Protestants beroep op kardinaal kerk wereld Kerstmis in Japan vooral relatief eest E brieven van lez Kaartenactie voor kanunnik Van der Valk Eerste conferentie over Joodse cultuur in Moskou £eidóe(Soma/t' HOE LANG MOETEIL WE NOG ALS DEDOODVOORDEL LIEFDE ZUN? GEESTELIJK LEVEN/OPINIE EeidócSowuvnt DONDERDAG 21 DECEMBER 1989 PA< 5 MAASTRICHT Onder het motto „Een kaart voor de kanunnik" is in Limburg een steunactie .op touw gezet voor kanunnik W.A. van der Valk, die vorige week ontslag nam als naaste me dewerker van bisschop Gijsen van Roer mond. Het initiatief komt van wethou der J. Hoen uit Maastricht en van onder nemer J. Maessen uit Roermond. Het actiecomité, waarin geen geestelij ken zitting hebben, roept de Limburgers op yan der Valk een kerstkaart te stu ren. De bedoeling ervan is dat de afzen ders de in ongenade gevallen kanunnik bemoedigen en tevens dat ze zijn „blijde boodschap" onderschrijven. Kortgeleden uitte Van der Valk kritiek op het beleid van bisschop Gijsen. Dat leidde uiteindelijk tot zijn verzoek hem van zijn functies als directeur van het bi- schoppelijk activiteitencentrum en als secretaris van het missiebureau van het bisdom Roermond te ontheffen. „Dit ontslag is niet terecht. De bisschop moet niet'denken dat met het vertrek van ka nunnik Van der Valk alle problemen van de baan zijn. Veel rooms-katholie- ken hebben grote moeite met het weinig liefdevolle beleid van deze bisschop," vindt Maessen. „Van der Valk heeft een' noodkreet geslaakt. Het mag niet zo zijn dat die niet gehoord wordt", zo meent Hoen. Het actiecomité is van mening dat het beleid van bisschop Gijsen de Rooms-Katholieke Kerk in Limburg leidt tot een elitekerk van uitverkorenen die menen het ware geloof in pacht te hebben. Na nog een korte slaap zullen wij voor eeuwig ontwaken, en de Dood zal er niet meer zijn, Dood, gij zult sterven. PLEIDOOI OM KATHOLIEK VETO OP OECUMENE TE SCHRAPPEN ENSCHEDE - De her vormde en gereformeer de gemeenten van En schede hebben een drin gend beroep op kardinaal Simonis gedaan om terug te komen op zijn besluit jegens de oecumene in de Enschedese woonwijk de Helmerhoek. De aartsbisschop wil per 1 ja nuari interkerkelijke vierin gen in deze Enschedese woon wijk niet langer toe staan. De Helmerhoekse pastor Bert Konter heeft om die reden kardinaal Simonis zijn ontslag aangeboden. De Oecumenische Geloofsgemeenschap Helmer hoek, aanvankelijk geschokt door deze ingrijpende beslis singen, zal in het nieuwe jaar evenwel door blijven draaien. In een brief aan hulpbisschop J. de Kok die het verbod heeft overgebracht schrijft de paro chieraad van de rooms-katho- lieke Verrijzenis-parochie „zeer verontrust" te zijn over diens bemoeienissen van hulp bisschop J. de Kok met de Oe cumenische Geloofsgemeen schap Helmerhoek. Mgr. De Kok wil zich onthouden van commentaar. „Ik wens niet via de krant met de mensen om wie het gaat te communice ren." Wel wil hij het „misver stand" uit de wereld helpen als zou hij, na zes jaar lang de vie ringen in de Helmerhoek ge doogd te hebben, nu eerst in grijpen. „We kwamen er vorig jaar achter via een artikel in het blad Missie Aktie. Vervol gens is contact gezocht met de Helmerhoek om de zaak door te praten." Dat heeft uiteinde lijk geleid tot een notitie over de ontoelaatbaarheid van de vieringen van de Oecumeni sche Geloofsgemeenschap Hèl- merhoek waarin officieel de Gereformeerde, Hervormde en Roóms-Katholieke Kerk sa menwerken. Op het ontslag van pastor Konter wenst mgr. De Kok niet in te gaan maar in een tijd van een tekort aan priesters zegt hij dat hij moei lijk blij kan zijn met deze ont