[k voel me de forens
an de jaren negentig'
Zoor en carillon in
blij samengaan
Vonk houdt slag om de arm
Saxofoonkwartet
speelt te veel
door het midden
Interessant tromboneconcert van Musiea
Ceidce Commit
erste expositie Van Gogh-jaar in januari
Veronique streeft
Nederland 3 voorbij
De la Fontaine Verwey overleden
TfT TP FRERIKS PRESENTEERT 'LOPEND VUUR'
^NST/RTV
WOENSDAG 20 DECEMBER 1989 PAGINA 15
STERDAM Als eerste
lement in het herden-
(sjaar van de honderdste
[dag van Vincent van
h begint op 8 januari in de
rie van de Verenigde
trbank aan de Singel in de
[dstad een tentoonstelling
affiches die bekende
jtenaars voor deze gele-
ïeid hebben ontworpen,
«positie heet „Hommage aan
ent van Gogh" en is daar tot
et 9 februari te zien. Tot de 20
tenaars die volgens een be-
making van de Stichting Vin
cent van Gogh „geheel belange
loos" hun medewerking verleen
den behoren: Enzo Cucchi, Jan Fa-
bre, Luciano Fabro, Ellsworth Kel
ly, Richard Long, Roy Lichten-
stein, Robert Mangold, Mario Merz,
Arnulf Rainer, Antoni Tapies en
Lawrence Weiner. Dit zijn heden
daagse kunstenaars die bij hun ont
wikkeling veel aan Van Gogh te
danken hebben gehad, aldus direc
teur F. Becht van de stichting.
De Verenigde Spaarbank behoort
samen met Douwe Egberts, Heine-
ken en de KLM tot de hoofdspon
sors van de activiteiten in het Van
Gogh-jaar. Zij dekken een kwart
van de uitgaven. Het gehele budget
voor onder meer twee overzichts
tentoonstellingen in het Rijksmu
seum Vincent van Gogh en het
Rijksmuseum Kröller-Müller be
draagt 25 miljoen gulden. In de be
groting wordt uitgegaan van
800.000 bezoekers die voor een be
zoek aan één van beide exposities
20 gulden betalen en voor beide ex
posities samen 35 gulden. De en
treegelden moeten voor het groot
ste deel van de inkomsten zorgen.
Het ministerie van cultuur (WVC)
heeft een subsidie van vier miljoen
gulden toegezegd. De stichting
denkt verder het nodige aan in
komsten te verwerven door de ver
hoop van catalogi en affiches.
HILVERSUM De commerciële zender Veroni-
Nederland 3, de minst bekeken reguliere zender.
Nederland 3 trekt momenteel zeven procent van
de kijkers, Veronique bijna tien procent. Directeur
Lex Harding van Veronique maakte deze cijfers
van bureau Interview, gebaseerd op kijk- en luiste
ronderzoek van de NOS, gisteren bekend. De toe
name van het aantal kijkers is volgens Harding te
danken aan de zogeheten horizontale programme
ring (programma's elke dag op vaste tijden) en de
actie „Zet 'm op 4". Harding maakte verder be
kend dat in het programmabudget voor 1990 (170
miljoen) een bedrag van tussen de 10 en 15 miljoen
gulden extra is uitgetrokken voor Nederlandstalige
amusementsprogramma's.
AMSTERDAM Prof.
mr. Herman de la Fontai
ne Verwey is zondag in
Amsterdam na een korte
ziekte op 86-jarige leeftijd
overleden.
Opgeleid als jurist werd hij
conservator, bibliothecaris en
de eerste hoogleraar in de we
tenschap van de geschiedenis
van het boek en de bibliogra
fie in ons land. Dit heeft de
Universiteitsbibliotheek van
Amsterdam dinsdag meege
deeld.
Prof. De la Fontaine Verwey
was als student redacteur van
Propria Cures met onder meer
Ter Braak, Slauerhoff en Bin
nendijk. De historicus prof.
Romein haalde hem over bi
bliothecaris te worden, in wel
ke functie hij de collectie van
de Amsterdamse universiteits
bibliotheek belangrijk kon uit
breiden. Hij publiceerde tal
van studies over de geschiede
nis van het boek. In 1954 werd
hij hoogleraar, wat hij bleef tot
hij in 1974 met pensioen
moest.
