Politie gaat uit van drie
daders Van Gogh- diefstal
Enig Idee...
Doldwaze tienerschare
gilt om Jason Donovan
Prisma-
^rijzen voor studenten Koninklijk Conservatorium
Dordrecht eert
Van Gogh's idool
Ary Scheffer
opzoekboekei
Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u!
KUNST/RTV
£«klóc Souocmt
VRIJDAG 29 JUNI 1990 PAGINA
ivarin Bloemen mag blijven praten over incest-ervaringen
MSTERDAM Kleinkunstenares Karin Bloe
en mag publieke uitspraken blijven doen over de
eest-ervaringen met haar stiefvader in haar
ugd. Dit heeft de vice-president van de Amster-
uiise rechtbank, mr J. Vrakking, donderdag in
>rt geding bepaald. Het geding was aangespannen
oor mevrouw G. Smit, de huidige echtgenote van
loemen's voormalige stiefvader.
'e ex-stiefvader van Bloemen is wegens incest
et zijn stiefdochters veroordeeld door de recht-
mk in Alkmaar en het hof in Amsterdam. Smit is
n mening dat de uitlatingen van de cabaretière
i de pers over haar incest-ervaringen onrechtma
tig zijn.
vrouw, thans in verwachting, wordt na publi-
1 'ties lastig gevallen door nieuwsgierige mensen,
angsom van 10.000 gulden bij elke uitlating eiste
l dat er een een streep zou worden gezet onder
et verleden van haar echtgenoot.
Mr. Vrakking vond dat Bloemen de vrijheid moest
hebben over haar ervaringen te praten. Mr.
Vrakkng: „Die vrijheid kent weliswaar grenzen
maar niet is gebleken dat Bloemen die heeft over
schreden of dreigt te overschrijden. De omstandig
heid dat in de woonplaats van de stiefvader alge
meen bekend is dat hij incest heeft gepleegd,
rechtvaardigt niet dat Bloemen voortaan haar
mond zou moeten houden", aldus de vice-president
in zijn vonnis.
Volgens Vrakking is de kleinkunstenares niet van
plan de naam van haar ex-stiefvader nog te noe
men. De advocaat van Bloemen legde tijdens de
zitting de nadruk op het feit dat niet zijn cliënte,
maar haar voormalige stiefvader is begonnen met
het doen van uitspraken tegenover de pers over
deze affaire. De reacties daarop in interviews in de
Nieuwe Revu en in'het tv-programma van Sonja
Barend maken bovendien, zo pleitte de raadsman,
deel uit van het therapeutische verwerkingsproces.
Kees Jansma schreef
voetbalthriller
DEN HAAG Kees Jansma, chef sportza-
ken bij de NOS, blijkt de auteur te zijn van
het boek 'En een persconferentie tot slot...'
dat tijdens de laatste boekenweek door de
boekhandel werd weggegeven bij aankoop
van (een ander) boek. In het verder ano
nieme boekje van Jansma was een deelna-
mekaart voor een prijsvraag gestoken. Wie
de auteur van de thriller kon raden maakte
kans op twee kaartjes voor de finale van de
Wereldkampioenschappen voetbal in Italië.
Als mogelijke auteurs werden genoemd Da
vid Endt, Arie Haan, Youp van 't Hek,
Kees Jansma, Theo Joekes en Jan Mulder;
20 procent van de inzenders vond terecht,
dat het Kees Jansma moest zijn. De organi
serende CPNB is van plan elk jaar een der
gelijke actie te ondernemen. Kees Jansma.
Drugs gevonden in
huis Chuck Berry
in de woning van Chuck Berry zijn
plastic zakken met marihuana, hasjiesj
en drie vuurwapens gevonden. De po
litie was na een tip op zoek naar cocaï
ne, maar dat werd niet gevonden. Of
Berry wordt vervolgd hangt af van het
onderzoek, aldus de politie van de
staat Missouri, waar Berry woont.
Sinds december 1988 wordt Berry al
verdacht van drugsbezit. In maart 1989
werd Berry's bagage op de luchthaven
van St. Louis doorzocht, maar ook toen
werd niets gevonden. Berry toonde
zich verbaasd over de politie-actie. „Ik
heb nooit cocaïne gebruikt en er is nie
mand in mijn band die het gebruikt",
aldus de 63-jarige gitarist.
