IN EN OM DE KAS
Kom in de Kas" in teken geur, smaak en kleur
Bollenkwekers nemen gas terug
Tuinders boeren niet
slecht in februari
LAND EN TUINBOUW
CeidwOowuvnt
VRIJDAG 16 MAART 1990 PAGIM
Het mag de glastuinbouw in februari dan niet zo voor de wind
zijn gegaan, van wind heeft men ook in die maand meer dan
voldoende last gehad. Overigens geen reden om bij de pak
ken neer te-zitten, wel bij de planten in dit geval de cour
gettes om ze op te binden. foto: l.n. krul
De telers van groenten en fruit hebben in februari in het al
gemeen niet slecht geboerd. Dat meldt het Produktschap voor
Groenten en Fruit, dat alleen de glasgroententeelt als negatie
ve uitschieter aanmerkt. Groot was het aanbod van groenten
van de vollegrond, hetgeen schril afstak tegen de omzet van
glasgroenten, die twintig procent kleiner was dan vorig jaar.
Dat scheelde aan omzet wel zo'n vijftig miljoen gulden. Van
de vollegrond werd niet minder dan 50.000 ton via de veilin
gen verhandeld, tegen 42.500 ton een jaar eerder en 46.500 ton
in februari 1988. Het gemiddelde prijsniveau kwam door deze
ontwikkeling wel enigszins onder druk te staan. Toch kon ten
opzichte van een jaar geleden een omzetwinst van veertien
procent worden geboekt.
De hoeveelheid fruit die voor de klok kwam was met 40.000
ton ook zonder meer groot te noemen. Dit aanbod in combi
natie met een ongeveer tien procent hogere middenprijs voor
totaal fruit (dat zijn applelen en peren) resulteerde in een om-
zettoeneming van bijna de helft van vorig jaar.
Na het zachte januariweer wilde het ook in februari niet win
teren, in tegendeel. Met een gemiddelde temperatuur van 7,6
graden Celsius was februari immers veruit de warmste febru-
arimaand van de eeuw. Het vorige record stond op naam van
het jaar 1926 met 6,3 graden. Het weer van februari past ei
genlijk veel meer bij dat van de maand april. Behalve door de
ongebruikelijk temperatuur onderscheidde februari zich ook
van zijn voorgangers door een relatief groot aantal zonuren.
Tegelijk was de maand toch ook zeer nat, hetgeen voor een
wintermaand een zeldzame combinatie is.
Vele honderden tuinders
in vijfentwintig tuin
bouwgebieden in ons
land zetten op zaterdag 7
april weer hun kasdeuren
open voor de jaarlijkse
manifestatie „Kom in de
Kas". Voor het publiek
een gelegenheid bij uit
stek om eens uitgebreid
kennis te maken met de
boeiende wereld van
groenten, bloemen en
potplanten.
Kom in de Kas staat dit jaar
in het teken van geur, smaak
en kleur. Van alle drie heeft
de tuinbouw veel in huis, zo
als de bezoeker kan ervaren
aan de hand van smaak-,
geur- en kleurtesten.
Maar de tuinbouw heeft meer
in huis, zoals milieuvriendelij
ke produktiemethoden. Na
tuur en hoogwaardige techno
logie hebben naast elkaar een
plaats in de tuinbouw. Tuin
ders maken bij hun produktie
naast van moderne teelttech
nieken, gebruik van bijen en
hommels, die de bloemen be
stuiven, en insekten die inge
zet worden om ziekten en pla
gen te bestrijden.
Kom in de Kas wordt zater
dag 7 april officieel geopend
door de minister van finan
ciën W. Kok. Dat gebeurt in
het Regionaal Onderzoek
Centrum te Westmaas in de
Hoeksche Waard. Aan de
open dag nemen in sommige
streken, behalve tuinbouwbe
drijven, ook veehouderij en
akkerbouwbedrijven deel.
Westland
Voor wat het Westland be
treft speelt „Kom in de Kas"
zich ditmaal af rondom vei
ling Westland-West, afdeling
's-Gravenzande. Om tien uur
's morgens geven alle zeven
Westlandse burgemeesters in
het veilinggebouw van de
voormalige veiling Westland-
Zuid aan de Gasthuislaan te
's-Gravenzande het startsein
voor deze interessante dag,
die telkenjare opnieuw vele
duizenden belangstellenden
van in én buiten de Glazen
Stad trekt.
Naast deze openingsceremo
nie is er veel te zien en niet
alleen in dit veilinggebouw.
Vanaf deze centrale plek rij
den bussen de bezoekers gra
tis naar het tuinbouwgebied
Nieuwlandsedijk of naar het
Kapittelland, beide gelegen
nabij de Maasijk tussen 's-
Gravenzande en Hoek van
Holland. Daar kan men wan
delen door fraaie bloemen-,
groente- en potplantenbedrij-
ven en tevens genieten van
de geur en kleur van de tuin-
bouwwereld. Beide gebieden
zijn niet voor auto's toeganke
lijk.
Verder kan men via de vei-
lingklok het één en ander ko
pen en zijn in de veilingge
bouwen diverse interessante
stands te zien, die uiteraard
slaan op de tuinbouw. Tege
lijk met deze „Kom in de
Kas" wordt de Internationale
Unisys-Westland Marathon
vanuit Maassluis door een
groot gedeelte van het West
land gehouden. Beide evene
menten houden rekening met
elkaar, zodat verkeersfiles en
dringende atleten niet voor
komen. „Kom in de Kas"
heeft ook altijd een sportief
tintje in de vorm van ver
schillende fietstochten. Van
uit Den Haag, Rijswijk, Delft,
Monster, 's-Gravenzande,
Hoek van Holland. Maassluis,
Vlaardingen en Schiedam zijn
fietsroutes over diverse af
standen uitgezet. Ze geven
een uitstekend beeld van de
Glazen Stad met zijn vele di
verse tuinbouwbedrijven en
mooie natuur. Via de VVV-
kantoren in bovenvermelde
plaatsen kan men voor een
luttel bedrag zo'n routebe
schrijving kopen.
