Demonstreren in Praag is
ineens niet riskant meer
Verkiezingen
mogelijk in
herfst 1990
ra
Tsjechen wakker geschud
Oostduitse bobo's
baden in luxe
Dit donzen dekbed is f 100,- afgeprijsd.
ÜIITEN
ITENLAND
CéidócSommit
DINSDAG 21 NOVEMBER 1989 PAGINA 7
imbodja weer toneel
en hevige gevechten
UfENG TRAKUAN In het noord-
gn van Cambodja zijn hevige gevech-
uitgebroken tussen het regeringsleger
Jo'n vijfduizend rebellen. Het is niet
lelijk welke partij aan de winnende
is, maar het verzet heeft toegegeven
het regeringsleger meer tegenstand
jj dan verwacht. Drie rebellenlegers
geformeerd in het Nationale Khmer
hijdingsfront, waarvan de Rode
hers de grootste maar ook beruchtste
pering is. Ook het niet-communisti-
leger onder leiding van prins Siha-
zou zich opmaken voor de aanval op
egeringsleger. Sinds afgelopen zomer
jreredsoverleg in Parijs mislukte, heeft
ijbodja zich opgemaakt voor een nieu-
purgeroorlog.
Ceausescu volhardt in afwijzen hervormingen
BUKAREST De Roemeense president
Nicolae Ceausescu is niet van plan enigerlei
hervorming in zijn land door te voeren. Dat
blijkt dezer dagen in Bukarest, op het veer
tiende congres van de communistische partij
van Roemenië.
De 71-jarige Ceausescu zei gisteren in een
rede van vijf en een half uur dat de commu
nistische partij „haar revolutionaire verant
woordelijkheid" en „haar historische op
dracht" niet aan anderen mag overlaten. De
toespraak werd door de 3308 gedelegeerden
125 keer onderbroken voor applaus en kre-
ten van bijval.
m jKËSÊËBEËÊtè Volgens de Roemeense leider kan niet wor-
m fj den geduld dat ook maar iemand in Roeme
nië het socialisme schade toebrengt of de
De Roemeense president Ceausescu veegt zich het vooruitgang van het communisme bemoei-
zweet van het voorhoofd tijdens zijn speech voor het lijkt. Ceausescu voegde daar aan toe dat de
partijcongres. FOTO: EPA toekomstperspectieven voor het Roemeense
volk er „fantastisch" uitzien en duiden op
„een nieuwe top in de vooruitgang en de be
schaving, die de gouden droom van het
communisme zullen verwerkelijken".
Het partijcongres in Bukarest wordt geboy
cot door de Europese Gemeenschap. Geen
enkel lid van de EG heeft een vertegen
woordiger gestuurd. In een gisteren in Pa
rijs uitgegeven verklaring wordt de her
haalde weigering van de Roemeense rege
ring om internationale akten en verklarin
gen inzake mensenrechten te ondertekenen,
„onaanvaardbaar" genoemd.
In Bukarest ontbreken ook vertegenwoordi
gers van de communistische partijen van
Hongarije, Oostenrijk, Italië en Finland.
Wel aanwezig is de leider van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie (PLO), Arafat, die als
„prominente gast" door Ceausescu werd om
armd en van de congresgangers een langdu
rig applaus in ontvangst mocht nemen.
Stoltenberg
VN-commissaris
Vluchtelingen
VERENIGDE NATIES
De voormalige Noorse mi
nister van buitenlandse za
ken Thorvald Stoltenberg
is gisteren door de Algeme
ne Vergadering unaniem
gekozen tot de nieuwe
Hoge Commissaris voor
Vluchtelingen van de Ver
enigde Naties. De 58-jarige
Stoltenberg was de enige
kandidaat voor de post die
vorige maand vacant werd
toen zijn voorganger Jean-
Pierre Hocke aftrad omdat
hij verdacht werd van be
trokkenheid bij een finan
cieel schandaal.
NASA vliegt naar
de maan en Mars
WASHINGTON In het jaar 2001 zal er
weer een Amerikaan op de maan staan en
tien. jaar later zal de eerste Amerikaanse
astronaut voet op de planeet Mars zetten.
