Voor 'What a wonderful world'
kosten noch moeite gespaard
Humor grote krach
Willy Vandersteen
Geslaagde ouverture nationaal orgelconcours
VIDEOCLIP ALS KUNST IN GRONINGEN
Stevie Ray Vaughan verongelukt
KUNST/RTV CcidócSouAcmt dinsdag 28 augustus 1990 pagina
HOOFDROL: CITROEN AX AXION PREMIERE: bumpers in de carrosseriekleur, exclusieve striping en speciale wieldoppen.
23 augustus tot en met 22 september. breng een bezoek aan de set. en ontmoet (JW KASSUCCES. de citroen ax axion kost f 16.990,-*. inclusief
onze ster in de showroom. SPECIAL EFFECTS. voor deze aktie heb- alle extra's betekent dat voor u een voordeel van f 1.000,-. met uitstel van
ben we de verbazingwekkend pittige, maar ongelofelijk zuinige
citroen ax axion in de spotlights gezet. hl) mag tenslotte
Gezien worden; liefde op het eerste gezicht, zeker in deze
uitvoering: sportstuur, zwarte kuip5toelen, voor- en achter
betaling (maximaal f 15.000,-") tot 1 juni 1991 loopt uw voor
deel zelfs op tot f 3.000,-. WIN EEN REIS NAAR
CANNES. laat uw citroen-dealer uw huidige auto taxeren
en maak kans op een reis naar de mondaine filmstad cannes.
WiPJH
•AUTOPRIIZEN ZIJN INCLUSIEF BTW EN EXCLUSIEF Af LEVERINGSKOSTEN. PRI|SW1|ZIGINGEN VOORBEHOUDEN "ZONDER RENTE EN 1USSENTI|DSE AFLOSSING FINANCIERINGSMOGEll|KHEDEN GELDEN ALLEEN VOOR ALLE NIEUWE CITROENS
AX EN BX. GEKOCHT IN DE PERIODE 23 AUGUSTUS TOT EN MET 22 SEPTEMBER 19% UW AUTO MOET VÓÓR 31 OKTOBER 1990 GEREGISTREERD ZI|N .MAXIMAAL TE FINANCIEREN BEDRAG F IS 000.- (AFHANKELIJK VAN HET MODEL VAN UW
KEUZE). MINIMALE AANBETALING 30°o MIDDELS INRUIL OF IN CONTANTEN HUURKOOPOVEREENKOMST VOLGENS DE GEBRUIKELIJKE VOORWAARDEN VAN CITROEN FINANCIERING NEDERLAND. VRAAG UW DEALER NAAR DE VOORWAARDEN.
Autobedrijf Van der Velde BV, Kennedylaan 118, Leiden. De Jong's Autobedrijf,
Van der Mortelstraat 254, Noordwijk. Willem Bakker, Hoofdstraat 133, Sassenheim.
De Jong's Autobedrijf, Hoofdstraat 104-106, Valkenburg.
Opening van het derde nationale or
gelconcours. Met een openingscon
cert door Bernard Bartelink. Werken
van Franck en Alain. Gehoord op 27
augustus in Hartebrugkerk Leiden.
In een goed gevulde Harte
brugkerk verrichtte oud-mi
nister van CRM, mevrouw
M.J.M. Gardeniers gisteravond
de officiële opening van het
derde nationale orgelconcours
in Leiden. Direct na de ope
ningstoespraak volgde nog een
officeel moment: mevrouw
Gardeniers ontving uit handen
van René Verhoeff, de voor
zitter van de stichting Orgel-
stad Leiden, de stichting die
dit orgelconcours organiseert,
de eerste cd waarop de be
roemde Franse organist André
Isoir de orgels van de Hoog
landse Kerk, de Pieterskerk
en de Hartebrugkerk bespeelt,
een heuglijk moment in de
Leidse orgelhistorie.
Toen de officiële handelingen
achter de rug waren, volgde
het orgelconcert van de be
kende organist Bernard Barte
link. Bartelink was voorheen
als docent werkzaam aan het
Sweelinck Conservatorium in
Amterdam en is thans als or
ganist verbonden aan de St.