Veronica stopt
tijdelijk met Cash
HILVERSUM Veronica heeft
gepande zomerreces van het
gramma Cash vervroegd. In verl3
met de vakantieperiode zijn veel J
dewerkers aan het liveprogranj
niet aanwezig. Aanvankelijk zout
laatste uitzending van Cash voorf
zomervakantie op 18 juli te zien
Maar toen bleek dat om genoei
redenen de inhoud van het progr
ma Cash op woensdag 27 juni jl.
houdelijk van onvoldoende kwal
was om uit te zenden, heeft Veroi
besloten het zomerreces te vervr C|
gen en onmiddellijk te stoppen. He
de bedoeling dat met ingang van il
nieuwe winterseizoen het program j
weer voortgezet zal worden, moge
op een gunstiger tijdstip.
ADVERTENTIE1
wat in liet Esperanto het
v Woord voor hutspot is?
uropean Business
hannel failliet
SCHLIEREN European
Business Channel (EBC), de
Zwitserse privé-televisieon-
•erneming die in november
1988 begon met het uitzenden
van zakennieuws in het En-
fels en Duits, staakt ziin uit-
n dingen omdat het bedrijf
failliet is. Gesprekken met
ventuele partners, waaronder
e Amerikaanse media-gigant
ime Warner, hebben niets
Pgeleverd. In Nederland was
anvankelijk een wekelijks
rogramma van EBC te zien
1 uj de AVRO. De laatste tijd
trden programma's uitgezon
den via de commerciële zen-
Ier Veronique, vlak voor en
na de Ontbijtshow.
Veronique zoekt nu naar een
ervangende 'internationale'
rogrammering. De kijkdicht
heid van de EBC-programma's
■as volgens een woordvoerder
van Veronique „laag".
Het besluit om de uitzendin
gen te staken viel deze week
idens een vergadering onder
leiding van Felix Matthys, de
witserse zakenman wiens be-
rijf AWF 72 procent van de
indelen van EBC bezit. In
naart breidde EBC het aande-
nkapitaal nog uit van 26 tot
bijna zestig miljoen gulden.
i >e meer dan honderd werk-
emers vaniïBC die zijn aan
gesteld in het hoofdbureau bij
urich en in vestigingen in
Bonn, Frankfurt, Berlijn, Pa-
i ijs, Londen, Brussel en To-
yo, zullen worden ontslagen.
BBC gaf de schuld van de te
loorgang aan de Zwitserse re
dering, die teveel beperkingen
plegde. Zo verbiedt de Zwit-
rse wet dat meer dan de
I «elft van de aandelen in bui-
'enlandse handen is.
ADVERTENTIE)
DEN BOSCH Het gis
teren gevormde recher
chebijstandsteam (RBT)
dat de in de nacht van
woensdag op donderdag
gepleegde diefstal van
drie schilderijen van
Vincent van Gogh uit
het Noordbrabants mu
seum in Den Bosch on
derzoekt, gaat voorlopig
uit van drie daders. Het
RBT bestaat uit 25 men
sen en wordt gecoördi
neerd door de Bossche
hoofdinspecteur Schel
len. Het team is inmid
dels begonnen met een
uitgebreid buurtonder
zoek.
De inbraak werd woensdag
rond het middernachtelijk
uur telefonisch aan de Bos
sche politie gemeld door om
wonenden die hadden ge
hoord, hoe met grof geweld
een ruit werd ingegooid. De
politie was binnen twee mi
nuten ter plaatse.
Vastgesteld werd, dat ver
moedelijk drie inbrekers aan
de achterzijde van het
Noordbrabants museum over
de omheining waren geklom
men, vervolgens een ruit in
de onmiddellijke nabijheid
van een zaal waar een drietal
schilderijen van Van Gogh
hingen, hadden ingeslagen
en zich met de Van Gogh's
uit de voeten hadden ge
maakt. De 2,5 jaar geleden
geïnstalleerde alarminstalla
tie van het museum, dat als
„goed beveiligd" bekend
staat, bleek niet te hebben
gewerkt.
