Chaos in Libanon na moord op president
/uit de weekblad
HN
DE TIJD
0®Ej|
ELSEVIE'
„DE DOOD VERLAAT DIT LAND NIET MEER"
CPN'ers praten elkaar moed in
BINNENLAND
ËoidócSouto/nt
DONDERDAG 23 NOVEMBER 1989 PAC(J
'Th
Na Oost-Europa komt Egypy-
Na de vele verhalen vorige
week over het neerhalen
van de Muur doen de week
bladen het nu wat rustiger
aan. Weliswaar is er nog
ruimschoots aandacht voor
de lotgevallen van de DDR,
maar de ontwikkelingen in
Tsjechoslowakije eisen in
toenemende mate hun aan
dacht op. Zo brengt Elsevier
met het omslagartikel
'Praagse herfst' een oogge
tuigenverslag van de de
monstraties in Praag. En ook
De Groene heeft Tsjechoslo
wakije op de voorpagina ge
zet. „Het kan een taaie strijd
wordenconcludeert het
weekblad. Alsof er niets in
Oost-Europa aan de hand is
komt De Tijd met een the
ma-nummer overEgypte.
Dat is wel even wennen na
al dat nieuws over het fail
liet van het communisme.
Maar eerlijk gezegd wel een
verademing.
Ageeth Scherphuis tekende
voor VN het schrijnende
verhaal van Gerard Stinis-
sen op. De man, die zijn
vrouw Ineke rustig wil laten
overlijden; ze ligt al vijftien
jaar in coma. Het verpleeg
huis Het Wiedenbroek is
echter niet bereid daaraan
mee te werken en dat drijft
Stinissen tot wanhoop. „Als
ze haar niet laten gaan, gij
zel ik de directeur", dreigt
hij. „Zij houden immers Ine
ke gegijzeld, want daar komt
het op neer".
Verder laat VN Rosemarie
Blaschke aan het woord, die
deel uitmaakt van de hoofd
redactie van de Oostduitse
partijkrant 'Neues Deutsch-
land'. Ze kan eerlijk zeggen
dat ze nooit heeft gelogen.
„Maar ik heb wel vaak de
halve waarheid moeten in
slikken. Dat was een kwes
tie van partijdiscipline".
Van de NCRV zal hij in elk
geval langer voorzitter zijn
dan van de Raad voor de
Kunst, constateert VN over
mr. A Herstel, ex-hoofdoffi-
cier van justitie. Maar of zijn
nieuwe functie in 'glame-
rous' Hilversum een makkie
zal zijn, betwijfelt hij ten
zeerste. Gelukkig is zijn ver
trouwen groot. „Als wij in
een noodsituatie komen, en
wij doen een beroep op de
achterban de christelijke
omroep in stand te houden,
dan zullen onze leden dat
honoreren".
In de kleurenbijlage twee
eeuwen zwarten gezien door
de ogen van blanken. „En de
bedoeling is dat het lachen je
vergaat", aldus VN.
Ongeveer de helft van de re
dactionele pagina's van De
Tijd is gewijd aan Egypte.
Haar grond is van goud,
haar Nijl een mirakel en
haar vrouwen lijken op
maagden in het paradijs. Zo
was het, aldus De Tijd. Maar
het sprookje van Duizend
en-één-nacht is uit. Egypte
bevindt zich in een verre
van rooskleurige situatie en
het islamitisch reveil lijkt
ook dit land te hebben be
reikt. Wat gisteren nog
mocht blijkt vandaag verbo
den. In de Egypte-special
onder meer een interview
met schrijver en Nobelprijs
winnaar Nagieb Mahfoez,
een reportage van Herman
Schaalma over Cairo, („een
stad die zwaar gebukt gaat
onder de moordende voort-
plantingsdrift van haar in
woners") en een verhaal
over de oprukkende invloed
van de islam.
