Dynamische Adèle is
weer op oorlogspad
Op de zondagochtend hoeft geen kind zich te vervelen
KUNST/RTV
EckbcSommvt
DONDERDAG 4 JANUARI 1990 PAGINiy.
Het Protest
Peter Bolhuis (links)
en Eric van der
Donk in een scène
van het toneelstuk
„Het protest" van
Vaclav Havel, sinds
een week president
van Tsjechoslowa-
kije. Het stuk wordt
gebracht door The
ater van het Oosten.
De opbrengst van
de zeven voorstel
lingen wordt aan
Havel aangeboden
voor een door hem
aangewezen zinvolle
bestemming.
FOTO: ANP
Kallenberg krijgt
Portugese vertalersprijs
DEN HAAG Dr. A.G. Kallenberg uit
Leidschendam heeft de Vertalersprijs
van de Vereniging voor de Portugese
Taal gekregen, bestaande uit een bron
zen medaille en oorkonde. De Neder
landse ambassadeur in Lissabon heeft de
prijs namens Kallenberg in ontvangst
genomen. De prijs is toegekend voor de
vertaling in het Nederlands van de lite
raire roman Cerromaior van Manuel da
Fonseca. Het werk wordt op de Neder
landse markt gebracht door uitgeverij
ABC in De Lier. De auteur werd in 1911
geboren in Santiago de Cacém in Portu
gal. Hij wordt beschouwd als een van de
belangrijkste exponenten van het Portu
gese neorealisme en heeft tal van ge
dichten, romans en verhalen op zijn
Jubileumconcert
Fats Domino
ROTTERDAM De Ame-
rikaanse zanger/pianist
geeft op 24 maart een jubi
leumconcert in de Ahoy-hal
in Rotterdam. Zijn optreden
in de Maasstad is onderdeel
van een Europese tournee
die van 15 maart tot en met
11 april duurt. Dit heeft
DIBA International Con
certs in Sneek meegedeeld.
Fats Domino, die dit jaar
zijn 40-jarig jubileum als ar
tiest viert, wordt begeleid
door zijn „big band". Moge
lijk worden nog twee optre
dens in Nederland ingelast,
aldus het impresariaat.
Bibliotheek Amsterdam mist 150.000 boek
AMSTERDAM Na de auto
matisering in augustus vorig
iaar blijkt de Centrale Open
bare Bibliotheek ih Amster
dam 150.000 boeken te missen.
Het grootste gedeelte van deze
boeken is door leden van de
bibliotheek geleend, maar
nooit meer teruggebracht.
Waarschijnlijk is slechts een
klein gedeelte van de collectie
gestolen, aldus woordvoerster
Y. Wolfsbergen van de Cen
trale Bibliotheek.
Volgens haar is een verlies
van gemiddeld 20 procent van
de bibliotheekboeken ingecal
culeerd als er wordt overge
schakeld op een geautomati
seerde voorraad-administratie.
Bij de hoofdbibliotheek aan de
Prinsengracht, die inmiddels
tegen diefstal is beveiligd, blij
ken nu 200.000 in plaats van
350.000 uitleenbare boeken in
de rekken te staan. Voor de
automatisering werd uitgegaan
van een verlies van slechts
70.000 boeken. De 150.000 nas
lagwerken, die niet worden
uitgeleend, bleken nog vrijwel
allemaal aanwezig te zijn.
Een groot deel van de tekor
ten, die zijn ontstaan door de
zeventig jaar handmatige ad
ministratie en het late tijdstip
van automatiseren, staan gere
gistreerd op een grote hoeveel
heid administratiekaartjes. Ie
dereen heeft bericht gekri
maar alleen de grootste
treders zullen volgens W
bergen worden aangepakt
mensen die slechts enkelJ
ken illegaal in hun bezitï
ben wegen de kosten vol
haar niet tegen de batel
Volgens Wolfsbergen he J
Centrale Openbare Bi
theek weinig hoop nogf&j
groot aantal boeken teriFjr
krijgen.
Tijdens drie boetevrije
in het najaar, toen het puf
de geleende boeken zcfi
boete te betalen terug r
brengen, werden slechts^
boeken teruggebracht.
„IK WILDE GEWOON EEN MOOI PROGRAMMA MAKEN"
DEN HAAG De dyna
mische diva van Neer-
lands theaterleven is weer
op oorlogspad. Adèle
Bloemendaal (57) toert
met haar nieuwste pro
gramma „Adèle in Casa
blanca" in drie maanden
tijd van hot naar her. Van
7 tot en met 17 januari
staat ze in het Circusthea
ter in Scheveningen. Kort
maar hevig. De fijnbe
snaarde medemens moet
de voorstelling zeker niet
gaan bekijken.
