p 1 final Ie ZATERDAG 16 DECEMBER 19 89 PAGINA tot bleek dat deze knoestige figuur De Ster was. Loensende vuile blik, ongewas sen, smerige bloes, ongekamde manen, een broek waar de lappen aanhangen, een indianenjas die zo te zien overeind blijft staan van het vuil. En verder? Een stem als een kraai, zo toonvast als een slippende bandrecorder. Een gitaar die klinkt als een cirkelzaag, volume op de rand van de pijngrens. Maar toch. Als McCartney de Beethoven van de pop is, en Zappa de Einstein, dan is Young de hedendaagse Van Gogh. Abstract, impressionistisch, diepgevoe- lig, een meester in zijn kunst. En half ge stoord. Introvert op het psychotische af. Wars van al het sterrendom zwoegt hij zich door een wreed leven heen. Aange boren polio, epilepticus, ouders geschei den toen hij tien was, op zijn 21e een jaar in het ziekenhuis met een zware rugaandoening, twee van z'n beste vrien den verloren aan de spuit, vader van twee zwaargehandicapte kinderen. Is het vreemd dat hij de verpersoonlijking van de zwaarmoedigheid lijkt? Heel wat an deren hadden er al lang de brui aan ge geven. Muze Het enige dat Young op de been houdt is zijn muze. Want hoewel de songs technisch verre van perfect zijn, lijkt elke noot die hij produceert tot de nok gevuld met emoties. Zoals Van Gogh met een paar schijnbaar onzekere stre ken een eigen wereld kon creëren, doet Young dat met wat schamele akkoorden en teksten die tot het bot gaan. „Ik weet zeker dat God me met een bedoeling deze dingen laat meemaken", zei hij ooit. „Laat ik er dan maar over zingen". Degenen die troost zoeken bij zijn pla ten, vinden hem in de wetenschap dat het leven nog altijd harder kan zijn. En dan is er nog zijn koppige eigenge reidheid. Keer op keer kan hij van de ene dag op de andere zijn groep ontslaan en dan weer bij elkaar roepen. Iets wat ook de vier vrouwen in zijn leven mee maakten. We weten er alles van. Want hoewel hij bijna geen woord zegt, com municeert hij via z'n snaren. Trouw brengt hij vrijwel elk jaar een elpee uit en steeds weer vormt die een verhaal op zich. Het meest bizarre voorbeeld is 'To night's the night', op een nacht gemaakt met de groep waarvan twee leden zojuist aan een overdosis waren bezweken. Stomdronken huilen Young en z'n ka meraden hun verdriet en onmacht uit. En deze Young zit nu eindelijk tegen over ons. Maar wat vraag je aan degene die zo'n beetje heel je leven vanuit de platenkast over je schouder heeft meege- keken? Neil Young is beroemd om zijn stijlwis selingen. Hij maakte achter elkaar platen vol computermuziek, country, rockabil ly, bluesrock. Maar desondanks blijft er een rode lijn volgbaar, zegt hij. „Dat ben ik namelijk zelf, ik schrijf het, de bron is dezelfde". Toch kan die rode draad soms moeilijk te vinden zijn. Iets wat z'n platenmaatschappij ooit deed beslui ten hem voor de rechter te slepen. „Ik werd vervolgd wegens contractbreuk, omdat ik geen Neil-Youngplaten zou maken. Maar als ik, Neil Young, geen Young-platen maak, wie dan wel? Daar zag de rechter ook wel enige logica in. Dus ik won. En maakte meteen weer 'normale' platen, geen extreme in elk ge val". Daarnaast maakte hij - het bloed kruipt waar het niet gaan kan - tussendoor ook andere platen. Maar die heeft hij be waard. Ze komen volgend jaar uit, in een groot verzamelproject, ter gelegen heid van Youngs 25-jarige jubileum. Het is alleen even zoeken naar de volgorde: 180 bestaande nummers, zestig onuitge brachte, vijftien concertopnames, en drie