kerk
wereld
Op schuilkerktocht in Amsterdam
CcidócSouAon,
Kerken Heilig Land vragen hulp westerse kerken
beroepingen
„Doopsgezinden moeten
conflict niet ontlopen"
Vaticaan werkt aan herziening van heiligenlijst
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidócSomxmt
WOENSDAG 25 JULI 1990 PAGIN N
BETLEHEM Kerkelijke leiders uit de bezette gebieden heb
ben de westerse kerken opgeroepen hen te helpen bij de strijd
tegen de emigratie van christenen uit het Heilig Land. Het
aantal christenen dat emigreert is verdubbeld sinds in decem
ber 1987 de intifada, de Palestijnse opstand in de bezette gebie
den, begon. Volgens een onderzoek dat tijdens een driedaagse
conferentie over christenen in het Heilig Land werd gepresen
teerd, gaan vele christenen naar het westen, vooral de Vere
nigde Staten, Canada en Australië. De belangrijkste oorzaken
zijn het gebrek aan werkgelegenheid en het dagelijkse geweld
waarmee de intifada gepaard gaat.
Er wonen op dit moment 45.000 christenen in de bezette gebie
den. In Israël wonen er 90.000, vooral in Haifa en Jaffa. Uit het
onderzoek blijkt, dat er 550 christelijke families wonen in Ra-
mallah, Betlehem, Bet Jallah en Bet Sahour, de belangrijkste
concentratiepunten van christenen op de westelijke oever van
de Jordaan. Het afgelopen jaar zijn 38 families geëmigreerd. De
socioloog Bernard Sabella verwacht, dat dit jaar 2160 christe
nen het Heilig Land verlaten, twee keer zoveel als voor de
cember 1987. Christenen in het MiddenTOosten maken zich al
langer zorgen over de emigratie. In 1964 richtten Franciscanen
op verzoek van het Vaticaan de universiteit van Betlehem op
om de instandhouding van de slinkende christelijke gemeen
schap in het Heilig Land veilig te stellen. Velen slaan de komst
van de joden uit de Sovjetunie met bezorgdheid gade.
„Pools ministerie
broedde in '84
op aanslag paus"
WARSCHAU Volgens
de Poolse strafrechtdes
kundige Krystyna Dasz-
kiewicz bestonden er in
1984 in het Poolse minis
terie van binnenlandse
zaken plannen voor een
aanslag op paus Johannes
Paulus II. Zij trekt deze
conclusie, nadat zij bijna
vier jaar lang de stukken
van het proces tegen de
moordenaars van de
priester Jerzy Popielusz-
ko, die in 1984 om het le
ven werd gebracht, heeft
onderzocht.
In een interview met de krant
'Express Wieczorny' zegt
Daszkiewicz dat zij ondanks
alle pogingen om de zaak te
versluieren tot enkele conclu
sies is gekomen die ver over
de zaak-Popieluszko heen rei
ken. „Er is ook materiaal dat
erop wijst, dat er in het minis
terie van binnenlandse zaken
plannen voor een aanslag op
de paus bestonden", zegt zij..
Daszkiewicz sluit niet uit, dat
er in het ministerie een
'doodseskader' was. Zij meent,
dat het bij de vier leden van
de geheime politie die wegens
de moord op Popieluszko zijn
veroordeeld, louter om het
topje van de ijsberg ging.
Het Poolse Openbaar Ministe
rie onderzoekt op dit moment
opnieuw de moord op Popie
luszko. Kort geleden zijn bij
een journalist alle opnamen in
beslag genomen van gesprek
ken met hoofverdachte Grze-
gorz Piotrowski, die tot 25
jaar gevangenisstraf werd
veroordeeld.
Herevangelisatie
Europa centraal
bij charismatici
BERN Ongeveer 4.000
charismatische christenen
uit allerlei kerken bera
den zich sinds gisteren in
Bern over de vernieu
wing van het kerkelijk
leven en de kansen voor
een herevangelisatie van
Europa.