Bavo te Haarlem.
Bartelink vergastte een en
thousiast publiek op vertolkin
gen van een serie prachtige or
gelwerken van César Frank
en J. Alain. De reden voor
deze programmering was het
feit dat dit jaar de honderdste
sterfdag van César Franck en
de vijftigste sterfdag van J.
Alain herdacht wordt.
De kwaliteiten van het kundig
gerestaureerde orgel van de
Hartebrugkerk buitte Barte
link ten volle uit. Het verschil
in stijl tussen de twee compo
nisten kwam onder zijn han
den uitstekend tot zijn recht.
Veel kracht ging uit van de
heldere, betoverende en tege
lijkertijd confronterende ver
tolking van J. Alains 'Premier
fantasie'. Groots was zijn spel
in de 'Prélude, fuge et varia
tion' van Franck. Een passen
de afsluiting kreeg het concert
met de speelse 'Final op.2l'
van Franck.
Vandaag, morgen en overmceaa
gen vinden respectievelijk
eerste ronden in de catej
rieën renaissance barok ro<vo'
co, romantiek en 20e eei ,mt
plaats, zaterdag gevolgd d<
de finales en de slotmanifes
tie in de Pieterskerk. Buitpg
het concours heeft de StichtiJ
Orgelstad Leiden ook nog e
bescheiden muziekfestival
poten gezet. Vanavond ge H
de pianist René Rakier een
anorecital met werken v
Bach in de Hartebrugkerk
donderdagavond speelt
Nederlands Gitaarkwartet j
de Burgerzaal van het Sti Zon
huis. Beide concerten b(
nen om kwart over acht.
PETER VAN VB °nd
Zo
Naaktschilderij
is toch welkom
KAMPEN/AMSTERDAM
Het omstreden naaktschilderij
van de kunstenaar Hans Ding
jan wordt eind september toch
gewoon onthuld in de hal van
de schouwburg in Kampen.
Eerder had een deel van de
gemeenteraad laten weten
geen prijs te stellen op het
werk, vanwege het vele naakt.
Op uitnodiging van de kunste
naar werd daarom door een
raadsdelegatie een bezoek aan
zijn atelier gebracht. Bijna
zonder uitzondering conclu
deerden de Kamper raadsle
den dat het in werkelijkheid
allemaal wel meeviel.
GRONINGEN Gronin
gen trapt weer eens tegen
de heilige huisjes binnen
de kunst. Na eerder al
aandacht te hebben be
steed aan de als kunst
vorm discutabele graffiti,
is er nu 'What a wonder
ful world, music-video's
in architecture', geheel
gewijd aan de videoclip.
Speciaal voor de verto
ning van deze music-vide
o's zijn er in de Groningse
binnenstad vijf paviljoens
gebouwd, ontworpen door
evenzovele architekten
van naam.
Museum-directeur Frans Haks
ziet de videoclip -„een van de
meest populaire culturele fe
nomenen van deze tijd" als
zeer invloedrijk op de filmwe
reld, de beeldende kunst, het
design en de reklame. En an
dersom. Om die waarde van
de music-video als tijdsbeeld
aan te tonen hét het Gronin
ger Museum een dikke twee
honderd clips gekozen uit een
totaal aanbod van 12.000 stuks.
Die selectie van meest interes
sante of kenmerkende video's
is onderverdeeld in dertien ca
tegorieën. Klassiekers bijvoor
beeld met 'Another brick in
the wall' van Pink Floyd, dat
bijna tien jaar oud is maar nu
weer razend actueel. Onder
Longing Sentimentality
(verlangen en emotie) valt het
nog persverse 'Nothing compa
res 2 you\ waarin Sinèad O'
Connor een echte traan laat.
Fear Violence (angst en ge
weld) biedt onderdak aan on
der meer 'Under cover of the
night' van The Rolling Stones,
Dance aan het Pinocciaanse
benenwerk van Micheal Jack
son in 'Smooth Criminal' en
Erotics laat nog een keer de
blote billen van David Bowie
in 'China Girl' zien.