„We hadden een opzet ge
maakt voor een musical. Voor
mij zou er in principe een bij
rol zijn weggelegd. Met dat
plan gingen we naar de Stich
ting Carré Theaterprodukties.
Het zou te duur worden.
Waarom maak je geen solo-
programma, zeiden ze toen,
dat loopt en verkoopt".
Uiteindelijk heet „Adèle in
Casablanca" een 'personality-
show'. Rondom La Bloemen
daal manifesteren zich vier
zangeressen die ook kunnen
dansen en een danser die ook
kan zingen, een begeleidings
band met haar vaste compo
nist Martin van Dijk, opmer
kelijke poppen van het pop
penspelers-echtpaar Simon en
Karin van Leeuwen en het be
kende rijtje uitgelezen tekst
schrijvers (Jacques Klöters,
Jan Boerstoel, Willem Wil
mink, Hans Dorrestijn).
Bij de producenten van de tek
sten duikt ook een nieuwe
naam op: Ton Gloudemans.
Adèle Bloemendaal: „Dat is
een jongeman uit Lelystad. Hij
had me een map met materiaal
opgestuurd. Toen waren we
echter al bijna klaar met de sa
menstelling van het program
ma. Eén liedje was dermate
mooi dat er plek voor werd ge
maakt. Jacques Klöters weet
altijd als eerste dat er een
nieuwe naam is. Maar hij ken
de Gloudemans ook niet. Hij
doet geloof ik iets in de zachte
sector. Ach jongen, denk ik
dan, waar heb jij mijn hele le
ven gezeten9 Hij gaat doorbre
ken als full-time tekstschrijver
en ik hoop nog meer met hem
te kunnen doen".
Dikke neus
De liedjes in de show zijn
schitterend. Die garantie ge
ven Bloemendaals tekstschrij
vers in feite al bij voorbaat.
Vanaf haar eerste solopro
gramma „Adèle's keus", via
nummer twee, „Adèle in korte
broek" tot „Casablanca" waren
en zijn de critici het daarover
eens. Ook de kwaliteiten van
de 'leading lady' zelf staan
nooit ter discussie.
Toch morden de recensenten
over de laatste voorstelling
meer dan ooit tevoren. Goed,
Adèle is pittig, tegendraads, bi
zar, uitzinnig, komisch en
schopt met bijtend plezier te
gen vele heilige huisjes
maarmen mist een rode
draad of spreekt over een te
losse structuur.
De reactie laat nietlang op
zich wachten. „Dikke neus.
Alles moet altijd duiden.
Waarom nou. Dahèag. Ze
moeten niet zeuren. Ik heb ge
woon een mooi programma
willen maken. Het ontstaan
daarvan vind ik nog steeds
een mooie ontdekkingsreis".
Is er dan helemaal niets ver
anderd?
„Ja, we hebben op verzoek
van de producent aan een paar
dingetjes gefröbeld. Kleine
wijzigingen van cosmetische
aard. Er is niet veel veran
derd, want ik was er zelf bij".
Adèle in een haar nieuwste show „Adèle in Casablanca".
Ontluikend
Adèle als slecht mens in de Theo en Thea-film.
het programmaboekje zelf ver
klaard. „De film Casablanca
maakte op mij, ontluikend
meisje, een onuitwisbare in
druk. De rokerige sfeer, de
muziek, het verlangen naar
vrijheid, de mogelijkheid tot
vluchten, het had allemaal
met mij te maken. Toen ik be-*
greep dat Casablanca ook in
Amsterdam te vinden was,
werd het een tijdlang mijn
hoofdkwartier. Casablanca
was in de jaren vijftig en zestig
een club op de Amsterdamse
Zeedijk. Daar klonk een men
geling van jazz en Carabische
muziek, daar kwamen de
mensen die erbij wilden ho
ren: dichters, studenten, rand
figuren, pooiers, hoeren, muzi
kanten en industriëlen. Daar
verzette men zich tegen de
burgerlijkheid van die tijd en
droomde men van een betere
toekomst.
Sommigen droomden van een
sexoperatie die toen uitslui
tend kon geschieden in de
Noordaf rikaanse stad Casa
blanca. Ik heb mensen hun
dromen zien verzuipen en ver
volgens in een gracht zien
drijven. Ik overleef en droom
nog steeds van een onbereik
baar geluk, noem het maar
Casablanca".
