„Gorbi" doet
het goed in
straten Rome
Geheim rapport YS: Sovjet-dreiging al jaren overschat
Verzet Salvador valt
rijke wijken binnen
Kohl wil nationalisme aanwakkeren
itfTENLAND
SaidAaOowumt
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989 PAGINA 5
mil van Pisa
hivoor publiek
ïe^eve toren van Pisa is
-uren met onmiddellijke
/efl gesloten voor het
ai»k. De toren kan de
chkse last van zo'n 700.000
s fen niet langer dragen. Er
haan allerlei scheuren en
;n"e aantastingen van de
Iucties. Het is niet bekend
ig de toren dicht blijft
ezoekers.
FOTO: EPA
Omwenteling
«lier
'31 verwacht"
dvolg van de voorpagina)
ha
veAG „De omwente-
°J voltrekt zich veel
,^jer dan we hadden
anfacht," luidde het
;eimentaar van Jiri
eitstbier, woordvoerder
er Burgerforum, op de
^dwetswijzigingen die
ieiren in het parlement
araangenomen.
rdj
>n)egin van het debat en de
eaning aan het einde wer-
voor de eerste keer in de
tsfie rechtstreeks door de
Jeisie uitgezonden. De 309
enmentsleden stemden en
dfvoor afschaffing van de
igüwetsartikelen 4 en 16,
n-in wordt gesproken over
niidende rol van de com-
ïüstische partij in de poli
hen de marxistisch-leninis-
;ee maatschappijtheorie in
ïifiderwijs. De afgevaardig
d-besloten dat het marxis-
s£ninisme niet langer de
ir- van het onderwijs vormt,
dat dat vervangen wordt
ieen verwijzing naar „de
nschappelijke kennis, va-
jndslievendheid en het
pnisme".
i-
leneerderheid van de afge-
irÜigden steunde het voor
noen speciale commissie op
n.chten om het harde poli-
e:ptreden tegen de betogers
t-7 november te onderzoe-
ït
:e parlementariërs gaven en
nic toe medeverantwoorde-
i-ie zijn voor „grote fouten".
;oei de communistische par-
ijintarièr Anton Blazej:
r.. was onze onjuiste inter-
u»tie van het socialisme en
1-eidende rol van de partij
nde voorwaarden creëerde
[-{de opkomst van een poli-
r| oppositie". En afgevaar-
je Jana Pekarova merkte
e|lk schaam mij dat onze ei-
■- generatie niet protesteer-
n Mlanka Hikova voegde
rjaan toe: „De burgers be-
-jen wie de macht mis-
-kte maar zij die de macht
-len wilden dit niet in-
ef-
rt na de stemming bracht
-elevisie een reportage uit
-pslava, waar de Slowaakse
ïpr Milan Knazko, een me-
-P die zich daar bij het Na-
-kal Theater had verzameld
Je hoogte stelde van de be
sten in het parlement. De
uigte, onder wie zich de
[staande opposant Vaclav
bl bevond, barstte in een
poneel applaus uit dat mi-
nlang duurde.
Doden bij aanslag
op Noordierse pub
BELFAST In een pub in het
Noordierse stadje Moortown hebben
gewapende mannen gisteravond het
vuur geopend op de aanwezigen. Er
vielen twee doden en een gewonde.
De pub is gelegen in een overwegend
katholiek, sterk IRA-gezind gebied.
De pub, aan de oever van Lough Ne-
agh, ligt een paar kilometer van het
dorpje Coagh, waar in maart van dit
jaar drie protestanten om het leven
kwamen bij een aanslag van het IRA.
Plaatselijke katholieken zeiden ervan
uit te gaan dat de gewelddadige actie
in de pub was bedoeld als vergelding
voor deze IRA-aanslag.
Boliviaanse
drugsbaas
aangehouden
LA PAZ De politie in
Bolivia heeft een van de
belangrijkste cocaineba-
zen in dat land aange
houden. De arrestant, de
35-jarige Carlos Lisboa
Melgar, beschikte over
een laboratorium waar
wekelijks zo'n 3.500 kilo
cocaïne werd geprodu
ceerd. Hij onderhield
nauwe zakelijke contac
ten met de drugsmaffia
in Colombia en Peru.