De veelzijdige deskundige
werd geëerd met onder meer
de Gouden Ganzeveer van de
uitgeversbond en de Laurens
Jansz. Costerprijs voor zijn bij
dragen, waarmee hij de weten
schap van het boek en het an
tiquariaat heeft verrijkt. Prof.
De la Fontaine Verwey is tot
vlak voor hij ziek werd, actief
gebleven. Voor het komende
nummer van het tijdschrift De
Boekenwereld schreef hij nog
een artikel over de Amster
damse universiteitsbibliotheek
in oorlogstijd, waarmee dan de
reeks „Herinneringen van een
bibliothecaris" van zijn hand is
afgesloten.
E f/ERSUM „Een
'eling tussen een
vachter en een bo-
i I ïeester, die probeert
1/ een kwinkslag zijn
V kracht bij te zetten":
i zijn niet altijd even
voor Philip Freriks,
iwoordig een van de
lepaardjes van Ne-
eeft nd 3. Hij presenteert
samen met Leonie
in 'Lopend vuur', het
es... lijkse mediapro-
ma van de NOS.
tis.
levert dat kwalificaties
de net geciteerde (van
i Cornelisse, recensent
NRC/Handelsblad). Hoe
iFreriks daartegen aan?
lat is wel leuk hè. Met
rwinkslag kracht bijzet-
aar vind ik me wel in.
veldwachter, boven-
x - daar begrijp ik niks
c ben niet iemand die zo
jelijk moet krijgen, daar
niet op uit. Maar ik kan
egen kritiek hoor, kriti-
tukjes in de krant, dat
ik aardig, als ze maar
[eschreven zijn."
jat betreft heeft Freriks
[van spreken. Hij is al
p jaar doende in de
lende journalistiek,
an ongeveer twintig jaar
Frankrijk, waar hij
(in Parijs), als corres-
Kt van eerst vele jaren
jrool, de laatste jaren De
irant. Zeer actief is hij
3ien: hij is (even afge-
an de hoeveelheid tek-
ïie tegenwoordig door
bondenten in4 Duitsland
I Oostblok worden afge-
bn) een van de produk-
correspondenten in de
|- E (andse krantewereld,
aast heeft hij in brede
faam en waardering
rven als televisiegezicht,
correspondent van het
jurnaal, werkte mee aan
-televisierubrieken als
nj- jhe Kringen en Achter
7J jeuws. „Daar kwam op
geven moment een eind
de manier waarop wil
Philip Freriks: „Kijkcijfers interesseren me niet".
105
ik liever niet ingaan (Freriks
verwijst met zijn stilzwijgen
naar de roerige periode bij de
VARA, waarin de ene paleis
revolutie de andere opvolgde -
RdC). Maar ik vipd het altijd
leuk om iets in ploegverband
te doen. Als correspondent zit
je toch maar alleen in zo'n
land, je spreekt een stukkie in
voor de krant, je doet een re
portage voor het Journaal, al
lemaal solowerk".
Oude ambitie
'Lopend vuur' is een heel an
der verhaal, legt Freriks uit.
„Daar zit ik god zij gedankt
niet meer in m'n eentje. Het
was een ouwe ambitie: een
lekker programma maken dat
ergens over gaat, met een leu
ke ploeg mensen. We hebben
een heel jong team, ik ben zelf
verreweg de oudste, allemaal
lui van rond de dertig, en die,
hebben een nieuwe blik, die
zijn kritisch, fris. Hele slimme
en goeie mensen, van een
nieuwe generatie. Die sfeer,
die heb ik gemist".
Het programma had in de
ogen van veel critici een wat
matte start. „Dat is waar, von
den we zelf ook. Maar het was
moeilijk, het kwam een beetje
uit de lucht vallen". Hoe kan
dat nou, bij de televisie weet je
toch al maanden tevoren wat
het nieuwe seizoen gaat bren
gen? „Jawel, maar 'Lopend
vuur' werd geteisterd door
veel onzekerheid. We kregen,
FOTO: DIJKSTRA
om maar wat te noemen, pas
een week voor de eerste uit
zending een vaste eindredac
teur (Theo Uittenbogaard -
RdC)".