De drie gestolen schilderijen
vertegenwoordigen een ge
schatte waarde van om en
nabij de vijftien miljoen gul
Een van de drie uit het Noordbrabants Museum in Den Bosch
gestolen werken van Van Gogh: „Zittende boerenvrouw met
daagse muts", uit 1885.
den. Het gaat om wat minder
bekend werk van Van Gogh,
afkomstig uit zijn Nuenense
periode: 'Raderen van de wa
termolen te Gennep' (1884),
'Zittende boerenvrouw met
daagse muts, kniestuk' (1885)
en 'Spittende boerin, op de
rug gezien' (1885). Alle drie
de schilderijen hebben een
betrekkelijk geringe afme
ting. De grootste van de drie,
'Raderen van de watermo
len', meet 60 bij 78,5 centime-
FOTO'S: ANP
Twee van de drie schilderij
en had het Noordbrabants
museum in bruikleen van de
Rijksdienst Beeldende Kunst.
Het derde schilderij, 'Spitten
de boerin', was eigendom van
het museum.
De gestolen schilderijen wa
ren niet geselecteerd voor de
grote overzichtstentoonstel
ling van Van Gogh in Am
sterdam, omdat zij door de
schilder zelf niet tot zijn be
langrijkste werken werden
gerekend. Niettemin geldt
het werk 'Zittende boeren
vrouw met daagse muts' als
een van Van Gogh's voorstu
dies voor zijn wereldver
maarde 'De Aardappeleters'.
Waarnemend directeur P.
Veenland, die pas drie maan
den in functie is en een aan
geslagen indruk maakte,
noemde de diefstal van de
Van Gogh's donderdagmid
dag op een persconferentie
„buitengewoon verdrietig en
rampzalig". De directeur van
het Noordbrabants museum,
drs. M. van Boven, verblijft
momenteel in Italië. Zij is
donderdagmorgen telfonisch
van het gebeurde op de hoog
te gesteld. Ook woordvoer
ster M. de Zwaan van de
Rijksdienst Beeldende Kunst
noemde de diefstal donder
dagmorgen „een ellendige
zaak". Zij zag geen aanlei
ding het Noordbrabants mu
seum in deze iets te verwij
ten. „Bij mijn weten is het
een uitstekend geoutilleerd
museum," aldus De Zwaan.
Hoe het mogelijk was, dat de
alarminstallatie op het mo
ment van de inbraak niet
heeft gewerkt, is zowel voor
de politie als de directie van
het museum nog een raadsel.
Het falen van de alarminstal
latie had allleen betrekking
op de zaak waar de Van
Gogh's hingen. In de rest van
het museum werkte hij wel.
Veenland hield het tijdens de
persconferentie op „een on
gelukkige samenloop van
omstandigheden". Hoofdin
specteur Schellen van het
RBT sluit echter niet uit, dat
de inbrekers - die volgens
hem de zaak vermoedelijk
zeer goed hebben voorbereid
- de alarminstallatie zelf heb
ben uitgeschakeld. Maar ook
een simpele technische sto
ring wordt door Schellens
niet uitgesloten.
Zowel Schellen als de Bos
sche officier van justitie mr.
E. Smits-Van Oven zeiden
dat het museum voldoende is
beveiligd, een mening die bo
vendien ook dopr de verze
keringsmaatschappij van het
museum wordt gedeeld. De
drie Van Gogh's zijn verze
kerd maar Veenland wilde
niet zeggen voor welke be
dragen. Mr. Smits-Van Oven
beraadt zich nog op de vraag,
of er een beloning moet wor
den uitgeloofd.
Opmerkelijk is het gegeven,
dat naast de drie geroofde
werken van Van Gogh nog
een schilderij van Piet Mon
driaan hing. Dit schilderij,
'De molen van Heeswijk', is
volgens Veenland ook enkele
miljoenen waard. De dieven
hebben dat schilderij echter
laten hangen.
Politie en justitie zeggen niet
te weten, of de schilderijen
zijn gestolen om te worden
verkocht, of dat er binnen
kort een losgeld zal worden
gevraagd. Volgens T. de
Brouwer van het Vincent
van Gogh-centrum in Nue-
nen zijn de drie schilderijen
echter zo bekend dat het zeer
onwaarschijnlijk is dat zij op
de markt kunnen worden
aangeboden.
