Geding moet herinvoering
shock-therapie tegenhouden
Blijvende steun justitie
voor slachtofferhulp
Vervangende dienst
twee maanden korter
Demonstratieverbod Bukarest na rellen
V-raad eens over
plan voor Cambodja
Vuurhaard
bij Athos
bedwongen
Waite mogelijk als volgende vrijgelaten
Malta kiest;
voor Euroj;;
BINNENLAND/BUITENLAND
QtidóaQowant
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1990 PAGINJJE
Pronk naar
herbegrafenis
van Allende
DEN HAAG Minister Pronk
van ontwikkelingssamenwerking
zal begin september aanwezig zijn
bij de staatsbegrafenis die de voor
malige Chileense president Salva
dor Allende meer dan zeventien
jaar na zijn dood alsnog krijgt. Al
lende kwam om het leven bij de
staatsgreep die generaal Pinochet
aan de macht bracht. De PvdA-be-
windsman woont de herbegrafenis
volgens een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse zaken
bij op persoonlijke uitnodiging. Hij
gaat dus niet namens de Neder
landse regering.
BUKAREST De burge
meester van Bukarest
heeft demonstraties in het
centrum van de Roemeen
se hoofdstad verboden na
bijna een week van nach
telijke rellen tussen de op
roerpolitie en mensen die
tegen de regering demon
streerden.
In een decreet dat1
verschenen in de belangrijk
ste Roemeense krant, Adeva-
rul, zegt burgemeester Stefan
Ciurel dat de maatregel ge
nomen is nadat „bepaalde sa
menkomsten waren uitgelo
pen in daden van vernieling
waardoor de openbare rust
en orde geschonden zijn".
Honderden jonge, met stenen
gooiende demonstranten die
schreeuwden dat president
Ion Iliescu moet aftreden,
hebben vanaf woensdag tot
zondag vijf avonden achter
een slag geleverd met de op
roerpolitie. Het decreet van
Ciurel verbiedt demonstra
ties vanaf het Universiteits
plein, vijf andere grote plei
nen in het centrum van Bu
karest en aangrenzende stra
ten „om een klimaat van
orde te herstellen en norma
le leef- en werkomstandighe
den te scheppen voor de in
woners van de hoofdstad".
Veel van de demonstranten
klagen er over dat de leef
omstandigheden weinig be
ter zijn onder Iliescu dan het
geval was onder de commu
nistische dictator Nicolae
Ceausescu, die in december
ten val werd gebracht.
Kohl ligt op kop
BONN Kanselier Helmut
Kohl van de Bondsrepu
bliek lijkt een goede kans te
maken om in december tot
kanselier van het verenigde
Duitsland gekozen te wor
den, zo blijkt uit een giste
ren gepubliceerde opinie
peiling in West- en Oost-
Duitsland.
Als de pan-Duitse verkie
zingen nü gehouden werden
en niet op de voorgenomen
datum van 2 december, zou
de regerende centrum
rechtse regering onder Kohl
52 procent van de stemmen
krijgen tegen 38 procent
voor de oppositionele soci
aal-democraten.
NEW YORK De vijf permanente leden van de
Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zijn het
eens geworden over een vredesplan dat, naar zij
hopen, een eind zal maken aan de al tien jaar
voortslepende burgeroorlog in Cambodja. Het plan
roept de volkerenorganisatie er toe op vijf sleutel
ministeries in Cambodja te beheren in een over
gangsperiode die moet uitmonden in het houden
van vrije verkiezingen.
De Verenigde Naties moeten voorts toezicht hou
den op een bestand, een gefaseeerde ontwapening
van de strijders regelen, vrije en eerlijke verkie
zingen organiseren en zich er van vergewissen dat
alle Vietnamese militairen het grondgebied van
Cambodja verlaten. Het is nog niet bekend of de
strijdende partijen, wier instemming vereist is, met
het plan akkoord gaan.
