Geen boodschap aan kerkasiel
£cicLcSoivuxii<
kerk
wereld
Het einde van de ideologie
brieven van lez
EcidócSomont
II
BALKE DEFINITIEF DOOR GRONINGEN AFGEWEZEN
Joods congres
in Moskou
boekwijzer
Bijbels Museum: van bedevaartsoord
tot museum zonder zendingsdrang
MmUillil.Nil
Opnieuw Zingeving
en religie-project
aan KU Nijmegen
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
DINSDAG 19 DECEMBER 1989 PA«-
GRONINGEN De bijzondere leerstoel voor de geschiedenis
van Reformatie en Contrareformatie aan de Rijksuniversiteit
Groningen is definitief van de baan.
De faculteitsraad van de theologische faculteit zal het college
van bestuur adviseren de instelling van deze leerstoel af te wij
zen en de door de hervormde synode voorgestelde kandidaat
dr. W. Balke niet te benoemen.
..wegens diens herhaalde betrekkingen in met Zuidafrika",
vindt het bovendien geen goede zaak dat de leerstoel en de
kandidaat geheel aan elkaar zijn gekoppeld en vraagt zich af
wat met de leerstoel precies wordt beoogd, aldus dekaan prof.
dr. J. Roldanus. De faculteitsraad heeft „met de grootst moge
lijke meerderheid" (één blanco stem) tot het negatieve advies
besloten. Twee gesprekken tussen de faculteitsraad en de her
vormde commissie voor theologisch-wetenschappelijk onder
wijs (TWO) hebben helaas niks opgeleverd, zo meldt de her
vormde synodevoorzitter ds. B. Wallet, die de gesprekken leid
de „We hebben gedaan wat we konden. We vonden het een
goede benoeming en dat vinden we nog", aldus de teleurgestel
de synodevoorzitter, die in het belang van de betrokkenen zich
van nader commentaar onthield. De Groninger faculteitsraad
wees in juni unaniem de voordracht van Balke af, omdat diens
contacten met Zuidafrika de geloofwaardigheid van de univer
siteit zouden schaden. De universiteit had een eredoctoraat
verleend aan de Zuidafrikaners ds. Frank Chikane en dr. C.F.
Beyers Naudé op bezoek gehad. De raad was via de werkgroep
Kairos onder druk gezet door een anoniem gemeentelid uit 's
Graveland, waar Balke hervormd predikant is.
In de kunst is het
moeilijk iets zeggen,
wat zo goed is als: niets
zeggen
L. Wittgenstein
MOSKOU In Moskou is
maandag het eerste belangrij
ke joodse congres begonnen
sinds de beginperiode van de
communistische Sovjet-staat.
Op het driedaagse congres zal
onder meer een nationale
joodse raad worden gekozen.
Het is voor het eerst dat jood
se leiders openlijk bijeen mo
gen komen sinds 1920, toen de
Joodse Bund, de grootste jood
se organisatie, die in 1897
door joodse socialisten was op
gericht, werd ontbonden.
Aan het congres, dat gehou
den wordt in het Cinema
Centrum, nemen 650 mensen
deel, onder wie vroegere refu-
seniks die nu in het buiten
land wonen, en ongeveer 150
joodse leiders uit het westen.
Het congres heeft onder meer
tot doel het anti-semitisme
aan de kaak stellen, een
kwestie die joodse leden van
het Congres van Volksafge
vaardigden in dat parlemen
taire orgaan besproken willen,
zien. Aan het begin van het
congres werd buiten gede
monstreerd door 60 jouwende
leden van het Russische na
tionalistische genootschap
Pamjat, die leuzen riepen als
„De zionisten uit de Sovjetu
nie" en „De joden uit de Sov
jetunie".
De arme kant van
Europa
De verwachtingen voor het
Nederlandse bedrijfsleven
voor 1990 zijn uitstekend,
maar de armen blijven arm
en in sommige opzichten wor
den ze nog armer. Wat is de
rol van de kerken in de tot
standkoming van een econo
mie waarin de rijkdom onge
lijk wordt verdeeld en wat
kan de kerk aan de schrijnen
de situatie doen? Drs. C.M.
Boerma heeft in het boek:
„De arme kant van Europa"
de relatie van de kerken en
het probleem van de armoede
beschreven. Hij daalt daarbij
af tot het verschijnsel secula
risatie. Zijn analyse mondt uit
in suggesties voor een Euro
pese theologie van de armen.