elpees. Plus een mini-elpee, die hij vorig jaar even in Japan en Australië liet proe ven: Eldorado. Er zijn vijfduizend platen van gemaakt, hun gewicht goud waard voor fans. „Ik wil ze beschermen tegen al het gedoe dat mijn platen ondervin den, de critici, de analyses. Op deze ma nier krijgen de fans ze wel en de rest niet". Een paar Eldorado-nummers staan ook op Freedom, z'n jongste elpee. Maar Young bedoelt daar niet het zich vrijma kende Oostblok mee. „Dat is een alge heel gevecht van Europa, dat zich los maakt", denkt hij. Wat vrijheid is kan Young niet definiëren. „Om dat te om schrijven heb ik deze plaat gemaakt. En dit is de langste die ik ooit heb gemaakt, maar nog krijg ik het er niet helemaal op. Dus laat staan dat ik dat hier zo kan omschrijven". Hij peinst even. „Of het zou moeten zijn: vrijheid is fouten kun nen maken en ze mogen verbeteren". Vrijheid is een vaak verkeerd begrepen begrip, vindt Young. En lang niet altijd positief. Armoede is voor hem onlosma kelijk met vrijheid verbonden, want so ciale steun kan erg vrijheidsbeperkend zijn. Idealen Young gaf indertijd de hippie-generatiè gezicht. Maar veel van de flower-power lijkt in de loop der jaren i staat het nu met zijn idealen? „Ze zij nog wel, maar ze zitten wat dieper", Young. „Men leerde me kennen als t ager die net twintig werd. En dan b( heel wat idealistischer dan wannee veertig bent, toch? Je levenservarii halen later de naïeve kanten van je j— len, je wordt praktisch. Kinderen bty dan een keerpunt te zijn. Je ziet *en opeens het totale legioen kinderen g/ op de wereld loopt. Dat zijn alle^ onze kinderen. Dan komt er vei woordelijkheidsbesef bij, realisme, d sultaten. Jeugd is idealisme, maar L_ zaam komt dat realisme erbij. Die tegengestelden moetje met elkaar in-, balans zien te brengen". Kinderen zijn een teer punt. Zijn zoons hebben eenzelfde aangeboren hei re hersenafwijking. De oudste, Zekehel is motorisch gestoord. Ben (11) is er Qj slechter aan toe: misgroeid, vrijwe. heel verlamd, kan niet of nauwe e communiceren. Omdat het dez*rc ziekte is, maar ze verschillende mot v< hebben, leek vader Neil zelf veranttvat delijk voor hun zeldzame ziekte. I^rc het wrede lot wil dat het puur toevc Iets wat misschien nog moeilijker tr cepteren is dan een genetische 'sch 01 Het derde kind, dochtertje Amber (i gezond. Dor Young: „De pijn was het grootst geboorte van Ben, toen we te horen gen dat er geen aanwijsbare oorzaaJj Als zoiets gebeurt kun je drie di doen: het accepteren, het negeref^ voor jezelf ontkennen dat het je f 0) grijpt. Een deel van mij stopte gew; omdat ik m'n gevoelens wilde besi^ men. Je wilt niet, kunt niet de helt, huilen en klagen. Dat deel sluit je aS dat je toch met de normale gang va""* ken bezig kunt blijven. Dus sluit r deur. Maar er zitten meer gevoelens'5 1 ter die deur, gevoelens die even diei VV( ten, maar met heel andere zaken te5 a ken hebben. Daar moet je ove&ie groeien. En dat kost tijd". Hij zuchfW. mijn geval kostte het elf jaar". toe, elbi Neil wordt rusteloos, afwezig. Hij 'doi dat hij wel genoeg gepraat heeft. Ja geeft geen serieuze antwoorden. utei Je gaf een concert in de Stopera. Hx)p van opera? fn „Jazeker, nou en of'. fat Luister je daar dan vaak naar? e[f, „Nee, nooit". na^ Hij staat op en loopt weg. Dan draa.