herkiezingen Colombia
iet Russische roulette
^ranz Schönhuber weg
Is leider Republikaner
Einde spoorwegstaking winst Poolse regering
Concurrentieslag
dreigt om televisie
rechten executies
Sovjetunie zet terugkeer
van troepen uit DDR stop
fflTENLAND
NN Franz Schönhuber, de voorzitter van de Westduitse
its-extremistische partij Republikaner, is afgetreden. Schön-
ier wijt zijn vertrek aan de groeiende invloed van „een klei-
kliek extremisten" die de partij te ver naar uiterst rechts zou
ven De 67-jarige Schönhuber, een voormalige SS'er, richtte
983 de Republikaner op. Zijn positie in de partij raakte om-
den wegens de recente verliezen die zijn partij leed bij plaat-
jke en regionale verkiezingen in de Bondsrepubliek. Op het
lelijke congres van de Republikaner in juli wil hij zich ech-
laten herkiezen, om \erder te regeren met een nieuw be-
ijna 2.0(ir. De reden die Schönhuber voor zijn opstappen gaf, heeft
icorporj waarnemers verbaasc. Weinigen hielden het voor mogelijk
'Onvormde ex-SS'er, die trots is op zijn nazi-verleden, nog rechts kon
rden ingehaald. Bij de opbouw van zijn partij, zo blijkt nu,
vernteu\ ft ^ij echter geesten ui de fles gelaten die hij niet meer kan
i op niei,
QeidóaQowumt
ZATERDAG 26 MEI 1990 PAGINA 7
Een vermoeide Franz Schön
huber, nadat hij zijn aftreden
als voorzitter van de Republi
kaner bekend had gemaakt.
FOTO: AP
Japan stuurt 432 Chinezen terug
TOKYO De Japanse politie heeft 432 Chinezen, die vorig jaar
in Japan aankwamen, per boot teruggestuurd naar China. Zij
maken deel uit van een groep van ongeveer 2.800 Chinese boot
vluchtelingen. Na onderhandelingen met de Chinese autoreiten
werden al eerder 1.225 van deze mensen gerepatrieerd. Japan
heeft besloten bijna alle vluchtelingen terug te sturen, op 153
mensen na. Het grootste deel van de vluchtelingen probeerde bij
aankomst in Japan door te gaan voor Vietnamese bootvluchte
lingen.
Joodse graven in Roemenië geschonden
BUKAREST In drie Roemeense steden zijn de afgelopen
twee weken zo'n zeventig graven geschonden. Bijna de helft er
van behoorde aan joden. Op de openbare begraafplaats Ghencea
in Bukarest werden ook de vermoedelijke graven van Nicolae
en Elena Ceausescu geschonden en verdwenen de houten krui
sen die erop waren aangebracht. De schending van de joodse be
graafplaatsen is mogelijk ingegeven door de recente grafschen-
nerij in het Franse Carpentras.
Levenslang cel voor
medewerkers Ceausescu
BUKAREST Vier hoge mede
werkers van ex-president Nicolae
Ceausescu van Roemenie zijn in
hoger beroep tot levenlange gevan
genis veroordeeld. Ze zijn schuldig
bevonden aan „medeplichtigheid
aan volkerenmoord", bij het neer
slaan van de opstand in december.
In Sibiu in het midden van het
land is vandaag het proces begon
nen tegen Nicu Ceausescu, een van
de drie kinderen van Nicolae en
Elena Ceausescu. Hij wordt be
schuldigd van „volkerenmoord",
omdat hij opdracht gegeven zou
hebben op de demonstranten te
schieten toen die de straat opgingen
in Sibiu, van welke stad hij partij
leider was.
Italiaanse regering verhindert stakingen
ROME De Italiaanse minister van verkeer, Carlo Berni
ni, heeft met nieuwe 'dienstopdrachten' de voor dit week
einde geplande stakingen in de vervoersector afgewend.
