kwetsbaar kind vereist getraind
echercheur in getuigenverhoor
Hoger huurwaardeforfait
stond los van het milieu
1
IEUWO
Zestien weken verlof voor zwangere vrouwen
eiC
„Partij, niet Lubbers,
wijst opvolger aan"
Hoe klinkt
u 25% korting
in de oren?
^NENLAND
CeidócQowumt
DONDERDAG 21 DECEMBER 1989 PAGINA 3
VANDAAG
n i
IN HET
kei
ierL
ak|
eni
Ze
jge|
hui
ng fERDAM Nu
lam maar zeker dui-
wordt op welke
Hschaal kinderen het
Blffer worden van
IjJel misbruik, wordt
^un rol in het straf-
H steeds belangrijker,
^aen kinderen tot
11 jaar vroeger zo
als nooit met justitie
iraking, tegenwoor-
lelen ze niet zelden
vrifuciale rol als getui-
luitaak is hun verkla-
itooran grote betekenis;
in ksueel misbruik is
Amil sprake van een
"p-één-situatie' en
het1 het slachtoffer te-
3 paen getuige die be-
rteüc bewijs kan leve-
den
t ve
aar
en£»olitie-ambtenaren doet
Se een geheel nieuw
ituige zijn intrede. Geen
jntkennende crimineel,
en kwetsbaar, gesloten
lat vergt een heel spe-
npak, meende orthope-
José Jans, die in op-
van de Amsterdamse
itie zich oriënteerde bij
aarelders in Europa. Zij
kinfc goede aanpak bij een
t d^ent van Scotland Yard
rectfe in Amsterdam met
g (Vef, hoofd van de afde-
idscgd- en zedenzaken Jan
I onien soortgelijk project
et k
ote rechercheurs kregen
e bjciale interviewkamer,
tst. i je verhoren van kin-
'areb video opnemen. De
•ijdeljs door een aan één
'PleSorzichtige spiegel ge
el di van de regiekamer,
instan rechercheur de ca-
'ageibedient. Door het ge-
s m primaire kleuren als
1 "^el en blauw valt de
1 ^minder op en voelen
'hed
Weinig sneeuw
in Alpenlanden
DEN HAAG Winter
sporters die de Kerstdagen
in de sneeuw willen door
brengen, kunnen vrijwel
uitsluitend terecht op glet-
schers. Alleen op de zuid
hellingen van de Alpen
verwacht de ANWB het
komend weekeinde nog
enige verbetering.
Op veel plaatsen in Oos
tenrijk, Zwitserland, Italië
en Frankrijk is geen
sneeuw van betekenis ge
vallen, waardoor veel pis
tes nog gesloten zijn.
De ANWB en de Ver-
keerscentrale in Drieber
gen verwachten geen gro
te verkeersproblemen hoe
wel de komende dagen
toch bijna een half miljoen
mensen op pad gaan.
Tweehonderdduizend Ne
derlanders gaan op vakan
tie in eigen land, en zo'n
270.000 mensen vertrek
ken naar een buitenlandse
bestemming. Tachtigdui
zend van hen zoeken de
sneeuwgebieden op, 30.000
gaan naar zonnige landen
en de overige 160.000 toe
risten brengen een bezoek
aan Engeland, Frankrijk,
België en Duitsland.
De ANWB verwacht in
het buitenland wel files en
vertragingen met soms
lange wachttijden voor de
grensovergangen. De erg
ste drukte wordt aan het
begin van het weekeinde
verwacht op de Duitse en
Oostenrijkse wegen en bij
de Oostenrijkse en Zwit
serse grensovergangen.
