final
Nr.25
Overlapper
£oidóe6ofwant
ZATERDAG 30 JUNI 1990 PAGINA 29
Sl2l I3M4 B 6
Oplossing vorige puzzel
De winnaars van de puzzel nr. 24 zijn:
A.E.M. Zandvliet-Walter, Apollolaan
526, 2324 CH Leiden.
N.A.M. v.d. Waart pr., Noordeinde 26,
2445 XE Aarlanderveen.
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 25 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Op elke rij dienen twee of drie ant
woorden te worden ingevuld. De
laatste letter van het eerste woord
is gelijk aan de beginletter van het
tweede, terwijl - indien per regel
drie antwoorden moeten worden
ingevuld - de laatste letter van het
tweede antwoord dezelfde is als de
beginletter van het derde ant
woord.
HORIZONTAAL:
1. Schijnheilig persoon - Vogel -
Dandy.
2. Afdeling, kring - Stoeltje zonder
leuning.
3. Groen edelgesteente -
Braakliggende akker - Bruine
waterverf.
4. Persoon die uitsluitend voor de
schijn bij een zaak betrokken is -
Grote vrucht.
5. Waterbewoner - Laag uitgesneden
hals van een japon.
6. Gehoorzaam - Intrige -
Hoofddeksel.
7. Schuins aflopende scheepswerf -
Beugeltje met pin - Bijprijs in een
loterij.
8. Veronderstelling - Lekkernij -
Motorvoertuig.
VERTICAAL:
1. Munt- en penningkunde - Tak van
sport.
2. Argwanend - Flauw - Schijnsel.
3. Strafbaar feit - Op graan levende
snuitkever.
4. Woning van zekere geestelijke -
Geestkracht (van personen) -
Standaard voor het schildersdoek.
De letter M komt
Ad
5. Moeilijkheid - Soort gebakje -
Europeaan.
6. Schouwspel - Grappig -
Heerschappij.
7. Volksoverlevering - Voortreffelijk
- Plezierreizigster.
Hoeveel maal komt de letter M na
oplossing van de puzzel in het dia
gram voor?
Carta Mundi (2)
Vorige week zijn we Cees Sint gevolgd
in zijn privéstrijd tegen een landge
noot in Knokke. Na het eerste spel
stond het duidelijk 1-0 voor Cees, die
een aangetrokken 6 klaver binnen
bracht. Op het tweede spel had hij wel
belangstelling voor 7 klaver, maar dat
ging niet door, want er ontbrak een
key card.
NOORD
ZUID
H 8 4
V 9 3 2
T 82
4 A H B 4
A V 6
B
4 V 6 4 3 2
A H B 9
De vaderlandse subtopper die in onze
anekdote van vorige week een eerste
bijrol speelde, startte met schoppen 7.
Slag 1: schoppen 7 - 4 - 10 - V
Waar moeten de 12 slagen vandaag
komen?
Slag 2: klaveraas.
Slag 3: klaverheer, oost een kleine
schoppen.
En nu?
Het schoppenzitsel is nu wel ongeveer
bekend (5-1, in slag twee had je dus al
down kunnen zijn!), dus het vervolg
moet automatisch gaan:
Slag 4: hartenaas.
Slag 5: klaver naar de vrouw (oost rui
ten).
Slag 6: harten naar de boer.
Die vrouw zit goed en op zo'n mo
ment ga je er als leider aan denken dat
de spellen gecomponeerd of althans
gemanipuleerd zijn. Maar... je gaat het
wel maken:
Slag 7: hartenheer (op tafel schoppen
weg, oosts hartenvrouw valt niet).
Slag 8: harten getroefd.
Slag 9: schoppen na en oost is inge
gooid.
Zo lag dit memorabele spel:
NOORD
H 8 4
4 8 2
A V 6
V 6 4 3 2
WEST
OOST
4
7
A B 10 6 5
10 7 5
4 V 9 6 3
10 9 8
4 3 2 H 7 5
4
10 7 5
8
ZUID
V 9 3 2
4 A H B 4
B
A H B 9
Na het troeftrekken, de hartensnit en
de hartenintroever - noodzakelijk om
oost te „strippen" - is de situatie aldus
geworden:
NOORD
4 H
4 -
4 A V 6
4 6
WEST
OOST
4
4 A B 5
4
4 -
4
10 9 8
4 3 4 H 10
4
-
4 -
ZUID
4 8 6 2
4 -
4 B
4 B
Op dit moment wordt oost met schop
pen aan slag gebracht en die moet de
twaalfde slag brengen: in schoppen of
in ruiten, 2-0 voor Cees!