Nadat de treinmachinsten op ministerieel bevel donderdag
hun staking moesten opgeven, treft de nieuwe maatregel
zowel het spoorwegpersoneel als luchtverkeersleiders van
de luchthaven van Rome Fiumicino. In Rome gaat men er
vanuit dat Bernini aangekondigde stakingen met meer
diensbevelen zal trachten te verhinderen.
Lijfwacht van Mandela schuldig aan moord
JOHANNESBURG Een lijfwacht van Winnie Mandela
is door een rechtbank schuldig bevonden aan moord op de
zwarte jongen Stompie Seipei. De uitspraak kan betekenen
dat de 41-jarige lijfwacht, Jerry Vusi Musi Richardson, de
doodstraf krijgt. Volgens verklaringen was Winnie Mande-
la zelf vier dagen lang betrokken bij het martelen van de
14-jarige jongen. Tegen haar is echter (nog) geen aanklacht
ingediend. Seipei zou ontvoerd zijn in de veronderstelling
dat hij als verklikker werkte voor de politie.
el in did
an onze corresponcente
e afdelij Annemarie Heijnl
OTA De verkie-
;scampagne in Colom-
0p de i heeft veel weg van
Russische roulette,
tnen acht maanden
den drie presidents-
ididaten in koelen
de vermoord De
0-3.2i8i1Paëne voor de Terkie-
evens, ëen- °*ie morgei wor"
|i gehouden, is daarmee
bloedigste en gpweld-
jligste in de Cdombi-
ise geschiedenis.
weid regeert in dit Latijnsa-
iikaanse land. In ce eerste
maanden van dit jaar
den 815 persoren het
htoffer van poliiek ge-
d: gemiddeld zeTen 'per
Geweld van de {uerrilla,
leger en de politie rechtse
ja-militaire organiaties en
i de drugsmaffia. Efe meeste
(dacht trok de tereur van
j beruchte drugskatel van
dellin. Na de mood op de
sidentskandidaat van de
erale Partij Lui: Carlos
an die vrijwil zeker
i van het presidentchap
|k in augustus de 'Male oor-
1 uit tussen de drigsmaffia
de regering. De verkie-
gscampagne draait dan ook
het 'narco-terroisme' en
tyz jkov dieigt
~let aftreden
i ervar
agen stiervolg
teparatj
DSKOU De premier
n de Sovjetunê, Ryzj-
heeft verkliard dat
zal aftreden iidien hij
:n steun krijgt mor zijn
tket radicale economi-
|ie hervormingei.
n bijdradien mijn regeling geen
;atiewe|trouwen krijgt, noet een
>en brduwe regering aan het
procesfk". 20 zei Ryzjk.v op een
atuur vdscon^erent^e- ..hdien de
nvormd°^k'n8 er Seen v»rtrouwen
ipparatreft!,dan zal Set 'e«™
>r wil ingaan Hij hield
overigens op ie vlakte
ir de mogelijkheid dat een
prendum wordt gehouden
Ir de voorziene g-ote prijs-
ihogingen. „Wij hebben in-
'P van taming van de bevolking
Jig. Als de Oppeiste Sovjet
onder programma ondersteunt,
1 moet zij bepaler op welke
fce de bevolking noet wor-
gehoord. Maar het is on-
jkbaar dat prijshervormin-
ïling ni worden doorgevoerd, zon-
de bevolking diarover te
jdplegen". Ryzjko* vroeg de
ite richfoners van de Sovjetunie
en. U kps611 een einde te maken
telefd,ket hamsteren van levens
welen. „Ik vraag om terug-
idendheid en kclmte", al-
I Ryzjkov tijdens zijri pers-
itie-adiif.erent'e 'n ^et Kremhn.