De deelnemers sluiten hun
bijeenkomst zaterdag af met
een 'lofmars' door de Zwitser
se hoofdstad, waarin zij om
standers bonbons met de tekst
'Jezus, hoop voor Europa' zul
len toewerpen. Dezelfde
boodschap siert de 4.000 bal
lons die de deelnemers onder
gebed en gezang de lucht in
sturen.
De ongeveer 300 miljoen cha
rismatische christenen in de
wereld leggen grote nadruk
op de werking van de Heilige
Geest. Zij zijn vooral bekend
door hun geestdriftige vierin
gen en hun dienst der gene
zing. Volgens de vice-voorzit
ter van het organiserende Eu
ropese Charismatisch Over
leg, de Zwitserse predikant
Marcel Dietler, zijn charisma
tici „mensen die van God ge
nieten". Hij is niet verbaasd,
dat de helft van de deelne
mers jonger dan 35 jaar is.
„De beweging heeft veel met
liefde en geestdrift te maken
en dat spreekt vooral jonge
ren aan".
Ongeveer 40 procent van alle
deelnemers komt uit Oost-Eu
ropa. Dietler ziet de val van
de communistische regimes
als een teken van Gods wer
king en als vrucht van het
gebed. „Zonder de kerken
zouden de veranderingen in
Oost-Europa ondenkbaar zijn
geweest", zegt hij.
De helft van de deelnemers is
rooms-katholiek en eenderde
protestant. Daarnaast zijn er
ongeveer 150 leden van Pink
stergemeenten. Er zijn circa
50 Nederlanders in Bern, on
der wie ds. W.W. Verhoef,
voorzitter van de Charismati
sche Werkgemeenschap Ne
derland, en K. Slijkerman
van de Katholieke Charisma
tische Vernieuwing. Zij kun
nen deelnemen aan de vele
gebedsdiensten en luisteren
naar mensen als Tom Forrest,
directeur van het rooms-ka-
tholieke 'Evangelisatie 2000'.
Nederlandse Hervormde Kerk
Bedankt voor Foudgum-Raard (her-
v.geref.) i.c.m. Rinsumageest G.
Muilwijk te Parrega en Hieslum;
voor Oud-Vossemeer H. de Jong,
kandidaat te Middelburg.
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Zuldwolde (Gr.) en te
Baflo i.c.m. Warffum drs. J. Schoe-
maker, kandidaat te Kampen.
Zolang men hevig haat,
bemint men nog een
weinig.
Mme Desboulières
BIJBELS MUSEUM ORGANISEERT NIEUWE WANDELROUTE
AMSTERDAM Sinds
vorige week gaat de ont
dekkingstocht langs Am
sterdamse schuilkerken
die het Bijbels Museum in
die stad organiseert, langs
de noordzijde van de
Oude Zijds Voorburgwal.
Tot dan toe werden de
deelnemers aan de wan
deltocht langs de zuid
kant geleid. Maar wie
deze of volgende maand
ook besluit mee te gaan,
kan zich bespaard weten
van Amsterdams éndere
gebrandschilderde ra-
Schuilkerken ontdekken, zo
heet de nieuwe wandeling die
door het Bijbels Museum in
Amsterdam is opgezet. Het is
een vervolg op de 'Wandeling
door bijbels Amsterdam', die
tot nu toe driehonderd be
langstellenden trok en nog
steeds gehouden wordt. De
wandeling duurt twee en een
half uur en voert langs enkele
opmerkelijke schuilkerken.
Sommige ervan kunnen ook
van binnen bezichtigd wor
den. Wie meeloopt, bemerkt
al snel dat de tocht juist langs
die plaatsen gaat, die toeristen
toch al vaak bezoeken; maar
op deze manier kijk je hele
maal je ogen uit.