Hongerig
Niet dat Adèle Bloemendaal in
haar streven naar het onbe
reikbare geluk het aardse be
staan uit het oog verliest. On
der het motto „Hoe heb ik het
elke dag zo leuk mogelijk?"
davert ze door het leven.
De Stichting Carré Theater
produkties is deze maanden
een welkome steun in de rug.
„Het is uiteraard geen filantro
pische instelling maar wèl een
stichting. Die mensen hoeven
niet zoveel geld te verdienen
als impresariaten".
Ook de, gezien de aankleding
van de show, vrij korte toer-
nee staat haar niet tegen. „In
tegendeel zelfs, ik ben liever
FOTO: JAN SWINKELS
nog een beetje hongerig dan
dat je moet denken: hoe lang
moet ik nog?".
Behalve op het toneel is Adèle
Bloemendaal momenteel ook
avond aan avond te zien in de
bioscopen. In de Theo en
Thea-film „De ontmaskering
van het Tenenkaasimperium"
speelt ze een boze heks.
„Theo en Thea zijn leuke
mensen. Toen ze me vroegen
heb ik onmiddellijk ja gezegd.
De produktie was een twee
weken durend feest op een
scheepswerf in Amsterdam-
Noord. Er liepen allemaal hon
den rond. Die waren bij de ca
tering te vinden of renden
buiten achter hazen aan. We
aten aan hele lange tafels.
Zeer gezellig allemaal".
Ze mag zich uitleven in drift
buien en scènes met Marco
Bakker. „Ja, die heb ik gemar
teld! Ik moest een in en in
slecht mens spelen. Dat was
hèèl leuk".
JOOP OFFRINGA
Knipperdeknap, Terug van wegge
weest, Op de vlucht in Nederland en
Nana. Kinderprogramma's. VPRO-
televisie. Nederland 2 om 09.00 uur.
Zondag.
HILVERSUM Het
nieuwe pakket kinderpro
gramma's dat de VPRO
zijn kijkers op de zondag
ochtend biedt, is zeker
niet alleen geschikt voor
de jeugd. De omroep bindt
hiermee mensen van elke
leeftijd aan het scherm,
want het gaat om een
pakket onderhoudend en
gevarieerd kijkvoer, ge
maakt door een aantal
geïnspireerde televisie
makers, die ieder hun
fantasie de vrije loop lie
ten.
Het resultaat is een aanbod
van produkties die ofwel een
opvoedkundig elementje heb
ben, tot zelfwerkzaamheid
aanzetten of gewoon gemaakt
zijn om te lachen. Tot de laat
ste categorie behoort „Nana",
een komische, zesdelige Deen
se dramaserie rond het school-
Reinier Bulder, Barbara Feldbrugge en Koen Franse zetten be
roemde mensen uit de wereldgeschiedenis neer. FOTO: VPRO
meisje met die naam. Waar de
serie mislukt, is in zijn vorm
van nasynchronisatie. Op die
manier hou je weliswaar ook
de kleinsten aan het scherm,
waardoor vader en moeder
rustig kunnen uitslapen, maar
gaat voor de tiener een deel
van de grapppige dialogen
verloren, omdat „het inspre
ken" nogal klungelig is ge
beurd.
Schaar
Veel leuker is „Knipperdek
nap", door de VPRO omschre
ven als schimmentelevisie, die
veel kinderen ertoe zou kun
nen verleiden zelf papier en
schaar ter hand te nemen en
zo een verhaaltje te knippen.
Niet dat in de vijftien afleve
ringen durende reeks wordt
getoond hoe je uit zwart kar
ton figuren kan knippen, maar
het resultaat op televisie van
al dat knippen en plakken is
zo verrassend dat het een ze
kere mate van creativiteit bij
de kijker niet zal kunnen on
derdrukken. De serie, bedoeld
voor kinderen van twee tot
acht jaar, put voor de vertel
lingen uit sprookjes en legen
den uit vele landen. De eerste
aflevering toont het verhaal
van de kleine Duimedik en op
welke speciale manier hij zijn
ouders helpt.
