INut toediening:
fitamine K bij
jaby's onzeker
Grafici maken zich op voor
werken in het weekeind
NCW waarschuwt kabinet
voor fikse tegenvallers
Minister steekt geld in
plannen woon-werkverkeer
üfc KAP TOCH
ItxudK, 6Peoir
...IWPEKU/6-
KAMfP mSECUEtN
16 IWPEPPPW?
GE6W 6üCCe61...
lug,
HAAG Het staat
•o simpel. In een be-
in de krant van gis-
„Om bloedingen bij
jeborenen te voorko-
verdient het aanbe-
ng de baby in de eer
uren na de geboorte 1
igram vitamine K te
slikken".
envoudig als het lijkt, is
echter geenszins, want
niet iedereen in de medi-
wereld staat bij een der-
:e maatregel te juichen,
is immers aange-
dat de geconstateerde
lingen ook echt te wijten
n aan een vitamine K-te-
En helemaal niet duide-
wat op de lange duur de
gen zijn van het zomaar
enen van een medica-
nt daar gaat het eigenlijk
zegt dr. A. Pietersma-De
n, als gynaecoloog ver
en aan het Reinier de
fziekenhuis in Delft, die
iruari op dit onderwerp is
[jj )moveerd. „Er wordt ~zo-
*-een medicament voorge
ven voor iedereen die ter
ld komt, terwijl we er te-
'oordig toch veel meer op
Jijn zo weinig mogelijk
te schrijven".
:a wordt in een van de twee
elen over dit onderwerp
iet Nederlandsch Tijd-
ft voor Geneeskunde van
e week volgens haar nog-
iifomwonden gesteld. „Zo
iedereen weet toch wel
r bij pasgeborenen een vi
ne K-tekort is, dus geef
e allemaal voortaan maar,
de baby's met flessevoe-
Het tekort is echter in
;eheel niet aangetoond en
is niet vastgesteld of het
enen ervan eigenlijk wel
dat nogal rigoureuze ad-
is dr. Pietersma dan ook
ilijk helemaal niet zo ge-
ig, zij het dat zij wel wat
waardering kan opbren-
roor een tweede, wat na-
[epreciseerd advies in het
re artikel in het tijd-
ft. Al vindt dr. Pietersma
loeveelheid vitamine K,
ïeens aan een baby gead
viseerd wordt te geven buiten
proporties. Een milligram vita
mine K lijkt voor een leek
weinig, maar is volgens haar
voor een volwassene al veel,
laat staan voor zo'n zuigeling.
Het probleem doet zich echter
voor, dat er momenteel nog
geen kleinere hoeveelheden in
de handel zijn. Als dat later
wel zo is, bijvoorbeeld een
veertigste van een milligram,
dan kan zij zich daar in be
paalde gevallen wel mee ver
enigen.
..Wij gaan liever van het
standpunt uit, dat een baby
zelf voldoende vitamine K
produceert. Zeker kinderen,
die flessevoeding krijgen, want
daar zit een wettelijk voorge
schreven hoeveelheid vitami
ne K al in. Anders ligt het als
een kind niet goed drinkt of
als het onverhoopt diarree
krijgt".
Goede gronden
Zo simpel als in het tijdschrift
het probleem wordt aange
pakt, is het volgens haar niet.
„Het gebeurt allemaal natuur
lijk met de beste bedoelingen,
maar dan wel zonder dat men
voldoende heeft nagegaan of
toediening van vitamine K
misschien ook kwaad kan. Wie
weet blijkt over twintig jaar
dat men juist daardoor voor
het een of ander een verhoogd
risico heeft opgelopen. Het
gaat tenslotte om het toedie
nen van een medicament aan
in principe volstrekt gezonde
kinderen".
De discussie over het toedie
nen van vitamine K aan pas
geborenen dateert overigens
niet van vandaag of gisteren.