Dat is het plan dat het Amerikaanse ruim
tevaartstation NASA bekend heeft ge
maakt. De NASA reageerde hiermee op
een voorstel van president George Bush,
dat hij deed op 20 juli, op de twintigste ver
jaardag van de eerste maanvlucht. De
NASA maakte geen melding over de kos
ten die aan dit ruimtevaartprogramma zijn
verbonden. Volgens het plan zal een per
manent ruimtestation worden gebouwd dat
eind jaren negentig moet zijn voltooid. Hier
moet dan het ruimteschip, voorzien van
kleine kernreactoren, worden gebouwd
waarmee de reis naar Mars kan beginnen.
jlgend jaar
j,)ger beroep
rvolg van de voorpagina)
Evelina de
in, de Zuidafrikaanse moe-
in de dodencel zit, was
nooit eerder met politie of
tie in aanraking geweest,
.bns het proces en ook nu
ikan ze nauwelijks bevat-
Jwat er met haar gebeurt,
haar advocate Andrea
tach.
eet niet, ze kan niet sla-
Het klinkt dramatisch,
|r ik denk dat ze zal dood-
aan een gebroken hart",
pbach zegt dat nog niet is
b)ald wanneer het beroep
worden behandeld. Ze
Dt echter op begin volgend
ig jaar oordeelde het Hof
Beroep dat het doodvon-
legen de de Zes van Sharp-
van kracht moest ljlijven.
storm van protest ver-
ide de toenmalige presi-
jct Botha clementie en werd
doodstraf van de zes omge-
in langdurige gevangenis-
f. In juni van dit jaar werd
SÜusver voor het laatst een
dood veroordeelde vrouw
'Scecuteerd.
ek van het bos'
°bh weer in cel
'llCELONA Het dorpje
,.bera in Noord-Spanje haalt
elucht adem nu zijn inwo
drievoudig moordenaar
ene Mosella, bijgenaamd de
s van het bos', drie weken
[zijn laatste dubbele moord
'gearresteerd. De 60-jarige
isella schoot op 27 oktober
ee houthakkers dood omdat
in 'zijn bos' aan het werk
ren. De man was net uit de
^fchiatrische inrichting ont-
^|en, waarin hij dertien jaar
bsloten had gezeten. In
had hij al eens een man
moord die het gewaagd had
stuk bos, dat Mosella als
zijne beschouwde, te ko-
Na die eerste moord ver-
Dol Vicenc Mosella zich een
lang in zijn bos zonder dat
politie hem te pakken
eg en uiteindelijk gaf hij
ïzelf aan. Dit keer arres-
rde de politie hem, toen hij
»r zijn eigen naam een ka-
huurde in de stad Lerida,
"honderd kilometer van het
waar hij de houthakkers
i vermoord.
'aan kwijt door
dassend prinsje
Een plassend
heeft de hoofdredac-
■e van het Britse boule-
Bdblad The People haar
gekost. Het blad publi-
de in het geheim ge-
ikte foto's van de zeven-
[e prins William, waarop
te zien hoe hij zijn rits
fnmaakte en vervolgens
plas deed in het park te-
|over zijn school. Robert
cwell, de eigenaar van
blad stuurde hoofdredac
tie Wendy Henry de laan
omdat de foto's veel
insen diep zouden hebben
twetst. Prins Charles en
nses Diana noemden de
blicatie „onverantwoorde-
t" en „een inmenging in
h privé-leven". Volgens
ontslagen Wendy Henry
!ren de foto's „aardige
iatjes diê op een openbare
iats waren genomen".
(Van onze correspondent
Wera de Lange)
PRAAG De bevolking
van Tsjechoslowakije's
hoofdstad Praag verkeert
al in een overwinnings
roes nog voordat de over
winning binnen is: Als er
zoveel mensen op straat
durven, als de politie niet
meer ingrijpt, bijna afwe
zig lijkt, dan is de corrimu-
nistische partijleiding ver
slagen, ook al wil ze dat
zelf nog niet weten.
Rond drie uuf 's middags is
het Wenceslas-plein al voor
een halve kilometer volgepakt
met mensen, terwijl er was op
geroepen om vier uur te ver
zamelen. Ze blijven toestro
men, de studenten van de
kunstfaculteit. Gejuich en ap
plaus van de omstanders. De
studenten van de Academie
voor Architectuur (spandoek:
'voor een vrije samenleving,
voor goede architectuur'). Ge
juich, massaal gerinkel met
sleutelbossen.
