De eenzame weg van
Joannes Mathijs Gijsen
CcidóeSou/uMt";
Hervormden kiezen voor
bijzondere universiteit
brieven van leze
Bond tegen het Vloeken vloekt in het Engels
kerk
wereld
GEESTELIJK LEYEN/OPINIE
£cidóe<3outa/nt
DINSDAG 12 DECEMBER 1989 PAG^N
VEENENDAAL De
Bond tegen het Vloeken
heeft een boekje uitgege
ven waarin Engelse
vloekwoorden en hun
Nederlandse vertaling op
een rijtje worden gezet.
De Bond deed het met te
genzin, maar vond het
zijn taak om vertalers en
uitgevers van vertaalde
literatuur op bepaalde ge
varen te wijzen.
Drs. N. Bakker, docent En
gels, analyseerde in opdracht
van de Bond twintig Engelse
boeken en hun vertaling en
kwam tot de conclusie dat in
de Nederlandse uitgave in
toenemende mate meer ge
vloekt wordt dan in de oor
spronkelijke tekst. Ook is het
hem opgevallen dat woorden
die op grond van hun beteke
nis niets met vloeken te ma
ken hebben, wel als zodanig
worden vertaald. „Er wordt
overbodig en onnodig veel ge
vloekt".
Bakker heeft het bestuur van
de Bond al in een vroeg stadi
um laten weten dat hij het
vergaren van vloeken als „erg
deprimerend" onderging. Hij
vond het echter noodzakelijk
om de resultaten van zijn on
derzoek op papier te zetten,
opdat duidelijk kan worden
„wat we eraan kunnen doen".
De Bond had ook liever ge
zien dat de resultaten geen
aanleiding vormden voor de
publikatie.
De Bond tegen het Vloeken
heeft gratis exemplaren van
het boekje verstuurd aan 300
vertalers van vreemdtalige
romans, 70 uitgevers en 650
middelbare scholen. „Verder
heeft de Bond, gezien de in
houd van het boekje, niet de
intentie dit geschrift in grote
aantallen op de Nederlandse
markt uit te strooien."
Waarheden worden
dogma 's zodra men er
aan gaat twijfelen.
G.K. Chesterton
Priesterbond
Pacem in Terris
opgeheven in
T sjeehoslowakije
PRAAG De priestervereni
ging Pacem in Terris, die met
het gevallen regime in
Tsjechoslowakije heulde, is op
last van de bisschoppen met
onmiddellijke ingang opgehe
ven. De organisatie werd ge
bruikt om het kerkelijk leven
in het land te controleren.
Pacem in Terris (vrede op
aarde) werd in 1969 opgericht
als voortzetting van de Vrede-
spriesterbeweging, die in de
stalinistische tijd in het leven
was geroepen. Het Vaticaan
heeft priesters vanaf het be
gin verboden lid van Pacem
in Terris te worden. Deson
danks sloot een klein aantal
zich hierbij aan. De autoritei
ten beschermden de vereni
ging door leden ervan op be
langrijke kerkelijke posities te
plaatsen.
Het Vaticaan heeft steeds ge
weigerd leden van Pacem in
Terris tot bisschop te benoe
men. Dit jaar ontsloeg aarts
bisschop Jan Sokol van Trna-
va leden van deze vereniging
als docent van het priesterse
minarie te Bratislava. Ook
zette hij Pacem in Terris-
priesters uit het ambt.
In de val van de oude garde is
ook de directeur van het
staatsbureau voor religieuze
zaken meegesleept. Ir. Vladi
mir Janku, die jarenlang van
uit stalinistisch perspectief de
kerkelijke zaken behartigde,
mocht graag de RK Kerk als
de 'geheime' kerk bestempe
len en de door de regering er
kende priesterbeweging Pa
cem in Terris als de 'officiële'
kerk.
ROERMOND Joannes
Mathijs Gijsen heeft sinds
zijn installatie tot bis
schop van Roermond op 4
maart 1972 met veel in
stanties gebroken, maar
nog nooit met een van
zijn naaste medewerkers.