Het verschijnsel 'schuilkerk'
is ontstaan na de 'Alteratie'
van Amsterdam. In mei 1578
werd Amsterdam binnen
twee dagen van een roomse
een protestantse stad. Het ka
tholieke stadsbestuur werd
letterlijk aan de dijk gezet. Na
deze 'fluwelen revolutie'
mochten alleen calvinistische
kerkgebouwen als zodanig
herkenbaar zijn. De rooms-
katholieke werden in beslag
genomen door de overheid en
aan de calvinisten gegeven
(80 procent van de Amster
damse bevolking was nog wel
katholiek!). Kerken van ande
re geloofsrichtingen hadden
Interieur van ons Lieve Heer op Solder
wel bestaansrecht, maar
moesten aan het oog van het
publiek worden onttrokken.
Een toren of een klok waren
uit den boze, evenals op straat
hoorbaar psalmgezang.
Zolderkerken
Vandaar dat katholieken, lu-
thersen, doopsgezinden en -
later - remonstranten over
gingen tot het inrichten van
schuilkerken. Eerst in het
klein, met als gebedsruimte
ingerichte huiskamers. Daar
van zouden er ongeveer zestig
van zijn geweest. Vanaf 1650
begon men met het bouwen
van zolderkerken, die op den
duur werden vergroot en uit
groeidén tot zuilkerkjes met
galerijen. Deze deden vaak
dienst tot ver in de negentien
de eeuw. Daarna werden ze
vervangen door 'Waterstaats-
kerken' of later door neogo-
thische kerkgebouwen. Er
zijn er een stuk of 17 geweest.
Vijf worden nog regelmatig
als kerk gebruikt.
Wié bij het Bijbels Museum
aan de Herengracht ƒ7,50
neertelt, krijgt daar een gratis
kop koffie, een (te) korte in
leiding en een stevige tippel
voor terug. De gidsen zijn
vrijwilligers. De gladde pro
fessionaliteit die veel van der
gelijke uitjes pleegt te ken
merken, ontbreekt volledig.
De uit Amsterdam afkomstige
begeleidster kout gezellig een
eind weg met de geïnteres
seerde wandelaars. "Bij elke
groep zitten wel mensen die
al veel van dit soort zaken af
weten, maar nog meer kennis
willen verzameleft".
Een van de te bezichtigen
schuilkerken is De Krijtberg
aan De Singel. Een openba
ring voor aan soberheid ge
wende calvinisten. Waar me
nig protestant het zondags
met een boeketje droogbloe
men moet doen, schetteren de
kleuren rood, groen, blauw en
FOTO: PR
paars je hier tegemoet. Je
moet ervan houden. In deze
kerk zijn veel uit geconfis-
ceerde kerken afkomstige
voorwerpen ondergebracht.
Er vlakbij staat de doopsge
zinde Singelkerk. Het is de
grootste schuilkerk van de
stad.
Achter het Maagdenhuis heeft
vroeger ook een schuilkerk
gestaan. Toevallig blijkt een
van de deelneemsters aan de
wandeling haar jeugd in dit
vroegere tehuis voor wees
meisjes te hebben doorge
bracht. "Met vier jaar stopten
ze je erin, en met 21 stond je
met niets op straat". Ze gaat
er een boek over schrijven.
Als haar verhalen ook maar
voor de helft waar zijn, wordt
dat een best-seller.
Tegenover de Engelse Kerk
in het Begijnhof staat ook een
r.-k. schuilkerk. Let op de ra
men. Alleen die verraden hier
de aanwezigheid van een
godshuis. De naar buiten uit
stekende ingang is er. later bij
gebouwd.
Lieve Heer op Solder
Via het Rokin gaat het naar
de Oude Zijds Voorburgwal,
waar de 'Ons' Lieve Heer op
Solder' staat. Kees van der
Veer van het Bijbels Museum
vindt het niet meer dan nor
maal dan dat de tocht ook
hierheen voert. "Vroeger za
ten hier ook heel veel kloos
ters langs de wallen. De kerk
was er altijd dichtbij. Ik vind
het juist een goede illustratie
daarvan dat we de 'Ons' Lie
ve Heer op Solder' ook aan
doen, al staat de kerk dan aan
de rand van de rosse buurt".