Elke spanning lijkt geweken.
Demonstreren is in Praag plot
seling niet langer een riskante
affaire voor jongeren. Oudere
echtparen, mensen met kinde
ren, iedereen waagt het erop.
Alsof het niet drie dageij,
maar drie eeuwen geleden is
dat de politie zo grof op de me
nigte insloeg dat nog steeds
niet kan worden uitgesloten
dat er een dode is gevallen.
Die uitbarsting van geweld
van de politie en de püra-mili-
taire veiligheidstroepen van
vrijdag jongstleden is de aan-
(Vervolg van de voorpagina)
PRAAG De demonstra
tie van vrijdag en mis
schien meer nog de ge
welddadige reactie van de
oproerpolitie daarop, lijkt
de Tsjechoslowaakse be
volking massaal te hebben
wakker geschud.
De Tsjechoslowaakse staatste
levisie toonde gisteren beelden
van de demonstraties in Praag
en liet ooggetuigen aan het
woord. Naar verluidt hebben
mijnwerkers reeds contacten
gelegd met dë hervormingsbe
weging Burger Forum. Een
eventuele staking van de mijn
werkers zou de nekslag kun
nen betekenen voor de com
munistische leiders die sinds
1968 in het zadel zitten. „Wat
nu gebeurt is het belangrijkste
in twintig jaar", zei Havel tij
dens een persconferentie.
De Nederlandse ambassade in
Praag zal bij de Tsjechoslo
waakse autoriteiten stappen
ondernemen in verband met
het politie-optreden tegen de
Nederlandse foto-journalist
Ton van der Plas. De Britse
regering heeft de Tsjechoslo
waakse ambassadeur ontbo
den, om te protesteren tegen
het feit dat twee Britse ver
slaggevers tijdens het week
einde door de politie waren
geslagen en het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse
zaken heeft gisteren het be
zoek van een hoge Tsjechoslo
waakse partij-ideoloog afgelast
en de Tsjechoslowaakse am
bassadeur in Washington ont
boden uit protest tegen het ge
welddadige optreden van de
Tsjechoslowaakse politie tegen
demonstranten afgelopen vrij
dag In een verklaring werd
de Tsjechoslowaakse ambassa
deur te verstaan gegeven dat
de Amerikaanse regering „te
leurgesteld" is over het politie
optreden in Praag.
leiding voor de protestacties
van deze week. Vreemd ge
noeg zijn de demonstranten
wel verontwaardigd, maar niet
agressief. De enkele politie
man die zich beroepshalve on
der de naar schatting 200.000
demonstranten moet mengen,
kan erop rekenen dat hij moet
discussiëren, maar gevaar
loopt hij niet. Grappen vliegen
over en weer.
„Leve Charta!", roeper* de jon
geren. En „Leve Havel!". Maar
ook nog steeds: „Leve Dub-
cek!". Niet alleen de niet-com-
munistische oppositiebeweging
wordt aangeroepen. De jonge
ren van nu zijn door hun ou
ders blijkbaar opgevoed in res
pect voor de vernieuwende
communistenleider Dubcek,
die in 1968 moest buigen voor
de invasie van Warschau Pact
troepen. Alleen sommige com
munisten zijn echt volledig uit
de gratie; in allerlei variaties
worden er leuzen geroepen
waarin het vertrek wordt ge
ëist van partijleider Milos Ja
kes en van de partijchef Ste-
pan van Praag, die verant
woordelijk kan worden gesteld
voor het politie-optreden van
vrijdag. Stepan ging enige tijd
door voor een meer hervor
mingsgezinde kracht in de
communistische leiding. Maar
na vrijdag maakte hij geen
kans meer door het publiek
geaccepteerd te worden als Ja
kes' opvolger, zelfs niet als een
tussenpaus.