Die*'eer' viel kanunnik Wil
lem van der Valk afgelopen
weekeinde ten deel, de
„zwartrok die in tijden van
hardrock het evangelie ver
spreidt".
Toch noemt zijn perschef het
conflict tussen de bisschop en
zijn medewerker Van der
Valk „ten diepste" minder
groot dan hier en daar wel
werd gesuggereerd.
Beiden ging in pais en vree
uit elkaar ondanks de forse
kritiek van Van der Valk die
zelfvoor commentaar onbe
reikbaar is vanwege verblijf
in het buitenland.
De 45-jarige directeur van het
Roermondse Missiebureau
had vorige maand in het
openbaar kritiek op bisschop
Gijsen geuit, op zich iets
nieuws in het bisdom. „Het
kan niet zo zijn dat in 1992
nog maar één schooltje in ons
bisdom katholiek mag heten,"
aldus Van der Valk in een
verwijzing naar het eigen re
glement van de bisschop van
Roermond voor het rk onder
wijs. De kanunnik pleitte er
voor de mensen van goede
wil in het bisdom niet „in de
kou te laten staan".
„De Blijde Boodschap van het
Evangelie brengen - dat ziet
de bisschop als zijn opdracht,"
aldus zijn perschef. Het moet
daarom voor mgr. Gijsen een
pijnlijke zaak zijn dat kanun
nik Van der Valk, bovendien
nog de eerste Rolducstudent
die tot priester werd gewijd,
in de omstreden toespraak de
Blijde Boodschap „niet alleen
een Boodschap van wetten en
regels, maar bovenal een
Boodschap van liefde en
warmte" noemde. „Een Bood
schap waarin mildheid, ge
duld, vertrouwen, vergeving
en bovenal liefde spreken."
Geen bisschop heeft zozeer
geprobeerd zijn bisdom weer
op één lijn met het Vaticaan
te brengen als mgr. Gijsen dit
heeft gedaan. Met dat doel
stelde hij als naaste medewer
kers alleen personen aan die
zijn opvattingen volledig deel
den. Verder verbrak hij de sa
menwerking met onder meer
de landelijke missieorganisa
ties, de Hogeschool voor The
ologie en Pastoraat te Heer
len, het Hoger Katechetisch
Instituut, het Landelijk Pasto
raal Overleg en met de Raad
van Kerken in Nederland. In
bijna alle gevallen zette hij ei
gen instellingen op: het Mis
siebureau in de plaats van het
Buro internationale solidari
teit, het grootseminarie Rol-
duc enzovoort.
Maar daar stonden ook op
merkelijke resultaten tegen
over. Sinds zijn aantreden le
verde het bisdom Roermond
meer dan honderd priesters
af. Het missiebureau onder
leiding van Van der Valk
bracht in 1988 zes miljoen gul
den bijeen.
Als enige bisschop durfde Gij
sen het aan met een groot
scheepse evangelisatiecam
pagne te beginnen. De leiding
vertrouwde hij toe aan Van
der Valk, een 'late roeping'
afkomstig uit het zakenleven,
die al ruim tien jaar in dienst
van het bisdom werkt. Met
affiches in kerkportalen,
maar ook in stations en op
streekbussen, reclameleuzen
langs de snelwegen en pyra-
midevormige stands in win
kelcentra gebruikte Van der
Valk onorthodoxe methodes
in het meest orthodoxe bis
dom van Nederland.
Jarenlang vormde de Lim
burgse bisschop met kardinaal
Simonis een minderheid in
het bisschoppencollege. Sinds
de benoeming van een hele rij
traditionele bisschoppen en
kele jaren geleden heeft hij er
met uitzondering van Ernst
en Möller alleen maar mede
standers. Zo op het oog geen
reden meer om door solistisch
optreden zich van zijn mede
bisschoppen te vervreemden.
Dat er ook met het bisschop
pencollege in de nieuwe sa
menstelling verschillen van
inzicht zijn, blijkt uit het feit
dat de samenwerking tussen
Gijsen en de overige bisschop
pen inzake de landelijke RK
organisaties nog steeds niet is
hersteld. Bijna tien jaar gele
den hadden de bisschoppen
tijdens de bijzondere synode
in januari 1980 te Rome de
paus plechtig beloofd dit te
zullen doen.