In de 'Ons' Lieve Heer op
Solder' is het (r.-k.) Museum
Amstelkring gehuisvest. De
wandeling van het Bijbels
Museum is in samenwerking
met dit museum - waarmee
steeds betere banden zijn ge
groeid - opgezet.
De 'Ons' Lieve Heer op Sol
der' is een fraai voorbeeld
van eeri schuilkerk. Het ge
bouw yormt het eind- en
hoogtepunt van de tocht, die
tegen- het einde wel enige
leemtes vertoont. Maar de
kerk maakt veel goed. Ze is
ingericht op de tweede ver
dieping van drie huizen. De
bouwer in 1661 was ene Jan
Hartman. De kerk is tot 1887
in gebruik gebleven. Het jaar
daarop werd het gebouwen
complex als museum openge
steld. Wie er - voor nop - een
kijkje neemt, kan niet anders
vaststellen dan dat de mu
seumdirectie er niet ver naast
zit door in de begeleidende
folder te stellen dat dit de
meest gaaf bewaarde zolder-
kerk van Nederland is.
STEVEN EMMENS
'Schuilkerken ontdekken'
kan tot en met augustus iede
re donderdag om 11.00 en
14.00 uur. Inlichtingen bij het
Bijbels Museum, Herengracht
366, 1016 CH Amsterdam, tel.
020-242436 247949
Windvlaag hindert Dorenbos
Bert Dorenbos en zijn vrouw van de Stichting Schreeuw om leven probeerden gisteren op het
Binnenhof in Den Haag de lakens tegen te houden die door een windvlaag omhoog worden gebla
zen. Op de lakens heeft het echtpaar de fictieve namen geschreven van honderden ongeboren
kinderen. Met deze actie protesteerde het echtpaar tegen abortus. foto.- anp
WINNIPEG
zinden, bekend om hun
pacifistische instelling,
moeten zich niet aan con
flicten in de wereld ont
trekken, maar temidden
van deze conflicten getui
genis van Christus afleg
gen.
Dat zei de Amerikaanse theo
loog Ross T. Bender gisteren
in het Canadese Winnipeg bij
de opening van het 12e
Doopsgezind Wereldcongres
(MWC). Het congres, waaraan
15.000 mensen uit 70 landen
deelnemen en dat tot en met
zondag 29 juli duurt, heeft als
motto 'Getuigen van Christus
in deze wereld'.
Eeuwenlang hebben doopsge
zinden op vervolging en te
genspoed geantwoord door te
emigreren. Uit Zwitserland
naar Noord-Amerika, uit
Pruisen naar Rusland, uit Ca
nada en de Sovjetunie naar
Paraguay en Brazilië. Het ant
woord van de doopsgezinden
die nu in Midden-Amerika
wonen, is echter: blijven en
getuigen van Christus.
Bender, voorzitter van het
MWC-bestuur, verwees naar
een recente bijeenkomst waar
de Middenamerikaanse doops
gezinden enerzijds gruwelijke
verhalen vertelden over bur
geroorlog, doodseskaders, eco
nomische en sociale onrust,
maar anderzijds opvielen door
de blijdschap die de meesten
van hen uitstraalden.
De 'stillen in den lande', zoals
de doopsgezinden buiten Ne
derland nog steeds worden
aangeduid, moeten niet den
ken dat zij buiten de conflic
ten van deze tijd staan, zei
Bender. Zowel in hun per
soonlijk leven als in hun be
slissingen op economisch, po
litiek of godsdienstig terrein
moeten doopsgezinden ant
woord geven op de vraag, wie
de Heer van hun leven is, wat
ze doen met hun geld, macht
en talenten.