%ter Stuffy
rekickt
ty/ERSZIJL Een ver-
\e uit Sappemeer heeft
tijd zijn kat mee laten
ig(in zijn heroïnegebruik.
onzij omwonenden die de
-renjarige cyperse kater
\atig slingerend en met
pupillen zagen
kwam het dier te-
jij de Stichting Kat in
ïl in Lauwerszijl. Daar
tyng Stuffy, zoals de
werd gedoopt, met suc-
n maanden durende af-
'e\handeling met valium
3obarbitol
Ambtenaren moeten
oud papier sparen
LEIDSCHENDAM In het gebouw
van het ministerie van VROM in Leid-
schendam, waar Milieubeheer zetelt, is
vanmiddag een actie gestart om de amb
tenaren ertoe te bewegen goed om te
gaan met hun oud papier. Daarvoor zijn
speciale kartonnen dozen op alle afde
lingen neergezet, zodat het oud papier
gescheiden van het overige afval verza
meld kan worden. De actie is een initia
tief van ambtenaar J. Erasmus, die wil
de weten op welke wijze zijn eigen mi
nisterie kon bijdragen aan een beter mi
lieubeheer. De andere gebouwen van
VROM, die in Den Haag staan, doen nog
niet mee. Het departement van finan
ciën is wel geïnteresseerd. Tot nu toe
werd op geen enkel departement het af
val gescheiden ingezameld.
Gewichtsverlies maakt
op zich niet gelukkig
TILBURG Gewichtsverlies leidt
bij vrouwen niet vanzelf tot een ge
lukkiger leven, zo blijkt uit een on
derzoek van de Katholieke Univer
siteit Brabant. Daar is een onder
zoek gehouden naar de effectiviteit
op langere termijn van een nieuwe
groepsbehandeling voor vrouwen
met eetverslaving. Deze vrouwen
blijken na een groepsbehandeling
een groter gevoel van eigenwaarde
en meer vertrouwen in het eigen li
chaam te hebben. Die gevolgen
staan echter los van het resultaat
van de behandeling. Vrouwen die
in gewicht afnamen worden er niet
gelukkiger van dan deelneemsters
aan de behandeling die in gewicht
gelijk bleven of toenamen.
„KOPPEL KINDERBIJSLAG EN
INKOMEN AAN ELKAAR"
DEN HAAG De Tweede Kamer is gisteren akkoord gegaan
met de bijzondere verhoging van de kinderbijslag met 85 gulden
per jaar voor het eerste kind. Dit kost de schatkist in 1990 120
miljoen gulden en op den duur 160 miljoen gulden per jaar.
PvdA-kamerlid Moor vroeg tijdens het debat staatssecretaris Ter
Veld na te gaan of de kinderbijslag niet afhankelijk kan worden
gemaakt van het inkomen. Hij denkt aan mensen die een ton of
meer verdienen. Het CD A-kamerlid Terpstra vreest dat hier
door de regeling ingewikkeld wordt. Staatssecretaris Ter Veld
(sociale zaken) meent dat er wat te zeggen valt voor een inko
mensafhankelijke kinderbijslag, maar zij noemt als bezwaar dat
het moeders ontmoedigt om betaald werk te zoeken omdat hun
verdiensten ten koste gaan van de kinderbijslag. Ook werd ge
discussieerd over een verschuiving van extra geld voor kinder
bijslag - in het regeerakkoord is daar een half miljard gulden
voor uitgetrokken - naar kinderopvangvoorzieningen. Van der
Vlies (SGP) wil evenwel minder geld voor kinderopvang om
daarmee de bijslag voor kinderrijke gezinnen te verhogen.
Meer veroordelingen
voor seksueel delict
DEN HAAG Het aantal veroor
delingen wegens seksuele delicten
is de afgelopen jaren sterk toege
nomen. In 1980 was dat aantal 614,
in 1982 al 571 en vorig jaar 887.
Ten opzichte van 1980 bedroeg de
stijging 44 procent, terwijl het tota
le aantal veroordelingen met ruim
4 procent toenam van 70.086 tot
73.168 per jaar. De stijging van 44
procent wordt vooral veroorzaakt
door een verdubbeling van het
aantal veroordelingen in verband
met kinderverkrachting, ontucht
met minderjarigen en incest. Dat
aantal was vorig jaar 397 tegen
over 195 in 1980.
