o] Kleuters krijgen weer de ruimte HH 2 ES N AVO-schepen niet welkom in Amsterdam Nederlandse uitvinding kan bodem laten stijgen Mosselen als waakhond IEUWO SU MM Docenten willen meer steun bij voorlichting over aids ?NY wil werklozen nzetten tegen Agressie in trein soorverbod voor tandarts ONDERWIJSLAND BLIJ MET OPHEFFEN VIERJARIGENMAATREGEL %TNENLAND ZeidóaQowumt DONDERDAG 30 NOVEMBER 1989 PAGINA 3 VANDAAG IN HET o 01VOLLE Het wordt d.g lang niet allemaal ro- ugeur en maneschijn in aiiderwijsland, maar de ainstaande opheffing van 1 vierjarigenmaatregel in t basisonderwijs geeft in geval alvast een enor- verlichting voor leer- ouders en kin- UIren. De gevolgen van s maatregel, die door Deetman esn onderwijs werd inge- erd, zijn louter negatief •jjweest. Si hevige onrust in de Twee- Kamer en daarbuiten werd it ingang van het schooljaar t^7/'88 de vierjarigenmaatre- van kracht. Basisscholen >chten kiezen: of het aantal ë^iren voor kleuters fors ver- 'afrderen, of grotere groepen ofyëren. Ze moesten op één aifi beide manieren zorgen x)jr een flinke bezuiniging minister Deetman nodig 1ql om zijn begroting wat be sluitend te krijgen. vallend is, dat eigenlijk al- p in het westen van het jd en in de grote steden is voor vergroting van groepen. Op scholen in de imm Vorst in Vries Terwijl de temperatuur gisteren overdag met gemak boven nul kwam, daalde het kwik in de nacht ver onder het vriespunt. In het Drentse dorpje Vries werd zelfs rond de zeven graden vorst gemeten. foto: anp MEDIARAAD: VOORSTELLEN OMROEP ONVOLDOENDE DEN HAAG De Mediaraad heeft weinig goede woorden over voor het voorontwerp voor een wijziging van de mediawet, die door de vorige minister van WVC, Brinkman, is ingediend. De raad adviseert minister d'Ancona om het wetsvoorstel in het geheel niet in te dienen bij de Tweede Kamer. „Daarvoor ont breekt voldoende samenhang in het voorliggende voorstel en laat dit voorstel te veel vragen onbeantwoord", aldus de Mediaraad. De raad vindt dat het voorstel een beperkte visie op de toekomst van omroep biedt, te weinig mogelijkheden inhoudt om commer ciële omroep werkelijk van de grond te krijgen en onvoldoende doordacht is. De Mediaraad is het met het kabinet eens dat verschillende om- roepzaken spoedig in de mediawet moeten worden geregeld. Maar de aanpak van het kabinet om eerst de meest spoedeisende zaken te regelen (met name het mogelijk maken van commerciële tele visie) kan in de ogen van de raad geen genade vinden. Alle on derwerpen moeten in hun onderlinge verband worden geregeld, vindt de raad. Maar ook als het uitsluitend om commerciële omroep gaat deugt het wijzigingsvoorstel van het kabinet niet, zo is de mening van de raad. De positie van commerciële omroep wordt, op de manier waarop het kabinet die ziet, een illusie. De raad doelt daarbij op de vergoeding van maximaal 15 procent van de omzet die com merciële omroepen aan de overheid zouden moeten betalen. Com merciële omroep kan zo nooit rendabel worden. De raad vindt dat commerciële omroepen op de kabel moeten worden toegelaten op basis van overeenstemming met de betrok ken gemeenten, aan wie het vrijstaat een prijs te bedingen. Zowel landelijke als plaatselijk of regionaal opererende aanbieders zou den daarvoor in aanmerking moeten komen en niet alleen lande lijke, zoals het kabinet heeft voorgesteld. rerechtshof in Arnhem leurt ademanalyse goed tNHEM Het gerechtshof in Arnhem vindt ademanalyse-apparatuur die justitie gebruikt het bepalen of automobilisten te veel gedron- n hebben een wettig en overtuigend bewijs- ddel. Twee mensen die gisteren voor het hof testen verschijnen zijn dan ook veroordeeld. deze maand ontstond opschudding na em uitspraak van het hof in Den Haag, dat npd dat verdachten op basis van ademanalyse- r^ten niet mogen worden veroordeeld omdat de ,st geen mogelijkheid van een tegenonderzoek