Het komt al aan de orde sinds
de vitamine K zo'n vijfenvijf
tig jaar geleden door professor
Hendrik van Dam werd ont
dekt.
Tientallen jaren lang is vita
mine K dan ook op grote
schaal aan pasgeborenen toe
gediend. In ons land en in een
aantal andere Westeuropese
landen is daar in de loop van
de jaren zestig verandering in
gekomen. Op basis van publi
caties werd toen aanbevolen
vitamine K alleen te geven
aan zuigelingen met een ver
grote kans op bloedingen. Het
ging dan voornamelijk om
hersen- en maagbloedingen.
Viceuze cirkel
„Het is eigenlijk een vicieuze
cirkel", zegt dan ook dr. K.
Hamulyak, internist te Maas
tricht. Bijna vijf jaar geleden
promoveerde hij eveneens op
dit onderwerp. Al menen de
leden van de studiegroep Zui
gelingenvoeding van de Natio
nale Kruisvereniging, het
Voorlichtingsbureau voor de
Voeding en de Nederlandse
Vereniging voor Kinderge
neeskunde dan nog zo stellig,
dat dit medicijn direct aan alle
borelingen moet worden toe
gediend, hij behoort ook tot de
artsen die daar toch vraagte
kens bij zetten.
„Reëel is, dat pasgeborenen
het risico lopen op een tekort
aan vitamine K. Met name in
de eerste twee maanden na de
geboorte komt dat voor in g
vallen waarbij uitsluitend
borstvoeding wordt gegeven.
Er treden bij baby's wel eans
bloedingen op hetgeen onge
twijfeld een zorgenpunt moet
worden genoemd. Veel kin
derartsen zeggen dan ook: je
moet dat risico niet nemen en
aan alle pasgeboren kinderen
vitamine K verstrekken. Zo
met het idee: ,dan hebben wij
tenminste ons best gedaan'.
Maar op die manier krijgen
wel heel veel kinderen ten on
rechte een extra vitami
ne K-belasting. Een collega
van mij in Nijmegen heeft en
kele dramatische gevallen van
bloedingen meegemaakt en ik
kan mij daarom ook heel goed
indenken dat dan de balans
vanzelf naar de andere kant
doorslaat. Nooit is echter aan
getoond, dat het toedienen van
vitamine K aan baby's een
goede zaak zou zijn. Het is, dat
geef ik toe, ook heel moeilijk
dat in de praktijk vast te stel
len. De dokter heeft echter de
verantwoording. Hij moet zelf
inschatten hoe groot het risico
is". Over het nieuwe advies
zegt hij dan ook: „Ik vind dit
typisch een advies van een
voorzichtige groep kinderart
sen".
AAD VAN HOLSTEIN
Grensoverschrijdende
samenwerking onderwijs
DEN HAAG De Westduitse deelstaat
Nordrhein-Westfalen en Nederland willen
komen tot grensoverschrijdende samenwer
king van instellingen van hoger onderwijs.
Zo moeten studenten kunnen studeren aan
eikaars universiteiten. Bestaande belemme
ringen die dat nog moeilijk maken, moeten
worden geslecht. In Nederland wordt een
symposium gehouden waarop over dit on
derwerp van gedachten wordt gewisseld.
Dit hebben minister Brunn van Onderzoek
en Wetenschap van Nordrhein-Westfalen
en minister Ritzen van Onderwijs gisteren
besloten. Ritzen was bij zijn Duitse ambtge
note op bezoek. Zij vinden dat samenwer
king wordt vereenvoudigd door de geografi
sche nabijheid en de goede bekendheid met
eikaars taal en cultuur.