De stakingsoproep aan de stu
denten van Praag lijkt een
succes te zijn geworden, gezien
het aantal faculteitgebouwen
dat versierd is met bezettings
spandoeken en gezien de stoet
van demonstrerende delegaties
van allerlei faculteiten. Maar
een belangrijker signaal voor
de onomkeerbaarheid van de
ontwikkelingen is de belang
stelling van hele andere lagen
van de bevolking. Het vrou
welijk personeel van winkels,
waar de demonstranten langs
komen, staat met kaarsjes in
de hand te zwaaien. Een groep
bakkers, met bakkersmutsen
op, demonstreert mee en is het
dankbare doelwit van de in
ternationale persfotografen.
Tot voor twee dagen leek de
arbeidersbevolking zich nog
afzijdig te houden. Gisteren
deed ze mee. Als de komende
week het klimaat niet dras
tisch veranderd, zou de alge
mene waarschuwingsstaking
op 27 november, waar de vere
nigde oppositie toe heeft opge
roepen, een succes kunnen
worden.
Honderd
duizenden
Tsjechen
bevolkten
gisteravond
het
Wenceslas-
plein in Praag.
FOTO: AP
Hier en daar verzamelen zich
groepjes luisteraars op straat
rond een radio. Stepan, die
aankondigt dat hij niet wenst
op te stappen. Een harde ver
klaring van de partijleiding,
waarin om rust en orde wordt
geroepen. De feestvreugde
wordt er niet minder van. Va
clav Havel, de ongekroonde
koning van de dissidenten-be
weging Charta '77, heeft al la
ten weten dat leidende figuren
in de communistische partij,
die niet met name genoemd
wensen te worden, al hun
voelhorens hebben uitgestoken
naar de oppositie. Sommige
zijn blijkbaar 'in' voor een dia-
l°Qg
Ook de houding van twee par
tijen die tot nu toe loyaal colla
boreerden met de communisti
sche partij, is een teken aan de
wand: de Socialistische Partij
en de Volkspartij hebben zich
aangesloten bij het Burgerfo
rum, de koepel van de opposi
tie, die een onderzoek naar de
gebeurtenissen van vrijdag
eist, het vertrek vraagt van
Jakes en een aantal andere lei
ders, en zichzelf opwerpt als
een partner in de onvermijde
lijke dialoog tussen de commu
nisten en de bevolking.
De Tsjechen zijn een soepel
volkje. In plaats van te smalen
over het sterk verlate ontwa
ken van beide schaduwpartij
en, oogsten zij applaus. Het
dagblad van de Socialistische
Partij vindt onder de demon
stranten een warm onthaal. In
spreekkoren wordt de redactie
geprezen, omdat deze - voor
het eerst sinds 1968 - de waar
heid heeft geschreven over
het politie-optreden van vrij-
(Vervolg van de voorpagina)
WEST-BERLIJN De
volgende algemene ver
kiezingen in de DDR heb
ben mogelijk plaats in het
najaar van 1990. Dat heeft
de voorzitter van het
Oostduitse parlement ver
klaard in een vraagge
sprek met de Westduitse
krant Die Welt.
Op de vraag of de huidige lei
der van de DDR, Egon Krenz,
na die verkiezingen oppositie
leider zou kunnen zijn in de
Volkskammer, zegt voorzitter
Günther Maleuda: „Alles kan
in het proces waaraan wij be
gonnen zijn". In hetzelfde
vraaggesprek zegt Maleuda
een openbaar proces mogelijk
te achten tegen ex-president
en -partijleider Erich Honec-
ker en de economie-expert
Günter Mittag.
Als er nu in de DDR vrije ver
kiezingen zouden worden ge
houden, zou de oppositie-be
weging Neues Forum de mees
te stemmen krijgen. Dat blijkt
uit een opiniepeiling onder
tweeduizend Oostduitsers.
Neues Forum krijgt de stem
van 22 procent van de onder
vraagden. De liberaal-demo
cratische partij behaalt 15 pro
cent van de stemmen, de com
munisten zijn met 14 procent
derde. Christen-democraten
en de splinternieuwe sociaal
democratische partij (SDP)
eindigen met 12 en 10 procent'
als vierde en vijfde.