„Maar, wat ik zeg: we hebben
een goeie ploeg. We kunnen
nu rustig bouwen, steeds leren
van de fouten die we maken.
Toen we begonnen zei ik: bin-
AVRO, dat destijds roemloos
sneuvelde omdat niemand erin
te kijk wilde worden gezet, al
werd het gepresenteerd door
een coryfee als Mies Bouw
man. „Nee hoor, merken we
nog niks van. Daarbij komt,
we willen het ook helemaal
niet alleen maar over Hilver
sum hebben, er is op mediage-
bied nog veel meer te doen".
Hoe zit het met Freriks' cor
respondentschap voor Jour
naal en krant? Valt dat te
combineren met het wekelijks
mediamagazine? „Daar hebben
we natuurlijk goeie afspraken
over gemaakt. Inderdaad valt
er een wekelijks gat in mijn
beschikbaarheid in Parijs.
Maar Frankrijk staat momen
teel bepaald niet in het brand
punt van het wereldnieuws, er
gebeurt niet echt veel. Maar
als er wel iets gebeurt, een ca
lamiteit, dan blijf ik daar. Drie
keer per seizoen mag dat, heb
ben we afgesproken, en het is
nu nog niet nodig geweest. In
zo'n geval doet Leonie de pre
sentatie alleen."
Hoe is de samenwerking? Ma
ken jullie afspraken over wie
welke vraag stelt aan wie?
„Jawel, natuurlijk, je praat dat
van tevoren door. Maar in de
uitzending kan het toch wel
weer anders lopen, zo'n ge
sprek is nooit helemaal te
voorspellen, en dat is juist het
leuke. Maar Leonie en ik, dat
gaat steeds beter, we hebben
een heel gelukkig huwelijk
(Freriks grijnst ironisch, wel
licht in de hoop dat we meteen
Privé bellen). We durven el
kaar nu ook te interrumperen,
niet op een vervelende manier
maar op een leuke. Vinden we
zelf. We hebben een soort ont
spanning ontwikkeld."
maanden zou duren. En nu? Ik Lezen
ben niet ontevreden, ik denk
dat Leonie gelijk gekregen
heeft. We krijgen goeie reac
ties in het circuit, we kunnen
het ergens over hebben, men
sen komen graag als we ze
vragen."
Geen amusement
De kijkcijfers? Freriks, licht
geprikkeld: „Heb ik niks mee
te maken, we maken toch
geen amusementsprogramma?
Sonja zei bij ons dat zij een
show maakte met informatie,
nou, wij maken alléén maar
informatie. Dat daar geen
groot publiek voor is, dat weet
je van tevoren. Maar elke hon
derdduizend kijkers, dat is
toch twee leuke stadions vol,
dus waar heb je het dan over?
Voor die mensen mag er toch
ook televisie zijn?"
Zijn de makers van 'Lopend
vuur' bang voor afwerende re
acties bij concurrerende zui
len? We herinneren Freriks
aan het fiasco van het media-
programma 'Netwerk' van de
Hoe houdt Freriks de het Ne
derlandse medialandschap in
de gaten vanuit Parijs? „Geen
probleem. Ik lees de kranten
en de bladen. Als je dat goed
doet, en dat doe ik, ben je re
delijk op de hoogte. Ik kan
zelfs hier in Hilversum nog
wel 's iemand verrassen met
een stukje wetenschap. Hoe
weet je dat, roepen ze dan.
Nou gewoon, uit de krant."
Kost het niet ontzettend veel
energie, dat heen-en-weer-ge-
trek tussen Parijs en het Gooi?
„Ach, dat valt wel mee, ik doe
het al zo lang." Maar nu moet
het echt elke week. „Klopt. Ik
voel me de forens van de jaren
negentig. Maar ik wil niet an
ders. Veel verschillende din
gen doen, ik weet niks leu
kers. Het is nu natuurlijk wel
zo: even moe zijn, dat kan niet
meer, ik kan niet zomaar af
haken, er is geen ontsnappen.
Maar voorlopig poetsen de
voordelen van dit werk alle
nadelen nog geheel uit".