Meer besmettingen
rondom Spokeplas
LEEUWARDEN Het aantal besmette men
sen met leptospirose in de omgeving van de
Friese Spokeplas is het afgelopen weekend van
126 tot 146 gestegen. De bacterie leptospira kan
de ziekte van Weil veroorzaken. Het is echter
ook mogelijk dat de patiënten lijden aan de
melkerskoorts of modderkoors die beide even
eens worden overgebracht door leptospira-bac-
teriën. Bij het Instituut voor de Tropen, waar
het bloed van de zieken wordt onderzocht,
wordt de kans op de ziekte van Weil klein ge
acht. Het kan nog enkele weken duren voor de
uitslag van het onderzoek bekend is. Alle pa
tiënten komen uit de omgeving van Noord wol-
de en werden voor zover bekend ziek nadat ze
een duik hadden genomen in de Spokeplas,
een stilstaand watertje. De Geneeskundige In
spectie spreekt van een „regionale epidemie."
AMSTERDAM Woordvoer
der H. Heinen van de Grafi
sche bond CNV wil het best
toegeven. De grafische sector
is doodsbenauwd dat uitgeve
rijen naar het buitenland zul
len uitwijken. Hoewel de cao
nog altijd geldt als een voor
beeld voor de hele vakbewe
ging, wordt het steeds waar
schijnlijker dat het verbod op
zondags werk zal verdwijnen.
Nieuw is de discussie niet. De
vraag of grafici, zo ongeveer al
het technisch personeel dat be
trokken is bij het vervaardi
gen van drukwerk, nu wel of
niet op zaterdag en zondag
mogen werken, is al net zo oud
als het verbod daarop. Maar de
komst van de eerste zondags
krant in Nederland, de Krant
op Zondag van initiatiefnemer
Pieter Storms, heeft de discus
sie weer nieuw leven ingebla
zen.
Storms stuitte bij de voorberei
dingen op het zondagsverbod
voor grafici en besloot daarop
zijn wekelijkse 250.000 exem
plaren te laten drukken in
België. Dat lokte reacties uit
van de zijde van uitgeverijen
en grafische vakbonden, die
hun markt zagen slinken. De
Nederlandse Dagblad Pers
(NDP) waarschuwde al eens
voor de toenemende concur
rentie voor gedrukte media
wanneer op radio en televisie
wel reclames op zondag te zien
en horen zouden zijn, terwijl
er geen gedrukte media ver
spreid zouden worden die dag.
Zondagsbladen zouden die
concurrentie aankunnen, en
daar zijn grafici voor nodig die
in het weekeind werken.
De op stapel staande krant
heeft ook binnen binnen de
FN V-bond Druk en Papier de
discussie doen herleven. In het
kader van een algehele be
leidsnota staat ook het verbod
op zondagswerk ter bespre
king. Woordvoerder J. de
Geus verwacht eind oktober
uitsluitsel van de leden over
deze kwestie.
Volgens De Geus zijn veel van
zijn ruim 30.000, overigens
verplicht aangesloten, leden
niet ongenegen hun weekeind
op te offeren. Soms gebeurt
dat zelfs al. Bij offset-drukke
rij Smeets in Weert wordt al
sinds 1983 de Europese editie
van het weekblad Time in het
weekeind gedrukt. Het bedrijf
maakt gebruk van de onthef
fingsmogelijkheid die de cao
voor grafisch personeel biedt.
Ook de drukkerij van het
Limburgs Dagblad is in het
weekeinde actief. Daar rolt
wekelijks de Europese editie
van een Japanse krant van de
persen.
De Geus benadrukt wel een
aantal voorwaarden waaron
der weekeindwerk verricht
zou moeten worden. „De vrij
willigheid staat voorop. Daar
naast moet het overwerk ge
koppeld worden aan een goede
atv-regeling met ploegenroos-
ters en dient er voldoende toe
slag tegenover het werk te
staan".