In het cultuurdeel een inter
view met de scheidende cul
tuurchef van NRC-Handels-
blad, mr. K.L. Poll. De man
die in 1970 het initiatief nam
tot het oprichten van het
Cultureel Supplement. „Een
veelzijdig talent", constateert
de schrijfster, „maar in de
ogen van de buitenwacht is
hij voornamelijk saai".
HN-Magazine sprak met
Joachim Garstecki, sinds
1974 werkzaam bij het we
tenschappelijk bureau van
de Bond van evangelische
kerken in de DDR, waar hij
zich bezig houdt met vredes
vraagstukken. Hoe zit het ei
genlijk met de verhouding
tussen kerk en oppositie in
de DDR, vroeg HN. Garstec
ki: „Vanuit de oppositie ge
zien was de kerk onder wier
dak ze tot voor kort opereer
de, niet enkel steun en toe
verlaat, maar ook belemme
rend. Men moest altijd reke
ning houden met de kerk.
We moeten de 'zandbak-
kerk' verlaten, dat gevoel
krijgt de laatste tijd de over
hand".
HN ging tevens op bezoek
bij prof.dr. Han Entzinger,
buitengewoon hoogleraar 'in
de minderheden' aan de
Rijksuniversiteit Utrecht.
Deze rekent meteen maar
even af met een mythe.
„Buitenlanders die naai n
land kwamen zijn niet dek
geknuffeld. Ze zijn heieder
niet geknuffeld". 6(
In Literair Dagboek besing
Martin Ros aandacht a©n
niet onomstreden toepte
ning van de Nobelprijss r
de Spaanse schrijver Cg 1
„per se niet de mooiste d
mocratische vaas op deiac
van de moderne Spaans!
schiedenis".
Een held van alledag. Oi
die kop pakt De Gr<
twee pagina's groot uit(V
een verhaal over de Fr
schrijver Albert Camus,
in 1960 op 47-jarige leLy
bij een verkeersongeluk^
het leven kwam. „Hij?,
een humanist met een kW
h", aldus Antoine Verbë
De Groene. En een stiel
verderop: „Gewoon ftt
meer geluk en wat mi^r,
lijden, dat was alles wat
mus van het leven verljj
de. Maar het waren er d^
den niet naar". jsj
Op de voorpagina een
haal over de roep
Tsjechoslowakije om il
democratie. „Angst reg j
de Praagse burcht", aldu^a
Groene. Op pagina 3 een
sprek met SED-lid Ra^r
Land, die ook zeer ^j£
vaardbaar lijkt te zijn vj
de oppositie. Is deze
wellicht de nieuwe DDR-n
nister van economische ei
ken? Joke van Kam;t
zocht hem op in Oost-^j
lijn. „Het hoeft hier h^,
geen droomland van het^a
pitalisme te worden".
Is mr. Hirsch Ballin (38)er
nieuwe CDA-minister jlc
justitie, nu echt zo'n st^e
hark, boekenwurm en <n
deerkamergeleerde? Volga,
De Groene blijkt uit het cL
vre en de handel en wan
van deze „kruisridder
het middenveld" het tegT
deel. Ernst Hirsch Bal
mag dan enigszins \1
tfremd overkomen, ookL
zee staat hij met beide bei)
op de grond.
Ook in Elsevier aandi.
voor Tsjechoslowakije, k
opnieuw een verwoede v
ging doet zich van de sl
nistische overheersers
ontdoen. 'Praagse hei
heet het verhaal heel toej1
selijk. Er is overigens at
luut nog geen zekerh
over de goede afloop van(
massale protesten. Voie
week trad de politie i
hard op, waarbij Elsevier-
tograaf Ton van der Plas e
slachtoffer werd. Het prof*
beweegt zich vooralse
voort op kousevoeten.
