Burgerforum dreigt
met nieuwe staking
&renz nu staatshoofd zonder macht
Een stormachtige top in de Marsaxlokk-baai
Bush en Gorbatsjov
houden elkaar
in het juiste spoor
BUITENLAND
Ëeid&iGowuvnt
MAANDAG 4 DECEMBER 1989 PAGINA 5
VS herzien beperking
jp export technologie
WARSCHAU De VS heben
ien begin gemaakt met de
herziening van de controle-
naatregelen en beperkingen
»p de export van hoogwaardi-
|e technologie naar Oost-Eu-
opa. Dat heeft de Amerikaan-
e minister van handel, Robert
tfosbacher, het afgelopen
veekeinde in Warschau ver-'
jlaard. Mosbacher maakt deel
lit van een zwaar bezette
Amerikaanse hulpdelegatie die
nomenteel een bezoek brengt
ian Polen. Een beslissing zal
linnen één tot drie maanden
rallen, zo liet Mosbacher we-
Grenzen Tsjechoslowakije
sinds vanochtend geopend
WENEN Sinds vanmorgen 00.00
uur kunnen de inwoners van
Tsjechoslowakije voor het eerst
slechts voorzien van hun paspoort en
zonder andere formaliteiten reizen
naar Oostenrijk. Om vijf minuten na
middernacht ging bij de grenspost
Berg, nabij Bratislava, de doorlaat-
boom open en reed een eerste uit
Bratislava afkomstige auto onder een
spandoek door met „Welkom in Oos
tenrijk". Een honderdtal auto's en
een aantal autobussen volgden dit
voorbeeld. De Oostenrijkers ver
wachten, mede gezien de feestdagen,
dat de komende tijd veel Tsjechoslo-
waakse toeristen het land zullen be
zoeken.
Leidende rol partij
Bulgarije geschrapt
SOFIA De leidende rol van de commu
nistische partij wordt uit de Bulgaarse
grondwet geschrapt. Dat heeft de nieuwe
voorzitter van de Bulgaarse Boerenpartij,
Angel Dimitrov, gezegd. De Bulgaarse Boe
renpartij maakte zich het afgelopen week
einde los van de communistische partij. Par
tijvoorzitter Petar Tantschew werd afgezet
en vervangen door Dimitrov. De nieuwe
leider van de partij verklaarde zich voor
stander van vrije verkiezingen in Bulgarije
„op een geschikt tijdstip". Ook de Bulgaarse
communistische partij en de regering ver
oordeelden dit weekeinde de inval van troe
pen van het Warschau Pact in Tsjechoslo
wakije in 1968. Dit besluit was „niet ge
rechtvaardigd en onrechtmatig".
OESO overlegt over
hulp aan Oost-Europa
PARIJS Vertegenwoordigers van achttien rijke
westerse landen vergaderen tot en met morgen in Pa
rijs of Polen en Hongarije moeten worden geplaatst
op de lijst van ontwikkelingslanden van de OESO, de
Organisatie voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling. De VS, Japan en Italië zijn daar sterk
voorstander van, andere landen hebben nog beden
kingen. Voor ons land woont minister voor ontwik
kelingssamenwerking Pronk de vergadering bij. Het
opnemen op de lijst van ontwikkelingslanden de
zogenoemde DAC-lijst betekent niet dat een land
automatisch hulp krijgt. Maar landen die niet op de
lijst voorkomen, ontvangen helemaal geen hulp. Op
dit moment komen de Oosteuropese landen niet op de
lijst voor. Maar puissant rijke landen als Kuwayt en
de Verenigde Arabische Emiraten, staan er wel op.
Azerbajdzjan schorst
besluit Opperste Sovjet
MOSKOU De president van de Sovjetrepubliek
Azerbajdzjan heeft de-beslissing van het parlement
in Moskou tot verandering vafi de status van de en
clave Nagorny-J^arabach ge^Körst. Mevrouw Ka-
farovarzebd^t dé bésllsaing om het gebiedTvéer on
der gezag Vair Azerbajdzjan te plaatsen, irr strijd"is
met de soevereiniteit van Azerbajdzjan. Nagorny-
Karabach ligt in Azerbajdzjan maar wordt opgeëist
door de republiek Armenië. De enclave, wordt in
meerderheid bewoond door christelijke Armeniërs.