nt. Veel rechtbanken in het land houden 0<\dsdien dit soort zaken aan in afwachting van ?eh uitspraak van de Hoge Raad, die definitief bejet vaststellen of de test toelaatbaar is. Dat erfdeel wordt begin volgend jaar verwacht. e\ AYR VERBRANDDE GEEN AFVAL MET VEEL PCB'S ROTTERDAM De Afvalverwerking 'Rijnmond (AVR) heeft zich niet schuldig gemaakt aan het verbranden van chemisch afval met te hoge pcb-gehaltes. Dat is geble ken uit een onderzoek van het OM. Volgens het onderzoek is als gevolg van een admini stratieve fout de indruk ontstaan dat men chemisch afval had verbrand met pcb-ge- haltes die ver boven de toegestane norm lig gen. Het onderzoek is dan ook op dit punt afgesloten. Wel zet justitie het onderzoek voort naar mogelijk andere onregelmatighe den. Een woordvoerder van de AVR kon niet zeggen in hoeverre de AVR nu wordt vrijgepleit van schuld in de dioxine-affaire in het Lickebaertgebied. De AVR heeft steeds gezegd dat de neerslag van dioxine bij boeren zo hoog was dat dat nooit alleen van de vuilverbranding afkomstig kon zijn. Herfst 1989 zeer zonnig DE BILT De Herfst 1989 (sep tember, oktober en november) was zeer zacht, zonnig en droog. De ge middelde temperatuur in de afge lopen drie maanden was 11,3 gra den tegen 10,4 graden normaal. De herfst 1989 behoort daarmee tot de vier zachtste van deze eeuw. De herfst 1989 telde verder gemiddeld over het land 360 uren zon. Nor maal is een gemiddelde van 292 uren. Het kleinste aantal zonne- uren werd gemeten op de Wad deneilanden (320 uren). Noord- Brabant was plaatselijk het zon nigst met 375 uren. Droog was de herfst dit jaar ook. Gemiddeld viel over het hele land 145 millimeter neerslag tegen 214 millimeter nor maal. DEN HAAG Negen van de tien scholen voor voortgezet onderwijs besteden aandacht aan seksuele vor ming (88 procent) en voorlichting over aids (85 procent). Docenten die deze vorming en voorlichting geven hebben grote behoefte aan extra les materiaal en andere vormen van steun, zoals cursussen. Dit blijkt uit een onderzoek dat het in opdracht van het Landelijke Centrum GVO (gezondheidsvoorlichting onderwijs) is uitgevoerd. De resultaten zijn van daag bekendgemaakt op een geza menlijke bijeenkomst van de over koepelende organisaties in het on derwijs. Seksuele vorming en aids- voorlichting worden vooral gegeven in de lessen gezondheidskunde, bio logie en maatschappijleer. Volgens de onderzoekers besteden protes tants-christelijke scholen over het al gemeen iets minder aandacht aan deze zaken dan andere scholen. Ruim negen van de tien docenten achten seksuele vorming in beginsel een taak van de school. Een grote moeilijkheid vinden zij echter dat de school op dat punt geen beleid voert. Bij de aids-voorlichting ervaren zij hun gebrek aan kennis ook als een belangrijk knelpunt, aldus de onder zoekers. Eén organisatie voor oorlogs-uitkeringen DEN HAAG Minister d'Ancona (WVC) heeft een spoedig regeringsstandpunt beloofd over de vorming van één nieuwe organisatie voor de uitvoering van wetten voor uitkerin gen aan verzetsdeelnemers, oorlogsgetroffe nen en vervolgden. De minister heeft een plan hierover van generaal Huyser aan de Tweede Kamer gestuurd. In de voorstellen staan verbetering en versnelling van de wetsuitvoering centraal. Huyser stelt termij nen voor waarbinnen aanvragen en bezwaar schriften moeten zijn afgehandeld. Verder moet de organisatie een publiekrechtelijke zijn. De huidige raden komen daarin terug als kamers van één nieuw geheel. De nieuwe organisatie moet volgens Huyser worden ge huisvest in Leiden. De onderdelen in Zoeter- meer en Diemèn verdwijnen. AMSTERDAM In na volging van de gemeenten Zaanstad en Spaarnwoude heeft ook Amsterdam stelling genomen tegen het bezoek van een NAVO-eskader met nu cleaire lading aan de Am sterdamse haven. Een door Groen Links inge diende motie van die