Daarbij hebben de doopsge
zinden totaal verschillende
achtergronden. Ze zijn niet
langer door een gemeenschap
pelijke taal of een gemeen
schappelijke cultuur met el
kaar verbonden. De onderlin
ge verschillen leiden af en toe
tot spanningen, erkende Ben
der. Ongeveer 200 Nederlan
ders nemen deel aan het We
reldcongres, onder wie tachtig
jongeren.
VATICAANSTAD Een
commissie van veertien
historici, liturgen en an
dere deskundigen werkt
al sinds december 1984
aan een herziening van
het Romeinse Martyrolo
gium, het boek met de
feestdagen van de marte
laren en andere heiligen.
Het Martyrologium, dat
in 1584 door paus Grego-
rius XIII werd uitgege
ven, is in 1960 voor het
laatst gemoderniseerd.
die is ingesteld
door de Vaticaanse congrega
tie voor de eredienst en de sa
cramenten, heeft de voorstel
len voor de feestdagen van ja
nuari tot en met mei inmid
dels aan deskundigen voor
commentaar voorgelegd. Het
Vaticaan hoopt het herziene
Martyrologium over twee jaar
te kunnen uitgeven.
Over het algemeen wordt de
feestdag van heiligen en mar
telaren op hun verjaardag ge
vierd. Maar dat is niet de dag
waarop 'gewone' mensen hun
verjaardag vieren. De kerk
vereert een heilige op de dag
waarop hij of zij werd „gebo
ren in het eeuwige leven",
met andere woorden hun
sterfdag, aldus pater Cuthbert
Johnson, medewerker van de
congregatie.
Soms kent de kerk een heilige
een andere feestdag toe dan
zijn sterfdag: bijvoorbeeld als
de heilige al op een andere
dag werd vereerd, als op de
sterfdag een kerkelijk feest
wordt gevierd of als zijn of
haar sterfdag in de vasten
valt, een tijd die minder ge
schikt wordt geacht voor uit
bundig feesten.
In vele gevallen worden de
heiligen vereerd op de dag
waarvan de geleerden ver
moeden dat zij dan gestorven
zijn. Van vele martelaren en
heiligen bestaat immers geen
overlijdensacte.
Paus Gregorius baseerde zijn
Martyrologium Op een serie
boeken over martelaren uit
de voorgaande 1200 jaren. Het
zijn vaak de enige bronnen
die iets over het leven- van
een heilige of martelaar ont
hullen.
Paus Gregorius hield zich aan
het aloude woord Martyrolo
gium, hoewel er vele perso
nen in staan die op natuurlij
ke wijze zijn gestorven. Voor
al nadat keizer Constantijn in
de vierde eeuw het christen
dom tot staatsgodsdienst had
verheven, daalde het aantal
martelaren en steeg het aantal
personen dat om hun voor
beeldig leven tot de eer der
altaren werd verheven. Hij
wilde niet alleen alom beken
de heiligen in het boek opne
men, zoals Petrus en Paulus,
maar ook minder bekenden
die alleen in een bepaald bis
dom of in een land werden
vereerd.
Volgens commissielid pater
Jacques Dubois probeert zijn
commissie niet alleen feitelij
ke onjuistheden uit de weg te
ruimen, maar ook „nutteloze
of versleten" informatie van
goedbedoelende schrijvers te
schrappen. Het Martyrologi
um geeft namelijk ook enige
informatie over het leven en
sterven van de desbetreffende
heilige.
In dé editie van 1960 beslaat
de heiligenkalender 327 pagi
na's. De lijst wordt voorafge
gaan door de decreten van
paus Gregorius en een aantal
opvolgers die herzieningen
van de Martyrologium hebben
goedgekeurd. Het boek sluit
af met uitgebreide indexen.