Na ernstige onlusten werd het gebied dit jaar onder
gezag van Moskou geplaatst. Vrijdag sprak het Ar
meense parlement zich uit voor annexatie van de
enclave uit protest tegen de beslissing van de Op
perste Sovjet. Volgens een Armeense journalist is
de blokkade door Azerbajdzaanse activisten van
Nagorny Karabach hervat Ook zouden treinen
naar Armenië worden tegengehouden.
Hongerstaking in
gevangenissen DDR
OOST-BERLIJN Gedeti-
neerden in verscheidene Oost-
duitse gevangenissen voeren
werk- en hongerstakingen om
han^eisen voor een algemene
amrïéstrë~ kracht bij te zetten.
„De'eehte criminelen, degenen
die het volk miljoenen afhan
dig hebben gemaakt, lopen vrij
rond en hebben de mogelijk
heid hun straf te ontlopen", zo
werd een van hen geciteerd
door het officiële persbureau
ADN. In een tijd van diep
gaande hervormingen willen
gestraften ook de kans hebben
om overnieuw te beginnen, al
dus ADN.
MEUWE REGERING HEEFT TE VEEL BEKENDE GEZICHTEN
(Van onze correspondent
Wera de Lange)
>RAAG In Praag is
'andaag opnieuw massaal
{edemonstreerd, dit maal
egen de 'nieuwe' regering
'an premier Ladislav
Adamec. Daarin hebben
rijf niet-communistische
ninisters zitting. Maar
ille belangrijke functies
djn in handen gebleven
'an de Tsjechoslowaakse
•ommunisten. Als er niet
linnen een week een ac-
:eptabele regering komt,
o dreigt Burgerforum,
vordt volgende week
naandag opnieuw een
andelijke staking uitge
roepen.
ii het nieuwe kabinet, dat
[olgens premier Ladislav Ada-
nec bereid is „radicale veran
deringen" door te voeren, zit-
pn elf ministers uit de oude
egering. Nog geen uur na het
antreden van de nieuwe re-
bring riepen studenten en de
monstranten in het centrum
an Praag kreten als „We zijn
edrogen" en „weg met de
)mmunisten".
let steekt de overkoepelende
ipositiebeweging Burgerfo-
irn in het bijzonder, dat de
Dmmunistische partij het mi-
isterie van binnenlandse za-
en heeft behouden, en dus
lar greep op de politie en de
lligheidstroepen. Ook het
De Tsjechoslowaakse vice-pre
mier Urban Bohumil, een van
de ministers in de door de op
positie afgewezen nieuwe rege
ring.
foto: afp
aanblijven van de ministers
Johanes (Buitenlandse Zaken)
en Krumniki (Energiebeleid)
is voor de oppositie buitenge
woon ergerlijk. Dat er op
nieuw een militair is benoemd
op het ministerie van defensie
(generaal Vacek) bevalt het
Forum evenmin.
Geen toezegging
Maar het ergste is nog dat pre
mier Adamec in zijn rege
ringsverklaring nauwelijks
aan de eisen tegemoetkomt
van de massale volksbewe
ging, die Tsjechoslowakije
ruim een week lang vreed
zaam op stelten zette. Adamec
zegde vlug toe te zullen „wer
ken aan" een nieuwe grond
wet en nieuwe wetgeving,
waarin in de politieke en men
senrechten zullen worden ge
garandeerd. Of, en zo ja, wan
neer er vrije verkiezingen zul
len komen, bleef in de rege
ringsverklaring onduidelijk.
Het Forum eist zulke vrije
verkiezingen voor juli volgend
jaar.
Wat Adamec zich precies
voorstelt bij de „constructieve
dialoog" die hij gisteren propa
geerde, was eveneens vaag.
Over de vrijlating van de poli
tieke gevangenen en het ont
slag voor de gehate president
Husak deed Adamec geen en
kele toezegging. Het Burgerfo
rum eist ook daarover duide
lijkheid.
vorige week heerste er in
Tsjechoslowakije een bijna-eu-
forische stemming over de
snelle overwinning, die bin
nen handbereik leek. Leiden
de figuren in de communisti
sche partij legden verklarin
gen af, die een geheel andere
regeringssamenstelling en een
ander regeringsprogram deden
verwachten, dan nu uiteinde
lijk op tafel ligt.