Geurig
Bij de selectie van nieuwe rassen van snijbloemen is de laatste
tien jaar vooral ook aandacht besteed aan de geur van de
bloemen. Voorheen ging het meer om eigenschappen als pro
duktie, steellengte, houdbaarheid en dergelijke. Maar de con
sument wil in de bloemenwinkel behalve zien ook graag ruiken
wat hij koopt. Dat is een gunstige ontwikkeling, want bij veel
bloemen is de geur immers onverbrekelijk aan de soort ver
bonden. FOTO: PR
De bollenkwekers zijn vorig
jaar bij het planten van de
voorjaarsbloeiende bloembol
len vol op het rempedaal gaan
staan. Nadat sinds jaar en dag
het areaal voorjaarsbloeiers
werd uitgebreid, is er nu een
statistiek verschenen waaruit
blijkt dat men fors minder
heeft uitgeplant.
Een areaalsvermindering van
ongeveer vijf procent tot een
totaal van 11.253 hectare mag
als omvangrijk worden ge
kwalificeerd. Nog niet zolang
geleden ventileerde kwekers
voorzitter Veldhuyzen van
Zanten dat er nog volop mo
gelijkheden zijn voor het af
zetten van bloembollen, maar
tezelfder tijd blijkt aan het
prijzenfront dat het moeilijk
was en is om een behoorlijk
belegde boterham in de sector
te verdienen. Er was overpro-
duktie en in dat licht gezien is
de areaalskrimp met tevre
denheid in het vak ontvan
gen, want nu zijn er weeer
kansen dat rendabel kan wor
den geteeld.
Met een vermindering van
twaalf procent is de krimp in
het areaal irissen groot. Daar
van staat nu 806 hectare.
„Prima", aldus Hobaho-verte-
genwoordiger Peter de Geus.
„Er waren er veel te veel en
het is zelfs nog maar de vraag
of deze krimp voldoende is
om de zaak weer goed op de
rails te krijgen". Ingeleverd
werd met name in het areaal
blauwe irissen, waaronder
soorten als Professor Blaauw,
Hildegarde en Ideal behoren.
Een groei was er daarentegen
in het nieuwere sortiment.
Maar in het paars werd ge
krompen. Zo leverde Blue
Magie fors in. In de statistiek
'staat tevens te lezen dat van
de tulpen een oppervlakte
van 7.002 hectare werd be
plant. In het seizoen daarvoor
was dat nog 7.360 hectare en
dus werd een krimp van vijf
procent bereikt. De daling is
het grootst bij de zogenaamde
darwin hybriden, waaronder
de bekende Apeldoorn en
aanverwante soorten. Daar
naast brachten soorten als
Blenda, Brilliant Star, Lustige
Witwe en Peach Blossom niet
genoeg geld op tijdens het
achterliggende handelssei
zoen. De arealen van die tul
pen zijn dus gekrompen en
dat ervaren de kenners als
goed.
De steeds meer bij de consu
ment bekende wordende Kees
Nelis (rood-oranje met een
gele rand) groeide in areaal.
Een tulp die makkelijk te te
len is en vrijwel ongevoelig is
voor zuur. Op andere tulpeva
riëteiten heeft dat zuur vorig
seizoen wel invloed gehad en
krompen onder meer Oranje
Monarch, Prominence en
Snowstar in areaal. In de nar
cissen-statistiek (van 1.803
naar 1.774 ha) is een krimp
van twee procent aan de orde.
Een krimp die in handels
kringen terecht wordt ge
noemd, want in het achterlig
gende seizoen heeft de narcis
de grootste prijsklap gehad.
Deslaniettemin kwam de
krimp voor menige vakman
toch als een verrassing, want
de indruk bestond dat het
areaal zou zijn vergroot. Dat
is dus niet uitgekomen en
wordt geweten aan de wijze
van opplanten en ziekten als
bijvoorbeeld bolrot. Krimp is
er in de grote soorten als Un-
surpasseble, Golden Harvest
en Dutch Master. Het areaal
witte tropetnarcissen is stabiel
gebleven. Daar is dan ook
vraag naar.
Hyacinthenspecialist Piet
Goemans constateert met de
statistiek in zijn handen, dat
het areaal van dit produkt
met zes procent is gekrompen
tot een totaal-oppervlakte van
972 ha. In hyacinthenkringen
wordt eeri areaal van duizend
hectare al sinds jaren
schouwd als een maximu u
die barrière is dus weerB
beneden toe overschrT
Goemans is echter niet o|
deeld gelukkig als hij naj
verdeling van de cijfers 1
want daaruit blijkt dat en
dig wat meer hyacinthel
gehold en gesneden.
Daaruit komen veel
bolletjes en dus is een
op de toekomst getrol
„Daar gaan we weer",
Goemans die voorzie1
men weer boven de magl
duizend hectare zal belam
Wat betreft het bijgoed»
slotte meldt de statistielf
er vijf hectare minder crï
sen en vier hectare
speciale gewassen zi
De bollenteler is dus nii
alle fronten en ook nog'
van harte op de rem I
staan, maar de prijzen
men voor de produkten£k"|
tvangt nopen ertoe om^|
rem nog even vast te hoi|
En dat dan ongeacht hel
dat men om de haverkk,.
horen krijgt dat een red^nde
uitbreiding per jaar doounii
handel weg te werken
zijn tegen rendabele prj
Dat blijkt nu in elk gevai ee
niet aan de orde te zijn. heel
KERKDIENSTEN
LEIDEN O.L. VR. HEMELVAART/
ST JOZEF: za. 19.U., zo. 9.30 u., 11
u. Hoogmis.