Uitgave Kok, prijs 26,50.
Markus lezen
met Monshouwer
De Amsterdamse theoloog
Monshouwer promoveerde in
1987 op een studie waarin
wordt betoogd hoe het Mar
kus-evangelie gecomponeerd
zou kunnen zijn tegen de ach
tergrond van de joodse fees
ten en de cyclus van de To-
rah-lezingen zoals die in de
eerste eeuw gebruikelijk Was.
Dit gezichtspunt levert een
nieuw uitgangspunt op voor
uitleg van dit evangelie. In
een nieuwe publicatie: „Mar
cus en drie jaar Torah" doet
Monshouwer verslag van die
andere manier van lezen. In
voor leken begrijpelijke taal
legt hij zijn visie voor en na
die inelding volgen tekst en
uitleg bij de inhoud van het
evangelie. Het forse boek kan
wellicht ook goed gebruikt
worden in bijbelkringen. Uit
gave Kok, prijs 65,-.
CDA KAMERLEDEN VERDEDIGEN VLUCHTELINTENBELEID
BURGUM Kerkasiel
mag geen specifieke rol
spelen in de besluitvor
ming rond het al of niet
verlenen van een vluch
telingenstatus aan asiel
zoekers. Mensen die asiel
aanvragen, mogen niet
via de kerken buiten de
Nederlandse rechtsorde
geplaatst worden.
Die boodschap brachten de
CDA-Tweede-Kamerleden
mr. J. G. Krajenbrink en mr.
J. G. H. De Hoop Scheffer gis
teravond in Burgum. De twee
parlementariërs kwamen, op
uitnodiging van de interker
kelijke Werkgroep Kerkasiel
Burgum, hun standpunt over
het verlenen van kerkasiel
aan uitgeprocedeerde vluchte
lingen nader uitleggen.
In Burgum hebben, net als op
andere plaatsen, de afgelopen
maanden enkele Syrisch-or-
thodoxe vluchtelingen onder
dak gekregen in de gebouwen
van de gereformeerde kerk.
De twee behoorden tot een
groep van in totaal 68 perso
nen van dezelfde geloofsge
meenschap die, door zich te
verschuilen in kerkelijke ge
bouwen, uitzetting uit Neder
land hebben trachten te voor
komen.
Mr. J.G. Krajenbrink
FOTO: DIJKSTRA
Inmiddels hebben zij allen het
kerkasiel verlaten en is aan
25 van hen een verblijfsver
gunning verleend.
De gereformeerde predikant
ds. J. C. Fockens vond na
mens de werkgroep Kerkasiel
Burgum de conclusie gerecht
vaardigd dat de kerken gelijk
hebben gehad met het verle
nen van kerkasiel aan Sy-
risch-orthodoxe vluchtelin
gen.
Hij wees daarbij op de twee
vrouwen, die enkele maanden
geleden op het vliegtuig wer
den gezet, maar kort daarna
terugkeerden omdat zij dag en
nacht door de autoriteiten las
tig gevallen werden.
Ook de tweede voorwaarde
naast persoonlijke veiligheid
die de wet voor uitzetting stelt
de mogelijkheid van op
vang door familie bleek
niet aanwezig, aldus Fockens.
„Je vraagt je af wat er ge
beurd zou zijn als de kerken
de zaak aan de politici hadden
overgelaten. Maar als we het
verkeerd gedaan hebben, ver
telt u ons dan alstublieft
waarom".
Zowel Krajenbrink als De
Hoop Scheffer deden daartoe
een poging. Beiden toonden
zich begripvol voor mensen
die zich uit christelijke bewo
genheid willen inzetten voor
vluchtelingen. Maar, aldus
Krajenbrink, ..de kerk mag
geen vrijplaats worden". Niet
simpelweg solidariseren, maar
je ook afvragen of het belang
van dè vluchteling daar wel
mee gediend is, zo luidde zijn
devies.
Krajenbrink wees daarbij met
name op de illusies die het
verlenen van kerkasiel bij
vluchtelingen kunnen opwek
ken. „Ik ben blij dat de twee
van Burgum nog een kans
Mr. J.G. H. De Hoop Scheffer
FOTO: DIJKSTRA
hebben gekregen. Maar als
het in andere gevallen alsnog
misgaat, is het drama nog veel
groter".
