„Slinger slaat in kerken vaak door" „Bedoelingen prof. Mulder zijn goed, maar de manier is verkeerd ficidócSotiAOA brieven van leze kerk wereld PLO-bijeenkomst bij voorbaat een mislukking GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcidócSouomit WOENSDAG 22 NOVEMBER 1989 PACT Gebedsdienst ter ondersteuning homo-motie Hervormde Kerk AMSTERDAM In de oud-katholieke kathedrale kerk in Utrecht wordt donderdagavond een gebedsdienst gehouden ter ondersteuning van de motie-Te Velde, die alle tuchtmaatrege len tegen homoseksuelen in de Hervormde Kerk verwerpt. De synode van de Nederlandse Hervormde Kerk bespreekt een dag later de opschudding die de aanvaarding van de motie in juni jl. binnen de kerk heeft veroorzaakt. De gebedsdienst is georganiseerd door de vereniging van rooms-katholieke homoseksuelen Dignity en het Christelijk Homo Jongeren Contact (CHJC). Dignity en het CHJC beschouwen de motie-Te Velde als een teken van erkenning van homoseksuelen. Zij vinden het daar om belangrijk, dat de synode de motie niet afzwakt of zelfs in trekt. Nadat onder meer uit de Gereformeerde Bond binnen de Her vormde Kerk met verontwaardiging op het aannemen van de motie was gereageerd, gaf het synodebestuur van de kerk een verklaring uit. Daarin werd beklemtoond dat de motie vooral moet worden uitgelegd als een „uiterste oproep tot terughou dendheid" met tuchtmaatregelen tegen homoseksuele gemeen teleden. AMERIKAANSE THEOLOOG NA ZES JAAR NEDERLAND-ERVARING: AMSTERDAM „In de kerken geldt ook dat de slinger vaak doorslaat: een aantal jaren geleden werd volop de nadruk ge legd op Griekse elemen ten in het nieuwe testa ment en tegenwoordig moet je bijna wel denken je het nieuwe testament als joods boek moet lezen en verstaan". Prof. dr. B. van Elderen, Amerikaans nieuw testa- menticus en scheidend hoogleraar van de theolo gische faculteit van de Vrije Universiteit (we gens pensioen) bekijkt die slingerbeweging in Ne derland met een zekere afstandelijkheid Uitersten zijn bijna nooit he lemaal waar en ook in het ge val van het nieuwe testament versimpelen ze de waarheid. „Er is in het verleden denk ik wat misgegaan in de christe lijke omgang met het nieuwe testament: we hebben het joods element in het christe lijk geloof niet altijd goed ge zien. In die zin is het alleszins begrijpelijk als aandacht wordt gevraagd voor die jood se wortels. Maar het is wat al te simpel om te spreken van louter joodse invloeden. Juist de laatste tien jaar is er veel bekend geworden over Griekse invloeden in Galilea en in de streek ten oosten van de Jordaan, vooral in de De- Prof. B. van Elderen capolis waar resten van aan vankelijk tien, later achttien Grieks-Romeinse steden wer den gevonden. De bloeiperio de van die steden lag onge veer tussen honderd jaar voor Christus en de eerste paar eeuwen na Christus. Via die opgravingen kunnen we zien dat er in die steden duidelijk sprake was van Griekse in vloed. Er werden onder meer resten gevonden van theaters en stadsplattegronden naar Grieks-Romeins model. Je kunt je dus afvragen in FOTO: DIJKSTRA hoeverre Israel voor en tij dens Jezus' leven beinvloed is geweest vanuit die Grieks- culturele streken. Ik wil maar zeggen: we moeten ons hoe den voor simplificaties". De Amerikaanse hoogleraar zijn vader vertrok in 1911 vanuit Laag Zuthem naar San Francisco spreekt over „wij" als het gaat over de op gravingen ten oosten van het Meer van Galilea: behalve theoloog is hij ook bijbels ar cheoloog en als zodanig is hij betrokken bij de opgravingen. Nauwe banden Van Elderen behoort tot de