H. LEONARDUS: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 10.30 u. Euch viering.
H. MIDDELARES: za. 19 u. Euch. vie
ring; zo. 9.30 u. Hoogmis.
H. LODEWIJK: za. 19 u.. zo. 8.30 u..
10 u. Hoogmis. 11.30 u., 18 u.. 19 u.
Lof.
H ANTONIUS VAN PADUA: za. 19 u.;
zo. 9.30 u., 11 u. Hoogmis.
H PETRUS: za. 19 u. Euch.viering;
zo. 9 u. Euch.viering, 10.30 u. Hoog-
O.L. VR. ONB. ONTV.: za. 19 u„ zo.
10.30 u. Hoogmis, 12.15 uur.
OUD KATHOLIEKE KERK: zo. 10 u.
Eucharistieviering.
Elk weekend zondag 10 uur, behalve
2e weekend in de maand, dan zater
dag 19.00 uur en zondag geen dienst.
AARLANDERVEEN HEILIGE PE
TRUS EN PAULUS: za. 19 u.; zo.
10.30 u. Hoogmis.
TITUS BRANDSMAKAPEL: zo. 9 u.
Hoogmis, 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN H. PIUS:
za. 19 u.; zo. 9 en 10.30 u.
H. BONIFATIUS: za. 19 u.; zo. 9.45 u..
11.30 u.
DE HEILIGE GEEST KERK (De Bron):
:a. 19 u
11 i
BOSKOOP ST. JAN DE DOPER:
za. 17.30 u. (de Stek), 19 u. (Kerk);
zo. 10.30 uur (Kerk). Zomertijd zo. 10
uur (25 maart).
HAZERSWOUDE H.H. ENGELBE
WAARDERS: za. 19 u.; zo. 10.00 u.
Hoogmis, 11.30 u.
HAZERSWOUDE RIJNDIJK BER-
NARDUSKERK: zo. 9.30 u. Viering.
DEP. HET ANKER: za. 19 u.; zo. 11 u.
HILLEGOM ST. JOZEFPAROCHIE:
za 19 u. Ned. liederen; zo. 10.00 u.
en 11.30 uur Eucharistie viering.
H. MARTINUS: za. 19.00 uur; zo. 10
HOOGMADE O.L. VR. GEBOOR
TE:
19 u
).15 i
KATWIJK AAN DEN RIJN H. JO
HANNES DE DOPER: za. 19 u. Eu
charistieviering; zo. 10.00 u. Eucharis
tieviering met parochieel koor.
DEP. RIJNSBURG (Chr. Tuinbouw
school): zo. 10.30 u. Euch. viering.
BUITENKAAG JOHANNES EVAN
GELIST: za. 19 u.; zo. 10.00 u.
LANGERAAR H.H. ADRIANUS: za.
19 u., zo. 9.30 en 11.30 uur.
LEIDERDORP DE MENSWOR
DING: za. 19 u. Eucharistieviering; zo.
10 u. en 11.30 u. Eucharistieviering.
LEIMUIDEN ST. JAN DE DOPER:
za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis. 11.15
u. samenzang.
LISSE ST. AGATHA: za. 19 u.
Euch. viering; zo. 10 u. Hoogmis (kln-
dernevendienst); 11.30 u. H. Mis.
DEP. POELPOLDER: za. 19 u. Euch
viering; zo. 10.30 u. Euch. viering.
MARIAKERK: za. 19 u. H. Mis; zo. 9
u. Stille Mis. 10.15 u. Hoogmis.
H.H. ENGELBEWAARDERS (Beek
brug): za. 19 u.; zo. 10.30 u. (Zomer
tijd 10 uur).
NIEUWKOOP O.L. VR. HEMEL
VAART: za. 19 u.; zo. 9 u., 10.45 u.
NIEUWVEEN H. NICOLAAS: za. 19
u.; zo. 9 u„ 11 u.
NIEUW VENNEP MARIA ONB.
ONTV.: za. 19 u.; zo. 10 u.
NOORDEN ST. MARTINUS: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u., 10.30 u. Ge
zongen Mis.
NOORDWIJK BINNEN ST. JE
ROEN. za. 19 u. H. Mis; zo. 9.30 u.
Hoogmis. 11.00 Gebedsdienst
NOORDWIJK AAN ZEE MARIA
TER ZEE: za. 19 u. Euch.viering; zo.
10.30 u. Euch.viering.
NOORDWIJKERHOUT ST. VIC
TOR: za. 19 u.; zo. 9.30 u. Hoogmis,
11 u.
ST. JOZEF: za. 19 u.. zo. 9 u.. 10.30
OEGSTGEEST ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9 u„ 10.30 u. Hoogmis.
OUDE ADE ST. BAVOKERK: za. 19
u. Avondmis; zo. 9 u. (in beide ker
ken) Hoogmis, 10.30 u. H. Mis in Rijp-
wetering.
OUDE WETERING JAC. DE MEER
DERE: za. 19.00 uur, zo. 10.30 en
11.00 u.
ROELOFSARENDSVEEN ST. PE
TRUS BANDEN: za. 19 uur, zo. 10.30
uur Hoogmis. MARIA PRESENTATIE:
za. 19 u.; zo. 10.30 u. Hoogmis.
RIJPWETERING O.L. VR. GE
BOORTE: za. 19 u. in Oud Ade, zo. 9
u. Hoogmis, 10.30 u. H. Mis in Rijp-
wetering.
SASSENHEIM ST. PANCRATIUS:
za. 19 u.; zo. 9.30 Hoogmis en 11 u.
STOMPWIJK H. LAURENTIUS: za.