strekking werd gister avond door de gemeente raad aangenomen. Het eskader dat Nederland voor een paar dagen aandoet heeft volgens Groen Links mi nimaal 85 kilo radio-actief plu tonium aan boord, terwijl er twee schepen zouden zijn met minstens twaalf kernwapens. Burgemeester Van Thijn heeft bij minister van defensie Ter Beek aangedrongen op het res pecteren van het raadsbesluit waarmee de gemeente zich en kele jaren geléden kernwa- penvrij heeft verklaard. Even als zijn voorganger wil Ter Beek overigens geen antwoord geven op de vraag of er kern wapens aan boord zijn. Met een aantal actieschepen legde de milieu-organisatie Greenpeace gisteren bij de Noordersluis bij IJmuiden een urenlange blokkade om zo de doorvaart te verhinderen van het eskader dat uit negen schepen bestaat. Na 5,5 uur hief Greenpeace de blokkade op en kon het eskader alsnog via het Noordzeekanaal door reizen naar Amsterdam. De politie had gedreigd de boten van Greenpeace anders weg te zullen slepen. Het gaat om een beleefdheids bezoek van vijf dagen aan de hoofdstad van het zogeheten Stanavforlant eskader. Dit is een permanent eskader dat be staat uit schepen van verschil lende lidstaten. Het kan direct worden ingezet in tijden van crises en spanningen. eljTRECHT De Ver- ,rliersbond FNV pleit er- li^or langdurig werklozen ie te zetten bij de bestrij- nng van agressie in trei len. Dat voorstel zal de [jjkbond inbrengen in de cao-onderhan- ilingen. te beginnen denkt de •JV-bond aan de inzet van inimaal 75 mensen, vooral komstig uit etnische minder den. De „service-medewer- zouden de conducteur een trein moeten assiste- ti bij zijn werkzaamheden. is nadrukkelijk niet de be- doeling dat zij in de plaats ko men van het traditionele treinpersoneel. NS moet de ex tra werknemers een volwaar dig dienstverband bieden, al dus de FNV-bond, die het de hoogste tijd vindt dat de NS stappen onderneemt tegen de agressie in treinen. Ook wil de vervoersbond op deze manier een kweekvijver creëren voor toekomstige conducteurs. De Vervoersbond CNV gaat de cao-onderhandelingen met de NS in met een looneis van 3,5 procent. In totaal gaat de CNV-bond uit van een ruimte van 5,5 procent voor verbete ring van de arbeidsvoorwaar den bij de spoorwegen. hi ,eï HOGER BEROEP: p< rl °feN BOSCH Een 39-jarige tandarts uit Etten-Leur mag van v^t gerechtshof in Den Bosch zijn vak in Nederland levenslang eret meer uitoefenen. De hof nam deze maatregel in het hoger •®roep dat de Inspectie van de Volksgezondheid in Noord-Bra- 1 'nt had aangetekend. Het Medisch Tuchtcollege in Eindhoven Jjld de tandarts eerder slechts een berisping gegeven, omdat hij '^voldoende zorgvuldig heeft gehandeld. In 1983 deed het Alge meen Ziekenfonds AZWZ in Breda bij de politie aangifte dat de "''hdarts ten onrechte in gave kindergebitten had geboord en ah bedrag van negen ton te veel had gedeclareerd. In de daar- ."1 voortvloeiende strafzaak kwam de Bredase rechtbank vorig !cAr tot een aanzienlijke gevangenisstraf. Het gerechtshof in Den 'Jisch sprak de tandarts vorige maand in hoger beroep echter .ij van de beschuldiging dat hij opzettelijk zwaar lichamelijk %el heeft toegebracht. De tandarts zal tegen het boorverbod in ^roep gaan. Heistelling Normaal is deze heistelling een onmisbaar hulpmiddel voor de opbouw van gebouwen, maar gisteren in het Groningse Scheemda viel die uit zijn rol en richtte een enorme ravage aan. foto: anp Steeds vaker kinderen buiten huwelijk geboren DEN HAAG Terwijl het aantal kinderen dat binnen een huwelijk wordt geboren blijft dalen, neemt dat van buitenechtelijke kinderen aan zienlijk toe. Dat percentage is de afgelopen 15 jaar gestegen van 2 naar 10 procent, aldus het Nederlands Interdiscipli nair Demografisch Instituut. De toename heeft volgens de onderzoekers steeds minder te maken met ongewenste zwan gerschappen. De stijgende