Mgr. Gijsens recht toe-recht
aan-benadering bleek vooral
bij de herziening van het re
glement voor het RK onder
wijs. Als enige bisschop vaar
digde hij een eigen reglement
uit dat nogal wat strenger was
dan dat van de overige zes
bisschoppen, die het toezicht
op het RK onderwijs aan de
Nationale Katholieke School
raad delegeerden. Dit najaar
onthield Gijsen zijn goedkeu
ring aan de statuten van de
NKSR. „Met dit besluit (van
de bisschoppenconferentie)
wordt in ernstige mate tekort
gedaan aan de verplichting
die op iedere bisschop per
soonlijk rust, zelf te verant
woordelijkheid voor het ka
tholiek onderwijs waar te ma
ken," aldus de bisschop in het
communiqué waarmee hij nog
dezelfde avond afstand van de
overige bisschoppen nam.
Voor kanunnik Van der Valk
was juist het onderwijsregle
ment aanleiding om voor
meer openheid te pleiten. Za
kelijk waren veel dekens en
priesters het met zijn kritiek
eens, maar hij had het niet op
deze wijze moeten doen. Bo
vendien toonde Gijsen zich
weer als een man die van
geen compromissen wil we
ten'. Van der Valk werd van
Bisschop J. Gijsen
FOTO: DIJKSTRA
zijn functie ontheven.
„Het zou een slechte zaak als
het bisdom door deze affaire
een van hen of hen beiden
zou moeten missen," zei de
ken b. Janssen van Sittard
kortgeleden vöor de KRO.
Vervreemd van de helft van
de gelovigen in zijn bisdom,
zich verwijderend van zijn
mede-bisschoppen en voort
aan zonder de „trouwe pries
ter van de Katholieke Kerk"
Willem van der Valk vervolgt
mgr. Gijsen zijn weg.
Van één ding was hij altijd ze
ker: de steun van het Vati
caan. Die moest Gijsen ontbe
ren in het conflict over de
schoolreglementen. De Vati
caanse raad voor de interpre
tatie van de kerkelijke wet
ten, waar Gijsen een beroep
op had gedaan, weigerde te
kiezen voor het reglement
van de zes bisschoppen of dat
van Gijsen. Voor het eerst
kreeg mgr. Gijsen het Vati
caan niet onvoorwaardelijk
achter zich.
VAN DER WOUDE UIT COMMISSIE VOOR PREDIKANTSOPLEIDINGEN
LEIDSCHENDAM
TWO, de commissie voor
theologisch wetenschap
pelijk onderwijs van de
Nederlands Hervormde
Kerk, heeft gekozen voor
de instelling van een aan
gewezen bijzondere uni
versiteit voor de academi
sche opleiding van Her
vormde predikanten.
Daarmee ziet TWO af van
een verdere aanpassing van
de duplex ordo, de regeling
die aan een theologische fa
culteit de scheiding tussen
kerk en staat garandeert. In
dat geval zou de theologische
faculteit uit twee componen
ten bestaan: een in te vullen
door de staat en een door de
kerken. Hiertegen bestonden
bij de openbare faculteiten
onoverkomelijke juridische
bezwaren.
Over de vormgeving van een
bijzondere universiteit wil de
Hervormde Kerk niet alleen
overleg voeren met enkele
kleine kerken waarmee thans
ook al in de predikantsoplei
ding wordt samengewerkt,
met de Gereformeerde Ker
ken in Nederland, maar ook
met het ministerie van onder
wijs en met de vier openbare
theologische faculteiten: Am
sterdam, Groningen. Leiden
en Utrecht.
Van het overleg hangt het af
of er één bijzondere universi
teit met een aantal vestigings
plaatsen of dat er meer zulke
instellingen komen. TWO
hoopt volgend voorjaar de
plannen aan de Hervormde
synode te kunnen voorleggen.
De nieuwe opleiding zou dan
in september 1991 kunnen be
ginnen.