De inbraak in het Noordbra
bantse museum is de derde
inbraak waarbij kunstrovers
het op werk van de dit jaar
honderd jaar geleden overle
den Van Gogh hadden voor
zien.
In mei 1988 werd 'Anjelieren'
gestolen uit het Stedelijk Mu
seum in Amsterdam. Het
verdween tegelijkertijd met
een Cézanne en een Jong
kind. Alle drie de werken
werden nog diezelfde maand
Het raam waardoor de inbrekers naar binnen kwamen in het
Noordbrabants Museum, met op de grond nog het glas dat ze
stuksloegen.
teruggevonden. Twee dieven,
die de schilderijen hadden
willen verkopen, werden tot
anderhalf en twee jaar ge
vangenisstraf veroordeeld.
In december 1988 werden uit
het Kröller-Muller-museum
op de Hoge Veluwe drie
schilderijen van Van Gogh
ontvreemd. Daarbij ging het
om 'Wever en stoel', 'Uitge
bloeide zonnebloemen' en
een versie van 'De Aardap
peleters'. Ook die buit werd,
zij het maanden later, weer
teruggevonden. De daders
van die diefstal eisten een
losgeld voor de schilderijen.
Zij werden in de zomer van
1989 gepakt en zijn inmiddels
tot vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
De politie gaat er daarom op
dit moment niet van uit, dat
er tussen deze zaken en de
huidige enig verband bestaat.
Wel houdt men contact met
de mensen, die met name aan
de oplossing van de diefstal
uit het Kröller-Muller-mu
seum hebben gewerkt.
Een van de veroordeelden in
de Kröller-Muller-zaak, de
37-jarige A.W.B., heeft tot nu
toe steeds volgehouden dat
de hoofdverdachten in die
zaak nog altijd op vrije voe
ten zijn en afkomstig zouden
zijn uit de internationale
drugswereld. Zijn advocaat,
mr. J.P. van Vreeswijk, zei
donderdagmiddag desge
vraagd tegenover het ANP,
„het huidige onderzoek me'
belangstelling te volgen".
„Voorzover ik het nu kan be
kijken, zijn er een aantal
overeenkomsten in de 'mo
dus operandi' van de daders
van de inbraak bij Kröller-
Muller en de daders in Den
Bosch. Als de lezing van mijn
cliënt klopt, sluit ik niet uit
dat ook deze daders dus
het door hem genoemde cir
cuit moeten worden gezocht".
EN HAAG De 24-jarige violiste Cécile Huijnen, studente
ui het Koninklijk Conservatorium, heeft vandaag de Fock-me-
1 i i ulle ontvangen, waaraan de Stichting Instrumentenfonds een
ijs van ƒ2000,- verbindt. Cécile, leerlinge van Davina van
Velv, heeft deze prijs te danken aan aan haar eind-examenspel
aarvoor zij een 10 met onderscheiding kreeg. De violiste sloot
■ider het concours Oskar Back in 1987 winnend af; in oktober
1989 was zij in het vioolconcert van Katchaturian soliste met het
symfonie-orkest van het conservatorium.
In aanmerking voor de Nicolaï-Fonds prijs ter waarde van
1000,- elk, kwamen vier studenten: Tony Overwater (contra
bas), Friedlinde Brunmayr en Kate Clark, beide traverso-stu
denten en de altvioliste Susanne van Els.
(ADVERTENTIE)
1 'e voorlopige slot-scène uit de
iason Donovan-soap was gis
teravond de moeite van het
verfilmen waard geweest. De
Neighbours-acteur, die een
loldwaze tienerschare in ver
rukking heeft gebracht, kan
ch na anderhalf uur toch niet
nhouden. Onder oorverdovend
?gil moet tenslotte ook zijn
itte hemd eraan geloven. Hij
?emt met ontbloot bovenlijf
scheid van zijn fans die niet
?el later ruw worden terugge-
orpen in de werkelijkheid
an neer voor Theater Carré in
msterdam een enorme horde
uders, als een demonstratie
in goed gedrag, hun kroost
:aat op te wachten. De laatste
ntasie-bel spat uit elkaar als
"kende ogen elkaar vinden.
Heen de herinnering blijft
/ereind.
genlijk hadden die ouders,
met hun kinderen mee naar
binnen moeten gaan. Dan had-
!en ze nog wat kunnen leren.