Christian Reformed Church, een kerk die is voortgekomen uit de Nederlandse emigran tenstromen. Historisch gezien zijn er nauwe banden met de Gereformeerde Kerken in Nederland, theologisch zijn er toch nogal wat verschillen. Gereformeerden in Neder land zijn voor de Christian Reformed Church soms wei eens te „progressief". Dat geldt bijvoorbeeld voor het „liberalestandpunt inzake homoseksualteit. Van Elderen meent dat de verschillen in theologisch opzicht waar schijnlijk alleen maar kleiner worden, want de Amerikaan se christenen staat de enorme secularisatiegolf die Europa al overspoeld heeft, nog te wachten. En wie in de bran ding van die golven staat, gaat anders theologisch spreken. Van Elderen meent dat, in Nederlandse verhoudingen, de tweede wereldoorlog een belangrijke rol heeft gespeeld in dat proces van secularisa tie, waarin het eigen denken wordt doorbroken en een nieuwe relatie tot de wereld ontstaat. „Het houvast van bijvoorbeeld gereformeerden is in die oorlog verloren ge gaan. Denk alleen maar aan het feit dat gereformeerden (in het verzet) ontdekten dat er ook andere mensen waren: katholieken en zelfs commu nisten. Het isolement was de finitief doorbroken". Die tweede wereldoorlog speelt in Nederland, vindt Van Elderen, ook een rol in de vaak verhitte discussie over kerk en Israel en over de politieke situatie in het Midden-Oosten. „Vanuit de ervaring van de Tweede We reldoorlog en het feit van het verdwijnen van zoveel joden uit de Nederlandse samenle ving is de grote betrokken heid op joden en joods denken wel te begrijpen. In de VS hebben we natuurlijk ook al die informatie voor handen, maar we reageren er daar an ders op. Naar mijn mening lo pen veel Nederlanders in de val om belangstelling voor het jodendom te koppelen aan die voor de staat. Dat moet je niet doen, vind ik. De „kwestie- Mulder" (de voorzitter van de Raad van Kerken mag vol gens groepen in de kerken niet spreken op een bijeen komst van de PLO) is een voorbeeld van zo'n merk waardige verstrengeling, waarbij ongenuanceerde standpunten om de hoek lig gen". De hoogleraar nieuwe testa ment keert terug naar de Ver enigde Staten. Hij is bijna 65 jaar en in zijn vaderland kun nen hoogleraren dan nog een poosje mee. Hij zal dan ook nog colleges gaan geven op het Calvin Theological Semi nary, de theologische hoge school van zijn kerken. En Van Elderen gaat weer wer ken aan de opgravingen in het over-jordaanse en ook in Egypte. Publicaties daarover zijn ook nog te verwachten. LÜTSEN KOOISTRA Gereformeerde aandacht voor Cambodja LUNTEREN Zending en Werelddiakoriaat van de Gereformeerde Ker ken moeten extra aan dacht besteden aan de si tuatie in Cambodja. De gereformeerde synode vroeg dinsdag de desbetref fende deputaten (deskundi gen) te bekijken hoe op korte termijn humanitaire hulp kan worden gegeven. „Wij kunnen niet nog eens langs de zijlijn toekijken hoe een volk zijn tweede holo caust tegemoet gaat", zo zei ds. J. de Kievit (Barendrecht). Nog steeds onder de indruk van een televisiedocumentai re over Cambodja had hij een amendement ingediend dat de steun van alle synodeleden kreeg. VUT De Gereformeerde Kerken in Nederland willen de VUT- leeftijd voor predikanten ver hogen van 61 naar 62 jaar. De synode gaf gisteren hiervoor toestemming om dit in het ar beidsvoorwaardenoverleg met predikanten te bespreken. Verleden jaar nog verlaagde de synode de VUT-leeftijd van 62 naar 61 jaar. Er wordt echter op zo grote schaal ge bruik gemaakt van de rege ling, dat de bodem van het Uitkerin'genfonds thans in zicht komt. In 