Van der Woude
De voorzitter van TWO, de
Groningse hoogleraar prof.
dr. A.S. van der Woude, heeft
Prof. dr. A.S. van der Woude
FOTO: PERS UNIE
inmiddels zijn functie neerge
legd. Hij wil geen tekst en uit
leg geven van zijn stap, maar
verschil van inzicht in de te
volgen koers voor de herzie
ning van de hervormde predi
kantsopleidingen speelt mee,
aldus secretaris dr. A.C. de
Roon. Vice-voorzitter dr. G.
Hoekveld-Meijer neemt het
voorzitterschap waar tot er
een opvolger is gevonden.
Van der Woude heeft zich al
tijd een sterk voorstander be
toond van een blijvende nau
we band tussen de hervormde
predikantsopleiding en de
openbare universiteiten. De
theologische opleiding hoort
temidden van de andere we
tenschappelijke opleidingen
gegeven te worden; dat is een
waardevolle hervormde erfe
nis, aldus Van der Woude on
langs op de hervormde syno
de.
De theologische faculteit van
de Vrije Universiteit die
gereformeerde predikanten
opleidt bespreekt een plan
voor een tweefasen-structuur
van haar opleiding. Na een
vijfjarige eerste fase voorziet
dat plan in een eenjarige
tweede fase, bedoeld als be
roepstraining. Ook andere
kerken dan de gereformeerde
zouden mee kunnen doen aan
het overleg tot invulling van
dat laatste beroepsvoorberei
dende jaar. Daardoor zouden
ook andere kerken dan de ge
reformeerden hun predikan
ten aan de VU kunnen laten
opleiden.
Het plan is een voorlopig ant
woord op het rapport-Ober
man, waarin de theologische
opleidingen onder de loupe
werden genomen. Het is met
de kwaliteit van de theologie-
opleiding aan de VU matig
gesteld, oordeelde die com
missie. Om die kwaliteit op te
krikken is het tweefasenplan
opgesteld. Voorstellen van de
eigen, kerkelijke gerefor
meerde opleiding in Kampen
om met de VU samen te wer
ken, worden in Amsterdam
niet met louter enthousiasme
begroet. Omdat Kampen
rechtstreeks onder de kerken
staat, wordt gevreesd dat sa
menwerking Amsterdam-
Kampen leidt tot meer in
vloed van de kerken op de
theologische faculteit van de
Vrije Universiteit. Meer dan
samenwerking op enkele pun
ten leidt niet tot kwaliteits
verhoging, zo lijkt de gedach
te in Amsterdam te zijn.
Door de kerkelijke opleiding
in de tweede fase te stoppen,
zoals dat is voorzien in het
tweefasenplan van de facul
teit, kan de eerste viif jaar
van de theologische opleiding
zonder veel invloed vanuit de
kerken blijven.
Sombere geluiden kerkelijk homo-erf
UTRECHT „Op het
kerkelijk homo-erf" is
volgens Gea Zijlstra van
de werkgroep Potten en
Theologie de laatste jaren
slechts sprake van „ach
teruitgang en verstar
ring".
Vooral „aan de top van de
Nederlandse kerken" is het
slecht gesteld, zei zij op een
conferentie van kerkelijke
groepen van homo's en les
biennes. De leiding van de
Nederlandse Hervormde
Kerk is vooral geïnteresseerd
in rust. Haar zorgen zijn: hoe
houden we het boeltje bij el
kaar. Begrijpelijk, vindt ze,
„want het deel van de kerk
dat moeilijk doet over homo
seksualiteit, is wel het deel
waar het meeste geld vandaan
komt". Zijlstra reageerde
hiermee op het recente her
vormde synodebesluit om het
verbod op kerkelijke tucht te
gen homoseksuelen (juni 1989)
op te vatten als een appèl om
geen maatregelen tegen deze
kerkleden te nemen.