'<j'jeugd van tegenwoordig is
imelijk verstandiger dan die
ideren als het om popconcer-
n gaat: ze gillen en heffen al-
i spreekkoren aan tussen de
immers. Dat was in de tnd
in The Beatles wel anders. De
hysterie van (ook) de Neder-
I ndse fans resulteerde in 1964
m een uiterst kort optreden in
lokker. Het beroemde Liver-
poolse viertal kwam er niet
over heen. Voor de rest is er
niet veel veranderd in de uitin
gen van adoratie. De Australi
sche zanger, acteur Jason Do
novan plukt er de rijpe vruch
ten van en geniet met volle
teugen.
Korte duur
Toch zag het er heel even naar
uit dat Donovans allereerste
Nederlandse optreden maar
van korte duur zou zijn. Tij
dens het tweede nummer 'You
can depend on me' maakt hij in
zijn dolle enthousiasme een wat
rare sprong terwijl hij tegelij
kertijd met uitgestrekte arm
een poging doet de microfoon
naar het publiek te richten. In
die reeks bewegingen struikelt
Jason bijna over zijn monitor-
geluidsbox. Hij raakt echter net
op tijd weer in balans, waar
door een val in het publiek
wordt voorkomen. Van zijn
onthutste gezicht valt af te le
zen dat het maar een haartje
scheelde.
De show van Jason Donovan
biedt de beste bubblegum die
een tiener zich kan wensen.
Afwezig is genoeg spontaniteit.
Daar is eigenlijk alleen aan het
einde van het optreden wat
ruimte voor. Het goeddeels ont
breken ervan wordt vooral
veroorzaakt door de uiterst
strakke choreografieën waarin
het geheel is verpakt en waarin
de drie danseressen annex zan
geressen (elke nachtegaal zou
trots zijn op zo'n stem) een
hoofdrol spelen. Die zijn niet
weggelegd voor de musici, of
het moet de drummer zijn. Zo
worden de eerste vijfenveertig
minuten gedomineerd door niet
aflatende ritme-patronen,
waarin gitaar en toetsen ver
drinken. Pas tegen het einde,
in een lichtbewerkte versie van
'Too many broken hearts' mag
de gitarist even spetteren.
Druk
Jason Donovan lijkt niet hele
maal tevreden met zijn muzi
kale koers, maar hij wordt nu
nog te veel in beslag genomen
door de super-adoratie, die hij
ondervindt bij het vrouwelijke
deel van de wereld om zich
daar echt druk over te maken.
In de toekomst lijkt een keuze
van wat nieuwe componisten
op zijn plaats, wil hij tenminste
niet verdrinken in zijn door
drumcomputers gestuurde een
heidsworst. Het concert her
bergt alle kenmerken van de
jeugd. Er zit tempo in, is ener
giek en oogt als de laatste mode
in zijn keuze aan (licht)-kleu-
ren. In een decor van gegil bij
elke uitbundige beweging (hij
slaat veelal de twee treden van
het uit twee lagen bestaande
podium over) en de 'Jason'-
spreekkoren tussen de num
mers, passeert het materiaal
van zijn elpees 'Ten Good Rea
sons' en 'Between the lines'.
Daarbij gaat hij een cover niet
uit de weg zoals 'Celebration',
Jason Donovan.
waarbij Jason twee bekertjes
water over de hoofden van het
publiek uitstort. Hij verkleedt
zich tussen de muzikale bedrij
ven door een aantal keren.
Komt op in een rode lange jas,
is niet veel later in het zwart
gekleed, trekt dan een blauw
pak met stropdas aan om dat
uiteindelijk weer te verwisse
len voor een witte broék en
hemd en een zwart jasje. Na
tuurlijk is zijn uiterlijk aange
past aan de muziek. Als hij dan
ook zijn blauwe pak heeft aan
getrokken, is het tijd voor wat
rustiger materiaal. Daarbij zit
hij op een kruk, heeft, tot groot
ongenoegen van de zaal, een
innige ontmoeting met een van
de zangeressen en speelt zelf
gitaar in 'Rhythm of the rain',
een nummer waarmee Rob de
Nijs in de jaren zestig in een
Nederlandse vertaling groot is
geworden.