19.30 u. Eucharistieviering met sa
menzang; zo. 9.30 u. Hoogmis, 11 u.
Stille H. Mis.
VOORHOUT. ST. BARTHOLOMEUS-
KERK: za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
VOORSCHOTEN H. LAURENTIUS:
za. 19 u.; zo. 11.30 u.
H. MOEDER GODS: 19 u.; zo. 10 u.
(per 25 maart om 9.30 uur).
WARMOND ST. MATTHIASKERK:
za. 19 u.; zo. 9.00 en 10.30 u.
WASSENAAR ST. WILLIBRORD:
za. 19 u.; zo. 9.30 en 11 u.
DE GOEDE HERDER: za. 17 u., zo.
10.30 u.
ST. JOZEF: za. 19 u.. zo. 9.30 en 11
WOUBRUGGE GOEDE HERDER:
zo. 10.30 u.
ZEVENHOVEN HEILIGE JOHAN
NES GEBOORTE: za. 19 u. H. Mis; zo.
9 u. Stille Mis, 10.45 u. Hoogmis.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK MEER
BURGPAROCHIE: za. 19 u. Misvie
ring; afwisselende koren; zo. 10 u.
met wisselende koren, 11.30 u. met
orgel en Volkszang.
ZOETERWOUDE ST. JAN'S ONT
HOOFDING: za. 19.30 uur H. Mis met
zang, zo. 9.30 u. Woord- en Commu
nieviering.
CHR. DIENAARKERK: za. 19.00 H.
Mis; zo. 10 u. Hoogmis.
DE ZILK HEILIGE HARTKERK: za.
19 u.; zo. 10.30 u.
predikbeurten
LEIDEN Herv Gemeenten:
Hooglandse kerk: geen.
Oude Vestkerk: 10 u. ds. L. C. Riet
veld.
Marekerk: 9.45 u. ds. C. Snoei,
Scherpenzeel; 12 u. Oec. studenten-
dienst; 17 u. dr. S. Meijers.
Maranathakerk: 10 u. ds. R. J. Kool-
Regenboog: 9.30 u. ds. A. Alblas en
dr P. Raedts; 11.15 u. ds. A. Alblas
en past. J. A. A. v. Well.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. H. Hortensl-
Bevrijdingskerk: 10 u. ds. J. H. van
Hunnik; 17 u. ds. H. Hortensius.
Vredeskerk: 10 u. ds. J. Nauta.
Stevenshof: 11 u. dhr. A. VerwelJ,
kand. theol.
Eglise Wallone: 10.30 u. pasteur D.
Ribs.
Acad. Ziekenhuis: 10 u. ds. H. Mon-
deel, Reeuwljk en pater C. A. M. van
Haasteren.
Diaconessenhuis: 10.30 u. dhr. H. J.
van Straalen, Oegstgeest.
LEIDEN Gereformeerde en andere
Kerkgemeenschappen: Vredeskerk:
10 u. ds. J. Nauta.
Petrakerk: 10 u. in de Bethlehemkerk,
ds. H. Hortensius.
Oude Vestkerk: 10 u. ds. L. C. Riet
veld.
Maranathakerk: 10 u. ds. R. J. Kool-
Bevrijdingskerk: 10 u. ds. J. H. v.
Hunnik; 17 u. ds. H. Hortensius.
Groenhoven: 10 u. ds. W. v.d. Zwaan.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds.
G. C. den Hertog.
Geref. Kerk Vrijgem.: 10 u. ds. R. Hei-
da; 17 u. ds. P. Houtman.
Doopsgez./Rem. Kerk: 10.30 u. ds.
C. M. Vos-Wiegand.
Bapt. Gem.: 10 u. ds. A. H. Agtereek.
Evang. Luth. Kerk: 10.15 u. ds. J.
Mostert.
Nieuw Apost. Kerk: 9.30 en 16. u.
Evang. Gemeenschap: 9 u. ev. A.
Piet; 10.30 u. ev. J. Faber.
Leger des Heils: 10 en 19 u. Samen
komsten, behalve laatste zondag v.d.
maand, dan 10 en 17 u.
Zevende-Dag-Adventisten: zaterdag
10 u. Bijbelstudie; 11 u. Predikatie.
Evangelie Centrum de Bethlehem
kerk: 10 u. evang. J. P. H. Zijlstra.
Zendingsgroep „Jeruel": 17 u. Sa
menkomst.
Pinkstergemeente Oude Vest: 10 u.
ev. J. T. H. Tan.
AARLANDERVEEN Herv. Gem.: 10
u. Gez. gezinsdienst in Herv. kerk, ds.
M. G. Veenstra, Leiden; 19 u. ds.
N. J. M. Hogendijk, Alphen.
Geref. Kerk: 10 u. ds. M. G. Veenstra,
gez.d. Herv. kerk; 18.30 u. ds. K. H.
Wigboldus.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds.
B. Witzier.
TER AAR Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
J. de Haan, Zevenhoven; 18.30 u. ds.
M. H. Boogert, Voorburg.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. den Hee-
ten. Hoofddorp; 18.30 u. ds. M. J.
Wattel, Hoofddorp.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
Verseput, Oegstgeest.
ALPHEN AAN DEN RIJN Herv. Ge
meente: Opstandingskerk: 10 u. ds.
H. Ommering, dienst voor gehoorge
stoorden; 18.30 u. ds. F. J. Boer,
SOW-dienst.
Adventskerk: 10 u. ds. A. Jonkman;
18.30 u. ds. T. de Boer, Hoofddorp,
SOW-dienst.
Kruiskerk: 10 u. ds. P. C. 't Hooft.
Geref. Kerk: Maranathakerk: 10 u. ds.
F J. Boer.
Salvatorikerk: 10 u. ds. G. de Jong,
Boskoop.