In 1960 werden er meer dan
3.500 heiligen geteld. Manne
lijke geestelijken uit Spanje
en Italië zijn onder hen zwaar
oververtegenwoordigd. Maar
geen enkel commissielid durft
ook maar bij benadering het
preciese aantal heiligen aan te
geven. Een van de redenen is
het aantal heiligen „en gezel
len", dat in de lijst is opgeno-
Een voorbeeld daarvan zijn
de martelaren van Gorkum,
officieel Nicolaas Pieck en
Gezellen geheten. De 18 pries
ters en broeders die in 1572
samen met Pieck door de wa
tergeuzen werden opgehan
gen, worden op dezelfde dag
vereerd als Pieck zelf. De
huidige paus, die eind 1989
270 heiligverklaringen op zijn
naam had staan, heeft het tel
len bemoeilijkt door in 1984
103 Koreaanse martelaren en
vier jaar later 117 Vietnamese
martelaren tegelijk heilig te
verklaren.
Hoewel het Martyrologium
alle heiligen zal noemen die
in de liturgie kunnen worden
vereerd, heeft de kerk niet de
illusie, dat ze een uitputtende
lijst van heiligen en martela
ren geeft. Zij houdt voor alle
ongenoemden een aparte
feestdag in stand: 1 november,
het feest van Allerheiligen.
EG machteloos
HOE ongemakkelijk en zelfs gespannen de relaties tui
de twaalf EG-landen en Israël zijn geworden, werd de a de
lopen dagen meer dan duidelijk. Een troika van EG-miih
ters bestaande uit de Italiaanse minister van buitenlai an
zaken Gianni De Michelis en zijn Ierse en Luxembuiu^c
ambtgenoten Collins en Poos heeft maandag en dins
gesprekken gevoerd met de Israëlische regering, na al eet v
met de Amerikaanse minister Baker over het Midden-Oa on
te hebben gesproken. Die contacten zijn min of meer op
mislukking uitgelopen en werden bovendien gemarki
door een aantal incidenten en bijna-incidenten die aange
dat Jeruzalem ten minste een deel van zijn politieke kre
in Europa heeft verspeeld en dat de EG-landen geen rol
betekenis kunnen spelen bij het opnieuw op gang breit
van het vredesproces in het Midden-Oosten. 1
TOEN maandagavond de Luxemburgse minister Poos
Israëlische ambtgenoot een opsomming gaf van wat in EijrE
pa als „Israëlische schendingen van de mensenrecht erj
wordt gezien, ontstak minister Levy in hevige woede. S
gesprek dat de troika dinsdagmorgen met premier Shan*
had, verliep eveneens hoogst ongemakkelijk. De enigs
van hun stuk gebrachte EG-ministers lieten zich na
van het onderhoud met Shamir meteen naar het vliegt r<
brengen, zonder zelfs de pers nog te woord te staan. De t ve
ka heeft vandaag op het hoofdkwartier van de A
Liga in Tunis gesproken met Farouk Kadoumi, de mini'
van buitenlandse zaken van de PLO, die op dit ogenblik
vallig het voorzitterschap van de Liga bekleedt.
De drie EG-ministers hebben in Jeruzalem het standp'j
van de Europese staatshoofden en regeringsleiders toegel e^.'
zoals dat in een omstandige verklaring van de laatste Ei3u
pese top in Dublin is verwoord. Bovendien hebben ze de
ruzalem laten weten dat van een uitbreiding van de hand|n
betrekkingen tussen Israël en de EG geen sprake kan
zolang dat land de vredesbesprekingen in het Midden-Oo
niet vlot trekt.
Dat de 'verklaring van Dublin' die is gebaseerd op d
tien jaar geleden door de EG in Venetië geformulei^1
standpunten Israël niet welgevallig is, werd de afgelo
dagen meer dan duidelijk. De EG-landen vinden nel
de VS dat er een vredesconferentie over het Midden-(
ten onder auspiciën van de VN en met deelname van
PLO bijeen moet worden geroepen. Maar premier Sha»
heeft de troika laten weten dat er van een PLO-deeln^'
aan een vredesconferentie geen sprake kan zijn.