Volgens Krajenbrink, die net
als zijn collega vindt dat er
geen „groepsbeleid" mag ko
men, maar dat elke asielaan
vraag individueel moet wor-"
den bekeken, werkt een te
wijd openstaande deur boven
dien als een boemerang op de
achterblijvers. „De geloofsge
meenschap in het betreffende
land dunt dusdanig uit, dat er
op den duur een situatie komt
waarin écht niet meer te le
ven valt".
Volgens De Hoop Scheffer zal
er altijd verschil van mening
zijn over de situatie waarin
vluchtelingen verkeren. „Uw
belang is het belang van de
kerkasielzoekers. Maar mijn
afweging is breder. Ik moet
behalve de Syriër, ook die So
maliër, Iranees, Ethiopiër of
Zaïrees in de ogen kunnen
kijken".
De parlementariër heeft zo
zijn twijfels over het „ont
trekken van vluchtelingen uit
de procedure" nadat de rech
ter eenmaal heeft gesproken.
Bovendien verwijt hij de ker
ken dat ze in sommige geval
len te vroeg tot het verlenen
van kerkasiel zijn overge
gaan, door vluchtelingen op te
nemen die (nog) niet 'uitzet-
baar' waren. En antwoord ge
vend op de verzuchting van
ds. Fockens: „Als de kerken
de zaak aan de politici hadden
overgelaten, had de situatie er
precies zo uitgezien als nu".
Maar kerkasiel heeft achteraf
wel effect gehad, betoogde De
Hoop Scheffer. „In ieder ge
val heeft het geleid tot een
verlenging van het verblijf
van de vluchtelingen. Maar u
waardeert dat effect anders
dan wij".
GROESBEEK Het Bij
bels Museum Heilig
Landstichting in het ge
lijknamige dorp onder de
rook van Nijmegen staat
een ingrijpende renovatie
te wachten. Voor ruim
twee miljoen gulden wil
de nieuwe directeur, drs.
G.T.M. van Laarhoven
van het oorspronkelijk
Nederlandse bedevaart
soord een modern mu
seum maken, waarin de
Bijbelse geschiedenis een
centrale rol speelt.
„Het museum is in 1911 opge
richt door de stichting Heilig
Land, een club waarin de
Montfertane 'een stevige poot
aan de grond hadden. Tot aan
mijn komst is ook altijd een
pater directeur van het mu
seum geweest", zegt Van
Laarhoven. „In katholieke
kringen was het heel gebrui
kelijk om de Heilig Land
stichting te gebruiken voor
een soort pelgrimstocht naar
de wortels van het geloof. Dat
religieuze sausje gaat er nu af,
we willen geen geloof meer
prediken".
Volgens Van Laarhoven is uit
onderzoeken gebleken dat het
gros van de bezoekers van het
Bijbels Museum niet meer be
keerd wil worden. „De men
sen hebben geen boodschap
meer aan zweverige bijbeltek
sten zonder uitleg. Wel willen
de meeste bezoekers, en voor
al jongeren, meer weten over
de invloed van de Bijbel op
het tegenwoordige dagelijks
leven".
„De bedoeling is dat in het
hoofdgebouw een echte mu
seuminrichting komt, waarin
de geschiedenis van het ont
staan van de bijbel met tek
sten wordt verteld. Die infor
matie moet concreet verteld
worden. In het gigantisch gro
te buitenmuseum kan die in
formatie dan verder worden
uitgebeeld middels de gebou
wen en de omgeving".
Het Bijbels Museum Heilige
Landstichting is uniek in de
wereld qua grootte. Ook de
omgeving, een prachtig heu
velachtig bosterrein, is onge
kend mooi voor een museum
plaats. „Daar gaan we gebruik
van maken. We hebben een
uitgebreid landschapsplan la
ten maken. De route door het
museum, langs onder meer
het oosterse dorp en de joodse
gemeenschap wordt logischer.
De bossen worden deels ge
cultiveerd, zodat we ook her
en der bijbelse beplanting als
olijfbomen, druiven en viige-
bomen kunnen laten zien'
En Van Laarhoven heeft nog
een belangrijke wens laten
opnemen in het landschaps
plan: alle trappen en hellin
gen mogen geen obstakels
meer zijn voor rolstoelgebrui
kers.
Van Laarhoven hoopt met de
vernieuwingen op een bezoe
kersaantal van 175.000 men
sen per jaar te komen. Dat
aantal heeft het museum no
dig om rendabel te kunnen
draaien. Op dit moment ligt
het aantal rond de 115.000.