Als je in zo'n spel als zuid je hand uit
voerig gaat omschrijven, is het je lot
dat je in slag twee al down bent. Hier
en daar werd conventioneel geopend
om aan te geven dat er een 4441 zit en
dan is het snel gebeurd.... Zo'n con
ventie kan wel eens opleveren, maar
kan ook wel eens kosten.
Na 1 klaver - 3 klaver en via 4 SA
naar 6 klaver, is de kans op een dou-
bleton schoppen bij west of slechte
drie- of vierkaart (MUD) veel en veel
groter en is het normaal dat oost niet
direct schoppenaas legt.
Dit soort eindspelen is fascinerend.
Het vereist wel wat planning, techniek
en inzicht. Niet al die facetten van het
bridgespel zijn aan de speeltafel te le
ren. Daar moet ook af en toe wat stu
die voor worden verricht. Wat het
'strippen' betreft, zoals dat met de
oosthand gebeurde, is er een geweldig
(leer)boek van Hugh Kelsey: 'Stripd
wangposities' (uitgeverij Gottmer/
Becht), deel 2 uit een vierdelige serie
over dwangposities. Fantastische leer
boeken over deze lastige en spectacu
laire materie. Kelsey legt zonneklaar
uit dat de elementen van zo'n eindspel
helemaal niet moeilijk zijn: dreigin
gen, entrees, tempo. Dat is het wel
zo'n beetje. Door die ingrediënten op
de juiste manier te combineren, kun
nen hele kunstwerken op tafel worden
gelegd. En bovendien leveren die
kunstwerken nog een slag meer op
ook! M'n liefje, wat wil je nog meer?
AGENDA
Overal zijn zomerdrives. Zoveel, dat
je soms denkt dat er 's zomers meer
wordt gebridged dan in het reguliere
seizoen! Zie de agenda van Bridge: 31
juli Bloemencorsodrive Rijnsburg
(01718-21017); 18 aug. Corsodrive
Leersum (03434-54301); 18 aug.
Kwetsbaar 70 viertallentoemooi Nij
megen (080-443912); 25 aug. Nuth-
toernooi Sittard (04493-2196).
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lis-
De sterrenhemel juli
In de zomermaanden wordt het in ons
land 's nachts nooit echt donker. Verge
lijk de koude, fonkelende sterrenhemel
van de winter maar eens met de grijs
blauwe sterrenhemel van nu! Toch zijn
er ook in juli tal van interessante ver
schijnselen te zien. Natuurlijk moeten
we wel wat langer wachten voordat de
sterren zichtbaar worden; de zon gaat
pas rond tien uur 's avonds onder en tot
elf uur is het nog tamelijk licht.
De heldere planeten zijn gelukkig ook in
de schemering al goed zichtbaar. Deze
maand zijn dat er vier: Mercurius, Ve
nus, Mars en Saturnus.
Mercurius is de planeet die altijd in de
buurt van de zon te vinden is. Van 15
tot 31 juli gaat hij ruim vijftig minuten
na de zon onder, 's Avonds is Mercurius
dan kort na zonsondergang te vinden
boven de noordwestelijke horizon, onge
veer op de plek waar de zon is onderge
gaan. Het zal echter niet meevallen om
deze planeet zonder verrekijker op te
sporen.
Een goede gelegenheid om het eens te
proberen is wellicht maandag 23 juli. Op
dat moment bevindt de zeer smalle
maansikkel zich een klein stukje onder
Mercurius. Zoek het tweetal rond 22.15
uur vlak boven de horizon. De zeer hel
dere planeet Venus is veel gemakkelijker
op te zoeken. De planeet is 's ochtends
in het oosten te zien. Venus komt onge
veer twee uur vóór de zon op (rond half
vier dus). Vanaf een uur of vier is zij
zichtbaar als een opvallend heldere
„ster". U kunt haar bijna niet missen!
In de vroege ochtend van vrijdag 20 juli
staat de maansikkel vlak boven Venus.
Het is een mooie samenstand. Ook de
oranjerode planeet Mars is in de kleine
uurtjes te zien. Zoek de planeet vanaf
een uur of twee in het zuidoosten. De
maan kan in de nacht van 16 op 17 juli
als „richtingaanwijzer" fungeren. Mars
staat er dan vlak onder. In de directe
omgeving van dit tweetal staan geen op
vallende sterren, zodat het niet moeilijk
moet zijn om Mars aan te wijzen. Satur
nus is de gehele nacht te zien in het ster
renbeeld Boogschutter. De planeet staat
laag boven de zuidelijke horizon en is
daar vrijwel de enige „ster". In de nacht
van 8 op 9 juli is Saturnus vlak boven
de maan te vinden.