Minder welwillend
De Grafische Bond van het
CNV is minder welwillend om
haar 7000 leden in het week
eind de drukkerijen in te stu
ren. „Maar", zo stelt woorvoer-
der Heinen, „daar waar het
buitenland om de hoek komt
kijken, moeten we misschien
wel bereid zijn dispensatie
voor het zondagsverbod te
verlenen" Heinen zegt de in
druk te hebben dat het meer-
endeel van zijn leden negatief
staat tegenover werken op
zondag. Eerdere zondagsbla
den konden in elk geval niet
rekenen op een ontheffing, zo
als huis-aan-huisbladen in
Noord-Holland. De bladen
worden overigens eerder in de
week gemaakt, maar los daar
van zagen de grafische bonden
ook geen heil in het werk voor
die bladen. „Het zou enkel
maar betekend hebben dat ad
vertentie-inkomsten over ze
ven in plaats van zes dagen
gespreid werden. Daar schiet
je niets mee op. Bovendien be
stond er volgens onze cijfers te
geringe belangstelling Dij het
publiek voor media op zon
dag", aldus Heinen.
Afgaande op de indrukken
van de beide woordvoerders
mag worden aangenomen dat
grafici in de toekomst vaker in
het weekeind kunnen werken.
De grootste bond, Druk en Pa
pier, lijkt hiertoe in beginsel
bereid. Tegenkrachten van
personeel buiten de bonden
kunnen er niet zijn. Behalve
het administratieve personeel
in de grafische sector is elke
werknemer immers nog altijd
verplicht aangesloten bij één
van de bonden.
AIBAAI door WILLEM RITSTIER
giiNNENLAND
rafschennis Eindhoven
firmoedelijk kinderwerk
1>HOVEN De enorme grafschennis op het kerkhof
de Eindhovense Sint Martinusparochie is vermoede-
;epleegd door kinderen. Getuigen hebben zaterdag-
ag gezien dat twee kinderen van ongeveer negen
aan een kruis stonden te wrikken. Zondag werd ont-
dat op het kerkhof 115 grafzerken en kruizen waren
o 'trokken. De politie heeft buiten het kerkhof ook zes
La, ertekeningen gevonden, allemaal een doodshoofd
stellende. Eén van die tekeningen zat op een boom
ikt. Twee andere tekeningen werden in elkaar ge
meld teruggevonden op een grasveld en de laatste
tekeningen werden aangetroffen in de nachtkluis
ontleen bank tegenover het kerkhof. De politie heeft in-
oete Iels ook een getuige gevonden die zaterdagmiddag la-
heeft gehoord op het kerkhof. Een onderzoek op en-
scholen in de omgeving van het kerkhof heeft niets
Y°°Ieverd. De materiële schade aan de ruim honderd
:kenjeide graven wordt geraamd op enkele tonnen.
SaidóaQoWUtnt dinsdag 28 augustus 1990 pagina 3
VN-kantoor dicht
wegens geldgebrek
DEN HAAG Het Haagse
kantoor van de Hoge Commis
saris voor Vluchtelingen van
de Verenigde Naties wordt
voor het eind van dit jaar ge
sloten. Het werk wordt over
genomen door de vestiging in
Brussel, die als een soort Bene-
luxkantoor zal gaan fungeren,
aldus een woordvoerder van
het ministerie van buitenland-
.se zaken. Minister Van den
Broek zal binnenkort reageren
op de brief waarin VN-Com-
missaris Thorvald Stoltenberg
uiteenzet dat het Haagse kan
toor om financiële redenen
dicht moet. De taak van het
kantoor is nationale instanties
te adviseren over vluchtelin
genzaken.
istei ET ALLE ARTSEN KRITIEKLOOS ACHTER ADVIES:
Vergrijzing
De vergrijzing onder de zo
geheten bedrijfshoofden zet
door. De komende jaren zul
len veel van hen de onderne
ming sluiten wegens gebrek
aan een opvolger. Het totaal
aantal arbeidskrachten in de
landbouw steeg echter licht,
vooral door een toename van
het aantal vrouwen.