Picale hervormeis in het
llement hebben het econo-
Jch programma gekraakt,
'zeggen dat de plannen de
nomische crisis in de Sov-
inie niet zullen oplossen. De
icale vleugel, onder aan-
•ing van Boris Jeltsin, eist
iet parlement zijn vertrou-
in de regering opzegt.
hoe daar een eind aan kan
worden gemaakt. Het gaat
daarbij vooral om het al dan
niet uitleveren van gevangen
genomen drugsmafiosi aan de
Verenigde Staten.
Cruciaal
De kwestie van de uitleverng
is cruciaal. Het Kartel van Me-
dellin, het grootste van de vele
drugskartels, heeft al verschil
lende keren aangeboden zijn
hele infrastructuur te ontman
telen, en te willen praten over
zijn overgave. Als voorwaarde
stelt het kartel dat de drugs
handelaren in Colombia zelf
worden berecht, en niet wor
den uitgeleverd aan de Vere
nigde Staten.
De huidige regering is nogal
wispelturig geweest wat be
treft onderhandelingen met de
drugsbaronnen over de uitle
vering. Eerst weigerde de re
gering te praten. In februari
viel ineens een stilte in het
narco-geweld en het Kartel
van Medellin gaf zelfs toe de
oorlog verloren te hebben. In
die zelfde tijd werden geen
drugsbaronnen uitgewezen.
Laatst werd bekend dat er ge
heime onderhandelingen had
den plaatsgevonden tussen het
Kartel van Medellin en verte
genwoordigers van de katho
lieke kerk en een aantal voor
malige presidenten.
De vrede duurde echter maar
kort. Toen de regering eind
maart de uitleveringen hervat
te, kraaide het kartel verraad
en 'beloofde' voor elke uitgele
verde drugshandelaar 5000
kilo dynamiet te laten ontplof
fen in de hoofdstad Bogota.
Hervormingen
„Het probleem met deze crimi
nele drugshandel-organisatie
is dat ze een grotere capaciteit
blijken te hebben voor ter
reuracties dan we aanvakelijk
dachten", meent Cesar Gaviria
Trujillo, presidentskandidaat
voor de Liberale Partij, en ge
doodverfd winnaar van de
verkiezingen van morgen. De
43-jarige econoom en voorma
lig minister van binnenlandse
zaken en financiën in de rege-
ring-Barco is de politieke erf
genaam van de vermoorde
Luis Carlos Galan. Evenals
Galan en de huidge liberale
president staat Gaviria een
harde aanpak van de drugs
maffia voor, en is hij een uit
gesproken voorstander van
uitlevering aan de Verenigde
Staten. Maar in tegenstelling
tot Barco plaatst Gaviria wel
een aantal kanttekeningen bij
deze maatregel.
„Volgens mij moet uitlevering
een aanvullende maatregel
zijn, niet het enige of belang
rijkste instrument tegen de
drugshandel, zoals nu". Gavi
ria neemt zich voor het juri
disch apparaat te hervormen.
Daarnaast verlangt hij van de
Verenigde Staten, waar de
meeste Colombiaanse cocaïne
naar toe gaat, meer maatrege
len om de consumptie in eigen
land te beperken. Ook wil hij
een betere behandeling voor
legale Colombiaanse export-
produkten, zoals koffie, bloe
men en bananen.
Als Gaviria wint, dan heeft hij
dat mede te danken aan de
verdeeldheid van de conserva
tieven, traditioneel de belang
rijkste politieke tegenspeler
Colombia wordt geteisterd door ongekend geweld. Met moorden en bomaanslagen (foto) tracht de drugsmaffia de regering tot
onderhandelingen te dwingen.
van de Liberale Partij. De
twee conservatieve kandida
ten, Alvaro Gomez Hurtado en
Rodrigo Lloreda, zijn beide ut-
gesproken tegenstanders van
uitlevering.