Als u deze maand op vakantie gaat,
moet u er eens op letten hoe de sterren
hemel op uw bestemming afwijkt van
die in Nederland.
Niet alleen is de sterrenhemel in zuide
lijke (of noordelijke) streken vaak
„mooier" van aanblik (minder „lucht
vervuiling" en lagere luchtvochtigheid),
er zijn deels ook andere sterrenbeelden
te zien! Richt uw blik dan vooral naar
het zuiden: daar zijn de meeste bijzon
derheden te zien. Het meest opvallende
verschil is zichtbaar bij het sterrenbeeld
Schorpioen, dat in Nederland nooit hele
maal boven de horizon komt.
Vanuit Zuid-Frankrijk is er al veel meer
van dit fraaie, opvallend gevormde ster
renbeeld te zien en vanuit de nog zuide
lijker gelegen vakantielanden is het al
helemaal een prachtig gezicht.
Overigens: in de nacht van 4 op 5 juli
staat de maan vlakbij de rode ster Anta-
rès, de helderste ster in het sterrenbeeld
Schorpioen. Dat is een goede gelegen
heid (ook vanuit Nederland) om de po
sitie van dit sterrenbeeld te bepalen.
Vanuit de zuidelijke vakantielanden is
ook de planeet Saturnus beter te zien,
omdat zij daar een flink stuk hoger bo
ven de horizon staat.
FINLAND
Niet iedereen zal zijn vermaak in het
zuiden zoeken. De reizigers die op 22
juli in Finland zijn, kunnen rekenen op
een ander bijzonder verschijnsel: een to
tale zonsverduistering! De noordelijk ge
legen landen worden in de zomermaan
den gekenmerkt door extreem korte
nachten. In grote delen van Noorwegen,
Zweden en Finland kunnen we rond
deze tijd eigenlijk nauwelijks van nach
ten spreken. Toch wordt het op 22 juli
in een deel van Finland eventjes echt
donker. Om 4.53 uur Finse zomertijd,
kort na zonsopkomst ter plaatse, wordt
de zon daar door de maan afgedekt. Ge
durende een paar minuten zal het dan
helemaal donker zijn. De zonsverduiste
ring zal bij goed weer zichtbaar zijn in
het zuidoosten van Finland (ongeveer
op de lijn Helsinki-Joensuu). Mocht het
ter plaatse bewolkt zijn, dan is van de
verduistering op zich weinig te zien,
maar het wordt dan natuurlijk wel don
ker! Voor meer informatie over dit bij
zondere verschijnsel en over andere ster
renkundige gebeurtenissen kunt u te
recht bij: Stichting „De Koepel", Zon-
nenburg 2, 3512 NL Utrecht, tel. 030-
311360 (tijdens kantooruren).
Ladderwedstrijd
Vandaag de negende, en tevens laatste,
ronde van dit seizoen. Alvorens u de
nieuwe vraagstukken voor te leggen,
nu eerst de oplossingen van die van de
achtste ronde.
29. (VAN DER LINDE) Wit mag
1.34-30 wel spelen, daar de combi
natie 18-22 2.27x18 (niet 2.30x19?
want dan staat wit na 22x33 3.35-
30 8-13 4.19x8 3x12 verloren). 17-
21 3.30x19 36-41 4.46x37 21-27
5.32x21 8-13 6. n.k. 3x41, door
het verrassende 7.42-37 41x32
8.43-38!! 32x43 9.35-30 remise
geeft. Hoewel dus verrassend, is
deze wending toch niet onbekend.
Het verbaasde me dan ook te
moeten constateren dat slechts en
kele inzenders de oplossing geheel
juist hadden.
30. (VAN DEN BOOGAARD) 1.26-
21 25x34 2.44-39 35x33 3.28x30
24x35 4.22-18 12x23 5.32-28
23x32 6.27x38 16x27 7.38-32
27x38 8.48-43 38x49 9.50-44
49x40 10.45x1, met als eindspel 6-
11 11.1-12 11-16 12.12-7 16-21
13.7-16 21-26 14.16-7 26-31 15.7-
23 enz. De heer Huisjes uit Eefde
komt in deze stand ook nog met
het volgende: 1.48-43 25x34 2.27-
21 16x49 3.44-39 35x33 4.28x30
24x35 5.50-44 49x40 6.45x3. En
hoewel deze combinatie na 7-11
geen winst geeft, is de vondst toch
gehonoreerd.