Ook bij de gereformeerden
ontwaarde Zijlstra „stilstand
en dus achteruitgang". De
kerkelijke leiding poogt het
vergaande besluit om homo's
toe te laten tot ambt en
avondmaal (1979) nu vooral
als een pastoraal advies uit te
leggen. „Bovendien blijft men
stoethaspelen met theologi
sche rapporten die niets an
ders doen dan de traditionele
waarheden herhalen". Van de
RK Kerk wist Zijlstra „niet
veel goeds te vertellen".
Een christelijke
maronitische
monnik aan het
werk op een
school in Oost-
Beiroet. Gisteren
gingen de
scholen in het
christelijk
hartland van
Libanon opnieuw
open nadat de
christelijke
generaal Aoun
twee weken
geleden tot een
massale
steunbetuiging
had opgeroepen
om een inval van
de door Syrië
gesteunde
regering te
weerstaan.
FOTO: EPA
Uitgeverij Groen
stopt Kerknieuws
LEIDEN Uitgeverij J. J.
Groen en Zoon in Leiden
heeft besloten de uitgave van
het tweewekelijks verschij
nende blad „Kerknieuws"
met ingang van 1990 te sta
ken.
Het besluit is genomen in
overleg met de redactie. De
reden is dat er onvoldoende
abonnees zijn. Verbreding
van het draagvlak door ver
hoging van het abonnemen
tental zou alleen mogelijk zijn
met aanzienlijke investerin
gen, aldus hoofdredacteur
G.J. Breuker. Hiertoe is de
uitgeverij niet bereid. „We
hebben een jaar met het blad
gewerkt. We moeten er teveel
in investeren. Het levert niet
genoeg op", aldus directeur G.
van den Berg van uitgeverij
Groen.
De redactie en de medewer
kers verrichtten hun werk op
free-lancebasis, zodat het be
sluit niet leidt tot verminde
ring van journalistieke ar
beidsplaatsen.
Het onafhankelijke blad, dat
berichtte over kerkelijk en
godsdienstig leven, werd 46
jaar geleden opgericht door de
journalist W.C.F. Scheps, die
tevens tal van bladen van
nieuws uit de kerken voorzag.
Gescheiden predikantsvrouwen
willen ook preventief werken
LEIDSCHENDAM De
vereniging van geschei
den predikantsvrouwen
wil niet alleen de eigen
belangen behartigen,
maar ook preventieve ac
tiviteiten ondernemen.
Daarbij wordt gedacht aan
ontmoetingsdagen, een rond
zendbrief en contacten met de
werkgroep predimantsvrou-
wenconferenties. De veertig
voormalige pastoriebewoon
sters, vooral hervormd en ge
reformeerd, hebben hun vere
niging vrouwengroep Vasthi
genoemd. De naam is ont
leend uit het bijbelboek Es
ther.
De vereniging komt voort uit
de ontmoetingen voor ge
scheiden predikantsvrouwen
die het Hervormd vormings
instituut Kerk en Wereld in
Driebergen al een jaar of tien
organiseert. Zij ervoeren
steeds meer de noodzaak van
een eisen organisatie die aan
dacht besteedt aan de psycho
sociale en financieel-economi-
sche problemen van deze
vrouwen. Met de vrouwenad
viesgroep van de Bond van
Nederlandse predikanten en
de werkgroep predikants
vrouwenconferenties bezint
de vrouwengroep Vasthi zich
met het oog op preventieve
activiteiten op de Vrac-nota
'Vrouwen(-)vragen uit de pas
torie'.
Predikanten kunnen aan een
beschikbaarheidssyndroom
lijden waardoor ze werk en
privé-leven moeilijk kunnen
scheiden, aldus de nota 'Vrou-
wen(-)vragen uit de pastorie'.
Een predikant kan zozeer in
zijn werk opgaan dat hij en
zijn partner (zij en haar part
ner) van elkaar vervreemden.
Een ander probleem is een
gebrek aan gezamenlijke ge
loofsbeleving, doordat de pre
dikant als een soort beroeps
gelovige daar minder behoef
te aan heeft.