De aankondiging dat de gewa
pende Volksmilitie, de politie
van de communistische partij,
deze week nog ontwapend zal
worden en onder regerings
controle gebracht, is niet meer
dan een doekje voor het bloe
den. De verklaring van de
nieuwe regering-Adamec dat
de invasie van 1968 door de
troepen van vijf Warschau
Pact-landen in strijd was met
„de regels voor het verkeer
tussen soevereine staten", is op
dit moment niet overtuigend
Confrontatie
Waarom premier Adamec en
de partijleiding opnieuw de
confrontatie zoekt met de op
positie, eigenlijk met de hele
Tsjechoslowaakse samenle
ving, is onduidelijk. Na de re
geringsverklaring van gisteren
besloten de studenten de nu al
twee weken durende staking
voort te zetten. Het Burgerfo
rum riep de bevolking vanaf
de televisie op om morgen
weer in grote getale naar het
Wenceslasplein in Praag te ko
men en in andere steden te de
monstreren.
Misschien rekenen Adamec en
de zijnen erop dat de volksbe
weging niet meer de kracht
opbrengt voor nieuwe, massale
acties. Duizenden activisten
zijn dodelijk vermoeid. Tien
duizenden zijn snotterig en
grieperig van het dagen ach
tereen in de kou demonstre
ren. De stakende studenten
snakken naar het moment dat
ze weer gewoon thuis kunnen
slapen en kunnen gaan stude
ren. Maar ze wekten vanmor
gen niet de indruk het bijltje
erbij neer te zullen gooien.
Alle acties tot nu toe zouden
immers voor niets zijn ge
weest, als de oppositie deze
provocatie over haar kant laat
)OST-BERLIJN Met
let aftreden van het polit-
luro en het centraal comi-
in Oost-Duitsland heeft
Ie Sozialistische Einheit-
partei Deutschlands
BED) haar eigen bank-
oet wereldkundig ge
naakt.
Igon Krenz heeft met het op
lappen van het nog maar vier
reken in functie zijnde polit-
üro zijn functie als secretaris-
éneraal verloren. Hij is nu al
len nog voozitter van de-
iaatsraad, wat in de praktijk
leerkomt op staatshoofd zon-
er politieke macht,
irenz' politieke rol is vrijwel
eker uitgespeeld. Op het bui-
mgewone partijcongres (15
en met 17 december) maakt
ij, zoals de zaken nu staan,
^en kans om tot partijleider
l worden herkozen. Zowel bij
|e meerderheid van de bevol-
ling als in de partijbasis ont-
reekt het hem aan geloof
waardigheid. De vernieuwin-
Bn die Krenz mede op gang
leeft geholpen zijn tè zicht-
laar uitgevoerd onder de druk
ian de overrompelende om-
landigheden van de laatste
Wanneer de SED nog een
kans wil hebben een rol van
betekenis te spelen, moet ze
zich van haar verleden losma
ken. Hoe radicaler en sneller
dat gebeurt, des te beter zal
het zijn. Het centraal comité
en het politburo hebben dat
gisteren doorgehad, nadat ze
vier weken geleden nog pro
beerden het politieke bouw
werk SED met enig kosme-
tisch pleisterwerk overeind te
houden. De vraag is alleen,
hoe nu verder?
Berghofer
Op het partijcongres moeten in
elk geval mensen in de partij
top worden gekozen die ver
trouwen genieten. Ven de hui
dige leiders geldt dat alleen
voor minister-president Hans
Modrow en twee andere pro
minente partijleden uit Dres
den: de zeer hervormingsge
zinde burgemeester Wolfgang
Berghofer en de vernieu
wingsgezinde ex-chef van de
geheime dienst, Markus Wolff.
.Zowel bij de partijbasis als on
der de demonstrerende bur
gers op straat wordt al hoopvol
gesproken over „de Drie van
Dresden".
Met name van Berghofer (46)
wordt veel verwacht. Bergats-
jov noemen ze hem in Dres
den. Hij weet in elk geval hoe
hij de media moet bespelen. In
een interview met het West-
duitse weekblad Stern zei hij:
„Ik heb me tot nu toe nooit
aan mijn plicht onttrokken als
de partij een beroep op mij
deed. Maar ik ben niet van
plan mezelf kandidaat te stel
len". Hij wil dus gevraagd
worden.