„Terug van Weggeweest" laat
het leven zien van beroemde
mensen uit de wereldgeschie
denis in de vorm van een to
neelstukje. Aan bod komen
onder anderen Rembrandt, Je
anne d'Arc, Beethoven, Stalin,
koningin Wilhelmina en Walt
Disney. Robert Wiering en
Koen Franse zijn verantwoor
delijk voor het script, terwijl
eerstgenoemde ook de regie
voor zijn rekening neemt. „Te
rug van weggeweest" lijkt ver
loren te gaan in een wat te
vrolijke presentatie, waardoor
de elementen waaraan de jon
ge tiener straks op school iets
kan hebben, worden onderge
sneeuwd. Wiering streeft zo
doende zijn doel voorbij en dat
is jammer want het toneelspel
van Reinier Bulder, Barbara
Feldbrugge en Koen Franse
houdt de kijker aan het
scherm.
„Knipperdeknap": met behulp van een schaar en zwart karton wordt een verhaal verteld.
Interpretatie
Robert Wiering denkt heel an
ders over zijn interpretatie.
„Waar het in de serie om gaat,
zijn de personen. We willen
hun drama laten zien, tonen
hoe zij de dingen hebben erva
ren en dat hebben we in een
speelse vorm gegoten. Belang
rijk was, dat het geen saaie
pieten waren. Daarom hebben
we bijvoorbeeld de Ameri
kaanse president Abraham
Lincoln, hoe belangrijk hij ook
is geweest, links laten liggen.
De geschiedkundige feiten ko
men pas op het tweede plan.
Die haalt de kijker maar uit
zijn schoolboekje. Ik bedoel
die boekjes geven ook geen
volledig beeld. Daarin staan
alleen jaartallen, wat veldsla
gen en koningen genoemd.
Over politieke intriges lees je
weinig. Dat de meeste vaders
van beroemdheden aan de
drank waren en dat de vader
van Cleopatra bijvoorbeeld
vrouwenkleren droeg, vind je
er niet in terug".
„We hebben ontzettend veel
onderzoek gedaan, veel gele
zen voordat we de toneelstuk
jes schreven. Als het moet,
zouden we van de door ons ge
kozen personen zo Schooltele
visie-programma's kunnen
maken. We hebben echt ein
deloos veel materiaal liggen.
Voor deze toneelstukjes heb
ben we de grote lijnen overge
houden. En hoewel we soms,
net als geschiedschrijvers, tot
een behoorlijk vrije interpreta
tie van de gebeurtenissen
overgaan, ben ik geen seconde
bang dat de kinderen de grote
lijnen niet zouden kunnen vol
gen".
De personen in de achtdelige
reeks, zijn een willekeurig
keuze. Robert: „Belangrijk was
dat man en vrouw elkaar per
aflevering afwisselden en dat
in de serie de hele geschiede
nis wordt bestreken van de
oudheid tot nu".
Omstreden
„Op de vlucht in Nederland"
is een eenmalige documentaire
over de met veel publiciteit
omgeven en omstreden zaak
rond een Syrische moeder en
haar jongste dochter die nu,
een jaar geleden, het land wer
den uitgezet. De rest van de
familie dook onder en verbleef
gedurende acht maanden in de
kapel van het oecumenisch-di-
akonaal-pastoraal centrum
„Open Hof" in Groningen.
Programma-maakster Trudy
van Keulen volgde in die bare,
emotionele maanden de 14-ja-
rige Carolien, de oudste doch
ter van het gezin, en toont op
doorleefde wijze de verschillen
die ontstaan met het gewone
leven. Zo kon Carolien niet
naar school, had ze geen moe
der om op terug te vallen, was
omgang met vriendinnen te
gevaarlijk, kon ze niet zonder
begeleiding op straat en waren
er dag en nacht steeds twee
vrijwilligers aanwezig om een
helpende hand te bieden op al
lerlei terreinen.
Trudy van Keulen: „Ik heb
ontzettend veel materiaal ge
schoten, vaak ook voor niks
gefilmd. Mijn grootste pro
bleem was dat het geen saaie
filhi mocht worden, ik moet
FOTO; VPRO
toch de aandacht van de kijker
proberen vast te houden. Soms
heeft het mij veel moeite ge
kost spanning naar voren te
halen. Wat ik wilde laten zien
was wat het betekent als je een
aantal basisrechten verliest en
wat de emotionele gevolgen
daarvan zijn voor kinderen.