RENÉ DE COCQ
>"0 25 jaar" door het Phil-
U Isch Koor Hagacantare on-
1 I ing van René Verhoeff. Grote
i>«n Haag. Herhaling van-
gisteravond in de vol-
Kerk muisstil op het
it dat Heieen van der
loog boven in de toren
okken in beweging zet-
r de speelse inleiding
n door Jaap Geraedts
ven werk voor koor,
QC en carillon. Geraedts
leerde „Een nieuw Im-
QC voor Hagacantare als
y D jke en sfeervolle bijdra-
de viering van 25 jaar
95 lni Grote Kerk. Op de
e van maandagavond
Q C -ongewild- de storm-
'ond de torenspits een
QC5. gisteravond stelde de
y J aica het publiek in staat
ware naast' Heieen van
95®* te zitten- Dankzij di-
René Verhoeff klopte
^^rftandsspel" perfect, het
was een blij samengaan met
een reeks van kerstliederen
als inzet. Geraedts mocht van
de talrijke aanwezigen een be
wonderend applaus in ont
vangst nemen, hij leverde een
geslaagde bijdrage.
Minder spectaculair maar ze
ker niet minder sfeerrijk was
de tweede première op deze
avond, een in opdracht van
Hagacantare door Aart de
Kort gecomponeerd kerstlied,
„Maria door een doornwoud
trad". Even teder als indrin
gend.
De derde Haagse componist op.
het overvolle programma was
de in 1977 overleden Monni
kendam. Verhoeff koos van
hem het succesvolle „Christ
mas Cycle". Een belangrijke
plaats op het programma was
ingeruimd voor violist Theo
Olof (65) die bewees nog altijd
een musicus van groot formaat
te zijn in composities van Bach
en Vivaldi. Zijn aandeel bete
kende een nieuw element in
de Kerstzang en gezien de re
actie van het publiek zal het
zeker niet de laatste maal ge
weest zijn. Het concert diende
als omlijsting van het Kerst
evangelie, gelezen door burge
meester Havermans.
In die sfeer pasten uitvoerin
gen van de eerste cantate uit
het Weihnachtsoratorium van
Bach -een hoorbaar niet-alle-
daagse materie voor het koor-
„Vom Himmel hoch" van
Mendelssohn en enkele kerst
liederen. René Verhoeff, die
ieder jaar opnieuw kans ziet
deze programma's even afwis
selend als boeiend te maken,
had naast Theo Olof nog een.
keur van musici om zich heen
verzameld: Leiden Sinfonietta,
de vocalisten Ellen Schuring,
Fiona van Uffelen, Marten
Smeding en Pierre Mak, de or
ganist Folkert Grondsma en
het Noordhollands Kopersex
tet. Zij allen droegen bij tot
een prachtige avond.
ADRIAAN HAGER
Nijhoffprijs voor
Van Dooren en Szondi
AMSTERDAM De Martinus
Nijhoffprijs 1990 voor vertaal
kunde is toegekend aan Frans
van Dooren en Bela Szondi.
De prijs van het Prins Bern-
hard Fonds bestaat uit een be
drag van 15.000 gulden. Van
Dooren krijgt de prijs voor zijn
vertaling van klassieke Itali
aanse literatuur van Petrarca,
Boccaccio en Dante. Van Dan
te vertaalde hij de Divina
Commedia en Vita Nuova. De
Hongaar Szondi krijgt de prijs
voor zijn vertalingen van Ne
derlandse literatuur in het
Hongaars.
Hans Vonk: slag om de arm.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Meest op
vallend aan de brief van
Hans Vonk aan de leden
van het Residentie Orkest
is dat de chef-dirigent zélf
een datum noemt tot waar
hij in ieder geval met het
orkest wil samenwerken.