1988 deden drie van de vier daartoe gerechtig de predikanten een beroep op dit fonds, waaruit ook uitke ringen voor arbeidsongeschik te predikanten worden be taald. Oecumenicus prof. Witte overleden NIJMEGEN Op 82-jarige leeftijd is in Nijmegen de oe cumenicus prof. dr. J.L. Witte s.j. overleden. Hij werd eerst onderwijzer, maar al spoedig jezuïet. Een deel van zijn op leiding volgde hij in Yogya- karta. In 1940 werd hij te Maastricht priester gewijd. Zijn rubriek „Venster op het protestantisme" in de na-oor- logse Linie trok alom de aan dacht. Hij promoveerde in 1947 op het proefschrift „Het probleem individu - gemeen schap in Calvijns geloofs- norm". Van 1945 tot 1955 do ceerde hij protestantse theolo gie aan de jezuïetenfaculteit Canisianum te Maastricht. In 1955 werd hij hoogleraar aan de Gregoriana te Rome tot 1986, wederom in de prote stantse theologie. Deze grote kenner van Karl Barth was nauw betrokken bij het Twee de Vaticaans Concilie en nam deel aan tal van internationa le oecumenische bijeenkom sten. „Politiek portret" paus gepubliceerd in Russisch blad MOSKOU Kort voor de ontmoeting tussen Michail Gorbatsjov en paus Johannes Paulus II volgende week vrij dag heeft de Komsomolskaja Pravda een lang „politiek portret" van het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk ge publiceerd. Het blad van de communistische jongerenor ganisatie in de Sovjetunie herinnert aan de veelvuldige oproepen van de paus tot vrede in de wereld en meent dat katholieken en commu nisten „op dit moment niet op zoek zijn naar wat hen scheidt, maar naar wat hen verenigt". Het Vaticaan roept niet meer op tot kruistochten tegen het communisme en wij noemen godsdienst geen opi um meer, zo schrijft het blad in een verwijzing naar de uit-, spraak van Karl Marx dat „godsdienst opium van het volk" is. Hun gemeenschappe lijk doel is nu het dienen van de vrede, aldus het blad. Nederland»» Hervormd» Kerk Beroepen te Hekelingen en Simons- haven-Biert K.R. Cuperus te Olde- markt, Paasloo; te Streekgemeente Vredewold-Westerdeel B. Stigter, kand. te Warffum en kerkelijk op bouwwerker te Leeuwarden. Gereformeerde Kerken Beroepen te Maassluis H.J. Douwes te Bennekom. Doopsgezinde Broederschap Beroepen te Surhulsterveen mw.M. Vlijm, wonende te Leeuwarden, die dit beroep heeft aangenomen. RABBIJN LILIËNTHAL BIJ OJEC: AMSTERDAM „Alle woorden die prof. Mulder zal uitspreken, ook die over de staat Israel, zijn al bij voorbaat vergeten. Wat blijft is het beeld van de voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland die spreekt ter gelegen heid van verjaardag van de Palestijnse staat". Dat zei de Amsterdamse liberale rabbijn Liliënt- hal gisteravond in Am sterdam op een bijeen komst van het Ojec, het Overlegorgaan joden en christenen. Liliënthal, die al jaren een uitstekende relatie met prof. Mulder heeft, twijfelt niet aan de eerlijke en goede bedoelin gen van prof. Mulder, name lijk het bouwert van bruggen tussen (groepen) mensen. „Maar hij begrijpt niet", aldus de rabbijn, „dat je zulke din gen niet moet doen in de schijnwerpers van de publici teit. Voor zo'n publieke actie is de tijd nog niet gekomen; het moet in het verborgene. Het is voorspelbaar dat de woorden die hij zegt worden vergeten; het gaat om het vi suele aspect. De foto's die on getwijfeld worden gepubli ceerd van de kerkelijke verte genwoordiger bij de PLO, die blijven in de herinnering". Samenvattend zei de rabbijn: „de intenties van Mulder zijn goed, maar de wijze waarop is verkeerd". De rabbijn zei dit ten ant woord op een vraag van