Premier Modrow zou Bergho
fer volgaarne aan zijn zijde
zien. In Dresden, waar Mo
drow tot voor kort regionaal
partijsecretaris was, werkten
de twee enkele sinds januari
1986 nauw samen. Berghofer
was in eerste instantie door de
nationale partijleiding naar
Dresden gestuurd om Modrow
in de gaten te houden. De eer
ste secretaris was te populair
in zijn district, waar hij in die
tijd al de dialoog met het volk
aanging. Berghofer liet zich,
eenmaal geïnstalleerd als bur
gervader, snel bekeren. Enke
le maanden geleden nog
kwam een delegatie van de
SED bij Modrow en Berghofer
langs om hen allebei op de
vingers te tikken.
Geen SED meer
Het vervolg op de SED zal na
de komende partijconferentie
overigens niet eens SED meer
heten, zo bezoedeld is de naam
van de failliete partij. De le
den lopen massaal weg. Wie
nog lid is draagt het partij-in
signe niet meer of hoogstens
aan de binnenkant van de re-
ver. Voor de partijgebouwen
gooien de weglopende leden
stapels partijboekjes neer. Als
machtscentrum in de DDR
heeft de SED haar positie
voorgoed verloren. Tenzij ze
met geweld haar machtspositie
herovert. Maar op de daarvoor
noodzakelijke steun van het
leger of het buitenland hoeft
ze niet meer te rekenen.
De feitelijke macht zal zich
daarom in de toekomst afspe
len tussen de minister-presi
dent van een coalitieregering
van alle partijen en groeperin
gen, en het parlement. Nog
zijn regering en parlement een
provisorium, omdat het parle
ment op allerminst democrati
sche wijze tot stand is geko
men waardoor de regering
geen afspiegeling is van demo
cratisch gekozen meerderhe
den.
Maar deze regering is wel han-
delingsbekwaam. En de demo
cratische en vrije verkiezingen
komen er zeker. Voor de rege
ring van de Bondsrepubliek,
die steeds heeft geweigerd te
praten met de SED, is er nu
geen excuus meer om niet met
de DDR-regering te praten
over de dringend noodzakelij
ke economische hulp en sa
menwerking.
IN539 Zo langzamerhand heeft Rob een mooi plan uitge-
,Ik acht om een einde te maken aan zijn gevangenschap. Hij móét
al p de een of andere wijze aan de overkant van de diepe kloof
de en te komen! Dat geldt trouwens niet voor hem alleen, maar
ikt Dk voor de wilden. Touw heeft hij nu in overvloed en op zijn
ho- inwijzingen zijn de mannen bezig een stevige kabel te maken,
r". lerk genoeg om een mens te torsen. Maar hoe maakt hij een
ËT Verspanning? Dan valt zijn oog op een nog slanke acacia, aan
de rand van de kloof. Als hij die eens kon gebruiken als... slin
gerwerktuig! Maar alléén zal hem dat niet lukken. Kan hij de
hoofdman aan het verstand brengen wat hij bedoelt? Rob neemt
hem mee naar de boom, wijst naar de overkant en neemt dan
een takje, dat hij telkens achtgerover buigt en dan weer terug
laat springen. De hoofdman grinnikt. Dét is een leuk spelletje.
Maar ach... de goede man begrijpt er niets van.
Hoge golven dreigden het bootje te overspoelen waarmee president Bush zich van en naar zijn „logeeradres" op de USS Belknap
begaf. foto: ap
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
VALETTA Maltezers
die aan de Marsaxlokk-
baai wonen voerden dit
weekeinde het ene excuus
na het andere aan voor de
onverwachte storm, die de
top van de Amerikaanse
president Bush en Sovjet
leider Gorbatsjov bijna als
een kaart dreigde uit te
blazen.
De Maltezers hielden staande,
dat het weer in geen jaren zo
slecht was geweest. De vele
bezoekers mochten vooral niet
de indruk krijgen dat Malta
een door stormen geteisterd
eiland is. Dat nam niet weg
dat witte watersluiers en uit
eenspattende golven de oor
logsschepen Belknap en Slava
aan het oog onttrokken.