„We zijn een particuliere in
stelling. We moeten ons be
druipen met de bezoekersgel-
den en enkele bijdragen van
de instellingen. Het is de
hoogste tijd dat het roer om
gaat. We kunnen niet langer
blijven hinken op de twee be
nen van: wel katholiek, maar
niet te opvallend. We moeten
gewoon een professioneel mu
seum worden", aldus Van
Laarhoven.
Het belangrijkste deel van de
renovatie moet klaar zijn voor
het begin van het nieuwe sei
zoen.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Amerongen (toez.)
J.D.Th. Wassenaar te Oudega
(Wymbr.). Bedanktvoor Opsterland-
Noord mw.E.M. van der Weijde-Wis-
selaar te Elahuizen en Oudega
(H.O.). Aangenomen naar Beesd M.
Snaterse, vicaris te Utrecht; naar
Leeuwarden P. Lootsma, pred. voor
buitengew. werkzaamheden (diako-
naal consulent bij het Provinciaal Di-
akonaal Centrum Zuid-Holland), wo
nende te Krimpen aan den IJssel.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Dokkum Ing.J.W. Kui
pers te Andijk. Aangenomen naar
Veendam A.J. Verhoog te Ruiner-
wold-Koekange. Benoemd tot pasto
raal assistent te Elim (Dr.) (part-time)
A.J. Fraanje, laatstelijk pastoraal as
sistent te Mlddelstum-Kantens, wo
nende te Elim, die deze benoeming
heeft aangenomen.
NIJMEGEN Op 2 februari
gaat aan de Katholieke Uni
versiteit van Nijmegen een
nieuwe cursus van start in het
project Zin en religie. De cur
sus bestaat uit acht colleges
waarin vraagstukken rond
zingeving en religie vanuit
verschillende takken van we
tenschap worden belicht. Zo
zal de godsdienstpsycholoog
prof. dr. J. van der Lans toe
lichten wat zin-ervaring psy
chologisch inhoudt met het
oog op identiteitsbesef. De
ontwikkelingsgang van zinge
ving en identiteit gaat tijdens
de verschillende levensfasen
van de mens met conflicten
en crises gepaard. De ver
schillende „rites de passage"
die de religie aanbiedt, zijn te
beschouwen als mogelijkhe
den tot herstel van zin-erva
ring.
Godsdienstsocioloog dr. J. Pe
ters zal aandacht besteden aan
een onderzoek naar levensbe
schouwelijke opvattingen van
Nederlanders en daarbij in
gaan op het seculariserings
proces zoals dat vanaf de ja
ren zestig in Nederland heeft
plaatsgevonden.
Naast het pscychologisch en
sociologisch perspectief ko
men ook vakgebieden als
godsdienstfilosofie (prof. dr.
W. dupré) en antropologie
van de religie (dr. A. Bors-
boom) aan de orde. Vanuit
antropologisch perspectief zal
aan de hand van mytholo
gisch materiaal uit niet-wes-
terse samenlevingen worden
ingegaan op de vraag hoe reli
gies het dilemma trachten op
te lossen tussen ervaringen
van onrecht (zinloosheid) en
het geloof in een betekenis
volle ordening. Prof. dr. G.
Huizer (Derde Wereld Stu
dies) zal- in dit verband spore-
ken over de wijze waarop
mensen in Derde Wereld-lan
den omgaan met de bijna per
manente crisissituatie waarin
zij leven. Tegen de verdruk
king en uitbuiting iri wordt
vanuit de volkscultuur in de
Derde Wereld een kracht ont-
wikeld die ook van betekenis
is voor de crisis in het rijke
westen. De betekenis van
deze „stille" kracht wordt ook
in het Westen steeds meer er
kend.
Inlichtingen over de cursus
bij Paul Sars Henk-Jan van
Soest van de Faculteit Wijsbe
geerte van de Katholieke
Universiteit Nijmegen. Post
bus 9108, 6500 HK Nijmegen.
Tel. 080 - 512998.
Een ideologie is een set
basisideeën om de maat
schappij te analyseren, te
beheersen en te verande
ren. Dat kan een heel uit
gebreid verhaal zijn, zoals
het marxisme waarvan
Karl Marx dan ook zei,
dat het een wetenschap
pelijke analyse van de
maatschappij was, maar
het kan ook een heel een
voudige motor zijn om
mensen te motiveren.