Hoewel vocaal niet altijd even
krachtig zorgt Jason Donovan
voor een aangenaam concert,
waarin hij vooral als entertai
ner ijzersterk naar voren komt.
Na de nodige bloemen, kaarten
en knuffeldieren in ontvangst
te hebben genomen, bezorgt hij
José een onvergetelijke avond.
Hij trekt het meisje vanuit het
publiek het podium op om haar
te laten meezingen in het fun
ky 'Just call me up'. Wat het
tweetal even later in de coulis
sen doet, weet alleen José.
Voor de toegiften haalt Jason
Donovan opnieuw zijn gitaar
tevoorschijn om alleen op het
podium achterblijvend een ge
voelige en uiterst toepasselijke
versie van 'Sealed with a kiss'
te spelen. Voor een uitbundige
zaal, die het grootste deel van
het materiaal luider dar) uit
volle borst heeft meegezongen,
wordt het zomer. En Jason, die
trekt er zijn hemd bij uit. Toch
vond ik persoonlijk de zange
ressen en de toeteniste leuker.
HANS PIËT
DORDRECHT Het hon
derdste sterfjaar van Vincent
van Gogh wordt in Dordrecht,
de stad waar hij in 1877 vier
maanden woonde, herdacht
met een expositie in het Dor-
drechts Museum van de door
hem bewonderde schilder Ary
Scheffer. Die bewondering
blijkt onomstotelijk uit de
brieven aan zijn broer Theo.
Tijdens zijn verblijf in Dor
drecht ging Van Gogh regel
matig naar het Dordrechts
Museum om er bijvoorbeeld'
Scheffer's Christus in Gethse-
mane te bekijken („om nooit te
vergeten") en diens Christus
Consolator, waarvan hij altijd
een afbeelding op zijn kamer
had hangen. Dat was in de pe
riode dat hij zelf evangelist of
dominee wilde worden en zo
ongelukkigen hoopte te troos-
De Dordtse tijd was een soort
overgangsperiode voor Van
Gogh. Zeven jaar had hij als -
weinig belovende- kunsthan
delaar gewerkt bij Goupil in
René Diekstra
Denk nog wijzer
Psychologische schetsen,
eerder verschenen in de
dagbladen van de
Gemeenschappelijke
Persdienst
188 blz -ƒ 25,00
In de boekhandel
AMBO
'De klachten
der aarde
verheffen zich
ten hemel en
veranderen in
hoop en
gelukzaligheid'
van Ary
Scheffer, een
van de werken
in het
Dordrechts
Museum.
FOTO: ANP
Parijs, Londen en Den Haag.
Zijn plannen om zijn leven in
dienst te stellen van de religie
werden door zijn familie ge
dwarsboomd en door bemidde-
ling van een oom kreeg hij een
baantje bij een boekhandel in
Dordrecht. Hij was toen 23
jaar.
De Dordtenaren vonden hem
een vreemde, maar zeker niet
onaardige snuiter. Hij verbaas
de zijn hospita door geen vlees
te eten omdat hij dat overda
dig vond. Veel slapen deed hij
ook niet: teveel verwennerij.
Hij las elke avond tot laat in
de Bijbel en ging telkens in
zijn eentje wandelen. Behulp
zaam was hij wel, als het echt
nodig was.
Voor een religieus type als
Van Gogh was het overigens
allerminst vreemd om bewon
dering te hebben voor Schef
fer, die behalve in artistieke
juist ook in religieuze kringen
geliefd was. Maar ook toen
Van Gogh al als kunstenaar
werkzaam was bleef hij Schef
fer bewonderen. Toen hij eens
ide vrouw met wie hij samen-
woonde met haar kindje op de
arm zag staan vond hij
mooi „alsof Ary Scheffer
schildert". Later nam zijn 1
wondering af: „Hij is zo wei
colorist", zo zei hij.
De expositie „Ary Scheffer lr
wonderd door Vincent
Gogh" bestaat uit 40 wer;
en duurt tot eind van dit jl K
(ADVERTENTIE)
geven u antwoord op vrijwel ol uw vro
Er zijn er meer don 100 versthene-
over de meest uiteenlopende
onderwerpen. Al v.a. 9,90 verkrijgbc j
Ga naar de winkel voor GRATIS
Antwoordenboek
SAMEN MET PRISMA
WEET JE ALLES