Chaos in Libanon na moord op president /uit de weekblad HN DE TIJD 0®Ej| ELSEVIE' „DE DOOD VERLAAT DIT LAND NIET MEER" CPN'ers praten elkaar moed in BINNENLAND ËoidócSouto/nt DONDERDAG 23 NOVEMBER 1989 PAC(J 'Th Na Oost-Europa komt Egypy- Na de vele verhalen vorige week over het neerhalen van de Muur doen de week bladen het nu wat rustiger aan. Weliswaar is er nog ruimschoots aandacht voor de lotgevallen van de DDR, maar de ontwikkelingen in Tsjechoslowakije eisen in toenemende mate hun aan dacht op. Zo brengt Elsevier met het omslagartikel 'Praagse herfst' een oogge tuigenverslag van de de monstraties in Praag. En ook De Groene heeft Tsjechoslo wakije op de voorpagina ge zet. „Het kan een taaie strijd wordenconcludeert het weekblad. Alsof er niets in Oost-Europa aan de hand is komt De Tijd met een the ma-nummer overEgypte. Dat is wel even wennen na al dat nieuws over het fail liet van het communisme. Maar eerlijk gezegd wel een verademing. Ageeth Scherphuis tekende voor VN het schrijnende verhaal van Gerard Stinis- sen op. De man, die zijn vrouw Ineke rustig wil laten overlijden; ze ligt al vijftien jaar in coma. Het verpleeg huis Het Wiedenbroek is echter niet bereid daaraan mee te werken en dat drijft Stinissen tot wanhoop. „Als ze haar niet laten gaan, gij zel ik de directeur", dreigt hij. „Zij houden immers Ine ke gegijzeld, want daar komt het op neer". Verder laat VN Rosemarie Blaschke aan het woord, die deel uitmaakt van de hoofd redactie van de Oostduitse partijkrant 'Neues Deutsch- land'. Ze kan eerlijk zeggen dat ze nooit heeft gelogen. „Maar ik heb wel vaak de halve waarheid moeten in slikken. Dat was een kwes tie van partijdiscipline". Van de NCRV zal hij in elk geval langer voorzitter zijn dan van de Raad voor de Kunst, constateert VN over mr. A Herstel, ex-hoofdoffi- cier van justitie. Maar of zijn nieuwe functie in 'glame- rous' Hilversum een makkie zal zijn, betwijfelt hij ten zeerste. Gelukkig is zijn ver trouwen groot. „Als wij in een noodsituatie komen, en wij doen een beroep op de achterban de christelijke omroep in stand te houden, dan zullen onze leden dat honoreren". In de kleurenbijlage twee eeuwen zwarten gezien door de ogen van blanken. „En de bedoeling is dat het lachen je vergaat", aldus VN. Ongeveer de helft van de re dactionele pagina's van De Tijd is gewijd aan Egypte. Haar grond is van goud, haar Nijl een mirakel en haar vrouwen lijken op maagden in het paradijs. Zo was het, aldus De Tijd. Maar het sprookje van Duizend en-één-nacht is uit. Egypte bevindt zich in een verre van rooskleurige situatie en het islamitisch reveil lijkt ook dit land te hebben be reikt. Wat gisteren nog mocht blijkt vandaag verbo den. In de Egypte-special onder meer een interview met schrijver en Nobelprijs winnaar Nagieb Mahfoez, een reportage van Herman Schaalma over Cairo, („een stad die zwaar gebukt gaat onder de moordende voort- plantingsdrift van haar in woners") en een verhaal over de oprukkende invloed van de islam. In het cultuurdeel een inter view met de scheidende cul tuurchef van NRC-Handels- blad, mr. K.L. Poll. De man die in 1970 het initiatief nam tot het oprichten van het Cultureel Supplement. „Een veelzijdig talent", constateert de schrijfster, „maar in de ogen van de buitenwacht is hij voornamelijk saai". HN-Magazine sprak met Joachim Garstecki, sinds 1974 werkzaam bij het we tenschappelijk bureau van de Bond van evangelische kerken in de DDR, waar hij zich bezig houdt met vredes vraagstukken. Hoe zit het ei genlijk met de verhouding tussen kerk en oppositie in de DDR, vroeg HN. Garstec ki: „Vanuit de oppositie ge zien was de kerk onder wier dak ze tot voor kort opereer de, niet enkel steun en toe verlaat, maar ook belemme rend. Men moest altijd reke ning houden met de kerk. We moeten de 'zandbak- kerk' verlaten, dat gevoel krijgt de laatste tijd de over hand". HN ging tevens op bezoek bij prof.dr. Han Entzinger, buitengewoon hoogleraar 'in de minderheden' aan de Rijksuniversiteit Utrecht. Deze rekent meteen maar even af met een mythe. „Buitenlanders die naai n land kwamen zijn niet dek geknuffeld. Ze zijn heieder niet geknuffeld". 