^, zich nog even om. „Maar het klinkr onaardig als je langs een pizzeria lo- MAX STEENBER' PARIJS - Hoewel de winter in Ne derland niet echt wil doorzetten en de temperaturen boven het vries punt blijven steken, is dat elders in Europa anders. Dat blijkt wanneer de bus voor het Noordfranse plat teland kiest en witte velden met hagelwitte, bladerloze bomen de door zware industrie behoorlijk vervuilde streek een sprookjesach tig uiterlijk bezorgt. Koning Winter heeft weer eens op per fecte wijze zijn werk afgeleverd en wie zijn fantasie de vrije loop laat, verwacht na elke boom een witgesluierde elfenko ningin. Ze verschijnt niet, logisch na tuurlijk, en haar domein gaat na een uurtje over in de eerste huizen van de buitenwijken van de Franse hoofdstad Parijs. Vanavond speelt het sprookje zich niet af op de witte velden, maar op het podi um van het architectonisch fraaie Palais Omnisports Bercy, waar het Ierse kwar tet U2 zijn eerste van een reeks Europe se concerten zal spelen. Het sportpaleis heeft iets weg van een doormidden ge knipte Rotterdamse Kuip maar dan met een dak erop. In vormgeving een uitda ging, is dit gebouw er mede verantwoor delijk voor dat Parijs zo'n fraai uiterlijk heeft. De schuine daken zijn voorzien van een (goed isolerende) grasmat, die wekelijks wordt gemaaid door de machi ne aan een touw langzaam naar beneden te laten rijden en hem vervolgens weer op te trekken. Mensenzee Hoewel het 's middags vijf uur is en het concert pas 's avonds om acht uur be gint, verdringt een rijkgeschakeerde mensenzee zich voor de ingangen. U2- zanger Bono zal ze later op de avond be danken voor hun enorme uithoudings vermogen bij het verkrijgen van de toe gangskaarten. Sommigen hadden er re gen, sneeuw, vrieskou en een week voor de deur van de plaatselijke VVV liggen voor over. Maar de zestienduizend men sen die uiteindelijk naar binnen mogen, zijn niet alleen afkomstig uit Parijs. Veelal is er het gevoel op een verkeerde plaats te zijn aangeland, zoveel Engels (met verschillende accenten) wordt er gesproken. Ze zijn, zo blijkt later, met treinladingen tegelijk naar de Franse hoofdstad afge reisd om 's werelds grootste en meesle- pendste groep van de jaren tachtig te zien optreden. Het gaat tenslotte om het eerste Europese concert en zo uitgebreid is deze 'Love Comes To Town'-tournee niet. U2 is net terug van een concert- reeks in Australië en Nieuwzeeland; in Europa worden alleen de fans in Frank rijk (tweemaal Parijs), Duitsland (drie maal Dortmund), Nederland (driemaal Amsterdam) en Ierland (vijfmaal Dub lin) bediend. B B. King is daarbij specia le gast en eigenlijk de echte held van de avond, want behalve dat de bluesreus het voorprogramma verzorgd, komt hij ook terug tijdens de toegiften. Voor B.B. King moet deze concertreeks een heerlijke ervaring zijn. De 64-jarige gitarist, die een lichtend voorbeeld moet zijn geweest voor U2's The Edge, maar ook voor Robert Gray en Dire Straits' Mark Knopfler, voert zijn muziek meestal uit in duffe concertzalen waar hij een publiek-in-avondkleding tegen over zich vindt dat waarderend maar wat gereserveerd applaudiseert. In Parijs komt hij tegenover een op hol geslagen applausmachine te staan en lijkt de gre tigheid waarmee de Fransen zijn gitaar partijen naar binnen werken niet van deze tijd. Maar B.B. King verdient deze lofzang wel. Zwarthandelaren Buiten op het plein van Bercy maakt een aantal zwarthandelaren hun verlies van de afgelopen maanden in één avond goed. als ze tenminste niet in de kraag worden gegrepen door in burger surveil lerende politie, die hard en fel optreedt. Tweeduizend francs voor een kaartje, dat eigenlijk honderdzeventig