wikkeling. Pastor Konter heeft laten weten niet langer als pastor beschikbaar te wil len zijn. De geloofsgemeen schap van, de Helmerhoek biedt aan heel wat mensen van verschillendekerkelijke kom-af een dak boven het hoofd. „Enkelen hebben na het ingrijpen van +'Utrecht afgehaakt", zo vertelt woord voerder Marcel van Adrichem (zelf katholiek en getrouwd met een protestantse). Of dat gezagsgetrouwen waren? „Nee. Het waren mensen die zich in de eigen kerk niet meer thuis voelden maar juist binnen de oecumene de ruimte vonden om samen hun geloof te belij den. Voor enkelen van hen hoeft het nu niet meer". Het bestuur van de Verrijzenis Parochie, waaronder de Hel merhoek valt, wijst in de brief aan kardinaal Simonis ten stelligste af als zou men in de wijk op weg zijn geweest naar een eigen kerkgemeenschap Hulpbisschop J.A. Kok. FOTO: DIJKSTRA buiten de bestaande. De ker- keraad van de Gereformeerde Kerk van Enschede meent dat het veto van hel aartsbisdom de toch al verdeelde Kerk van Christus „nog minder geloof waardig maakt dan ze toch al Het geloof dat daar ooit nog een eind aan zal komen, wordt volgens de raad wel zeer op de proef gesteld. Van daar dat hij in een brief aan kardinaal Simonis oproept tot een heroverweging van het besluit. Ook de Hervormde kerkeraad schaart zich geheel achter de Helmerhoekse oecu mene. „Wij prijzen ons geluk kig dat in deze tijd van secula risatie er mensen zijn die hun geloof en ontmoeting met de Ene God willen invullen op een wijze die recht doet aan de bijbelse opdracht: „opdat allen één zijn in het geloof". Oecumenische vieringen zijn overigens in tal van parochies en kerkelijke gemeenten in Nederland een veel voorko mende praktijk. Soms heeft er een maal per jaar een geza menlijke viering plaats, in an dere plaatsen zoals in de Rot terdamse wijk Ommoord en de Leidse Merenwijk heeft in goed overleg met alle betrok kenen een meer gestructureer de samenwerking plaats. Kerkelijke bezorgdheid over Roemenië AMERSFOORT De Raad van Kerken in Nederland is zeer bezorgd over de situatie in Roemenië. Op verzoek van onder meer de Wereldraad van Kerken zal de Raad aan minister Van den Broek vra gen de strengst mogelijke sancties tegen het land te ne men. Dit heeft secretaris ds. W.R. van der Zee woensdag na de maandelijkse vergadering ge zegd. Verder heeft de Raad in telegrammen aan patriarch lustin van Roemenië en aan metropoliet Antonie van Transsylvanië (lid van het centraal comité van de We reldraad van Kerken) zijn grote zorg kenbaar maken. Ook paus Johannes Paulus II heeft woensdag zijn grote be zorgdheid over Roemenië uit gesproken. Tiidens de algeme ne audiëntie neeft hij het ge weld tegen weerloze burgers scherp veroordeeld. Hij pleitte voor het naleven van de men senrechten en de godsdienst vrijheid in Roemenië. Kerstdienst met bisschop Tutu Bisschop Desmond Tutu, anglicaans aartsbisschop van Kaapstad hield in de St. Georgeskathe- draal in zijn woonplaats een speciale kinderdienst ter gelegenheid van advent/kerst. Bij de uitleg van de betekenis van het geboortefeest maakte de bischop gebruik van een kerststalletje. FOTO: AP „Burgemeester had Koran niet mogen aannemen" STAPHORST RPF en SGP in Staphorst zijn boos dat bur gemeester H. Janssen namens de gemeente een Koran heeft aangenomen van H.K. Mah- mood, missionaris van de isla mitische Ahmadiyya Bewe ging. Ze uitten hun kritiek gisteravond in de raadsverga dering. „Ahmadiyya", een vreedzame beweging met 300 aanhangers, wil alle burge meesters een Koran aanbie den. Veel collega's gingen wat dat betreft Janssen al voor. Mahmood liet achteraf weten nergens