Indonesië schaft Ier:
cerlsuur deels af rei
JAKARTA De Indonesische reg*
heeft aangekondigd dat zij de perl
suur afschaft, behalve voor „zj
waarbij de nationale veiligheid inF
geding is". Plaatselijke verslaggeï1'
hebben sceptisch op het nieuws gg
geerd. De regering van president Sujf
to, die bijna een kwart eeuw aal
macht is, heeft de nationale pers J*
in de hand en verscherpte onlangs]
de controle op de buitenlandse rajD'
Deze campagne hield direct ver|]
met de aandacht die buitenlandse n
schonken aan een petitie van een g
dissidenten, waarin werd aangedro|cl
op meer democratie %en een beroegf
daan werd op Suharto om in
stappen als zijn ambtstermijn afloojf-
AMSTERDAM Organi
saties binnen de gezond
heidszorg en enkele ex-
patiënten hebben een kort
geding aangespannen te
gen het Academisch Me
disch Centrum (AMC), het
Lucas ziekenhuis en de
Valerius Kliniek in Am
sterdam. Doel is de herin
voering per 1 oktober van
de electroshock-therapie
in twee van de drie zie
kenhuizen tegen te hou
den. De Valerius Kliniek
is reserve voor de invoe
ring.
Dat heeft de advocaat van één
van de partijen, mr. I. Heslin-
ga, gezegd. De zaak dient op 5
september.
Het geding wordt onder ande
re aangespannen door de
Cliëntenbond, de stichting
Rechtswinkel, het basisoverleg
Geestelijke Gezondheids Zorg
(GGZ) en ex-patiënten.
Al in juni vroegen dertig actie
voerders door middel van een
bezetting van de directieka
mer van het AMC aandacht
voor het dubieuze effect yan
de electro convulsie therapie.
Ze eisten dat de raad van be
stuur van het ziekenhuis bin
nen drie weken negatief zou
beslissen over de herinvoe
ring. Vice-voorzitter F. Wer
ner beloofde de argumenten
mee te zullen nemen in de
overwegingen.
Electroshocks worden met
name toegepast op ernstig de
pressieve patiënten. In 1987
ondergingen in totaal 73 pa
tiënten de therapie. Van hen
was tachtig procent vrouw,
terwijl de gemiddelde leeftijd
63 jaar was. De Cliëntenbond
vreest een toename met zeker
twintig shocks per jaar als het
AMC en hef Lucas Ziekenhuis
de electro convulsie therapie
invoeren.
Het voornaamste bezwaar van
de bond tegen de therapie is
de nadruk op de biologische
benadering. „Als ik zie dat de
meeste patiënten vrouwen van
rond de 63 zijn, dan zou ik me
kunnen voorstellen dat er an
dere factoren meespelen. De
overgang. Levensvraagstuk
ken wellicht. Psychische pro
blemen hebben zelden een
louter biologische oorzaak", al
dus I. Peters van de bond.
Shocks worden toegepast op
circa tien procent van de ern
stig depressieve patiënten. In
de helft van de gevallen zou er
sprake zijn van een verbete
ring. Peters: „Over de schade
lijke en wellicht onherroepelij
ke effecten is echter veel te
weinig bekend". Sommige ex-
patiënten klagen over bijwer
kingen als geheugen- en con
centratiestoornissen, ademha
lingsproblemen en hartklach
ten.
Een woordvoerder van de Sa
menwerkende intramurale ge-
zondheidsvoorzingen voor de
regio Amsterdam stelt dat de
invoering zorgvuldig wordt
voorbereid. Daarbij zijn vele
deskundigen geraadpleegd en
worden speciale criteria gefor
muleerd voor de selectie van
patiënten. Volgens de woord
voerder wordt de therapie in
gevoerd op verzoek van de
Geneeskundige Inspectié voor
de Geestelijke Volksgezond
heid.
In Noord-Holland werd de
therapie niet meer gegeven
sinds het Joannes de Deo zie
kenhuis in Haarlem in 1988 er
mee stopte; Sindsdien werden
mensen doorverwezen naar
andere provincies.
KGB opent dossiers
in zaak Wallenberg
MOSKOU De Sovjetunie
heeft erkend dat de Zweedse
diplomaat Raul Wallenberg in
1947 mogelijk niet is overleden
in een Moskouse gevangenis.