„Ik spreek het vertrouwen uit
dat wij erin slagen elkaar te
vinden op een positieve basis
die het mogelijk maakt om, in
ieder geval tot juli 1992, wan
neer mijn contract afloopt,
profesioneel samen verder te
werken en met elkaar muziek
te maken", aldus Vonk tot de
orkestleden. De grillige chef
dirigent lijkt daarmee een slag
om de arm te willen houden
voor de periode na 1992. Vol
gens woordvoerder W. Bennis
van het bestuur komt een mo
gelijk verlenging van het con
tract van Vonk rond septem
ber ter sprake. Hetgeen bete
kent dat de prestaties en het
gedrag van Vonk vooral het
komende half jaar cruciaal
zijn, als hij tenminste ook na
1992 bij het orkest wil blijven.
Het bestuur heeft geen enkele
intentie Vonk weg te willen
sturen, aldus Bennis, maar
vindt het opvallend dat de di
rigent zelf met de datum juli
1992 komt.
In zijn brief aan de orkestle
den verwijst Vonk naar het op
29 november in deze krant
met hem gevoerde interview,
waarin hij zei zich tot zijn uit
latingen in de pers over or
kestdirecteur Van der Meer
geprovoceerd te voelen. Vol
gens de chef-dirigent was er
vertrouwelijke informatie uit
een vergadering met Van der
Meer, bestuursleden Bennis en
Van Wolfferen en hemzelf
naar de pers rgelekt", hetgeen
hem in een woede-uitbarsting
tegenover een journalist tot
zijn gewraakte uitlatingen
over Van der Meer had ge-*
bracht. Vonk had de wijze
waarop Van der Meer zijn
functie uitoefende „armzalig"
genoemd. In de nu gepubli
ceerde brief herhaalt Vonk
spijt te hebben van zijn uitla
tingen. De problemen met Van
der Meer wijt hij aan „onvere
nigbaarheid van karakters".
„Dat neemt niet weg dat ik
groot respect heb voor het vele
dat Van der Meer voor het Re
sidentie Orkest heeft gedaan",
aldus Vonk.
Van der Meer liet begin deze
maand naar aanleiding van
Vonks uitlatingen weten niet
langer zijn functie als direc
teur te willen voortzetten. In
tegenstelling tot eerdere be
richten zal hij na 1 maart, als
hij zijn ontslag neemt, niet
verbonden blijven aan het or
kest voor sponsor-activiteiten.
Zijn salaris zal hem worden
doorbetaald tot zijn oorspron
kelijke pensioendatum.
Voor artistiek directeur Theo
Muller is er nog hoop. Muller,
wiens contacten met het or
kest verre van optimaal verlo
pen, zou deze maand met pro
gramma-voorstellen moeten
komen, waarop het bestuur
een beslissing zou nemen over
zijn toekomst. Die programma-
voorstellen zijn er echter nog
niet. Het bestuur heeft beslo
ten Muller nog wat respijt te
geven, tot januari.
De brief van Vonk aan het or
kest is gisteren nog niet uit
voerig door de orkestleden be
sproken. Dat gebeurt op 6 ja
nuari. Het bestuur heeft een
dringend beroep gedaan op het
orkest de door Vonk gescha
pen mogelijkheid om de pro
blemen op te lossen, aan te
grijpen. Het bestuur streeft er
naar dat de relatie tussen or
kest en Vonk voor 1 maart in
zijn geheel zal hersteld.
KOOS VAN WEES
Oudjaar
Het duurt nog
even, maar Youp
van 't Hek bracht
De Kleine Kome
die in Amster
dam, het theater
dat hij van de on
dergang redde,
gisteren al even
in oudejaarsa
vond-stemming.
Van 't Hek bracht
er zijn oudejaars
conference, die
op 31 december
op Nederland 1
op de televisie
wordt uitgezon
den, tot een
kwartier voor
middernacht.
Het Amsterdams saxofoonkwartet
en drie slagwerkers spelen 'Ameri
ca'. Arrangementen: Henk Huizinga.
Gezien op 19 december in de Leidse
Schouwburg.
De Leidse Schouwburg doet
veel aan muziek. Niet alleen
aan opera, die tenslotte in het
theater thuishoort, maar ook
aan het steeds meer om zich
heen grijpende verschijnsel
van de theaterconcerten. In de
Leidse Chansonweek gebeurt
dat een week lang op hoog ni
veau, Astor Piazolla evenaart
dat peil met zijn tango nueva,
en popgroepen die zichzelf se
rieus nemen (Frank Boeijen,
Het goede doel) zijn steeds va
ker in het theater te zien.