6( In Literair Dagboek besing Martin Ros aandacht a©n niet onomstreden toepte ning van de Nobelprijss r de Spaanse schrijver Cg 1 „per se niet de mooiste d mocratische vaas op deiac van de moderne Spaans! schiedenis". Een held van alledag. Oi die kop pakt De Gr< twee pagina's groot uit(V een verhaal over de Fr schrijver Albert Camus, in 1960 op 47-jarige leLy bij een verkeersongeluk^ het leven kwam. „Hij?, een humanist met een kW h", aldus Antoine Verbë De Groene. En een stiel verderop: „Gewoon ftt meer geluk en wat mi^r, lijden, dat was alles wat mus van het leven verljj de. Maar het waren er d^ den niet naar". jsj Op de voorpagina een haal over de roep Tsjechoslowakije om il democratie. „Angst reg j de Praagse burcht", aldu^a Groene. Op pagina 3 een sprek met SED-lid Ra^r Land, die ook zeer ^j£ vaardbaar lijkt te zijn vj de oppositie. Is deze wellicht de nieuwe DDR-n nister van economische ei ken? Joke van Kam;t zocht hem op in Oost-^j lijn. „Het hoeft hier h^, geen droomland van het^a pitalisme te worden". Is mr. Hirsch Ballin (38)er nieuwe CDA-minister jlc justitie, nu echt zo'n st^e hark, boekenwurm en <n deerkamergeleerde? Volga, De Groene blijkt uit het cL vre en de handel en wan van deze „kruisridder het middenveld" het tegT deel. Ernst Hirsch Bal mag dan enigszins \1 tfremd overkomen, ookL zee staat hij met beide bei) op de grond. Ook in Elsevier aandi. voor Tsjechoslowakije, k opnieuw een verwoede v ging doet zich van de sl nistische overheersers ontdoen. 'Praagse hei heet het verhaal heel toej1 selijk. Er is overigens at luut nog geen zekerh over de goede afloop van( massale protesten. Voie week trad de politie i hard op, waarbij Elsevier- tograaf Ton van der Plas e slachtoffer werd. Het prof* beweegt zich vooralse voort op kousevoeten. In Elsevier een portret L oud-CDA-staatssecretaris Joop van der Reijden. P5' fessioneel trouble-shoo£ maar door doelman Jta Hiele van Feyenoord uitj maakt voor amateur. Ai Van der Reijden de tae deze week een reddingsplc voor Feyenoord te presero ren. „De motivatie om K daarmee bezig te houde was het gevoel dat dit n eens werkelijk een onopk baar probleem was. En nuij een paar weken bezig be realiseer ik me pas goed d< ik toen gelijk had". o Volgens prof.dr. Dick c Zeeuw, oud-voorzitter vï' de KVP, kan de honger i de wereld binnen vijf js uitgebannen zijn (kosten: miljard per jaar) en verdi deze week met oog i Sinterklaas -een greep ii de vele kinderboeken en ei verhaal over vivisectie. „I komt een tijd dat generatit na ons zeggen dat wij barbi ren waren". r HP publiceert over negü pagina's een nieuw liters, manifest van journalist d schrijver Tom Wolfe. „1) straat op! Documenteer! D verslag!" Hij ziet de rom«" als een journalistieke ond< neming. Toevallig deze week in I twee artikelen uit Wolf school: een nonfictie k< verhaal van Chris van d Heijden over de Koude 0< log en een reportage v Erik van Ees over Namib „Beide stukken zeggen me over hun onderwerpen d. welk traditioneel versl ook", beveelt HP aan. Het stralende middelpunt de vaderlandse film- en th aterwereld is Hans Kemr de gevreesde en aanbed' castingdirector, aldus He Janssen in HP. „Schat, was fantéaastisch, éeeeeen: héeel goed!" Hans helpt a teurs aan werk. Hij bezorj de juiste man op de juisi plaats. Of dat nu een Med< of een fris tiepje voor i kippesoepreclame is. CLARISSE BUM, Bevolking van Nederland in 150 jaar vervijfvoudigd DEN HAAG De Ne derlandse bevolking is in 150 jaar bijna vervijf voudigd tot 14,8 miljoen inwoners. België daar