In Elsevier een portret L
oud-CDA-staatssecretaris
Joop van der Reijden. P5'
fessioneel trouble-shoo£
maar door doelman Jta
Hiele van Feyenoord uitj
maakt voor amateur. Ai
Van der Reijden de tae
deze week een reddingsplc
voor Feyenoord te presero
ren. „De motivatie om K
daarmee bezig te houde
was het gevoel dat dit n
eens werkelijk een onopk
baar probleem was. En nuij
een paar weken bezig be
realiseer ik me pas goed d<
ik toen gelijk had". o
Volgens prof.dr. Dick c
Zeeuw, oud-voorzitter vï'
de KVP, kan de honger i
de wereld binnen vijf js
uitgebannen zijn (kosten:
miljard per jaar) en verdi
deze week met oog i
Sinterklaas -een greep ii
de vele kinderboeken en ei
verhaal over vivisectie. „I
komt een tijd dat generatit
na ons zeggen dat wij barbi
ren waren". r
HP publiceert over negü
pagina's een nieuw liters,
manifest van journalist d
schrijver Tom Wolfe. „1)
straat op! Documenteer! D
verslag!" Hij ziet de rom«"
als een journalistieke ond<
neming.
Toevallig deze week in I
twee artikelen uit Wolf
school: een nonfictie k<
verhaal van Chris van d
Heijden over de Koude 0<
log en een reportage v
Erik van Ees over Namib
„Beide stukken zeggen me
over hun onderwerpen d.
welk traditioneel versl
ook", beveelt HP aan.
Het stralende middelpunt
de vaderlandse film- en th
aterwereld is Hans Kemr
de gevreesde en aanbed'
castingdirector, aldus He
Janssen in HP. „Schat,
was fantéaastisch, éeeeeen:
héeel goed!" Hans helpt a
teurs aan werk. Hij bezorj
de juiste man op de juisi
plaats. Of dat nu een Med<
of een fris tiepje voor i
kippesoepreclame is.
CLARISSE BUM,
Bevolking van Nederland
in 150 jaar vervijfvoudigd
DEN HAAG De Ne
derlandse bevolking is
in 150 jaar bijna vervijf
voudigd tot 14,8 miljoen
inwoners. België daar
entegen is „blijven ste
ken" op circa tien mil
joen inwoners, terwijl
dat land bij de afschei
ding van ons land veel
meer inwoners telde
(vier miljoen versus 2,8
miljoen).
Deze gegevens staan in een
gisteren gepubliceerd over
zicht van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek
CBS. Het (demografische)
overzicht is opgesteld naar
aanleiding van het 150-ja-
rige 'bestaan' van Neder
land. Het grondgebied van
ons land kreeg in 1839 al
thans zijn definitieve
vorm, met name door de
afscheiding van België in
1830.
In Nederland liep de afge
lopen anderhalve eeuw het
aandeel van de jongeren
tot 20 jaar terug van 45 tot
25 procent van de totale
bevolking. Het aandeel 65-
plussers steeg van 5 tot 13
procent. Het aantal huis
houdens in Nederland ver
tienvoudigde in 150 jaar.
Het gemiddelde aantal ge
boorten per 100 vrouwen
nam af van ruim 450 tot
minder dan 200. De gemid
delde levensduur voor
mannen steeg van 36 tot 73
jaar en die voor vrouwen
van 38 tot 80 jaar. Tot slot:
in de afgelopen 150 jaar
vestigden zich in Neder
land 5,2 miljoen mensen
van 'buiten', terwijl 4,9
miljoen mensen vertrok
ken.
EERSTE KAMER HEEFT
GEEN ZIN IN HAAST
DEN HAAG CDA-senator Christiaan-
se, voorzitter van commissie financiën
van de Eerste Kamer, voelt er niets voor
in ijltempo een aantal belangrijke, finan
ciële wetsontwerpen nog voor het kerst
reces af te handelen. Christiaanse wil dat
zijn collega in de Tweede Kamer, oud-
staatssecretaris Koning (VVD), er voor
zorgt dat spoedeisende ontwerpen vóór 14
december in de Tweede Kamer zijn afge
daan. Dan heeft de Eerste Kamer ook
nog een week om te vergaderen, aldus de
senator. In het lijstje dat premier Lubbers
naar het parlement heeft gestuurd wordt,
volgens Christiaanse, onderscheid ge
maakt tussen noodzakelijke en wenselijke
wetsontwerpen. Alleen „eenvoudige" (ta-
riefs-) wetsontwerpen moeten volgens de
CDA'er nog behandeld worden.