Gisteren speelde het Amster
dams saxofoonkwartet met
drie slagwerkers er 'America',
een in potentie aantrekkelijk
theaterprogramma. Voor de
pauze The Portorican Suite
van Henk Huizinga, erna
diens arrangement van Leo
nard Bernsteins West Side
Story.
Huizinga's suite maakte wei
nig los in de zaal, ondanks de
populariteit van Latijns-Ame
rikaanse muziek. De uitvoe
ring van de lastige muziek
bleef vrij vlak en was ritmisch
soms niet helemaal scherp,
wat ertoe bijdroeg dat de
swing er niet inkwam. Het ge
bruik van electronische ondin
gen, een soort mondsynthesi-
zers, smoorde het stuk defini
tief.
Ook in de West Side Story
kwamen de ernstige conserva-
toriumhoofden maar moeilijk
los van de bladmuziek. De mu
ziek staat natuurlijk garant
voor vuurwerk, maar het bleef
gisteren bescheiden. In Ber
nsteins muziek moet gevoch-
ten, bemind en gestorven wor
den door onverantwoordelijke
jonge honden, maar daar was
geen sprake van. Knap was
het zeker, maar erg introvert.
Zeker altsaxofonist Rob Hau-
ser, die aan de wieg stond van
muziektheatergroep Hauser
Orkater, zou zich dat niet
moeten laten gebeuren. Dat de
vlam niet in de pan sloeg, be
tekende niet dat het publiek
het spel niet waardeerde.
DICK VAN TEYLINGEN
Het orkeet Muaica o.l.v. Ernet van
Thiel m.m.v. Arthur Moore, trombo
ne speelt werken van Beethoven,
Grendahl en Schumann, Schön-
bergzaal Koninklijk Conservatorium,
gisteren.
Het is misschien een beetje
overmoedig om als amateuror
kest twee stukken van het IJ
zeren Repertoire te spelen op
één avond. Velen kennen die
werken namelijk al in talloze
goede uitvoeringen zodat de
amateurs er wel heel veel aan
moeten doen om hun concert
bijzonder te maken en niet te
gen te laten vallen.
Toch had het amateurgezel
schap Musiea het aangedurfd
om gisteravond in de Schön-
bergzaal van het Conservatori
um niet alleen Beethovens
ouverture Leonore 3, maar
ook de bekende Frtlhlings-
symfonie van Schumann te
spelen. Het was opvallend hoe
goed Musica's nieuwe dirigent
Ernst van Thiel, die momen
teel ook werkzaam is als twee
de dirigent van het Brabants
Orkest, met de musici uit de
voeten kon. Door zijn gedre
ven leiding en zeer preciese
aanwijzingen zorgde hij ervoor
dat de uitschieters, die bij een
amateurorkest haast onvermij
delijk lijken te zijn, beperkt
bleven tot een paar haperin
gen bij enkele inzetten. Boven
dien viel de bij dit soort gezel
schappen gebruikelijke onzui
verheid gisteravond erg mee.
Musiea zette vooral het tweede
deel van Schumanns symfonie
overtuigend neer, het goed ge
kozen tempo werd in dit Larg
hetto gecombineerd met een
volle orkestklank.
Tussen beide „klassiekers" in,
klonk het volgens het pro
grammablad in Nederland nog
nooit eerder uitgevoerde trom
boneconcert uit 1924 van Lau-
ny Grendahl, een Deense com
ponist, die naast zijn activitei
ten als dirigent van het Deen
se radio-orkest ook veel or
kestwerken geschreven heeft.
Zijn tromboneconcert is een
concatenatie van stukjes
Bloch, Nielsen en zelfs Grieg,
die samen een vrij romantisch
aandoende stijl-mélange vor
men. Een tromboneconcert is
überhaupt interessant om te
horen omdat zo'n zetting ta
melijk ongebruikelijk is, maar
de warme, zuivere klank van
de trombone van de Ameri
kaan Arthur Moore, al sinds
jaren trombonist bij het Resi
dentie-Orkest, gaf dit concert
een extra muzikaal tintje.
ARTHUR VAN DER DRIFT