Amazonegebied mogelijk
binnen eeuw verdwenen
RIO DE JANEIRO Als de ontbossing
van de tropische regenwouden in het hui
dige tempo doorgaat, dan zal het Brazili
aanse Amazonegebied waarschijnlijk bin
nen vijftig tot honderd jaar zijn verdwe
nen. Dat heeft het Braziliaanse Instituut
voor Ruimteonderzoek berekend. Het on
derzoek, dat een jaar heeft geduurd, is ge
daan met behulp van een supercomputer
van de Amerikaanse ruimtevaartorganisa
tie NASA. Het is volgens het instituut niet
ondenkbaar dat het Amazonegebied, het
grootste oerwoud ter wereld, verdort en
verandert in een enorme, met kreupelhout
bedekte savanne. Dat zou catastrofale ge
volgen hebben voor het klimaat en dus
het leven op de gehele wereld.
Toeristen Mallorea en Ibiza
moeten betalen voor milieu
(Van onze correspondent)
BARCELONA Toeristen met als bestemming de Balearen
(Mallorea, Ibiza en Menorca) zullen, als de autonome rege
ring van de regio haar zin krijgt, extra moeten betalen voor
hun vakantie op de eilandengroep. Met de opbrengst van
deze milieu-belasting wil de regering zestig natuurgebieden
op de drie eilanden tegen verdere toeristische exploitatie be
schermen. Het plan van de conservatieve deelregering stuit
op fel verzet van de reisorganisatoren en hoteleigenaren op
de Balearen. Zij hebben dit jaar al te maken met minder in
komsten en vrezen dat de belasting zijn weerslag zal hebben
op het aantal bezoekers. Zo heeft de Duitse reisgigant Jahn
Reizen aangekondigd andere bestemmingen te gaan zoeken,
als de regering van de Balearen haar plan uitvoert.
Opnieuw doden in
Nagorny-Karabach
MOSKOU Minstens twee mensen zijn
de Sovjetrussische republiek Azerbajdzjan
om het leven gekomen tijdens onlusten.
Die braken uit nadat bekend was worden
dat het autonome gebied Nagorny-Kara
bach weer onder Azerbajdzjaans bestuur
wordt geplaatst. Zowel in Azerbajdzjan als
in Armenië, die elkaar de zeggenschap
over de voornamelijk door Armeniërs be
woonde enclave Nagorny-Karabach be
twisten, zouden gisteren massabetogingen
zijn gehouden. Op veel plaatsen wordt ge
staakt. De Opperste Sovjet in Moskou be
sloot dinsdag de controle over het gebied,
na elf maanden bestuur vanuit Moskou,
weer aan Azerbajdzjan toe te kennen.
(Vervolg van de voorpagina)
ROME Met honderden
zijn de inwoners van
Rome gisteren uitgelopen
om een glimp op te van
gen van de man die de
Sovjetunie en haar bond
genoten op hun kop heeft
gezet. Toeristen en kan
toormensen rekten zich
langs de straten van Rome
uit om „Gorbi" te zien.
Bij Gorbatsjovs aankomst bij
het Colosseum voor een korte
bezichtiging, barstte een
groepje toeschouwers los in het
zingen van de Internationale,
de vuisten gebald in de lucht.
Gorbatsjov werkte zich al han
denschuddend langs de menig
te.
De eerste dag van Gorbatsjovs
bezoek leverde een belangrijk
politiek akkoord tussen de
Sovjetunie en Italië op. De Ita
liaanse minister van buiten
landse zaken Gianni de Miche-
lis maakte bekend dat de mi
nisters van buitenlandse zaken
van beide landen voortaan
twee maal per jaar overleg
zullen voeren.
Vandaag ontmoette Gorbatsjov
verscheidene Italiaanse rege
ringsfunctionarissen, alsmede
leiders van de Italiaanse com
munistische partij, die vorige
week besloot haar program en
naam te wijzigen. De comunis-
ten in Italië verkeren in een
grote identiteitscrisis, die met
name is veroorzaakt door het
perestrojkabeleid van Gorbats
jov.
De Sovjetleider baarde gister
avond groot opzien door voor
te stellen besprekingen te be
ginnen over terugtrekking
van de vloten van de VS en de
Sovjetunie uit de Middellandse
Zee. Bij deze besprekingen
moeten Italië, de VS en wel
licht de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties worden
betrokken, zei Gorbatsjov op
een staatsbanket dat te zijner
ere werd gegeven in het presi
dentiële paleis.