Braks: Lickebaert-polder
moet agrarisch blijven
DEN HAAG Minister Braks (landbouw)
voelt er niets voor de Lickebaert-polder een
andere bestemming te geven dan die van
landbouwgebied. De minister zei gisteren in
de Kamer dat hij er van uitgaat dat binnen
drie jaar in de polder weer zonder beper
king een of andere vorm van landbouw mo
gelijk zal zijn. In juli kwam aan het licht dat
melk van koeien uit de Lickebaert veel te
hoge concentraties dioxine bevatte. De staat
heeft de Afvalverwerking Rijnmond (AVR)
voor de rechter gedaagd als veroorzaker
van de verontreiniging. Minister Alders
(milieu) meldde de Kamer dat met de AVR
inmiddels „constructief" overleg plaatsvindt
over maatregelen om de dioxine-uitstoot te
stoppen of binnen de toegestane normen te
brengen.
Orthopedagoge José Jans en haar chef, hoofd van de afdeling jeugd- en zedenzaken Jan Oost, in
de speciaal op kinderen afgestemde verhoorruimte in het districtskantoor van de rijkspolitie in
Amsterdam. Vanachter de aan één kant doorzichtige spiegel kan een rechercheur in de regiekamer
de camera's bedienen. Door het gebruik van primaire kleuren als rood, geel en blauw valt de spie
gel minder op en voelen kinderen zich sneller op hun gemak. foto: john melskens
werkwijze: „Het zal slachtof
fers niet onnodig belasten. Wij
juichen dat toe".
De opnamen van het verhoor
kunnen tijdens een rechtszaak
dienen als illustratie van de op
schrift gestelde getuigeverkla-
ring. Dat betekent dat de re
chercheurs zich voortaan be
wust moeten zijn dat advoca
ten, officieren van justitie en
rechters over hun schouder
mee kunnen kijken. „Hoe een
rechercheur een getuige beje
gent is nu te controleren", zegt
mr. Van der Laan. „Dat werkt
preventief; rechercheurs zul
len er beter voor waken het
kind te leiden en zodoende de
kwaliteit van het verhoor ver
hogen".
Pijnlijk
Van der Laan is positief over
het project. Maar hij wijst er
wel op dat het zien van een
videofilm, vergeleken bij een
schriftelijk proces-verbaal,
meer indruk zal maken op
rechters en officier van justi
tie. „Televisie, dat weten we
allemaal, heeft een grotere im
pact. De rechtbank zal snel on
der de indruk zijn van het
verhoor, maar het blijft de
verklaring van een zeer jeug
dige getuige en dus een ge
brekkig bewijs".
Advocate mr. J. Boot, die de
rechercheurs ook een gastcol
lege gaf, voorziet een ander
probleem: „De vertoning van
de band in de rechtszaal zou
voor sommige ouders heel
pijnlijk kunnen zijn". Zij pleit
voor een vertoning vooraf, bij
de rechter-commissaris, zon
der publiek.
De voorgenomen bijscholing
van rechercheurs van rijks- en
gemeentepolitie zal tot gevolg
hebben dat de behoefte aan
externe deskundigen daalt.
Rechercheurs zullen het ver
horen door orthopedagogen,
kinderpsychologen en kinder
psychiaters voor een deel
overnemen. Zij zijn daarvoor
ook de aangewezen personen,
omdat zij van nature gericht
zijn op het boven water halen
van feiten. Gedragsdeskundi
gen zijn niet in de eerste plaats
geïnteresseerd in de feiten,
maar in de beleving van het
slachtoffer. Maar er blijven
uitzonderingsgevallen, zo zegt
Jans, waarbij de bescherming
van het kind vaardigheden
vereist die alleen een deskun
dige kan bieden. „Voor een
ernstig getraumatiseerd kind
zal de politie wel blijvend ge-
'bruik maken van externe des
kundigen".
FRANK SCHOPMAN
DEN HAAG Een kamer
meerderheid van CDA, PvdA,
VVD en D66 is voorstander
van een zwangerschapsverlof
van zestien in plaats van veer
tien weken.
Staatssecretaris Ter Veld van
sociale zaken wilde gisteren
eigenlijk niet verder gaan dan
een uitbreiding van veertien
dagen bovenop de huidige
twaalf weken, maar legde zich
zonder veel morren neer bijde
bijna kamerbrede wens. Ter
Veld: „Ik heb in deze kwestie
de taak twee keer op de klein
tjes te letten. Daarom vraag ik
de Kamer voor de budgettaire
consequenties volgend jaar bij
de Voorjaarsnota mee te den
ken bij het zoeken naar het
benodigde bedrag". De twee
weken extra vrij voor de
zwangere vrouw zouden circa
35 miljoen gulden kosten.