Predikantrsvrouwen kunnen
vereenzamen doordat het rol
patroon het moeilijk maakt
om vrienden te krijgen. Ver
der ervaren ze soms de ge
meente als concurrent in de
strijd om de aandacht van de
predikant. Dit kan tot ver
vreemding of zelfs een vijan
dige sfeer leiden.
tkc
In de kiem smoren ,HA
leen
lom»
JURIDISCHE wetenschappers hebben zich kritisch
ten over acties van 'kaalplukteams', die zich specialise!^ te
het achterhalen van door misdaad verkregen kapita^ring
politie zal voorlopig een jaar experimenteren met dezihee!
ciale teams, die criminelen trachten te treffen op
waar het de meeste pijn doet: in de portemonnee. In dej
Eindhoven tilde zo'n team voor negen miljoen aan g( gUi
goederen boven tafel, kennelijk afkomstig van misdrij|rege
het
De 'kaalplukkers' vormen teams die zichzelf uiteraarL^
terugverdienen. Met de in het moderne management
wijls verlangde kosten-baten-analyse zit het dus wel
De acties moeten de Nederlandse criminelen duidelijlU -
ken dat de misdaad niet loont, een oud gezegde waarf
criminele kringen smalend wordt gelachen: misdaad^^
dikwijls wel degelijk te lonen. Waarom dan toch kritiP
de
VOLGENS tegenstanders van de 'kaalplukteams' is
naliteit niet te bestrijden door de sancties aan te sch^i
maar slechts door de pakkans te vergroten. Critici V
ook neveneffecten, zoals het meer versnijden van drufivoic
gere tarieven en het aanboren van alternatieve markti
Tï H
UEZE kritiek snijdt vooralsnog weinig hout. Dat is noe<
gens geen reden andere middelen achterwege te laten tion
ook (of mede) tot het gewenste resultaat kunnen leideijbeli
eindelijk is toch het doel de maatschappij zoveel moge! Op
beschermen tegen criminaliteit en de uitwassen daarvjerei
d£
GELDBEZIT, ook als dat via misdadige activiteit is v4m*r
ven, leidt tot macht die de weg opent naar veel erifcwe
vormen van criminaliteit en vervolgens tot nog giigii
macht. Geld stelt criminelen in de gelegenheid hun acfil e<
ten uit te breiden of te verleggen naar terreinen die nd° d<
ter rendement opleveren. Simpel gezegd: wie geen gelJ^j
kan' ook geen partij drugs kopen om deze met groter^
door te verkopen. jn j
we
HOE ernstig een situatie kan worden als zware misdajken
in het genot van hun kapitalen worden gelaten is bewejSch
Colombia. Vier maanden lang duurt nu het offensief J
regering tegen de steenrijke drugsbarons, die machtig g z;
zijn geworden om er privé-legertjes op na te houde
strijd is moeizaam, verbitterd en bloedig. De drugsbaz^n
zó lang met rust gelaten dat zij hun luxueuze leven^ uit
schouwen als een verworven recht. En uiteraard will
hun imperium dat zoveel dollars oplevert, alleen nog yj
uitbouwen. Wij willen de situatie in Colombia niet v&ten
ken met die in ons land, maar in het algemeen kan g de
worden, dat criminelen rustig van hun geld laten gerit v£
vragen is om nog veel meer ellende. bd
aker
In de ogen van de critici wordt straks om zwaardere^1"
fen gevraagd als zou blijken dat de acties van de 'kaa
teams' niet helpen, hetgeen een weg zonder einde zoUl
kenen. Maar juist de ontwikkelingen in een land als
bia tonen aan dat in elk geval een eindeloze weg wor
wandeld als men niet tracht de misdaad zoveel mogelCl
de kiem te smoren.
Voorkoming en grotere pakkans zijn belangrijke
ven in de strijd tegen de oprukkende misdaad. Maar a
bezuinigingen die het opsporingsapparaat hebben
hebben de pakkans de laatste tijd nadelig beïnvloed.
nu geïntroduceerde 'kaalplukteams' inderdaad miljoen sta,
misdaad verkregen geld en goederen achterhalen, is h<Het
schien niet zo'n slecht idee het aldus verbeurd te verlndst
geld dat niet aan een derde partij behoort, te gebruik!60 s
het opsporingsapparaat te moderniseren en uit te bf^j
Dan krijgen voor- en tegenstanders van de 'kaalpluLj
hun zin. en v
gd,
jede
Brieven graag kort en duidelijk geschreven.