„Tijdens de Koude Oorlog was
de aanwezigheid van de vloten
nog te billijken, maar nu is de
situatie veranderd", aldus
Gorbatsjov. De president sprak
op een staatsbanket, nadat hij
eerder een gesprek had met
premier Andreotti en in de
Romeinse stad het Colosseum
bezichtigde. Behalve met de
premier sprak de Sovjet-leider
gisteren met president Fran-
Tweegesprek
Morgen brengt Gorbatsjov een
bezoek aan paus Johannes
Paulus II. Het betreft hier
geen staatsiebezoek, wat bete
kent dat de Rode Vlag nog
niet op het Sint Pietersplein
zal wapperen. Maar dat zou in
de nabije toekomst wel eens
kunnen veranderen, omdat de
paus en de Russische leider de
mogelijkheden zullen bespre
ken om binnen afzienbare tijd
diplomatieke contacten aan te
knopen.
Naar verwachting zal de paus
verder tijdens een in het Rus
sisch te voeren tweegesprek de
positie van de Oekrainse kerk
ter sprake brengen. Deze ka
tholieke kerk met oosterse ri
ten is in 1946 onder Stalin ge
dwongen samengevoegd met
de Grieks-orthodoxe kerk. Het
Vaticaan heeft bij herhaling
gepleit voor de zelfstandigheid
van de Oekrainse kerk, maar
het Kremlin heeft dat tot nu
toe steeds geweigerd. Waar
schijnlijk zal Johannes Paulus
II zijn morele steun aan de pe
restrojka dan ook afhankelijk
stellen van de bereidwilligheid
van de Russische leider in
deze kwestie.
Als laatste onderdeel staat
morgenmiddag een ontmoe
ting op het programma in Mi
laan met vertegenwoordigers
uit het Italiaanse bedrijfsleven.
De stagnerende Russische eco
nomie heeft de import van
westers kapitaal en kennis
hard nodig en Italië, dat na
West-Duitsland en Finland de
derde handelspartner is van
de Sovjetunie wil daarbij een
belangrijke rol spelen. Eerder
is al een contract getekend
tussen de directie van Fiat en
het Russische ministerie van
auto-industrie voor de geza
menlijke bouw van een fa
briek die met ingang van 1992
jaarlijks 300.000 personenwa
gens moet produceren. In to
taal is met diverse overeen
komsten met het Italiaanse
bedrijfsleven meer dan drie
miljard dollar gemoeid.
Michail Gorbatsjov en zijn vrouw Raisa zijn kennelijk onder de indruk van het
WASHINGTON De
Sovjetunie en haar bond
genoten zijn al enige jaren
niet meer in staat tot het
lanceren van een massaal
bliksemoffensief tegen
het Westen. Dat blijkt uit
een geheime studie die is
uitgevoerd voor de Ame
rikaanse minister van de
fensie.
De Washington Post maakte
gisteren melding van het be
staan van het dertig pagina's
tellende document, dat werd
voltooid vóór de huidige poli
tieke veranderingen in Oost-
Europa. De uitkomst van de
studie betekent een belangrij
ke herwaardering van de mili
taire krachtsverhoudingen in
Europa. Zij ondergraaft de
veronderstellingen waarop de
bestaande NAVO-strategie is
gebaseerd en die tot grote in
vesteringen heeft geleid.
Het document heeft nog geen
invloed gehad op de besluit
vorming van de NAVO-minis-
ters van defensie. Zij kwamen
gisteren in Brussel overeen de
defensie-inspanningen niet te
laten verslappen. Juist de on
zekerheid, die het gevolg is
van de revolutionaire veran
deringen in vrijwel alle Oost-
europese landen, houdt poten
tiële risico's in. Daarom moet
zeker in deze overgangstijd de
NAVO-defensie nog op peil
blijven.
„De veranderingen in Oost-
Europa zijn betekenisvol, maar
de verminderingen van het
militaire potentiëel van het
Warschau Pact zijn dat nog
niet", aldus secretaris-generaal
Wörner. De NAVO blijft daar
om al haar hoop richten op
een snel akkoord in het CFE-
overleg in Wenen over gelij
ker aantallen conventionele
wapens (tanks, pantserwagens
en artillerie) in Oost en West.
Overigens spreekt de NAVO
zich in haar communiqué en
thousiaster dan ooit uit over de
veranderingen in Oost-Euro
pa, „die kunnen leiden tot be
tere Oost-Westrelaties en een
meer stabiele vrede in Euro
pa".