De illusie van een zonover
goten paradijs was vrijdag al
abrupt ongedaan gemaakt door
een sterke noordoosterstorm,
die gedurende de nacht alleen
nog maar aan kracht won. Za
terdag in alle vroegte was de
wind zo sterk geworden, dat
de voorankers van zowel de
Slava als de Belknap van hun
plaats werden getrokken.
Toen de beide leiders zater
dagmorgen op het afgemeerde
cruiseschip Maxim Gorki arri
veerden, lanceerde Gorbatsjov
gekscherend zijn eerste ontwa
peningsvoorstel. „We moeten
onze slagschepen maar meteen
ontmantelen, want je kunt bij
slecht weer niet eens aan
boord gaan".
Busjl begaf zich na het gesprek
met een betrekkelijk klein
vaartuig terug naar de Bei-
knap, hetgeen een hachelijke
onderneming werd. Het
scheepje moest zelfs in de be
trekkelijke beslotenheid van
de Marsaxlokk-baai twee po
gingen doen om te enteren.
De Maltezer televisie vertoon
de de eerste beelden van on
der water gelopen straten en
weggeslagen stranden en pie
ren. De wind wakkerde tot
kracht 10 aan. Bezorgde mete-
reologen lieten weten, dat het
nagenoeg onmogelijk was ge
worden om van het ene schip
naar het andere te varen. De
Maltese regering, die meteen
begreep, dat aan haar gastvrij
heid dit keer hoge eisen wer
den gesteld, bood zaterdaga
vond nog een kasteel aan,
waarop de besprekingen kon
den worden voortgezet, als de
storm niet zou luwen.
Zondagmorgen, ongeveer een
uur voor het begin van de
tweede ontmoeting, nam de
wind plotseling in kracht af en
maakte plaats voor eindeloze'
hoosbuien. President Bush liet
weten van de intensiteit van
de storm te hebben genoten,
maar zowel de Russen als de
Amerikanen vonden dat ook
die tweede ontmoeting in de
veilige rust van het cruise
schip Maxim Gorki moest
plaatsvinden in plaats van op
één van de rondzwalkende
oorlogsbodems. Zodat het weer
het tenslotte toch nog op pun
ten van de supermogendheden
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
VALETTA „We zullen
nooit een 'warme' oorlog
tegen de Verenigde Staten
beginnen", zei Sovjet-pre
sident Gorbatsjov gisteren
onmiddellijk na het
beëindigen van zijn over
leg met president Bush in
de Marsaxlokk-baai in
Malta.
Deze woorden waren illustra
tief voor de positieve sfeer
waarin de 'zoutwatertop' tus
sen Gorbatsjov en Bush afgelo
pen weekeinde plaatsvond.
Ofschoon de top weinig con
creets opleverde en de resulta
ten van het gesprek moeilijk
in welomschreven overeen
komsten te vangen blijken,
werden de beraadslagingen te
recht „positief, open, oprecht
en vriendelijk" genoemd.
Meer nog: „Ze beantwoordden
geheel aan wat de initiatiefne
mer voor het gesprek presi
dent Bush zich van zijn
eerste confrontatie met Gor
batsjov had voorgesteld".
De ontwapeningsbesprekingen
zijn in zekere zin opnieuw in
het spoor gezet. Nog voor de
ontmoeting die Bush en Gor
batsjov in de tweede helft van
juni van het volgend jaar in
Washington zullen hebben, zal
de laatste hand worden gelegd
aan de overeenkomsten over
de halvering van de strategi
sche kernwapens en de drasti
sche vermindering van de
chemische wapens. De beide
leiders zeiden bovendien dat
als de gesprekken over de ver
mindering van de conventio
nele troepen in Europa naar
behoren blijven verlopen, ook
in dat opzicht een akkoord te
verwachten is, al bleven ze
vaag over het tijdstip. Tenslot
te is ook de discussie over de
vermindering van de strijd
krachten ter zee en over het
probleem van de vanaf zee te
lanceren kruisraketten in gang
gezet.
Belangrijker nog was dat Bush
zich bereid verklaarde initia
tieven te steunen „om de Sov
jetunie aan te haken aan het
westers economisch systeem".