Ambassade Colombia vraagt bescherming
DEN HAAG De Colombi
aanse ambassade twijfelt eraan
of de Colombianen in Neder
land morgen in alle rust hun
stem kunnen uitbrengen voor
de presidentsverkiezingen in
hun land. De Stichting Colom
bia Comité Nederland houdt
namelijk voor de ambassade
aan de Groot Hertoginnelaan
in Den Haag een demonstratie
voor de mensenrechten in Co
lombia. De ambassade heeft de
Nederlandse regering om be
scherming van haar stemmen
de burgers gevraagd. De Stich
ting Colombia Comité Neder
land wil met de demonstratie
een „kritische noot" plaatsen
bij de waarde van verkiezin
gen „in een land waar weinig
aandacht is voor de mensen
rechten". Woordvoerder Juten
van de stichting verklaarde
echter dat de Colombiaanse
kiezers die naar de ambassade
komen niets hebben te vrezen.
„Wij vragen alleen of ze ook
een symbolische stem op het
leven willen uitbrengen".
Dit jaar doet links voor het
eerst mee aan de verkiezingen.
Maar het geweld heeft de
speelruimte voor de linkse op
positie flink beperkt. De be
langrijkste progressieve partij,
de Patriottische Unie (UP),
verloor sinds haar oprichting
in 1985 bijna 1400 leden. Ver
moord door rechtse para-mili
taire organisaties, vaak gefi
nancierd door de drugsmaffia,
en in een innige samenwer
king met het leger.
In maart werd de presidents
kandidaat van de UP, Bernar
do Jaramillo, vermoord. De
UP richtte vervolgens samen
met een aantal andere linkse
organisaties de partij Nieuw
Links op, en stelde voormalig
guerrillaleider Carlos Pizarro
kandidaat. Begin mei werd
ook deze presidentskandidaat
neergeschoten.
De regering stelde onmiddel
lijk het Kartel van Medellin
verantwoordelijk voor de twee
moorden. Maar de leider van
het Kartel, Pablo Escobar, ont
kende er iets mee te maken te
hebben. Volgens Escobar had
hij niets tegen Jaramillo en Pi
zarro, beiden voorstander van
onderhandelingen met de
drugsmaffia, en tegenstanders
van uitlevering aan de Vere
nigde Staten. Een meer waar
schijnlijke dader is Fidel Cas-
tana alias 'Rambo', een drugs
baron die aan de noordwest
kust van Colombia opereert.
'Rambo' staat bekend om zijn
haat tegen links. In het betref
fende gebied treedt hij met
zijn privéleger dan ook hard
op tegen alle oppositie, onder
het toeziend oog van de plaat
selijke legerleiding.
Na de dood van Jaramillo en
Pizarro wordt er hardop ge
sproken over de mogelijkheid
dat uiterst rechts, al dan niet
in samenwerking met een van
de vele drugskartels, uit zou
zijn op destabilisatie van Co
lombia. De vele aanslagen en
het blinde geweld dat ie
dereen kan treffen zouden
tot doel hebben een chaos te
scheppen en een militiare
staatsgreep te rechtvaardigen.
i de vo<rpagina)
onderd
ruek. V<
e huid
Begrafenis
Duizenden
Palestijnen liepen
gisteren mee
tijdens de
begrafenis van
Mohammed
Abbas, een 21-
jarige Palestijn
die eerder deze
week in een
vluchtelingen
kamp in Jordanië
tijdens rellen met
de politie om het
leven kwam. De
baar met de kist
van Abbas was
bedekt met
bloemen en de
Palestijnse vlag.
FOTO: AP
(Van onze speciale
verslaggever Hans Bos)
WARSCHAU Polen
haalt opgelucht adem, nu
de spoorwegarbeiders in
het noorden en midden
van het land hun honger
staking en blokkades heb
ben opgeschort. Aan de
vooravond van de lokale
en regionale verkiezingen
is daardoor op politiek ni
veau de druk van de ke
tel.
De wilde actie bracht de Pool
se gemoederen dermate in be
weging, dat zelfs het voortbe
staan van het kabinet Mazo-
wiecki op het spel kwam te
staan. De einduitslag mag als
een morele overwinning wor
den beschouwd van premier
Mazowiecki en de in Polen
nog uiterst kwetsbare demo
cratie.