Ojec- voorzitter dr. Simon Schoon. Deze vroeg zich als „advocaat van de duivel" af of prof. Mulder niet uit zeer humani taire overwegingen het leed in het Midden-Oosten aan de orde stellen had be sloten om op de PLO-bijeen- komst te spreken (zoals be kend heeft het Ojec het ge sprek met de Raad van Ker ken opgeschort in verband met de „affaire Mulder"). Even tevoren had Liliënthal namelijk gezegd dat hij hoopt op de oprichting van een joodse organisatie voor huma nitaire hulp, net zoals er van christelijke en wereldlijke zij de hulporganisaties zijn. „Doet Mulder nu niet juist wat u van joden verwacht", aldus Schoon in zijn rol van „advocaat van de duivel". De Ojec-bijeenkomst ging over de vraag of en wat joden en christenen van elkaar zou den kunnen leren. Rabbijn Liliënthal zei ervaren te heb ben dat sommige christen van en over joden willen leren om met die kennis gewapend een des te feller anti-judaistischer houding aan te nemen. „Ik ben lang niet altijd zeker van de goede bedoelingen als christenen zeggen van joden te willen leren". Hij bekritiseerde de Evangeli sche Omroep die „o zulke mooie programma's over Is rael en joden maakt, maar uiteindelijk blijkt het toch te gaan om de tijd waarin alle jo den in Israel Wonen en chris ten worden. Want dan komt Christus terug. Maar ik ben geen proto-christen, maar ik ben jood", aldus Liliënthal. De hervormde secretaris van Kerk en Israel, dr. H. Vreek amp, zei tijdens dediscussie dat naar zijn oordeel christe nen het bestaan van joden, hun land en hun staat onom wonden moeten erkennen; dat wil zeggen dat christenen ervan overtuigd moeten zijn dat het verbond van God met het joodse volk van kracht is en dus niet heeft afgedaan. Rabbi Tsvi Marx uit Jeruza lem omschreef het verschil tussen joden en christen als volgt: joden hebben een lief desbrief van God in de vorm van de Thora; door het bestu deren van die Thora stelt God zich present. Christenen heb ben niet zo'n brief, maar er varen en proeven hun God door te eten van het brood en te drinken van de wijn. Die verschillen betreurde hij niet, integendeel: „God laat zich zo van diverse kanten zien". En: „Joden en christe nen zouden die grootheid van God niet kunnen zien als ze niet van elkaar zouden willen leren". Rabbijn Liliënthal FOTO: SP Rabbi Marx wilde de kwestie van de joods-christelijke ont moeting niet in een exlusieve positie manouvreren; de rela tie met de islam is van een zelfde orde en in feite gaat het om al die andere gods diensten in de bonte verschei denheid van culturen in de wereld. Veel positiefs in het bestude ren van boeken over en uit eikaars traditie (de Talmoed van de joden en de christelij ke exegetische werken) zag Marx niet. „We zouden die boeken toch niet begrijpen; het gaat er om elkaar te leren kennen binnen het verband van de levende gemeenschap. Voor mij is de bijbel niet een heilig boek, maar wel een in strument voor heiliging". DEN HAAG De poli tieke partijen in Neder land laten het bewust af weten morgen op de PLO-dag in het Haagse Congresgebouw. Schmel- zer (CDA) bedankte, Kohnstamm (D66) wei gerde, de JOVD zegt niet te kunnen komen en de PvdA heeft haar Eerste Kamerlid mevrouw Baar- veld-Schlaman, van deel name afgehouden. Ook Buitenlandse Zaken be sloot geen vertegenwoordigers te zenden. VVD'er Frans Weisglas en CDA'er Gualthe- rie van Weezei maakten een aantal denigrerende en provo cerende opmerkingen over de „Solidariteitsdag met het Palestijnse Volk" en morgen komen er nog een paar hon derd demonstranten. Kortom, het feestje van de Palestijnse Bevrijdings