De Sovjetautoriteiten stemmen
er daarom mee in dat de
KGB-dossiers van de zaak-
Wallenberg opnieuw worden
onderzocht om de waarheid
boven water te krijgen, zo
heeft een internationale groep
wetenschappers bekendge
maakt. Wallenberg heeft tij
dens de Tweede Wereldoorlog
duizenden Hongaarse joden uit
handen van de nazi's weten te
houden. De diplomaat is op 17
januari 1945 voor het laatst ge
zien toen hij op bezoek ging bij
de commandant van het Sov-
jetleger dat Hongarije had be
vrijd. De Sovjetunie heeft tot
op heden volgehouden dat
Wallenberg in 1947 in de
Loebjanka-ge vangen is aan een
hartaanval is overleden, maar
Zweden heeft deze verklaring
nooit willen accepteren. De
Canadese professor Irwin Cot-
ler, die aan het hoofd staat van
een team dat de verdwijning
van Wallenbefg onderzoekt,
noemt de opening van de dos
siers en de verklaring van de
Sovjetautoriteiten „een door
braak". Het onderzoeksteam
van Cotler mag onder meer de
gevangenissen bezoeken waar
in Wallenberg mogelijk vanaf
1945 heeft gezeten.
ATHENE Brandweerlieden
hebben een van de twee vuur
haarden bedwongen die de
Noordgriekse monnikenrepu
bliek Athos bedreigen. De
brandweer stelt alles in het
werk om ook de tweede vuur
haard te doven. Bij het blus
werk wordt onder meer ge
bruikt gemaakt van helikop
ters, die bij elke vlucht ruim
vijf ton water laten neervallen
op de vuurhaarden. Brand
weerlieden, vrijwilligers en
monniken proberen al enkele
dagen het vuur een halt toe te
roepen. De Griekse minister
van landbouw, Michalis Papa-
konstantinou, verklaarde gis
teren dat waarschijnlijk on
achtzaamheid van een van de
monniken de brand heeft ver
oorzaakt.
Een monnik en brandweerlie
den wijzen op Athos naar een
van de branden op het schier
eiland, die de afgelopen dagen
onder meer het beroemde
klooster bedreigden.
FOTO: AP
ater.
}ng«
De.Rotterdamse winnaars van de Hein Roethofprijs tonen trots de bijbehorende oorkonde. V#
prof. Hoefnagels, minster Hirsch Ballin, Hein Roethof en de winnaars: C. Hooymakers, Ireen vajij
Lem, Emil van Rinsum en mevrouw W.H. Lommen. e
FOTO:
I'
HEIN ROETHOFPRIJS NAAR ROTTERDAf
DEN HAAG Bureaus
voor slachtofferhulp in
ons land kunnen rekenen
op blijvende financiële
steun van het ministerie
van justitie. Minister
Hirsch Ballin en staatsse
cretaris Kosto van justitie,
maken daar structureel
geld voor vrij. De minister
zei dat gisteren ter gele
genheid van de vierde uit
reiking van de Hein Roe
thofprijs in Den Haag.
Bureaus voor slachtofferhulp
zijn in circa 60 gemeenten ac
tief, terwijl in 40 gemeenten
zogenaamde Halt-bureaus zijn
gevestigd. Volgens de minister
hebben beide nieuwe voorzie
ningen in de afgelopen jaren
hun maatschappelijk nut
ruimschoots bewezen. Over de
financiering van de Halt-bu
reaus neemt staatssecretaris
Kosto binnenkort een defini
tieve beslissing. Zowel de bu
reaus voor slachtofferhulp als
de Halt-bureaus werden tot nu
toe op experimentele basis ge
deeltelijk gefinancierd door
het ministerie van justitie.
Behalve dat ministerie hebben
ook gemeenten gezorgd voor
financiële ondersteuning van
de bureaus voor slachtoffer
hulp. De minister hoopt dat de
desbetreffende gemeenten
„bereid blijven in deze voor
zieningen te investeren".
Hirsch Ballin deelde verder
mee dat er plannen bestaan
om het idee van de gemeente
lijke toezichthouder, de stads
wacht, verder te verspreiden.
Volgend jaar moeten in ten
minste tien gemeenten derge
lijke functionarissen actief
zijn. „Zij fungeren als de ogen
en oren van gemeentelijke
diensten en niet als de sterke
arm daarvan", aldus Hirsch
Ballin.