Solidariteit, zo is de verwach
ting, zal morgen de verkiezin
gen met overmacht winnen.
Daardoor zal de politieke vleu
gel van het vakverbond voor
het eerst ook op lokaal en re
gionaal niveau vertegenwoor
digd zijn. Het zijn morgen de
eerste vrije lokale verkiezin
gen in Polen in 58 jaar. Uiter
lijk in april van het volgend
jaar staan, zo maakte premier
Mozowiecki gisteren bekend,
parlements- en presidentsver
kiezingen op het programma.
Intussen blijft de sociale on
rust toenemen, ondanks het
afblazen van de spoorwegsta
king. Het parlement ziet bijna
dagelijks protesterende boeren
en fabrieksarbeiders uit het
hele land aan zich voorbijtrek
ken, terwijl ook andere groe
peringen zich opmaken om de
knuppel in het hoenderhok te
gooien. En dat allemaal terwijl
het met de Poolse economie
net iets beter lijkt te gaan en
buitenlandse investeerders
vertrouwen in Polen beginnen
te krijgen.
(Vervolg van de voorpagina)
SAN FRANCISCO De
kwestie over het uitzen
den van executies kwam
voor het eerst naar voren
in april, toen Californië
zich opmaakte voor de
eerste terechtstelling in 23
jaar, die van de moorde
naar Robert Alton Harris.
KQED vroeg toestemming
zijn dood op video vast te
leggen ter stichting van
het publiek. Maar dat ver
zoek werd geweigerd. De
executie werd overigens
uitgesteld.
Volgens de Californische wet
dienen als getuigen ten minste
twaalf 'achtenswaardige bur
gers' uitgenodigd te worden in
de gaskamer van de gevange
nis. Het is ook de gewoonte
ongeveer veertien journalisten
toe te laten. Bij de laatste exe
cutie in Californië in 1967
mochten verslaggevers aante
keningen en tekeningen ma
ken. Het gebruik van camera's
was echter verboden. Een van
de argumenten die KQED nu
aanvoert is dat andere aspec
ten van het rechtssysteem, in
clusief rechtszaken, wel op te
levisie getoond worden. Voor
executies zou daarom geen uit
zondering meer gemaakt
moeten worden.
KQED heeft steun gekregen
van zowel voorstanders van de
doodstraf, die zeggen dat uit
zending van executies een af
schrikwekkend effect zal heb
ben op misdadigers, als van te
genstanders van de doodstraf,
die verwachten dat het pu
bliek het een weerzinwekken
de vertoning zal vinden.
Woordvoerder Michael
Schwarz ontkent ten stelligste
dat KQED de executie wil ge
bruiken om de kijkcijfers van
de zender wat op te vijzelen.
Hij maakt duidelijk dat KQED
niet concurreert met commer
ciële stations: de zender zou de
executies pas 's avonds laat
uitzenden.
Schwarz windt er echter geen
doekjes om dat de mogelijk
heid bestaat dat commerciële
stations een nieuwe regelge
ving voor de televisieverslag-
geving van executies zullen
uitbuiten om de sensatiezucht
van hun kijkers te bevredigen.
„Ik twijfel er ernstig aan of
wij de eerste zullen ziin die
een executie uitzenden'zegt
hij. Met 2300 ter dood veroor
deelden in Amerika, een aan
tal dat elk jaar met nog eens
270 toeneemt, zouden televisie
uitzendingen van executies
weieens een belangrijk onder
deel kunnen worden van de
toekomstige tv-programme-
ring.