Organisatie lijkt niet echt leuk te gaan wor den. De vertegenwoordiger van de PLO in Nederland, Afif Sa- fieh, had zich de herdenking van het 1-jarig bestaan van het uitroepen van de staat Pa lestina en van 2 jaar Intifadah de opstand van Palestijnen in de door Israel bezette ge- bieden heel anders voorge steld. Safieh: „Ik had gehoopt op een rustige, serene, ernstige en verantwoordelijke uitwis seling van uiteenlopende ideeën over de manier om het conflict in het Midden Oosten op te lossen. Ik ben van me ning dat de gehele campagne is opgezet om de aandacht van de werkelijke problemen af te leiden. Er is sprake van sabotage van een bepaalde lobby-groep. Maar ik denk dat deze lobby haar kracht overschat en dat haar hou ding als een boemerang zal gaan werken". Met de lobby bedoelt Safieh ongetwijfeld, ook al wil hij het zelf niet zeggen, groepe ringen als het Genootschap Nederland Israel, het Israel Comité Nederland, de Neder landse Zionistenbond en Christenen voor Israel. Deze vier organisaties hebben op geroepen tot de protestactie morgen voor het Congresge bouw en zeggen ervoor ge zorgd te hebben dat de bui tenland-deskundige van het' CDA, N. Schmelzer, zijn uit nodiging moest annuleren. Over de PLO-bijeenkomst is al het nodige te doen geweest. Ze leidde in kerkelijke kring tot gigantische ruzies, resulte rend in een breuk tussen het OJEC (Overlegorgaan van Jo den en Christenen in Neder land) en de Raad van Kerken, omdat hun voorzitter prof. dr. D. Mulder morgen het woord zal voeren. De hervormden vroegen Mulder zich terug te trekken; het bestuur van de gereformeerde synode sprak gisteren uit dat er geen be zwaar tegen Mulders aanwe zigheid en toespraak kan zijn. In zijn (korte) toespraak zal Mulder spreken over de „nieuwe vriendschap" en soli dariteit van de christenen in Nederland (met de PLO) die niet de „oude vriendschap" (met Israel) in de weg staat. Mulder zal herinneren aan het twee staten-model waar voor de Raad al sinds 1979 pleit. Hij roept beide partijen in het conflict worden op de schending van mensenrech ten te staken. „De heer Mulder toont morele moed", meent Safieh. Maar volgens het Israel Comité Ne derland is zijn houding meer een voorbeeld van oprukkend christelijk-antisemitisme. Ook het logo op de uitnodi gingsbrief van de PLO was reden tot beroering. Het brief- merk toont Palestina zonder de staat Israel. „De kaart is het historische Britse man daatgebied waarbinnen de twee staten, Israel en Palesti na, vreedzaam naast elkaar kunnen leven", zegt Safieh. „Het PLO-kantoor in Den Haag heeft op haar briefpa pier de staat Israel bij voor baat al van de kaart geveegd", constateert het Israel Comité. Verwarring is er ook over de aard van de bijeenkomst. Zo stelde D66-parlementariër Kohnstamm op oneigenlijke gronden te zijn uitgenodigd. „Safieh had mij mondeling gevraagd te spreken op de door de Verenigde Naties uit- groepen Dag van Solidariteit met het Palestijnse volk. Maar uit de schriftelijke uitnodiging bleek het echter te gaan om de verjaardag van de Intifa dah. Volgens Kohnstamm zou zo'n herdenkingsbijeenkomst uiterst provocerend werken. „Daar kon ik onmogelijk ge hoor aan geven". Beter verdiend De PLO-afgevaardigde had de negatieve reacties niet ver wacht in „een beschaafd en ontwikkeld land als Neder land". Safieh: „De PLO heeft beter verdiend. Ik had juist mensen van diverse politieke stromingen uitgenodigd zodat verschillende meningen kon den worden geuit over de op lossing van het Palestijns-Is- raelisch conflict". Hij zegt on danks alle afzeggingen nog al