Daarbij ben ik af en toe be
hoorlijk diep doorgedrongen
in het privé-leven van dat ge
zin. Gevolg is dat de kijker
kan meeleven met de span
ning. Ik ben blij dat het goed
is afgelopen, maar vind het
jammer dat deze situatie poli
tiek gezien niets heeft veran
derd. Het blijft niet meer dan
een incident'HANS PIËT
•les f
OrkestledeT
maken
zorgeloos )er
muziek
ite
Kamermuziek door leden vaii te
Residentie Orkest: de blazers. ee
Verheul, Hans Roerade, Jan ICf
Ton Kerstens en Vicente Zara
contrabassisten Quirijn van eei
ren Altena en Roelof Meier en (vori
anist Armin Zegger. Dr. Anton de
lipszaal, Den Haag, gisteravoni
S-l
Over de vraag „blijft0®0
huwelijk tussen R
Vonk en het Reside
Orkest in stand?" gaapte
betrokken partijen z#an
dag praten. GisteraV1^
werd door een aantal jj kc
sici zorgeloos muziek l0|0(
maakt, een concert hoo
kroond met salonmu—
in de foyers van de
ziekzaal. Het was
mannenavond, uitsluit WE
mannelijke leden vanTot:
orkest kwamen aan b?me
Rl.
Franz Danzi is typisch rj^
componist die stapels mq>osl
heeft geschreven maar diöioi
alleen nog kennen van
muziek voor blazers. 11|
kwintet op. 56 nr. 3 is eige!n,apfj
een charmante uitnodvjen
aan koordirigenten om 19.I
een van zijn koorwerkefAR
studie te nemen. Ook djjj®^
een vorm van progran^6,
vernieuwing. Ongecomplitan
de muziek en in die geest07.o
vertolkt door de blazers
het Residentie Orkest.
Voor dezelfde samenst^hovl
fluit, hobo, klarinet en h
schreef ook Francaix
kwintet. Dat was honderd® va
later. De componistenpen'®^
deze Fransman noteerde Drie:
sluitend aangenaam klinkiDe
muziek, verpozing op nivblV'
bewerkt met stijl, altijd f,éir
end, altijd verrassend, j iv
bijvoorbeeld de partij voo.oot
hoornist. Goed dat een desch
lijke compositie blijft klin! Pla
Bepaald niet alledaags is .g®J.
sione Amoreusa, een werl&e
Bottecini schreef voor t24.c
contrabassen en piano. Bot
ni mag ook al niet ver^
worden, al was het af^.J
maar voor het feit dat h^ersj
dirigent de wereldprerivoo
van Verdi's Aida voor zijih3 1
kening nam. Zijn „passi^5™®
ziek" is pure opera, knap gK|'a
aliseerd door Quirijn van 1
teren Altena en Roelof M
Jammer dat zij zo.hun besl16
den de muziek perfect te 1~J
klinken (dat lukte bepaald)03
slecht), zij hadden hun parb: ja
wat meer kunnen „verkopNaci
Maar ja, wanneer sta je ni
contrabassist solo te sp£(uu
Dat is wennen. Boe
Nieuwjaar werd begroet",^6
salonmuziek door de onQit?
musici Jan van den lfork<
Henk Beekmans, en UlPn
Arcari. Met hun bijdragen^'
ten ze de aanwezigen op
gename wijze te verpozen
ADRIAAN HA(.
fn
„Het teveel"?e
ii Art Prowa
bij
AMSTERDAM Op 26 j§, w
ari gaat bij Art Pro ilden
Amsterdamse Brakke Gi,nni
„Het teveel (in vierkant g|js
in première. Het nieuwe ^tse
ject is van (gast)regisseur i wi:
Alders. De tekst is geschr(je 0
door ene Jacob Spil, die ,jjc
soms ook Jacob Kern nojen
waarschijnlijk pseudonie»ng€
aldus de Stichting Artik z0)
en Projekten. In „Het tetire<
spelen George van Houts, bst
Kerckhoffs, Margreet Koo,
en Maartje Nevejan. De v
stelling is vanaf 24 januar®"
en met 3 februari in Amf p61
dam te zien, daarna volgld®'
en met 31 maart een toui
het land en België. L n
Apart infonumme
Concertgeboijw
AMSTERDAM Het #"1
certgebouw in Amsterdamogs'
schikt sinds 1 januari over»de2
zogenoemd 24 uurs info^qst
Via telefoonnummer (020,;?
44 11 kan het publiek h»--—
voor welke concerten de_.
mende 24 uur nog kaa®
verkrijgbaar zijn. De infofl
tie op de info-lijn wordti ZC
maal per dag aangepast, alEGE
het Concertgebouw. Wlb