Wellicht nog meer tegen het zere been van Jeruzaj
is het feit dat de EG-landen in het geheel niet zijn ing«E
men met het nederzettingenbeleid van de Iraëlische rie
ring. De EG-landen zijn van oordeel dat de Israëlische ni ioi
zettingen illegaal zijn. Bovendien verklaarde de Dublin ér
dat de rechten van de vanuit de Sovjetunie naar Israël ge e'
migreerde Joden niet ten koste mogen gaan van die va$£
Palestijnen en de bezette gebieden.
Intussen heeft de eg een hulpprogramma voor de beLj
te gebieden op poten gezet. In 1992 zal die hulp worden
dubbeld. Bovendien zal een diplomatiek vertegenwoord 1
van de Europese Commissie naar Israël worden gezonder
.op de uitvoering Europese hulpprogrmma's toe te zien
dit ogenblik bekijkt Brussel de voorwaarden waaronde
exporten van agrarische produkten uit de bezette gebie
naar de EG-landen kunnen worden versoepeld. Boveni :£e
wordt nader bekeken of de EG-handel met de bezette geni
den kan worden uitgebreid.
Het ziet er, op grond daarvan, dan ook naar uit dat de F
nisters-troika in Tunis een aanzienlijk betere ontvangst]1
krijgen dan in Jeruzalem. Overigens zullen ook tijdens de
sprekken met PLO-vertegenwoordiger Kadoumi enkele 1^
de noten worden gekraakt. Zo hebben de EG-ministers
buitenlandse zaken vorige week de troika opdracht
de PLO erop te wijzen dat ze elke vorm van geweld cat<
risch moet uitbannen en veroordelen. De Europese minis®®
wezen daarbij de op de overigens gefaalde poging, eri^™"
weken geleden, van een Palestijns commando een aan va
de Israëlische kust uit te voeren. Zoals bekend hebben ial
Amerikanen hun diplomatieke contacten met de PLO oj d
schort omdat de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie niet11;
een ondubbelzinnige veroordeling van de aanval op de Is h
lische kust kon komen.
Intussen houden de EG-landen nauw contact metfar
Amerikanen met.de bedoeling de Palestijnen en Israël,®
alsnog tot een dialoog te bewegen. De EG-landen vinden
elke stilstand in het vredesproces in het Midden-Oostei j i
feite een achteruitgang betekent. Overigens mag worge
aangenomen dat dé EG-landen weinig kunnen doen om'
partijen nader tot elkaar te brengen. De gespannen s
waarin de gesprekken tussen de troika en de Israëlische i
gering plaatvonden, geeft aan dat de EG-landen op dit o{
blik niets kunnen doen om de steeds meer verhit rake TC
gemoederen tot bedaren te brengen. En ofschoon de PLC7(
de Arabische Liga de troika met de nodige egards ontvanj
zullen de drie Europese ministers er ook niet in slagen EL
PLO tot een categorische veroordeling van de mislukte a'oi
slag op de Israëlische kust te bewegen. Kortom, de EG- t'
den nemen weliswaar een duidelijke positie in, maar
als het om het opnieuw op gang brengen van het vreije,
proces gaat tot totale machteloosheid gedoemd.
JSr £eidöe(Souia/ni
Uitgave: Westerpers (behorende tot Sijthoff Pers).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Postadres: postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Postadres: postbus 9, 2501 CA 's-Gravenhage.
Abonnee service
Telefoon: 071 - 313 677 van ma. t/m vr. van 8.30 tot 17.00 u.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248
van ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00 u. op za. van 14.00 tot 15.00 u.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% BTW.)
Bij automatische betaling: Bij betaling per accept-girokaai
per maand f. 24,85 per maand f. 25,r
per kwartaal f. 74,10 per kwartaal f. 75,!
per jaar f. 284,50 per jaar f. 285,1
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk
070 - 3902 702.
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
'ge