tijd over voldoende sprekers te bechikken morgen, onder wie Andrée van Es (Groen Links) en PvdA-er Alman Metten. Deze Euro-parlemen tariër vertegenwoordigt niet het partijstandpunt, zo meldt het bestuur van deze rege ringspartij, maar spreekt als lid van de „Parlementaire Vereniging voor Euro-Arabi sche Samenwerking". Ook is er volgens Safieh morgen een vertegenwoordiger van de stichting Joods/Palestijnse Di aloog. De voorzitter van deze club, R. Suudi, vindt de hele campagne tegen de PLO-dag maar uiterst kortzichtig. „Het frustreren van elke poging van PLO-zijde om een dialoog te voeren met Israëlische en Westerse politici is niet in het belang van de gematigde krachten in het Palestijnse kamp, onder wie de PLO-ver- tegenwoordiger in Nederland, noch in het belang van de de mocratische en vredelievende krachten in Israel", aldus Suudi. FRANS BOTHOF Nieuwe Praagse lente In Praag doet partijleider Milos Jakes nog verwoeden gen het heft in handen te houden, maar sinds gisterqa alles erop dat ook de Tsjechoslowaakse machthebb^' zullen kunnen weerstaan aan de wind der verandeif met stormkracht door Oost-Europa waait. Gisteravon^ opeengepakte mensenmassa die voor de vijfde keer|a Wenceslasplein was samengestroomd, voor het eerstri sproken door kopstukken uit de dissidentenbeweging|r kaar hebben gevonden in het Burger Forum. De tonee, ver Vaclav Havel kon daarbij meedelen dat de TsjeL premier Adamec in een gesprek met het Burger Forujg beloftes heeft gedaan. Er zal geen geweld meer worot bruikt tegen demonstranten en de autoriteiten zultyc hun toevlucht nemen tot de staat van beleg om dem|_ ties en stakingen de kop in te drukken. Het overleg zt- den voortgezet, waardoor het Burger Forum in feite f sprekspartner is aanvaard. BlJ dat Burger Forum maakte men zich gisteren eet de dag nog ernstige zorgen dat de machthebbers hij vlucht zouden nemen tot bruut geweld, waarbij een bi niet te voorkomen zou zijn geweest. Maar met het g met Adamec kwam de omslag, hoewel partijleider Jak( vonds nog via de televisie had gedreigd met de staat v leg, als niet een einde zou komen aan de demonstrar „het socialistische systeem dreigen te ontwrichten". Bi ontwikkelingen blijkt dat er aan de Tsjechische top ol tweespalt is ontstaan. Het ziet er echter naar uit dat, genstelling tot twee jaar geleden, Jakes dit keer aan he ste eind zal trekken. VOORLOPIG blijft de situatie in Tsjechoslowakije tel uitermate spannend, doordat het Burger Forum en alll pen die zich spontaan in en rond deze oppositiebei hebhen verzameld, nog geenszins een hechte, goed ge' seerde groepering vormen. Het is een brede en s] groep, die het echter volledig aan politieke ervarii breekt, hetgeen bij keiharde onderhandelingen met ring een niet geringe handicap zal zijn. OoK de mate waarin de Tsjechische arbeiders zich l ken voelen bij de op gang gekomen demonstraties vot' heid en democratie, is niet geheel duidelijk. Tot nu toeÉ neerden vooral jongeren, studenten en intellectuelen d sale groepen demonstranten, terwijl arbeiders leken r breken. Het kan zijn dat daar na de ontwikkelingen vi teren, vooral in het komende weekeinde verandei, komt. Toch zou het Burger Forum wel eens genoog kunnen zijn de grote, algemene staking, die al dagen g voor komende maandag is aangekondigd, af te blazen' voorkomen dat de stakingsoproep onvoldoende zal m opgevolgd. Jakes en de zijnen zouden die kans zeker ten om het initiatief weer in handen te krijgen. Tsjechoslowakije heeft in het Westen veie jar^ de naam gehad het Oostblokland te zijn met de meest denten en de