Bapt. Gem.: 10 u. ev. E. Poppe; 18.30
u. ds. H. G. Koekkoek.
Leger des Heils: 10 en 19 u. Samen
komsten, behalve laatste zondag v.d.
maand, dan 10 en 17 u.
Volle Evangelie Gem.: 10 u. dhr. B.
Drolenga.
ALPHEN NOORD (Herv./Geref.
diensten) Goede Herder: 10 u. ds.
R. H. Nieuwenhuis; 18.30 u. geen.
De Bron: 9 u. ds. P. Taselaar; 10.30 u.
ds. N. J. M. Hoogendijk; 18.30 u. ds.
R. H. Nieuwenhuis.
Ashramcollege: 10 u. ds. G. Mulder.
Driehoorne: 10 u. ds. Dok.
Herv. Gem. Sionskerk: 9.30 u. ds. W.
van Laan, Vlaardingen; 18.30 u. ds. J.
Ouwendijk.
Oudhoornseweg: 10 u. ds. H. J. ter
Bals.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. L. Terlouw;
18.30 u. ds. R. J. v.d. Hoef.
Salvatorkerk: 10 u. ds. W. Vroeginde-
wey; 18.30 u. ds. J. Harteman.
Bethlehemkerk: 10 u. ds. G. G. de
Kruijf, Alphen; 18.30 u. ds. C. v.d.
Scheur.
Geref. Kerk: 10 u. ds. T. Zoutman;
18.30 u. ds. C. v.d. Kooi, Leimulden.
BOSKOOP Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. K. J. Jansen;
18.30 u. dr. J. Haitsma.
De Stek (Herv./Geref.): 9.30 u. kand.
J. de Klerk, Utrecht.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. C. W. van 't
Hoff; 17 u. ds. P. B. Bulkema, Zwam-
merdam.
Chr. Geref. Kerk: 11 u. ds. B. Witzier;
16 u. ds. J. J. Lof.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9 u.
ds. J. B. Alblas; 18.30 u. ds. Mole
naar, Zoetermeer, jeugddienst.
Geref. Kerk: 10.30 en 17 u. ds. W. v.
Wijk, Vledder. (n.m. jeugddienst).
HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds.
H. van Niel, Rljnsberg.
DE KAAG Herv. Gem.: 10 u. ds.
Chr. Koldewijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN Herv.
Gemeente: Dorpskerk: 10 u. ds. J.
Kattenberg, Leiden; 18. u. ds. A. B.
Sloof.
Ontmoetingskerk: 10 u. ds. A. B.
Sloof; 18.30 u. ds. J. Kattenberg, Lei
den.
De Rank: 10 u. ds. H. Westera-Fran
ke, doopdienst - Conciliair proces.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Ge
meente: Nieuwe Kerk: 10 u. ds. H.
Visser.
Oude Kerk: 10 u. ds. Chr. J. Sjollema;
18 u. ds. J. Vroegindeweij.
Ichtuskerk: 10 u. ds. A. Christ; 18 u.
ds. J. R. Volk.
Pnielkerk: 9.30 ds. J. R. Volk; 18 u.
ds. Chr. J. Sjollema.
Maranathakerk: 10 u. ds. J. Boo
gaard; 18 u. ds. W. Chr. Hovius.
Kapel Overduin: 14.15 u. ds. H. v.d.
Beid.
Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u. ds.
G. J. Mink; 17 u. ds. J. van Breevoort.
Triumphator: 10 u. ds. P. v.d. Horst;
17 u. ds. G. J. Mink.
Vredeskerk: 10 u. ds. J. van Bree
voort; 17 u. ds. P. v.d. Horst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN
Herv. Gem.: 10 u. ds. A. L. Laprè; 19
u. ds. W. A. v.d. Lugt, gem. jeugd
dienst Ger. kerk.
Geref. Kerk: 10 u. ds. W. A. v.d. Lugt;
19 u. ds. v.d. Lugt, gez. jeugdd. Ger.
LEIDERDORP (Herv./Geref. dien
sten) Dorpskerk: 9 u. en 10.30 u. en
18.30 u. ds. Tj. Doesburg.
Scheppingskerk: 9 en 10.30 u. ds.
J. J. v.d. Born.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. T. H. v.d. Hoeven, Rijnsaterwou-
de.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. C. v.d. Kool,
m.m.v. „Excelsior"; 19 u. ds. T. Zout
man, Bodegraven.
LISSE Herv. Gemeente: Dorps
kerk: 10 u. ds. J. Verdijk.
Pauluskerk: 10 u. ds. B. C. de Gelder,
Doop/Gezinsdienst; 19 u. jeugddienst
Geref. kerk.
Geref. Kerk: 10 u. en ds. B. Terpstra,
Rijnsburg; 19 u. Jeugddienst, ds.
K. E. Bras, S'heim.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 16.30 u. ds. J.
van Dijken.
Geref. Gem.: 9.30 en 16 u. ds. D.
Hakkenberg, H.A.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 10 en 19
u. ds. A. W. Vos.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. R. W. v. Mourik; 18.30 u. ds. L.
Terlouw.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. W. v.d. Weg-
Rullmann, cantorij.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u.
dhr. J. Goedhart, Nieuwkoop; 18.30
u. ds. L. F. de Graaff.
NIEUW VENNEP Herv. Gem.: 9.30
u. dr. S. Meijers, Leiden; 19 u. ds.
J. B. Cats, Aalsmeer.
Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. J. D.
Kraan.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u.
geen opgave.
NOORDWIJK Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 10 u. ds. W. v.d. Lee; 17
u. ds. G. C. de Jong, Zoetermeer; 19
u. ds. J. J. Kuiper.
Kerk aan Zee: 10 u. ds. G. J. Ruiten
burg.