entegen is „blijven ste ken" op circa tien mil joen inwoners, terwijl dat land bij de afschei ding van ons land veel meer inwoners telde (vier miljoen versus 2,8 miljoen). Deze gegevens staan in een gisteren gepubliceerd over zicht van het Centraal Bu reau voor de Statistiek CBS. Het (demografische) overzicht is opgesteld naar aanleiding van het 150-ja- rige 'bestaan' van Neder land. Het grondgebied van ons land kreeg in 1839 al thans zijn definitieve vorm, met name door de afscheiding van België in 1830. In Nederland liep de afge lopen anderhalve eeuw het aandeel van de jongeren tot 20 jaar terug van 45 tot 25 procent van de totale bevolking. Het aandeel 65- plussers steeg van 5 tot 13 procent. Het aantal huis houdens in Nederland ver tienvoudigde in 150 jaar. Het gemiddelde aantal ge boorten per 100 vrouwen nam af van ruim 450 tot minder dan 200. De gemid delde levensduur voor mannen steeg van 36 tot 73 jaar en die voor vrouwen van 38 tot 80 jaar. Tot slot: in de afgelopen 150 jaar vestigden zich in Neder land 5,2 miljoen mensen van 'buiten', terwijl 4,9 miljoen mensen vertrok ken. EERSTE KAMER HEEFT GEEN ZIN IN HAAST DEN HAAG CDA-senator Christiaan- se, voorzitter van commissie financiën van de Eerste Kamer, voelt er niets voor in ijltempo een aantal belangrijke, finan ciële wetsontwerpen nog voor het kerst reces af te handelen. Christiaanse wil dat zijn collega in de Tweede Kamer, oud- staatssecretaris Koning (VVD), er voor zorgt dat spoedeisende ontwerpen vóór 14 december in de Tweede Kamer zijn afge daan. Dan heeft de Eerste Kamer ook nog een week om te vergaderen, aldus de senator. In het lijstje dat premier Lubbers naar het parlement heeft gestuurd wordt, volgens Christiaanse, onderscheid ge maakt tussen noodzakelijke en wenselijke wetsontwerpen. Alleen „eenvoudige" (ta- riefs-) wetsontwerpen moeten volgens de CDA'er nog behandeld worden. Tweede Kamer repareert enkele Oort-maatregelen DEN HAAG Ongehuwd samenwonenden die verzuimd hebben zich een jaar geleden bij de burgerlijke stand op één adres in te schrijven, krijgen van de belastingdienst een laatste kans. Als zij in aanmerking willen komen voor ondermeer overdracht van de belas tingvrije voet - indien één partner geen of heel weinig inkomen in brengt - kunnen zij zich alsnog aanmelden met aanspraak op het belastingvoordeeltje. Een tweede toezegging die staatssecretaris Van Amelsvoort (financiën) gisteren in de Tweede Kamer deed bij de be handeling van reparatievoorstellen op de Oort-maatregelen, betreft het T-biljet. Het gaat om mensen met een sterk wisselend inkomen die de dupe kunnen worden van de norm dat er (in doorsnee) slechts belastinggeld wordt teruggegeven als het om meer dan drie honderd gulden gaat. De staatssecretaris gaat bekijken of de belas tingdienst daar wat soepeler mee kan omgaan. Een derde reparatie slaat op alleenstaande ouders met uitwonende, studerende kinderen. In de oorspronkelijke voorstellen zouden die er maximaal achthon derd gulden op achteruitgaan, maar voor de lagere inkomens wordt dat nagenoeg gecompenseerd. Piloot ziet snelweg aan voor landingsbaan LONDEN Nabij Londen is gis teren op het nippertje een vlieg ramp voorkomen. De piloot van een Boeing 747 van British Air ways zag in dichte mist een vier baans-snelweg aan voor een lan dingsbaan van het nabijgelegen vliegveld Heathrow. Het vlieg tuig met 255 passagiers aan boord was al aan de landing begonnen, toen de piloot zijn vergissing ont dekte. Bij een tweede poging wist de piloot het toestel wel veilig aan de grond te zetten. Op de vierbaansweg bevond zich op dat moment nog veel verkeer van de ochtendspits. Vader houdt beurs van zoon tegen ZWOLLE „Ik kan geen contact met mijn kinderen krijgen. Dit is de enige mogelijk heid". Deze reden gaf een inwoner van Balkbrug op voor zijn weigering het studie