Een kleine greep uit het enor
me aanbod van bekende clips,
want dat was één van de voor
waarden om in de selectie van
het Groninger Museum opge
nomen te worden: de music vi
deo's moesten op televisie te
zien zijn geweest. Dat geeft
een gevoel van herkenning en
door ze onder te brengen in'
een bepaald thema, ook een
herkansing. Want de clips die
iedereen wel eens heeft ge
zien, komen in een heel ander
daglicht te staan door die om
lijsting. Door video's eruit te
lichten en op een andere in
valshoek te attenderen dan al
leen de muziek of de makers
ervan, blijkt pas hoeveel meer
informatie de beelden bevat
ten. En tot wat voor een con
sumptie-gericht wegwerp-arti-
kel de clip eigenlijk verwor
den is door het onafzienbare
aanbod.
Om die andere kiik op de vi
deoclip te versterken worden
de uitverkoren vier-minuten-
films op zes verschillende lo-
katies vertoond. In het Gro
ninger Museum -waar op de
eerste verdieping voor 'What a
wonderful world' een soort
peepshow is ingericht- en in
vijf videopavilioens die bij de
A-kerk en in de statige singel
zone zijn verrezen. Op zich
duidden die 'follies' al op een
nieuw tijdperk in de utiliteits
bouw, een volgende stap in de
serie theater, museum, bio
scoop en galerie. Maar behalve
de overeenkomst in het ge-
bruiksdoel van dit nieuwe
openbare gebouw, voldoen de
ontwerpen van Rem Koolhaas
(Rotterdam), Coop Himmel-
blau (Los Angeles), Zaha Ha-
did (Londen), Peter Eisenman
(New York) en Bernard
Tschumi (Parijs) ook volledig
aan de regels van de decon
structieve architektuur: de
bouwkunst die nergens op
lijkt. De bewoners van de keu
rigste buurt van Groningen
vonden de gebouwtjes zo we
reldvreemd, dat ze een be
zwaarschrift tegen deze ontsie
ring van het straatbeeld in
dienden. In enkele gevallen is
beloofd dat de paviljoens na 28
oktober, wanneer het kunst
project afloopt, zullen verdwij
nen.
De folly van Coop Himmel-
blau, een plaatstalen construc
tie dat door een bomexplosie
verwrongen lijkt, blijft staan
in de zwaaikom tegenover het
station. Daar moet straks ook
het nieuwe Groninger Mu
seum uit het water verrijzen
en directeur Haks is vast van
plan permanent een ruimte
voor vertoning van video-clips
te reserveren. Want ze voor
het nageslacht bewaren, doet
op dit moment nagenoeg nie
mand.
Ook bij de clipmakers zelf
overheerst de twijfel of music
video's in het museum thuis
horen. Omdat de platenmaat
schappijen meer eisen stellen -
de artiest zoveel mogelijk in
beeld-, wordt de voorstelling
ondergeschikt aan de vorm.
„Eerst was er nog de video
voor de muziek, maar nu
wordt er al muziek gemaakt
voor de video". Wat dat be
treft past de 'echte' clip al in
de categorie oudheden.
ROEL LOOTS
Analyticus
Lieuwe Hornstra
(82) overleden
LEIDEN In het Acade
misch Ziekenhuis in Leiden is
zaterdag de schrijver en psy
choanalyticus dr. Lieuwe
Hornstra (82) overleden.
Hij schreef zowel in het Ne
derlands als in het Fries. Het
meeste van zijn werk ver
scheen nadat Hornstra en zijn
echtgenote Johanna Elizabeth
Verwer eind 1968 naar het
Friese Bakhuizen bij Stavoren
verhuisden.
Hornstra werd geboren op 2
februari 1908 in Rotterdam, als
zoon van een onderwijzer
sechtpaar. Hij publiceerde
Friestalige verhalen en ge
dichten, haiku-gedichten en
essays. Ook in het Nederlands
publiceerde hij gedichten. Een
groot deel van zowel zijn Fries
als zijn Nederlands werk is op
genomen in de bundel 'Samle
fersen' die twee jaar geleden
verscheen.