kost, is standaard. Hoeveel zal de zwarte markt hier maandag, dinsdag en woensdag ver dienen? Voor degenen die toch geen kaartje hebben kunnen krijgen en niet meegaan in het spekken van andermans portemonnee is er één troost. Het oude- jaarsconcert van de groep in Dublin wordt rechtstreeks en wereldwijd uitge zonden. Voor ons land heeft de KRO de rechten verworven voor de radiouitzen ding en zit Veronica in de race voor de televisievertoning. Waar de KRO echter rechtstreeks het concert uitzendt, zal Ve ronica de beelden niet onmiddellijk op het scherm brengen, maar mogelijk ge bruiken voor een Countdown-aflevering. Gelukkig hebben de meeste mensen ka beltelevisie. Wie U2-manager Paul McGuinness ge looft, mag rekenen op een spektakel. Volgens hem wordt het satelliet-concert ook opgeluisterd door rocksterren als Bruce Springsteen en Bob Dylan, die per Jumbo worden overgevlogen vanuit New York. Een deel van de kaartjes voor het concert is niet in omloop ge bracht. Ze worden geveild, waarbij de opbrengst naar een goed doel gaat. De organisatie van dit wereldwijde gebeuren is overigens geheel in handen van Paul McGuinness zelf, die daarmee weer eens laat zien hoe je een succesvolle rock groep moet exploiteren. Schijnwerpers Het Parijse publiek, opgewarmd op de tonen van The Beatles en The Rolling Stones, lijkt meer dan bereid de Ieren in zijn armen te sluiten. Als B.B. King even later vraagt of het publiek U2 gelukkig wil maken, is een oorverdovend ap plaus, gefluit en gegil het gevolg. Het verstomt pas als 'The Star Spangled Banner' van Jimi Hendnx weerklinkt en Parijs voor een avond is veranderd in 'Love Town'. En daar op het podium van Bercy laat U2 nog eens zien waar de groep zijn sta tus aan te danken heeft. Want hoewel er weinig valt aan te merken op de elpees die sinds de nadagen van de punk ver schenen, straalt de groep toch vooral in het licht van de schijnwerpers. U2 wil vooral die hardwerkende rockgroep blij ven en niet, zoals The Beatles op het hoogtepunt van het succes, zich terug trekken in de studio. Maar misschien is de muziek van U2 daar ook te speels voor. Het zijn toch telkens weer die im provisaties, het in elkaar weven van ver schillende nummers (ook covers) die een concert zijn aantrekkelijke tintjes bezor- AMSTERDAM - Het leven kan makkelijk zijn. Als je Neil Young bent, zeg je dat je over twee weken komt optreden in Nederland. Ge woon, alleen, met je gitaartje. En vrijwel zonder reclame speel je, zo als afgelopen zondag, een nacht- concert in een uitverkochte Stopera of in Ahoy'. Neil Young. Een zon derling fenomeen binnen de pop. Bono blijft een meester in het bespelen van gen. Bovendien pleit het voor U2 dat ze voor deze tournee de immense stadions achter zich hebben gelaten en ondanks de enorme vraag naar kaarten, hebben gekozen voor kleinere zalen zoals de RAI in Amsterdam. Als er één groep is die het stadiongebeuren met zijn weidse gebaren en samenzang beheerst dan is het U2 wel. Toch moet ook zo'n men senzee op den duur gaan vervelen. En misschien had het kwartet hetzelfde ge voel als het Liverpoolse viertal toen zij in 1966 het podium definitief achter zich lieten omdat het gegil de muziek bleef overstemmen: we gaan terug naar de ba sis, al is Het Paard in Den Haag of Para- diso in Amsterdam daarvoor echt te klein. Dat Bono een meester blijft in het be spelen van zijn publiek, liet hij in Parijs zien. Ze hingen aan zijn lip, terwijl hij telkens de rand van het podium zocht. De