grootste vrijheidsdrang. Die reputatie w vig gevestigd na de tragische gebeurtenissen van 196 de Tsjechische opstand ter ondersteuning van de I lente, werd vermorzeld onder de rupsbanden van Ru tanks en legereenheden van het Warschau Pact. roemruchte lente van 1968 namen volgzame lieden als de teugels in handen, waarbij de Tsjechische parti, Russen voortdurend naar de ogen keek. Praag wq] braafste jongetje in de communistische klas. TOEN in de Sovjetunie het fenomeen Gorbatsjov opstj ongedroomde veranderingsprocessen in werking zett' popte Husak zich dan ook als aanhanger van de partij( die van de gelegenheid gebruik maakte om ook een gq de liberalisering na te streven. Het was de huidige pa der Jakes die met andere behoudzuchtigen twee jaar g prompt een paleisrevolutie ontketende. Husak werd i ceremonieel zijspoor gerangeerd en de premier, Lu Strougal, werd aan de dijk gezet. TiJDENS het partijcongres van 1987 zegevierden de q vatieve krachten. Partijleider Jakes betuigde slechts i mond steun aan de Russische hervormingspolitiek. Ii vertegenwoordigt hij de heersende klasse, die elke vej ring ziet als een aanslag op het eigen belang en de machtspositie. De ontwikkelingen in Tsjechoslowakije rende de afgelopen twee jaar kwamen daarmee ha! staan op hetgeen in de Sovjetunie en andere Oosteul landen is geschied of nog staat te gebeuren. PARTIJLEIDER Jakes heeft in de afgelopen dagen e ging gedaan de in zijn ogen uit de hand gelopen zakej maals en op dezelfde wijze aan te pakken. De tegenvi de Tsjechische top is nu echter sterker en bovendien president Gorbatsjov gisteren in duidelijke bewoor| steun betuigd aan het veranderingsproces in Tsjecho kije. Als Jakes zich haast kan hij misschien nog een T sche Egon Krenz worden, maar dat zal dan niet van duur kunnen zijn. Jakes voert een achterhoedegeve hoewel de winter voor de deur staat, gloort heel du een nieuwe Praagse lente. Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingez stukken te bekorten. Zwakzinnigen Het artikel over de problemen in de zwakzinnigenzorg met, een kop over zes ko lommen 'Zwakzinnigen blij ven sluitpost' trok mijn en ongetwijfeld veler aandacht. Dat er grote problemen be staan binnen de zwakzinni genzorg is, mede dank zij de publiciteit rond Jolanda Vene- ma, inmiddels wel algemeen bekend. De oplossing van de problemen is echter minder eenvoudig dan in het artikel wordt gesuggereerd. Bij ziin bewering dat per inwo ner slechts twee of drie gulden nodig is, maakt de heer Jonge- rius van de 'Vereniging Werk verband van Ouders rond In ternaten' een kapitale reken fout. Een en een kwart miljard betekent per inwoner ca. 83 gulden en dat getal schetst de ware grootte van de problema tiek. Ook de vergelijking van de groepsgrootte binnen de zwakzinnigenzorg met de ge middelde grootte van het Ne derlandse gezin is kwaat. Het betreft hier lijk twee onvergel grootheden. Waar weinig bij wordt stilge: het gegeven dat bij al men van verpleging zorging per week 168 u 24) moet worden 'in| Natuurlijk kan de tx 's nachts wat lager zi overdag, maar feit blijfi verzorging alleen al d gegeven enorm arbeic sief is en zeer veel gel< Het is onjuist te stellen zwakzinnigen een s vormen, er zijn vele die nog gelenigd moete den. De kop van het doet dan ook wat dema en gemakkelijk aan. I dige oplossingen bestai het is inderdaad jamn nog zo veel arbeid wo steed aan het militairi raat. Gelukkig ziet het uit dat op termijn veel kracht een vredeliï taak zal kunnen krijgei J.A. Hulshof, DEN HAAG.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2