Hornstra schreef bovendien
een tweetal essayistische boe
ken ('Het innerlijk gezicht; de
vervreemding als maatschap
pelijk en psychisch verschijn
sel' dat in 1974 verscheen en
'Brieven aan Elizabeth; over
Jezus en het Godsrijk', uitge
geven in 1985).
In 'Het innerlijk gezicht' kon
hij zijn visie kwijt op wat vol
gens hem de essentie is van
het werk van Marx en Freud.
In 'Brieven aan Elizabeth' ont
vouwde hij met fictieve brie
ven op zeer didactische wijze
zijn inzicht aangaande het
Oude en Nieuwe Testament en
het werk van Jezus.
Hornstra was korte tijd actief
lid van de Fryske Nasionale
Partij (FNP) die hij als raden
communist meer naar de revo
lutionaire kant trachtte te
trekken en te sturen. Toen dat
mislukte, wijdde hij zich acht
jaar aan het Friestalige kwar
taalblad 'Sneed' waarmee hij
vooral Friese studenten be
reikte en beïnvloedde.
EAST TROY De Amerikaan
se bluesgitarist Stevie Ray
Vaughan (35) is maandag bij
een ongeluk met een helikopter
om het leven gekomen in de
staat Wisconsin. Naast Vaughan
en de piloot vonden ook Eric
Claptons agent Bobby Brooks,
bodyguard Nigel Browne en
tourmanager Colin Smythe de
dood.
De helikopter stortte door nog onbe
kende oorzaak op een skipiste in de
buurt van het Alphine Valley Music
Theatre, waar Vaughan, samen met
FOTO: SP Eric Clapton en Robert Cray zondag
avond, had opgetreden. De helikopter
was op weg naar het vliegveld in
Chicago. Eric Clapton zat in een an
der toestel.
Stevie Ray Vaughan, die in 1988 tij
dens een uitgebreide Europese tour
nee nog optrad in het Rotterdamse
Ahoy', was vooral geliefd om zijn gi
taarspel. Tijdens zijn leven al om
schreven als een legende combineer
de hij de rauwe intensiteit van zijn
doorleefde stem met een uitzonderlij
ke gitaartechniek. Vaughan, die thuis
een bomvolle prijzenkast had, begon
zijn muzikale loopbaan op zeventien
jarige leeftijd toen zijn familie ver
huisde van Dallas naar Austin. Hij
formeerde Double Trouble in 1978 en
wist daarmee David Bowie zo te im
poneren dat de Engelsman hem
vroeg mee te spelen op de elpee 'Let's
Dance'. Stevie Ray, de jongere broer
van Jimmy Vaughan (van The Fabu
lous Thunderbirds), vergaarde daar
na blijvende roem met elpees als
'Soul to Soul' en 'Couldn't stand the
Weather'. Beïnvloed door Muddy
Waters, Jimi Hendrix en Eric Clap
ton, versmolt hij op een geraffineerde
wijze funk, jazz, blues en rock tot een
geheel eigen stijl, die hem de reputa
tie bezorgde van een uitzonderlijk
geitarist De Texaan was een gitaar
prins, die eigenlijk als enige aan
spraak kon maken op de troon die
Jimi Hendrix achterliet. Het was
maar van korte duur.
ANTWERPEN Mis
schien was de humor zijn
grootste kracht. Willy
Vandersteen, de vandaag
overleden geestelijk vader
van Suske en Wiske, toon
de naar eigen zeggen nog
het meest overeenkomst
met Lambiek. Een beetje
stuntelig soms, maar graag
op de voorgrond, en daar
door uitermate komisch.
Vandersteen tekende al jaren
niet meer aan Suske en Wiske,
De Geuzen, Bessy en nog tal
van andere strips die onder
zijn geinspireerde handen tot
leven kwamen. Suske en Wis
ke werd al jaren gemaakt door
Paul Geerts, die bijna geruis
loos het proces wist over te ne
men. Vandersteen stopte er op
zijn zestigste al mee, al bleef
hij leiding geven aan zijn ei
gen studio.