zo gastvrij te zijn ont vangen als in Staphorst. Raadslid H. Trompetter (RPF): „Als de burgemeester deze man nou thuis had ont vangen was het tot daar aan toe, maar wij zijn er niet mee ingenomen dat u in het ge meentehuis, namens de ge meente, de Koran heeft ont vangen. U bent zo behoorlijk- door de Staphorster porcelein- kast gewandeld en ik denk dat er heel wat porcelein ge sneuveld is". „We moeten", verdedigde burgemeester Janssen, „ook als gemeente raad, toch wat meer oog heb ben voor de totale samenle ving. En ik hoop dat de raad mij als burgemeester dit soort vrijheden niet zal onthouden". Janssen wees erop dat hij in het gesprek met de Islamieten duidelijk heeft benadrukt dat voor hem „alleen de Bijbel als richtsnoer geldt". MOSKOU Voor het eerst in de geschiedenis wordt er deze week in Moskou een Congres van Joodse Organisaties en Gemeenschappen in de Sovjetunie gehouden. Doel ervan is de oprich ting van een landelijke organisatie van de 200 plaatselijke groepen voor de Joodse cultuur, die de afgelopen jaren dankzij de glasnost in het leven zijn geroepen. Een groot deel van de 400 deelnemers uit binnen- en buitenland, onder wie rabbijn Abraham Soetendorp, woonde maandag de begrafenis van Andrej Sacharov bij. Tever geefs werd gewacht op Nat han Sharanski. De vroegere Joodse dissident, die enkele jaren geleden toe stemming kreeg vanuit de Sovjetunie naar Israël te emi greren, heeft geen visum van zijn vroegere vaderland ge kregen. Na het begroetingswoord van de Joodse schrijver A. Kono- vitsj uit de Oekraïne en een zegenbede door een Israëli sche rabbijn sprak de Neder landse ambassadeur, mr. P. Buwalda, zijn vreugde er over uit dat deze conferentie in alle openheid kan plaatsvin den. De komende dagen worden allerlei actuele zaken behan deld, zoals de vorming van re ligieuze en culturele structu ren die nodig zijn voor de in standhouding van de Joodse gemeenschap in de Sovjetu nie. Ook de strijd tegen het groeiend antisemitisme komt aan de orde. „Heel langzaam vindt er in de Sovjetunie een doorbraak naar de vrije uitoefening van de Joodse religie en de Joodse cultuur plaats," aldus Soeten dorp, die zijn aanwezigheid in Moskou verder wil gebruiken om te pleiten voor het recht op vrije emigratie van de Sov jet-joden en vooral voor het lot van de ongeveer 1000 re- fuseniks, die al jaren op een uitreisvisum wachten. „Zo lang die wet op de emigratie er niet is, zullen we er hard voor moeten strijden." Toch is er vooruitgang ge boekt. In Moskou is een „jesji- va", Talmoedschool, opge richt. Ook is er in de hoofd stad een Joods Cultureel Cen trum geopend. Er komt een Joods Historisch Museum in het gebouw naast de grote sy nagoge in het centrum van Moskou. Verder zijn er plan nen om de Talmoed in het Russisch te vertalen. Het Nederlands Israëlietisch Kerkgenootschap heeft ter ge legenheid van het 175-jarig bestaan in 1990 een bedrag van 175.000 gulden beschik baar gesteld voor Joods on derwijs in de Sovjetunie. beroepingen Nederlandse Hervormde Kerk Beroepen te 's-Gravenhage C. van der Sluis te Rozenburg: door de Ge nerale Synode tot pred. voor buiten gewone werkzaamheden ten behoe ve van het toerustingswerk van de Reformed Church te Zambia H. Gij sen, laatstelijk pred. te Voorthuizen (deelgem. Ichthuskerk), wonende te Oegstgeest. Beroepen te Amerongen (toez.) en te Minnertsga J.D.Th. Was senaar te Oudega (Wymbr.). Aange nomen naar Veenendaal N.P.J. Klei- berg te Oude Tonge. Bedanktvoor Bleiswijk J. ter Steege te Steenwijk; voor Opsterland-Noord mw.E.M. van der Weijde-Wisselaar te Elahuizen en Oudega (H.O.). Beroepen te Ede (toez.) C. van de Worp te Dussen. Beroepen te Deil en Enspijk C. van der Zwaard, kand. te Utrecht. Gereformeerde Kerken Aangenomen naar Oss (reformatori sche Paaskerkgemeente) drs.J. van den Berg, zend. pred. te Sao Paulo (Braz.). Benoemd tot pastoraal assis tent te Elim (Dr.) (part-time) A.J. Fraanje, l.l. pastoraal assistent te Middelstum-Kantens, wonende te Elim, die deze benoeming heeft aan genomen. Beroepbaarstelling drs.E. Bijl, Lange Hilleweg 320, 3073 BZ Rotterdam; drs.G.P.E. van Helden, Jupiterstraat 59, 8022 RJ Zwolle; drs.K.R. Tinga, Larixhof 3, 6581 NE Malden. Gereformeerd* Kerken vrijgemaakt Beroepen te Hoogvliet-Spijkenisse J.W. van der Jagt te Emmeloord. Be roepen te Enschede-Oost J.T. Oldenhuis te Helpman. Evangelisch Lutherse Kerk Aangenomen naar Zwolle H.G.Th. Günther, laatstelijk pred. van de Evangelisch Lutherische Kirche te Thüringen (DDR), wonende te Win terswijk; te Paramaribo (namens de Evang. Luth. Kerk te Suriname) mw.M.I.L. Slagtand, prop. te Amster dam, die dit beroep heeft aangeno men. Beroepbaarstelling: Mw.M.I.L. Slagtand, prop. te Amsterdam Zuid Oost. TOKYO Vier eeuwen gele den maakte Japan kennis met Kerstmis, maar sindsdien heeft de oriëntaalse geest wei nig intact gelaten van de christelijke oorsprong van het feest. Terwijl het in Europa nog grotendeels een christe lijk familiefeest onder de kerstboom is waarbij overi gens het Angelsaksische ge bruik geschenken uit te wis selen oprukt is Kerstavond voor Japanners de gelegen heid bij uitstek om een nieu we relatie te beginnen of een bestaande te verdiepen. De hotels zitten vol met pa ren, die ruim 600 gulden per persoon over hebben voor een diner-dansant en aansluitende overnachting. Cruisevaartui gen zijn al maanden van tevo ren volgeboekt voor een nachtelijk tochtje in de baai van Tokyo. Het loopt storm bij de meer dan 130 uitvoerin gen die met Kerstmis worden gegeven van Beethovens Ne gende, de Japanse tegenhan ger van Haendels Messias-uit- voering in vanouds christelij ke samenlevingen. Omdat maar ruim twee pro cent van de bevolking chris ten is (met name protestanten en katholieken) heeft Japan het Kerstfeest gemakkelijk een geheel eigen vorm en in houd gegeven, zoals dat met tal van andere geimporteerde gebruiken is gebeurd. Midden zestiende eeuw kwam Japan voor het eerst in aanra king met het christelijke Kerstfeest, dat overigens ook in Japan nog diepere, „hei dense" wortels heeft dan de geboorte van Jezus van Naza reth. Wat dat betreft is het er weinig anders dan in onze streken met de komst van Willibrord en Bonifatius. In de jaren dertig van deze eeuw begon de Japanse mid denstand brood te zien in Kerstmis. Voor die tijd ston den de materiele geneugten op de achtergrond en werd in de Japanse gezinnen alleen een Kerstcake aangesneden. Met de ontwikkeling van het feest tot een amoureuze jaar markt heeft de term „onver kochte Kerstcake" de beteke nis van muurbloempje gekre gen. Omdat veel bedrijven ertoe overgingen eindejaarsuitke ringen te verstrekken aan hun werknemers, groeide het Kerstfeest uit tot een geschen ken- en eetfestijn in de Ame rikaanse traditie, zoals in Ja pan ook andere typisch Ame rikaanse feesten als Valen tijnsdag en Halloween in ere worden gehouden. De warenhuisketen Matsuya gaf negen jaar geleden met een geraffineerde adverten tiecampagne de aanzet tot de transformatie van Kerstmis tot de nationale „begin-een- relatiedag". Het is de omzet van de middenstand alleen maar ten goede gekomen. De Japanse warenhuizen maken in december een kwart van hun jaaromzet. Dat heeft ook te maken met de „oseibo", het aloude Japanse gebruik