31. (BURGGRAAFF) 1.26-21 17x26
2.48-43 (ook goed is 2.30-25
19x30 3.39-33 30x28 4.48-43 enz.)
37x48 3.39-33 48x28 4.30-25
19x39 5.38-32 23x45 6.32x3 26x37
7.27x9 4x13 8.25-20 15x24 9.16-
11 6x17 10.3x50.
32. (PRINS) 1.47-41 36x47 2.38-32
47x38 3.32x3 22x44 4.34-30 31x42
5.25-20 14x34 6.3x7 2x11 7.26-21
enz. met oppositiewinst.
Na deze achtste ronde ziet de stand er
als volgt uit: 1. Van den Belt, Zwolle
318; 2. Pruijs, Emmeloord 308; 3. Van
den Brink, Heerde 280,5; 4. Clooster-
man, Schipluiden 264; 5. Visser, De
venter 246,5; 6. Knotters, Zwolle 228;
7. Deters, Deventer 210; 8. Van de
Beek, Wijhe 198,5; 9. Huisjes, Gorssel
174; 10. Stoelwinder, Apeldoorn
169,5; 11. Schokker, Oldemarkt 146,5;
12. Christiaans, Zutphen 146; 13. Al-
fring, Beerta 142,5; 14. Lelieveld,
Leidschendam 131; 15. Ten Kate,
Zwolle 127; 16. Groenenberg, Amers
foort 123,5; 17. Heuveling, Emme
loord 116,5; 18. Haijtink, Brummen
109; 19. Nieuwenhof, Wapenveld
97,5; 20. Lamberts, Brummen 92; 21.
Van Os, Ermelo 86; 22. Adam, Putten
79; 23. Van Ooijen, Eerbeek 64; 24.
Van Beek, Apeldoorn 63,5 en 25. Hoe
vers, Zutphen 61,5.
Winnaar is dus geworden de heer Van
den Belt uit Zwolle. Van harte gefelici
teerd en u kunt uw prijs tegemoetzien.
De nieuwe vraagstukken zijn afkom
stig van Van den Boogaard en Prins.
Graag wil ik hierbij een beroep doen
op andere problemisten, om ook weer
eens wat voor de ladderwedstrijd in te
zenden.
De cijferstanden:
33. VAN DEN BOOGAARD
zwart: 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 28, 31
en 36;
wit 26, 29, 33, 37, 39, 41, 44, 45, 47
en 50.
34. VAN DEN BOOGAARD
zwart: 7, 8, 9, 12, 14, 17, 20, 30, 31, 34,
35 en 36;
wit 27, 28, 32, 33, 38, 39, 43, 44, 45,
46, 48 en 50.
35. PRINS
zwart: 3, 7, 8, 9, 14, 17, 18, 19, 22, 23,
24, 25, 26 en 36.
wit 33, 34, 35, 37, 38, 39, 40, 41, 42,
43, 44, 45, 48 en 50.
36. PRINS
zwart: 3, 8, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 19,
23, 26, 35 en 36.
wit 27, 28, 31, 32, 33, 34, 39, 40, 41,
42, 44, 45, 47 en 48.
Succes bij het oplossen en een goede zo
mer toegewenst!
W. van der Kooij, Maaspoortweg 137,
5235 KC Den Bosch.
Jeroen Piket
Na zich in de laatste ronde een furieus
op winst spelende Rini Kuijf van het
lijf te hebben gehouden, heeft de 21-
jarige Jeroen Piket het kampioenschap
van Nederland gewonnen. Door over
tuigend spel, was de enige smet op zijn
titel het wegblijven van Timman.
De carrière van de mogelijke opvolger
van Timman kende afgelopen jaar een
(eerste) dieptepunt. Misschien was de
opmars tot het grootmeesterschap te
voorspoedig verlopen, waardoor te
genslagen moeilijker verwerkt werden.
Mogelijk is de jonge grootmeester ook
te snel tegen de wereldtop aangetreden
in het OHRA- en Interpolistoernooi
van vorig jaar. De laatste plaatsen die
hij daar behaalden waren weliswaar
verwacht, maar bevorderlijk voor het
zelfvertrouwen is veel verliezen nooit.
Hopelijk geeft het goede resultaat in
Hilversum hem weer zijn vertrouwen
in eigen kunnen terug, waarna het op
krikken van zijn beschadigde ELO-ra-
ting een kwestie van tijd zal zijn. Een
ieder die hem ziet spelen in zijn goede
dagen, is ervan overtuigd met een
2600-grootmeester van doen te heb
ben.
Tegen Leon Pliesterr behaalde Piket,
in de belangrijke één na laatste ronde,
een overtuigende overwinning.