Zo had Jomo Kenyatta in de
worsteling om onafhankelijk
heid van zijn land Kenia eerst
de eindeloos herhaalde slogan
„Uhuru", vrijheid, en kwam
hij na dë onafhankelijkheid
met de kreet „Harambee",
wat „er samen tegenaan" be
tekent. De industrialisatie was
in de westerse wereld ideolo
gisch gevoed door het libera
lisme, dat uitliep op het mo
derne kapitalisme.
Eenvoudig gezegd was en is
dat een optimistische vrijzin
nige visie: geef mensen de
kans om zich te ontplooien en
vooruit te komen en ze zullen
het maken. Verkeerde keuzen
en doelstellingen worden
daarbij vanzelf afgestraft met
mislukkingen.
Het grote voorbeeld van de
kapitalistische vrije-markte-
conomie worden de Verenig
de Staten, die uitgroeien tot
het meest welvarende land
van de wereld. De liberale
vrije ontwikkeling krijgt ech
ter een „bijprodukt", in de
vorm van machteloze arbei
dersmassa's plus in meerdere
of mindere mate uitgebuite
koloniën.
Karl Marx noemde die
scheefgroei de „fundamentele
tegenstrijdigheid tussen kapi
taal en arbeid". Hij kwam met
een materialistische theorie,
die de onderdrukte proleta
riër de weg wees naar een
klassenloze maatschappij,
waarin staatssocialisme garant
stond voor een voor ieder ge
lijke economische ontwikke
ling. Marx' boodschap kreeg
revolutionair gestalte in het
communisme en democratisch
in het socialisme.
Het fascisme gaf antwoorden
op andere zwakke consequen
ties van het liberalisme, na
melijk de verdeeldheid, de
wetteloosheid en het gebrek
aan gemeenschap door de
krachtige staat te proclame
ren, die een nieuw volk zou
smeden.
Toen na de Tweede Wereld
oorlog het nationalisme op
kwam in de Derde Wereld,
ontwikkelden met name in
Afrika de voormannen eigen
ideologieën, die een verbin
ding legden tussen meestal
marxistische ideeën en Afri
kaans gemeenschapsgevoel.
Zij moesten de bevolking met
een eenvoudige boodschap
motiveren tot inzet voor ver
andering en opbouw.
Al deze ideologieën hadden
een paar dingen gemeen. Ze
wilden hun betere wereld tot
stand laten brengen door een
elite, die als gids moest die
nen. Die elite bestond bij de
communisten en fascisten uit
partijleden en bij de socialis
ten uit een soort hoogmoed
ten opzichte van alles wat zo
genaamde „rechts" was.
In de Derde Wereld konden
de „proletariërs" niet voor
oplopen, maar was het de
taak van de mensen, die wes
terse opleidingen gevolgd
hadden om het voortouw te
nemen. Elke ideologie heeft
ook altijd de waarheid in
pacht. Andersdenkenden of
opposanten zijn staatsgevaar
lijk, gek, of achterlijk en
moeten herschoold worden.
Tussen haakjes het grote ver
schil tussen een gelovige en
een aanhanger van een ideo
logie is, dat een gelovige kan
twijfelen.
De ideologie van het fascisme
leidde in de persoon van Hit-
Ier tot zo gevaarlijke excessen,
dat een bloedige oorlog onver
mijdelijk werd om deze dui
velse visie uit te bannen. Nog
telkens wanneer de losban
digheid in een samenleving te
groot wordt, en groepen men
sen zich bedreigd voelen,
komt de verleiding van de
grote leider van de machtige
staat bewoond door een supe
rieur volk weer boven.
Vermolming
Het communisme is op dit
ogenblik snel bezig ten onder
te gaan aan interne vermol
ming. De prijs van de opbouw
van een communistische Sov
jet-Unie blijkt miljoenen men
senlevens te zijn geweest, ter
wijl de voortrekkersrol van
de partij is verloederd tot een
oligarchie van een nieuwe eli
te en een alles verlammende
bureaucratie. Het onderge
schikt maken van alles en ie
dereen, dus behalve de men
sen ook bij voorbeeld de we-
Vijf op de tien
Nederlanders hebben
geen belang bij Jezus als
antwoord en velen onder
hen hebben geen idee
watr dan de vraag zou
moeten zijn. Wat
betekenen kerk en geloof
vandaag nog. Onder het
motto „Jezus is het
antwoord, maar wat is de
vraag", schrijft dominee
Ype Schaaf een volgende
aflevering in zijn serie.
tenschap, de media en de
kunst aan de ideologie van de
staat, blijkt een samenleving
zonder creatieve inzet en vol
leugens op te leveren.