De Rank: 10 u. ds. A. Goljert, Eem-
Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk):
10 u. ds. J. J. Kuiper; 17 u. ds. G. J.
Ruitenburg.
Vinkenlaan: 10 u. dhr. M. de Ridder,
Sassenheim.
Stichtingskerk: 11 u. ds. C. de Jong,
Alphen.
Sole Mio: 9 u. ds. W. v.d. Lee.
Ev. Stichting „De Ark": 10 u. dhr. J.
v. Duin; 19 u. dhr. A. v.d. Laak.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.:
10 u. ds. P. J. Mackaay; De Zllk: 10 u.
ds. A. v.d. Meij.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten) Endegeest: 10 u. ds. L. H. C.
Friederich.
Maurltskerk: 10 u. ds. H. R. Plomp.
Groene Kerkje: 10 u. ds. J. J. Koom-
Pauluskerk: 10 u. ds. R. E. Da Costa.
Gemeentecentrum: 10.30 u. mw. ds.
E. I. T. Brussee-v.d. Zee, Voorburg;
19 u. drs. G. D. M. Schwencke, Leer-
Acad. Ziekenhuis: 10 u. ds. H. Mon-
deel en pater C. A. M. van Haasteren.
Genootschap der Vrienden (Quakers):
Alleen 1e zondag v.d. maand dienst
om 10.30 u.
Ned. Geref. Kerk: 8.45 en 16 u. ds.
W. Janse, Oegstgeest.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. M. B. Heijting.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G. Zijl, bid
stond; 17 u. ds. M. J. Aalders, Wou-
brugge.
Remonstrantse Gem.: 10 u. mw. R.
Thieme-Tiessing, Boskoop.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. J. Schilt; 19 u. ds. T. H.
v.d. Hoeven.
RIJNSBURG Herv. Gemeente:
Grote Kerk: 9.30 u. ds. Verschoor; 17
u. ds. Wagter.
Bethelkerk: 9.30 u. ds. Wagter.
Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u. ds.
Verschoor; 17 u. ds. Ribberink.
Immanuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Rib
berink; 17 u. ds. Cziria.
Maranathakerk: 9.30 u. ds. Cziria; 17
u. ds. Verschoor.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 u. prof.
dr. W. v. 't Spijker, Apeldoorn.
SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. G. Th. Vollebregt; 19 u.
prof. dr. A. v.d. Beek.
Geref. Kerk: 10 u. ds. K. E. Bras; 19
u. prof. dr. v.d. Beek, Valkenburg in
Herv. kerk.
Chr. Geref. Kerk: 10 u. ds. M. Hogen-
birk; 17 u. ds. J. Verhage, Broek op
Langedijk.
Ned. Prot. Bond Sassenheim/Llsse:
10.30 u. mw. ds. C. E. Offerhaus,
Haarlem.
VALKENBURG Z.H. Herv. Gem.:
10 u. dr. C. Vermeulen; 18.30 u. ds.
A. N. Rietveld, Amerongen.
Geref. Kerk: 9.30 u. drs. S. Oegema;
18.30 u. ds. G. Snel. Rijnsburg.
VOORHOUT Herv./Geref. Kerk: 10
u. ds. C. J. de Jong.
VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 u.
ds. A. Knorth, L'dorp; 19 u. ds. W.
Blanken in 't Kruispunt.
Geref. Kerk: 10 u. ds. B. Ledegang;
19 u. ds. W. Blanken.
„Ontmoeting" (Herv./Geref.): 10 u.
ds. J. C. Schaap.
WARMOND Herv. Gem.: 10 u. dr.
J. Muis.
WASSENAAR Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 10 u. ds. R. Steenstra;
16.30 u. ds. L. J. Geluk, R'dam.
Kievletkerk, Samen-op-weg diensten:
10 u. ds. mw. M. W. M. Janse de Jon
ge.
Messiaskerk: 10 u. In de Zijllaankerk,
ds. C. v.d. Woude.
Dorpscentrum: 9.30 u. ds. C. N. van
Dis.
Geref. Kerk: Zijllaankerk: 10 u. ds. C.
v.d. Woude, SOW-dienst In de Zijl
laankerk; 19 u. ds. A. J. Dorndorp,
Den Haag.
Kievletkerk, Samen-op-weg diensten:
10 u. ds. mw. M. W. M. Janse de Jon
ge-
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. prof. dr.
J. W. Schulte Nordholt.
WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. F. Moll, Alphen; 18.30 u. ds. Van
't Hof.
Geref. Kerk: 9.30 u. drs. M. J. Aal
ders; 18.30 u. drs. G. Zijl.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. drs. M.
Roos, Avondmaal.
ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. de Haan.
Geref. Kerk: 9.30 u. dhr. M. Schreu-
der; 19 u. ds. S. A. Rienstra.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
ds. T. A. Eijsenga, Dordrecht; 18.30
u. ds. K. J. Jansen, Boskoop.
Geref. Kerk: 10 u. drs. P. B. Bulkema;
18.30 u. ds. J. C. W. van 't Hof. Bos-
ARTSEN Leiden: Groep 1: Tan,
Janssen, Zwijnenburg, Meyer, R. van
Leeuwen, Verhage, Maris, Groene-
veld en De Ruiter, Van Schie: za. dr.
H. Janssen, tel. 155010, zo. dr. M.
van Schie, tel. 177100. Groep 2:
Bergmeyer, Nering Bögel, Van Gent,
Taytelbaum, Van Luyk, Klaassen,
Rus. Kruis en E. de Lange: za. dr. H.
Klaassen. tel. 213546, zo. dr. F. Kruis,
tel. 126371, Groep 3: Pleiter, Lely,
Smit, W. de Bruijne, J. de Bruijne,
Stolk, Jurgens, Fogefberg en v.d.