)ten
Mestproduktie
laatste jaren
flink gedaald
DEN HAAG De pro-
duktie van dierlijke mest
is tussen 1984 en 1989 met
meer dan 10 procent ge
daald, zo schrijft het
Landbouw Economisch
Instituut (LEI) in zijn van
daag gepubliceerd Bericht
1990.
Het mestoverschot van de
veehouderijen bedroeg vorig
jaar 14,5 miljoen ton. De
grootste bijdrage daaraan le
veren de varkenshouderijen.
Deze varkensbedrijven
moesten in 1988/1989 gemid
deld ruim 4.600 gulden beta
len aan overschotheffing en
afzetkosten van mest. Vol
gens het LEI zullen deze las
ten verder stijgen, door de
voorgenomen aanscherping
van de mestnormen.
Het aantal boerderijen is in
1989 verder gedaald, vooral
in de melkveehouderij en de
akkerbouw. In 1984 waren er
nog 50.000 melkveebedrij
ven, in 1989 minder dan
40.000. Het LEI voorziet voor
de komende jaren een min
der snelle daling.
t)e produktiecapaciteit van
de land- en tuinbouw is voor
het eerst sinds 1984 weer wat
gestegen. In de glastuinbouw
wordt tot 2005 zelfs een ver
dere produktiestijging van 75
procent verwacht. In de
rundveehouderij wordt de
produktie van vlees geleide
lijk belangrijker, aldus het
LEI.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Ne
derlands Christelijk
Werkgeversverbond
(NCW) vindt het onver
standig van het kabinet
dat het bij het opstellen
van de begroting voor
volgend jaar uitgaat van
een olieprijs van ongeveer
twintig dollar per vat.
Volgens NCW-directeur F.
Lempers is het realistischer
om uit te gaan van een stijging
van ongeveer veertig procent
van de energieprijzen door de
situatie in de Golf. Daarmee
komt hij uit op een prijs van
rond 27 dollar per vat.
Lempers zei dit gisteren op
een persconferentie in Den
Haag. Volgens de werkgevers
is het ook beter uit te gaan van
een economische groei van
slechts één procent in plaats
van drie. Lempers voorspelde
dat de wereldhandel zal terug
vallen van zes naar drie a vier
procent, een fikse tegenvaller
voor het bedrijfsleven.
De overheid zal om de hogere
kosten en renten te kunnen
blijven ophoesten tot 1994 nog
dertien miljard gulden moeten
bezuinigen. Volgens het NCW
moet dat geld vooral komen
uit de afslanking van het over
heidsapparaat, het snijden in
de overheidssubsidies en het
loslaten van de koppeling tus
sen lonen en uitkeringen.
Volgens de NCW-directeur
wacht het kabinet te veel af.
„Het doet alleen wat frutsel-
werk". De maatregelen die het
kabinet tot nu toe heeft geno
men om te zorgen dat het fi
nancieringstekort daalt zijn
maar incidentele maatregelen,
aldus het NCW. Volgens Lem
pers zal de staatsschuld met dit
pakket maatregelen op de wat
langere termijn zelfs weer stij
gen.
De extra kosten die de crisis in
het Midden-Oosten voor de
burgers met zich meebrengt
zal ertoe leiden dat de lonen
weer gaan stijgen. Lempers
riep de vakbeweging daarom
nu al op de lonen te matigen,
zodat de kosten voor het
bedrijfsleven en de overheid
(door de koppeling) beperkt
blijven. Hij waarschuwde het
kabinet ervoor de extra aard
gasbaten, die ontstaan doordat
de prijs van aardgas is gekop
peld aan die van olie, niet te
gebruiken voor nieuw beleid,
maar voor het verlagen van
uitsluitend borstvoeding wordt gegeven is de kans op een tekort aan vitamine K groter.
DEN HAAG Zesentwintig bedrijven en instellingen zijn door minister
Maij uitgenodigd mee te doen aan het opstellen van plannen om werkne
mers ervan te weerhouden de auto te pakken voor het woon-werkver
keer.