om zakenrelaties aan het einde van het jaar met geschenken gunstig te stemmen. Dit jaar worden door Matsuya en an dere warenhuizen voor het eerst ook speciale Kerstmark ten gehouden, zoals die sinds jaar en dag in Rothenburg en andere Westduitse steden worden gehouden. De meeste warenhuizen wil len Kerstmis en oseibo mede met het oog op de kassa ge scheiden houden. „Kerstca deaus zijn heel anders dan oseibo-geschenken," meent Masaki Oka, verkoopsstrateeg van Matsuya. „Oseibo-ge schenken geef je uit een zake lijke verplichting. Daarbij denk je altijd aan de prijs, die je voor een geschenk voor een bepaalde relatie over hebt. Maar Kerstcadeaus koop je, omdat je iemand met wie je een persoonlijke relatie hebt gelukkig wilt maken," betoogt hij. De campagne om van Kerst mis een intiem familie- en re latiefeest te maken is vooral onder jongeren. De rest van het jaar hebben ze in de Ja panse prestatiemaatschappij weinig tijd om contacten te leggen in de persoonlijke sfeer, aangeslagen. Uit een onderzoek van eeh mannen blad bleek dat 38 procent van de ondervraagde jonge vrou wen op speciale Kerstavond festiviteiten een nieuwe rela tie wil aanknopen of een be staande uitbouwen. DAVID THURBER (AP) Langer verlof bij bevallin tyl ONS land loopt niet voorop waar het gaat om regj in voor zwangerschapsverlof. In de meeste landen om on 4 duurt het verlof voor zwangerschap en bevalling v'0e weken of langer. Dit was voor het kabinet reden om V1* stellen de huidige duur van twaalf tot veertien wekenj? lengen. Maar de Tweede Kamer heeft zich uitgesprok^ een verlofperiode van zestien weken en daar is veel i jt zeggen. L/; \V( De praktijk leert dat veel vrouwen aan twaalf wekeir^ - zes weken voor en zes weken na de bevalling - ni,0{ doende hebben om te herstellen en zich weer beschik kunnen stellen voor de arbeid buitenshuis. Zij doen d beroep op de ziektewet. Het zal daarom met de extraf" bij verlenging van het bevallingsverlof wel meevallei HET kabinet heeft trouwens nog een reden zich ma meer te verzetten tegen uitbreiding van het verlof tot] weken. Buiten deze verlofregeling hebben werkendi ders in Nederland niet de aanvullende rechten die Westeuropese landen wel bestaan. Zo ontbreekt hier gelijkheid van geheel of gedeeltelijk betaald ouderschj lof die de ouders de kans biedt in te spelen op de gezinssituatie en een bevredigende regeling te treffen werk en de zorg voor het kind te combineren. Oi mogelijkheid ontbreekt haken veel moeders op de markt af. STAATSSECRETARIS Ter Veld van sociale zaken i val van uitbreiding van het verlof tot zestien wekej stander van de verdeling 4 - 12, dat wil zeggen vierta vóór de bevalling, twaalf weken erna. Uiteraard vrouwen de vrijheid krijgen voor zichzelf uit te makl lang zij voor de vermoedelijke bevallingsdatum willei werken. Onlangs is er van medische zijde op gewezen i niet verstandig is te lang te blijven doorwerken. Zei zware beroepen moeten vrouwen gelegenheid krijge: te stoppen. De overeengekomen verlenging biedt hui toe betere kansen. Maar de zwangerschapswetgeving L_ mee nog niet voltooid. p scl >ff ;Jel Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor inge; stukken te bekorten. Hereniging De roep om hereniging van de beide Duitslanden wordt met name in de DDR steeds ster ker. Nu kan men zich wat dat betreft op het standpunt stel len dat het niet nodig is be vreesd te zijn voor een ople ving van een gevaarlijk natio nalisme omdat er sinds de ja ren veertig wel het een en an der veranderd is. Voor wat de BRD betreft is dat ook zo. Maar de DDR is een ander verhaal. Hier is het nazisme naadloos