Muysenbergh: za. dr. J. Lely, tel.
416555, zo. dr. H. Jurgens, tel.
125820. Groep 4: Bènit, Horn, de
Kanter, Lahr, Lodder, Nieuwenhuis,
Van Rijn, Van Wingerden, J. Zaaijer
en R. Zaaijer, J. de Kanter: za. dr. D.
van Wingerden, tel. 310047, zo. dr. J.
de Kanter, tel. 311414. Groep 5:
Jasperse, Wiersma, Crul, Kooyman,
De Jong, Prince, Reinders, D. Ham-
mersteln en A. Hammerstein: za. dr.
H. Wiersma, tel. 318311, zo. dr. S.
Kooijman, tel. 122268. Oegstgeest:
za. en zo. dr. D. van Overvest, tel.
173994. Kaag - Abbenes -Nieuw
Vennep: tel. 02526-72850. Leider
dorp: za. dr. F. Kemme, tel. 893139,
zo. dr. M. Landsmeer, tel. 413913
(spreekuur van 12.30 tot 13.00 uur op
Florijn 10. tel. 891000). Voorscho
ten: za. dr. Baars, tel. 01717-2520,
zo. dr. Meijer, tel. 01717-3032. War
mond - Voorhout: za. en zo. huisart
senpraktijk Hoornweg/Sleeboom,
02522-11393. Noord wijk: za. en zo.
gezondheidscentrum, 01719-19300.
Katwijk - Rijnsburg - Valkenburg:
Groep 1: F. Dijk, J.J.A. Henneman,
J.H. ten Hove, J.A.J. Lodder, W.C.M.
Meeuwisse, J.A. Pool, I.J.W. Scho
nenberg: za. en zo. dr. W. Meeuwisse,
01718-12023. Groep 2: W. Berg
man, H. van Duyn, L. van Duyn, H.M.
Hueting, H.C. Moolenburgh, J. Tim-
mers: za. en zo. dr. D. Timmers,
01718-24004. Groep 3: G. van Delft.
E.C.M. Priester, R. Rietbroek, A.J.
Verhage, C.H. van der Water: za. en
zo. dr. E. Priester, 01718-21024.
Sassenheim: za. dr. J. van der Salm,
12479, zo. dr. W. de Graaff, 02522-
12479. Alkemade - Rijnsaterwou-
de: za. en zo. dr. P. van Dongen,
01713-14044. Roelofarendsveen:
Praktijk Saeys/van Mierlo/Roelen-
/Brock: za. en zo. dr. A. Saeys,
01713-12217. Alphen: groep 1: za.
dr. R. Luining, 01720-76677, zo. dr.
P. Wijnmaalen, 01720-72079; groep
2: za. dr. H. Rakers, 01720-45610, zo.
A. van Gemeren, 01720-20157; groep
3: za. dr. C. Varkevlsser, 01720-
21767, zo. dr. M. Smid, 01720-45371.
Hazerswoude-Koudekerk: za. en
zo. dr. A. Bosch, 01728-9281. Bent
huizen - Boskoop: za. en zo. dr. P.
Hermans. 01727-12038. Langeraar
- Nieuwveen -Ter Aar - Woubrugge
(za. 10.00 uur tot zo. 24.00 uur; altijd
eerst bellen): za. dr. T. Zandstra/M.
Jansen, 01722-2811, zo. vanaf 10.00
uur dr. H. v. Sprang, 01722-2811.
Nieuwkoop - Noorden: za. en zo. dr.
P. Sluis. 01725-79301. Voor dringen
de zaken spreekuur tussen 11.00 en
11.30 en tussen 17.00 en 17.30 uur.
Hillegom: eigen huisarts bellen.
HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI
DEN Waarneemregellng voor D.
Koster, C. Juffermans en I. Cowan.
De dienstdoende arts is te bereiken
vla de dokterstelefoon, tel. 071-
122222.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Warmond: za.
en zo. A. Labruyere, Langestraat 14,
Leiden, tel. 134244. Spreekuur om
13.00 uur. Zoeterwoude: dr.
Freeke, tel. 410950/414547. Alke
made - Leimuiden: eigen tandarts
bellen voor 15.00 uur. Leidschen-
dam: Voor spoedgevallen tel. 974491.
Bollenstreek: za. en zo. B. Louwe,
02522-10457. Noordwijk: za. en zó.
J. Scalè, 01719-10779. Katwijk: za.
en zo. R. Schuurman, 01718-20548.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: za. en
zo. Apotheek Reyst, Steenstraat 35,
Leiden, tel. 120136, Apotheek v.
Breest Smallenburg, Loevestein 6,
Leiderdorp, tel. 890000, Apotheek
Hofland, Thorbeckwege 3, Voorscho
ten, 071-762877. Alkemade: Apo
theek Alkemade 01713-9100, open:
zat 12-13, 17.30-18 u, zon feestda
gen 12.30-13 en 17.30-18 u. Noord-
wijk - Katwijk - Rijnsburg: za. en zo.
Apotheek Katwijk a/d Rijn, Rijnstraat
38, Katwijk, tel. 01718-30833. Leid-
schendam: za. en zo. Apotheek
Grendel Peppink, Laan van Nieuw-
Oostindië, Den Haag, tel. 070-
3852447. Noordwijkerhout: za. ge
opend van 9-13. u. en van 17-18 u. en
zo van 12-13 u. en 17-18 u. Spoedre-
cepten tel. 3511 of dienstbel. Sas
senheim: 02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel. 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezondheids
centrum, tel. 02522-14147. Hille
gom: Opgave via het antwoordappa
raat. tel. 02520-16217. Leidschen-
dam: Kruisvereniging, tel. 070-
455300. Oegstgeest: Kruisvereniging,
tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: za. en
zo. H. Vestjens, Rijn en Schiekade 23,
Leiden, 144323. Voorschoten -
Leidschendam: eigen dierenarts bel
len. Bollenstreek: za. en zo. E. Ver-
schueren, tel. 01719-15305. Kat
wijk: Opgave via het antwoordappa
raat, op zaterdag tussen 11.00 -
12.00 uur spreekuur bij dr. Snel.