De laatste maanden wordt
aangetoond in Oost-Europa
dat het communisme als abso
lutistische ideologie niet te
hervormen is, maar alleen
maar af te schaffen. De demo
cratische weg van het socialis
me is ook doodgelopen, omdat
een verzorgingsstaat geen ge
lukkiger mensen, maar meer
afhankelijke en verstumpe-
rende mensen oplevert en
omdat rechten gemakkelijk
plichten doen vergeten, waar
door de alles verzorgende en
regelende overheid averechts
werkt en gewoon te duur
wordt.
Tenslotte zijn de fraaie idea
len van een anderq samenle
ving in de jonge staten van de
Derde Wereld, die noch de
fouten van de kapitalistische
wereld noch de blunders van
de communistische landen
zouden herhalen, vastgelopen
op een veelheid van obstakels,
die met economische en tech
nische afhankelijkheid te ma
ken hebben, maar ook met
onmacht en corruptie van de
nieuwe elite, die in haar voor
trekkersopdracht heeft ge
faald.
De wereld weet nu, enkele
achterblijvers zoals Cuba,
Ethiopië en China daargela
ten, dat ideologieën het ant
woord niet zijn voor de men
sen op weg naar een betere
wereld.
Iedereen lijkt nu een pragma
tisch antwoord te zoeken in
een min of meer liberale
markteconomie. De (eventue
le) kwaliteit van die oplossing
is een verhaal apart.
Gesol met snelheidsbeperking
HET ziet er naar uit dat er wat gaat gebeuren met dek,
gele bordjes die mevrouw Smit-Kroes tijdens haar mij-7
schap tegen niet geringe kosten om de honderd meten
vangrail heeft laten bevestigen. De bedoeling was mi
bordjes ons herinneren aan de ter plaatse geldende'
mumsnelheid van 100 km. Onderzoek heeft echter uij
zen wat iedere automobilist al wist: ondanks die bordj^T
den velen zich niet aan die snelheidsbeperking.
MOGELIJK gaan de bordjes verdwijnen. Niet omdati
rieuze suggestie van PvdA-minister Alders van milieul
in elke auto een tachograaf te monteren, ook maaij-s
kans van slagen heeft. Misschien wel omdat een ni^V)
het weinig origineel voorstel van deze bewindsman sigr,
einde kan maken aan het op grote schaal negeren
snelheidsvoorschriften. Alders vindt dat de voor grote n
van ons wegennnet tot 120 km verhoogde maximumsi|u
weer omlaag moet naar 100 km. Daarna zou het rijge
van de snelle automobilisten moeten worden ingetoom i
een verscherpte controle en hogere boetes. da
ze
CdA-MINISTER Maij-Weggen die Verkeer en WatR*
leidt en het dus in belangrijke mate op onze wegen vL
zeggen heeft, is eveneens vóór een strengere controle£n
wil slechts minder wegdelen waar 120 km gereden ma[e(
den. Dat betekent een uitbreiding van het aantal gele tdi
die de maximumsnelheid van 100 km moeten benadruk
10
VAN het begin af aan is er kritiek geweest op de in\n j
van uiteenlopende snelheidsbeperkingen door de vi*k,
minister Smit-Kroes. Deskundigen vreesden dat dieim
lende maximumsnelheden automobilisten er eerst toe 1
brengen de beperking tot 100 km aan hun laars te laprc
gaandeweg ook de grens van 120 km te negeren. Die ipj
re verwachtingen zijn uitgekomen, ten nadele van fac
keersveiligheid en het milieu.