De Hein Roethofprijs is overi
gens voor de tweede keer ge
wonnen door Rotterdam. De
projecten Verbeter de buurt,
begin bij jezelf, en Sociale Vei
ligheid zijn hiervoor bekroond.
De projecten kregen de prijs
10 duizend gulden op
grond van de aanpak van de
criminaliteit en de verloede
ring in de Rotterdamse wijk
Het Nieuwe Westen. In
ontving Rotterdam de
voor een project dat als
had de overlast op het wii r
centrum Zuidplein te bi
den.
Vijftig miljoen
voor preventie
criminaliteit
DEN HAAG Aan
tachtig gemeenten zijn i
dies van vijftig miljoen g
verleend voor ongeveer |e
projecten voor criminal >]jj;
spreventie. Dat heeft mii ji
Hirsch Ballin van justitie
termiddag bekendgemaakt
dens de uitreiking van.r
Hein Roethofprijs in a
Haag. De ervaring heeft
gens hem tot nu toe gel ere
dat maatschappelijke erin 0]
liteitspreventie als vorm
overheidszorg .mogelijk u
broodnodig is", maar
eenvoudig". De betrokkei
meentebesturen hebben
ten minste twee keer z
aan de voorkoming van c
naliteit besteed. „Crim^
teitspreventie is niet
de Nederlandse gemeente ;i
tiek weg te denken", coi
deerde de minister dan o<
he
DEN HAAG De termijn
van de vervangende dienst
plicht moet net als die van de
dienstplicht zelf met twee
maanden worden ingekort.
Met dit voorstel wenden de
ministers van sociale zaken en
defensie zich binnenkort tot
het parlement.
De termijn van de eerste oefe
ning kan worden verlaagd tot
twaalf maanden zonder wets
wijziging, maar voor de ver
vangende dienst is een wets
wijziging onontkoombaar. Die
termijn zou dan uitkomen op
zestien maanden. Bij de parle
mentaire behandeling van de
wijziging van de wet gewe
tensbezwaren militaire dienst
wordt opnieuw een poging ge
waagd om de vervangende
dienstplicht gelijk te trekken
met die van de eerste oefening
van dienstplichtigen. Tot dus
ver staat in de wet dat de ver
vangende dienst éénderde lan
ger duurt dan de eerste oefe
ning met een minimum van
achttien maanden. De Vereni
ging van Dienstweigeraars
(VD) is niet verrast door het
regeringsvoorstel. Men vindt
het een logisch gevolg van de
verlaging van de dienstplicht
van 14 naar 12 maanden. De
vereniging pleit wel voor mi
nimale gelijkstelling van de
vervangende aan de „gewone"
dienstplicht. Op de lange ter
mijn zou de dienstplicht vol
gens VD in zijn geheel moeten
worden afgeschaft.
SUSKE EN WISKE DE KLEINE POSTRUITER
Benl u tlaximiliaanheer?
Ik ben Suske, ik heb een
brief van koning ferdinand
van ftrapn, de brief is
mr u bestemd
ka kahahaDat is (eueldii
nieuws1 ten voorster lot een
huueluk lussen mun zoon f,
de fihvne en de dochter v,
ferdinanó Johanna van t,
I Kon je met feuoon door de deur binnen - Mldu komen van Iteihelen, heer frans van]
[komen, knaap Pwaarom met zoveel kabaal \fassis stuurde ons met de boodschap
Heel de tvef naar hier worden wu al
belaagd door tespuis onder leiefi'nj Vou
een Jtaliaanse edelmanframo Bollo'
Ultgevorlj/Wavery Productions
Tandplak
koekt
aan op
eiwitlaagje
GRONINGEN Tandplak,
de witte aanslag op tanden en
kiezen, hecht zich niet direct
aan het tandglazuur maar op
een dun eiwitlaagje dat als een
vlies om de tanden is gespan
nen. Dat concludeert mevrouw
drs. J.H. Pratt-Terpstra in een
proefschrift waarmee zij vrij
dag aan de Rijksuniversiteit
Groningen hoopt te promove
ren tot doctor in de wiskunde
en de natuurwetenschappen.