De redactie behoudt zich het recht voor ingezo
stukken te bekorten.
Schiphol
In de Randstad is de eerste
paal geslagen voor de uitbrei
ding van de belangrijkste pij
ler van de economie, de lucht
haven Schiphol. Enkele dagen
nadat ik in onze krant het ver
slag over die gebeurtenis had
gelezen, zag ik bij toeval een
tv-uitzending waarin de com
missaris van de koningin in
Noord-Holland uit de doeken
deed, dat Schiphol en alles wat
zich daar omheen groepeert
voor de werkgelegenheid en
economie van de allergrootste
betekenis is, niet alleen voor
de Randstad, maar voor heel
ons land. Alleen al de nu be
gonnen uitbreiding, zo las ik
in de krant, is het grootste
particuliere bouwwerk in Ne
derland. Want er komt geen
cent overheids- of belasting
geld aan te pas om het karwei,
waar een half miljard gulden
mee gemoeid is, geklaard te
krijgen. In de komende vijf
tien jaar wordt er bovendien
op dezelfde basis in totaal ze
ven keer zoveel ingestoken,
tot een bedrag van 3,5 miljard
gulden. Geweldig allemaal en
uiterst belangrijk. Maar ik was
toch wel blij dat onze krant
boven het artikel over de volle
breedte van de pagina plaatste:
'Groei van Schiphol moet sa
mengaan met een goed leefmi
lieu'. Nieuwe tunnels en we
gen, akkoord, maar evenveel
aandacht voor verbetering en
uitbreiding van het openbaar
vervoer. Het moet inderdaad
mogelijk zijn een goed even
wicht te vinden tussen de
groei van Schiphol en het leef
milieu tot ver in de omgeving
van de luchthaven.
W.J. Albracht,
LEIDEN.
Alcohol
Het is goed dat zeker geduren
de de komende feestdagen niet
alleen aandacht wordt besteed
aan dat ellendige vuurwerk,
waar we kennelijk maar niet
zonder kunnen, en het drank
gebruik door automobilisten,
chau
maar óók aan het gebrujnet
alcohol door lieden die in
even onbekommerd alsirerz<
kwaam op de fiets stjeme
in dc
Niemand schijnt dat jgev
vinden, want hij of zij frrnai
maar op de fiets'. Maafcer
dronken fietsers nemeDale
deel aan het verkeer enbuw
in mijn naaste omgevinjval
gemaakt hoe anderen d(er n
slachtoffer van kunnerpini
den. iLub
K.T.M. de Beer, jBroe
DEN HAAG. j. 0F
Te
Poolse grens
IOg
le en verheugende bef*
over de bijna onvoorsL
en nauwelijks bij te |C0(
ontwikkelingen in Oost
pa keerde steeds één ei h»
terug dat mij en mij van
leen ernstige zorgeilex i
de: de hereniging van d»mid;
Duitslanden en de ondbitgt
ke uitspraken van ondejter
ren bondskanselier Kofvoc
West-Duitsland over fmer
Oder-Neisselinie, de ye v
Tweede Wereldoorlofofeit
stand gekomen grens Jnees
Polen en Oost-Duitslan|/an
een opluchting daarom circ
krant van zaterdag tejjren,
dat na zijn minister w|dio':
tenlandse zaken Gensci de
ook de Westduitse bonbn
selier onverbloemd heefcbou
klaard, dat de Oder-foltoi
grens onaantastbaar isü-
westgrens van Polen. >K*
kennelijk bezweken orj
druk van de overig^777/
ringsleiders van de w//'
Gemeenschap, met de
lady' Margaret Thatchej
op. Nu kan ik ook wa
vertrouwen hebben in
ruststellende uiteenzei
dat een hereniging van
de Duitslanden zich
het kader van de Ei
Gemeenschap zal volt
en daarom geen enkel
met zich mee zal breng
P.J. Herder,
LEIDEN.