De minister is bereid geld te steken in kosten en hulpmiddelen voor de
vervoersplannen. Daarbij wordt gedacht aan een handboek, automatise
ringsprogramma's en evaluatiemethoden. Met de proef is in totaal ander
half jaar gemoeid. Tot de aangeschreven bedrijven behoren Shell Pernis,
de ANWB, Heidemij Holding, de provincie Friesland, de Autodivisie Vol-
vocars en Detam Utrecht. De vervoersplannen naar Amerikaans voor
beeld beginnen met het in kaart brengen van de meest geschikte manier
voor elke werknemer om naar het werk te reizen. Bedrijfsbussen, car
poolen en de fiets zijn daarbij mogelijkheden naast het openbaar vervoer
en de eigen auto. Uit Amerikaanse experimenten zou blijken dat deze
aanpak het aantal autokilometers fors kan terugdringen. In een aantal
staten in de VS zijn bedrijven met meer dan vijftig werknemers zelfs ver
plicht vervoersplannen op te zetten.
Ook al zou hun vader een visje uitwerpen om een kabeljauw te vangen, dan nog
zouden ze geen meer spier vertrekken. De hele dag hebben ze hem al zien henge
len tot ze er zelf bijna vissebloed van kregen. Maar pa blijft zich als een vis in het
water voelen. Zin om vis-a-vis te gaan zitten hebben ze ook al niet meer. Wanneer
houdt hij er nou eindelijk eens mee op, die visjesvreter.
het financieringstekort. Het
NCW wil ook dat het kabinet
afziet van een verhoging van
de benzine-accijns met 8 cent,
die op 1 november moet in
gaan. Deze maatregel was be
doeld om de ménsen het open
baar vervoer in te krijgen.
„Daar zorgen de Arabieren nu
wel voor", aldus Lempers. Hij
wees ook op een door de poli
tiek gedane belofte uit 1986
dat de als tijdelijk bedoelde ac
cijnsverhoging van een dub
beltje per liter weer ongedaan
zou worden gemaakt als de
benzineprijzen de pan uit zou
den rijzen. Volgens Lempers is
die tijd nu aangebroken.
Om op de langere duur min
der afhankelijk van de toe
stand in het Midden Oosten en
de olieprijs te worden zou de
regering er volgens de werk
gevers goed aan doen om
vroegtijdig over te schakelen
op kernenergie. Er zijn im
mers veel onderzoeken ge
weest waaruit is gebleken dat
Nederland bij het bouwen kan
voldoen aan de allerstrengste
voorwaarden. Lempers be
grijpt daarom ook niet goed
waarom minister Andriessen
van economische zaken (voor
malig NCW-voorzitter) nu op
nieuw onderzoek op dit punt
heeft aangekondigd.
De geëvacueerde patiënten in de ziekenhuiskapel kunnen nog la
chen.
FOTO: ANP
Evacuatie patiënten na brand in kliniek
BERG EN DAL Zeventig patiënten van de afdelingen ortho
pedie en intensieve zorg van de St.-Maartenskliniek in Berg en
Dal (bij Nijmegen) zijn gistermiddag geëvacueerd, nadat brand
was uitgebroken op een tussenverdieping van het gebouw die
werd gerenoveerd. De oorzaak van de brand is nog onbekend,
maar moet vermoedelijk worden gezocht in de verbouwing. De
brandweer had het vuur na ruim een uur onder controle. Dr.
Van Schayck, directielid van de St. Maartenskliniek, schatte de
schade maandagmiddag op „vele, vele miljoenen". De bovenver
dieping was net helemaal gerenoveerd en gemoderniseerd. Ook
de tussenverdieping naderde de voltooiing. Van de geëvacueer
de patiënten, die voor zover bekend geen nadelige gevolgen
hebben ondervonden, zijn de meesten ondergebracht in de kapel
van de kliniek. De anderen zijn op andere afdelingen geplaatst.
Vissen