overgegaan in een niet minder onderdrukkend stalinisme. De DDR heeft haar inwoners politiek bevroren en daarom moet worden gevreesd dat het fascisme hier onder be paalde delen van de bevolking (de mensen van boven de zes tig vermoed ik) tamelijk onge rept bewaard is gebleven. En gelet ook op het feit dat de be volking in de DDR materieel zeer kort is gehouden moet worden gevreesd dat veel mensen gemakkelijk achter ie mand aan zouden hobbelen wanneer die koeien met gou den horens belooft. Gouden horens, die met de reisjes naar het Westen nu zichtbaar en tastbaar, maar nog niet bereik baar zijn geworden. Wie meent dat de BRD wat betreft het fascisme ook niet geheel zuiver is heeft gelijk, maar het is een verworven heid van de Bondsrepubliek dat fascisten in dit land al heel snel opvallen. Ze contrasteren er sterk met de 'gewone' bur gers en zien er dan behalve stuitend ook veelal banaal en lachwekkend uit. Deze con trastwerking zou in de DDR wel eens kunnen ontbreken. Kortom: waakzaamheid blijft op het moment ten zeerste ge boden en het is een grote fout om al meteen tot grote militai re bezuinigingen over te gaan. P.H. Brands, DEN HAAG. Dubbele wereld Aids heeft in Nederland tot nu toe zo'n duizend mensen het leven gekost. Veel geld wordt terecht gestoken in een gedegen voorlichtingsbeleid. Roken kost naar schatting per jaar in Nederland aan 18.000 mensen het leven. Deze slacht offers gaan te gronde aan hart en vaatziekten, longkanker en ander longziekten. Een gron dige aanpak van deze ramp van de eerste orde ontbreekt volledig. We leven in een vreemde, dubbele wereld. P. Hofstra, LEIDSCHENDAM. ïls Zwartepiet In onze krant van vrifuc ik op pag. 3 als besluitkal artikel over de tentooran 'Wit over Zwart' in lksi m negatieve beelden ovP"^ ten Dan sla ik het' h en zie onderaan op pSeri grote letters: „Zwarte^k Schengen in handen Wie die kop heeft v« moet nodig eens naar dam gaan om bovena lit tentoonstelling te k(e Liefst te voet en met L hoofd! H.S.M. Verheij, DEN HAAG. fa" npa Vuilverbranding var itie Gezien het gebrek aaieldi bij de burgerbevolking gc het vermoeden dat d^ent mensen in de direct*? ij ving van Ypenburg (Vjef, Nootdorp, Leidscgd- Delft, Zoetermeer) onien de beseffen wat het k kenen als de grote rec brandingsinstallatie bi^g] burg wordt geplaatst. je van het extra zware ,p v dat het aan- en afrijde|js vuilwagens zal oplevorz het grootste nadeel 4 v; vervuiling die de instan j de zware vrachtwagen^ veroorzaken. Zoals in ,n p vermeld, kunnen huej een straal van 2 a 3 kmjn onder omstandighed kilo vuil per maand dak verwachten! He£N{ helemaal niet duidelii-rj-r mee onze lucht, tuine *- ken besmeurd zullen Onaangename verr-®- *- zijn heel goed mogeli 1 aan de door dioxine 013 de koeien afgelopen i Maasland. Het lijkt daDll taal onverantwoord d, brandingsinstallatie bouwen midden in eei dichtst bevolkte gebiPOI Nederland. Uit een b'h I onze krant begrijp ifcen gemeenten Den Haagss den vóór de locatie V^pe zullen stemmen. Dezer BI ten, die samen al ei dir menmeerderheid oi Bel zijn zó ver van Ypeneage wijderd dat ze van de'en( branding nauwelijks 5ene len merken. Als de bUed« ming op 21 december kma lijk door stemming gi dc zal worden, is dit get zor cratisch besluit maen overmacht. irten J.J. van Rossum, rder VOORBURG. fric omd Zolang er geen medicijn is, blijft aids als een zwaard vï Damocles boven de liefde hangen. Daarom mogen we niet rusten voor we de race tegt aids gewonnen hebben. En dat kost tijd. Maar ook geld. Hoe eerder hoe AIDS FONDS: GIRO 895 beter. Nu dus. is»o

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2