Mevrouw Ter Veld heeft bij
een periode van zestien weken
de voorkeur voor een verde
ling vier-twaalf voor zwanger
schapsverlof-bevallingsverlof.
Zij volgt hiermee een wijzi
gingsvoorstel van de PvdA,
waartegen CDA en VVD nog
de nodige scepcis koesterden.
Het PvdA-kamerlid Van
Nieuwenhoven vond dat
geenszins rieken naar betutte
ling of bevoogding, eerder een
kwestie van bescherming. Zij
noemde met name vrouwen in
de lagere banen die soms door
hun werkgever onder druk
worden gezet om langer door
te werken.
Mevrouw Jorritsma (VVD)
vond dat argument onzin. Het
recht van de vrouw om zes
weken zwangerschapsverlof
op te nemen blijft volgens
haar „recht overeind". „Welk
belang zouden werkgevers
hebben, ze zijn van enig mo
ment af die vrouwen toch ge
durende zestien weken kwijt",
aldus Jorritsma. Bovendien
vond zij dat vrouwen zelf goed
kunnen inschatten of ze langer
willen doorwerken.
D66-kamerlid Schimmel op
perde het idee om vrouwen
die een meerling ter wereld
brengen recht te geven op nog
eens vier weken extra verlof,
zoals ook het geval is in de
Bondsrepubliek, Frankrijk en
Luxemburg. Ter Veld zag
daartoe vooralsnog geen door
slaggevende argumenten. Ook
pleitte D66 voor een kraam
verlof (ouderschapsverlof)
voor partners van vijf dagen
der Laan, die gastdocent was
bij het project: „De vraag:
'Heeft hij aan jouw billen geze
ten?', is te suggestief. Onder
zoek wijst uit dat vooral jonge
kinderen goed aanvoelen wat
van hen verwacht wordt en
hun antwoord daar op afstem
men. Een aanzet als 'vertel
maar wat je hebt meegemaakt'
vergroot de kans op een waar
verhdal".
Overstuur
De werkwijze die uit het pro
ject voortvloeit en die nu lan
delijk navolging zal krijgen,
heeft zowel positieve gevolgen
voor de getuigende kinderen
als voor de zogeheten 'waar
heidsvinding'. Projectleidster
José Jans: „Tot voor kort
moest het kind in het slechtste
geval verklaringen afleggen
tegenover de rechter, de offi
cier van justitie en tegenover
hulpverleners. Dat is te veel
gevraagd. Kinderen raken
overstuur, slaan dicht of weten
niet meer wat ze moeten zeg
gen". Door het verhoor op vi
deo op te nemen, hoeven kin
deren hun verhaal nog maar
éénmaal te vertellen. Om die
reden is E. Vreeburg, direc
teur van de Landelijke Orga
nisatie Slachtofferhulp, nogal
te spreken over de nieuwe
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het plan
om de belasting op het ei
gen huis (huurwaardefor
fait) fors te verhogen had
aanvankelijk niets met het
milieubeleid te maken. De
gewenste terugdringing
van het woon-werkver-
keer werd er pas in een
later stadium als motief
bijgehaald.
Dit gaf staatssecretaris Van
Amelsvoort van Financiën gis
teren onomwonden toe tijdens
de afronding van het debat
over de verhoging van het
huurwaardeforfait van 1,3 via
1,8 naar 2,3 procent van de
waarde in bewoonde staat.
In de memorie van toelichting
op de wet schreef het kabinet
minister Kok van financiën
eind vorige week dat de ver
hoging van het huurwaarde
forfait (een bedrag dat bij het
belastbaar inkomen opgeteld
moet worden) in combinatie
met een verlaging van de
overdrachtsbelasting (de belas
ting die betaald moet worden
bij de aankoop van een huis)
huizenbezitters zal stimuleren
om dichter bij het werk te
gaan wonen. Als gevolg daar
van kan de automobiliteit af
nemen. Omdat de wegen drei
gen dicht te slibben moet de
wet zo snel mogelijk aangeno
men worden, zo was de rede
nering. Premier Lubbers zette,
overigens vergeefs, de Eerste
Kamer onder druk om de wet
er nog vóór 1 januari door te
jassen.
