
financiering te
ingewikkeld
voor allochtonen
LEIDEN Allochtone stude
renden en hun ouders onder
vinden (nog) meer problemen
bij het aanvragen en verkrij
gen van studiefinanciering
dan andere mensen die daar
recht op hebben, zo blijkt uit
een onderzoek van de Rijks
universiteit Leiden.
Alleen al het begrijpen van de
ingewikkelde regelingen en
procedures om voor studiefi
nanciering in aanmerking te
komen, levert grote moeilijk
heden op, zo stellen de onder
zoekers B. Smit en K. Hooge-
veen van het Leids Interdisci
plinair Centrum voor Onder
wijsresearch (LICOR)
Voor allochtonen is het vol
gens hen vrijwel onmogelijk
om zonder hulp van instanties
aanvraagformulieren in te
vullen en de brieven van de
Informatiseringsbank te be
grijpen en te beantwoorden.
Ook hebben allochtone stude
renden vaker te maken met
een gehele of gedeeltelijke af
wijzing, doordat gegevens on
volledig of te laat zijn ver
strekt, aldus de onderzoekers.
Één van de redenen is hier
voor dat één van de ouders (of
beiden) in het buitenland ver
blijft.
Eenvoudiger en toegankelijker
taalgebruik in schriftelijk
voorlichtingsmateriaal (fol
ders, brieven, formulieren en
toelichtingen) zou de proble
men bij het aanvragen van
studiefinanciering al behoor
lijk kunnen verminderen, zo
blijkt uit het onderzoek. In
aanvulling op het bestaande
materiaal zou ook een beknop
te folder in verschillende talen
uitgegeven kunnen worden,
waarin gewezen wordt op de
mogelijkheid om studiefinan
ciering aan te vragen.
Verder pleiten de onderzoe
kers ervoor dat naast schrifte
lijk voorlichtingsmateriaal
meer gebruik gemaakt wordt
van visuele, auditieve en audi-
visuele media.
Voor het onderzoek is een lite
ratuurstudie verricht en een
schriftelijke enquête gehouden
onder dekanen en leerlingbe
geleiders van 115 scholen voor
avo, lbo en mbo in Amster
dam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht.