show, waarbij het viertal al na een uur en vijf minuten voor het eerst de kleedkamer opzocht, is vooral eep non stop muziekgebeuren, waarbij Bono niet langer optreedt als wereldverbeteraar, niet langer geloof en liefde koppelt in ze- denprekende praatjes tussen de muziek zoals in 1987. Ook hij heeft inmiddels zijn publiek begrepen dat een tekst maar een tekst is en dat het vuur vooral wordt aangewak kerd door de muziek. Dat het optreden geen echte verrassingen kent, komt deels doordat het een routine-klus is gewor den, hoewel het vuur nog wel brandt, en nieuw materiaal afwezig is. Het meren deel van de nummers is terug te vinden op 'Rattle Hum' met hier en daar een 'ontsporinkje' in de vorm van oude fa vorieten als 'I Will Follow', dat nog al tijd op eenzelfde krachtige uitvoering mag rekenen. Maagstreek Visueel houdt U2 het sober. De functio nele, kleurrijke achtergrondprojecties op het immense witte doek zijn van de Chi leense Rene Castro, die de groep ont moette tijdens de in 1986 gehouden Am nesty International Tour. Zijn moderne vormgeving kleurt prachtig bij de mu ziek, die nog altijd voor een week gevoel in de maagstreek zorgt. En wanneer 'Sleep' weerklinkt en de aanstekers aan flitsen, viert Parijs alsnog een vroege Kerstmis. Het feestgedruis zal na de eer ste minuten niet meer wegebben, maar FOTO: COLM HEI kan aan de andere kant niet verin) dat U2 creatief gezien een dood spoi ingeslagen, want ondanks de opwin* in dit feest der herkenning, heeft het provisatie-element bijvoorbeeld beh lijk moeten inleveren en zijn de bij gen wonderschone gitaarsoli van Edge niet langer zo doorzichtig als v ger. Het kristal is eruit gesleten en 1 plaatsgemaakt voor het wollige ge van een hardrockgitaarpartij. Drum Larry Mullen jr. en bassist Adam ton blijven echter als een rots in branding overeind. Het ritmeteam w als een stuwende motor, die voor strakke begeleiding zorgt, waarop na vijf minuten durende schreeuw van publiek om meer, ook het B.B. I Blues Orchestra kan rekenen in hel in de blazers gezette 'Angel Of Harl Toch wordt het na het oudejaarscoi tijd om de creativiteit nu eens niet anderen uit te lenen zoals bijvoorb Marianne Faithfull, maar om er bii de eigen gelederen weer eens mee te len. De ontluikende muzikale bloe moede bij U2 baart nog geen zoi maar om op een verfrissende manie jaren negentig in te gaan, is meer n dan een herhaling. HANS F Had op z'n twintigste al twee wereldcar rières achter de rug bij de legendarische groepen Buffalo Springfield en de on langs weer opgedoken Crosby, Stills, Nash Young. Zit vierentwintig jaar in het vak, maakte evenveel solo-elpees, maar gooide er daarnaast ook een flink aantal weg. „Die wilde ik beschermen te gen de mensen, of andersom". Mensen schuw in de omgang, maar exhibitionis tisch in z'n teksten. „God moet er een bedoeling mee hebben", zegt hij over zijn leven vol rampen. Maar hoe erg dé pijn, hij blijft lachen. Neil Young (44) Neil Young die, hoe erg ook de pijn, blijft praat niet. De weinige gesprekken die hij in de afgelopen kwart eeuw voerde, wa ren met drie bevriende journalisten. En zelfs zij kregen achteraf telkens het ver zoek om het verhaal niet te schrijven. lachen. FOTO: ROB VERHORST Eigenlijk zou dat niet erg moeten zijn. Wie is die Young nu helemaal? In feite een anti-ster. Zijn uiterlijk interesseert hem niet. Twee jaar geleden weigerde de Ahoy-portier de zwerver binnen te laten, ficidócSouxcmt i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 30