JAMES BONE
(c) The Times, Londen
DE TERUGKEER VAN PEER DEN SCHUYMER
js Och, misschien heeft de Spaanse kapitein ook wel de wij-
ipartij gekozen; de wind is bijna geheel gaan liggen en zijn
d QalJp "9* vr'jwel stil, terwijl Peer's schepen nog een beetje kun-
n manoeuvreren. Wat zou hij tegen twee zulke tegenstanders
Inen uitrichten? Beter kan hij trachten het met de zeerovers-
jitein op een accoordje te gooien. De Spanjaard laat een boot
9704*tten en roeit met zijn zoon naar „De Helhondt". „Seigneur,
Jevind mij in uw macht", zegt de Spanjaard, wanneer hij te-
^^^over Peer staat, „doch spaar uw moeite en tijd; aan boord
HB mijn schip bevindt zich niets van waarde. Ik heb suiker gela
den op de Canarische eilanden en ben op weg naar Alicante. Sta
mij echter toe uit erkentelijkheid voor uw goedheid u een klein
geschenk aan te bieden...." Aha, denkt Peer, die sinjeur kan
mooi praten, maar.... suiker van de Canarische eilanden? Hij ge
looft er niets van, vooral niet, wanneer het „kleine" geschenk be
staat uit een fraai kistje vol juwelen. Met een grijns wijst hij het
geschenk af. „Eerlijke zeelieden", zegt hij, „val ik niet lastig.
Doch veroorloof mij wel, seigneur, uw schip te laten doorzoeken,
alvorens ik u goede reis toewens."
OOST-BERLIJN De
Sovjetunie heeft bevestigd
dat zij voorlopig is gestopt
met het terugtrekken van
troepen uit de DDR, om
dat het onmogelijk zou
zijn onderdak te vinden
voor de terugkerende mi
litairen en hun gezinnen.
De Sovjetunie heeft 380.000
man troepen in de DDR. Tot
nu toe zijn twee geblindeerde
divisies met in totaal 2.000
tanks teruggetrokken, hetgeen
maar de helft is van het aantal
dat Sovjetpresident Michail
Gorbatsjov in 1988 aankondig
de terug te trekken, vóór het
einde van 1990. Sovjetdiploma
ten in Oost-Berlijn zeiden dat
plaatselijke overheden in de
Sovjetunie niet meer gehoor
zamen1 aan orders vanuit Mos
kou, om woningen voor terug
kerende militairen ter be
schikking te stellen.
Een ander probleem waarmee
Moskou worstelt, en dat reden
zou kunnen zijn de terugtocht
te vertragen, is de toekomstige
militaire positie van een vere
nigd Duitsland. President Gor
batsjov heeft gisteren gewaar
schuwd dat de Sovjetunie haar
houding in de onderhandelin
gen over wapenvermindering
en veiligheid in Europa zal
herzien, als het verenigde
Duitsland lid wordt van de
NAVO. Na gesprekken met de
Franse president Mitterrand
herhaalde Gorbatsjov dat
Duitsland deel zal moeten uit
maken van zowel NAVO als
Warschau Pact. Een andere
mogelijkheid is dat Duitsland
wél lid wordt van de politieke,
maar niet van de militaire
structuur van de NAVO.
Daarmee zou Duitsland bin
nen de NAVO eenzelfde posi-
als Frankrijk.
Nederlanders
weg uit Gabon
LIBREVILLE Franse mili
tairen hebben gisteren enige
honderden buitenlanders geë
vacueerd uit het Westafri-
kaanse Gabon. Onder hen be
vinden zich ook Nederlandse-
vrouwen en kinderen. Zij zijn
vannacht in Parijs aangeko
men. Vooral in de stad Port
Gentil, waar buitenlandse olie
maatschappijen als Elf en
Shell hun kantoren hebben,
zou recent op grote schaal zijn
geplunderd. In de Westafri-
kaanse staat braken woensdag
ernstige onlusten uit, na de
mysterieuze dood van opposi
tieleider Joseph Rendjambe.
De oppositie beschuldigt presi
dent Omar Bongo ervan op
dracht tot de moord te hebben
gegeven.