voorkeur voor andere levens vormen dan het huwelijk, met name het ongehuwd samen wonen, is de voornaamste re den voor deze ontwikkeling. Het bewust ongehuwde moe derschap van alleenstaande vrouwen is nog een marginaal verschijnsel. UTRECHT De Utrechtse geochemicus prof. O. Schuiling heeft een manier ontdekt om de aardbodem plaatselijk te doen rijzen. De gisteren gepre senteerde vinding zou een op lossing kunnen zijn voor pro blemen als bodemdaling en het stijgen van de zeespiegel door het broeikaseffect. De vinding kan een belangrijke bijdrage leveren aan de kust bewaking. De methode houdt in dat via boringen zwavelzuur wordt geïnjecteerd in de kalksteenla- gen die zich vrijwel overal in Nederland op makkelijk toe gankelijke dieptes bevinden; in het westen van het land op dieptes van 500 tot 1200 meter. Kalksteen en zwavelzuur gaan een chemische verbinding aan waarbij gips ontstaat. Het volume van het gevormde gips is tweemaal zo groot als de oorspronkelijke kalksteen en de bovenliggende zand-, klei- en veenlagen worden daardoor omhoog gedrukt. Het effect wordt nog versterkt doordat bij de chemische reac tie aanzienlijke hoeveelheden koolzuurgas vrijkomen, die het opkrikkend effect vergroten. Het zwavelzuur kan volgens Schuiling niet in het drink- of oppervlaktewater terecht ko- nben krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00, zaterdags ■«sen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-122248 en uw krant t^brdt nog dezelfde avond nabezorgd. e|E KNOLLEN m, |K UIKIO Her /a leuk. om te komen ereN- DEN HAAG Acht kernge zonde mosselen in het zeeha venkanaal bij Delfzijl houden dag en nacht de aramidefa- briek van Akzo in de gaten. Mosselen als waakhond, als kettinghond. Wordt er iets ge loosd wat niet in het milieu thuishoort, dan slaan ze alarm door hun schaal te sluiten. De mosselen zitten met één klep vastgelijmd op de zoge naamde Mossel Monitor, een nieuw instrument dat op het ogenblik op drie plaatsen in Nederland wordt uitgetest. Bij Delfzijl, de Maasvlakte en Ter- neuzen. Overigens heeft Akzo de medewerking gegeven aan de proef door lozinggegevens te verstrekken. Zo kan op zijn beurt de mossel worden gecon troleerd. Een mossel pompt normaal vijftig liter water per dag door zijn lichaam om er voedsel en zuurstof uit te halen. De schelp staat voor dat doel voortdurend enkele milime- ters open. Bij zuurstofgebrek, of bij aanwezigheid van gif stoffen, trekt de mossel zich meer of minder dicht. De kiepstand wordt geregistreerd met sensoren die op beide helften van de mossel zijn ge lijmd. Er worden op één appa raat acht mosselen gebruikt om de kans om vals-alarm te verminderen. Blijven er bij voorbeeld vijf of zes langer dan een minuut dicht, dan is er reden voor paniek. Voor deel van de mosselen is dat ze direct reageren. Waterleidingbedrijven bijvoor beeld weten dan ogenblikke lijk dat er iets fout is en kun nen dan ingrijpen. Dat is heel wat effectiever dan af en toe monstertjes nemen. Maar wat het probleem is, geven de mos selen niet aan. Dat moet na derhand wateranalyse uitwij zen. De wetenschappelijke basis voor de Mossel Monitor is ge legd door TNO. KEMA en RIVM. Producent is het inge nieursbureau Delta Consult uit het Zeeuwse Kappele. Daar heeft men het principe uitge werkt tot een praktisch instru ment. Het RIVM plaats er trouwens binnenkort eentje in de Rijn bij Lobith. Zoetwater- mosselen kunnen deze politie taak ook aan, met name de driehoeksmossel. Kinderen in een kleuterklas. Door de vierjarigenmaatregel is er minder individuele aandacht en dat heeft een extra toestroom naar het speciaal onderwijs veroorzaakt. foto: sp rest van het land viel de keus op het verminderen van het aantal lesuren. Volgens be leidsmedewerker E. Keizer van de grootste onderwijsvak- bond ABOP (Algemene Bond voor Onderwijzend Personeel) woog in de steden vooral het