Tweede Kamer repareert
enkele Oort-maatregelen
DEN HAAG Ongehuwd samenwonenden die verzuimd hebben
zich een jaar geleden bij de burgerlijke stand op één adres in te
schrijven, krijgen van de belastingdienst een laatste kans. Als zij in
aanmerking willen komen voor ondermeer overdracht van de belas
tingvrije voet - indien één partner geen of heel weinig inkomen in
brengt - kunnen zij zich alsnog aanmelden met aanspraak op het
belastingvoordeeltje. Een tweede toezegging die staatssecretaris Van
Amelsvoort (financiën) gisteren in de Tweede Kamer deed bij de be
handeling van reparatievoorstellen op de Oort-maatregelen, betreft
het T-biljet. Het gaat om mensen met een sterk wisselend inkomen
die de dupe kunnen worden van de norm dat er (in doorsnee)
slechts belastinggeld wordt teruggegeven als het om meer dan drie
honderd gulden gaat. De staatssecretaris gaat bekijken of de belas
tingdienst daar wat soepeler mee kan omgaan. Een derde reparatie
slaat op alleenstaande ouders met uitwonende, studerende kinderen.
In de oorspronkelijke voorstellen zouden die er maximaal achthon
derd gulden op achteruitgaan, maar voor de lagere inkomens wordt
dat nagenoeg gecompenseerd.
Piloot ziet
snelweg aan voor
landingsbaan
LONDEN Nabij Londen is gis
teren op het nippertje een vlieg
ramp voorkomen. De piloot van
een Boeing 747 van British Air
ways zag in dichte mist een vier
baans-snelweg aan voor een lan
dingsbaan van het nabijgelegen
vliegveld Heathrow. Het vlieg
tuig met 255 passagiers aan boord
was al aan de landing begonnen,
toen de piloot zijn vergissing ont
dekte. Bij een tweede poging wist
de piloot het toestel wel veilig
aan de grond te zetten. Op de
vierbaansweg bevond zich op dat
moment nog veel verkeer van de
ochtendspits.
Vader houdt beurs
van zoon tegen
ZWOLLE „Ik kan geen contact met mijn
kinderen krijgen. Dit is de enige mogelijk
heid". Deze reden gaf een inwoner van
Balkbrug op voor zijn weigering het studie
financieringsformulier voor zijn 18-jarige
zoon in te vullen. De zoon die bij zijn moe
der woont, eiste gistermiddag in een kort
geding voor de Zwolse rechtbank invulling
van het formulier op straffe van een
dwangsom van honderd gulden per dag.
Vanwege de weigering van zijn vader krijgt
hij sinds 1 oktober een bedrag van 356,48
gulden aan studiefinanciering uit Gronin
gen, terwijl hij eigenlijk in aanmerking
komt voor een studiebudget van 667,74, gul
den. De rechter zal volgende week woens
dag vonnis wijzen, maar zei gisteren alvast
dat hij de eis zal inwilligen.
BAYRUT Duizenden
inwoners van Oost- en
West-Bay rut zijn gisteren
en vandaag de stad uitge
trokken om een veilig
heenkomen te zoeken in
de omliggende gebieden,
zoals de Bekaa Vallei.
Kennelijk vrezen de be
woners een nieuwe golf
van geweld na de moord
op president René Mua-
wad.