Deze gang van zaken stuitte
dinsdagavond en gisteren ook
in de Tweede Kamer op felle
kritiek, met name van de zijde
van de VVD-fractie. Volgens
'kamerlid De Korte gebruikte
het kabinet een drogredene
ring. Ook de fracties van
CDA, PvdA en D66 hadden
ernstige twijfels over de mi
lieu-effecten van de belasting
maatregel. Uiteindelijk zegde
staatssecretaris Van Amels
voort onder druk van de
VVD-fractie toe dat er na
ruim een jaar een onderzoek
komt waarin de eventuele ge
volgen van de wet geëva
lueerd worden.
Tijdens de voortzetting van
het debat onthulde Van
Amelsvoort (die overigens ook
tijdens het eerste kabinet Van
Agt staatssecretaris van finan
ciën was) hoe het besluit het
huurwaardeforfait te verho
gen tot stand was gekomen.
„Het plan lag al tijdens het vo
rige kabinet op tafel, maar
toen was het argument een
'meer gelijke ontwikkeling van
de woonlasten tussen de huur-
en koopsector", aldus Van
Amelsvoort. De VVD-minis-
ters in het kabinet konden het
toen echter niet over het voor
stel van de toenmalige staats
secretaris Koning eens wor
den.
Volgens Van Amelsvoort is
pas later het plan gerezen om
de hogere belastinginkomsten
(circa 250 miljoen gulden) te
gebruiken voor een verlaging
van de overdrachtsbelasting
(nu 6 procent) tot 4,75 procent
van de koopsom.
HeSNS
uinèjÜURVERSCHIL
"er^rmatorisch
Jblad
«dhii vaste
rd d, J
ie iker
n eel
gebi£)ORN Het Refor-
en bjh Dagblad (RD) zegt
ip ipcember 1991 de druk-
HaagHds 1971) bij Wegener-
tie ^Apeldoorn op en gaat
Dezer BDU.
et directeur K. Bokma
oi Reformatorisch Dag-
•pen0age ruim 50.000) zijn
in diende cultuurverschil
lijks {ener/Tijl en de finan-
de bt rec^en van °Pzeg-
•^erkma wijst op het uit-
ng g< door Wegener/Tijl
t gef zondagsblad in Am-
ma e" het plaatsen van
trtenties in de dagbla-
rder dit jaar ontston-
fricties tussen beide
omdat het RD vanuit
/ertuiging tegen sta-
laar dat punt heeft bij
ling geen rol meer ge-
JOLLEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In de Tweede-Kamerfractie van het CDA is
men niet blij met de ontboezemingen van premier Ruud Lub
bers over zijn vertrek in 1994 uit de politiek en zijn opvolging
door Elco Brinman. Kamerlid Klaas Tuinstra meent dat een
partijleider niet het recht heeft zijn opvolger aan te wijzen. „Dat
is iets wat via een eerlijke verkiezing beslist moet worden".
Zijn collega Berry Esselink sloot zich daar volmondig bij aan.
„De partij beslist, niet meneer Lubbers. Natuurlijk mag hij zijn
mening geven, maar ik zou dat in zijn plaats op dit tijdstip niet
gedaan hebben". Ook CDA-minister Van den Broek (buiten
landse zaken) noemde de uitlatingen van Lubbers „wat aan de
vroege kant".
Het CDA-kamerlid Huib Eversdijk, zojuist afgetreden als vice-
voorzitter van de fractie, reageerde heel korzelig op de vraag
wat hij vond van de door Lubbers aangewezen opvolger. „Dat
moet u Lubbers vragen". Ongeveer gelijkluidend was de reactie
van CDA-parlementariër Hans Gualthérie van Weezel. Hij
vindt dat de uitspraken van Lubbers geen bijzondere waarde
hebben voor het CDA. „Zo gebeurt er elke week wel iets bijzon
ders".