De wijziging die minister Maij-Weggen nu overweeg
erg veel weg van een halve maatregel. De verkeert e
heid, het milieu, de duidelijkheid voor de automobilis.a
de controlemogelijkheden zouden er bij gebaat zijn aljra;
grote wegen overal een snelheidsgrens van 100 km z,au
den. Ook na de tachograaf-suggestie blijkt dat minis)01
ders ook wel eens een verstandig en praktisch voorstefJe
losse pols doet. L
Bezoek voor de NAVO
,k
HET bezoek vandaag van de Sovjet-minister van aa
landse zaken, Edouard Sjevardnadze, aan de secretarie i
raai Manfred Wörner van de NAVO vormt de zoveejht
zienbarende gebeurtenis in dit jaar dat aan gedenkwr3'
ontwikkelingen zo rijk is. Sjevardnadze is immers dean.
ter van buitenlandse zaken van de supermacht in het;j
die sedert haar ontstaan in 1917 consequent het ,,k«ta
me" en het „imperialisme" met uitzondering van dds
de dat de Sovjetunie deelnam aan de Tweede Werel'f
tot voornaamste vijand heeft uitgeroepen. p>
SjEVARDNADZES bezoek aan het hol van de leer)A
dan ook als het zoveelste bewijs gelden van de gewelöi e
mezwaai in de Oost-Westbetrekkingen die sedert hetaai
den van Michail Gorbatsjov in het Kremlin in ïfl?3*
plaatsgevonden. Op de dag dat Gorbatsjov de Ame^a(
president Ronald Reagan in het najaar van 1986 in,ejc
landse hoofdstad Reykjavik (bijna) overviel met zijn,xii
peningsvoorstellen, werd als het ware een begin ge
met het afbreken van het oude vijandbeeld. 1 v
ale
SEDERTDIEN zijn Amerikaanse en Russische stafdie
elkaar op bezoek geweest. Maar nog nooit bracht een |aa
het Kremlin een bezoek aan het hoofdkwartier |ru
NAVO, het westerse bondgenootschap dat na de oorljet
opgericht om de Sovjetdreiging het hoofd te bieden..jst
uit
EeN van de belangrijkste adviseurs van Gorbatsjov-*0
Arbatov, verklaarde al in 1986 in Reykjavik dat de
nie het Westen „van zijn vijand ging beroven". Mos^ar
daar aardig in te slagen. Vorige vrijdag nog kondie
vice-minister van buitenlandse zaken, Petrovski, Va.
York aan dat de Sovjetunie al haar in het buitenlafge
gerde troepen binnen tien jaar wil terughalen.
Dat is het gevolg van het opgeven door de Sovjetij in
de Breznjev-doctrine, die het de landen die het sö—m
„omhelsd" hadden, niet toestond zich van die omh^x
ontdoen. Probeerden ze dat toch, dan konden ze rek^l
de „broederlijke hulp" van de „socialistische gemeef
Hongarije en Tsjechoslowakije hebben dat aan den r
dervonden.
Maar wat komt er in de plaats, nu de Breznjev-do
afgeschaft? Kennelijk de Baker-doctrine. Uit de hi
ontmoetingen tussen de Amerikaanse en Russische c
van buitenlandse zaken, James Baker en Edouard
nadze, en uit de Bush-Gorbatsjov-top van Malta, is 1q0(
naar voren gekomen dat de verantwoordelijkheid g b
stabiliteit in Europa overgelaten wordt aan de EuroPed
staten van de NAVO. ,'c*e
STABILITEIT is, sinds op 9 november de Muur ova
het meest gebruikte woord in de internationale dip
De veranderingen, de revoluties in Oost-Europa woii®n
gejuicht, maar zij mogen de Europese stabiliteit niePn
ren. Zo ontstaat de merkwaardige situatie dat Jam(s
een fervente supporter wordt van het Warschau Pad
vardnadze bepleiter van het behoud van de NAVO.
militaire bondgenootschappen worden nu door beide
beschouwd als de beste garantie voor stabiliteit in'
West.
Brieven graag kort en duidelijk geschreven
De redactie behoudt zich het recht voor ing<
stukken te bekorten
Rare Chinezen
De vrees van de Stichting
Consument en Veiligheid, dat
na '92 in andere EG-landen
wél toegestaan gevaarlijk
vuurwerk uit China ook hier
toegelaten zal moeten worden,
kan ongegrond genoemd wor
den. Wanneer het in bezit heb
ben van deze ondingen hier te
lande strafbaar is, dan is dus
ook de importeur, vanaf het
moment dat de grens gepas-
seerd wordt, strafbai
niet strijdig met de E~
omdat het betreffencfr
niet alleen geldt voor j
re lidstaten in te voeiM
)knalwerk. Overigen?'
op gewezen worden,
gebruik van élle vuu1
genliik verboden is l
openbare orde ern
stoord wordt en bovei
rechtmatig, omdat he
overlast en dus schad
N. Pleumekers,
DEN HAAG.