Vanuit de hele wereld is met
afschuw en verontwaardiging
gereageerd op de moordaan
slag. De VN-Veiligheidsraad
sprak van een „laffe, crimine
le en terroristische daad". Se
cretaris-generaal Perez de
Cuellar noemde het „een dag
van rouw voor Libanon, en
een dag van woede voor de ge
hele internationale gemeen
schap" De Syrische president
Assad noemde de moord een
tragedie die „een nieuwe im
puls zou moeten geven om de
steun aan Libanon te verdub
belen, opdat het in staat zal
zijn het kwaad in eigen nest te
vernietigen".
President Muawad kwam gis
teren bij een zware bomaan
slag in West-Bayrut om het le
ven. Hij was nog geen drie we
ken in functie. Bij de aanslag,
die nog niet is opgeëist vielen
in totaal achttien doden en en
kele tientallen gewonden. Mu
awad wordt zaterdag in zijn
woonplaats Zgorta begraven.
Waarschijnlijk komt het Liba
nese parlement daarna bijeen
om een nieuwe president te
kiezen.
De 64-jarige Muawad, een ma
ronitische christen, was op 5
november door het Libanese
parlement tot president geko
zen. Dat gebeurde in het kader
WEESP Ongeveer
veertig actievoerders
hebben gisteren een
vliegtuig in de tuin
van kunstenares Mar-
te Röling in Weesp be
klad. De antimilitaris
tische actievoerders,
die zich de groep Beel
denstorm n«emt, be
kladden het vliegtuig
(een Starfighter F-104)
dat de kunstenares in
bruikleen heeft van de
luchtmacht. 'Beelden
storm' is geformeerd
rond een 29-jarige to
taalweigeraar die bin
nenkort een celstraf
van 12 maanden moet
gaan uitzitten. De man
werd door de politie
van Weesp meegeno
men voor verhoor.
Marte Röling vond het
overigens niet nodig
om een aanklacht in te
dienen. „Daar heb ik
gewoon geen tijd voor.
Het vliegtuig staat
hier in mijn tuin om
dat ik het een mooi
voorbeeld vind van
twintigste eeuws de- Marte Röling (r) bij haar straaljager in gesprek met een politieman.
sign".
SUSKE EN WISKE
GRONINGEN Hoe ervaren
de Nederlandse communisten
'het failliet van het communis
me'? Aan wie kun je dat beter
vragen dan aan de blijkbaar
enige echte communisten die
Nederland nog rijk. is. Die in
Groningen. Met z'n vijftigen
waren ze gisteravond bijeen op
een openbare bijeenkomst van
de CPN over de situatie in de
DDR en de andere landen
achter het halfvergane IJzeren
Gordijn.
De boodschap op de vergade
ring is duidelijk. Het commu
nisme is heleméól niet failliet.
Het communisme is springle
vend en slaat juist nieuwe we
gen in, dank zij het gebeuren
in Oost-Europa. De communis
ten, de góede communisten al
thans, staan schouder aan
schouder met de sociaal-demo
craten om echte democratie te
bereiken. Samen optrekkend
tegen de burgerlijke kapitalis
ten.
Siep Adema, 85 jaar, oud-strij
der in de Spaanse burgeroor
log, is onlangs door de VARA
benaderd. „Ze zochten mensen
die in verwarring zijn", zegt
hij spottend. „Maar ik ben he
lemaal niet in verwarring.
Waarom wordt er toch hier
elke dag een hetze tegen com
munisten gevoerd, als het
communisme zogenaamd toch
al verloren is?"
Minder ingenomen zijn som
migen met de hand die de
CPN-voormannen herhaalde
lijk in eigen boezem steken
door de fouten in het verleden
aan communistische kant te
noemen. Ook de verzoenende
woorden in de richting van so
ciaal-democraten vallen niet
overal in goede aarde. Want
dat zijn de afgelopen decennia
toch juist vaak de grote vijan
den van de communisten ge
weest? Een jong partijlid wil
'gevaarlijke' Europese sociaal
democraten als Wim Kok en
Mitterrand aan de schandpaal
nagelen. Kok, die nu zo volg
zaam in de voetsporen van
CDA-minister Ruding treedt.