Van Suske en Wiske werden
van elk nieuw album zo'n half
miljoen exemplaren verkocht.
Meer dan veertig jaren gele
den creëerde hij de strip,
waarvan sindsdien meer dan
150 albums zijn verschenen,
met een gemiddelde van vijf
per jaar. Opmerkelijke ver
koopcijfers, gezien ook de kri
tiek op Vandersteens geestes
kinderen, die behalve komisch
ook werden gezien als te stijf,
nauwelijks levend en qua per
spectief, volledig buiten ver
band. Velen vonden dat Suske
en Wiske nu niet meer in de
schaduw kunnen staan van de
Suske en Wiske toen, maar
UTRECHT —Tijdens de
Nederlandse Filmdagen in
Utrecht dingen van 20 tot
en met 26 september meer
dan 160 films mee naar de
Grote Prijs van dé Neder
landse Film, het Gouden
Kalf. Bij het record aantal
van 55 premières zijn acht
speelfilms.
De nieuwe speelfilms zijn on
der meer „Alissa in Concert"
van Erik van Zuylen, „Ava en
Gabriel - Un Historia di
Amor" van Felix de Rooy,
„Luba" van Alejandro Agresti
en „Rosa, Rosavan Martin
Uitvlugt. Uit de stal van Pim
de la Parra worden „Let the
Music Dance", „Openbaringen
van een Slapeloze" en „How
tot Survive a Broken Heart"
(regie Paul Ruven) vertoond.
Ter gelegenheid van het tien
jarig jubileum van het filmfes
tival hebben leden van de
Kring van Nederlandse Film
journalisten een programma
samengesteld met de speel
films, documentaires en korte
films van de afgelopen tien
jaar. Als beste speelfilm selec
teerden de critici „Abel" (Alex
van Warmerdam), „De Vierde
Man" (Paul Verhoeven) en
„Spoorloos" (George Sluizer).
Als beste documentaire werd
„Hans - Het Leven voor de
Dood" van Louis van Gasteren
geselecteerd, terwijl „Ei" v
Danniël Danniël als beste ki Jj
te film uit de bus kwam. Ij
Nederlandse Filmdagen w
den in Jaarbeurs Congresz I
geopend met de premiere v
de Nederlandse speelf
„Kracht" van Frouke Fok)
ma met in de hoofdrol!
Theu Boermans en Frou
Fokkema. Het is het speelfili
debuut van Fokkema.
Al eerder maakte de organi!
tie bekend dat tijdens di
tiende editie van het festii
speciale aandacht wordt I
steed aan het oeuvre van
actrice Willeke van Amm
rooy en de filmmaker Fra
Zwartjes.
als
ooit schreef. u.-.
Kritiek die behalve door \r
koopcijfers (ook nieuwe
raties kochten Suske en
ke) ook werd weerlegd d ,pr
Vandersteen zelf, die eftt
wees dat de kritiek kwam
inmiddels volwassen
die nieuwe albums pr<
te zien met dezelfde
gen als waarmee ze de
bums zo mooi vonden,
daar uiteraard nooit in
den.
Wat vooral aantrok
avonturen van Suske en
ke was de combinatie van
mogelijkheden, die elk alb'De*
opleverde: reizen door de
onder water, de kracht
Jerom, het gebruik van
nia als strijkplank, de
domheid van Lambiek,
soort dingen dus. Waar
dersteen echter wel
mee moest houden was de
ning van het publiek, dat
wel pikte, maar niet dat Su 1 r>
en Wiske op één kamer s
pen, of dat Jerom een kra<
term als „alle donders" r nP
bruikte. „Stapels brieven
verde dat op, vooral uit
land", monkelde V
ooit in een interview.
Met zijn dood is een
produktief striptekenaar
gegaan. Suske en Wiske
sy, De Rode Ridder, en
wat leven echter
voort. Studio V
dus nog alleen bestaande
leerlingen van de grote mCTenc
ter, staat er garant voor.
Alejandro Agresti, een van de kanshebbers voor een Gouden Kalf.