SAN SALVADOR Sal
vadoraanse rebellen zijn
gisteren gevechten begon
nen in de welgestelde
buurten van de hoofdstad
San Salvador. Onder meer
zouden de Japanse ambas
sade en de woning van
een Franse diplomaat zijn
ingenomen.
Een leider van de linkse guer
rillabeweging FMLN, Dago-
berto Gutierrez zei dat de re
bellen hun tweede offensief
binnen een maand bewust
richten tegen de rijke stadsde
len. Zo werd vorige week kor
te tijd een hotel bezet, waarin
zich onder anderen Ameri
kaanse militaire adviseurs be
vonden. Eerder deze maand
vonden gevechten plaats tus
sen de guerrilla's en het rege
ringsleger in de arbeiderswij
ken van San Salvador. Maar
omdat de reactie van het rege
ringsleger zich dan ook op de
arbeiders richt, heeft het ver
zet het strijdtoneel verlegd.
Overigens zijn naar nu pas be
kend is geworden twee dagen
na de moord op zes jezuëten
ook nog eens zeven burgers
van een armenwijk geëxecu
teerd. Zeven jongemannen
werden vermoedelijk door re
geringssoldaten tegen de muur
gezet en doodgeschoten. Het
Salvadoraanse leger heeft
geen commentaar willen ge
ven op het bloedbad. Volgens
bewoners van de armenwijk
hadden de jongelui niets te
maken met het verzet.
Theater in
het klein
Het beroemde
openlucht-the
ater van Vero
na heeft er een
kleintje bij. Op
het vaste bin-
nenpodium is
in drieduizend
uur tijd, met
gebruikmaking
van 2,5 miljoen
lege coca-cola
blikjes en 550
kilometer plak
band een repli
ca neergezet.
De miniatuur
constructie
wordt opgeno
men in het Gui-
ness Book of
Records en is
vanaf vandaag
voor het pu
bliek geopend.
FOTO: EPA
Journalist vrij na
beschuldiging
generaal Aoun
DAMASCUS De Ne-
derlandse journalist Char
les van der Leeuw is van
middag via de Syrische
hoofdstad Damascus te
ruggekeerd op Schiphol,
nadat hij twee maanden
heeft vastgezeten in Liba
non. Van der Leeuw werd
vrijgelaten na eerdere be
schuldigingen van hasj-
smokkel en spionage.
De journalist zelf beschouwt
zijn aanhouding als een poging
van de christelijke generaal
Aoun hem het zwijgen op te
leggen. Van der Leeuw werkte
twee en een half jaar als cor
respondent Midden-Oosten
voor onder meer de Vara, Ve
ronica en de Belgische BRT.
Van der Leeuw, die zegt „als
een stuk-vee te zijn behan
deld" berichtte vanuit Oost-
Bayrut onder meer over de
krijgshandelingen van gene
raal Aoun. De Nederlandse
journalist meent dat een serie
artikelen in het Britse dagblad
The Independent de druppel
was die de emmer deed over
lopen. Hij werd na publikatie
ervan opgepakt door de Liba
nese staatsveiligheidsdienst en
beschuldigd van spionage voor
Groot-Brittannië. Toen dat
moeilijk bleek hard te maken
werd hij verdacht van hasj-
smokkel, omdat in zijn woning
enkele grammen hasj waren
aangetroffen.
Inmiddels hebben in Libanon
de christelijke milities een
verdedigingsring geformeerd
rond het Baabda-paleis waarin
Aoun zich heeft verschanst.
Duizenden, veelal jonge chris
tenen vormen een menselijk
schild rond het in puinhopen
veranderde presidentiële pa
leis ten oosten van Bayrut. In
tegenstelling tot een eerder ra
diobericht van de Stem van
Libanon zijn de Syrische troe
pen nog niet tot de aanval
overgegaan, maar dat wordt
wel elk moment verwacht.
Generaal Aoun heeft gisteren
een kleine concessie gedaan
door de regering van president
Hrawi te erkennen, maar hij
weigert af te treden als opper
bevelhebber.
Bovendien wil Aoun niet met
Hrawi onderhandelen zolang
er Syrische troepen in Liba
non zijn. De Syriërs weigeren
echter terug te trekken en ma
ken zich op voor een laatste
beslissende slag met de chris
telijke milities. De Syrische
troepen, bestaande uit zo'n
veertigduizend man hebben
rondom Bayrut strategische
stellingen ingenomen. Het Sy
rische leger wordt gesteund
door zo'n vijftienduizend
mandschappen van het Liba
nese leger. Aoun zou op zijn
beurt kunnen rekenen op
twintigduizend christenen.