Ook dat mocht dan niet erg
duidelijk zijn, het gaf
niettemin aan dat de Verenig
de Staten bereid zijn de econo
mische hervormingen in de
Sovjetunie te steunen, of zoals
Bush zei: „We streven ernaar
een klimaat te scheppen waar
in Amerikaanse zakenlieden
kunnen helpen bij het tot
stand brengen van de hervor
mingen in de Sovjetunie".
De Malta-top is in hoge mate
verkennend en sfeerbepalend
geweest voor de toekomst. Het
is een voortzetting en verbre
ding geweest van een dialoog
die zich aanvankelijk beperkte
tot ontwapeningsvraagstuk
ken, maar die nu nagenoeg
alle terreinen van de relaties
tussen de twee supermogend
heden bestrijken. Bush weet
niet in welke richting Gor
batsjov zich beweegt en wat de
achterliggende bedoelingen
van zijn streven naar economi
sche en politieke hervormin
gen zijn. Gorbatsjov is er op
zijn beurt in geslaagd een aan
vankelijk zeer voorzichtige en
terughoudende Bush te over
tuigen van zijn goede bedoe
lingen. Bovendien lijkt de
Amerikaanse president tevre
den over de Sovjet-houding
ten opzicht van de gebeurte-
nissen in Oost-Europa.
Duitse kwestie
Ofschoon Gorbatsjov dat niet
met zoveel woorden heeft ge
zegd, heeft Moskou Oost-Euro
pa in zekere zin afgeschreven.
Die landen kunnen nu zij
het dan onder voorwaarden
die Bush kennelijk accep
teert hun eigen gang gaan.
Op dat stuk waren er kenne
lijk geen verschillen van me
ning zoals er ook geen me
ningsverschillen waren over
het Duitse vraagstuk dat, zoals
Bush zei, uiteindelijk door de
Duitsers zelf moet worden op
gelost. Gorbatsjov liet weten
de beide Duitslanden als 'twee
souvereine staten' te beschou
wen, daarmee aangevend dat
dat wat hem betreft zo kan
blijven.
Verschil van mening was er
wel over Midden-Amerika,
waarover de beide leiders en
kele niet mis te verstane
woorden hebben gewisseld.
Gorbatsjov herhaalde nog eens
dat de Sovjet-wapenleveran
ties aan Cuba zijn gestopt. Dat
hij de bezorgdheid van de Ver
enigde Staten over Midden-
Amerika deelt en darbij voor
standers van wat nij als „een
politieke, oplossing" van de
problemen in dat deel van de
.wereld ziet. Bushr voegde daar
aan toe dat hij in dat opzicht
„geen verschil van mening"
met Gorbatsjov heeft, maar
dat mag als niet meer dan een
blijk van hoffelijkheid jegens
de Sovjets worden beschouwd.
In dezelfde termen werd ook
over het Midden-Oosten in het
algemeen en over Libanon in
het bijzonder gesproken. De
beide leiders volstonden met
te zeggen dat een vreedzame
oplossing voor de situatie in
Libanon moest worden ge
zocht. „We gaan proberen
hulp te bieden", aldus Bush.
foto: epa
Zo eindigde een top die de dia
loog tussen Moskou en Was
hington, aanzienlijk heeft ver
beterd. Die tal van nieuwe on
derwerpen aan die dialoog
heeft toegevoegd en die 'histo
risch' kan worden genoemd in
de zin dat veel van het nog
steeds bestaande wantrouwen
tussen beide grootmachten is
weggenomen. Malta heeft een
permanente en zich over de
volle breedte van de Ameri
kaans-Russische betrekkingen
uitstrekkende gedachtenwisse-
.Ijng in gang gezet die voor
namelijk door toedoen van
Bush een meer zakelijk dan
bevlogen karakter heeft ge
kregen.
Ook Gorbatsjov waarschuwde
voor overdrijvingen. Hij
maande zelfs tot een zekere
voorzichtigheid aan op „het
cruciale punt dat we nu heb
ben bereikt", een waarschu
wing die nog meer perspectief
kreeg doordat de Sovjet-leider
zijn gesprekspartner dit keer
niet met allerlei onverwachte
en ongrijpbare voorstellen
overrompelde. Tevredenheid
mag dan wel zijn uitgebroken,
beide mogendheden hebben
zoals Bush ook nadrukke
lijk verklaarde nog een
lange weg te gaan. Ook dat
heeft het gesprek op Malta be
wezen.