argument zwaar, dat ouders allebei moeten kunnen wer ken. Bij beperking van het aantal lesuren zou dat nauwe lijks meer mogelijk zijn. In dat geval zouden ouders immers naar kinderopvang moeten zoeken en die is in Nederland verre van optimaal. Verder speelde in de steden mee, dat scholen zich snél lie ten leiden door wat anderen deden. Keizer legt uit: „In ste den zitten vaak veel scholen dicht bij elkaar. Als de ene school kiest voor verlaging van het aantal lesuren en de ander voor vergroting van de groepen, loop je de kans dat ouders hun kinderen naar een andere school sturen. Dat risi co wilden scholen niet lopen Achteraf Wat scholen echter ook beslo ten, negatieve gevolgen had de maatregel altijd. Keizer somt de nadelen op: „Op hun vierde jaar zijn kinderen er gewoon aan toe naar school te gaan. Ze hebben dan de leeftijd om te gaan leren. Die ontwikkeling moet dan niet onderbroken worden door zo'n kleutermaat regel". Keizer denkt dan ook dat achteraf gezien vergroting van de groepen nog de minst slechte van twee kwaden was. De individuele aandacht is dan weliswaar kleiner, maar de kinderen gaan in elk geval naar school. Er is echter ook het één en an der te zeggen voor verlaging van het aantal lesuren. Keizer: „Leerkrachten hadden onder de twee vorige kabinetten al te maken gehad met meerdere vergrotingen van groepen. In 1983 was zo'n vergroting door gevoerd. In 1986 volgde een tweede. Toen de vierjarigen maatregel werd ingevoerd was het dus de derde keer op rij, dat de groepen werden ver groot. Het is dan zeer voorstel baar dat onderwijzers er voor kiezen het aantal lesuren maar te verminderen. Speciaal onderwijs Eigenlijk heeft men op het mi nisterie alleen maar proble men voor zich uit geschoven door invoering van de maatre gel. Volgens Keizer levert deze namelijk dusdanig veel achter standsproblemen op, dat in de komende jaren een veel grote re groep kinderen naar het speciaal onderwijs zal moeten. Dat zorgt voor extra lasten. De kosten per leerling zijn daar immers veel hoger dan in het basisonderwijs. Kinderen krij gen in het speciaal onderwijs namelijk een veel individuele re benadering. Verlichting voor het speciaal onderwijs is ook één van de belangrijkste redenen waarom de net aangetreden staatsse cretaris van onderwijs, Walla ge, het voorstel doet om de vierjarigenmaatregel terug te draaien. Hij wil scholen zelf laten kiezen hoeveel les ze ge ven aan welke klas. In de eer ste vier jaar moeten in z'n ge heel tenminste 3.520 lesuren worden gegeven. Ook voor de tweede vier jaar moet een mi nimum aantal lesuren gaan gelden. Daarbinnen mogen scholen zelf bepalen hoeveel les ze geven aan welke groep. Ommezwaai De ABOP is verheugd over het voorstel van de PvdA- staatssecretaris. De bond had een dergelijk plan overigens ook wel van Wallage ver wacht. Verrassender en daar om ook des te verheugender, vindt de ABOP de ommezwaai van het CDA. Die partij koos in de vorige kabinetsperiode nog vóór invoering van de kleutermaatregel. „In het te rugdraaien van de maatregel zien we de erkenning van het CDA dat ze op de verkeerde weg zaten toen ze plannen van Deetman goedkeurden", meent Keizer. Hoe nu verder? De vierjari genmaatregel is immers lang niet de enige forse bezuiniging die door de vorige twee kabi netten is uitgevoerd in het on derwijs. De ABOP vindt dat nog meer maatregelen terug moeten worden gedraaid. Kei zer: „In het speciaal onderwijs is aardig wat geld te weinig, terwijl de kosten almaar stij gen. Daarnaast kan heel wat verbeterd worden op scholen voor voortgezet onderwijs. Om nog maar te zwijgen over het middelbaar beroepsonderwijs. Ook daar is meer geld nodig, maar daar wil het kabinet juist nog weer extra korten". RICHARD HOGENKAMP Op de grafiek links zijn de reacties te zien van de mossel in de bak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 3