Biermann mag weer
optreden in DDR
BERLIJN De DDR heeft na
lang aarzelen toestemming ge
geven voor een optreden door
de in 1976 van zijn Oostduitse
burgerschap beroofde zanger
Wolf Biermann in de DDR.
Hij zal morgen in Leipzig een
concert geven en wordt zater
dag in Oost-Berlijn verwacht.
Een eerder optreden deze
maand ging niet door vanwege
„beledigende opmerkingen
van Biermann aan het adres
van staatsraad voorzitter Egon
Krenz". Biermann had het op
de Westduitse radio gehad
over „bedorven grijsaards" in
het Oostduitse poliburo. Krenz
noemde hij de „miezerigste
van alle kandidaten".
i AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
1536 De volgende morgen gaat Rob mee op jacht. De ge-
nde, die hij te voren heeft verbonden, blijft maar steeds dicht
hem in de buurt, want de blanke tovenaar mocht eens zo roe-
°os zijn er alleen op uit te trekken... Rob heeft zijn geweer
«genomen, maar hij wil toch liever zijn munitie sparen. Hij be-
'rkt trouwens, dat de wilden over een jachttechniek beschik-
I. waarvan hij nog wel het een en ander kan leren en waaraan
geen geweer te pas komt. Hun ruwe speren missen nooit en in
het gevecht met groter wild delven de viervoeters, hoe gevaarlijk
ze er ook uitzien, steeds het onderspit. Toch is er niet veel wild in
deze buurt; te weinig, om de stam op den duur in leven te hou
den. Verderop is ongetwijfeld meer te vinden, maar de stam leeft
feitelijk op een eiland, want de diepe kloven rondom het plateau
beletten de wilden hun geluk elders te beproeven.
WEINIG STEUN VOOR HERENIGINGSPLAN DUITSLANDEN
r>r»
(vervolg van de voorpagina)
BONN „Bondskanselier
Kohl poogt met zijn plan
voor een federatieve Duit
se eenheidsstaat het natio
nalisme aan te wakkeren.
Dit betekent ook inmen
ging in de interne aange
legenheden van de DDR,
doordat hij economische
hulp afhankelijk maakt
van democratische her
vorming".
Dit zei woordvoerder Joeri
Gremitskikh van het minis
terie van buitenlandse zaken
in Moskou als reactie op het
herenigingsplan dat de West
duitse bondskanselier Kohl
gisteren presenteerde.
De Oostduitse partijleider,
Egon Krenz, sloot zich giste
ren, evenals premier Mo-
drow, aan bij een verklaring
door een groep Oostduitse
schrijvers, artiesten, weten-
schaps- en zakenmensen, die
communistisch zijn georiën
teerd maar niettemin opposi
tie voeren binnen de DDR.
Deze groep riep de Oostduit
sers er dinsdag direct toe op
een socialistische staat te
handhaven als alternatief te
genover de kapitalistische
Bondsrepubliek en economi
sche inlijving door deze re
publiek te voorkomen.
Volgens een adviseur van de
Westduitse bondskanselier
Kohl waren de negatieve re
acties op het plan voor een
federatieve Duitse eenheids
staat voorspelbaar.
„Aan alle kanten heeft men
tijd nodig om de voorstellen
grondig te bestuderen en
Bonn zal elke beslissing res
pecteren die de Oostduitsers
nemen via vrije verkiezin
gen", zei hij.
De Britse regering zweeg gis
teren over het plan Kohl.
Thatcher vindt het blijkbaar
veel te vroeg om aan Duitse
eenwording te denken. Vol
gens waarnemers is zij sterk
gekant tegen alles wat een
einde zou kunnen maken
aan de huidige verdeling van
Duitsland. Thatcher heeft
zich altijd uitgelaten voor het
behoud van de huidige status
quo in Europa.
Volgens de Franse kwali
teitskrant Le Monde heeft
bondskanselier Kohl „een ta
boe doorbroken wat men, zo
wel in het Oosten als in het
Westen, liever voor een later
datum had bewaard".
President Francois Mitter
rand herhaalde gisteravond
in pricipe geen bezwaar te
hebben tegen een eventuele
Duitse hereniging. Volgens
Mitterrand hadden de Duit
sers echter genoeg verant
woordelijkheidsgevoel om
geen "overhaaste besluiten"
te nemen.