VVD-fractie voorzitter Voorhoeve meent dat premier Lubbers
zijn positie als leider van de CDA/PvdA-coalitie verzwakt heeft
door te zeggen dat dit zijn laatste kabinetsperiode is. „Lubbers is
nu een gaande man". De VVD-voorman denkt dat een politicus
die zijn vertrek heeft aangekondigd, daardoor automatisch aan
gezag inboet.
Oud-voorzitter
ARP Berghuis
overleden
DEN HAAG De oud-
voorzitter van de Anti Re
volutionaire Partij, W.P.
Berghuis, is dinsdag op 78-
jarige leeftijd in Kampen
overleden.
Berghuis was van 1956 tot 1968
voorzitter van de ARP, van
1950 tot 1952 lid van de Pro
vinciale Staten in Drenthe en
van 1952 tot 1977 burgemees
ter van Kampen. Berghuis was
voorzitter van het ARP in de
tijd dat de eerste geprekken op
gang kwamen over een sa
mengaan van de drie christe
lijke partijen KVP, ARP en
CHU. In 1978 kwam Berghuis
in het nieuws tijdens de zaak-
Aantjes. Hij bleek op de hoogte
te zijn van het verleden van
Aantjes.
fronterend". Al sinds april oe
fenen de rechercheurs zich
elke week in gespreksvaardig-
heden met kinderen en volgen
gastcolleges van hoogleraren
en advocaten, rechters en offi
cieren van justitie.
Gemak
„Kinderen zijn vaak erg onder
de indruk van hun ervaringen
en moeten daarom eerst op
hun gemak worden gesteld",
zegt prof.dr. H. Baartman,
hoogleraar preventie en hulp
verlening kindermishandeling
aan de Vrije Universiteit. „Je
moet een kind duidelijk ma
ken wie je bent en waarom je
je vragen stelt. Pas dan bestaat
de kans dat het kind het ver
haal goed vertelt".
„Bij het horen van een vol
wassene kan de rechercheur
openlijk twijfelen aan het ver
haal van de verdachte. Bij een
kind kan dat niet. Dat denkt:
'Oh, die meneer gelooft mij
niet' en zal het verhaal aan
passen aan wat de ondervrager
van hem verlangt. Twijfel aan
het verhaal van een kind moet
in een goed verhoor dus heel
subtiel worden verpakt".
Niet alleen bij twijfel moeten
vragen aan kinderen voorzich
tig gesteld worden. De Am
sterdamse advocaat mr. E. van
Milieu-actie voor kinderen
Tegen het decor van twee walvissen luisteren de 11-jarige Amerikaanse scholier Richard Teppy en de
Russische 14-jarige Inga Pek naar vragen over een Green peace-act Ie die in januari start. Greenpeace
hoopt in het project een internationaal netwerk van vier- tot vijfhonderd kinderen op te zetten, die actief
bezig zijn met het zoeken van oplossingen voor milieuproblemen in hun directe omgeving. Het project
werd gisteren gepresenteerd door vijf kinderen uit Nederland, Zweden, de Sovjet-Unie, de Verenigde
Staten en Canada aan boord van het Greenpeace-schip Sirius in de haven van IJmuiden. foto: anp
(ADVERTENTIE)
de kinderen zich sneller op
hun gemak.
„Al langer hadden we het idee
dat we bij verhoren in kennis
en ervaring te kort schoten",
zegt één van de rechercheurs.
„Het is grandioos wat je van
de training op kunt steken.
Het terugzien van je eigen fou
ten op de band werkt erg con-
Prof.dr. H. Baartman: „Een
kind zal zijn verhaal aanpassen
aan wat de ondervrager van
hem verlangt". foto: dijkstra
Op vrijdag 22 en zaterdag
23 december a.s. krijgt u 25%
korting. Dat geldt voor al onze kerst
elpees, -muziekcassettes en -CD's.
Voor wat extra sfeer met
kerst moet u daarom zeker even
langskomen.
't Wordt steeds leuker bij V&Q