J. PIKET-L. PLIESTER
Geweigerd Damegambiet.
I.d4 e6 2.c4 Pf6 3.Pf3 d5 4.Pc3 Le7
5.Lg5 0-0 6.e3 h6 7.Lh4 Pe4 8.Lxe7
Dxe7 9.Tcl c6 lO.Ld3 Pxc3.
De „Stonewall"-opstelling na 10...f5 is
normaal al dubieus, maar zonder de
zwartveldige lopers absoluut niet te
spelen.
II.Txc3 Pd7 12.0-0 dxc4 13.Lxc4 e5
14.Lb3 exd4.
Na 14...e4 15.Pd2 Pf6 16.Dc2 wordt
de voorpoost e4 een zorgenkindje.
maar de spanning handhaven met
14...Te8 komt zeker in aanmerking.
15.exc4 Pf6 ló.Tel Dd6 17.Pe5 Lf5?!
Bekend van de laatste matchpartij
Karpov-Joesoepov (Londen '89) is,
dat zwart zo snel mogelijk de druk op
f7 moet verminderen. In deze partij
kwam zwart na 17...Pd5 18.Tg3 Lf5
19.Dh5! Lh7 20.Dg4 g5 21.h4 f6
22.hxg5! in grote moeilijkheden. Het
meer solide 17...Le6 is hier de aange
wezen zet.
18.Pxf7!
Een voor de hand liggende combina
tie, die Pliester toch gezien moet heb
ben. Misschien heeft hij wits 23ste zet
bij zijn voorbereidingen gemist.
18...Txf7 19.Lxf7+ Kxf7 20.Db3+ Kf8
21.Dxb7 Tb8 22.Dxa7 Txb2 23.Txc6!
De beslissende klap, met als eenvoudi
ge pointe 23...Dxc6 24.Da3+.
23...Txa2 24.Db7.
Ligterink gaf na afloop aan dat wit
met 24.Db6 sneller had gewonnen, bij
voorbeeld: 24...De7!? 25.Txf6+! Kg8
(25...Dxf6 26.Db8+ Kf7 27.De8 mat)
26.Db3+ Kh7 27.Tfl! en wit blijft ma
teriaal voor.
24...Tb2 25.Dxg7+ Kxg7 26.Txd6 Pe4
27.Ta6 Pc3 28.h3 Pe2+ 29.Kh2.
Normaal gesproken zijn twee lichte
stukken veel sterker dan een toren.
maar de extra witte pionnen maken de
zwarte stelling hopeloos.
29...h5 30.d5 Td2 31.d6 Kf6 32.d7+
Ke7 33.Ta5 Le6 34.Te5 Pd4 35.d8D!
Het eenvoudigst; Piket wikkelt af naar
een simpel gewonnen toreneindspel.
35...Kxd8 36.Txe6 Pxe6 37.Txe6 Txf2
38.Kg3 Tf5 39.Kh4.
Zwart gaf het op.
Eén van de eigenschappen waaraan
men echte topspelers herkent, is de ge
pointeerde wijze waarop zij goede stel
lingen weten te winnen. Mindere go
den nemen in goede tot gewonnen
stellingen vaak geen risico, om dan
vaak het voordeel te zien verzanden.
Jeroen Piket toonde deze eigenschap
in Hilversum. Onderstaand fragment
is daar een voorbeeld van.
J. PIKET-F. NIJBOER
Stelling na de 28ste zet van zwart.
Wit staat wat beter, maar na 29.Pa3
Lxa3 of 29.Pd2 a6 moet zwart de stel
ling remise kunnen houden. Piket had
echter een leuke truc achter de hand.
29.a6! Ke6 30.Lxa7 bxc4+ 31.Kxc4
Kd6.
Na andere zetten loopt de witte a-pion
door.
32.Lc5+ Kc6 33.Lxf8 Pxf8 34.a7 Kb7
35.Kd5 fxe4 36.fxe4 Pd7 37.Kd6 Pb6
38.Kxe5 Kxa7 39.Kf6 Kb7 40.Kg7 Pc4
41.Kxh7 Pe5 42.Kg7 Kc6 43.KJ6 Pd3
44.Kxg6 Pf4+ 45.KJ7 Kc5 46.h4 Kd4
47.g4 Kxe4 48.h5 Ph3 49.h6 Kf4
50.Kg6 Pg5 51.b4
Zwart gaf het op.
Corr.adres: Leo Hofland, C. Fock-
straat 113, 2613 DE Delft.
33. VAN DEN BOOGAARD