Zij stelt dat de vorming van
gaatjes door de bacteriën in
het tandplak het beste kan
worden voorkomen door er
voor te zorgen dat eiwitten
zich niet aan het tandopper-
vlak kunnen hechten. Het is
gebleken dat eiwitten niet
kunnen aankoeken op water
afstotende oppervlakten. Vol
gens drs. Pratt kunnen op ba
sis van deze kennis bepaalde
coatings voor de tanden wor
den ontwikkeld waarop eiwit
ten, de voedingsbodem voor
plak, geen vat kunnen krijgen.
Ravage
De ravage in het hoofdkwartier van de socialistische partij (voorheen de communistische partij) in
Sofia, de hoofdstad van Bulgarije, nadat honderden betogers er zondag vernielingen aanrichtten.
De Bulgaarse politie heeft 50 mensen aangehouden. De onlusten braken uit tijdens een manifesta
tie van duizenden mensen die eisten dat de rode ster, symbool van het communisme, van het dak
zou worden gehaald.
FOTO: AP
BAYRUT Een radiosta
tion in Bayrut heeft ge
meld dat de Anglicaanse
gezant Terry Waite moge
lijk de volgende gijzelaar
zal zijn die door pro-
Iraanse gijzelnemers in
Libanon wordt
ten.
rende Amerikaanse gijzelaars
worden vrijgelaten zodra de
Verenigde Staten overgaan tot
het vrijgeven van de bevroren
Iraanse tegoeden. Waite ver
dween op 20 januari 1987 na
dat hij zijn hotel in West-Bay-
rut had verlaten voor een ont
moeting met leden van de Is
lamitische Jihad, een organisa
tie die zei de Amerikaanse gij
zelaars Terry Anderson en
Thomas Sutherland vast te
houden. Geen énkele groep
eiste ooit de ontvoering van de
51-jarige Waite op. Verschei
dene sji'itische leiders zeiden
onlangs dat Waité in leven en
gezond is.
De gijzelaar die het meest re
cent zijn vrijheid herkreeg,
was de Ierse docent Brian
Keenan. Bij diens medische
onderzoek in Dublin is geble
ken dat zijn ontvoerders hem
herhaaldelijk hebben ",""r
en dat hij geketend en ge
blinddoekt werd vastgehouden
in een van muggen vergeven
kelderruimte. De artsen gaan
vooral na of Keenan is vergif
tigd met arsenicum, nadat een
andere oud-gijzelaar, de Ame
rikaan Frank Reed, had ont
huld dat hij arsenicum kreeg
toegediend om hem rustig te
houden. Volgens de medici zal
Keenan geen ernstige licha
melijke gevolgen ondervinden
van de mishandeling.
aal.
(Van onze corresponds'ucl
Aart Heering)
ROME Malta heeft ndi
finitief gekozen voor cc
ropa. De dwergstaat-ip
Middellandse Zee wil
nen vijf jaar volledig
zijn van de EG.
J 'ayt
Het Maltese verzoek is de*1
kroning van een radicale
tieke koerswijziging. Drie
geleden stelde het eiland
het Sovjet-model nog tot
beeld en in 1984 werd a
vriendschapsverdrag
met kolonel Gaddafi.
De koerswijziging begoi
1987 toen de Labourpartij
de rusteloze en charismati nn|
Dom Mintoff voor het
sinds zestien jaar de verki I
gen verloor. Zijn opvolge
christen-nationalist Edi f
Fenech-Adami, hecht aai"
aanvraag van het EG-lidi|
schap daarom vooral eenl
tieke betekenis. In econoii
opzicht zal er direct nietj
veranderen, omdat
buitenlandse handel al I
twee derde met EG-sJ
wordt gedreven.
De republiek Malta bestaf
uit de drie tussen Italië en
nesië gelegen eilanden,
Gozo en Comino, is niet g
dan driehonderd vierkant|
lometer en telt 350.000 i
ners. Vanwege zijn strlj
sche ligging is Malta inr
verleden als vlootbasisl
bruikt door onder an#
Carthagers, Romeinen, Vefeg-j
len, Arabieren, Johannf
Ridders (de Maltezer
Fransen en Britten. In f
verlieten deze laatsten U
eiland dat in 1979 ook dek(
vereiniteit van Elizabeth
wees en een onafhankelijk
ongebonden republiek wa