En ook Mitterrand krijgt er
van langs.
Lameris en Fré Meis, de grote
man achter de stakingen in
het verleden, hebben juist
gloedvol betoogd, dat alle ont
wikkelingen in Oost-Europa
een verheugende toenadering
tussen de communisten en de
sociaal-democraten betekenen.
Meis: „Twee loten van dezelf
de stam van Karl Marx". La
meris: „Je kan geen stap zet
ten als je iedereen het verle
den steeds blijft nadragen. Dan
kunnen ze ons wel blijven ver
wijten: jullie hebben achter
Stalin aangelopen".
En even later zegt hij: „Wij
moeten geen stelletje sekta
riërs zijn die in hun eentje de
wereld willen verbeteren. Als
je de boel wilt veranderen, heb
je juist bondgenoten nodig. En
dan moet je accepteren dat die
ook in het verleden wel eens
iets wat hebben gedaan dat
niet klopte. Anders kom je
nóóit een stap in de wereld
vooruit".
LILIAN VINTHER
non.
„De chaos is compleet", zo
schetste een westerse diplo
maat de toestand na de moord
op Muawad. De bevolking van
Bayrut liet na de moord blij
ken de toekomst somber in te
zien en velen verlieten van
daag de stad.
De Israëlische opperbevelheb
ber generaal Dan Shomron zei
in Tel Aviv: „Wij zullen niet
in Libanon interveniëren zo
lang wij van daaruit geen drei
ging voelen. Wij weten niet of
de Syriërs tot actie zullen
overgaan, maar de spanning is
ongetwijfeld toegenomen. Sy
rië is ongeduldig over de situa
tie in Libanon en wil een ein
de maken-aan de heerschappij
van „de christelijke militaire
leider" generaal Michel
Aoun".
Anarchie
Vliegtuig van
Marte Röling
beklad
SAGARMATHA
Libanese militairen doorzoeken de verwrongen resten van de auto, waarin president Muawad om het leven kwam. foto: ap
van een vredesakkoord, dat
een meerderheid van de Liba
nese parlementariërs op 23 ok
tober onder bemiddeling van
de Arabische Liga sloot in het
Saudische At-Taif. Generaal
Michel Aoun, hoofd van een
regering van christelijke mili
tairen, verzette zich echter fel
tegen het akkoord en de daar
uit voortvloeiende verkiezing
van Muawad.
Martelaar
Een geëmotioneerde Selim al-
Hoss, de premier van een riva
liserende moslim-regering,
prees Muawad als een „marte
laar van de Libanese eenheid".
De gedode president gold als
een man van het compromis,
die in staat werd geacht een
bijdrage te leveren aan de ver
zoening tussen de christenen
en moslims in Libanon. Bij zijn
verkiezing werd gehoopt dat
hij een einde zou kunnen ma
ken aan het bestaan van twee
elkaar bestrijdende regeringen
en aan de ruim veertien jaar
durende burgeroorlog in Liba-
De generaal zei verder dat Is
rael de zogenaamde veilig
heidszone in Zuid-Libanon mi
litair zal blijven controleren
zolang er geen centrale Liba
nese regering is die er voor
kan zorgen dat Israels noorde
lijke grens niet kan worden
aangevallen. „De moord op de
Libanese president", zo zei ge
neraal Shomron, „toont aan
dat er in Libanon anarchie
heerst. Daarom moeten wij
zelf vanuit de veiligheidszone
onze noordelijke grens be
schermen tegen vijandige ac
ties".
Op de vraag aan de Israëlische
Syrië-expert, dr. Yossi Olmert,
welke ontwikkelingen hij in
Libanon verwachtte, was het
antwoord: „Er zal in de toe
komst waarschijnlijk weer een
nieuwe president gekozen
worden. En ook die zal wor
den vermoord. Voor Libanon
bestaat geen oplossing".