Muurling/Helder/Roest: za. en zo. A.
Helder, tel. 220513.
APOTHEKEN De avond- en nacht
diensten van de apotheken in de re
gio Leiden worden waargenomen
door de apotheken die ook weekend
dienst hebben.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis polikli
nieken tel 155543, afdeling S.C.U. tel
175639) en van vrijdag 13.00 u. tot
zaterdag 13.00 u. (Ellsabeth-zieken-
huis).
De Geneeskundige Dienst Leiden is
verhuisd van de Roodenburgerstraat
in Leiden naar de Cronestelnkade
18a in Leiden.
VERENIGING BESCHERMING ON
GEBOREN KIND Hulpverlening bij
ongewenste zwangerschap voor moe
der en kind. Bel tel. 071-896309; 071-
897762; 033-620244 (dit laatste num
mer is daa en nacht bereikbaar).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdellng:
dag. van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. alleen
voor vaders. Kinderafdeling dag.
15.00-18.30 u. CCU (hartbewaklng)
dag. van 14.00-14.30 u. en van 19.00-
19.30 u. Intensieve verpleging: dag.
van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Dl. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Jelgers-
mskliniek: Jongerenteam: za. en zo.
14.00-17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u. Team
A. C en D: dag. tot 21.00 u.
zondering van behandeltijd! be:
etenstijden. Academisch ïoot
huis: Voor alle patiënten (behaijare
deren) zijn de bezoekuren alsV.r
Dagelijks 14.15-15.00 u. en r
19.30 u. Avondbezoekuur afvei
verloskunde: 18.00-19.00 u. D« s<
maturenafdeling: voor ouders Haa;
mille is na overleg met pajion.
doorlopend bezoek mogelijk. 5
aan ernstige patiënten: wanner
ernstige patiënten doorloperirij'
zoek wordt toegestaan kan del vat
verpleegkundige hiervoor séitge
kaarten verstrekken. KindetLnS(
zalen voor peuters, kleuters en.
kinderen 15.15-17.00, babyzfina
boxenafdeling: volgens afspra^rm
het verpleegkundig hoofd. Bei hi
den kinderafdelingen: voor
van opgenomen kinderen na
met verpleegkundig hoofd. Vo
dere bezoekers van kinderen:
neus- en oorheelkunde en neur
14.15-15.00 en 18.30-19.30. Oo I
kunde en heelkunde: 14.15-15
18.30-19.00. Rijnoordziek»
Dagelijks 14.30-15.15 u. en L
19.30 u. Extra bezoek hartbev
11.00-11.30 u. Extra bezoek d
kraamafdeling: 19.30-20.30 u. i
afdeling 15.00-15.30 u. alleer f,
ouders 18.00-18.30 u. t
CENTRALE REGISTRATIE KI rsu
OPVANG (Koornbrugsteeg 2,E
EK Leiden, tel 254810.)
over en aanmelden voor
vang in Leiden. Geopend:
dag 9-12.
ANTI-DISCRIMINATIE CENlf
MELDPUNT LEIDEN Ketelb
steeg 10. Ma. t/m vr. telefonis
reikbaar van 10.00 tot 16.00 v! -
120903. Spreekuur ma. 13.00
en do. 18.80-20.30.
LEIDSE RECHTSWINKEL -
disch Adviesbureau, Ketelt#6.1,
steeg 10, tel. 130775; afdeling
tingen: alleen op afspraak, klac
bureau: dl. en do. 18.30-20.30,
ling vreemdelingenrecht: ma.
en do. 18.30-20.30, afdeling
vr. 10-12.
SOS Telefonische Hulpdien*
den e.o. Voor een gespr*zw
mens tot mens. Vertrouwelijk. 11(je
nacht bereikbaar. Telefoonni
achterop de telefoongids fler
125202). i.
BUREAU VOOR RECHTSHUl r
Herengracht 50, tel. 123942; spfoee
ren ma. en di. 10.00-12.30 unnt
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 "u
DIERENHULP- EN AMBUÜsctv
DIENST Hulpverlening in L Ds
Leiderdorp, Oegstgeest, Rijn Al
Valkenburg, Voorschoten, Waf f
en Zoeterwoude. Tel. 071-1741
BURGERRAADSLIEDEN I
brugsteeg 2, tel. 143171 (kan "15:
ren). Spreekuren ma., dl. eter
11.00-12.00 u., do. 18.30-20.00 bijr
GEZINSVERZORGING Stij,,
gezinsverzorging Lelden. Aam[
hulp voor bejaarden en lang
zieken en gezinsverzorging,
brandtstraat 17, tel. 149441 (mitisc
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.{r
KINDER- EN JONGERENTELE
Dagelijks geopend i
20.00 uur. Het nummer Is
120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK -
ting Maatschappelijk Werk,
gracht 1b, spreekuur ma. 1
9.00-10.00 en volgens afspra»a
142144. Gezondheidscentrum
wijk, spreekuur ma. 11.00-12.1
do. 14.00-15.00, tel. 212195. Get
heidscentrum Stevenshof, sprefa h
do. 10.00-11.00, tel. 311506.^
Noord: Herensingel 53, spr*°
ma. t/m vr. 9.00-10.00, tel. 14",
Sector Zuid: Morsweg 83, spreMdi
ma. t/m vr. 9.00-10.00 en volg* Wili
spraak, tel. 316167.
hel