financieringsformulier voor zijn 18-jarige zoon in te vullen. De zoon die bij zijn moe der woont, eiste gistermiddag in een kort geding voor de Zwolse rechtbank invulling van het formulier op straffe van een dwangsom van honderd gulden per dag. Vanwege de weigering van zijn vader krijgt hij sinds 1 oktober een bedrag van 356,48 gulden aan studiefinanciering uit Gronin gen, terwijl hij eigenlijk in aanmerking komt voor een studiebudget van 667,74, gul den. De rechter zal volgende week woens dag vonnis wijzen, maar zei gisteren alvast dat hij de eis zal inwilligen. BAYRUT Duizenden inwoners van Oost- en West-Bay rut zijn gisteren en vandaag de stad uitge trokken om een veilig heenkomen te zoeken in de omliggende gebieden, zoals de Bekaa Vallei. Kennelijk vrezen de be woners een nieuwe golf van geweld na de moord op president René Mua- wad. Vanuit de hele wereld is met afschuw en verontwaardiging gereageerd op de moordaan slag. De VN-Veiligheidsraad sprak van een „laffe, crimine le en terroristische daad". Se cretaris-generaal Perez de Cuellar noemde het „een dag van rouw voor Libanon, en een dag van woede voor de ge hele internationale gemeen schap" De Syrische president Assad noemde de moord een tragedie die „een nieuwe im puls zou moeten geven om de steun aan Libanon te verdub belen, opdat het in staat zal zijn het kwaad in eigen nest te vernietigen". President Muawad kwam gis teren bij een zware bomaan slag in West-Bayrut om het le ven. Hij was nog geen drie we ken in functie. Bij de aanslag, die nog niet is opgeëist vielen in totaal achttien doden en en kele tientallen gewonden. Mu awad wordt zaterdag in zijn woonplaats Zgorta begraven. Waarschijnlijk komt het Liba nese parlement daarna bijeen om een nieuwe president te kiezen. De 64-jarige Muawad, een ma ronitische christen, was op 5 november door het Libanese parlement tot president geko zen. Dat gebeurde in het kader WEESP Ongeveer veertig actievoerders hebben gisteren een vliegtuig in de tuin van kunstenares Mar- te Röling in Weesp be klad. De antimilitaris tische actievoerders, die zich de groep Beel denstorm n«emt, be kladden het vliegtuig (een Starfighter F-104) dat de kunstenares in bruikleen heeft van de luchtmacht. 'Beelden storm' is geformeerd rond een 29-jarige to taalweigeraar die bin nenkort een celstraf van 12 maanden moet gaan uitzitten. De man werd door de politie van Weesp meegeno men voor verhoor. Marte Röling vond het overigens niet nodig om een aanklacht in te dienen. „Daar heb ik gewoon geen tijd voor. Het vliegtuig staat hier in mijn tuin om dat ik het een mooi voorbeeld vind van twintigste eeuws de- Marte Röling (r) bij haar straaljager in gesprek met een politieman. sign". SUSKE EN WISKE GRONINGEN Hoe ervaren de Nederlandse communisten 'het failliet van het communis me'? Aan wie kun je dat beter vragen dan aan de blijkbaar enige echte communisten die Nederland nog rijk. is. Die in Groningen. Met z'n vijftigen waren ze gisteravond bijeen op een openbare bijeenkomst van de CPN over de situatie in de DDR en de andere landen achter het halfvergane IJzeren Gordijn. De boodschap op de vergade ring is duidelijk. Het commu nisme is heleméól niet failliet. Het communisme is springle vend en slaat juist nieuwe we gen in, dank zij het gebeuren in Oost-Europa. De communis ten, de góede communisten al thans, staan schouder aan schouder met de sociaal-demo craten om echte democratie te bereiken. Samen optrekkend tegen de burgerlijke kapitalis ten. Siep Adema, 85 jaar, oud-strij der in de Spaanse burgeroor log, is onlangs door de VARA benaderd. „Ze zochten mensen die in verwarring zijn", zegt hij spottend. „Maar ik ben he lemaal niet in verwarring. Waarom wordt er toch hier elke dag een hetze tegen com munisten gevoerd, als het communisme zogenaamd toch al verloren is?" Minder ingenomen zijn som migen met de hand die de CPN-voormannen herhaalde lijk in eigen boezem steken door de fouten in het verleden aan communistische kant te noemen. Ook de verzoenende woorden in de richting van so ciaal-democraten vallen niet overal in goede aarde. Want dat zijn de afgelopen decennia toch juist vaak de grote vijan den van de communisten ge weest? Een jong partijlid wil 'gevaarlijke' Europese sociaal democraten als Wim Kok en Mitterrand aan de schandpaal nagelen. Kok, die nu zo volg zaam in de voetsporen van CDA-minister Ruding treedt. En ook Mitterrand krijgt er van langs. Lameris en Fré Meis, de grote man achter de stakingen in het verleden, hebben juist gloedvol betoogd, dat alle ont wikkelingen in Oost-Europa een verheugende toenadering tussen de communisten en de sociaal-democraten betekenen. Meis: „Twee loten van dezelf de stam van Karl Marx". La meris: „Je kan geen stap zet ten als je iedereen het verle den steeds blijft nadragen. Dan kunnen ze ons wel blijven ver wijten: jullie hebben achter Stalin aangelopen". En even later zegt hij: „Wij moeten geen stelletje sekta riërs zijn die in hun eentje de wereld willen verbeteren. Als je de boel wilt veranderen, heb je juist bondgenoten nodig. En dan moet je accepteren dat die ook in het verleden wel eens iets wat hebben gedaan dat niet klopte. Anders kom je nóóit een stap in de wereld vooruit". LILIAN VINTHER non. „De chaos is compleet", zo schetste een westerse diplo maat de toestand na de moord op Muawad. De bevolking van Bayrut liet na de moord blij ken de toekomst somber in te zien en velen verlieten van daag de stad. De Israëlische opperbevelheb ber generaal Dan Shomron zei in Tel Aviv: „Wij zullen niet in Libanon interveniëren zo lang wij van daaruit geen drei ging voelen. Wij weten niet of de Syriërs tot actie zullen overgaan, maar de spanning is ongetwijfeld toegenomen. Sy rië is ongeduldig over de situa tie in Libanon en wil een ein de maken-aan de heerschappij van „de christelijke militaire leider" generaal Michel Aoun". Anarchie Vliegtuig van Marte Röling beklad SAGARMATHA Libanese militairen doorzoeken de verwrongen resten van de auto, waarin president Muawad om het leven kwam. foto: ap van een vredesakkoord, dat een meerderheid van de Liba nese parlementariërs op 23 ok tober onder bemiddeling van de Arabische Liga sloot in het Saudische At-Taif. Generaal Michel Aoun, hoofd van een regering van christelijke mili tairen, verzette zich echter fel tegen het akkoord en de daar uit voortvloeiende verkiezing van Muawad. Martelaar Een geëmotioneerde Selim al- Hoss, de premier van een riva liserende moslim-regering, prees Muawad als een „marte laar van de Libanese eenheid". De gedode president gold als een man van het compromis, die in staat werd geacht een bijdrage te leveren aan de ver zoening tussen de christenen en moslims in Libanon. Bij zijn verkiezing werd gehoopt dat hij een einde zou kunnen ma ken aan het bestaan van twee elkaar bestrijdende regeringen en aan de ruim veertien jaar durende burgeroorlog in Liba- De generaal zei verder dat Is rael de zogenaamde veilig heidszone in Zuid-Libanon mi litair zal blijven controleren zolang er geen centrale Liba nese regering is die er voor kan zorgen dat Israels noorde lijke grens niet kan worden aangevallen. „De moord op de Libanese president", zo zei ge neraal Shomron, „toont aan dat er in Libanon anarchie heerst. Daarom moeten wij zelf vanuit de veiligheidszone onze noordelijke grens be schermen tegen vijandige ac ties". Op de vraag aan de Israëlische Syrië-expert, dr. Yossi Olmert, welke ontwikkelingen hij in Libanon verwachtte, was het antwoord: „Er zal in de toe komst waarschijnlijk weer een nieuwe president gekozen worden. En ook die zal wor den vermoord. Voor Libanon bestaat geen oplossing".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4