De nieuwe Oostduitse premier
Hans Modrow wil zo spoedig
mogelijk tot een omvangrijke
economische en politieke sa
menwerking met de EG ko
men. Dit heeft Modrow in een
brief aan de regeringsleiders
van de EG-lidstaten geschre
ven. De premier verklaarde
een relatie met de EG na te
streven die verder gaat dan de
akkoorden die tot nu toe zijn,
gesloten met de Polen en Hon
garije, maar hij verklaarde uit
drukkelijk dat geen sprake
kan zijn van een Duitse here
niging. De EG heeft nog niet
op de voorstellen van Modrow
gereageerd.
De Westduitse overheid wil
vanaf begin volgend jaar het
zogenaamde 'welkomsgeld'
van honderd West-mark per
bezoekende Oostduitser per
jaar afschaffen. In plaats daar
van komt een speciaal fonds,
waaraan ook de DDR moet bij
dragen.
BERLIJN Eikehouten
wandpanelen uit Canada,
mozaïekvloeren uit Italië en
badkamertegels uit de Bonds
republiek; met dergelijke
voor de gewone DDR-burger
onbereikbare luxe blijken
Oostduitse partijbonzen hun
huizen te hebben ingericht.
Dat het de partijbonzen aan
niets ontbreekt en dat zij
door hun functie in de gele
genheid zijn allerlei luxe-ar
tikelen te bemachtigen was
jarenlang een publiek ge
heim. Tijdens de massale be
togingen voor democratie
werd daarop ook telkens ge
zinspeeld. Voor het eerst
heeft de Berliner Zeitung zijn
verslaggevers op pad ge
stuurd om uit te zoeken hoe
riant de bonzen van de SED
behuisd zijn. Een eerste ver
slag van hun bevindingen
wordt nu uitgebreid gepubli
ceerd.
De DDR kampt met een
schrijnend tekort aan bouw
materialen. Het merendeel
van de DDR-burgers is dan
ook te klein behuisd. Deson
danks, meldt de Berliner Zei
tung, heeft het staatsbedrijf
VEB Spezialbau in Potsdam
jarenlang peperdure spullen
geïmporteerd voor de inrich
ting van de huizen van hoge
SED-functionarissen. Offi
cieel behoort het bedrijf zorg
te dragen voor het onder
houd van gebouwen waarin
de in de DDR gestationeerde
Sovjet-troepen zijn gehuis
vest. „We konden gewoon
weg alles krijgen, waar het
ook vandaan moest komen",
zo kreeg de Berliner Zeitung
van een voormalige SED-
functionaris te horen.
Veel partijbonzen wonen in
de exclusieve wijk Wandlitz,
ten noorden van Oost-Ber-
lijn, een geïsoleerde plek
waar gewone DDR-burgers
niets te zoeken ^hebben. De
nieuwe partijleider Egon
Krenz zei zondagavond in
een interview met de Oost
duitse televisie dat daar ver
andering in zal komen.
Krenz zelf is onlangs ver
huisd naar het Oostberlijnse
district Pankow. „Ik voel me
nu een Berlijner", aldus
Krenz.
E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
1528 Een week lang woont Rob nu al in het hol. De bewo-
rs behandelen hem met eerbied en ontzag en dat mag ook
I, want hij heeft hen tenslotte verlost van het monster! Voor
I geweer zijn ze nog erg bang en de lucifers durven ze zelf ook
9 niet te gebruiken... Natuurlijk is het voor Rob erg moeilijk
ze primitieve mensen te begrijpen. Ze spreken een eigenaardi-
r taal, hoofdzakelijk bestaande uit diepe keelgeluiden. Maar
I »t gebaren weet Rob zich op den duur wel een beetje verstaan-
Lar te maken. - Iedere dag gaat hij op verkenning uit en zo ont
dekt hij een grot, die blijkbaar niet bewoond is, doch stevig is
afgesloten. De huiden van gedode monsters, schedels van ver
slagen vijanden en andere attributen, die natuurlijk de boze
geesten moeten afweren, hangen er voor. Rob meent, dat hij
licht ziet in de grot en hij wil naar binnen gaan, doch dan waar
schuwt hem verschrikt de man, die hij verbonden heeft en die
hem steeds trouw volgt. „Niet doen!" schijnt hij te willen zeggen,
„gevaarlijk!" Rob stelt de man gerust, maar een uur later, wan
neer hij alleen is, gaat hij toch de grot binnen.
„Antarctica wordt
vuilstortplaats"
BUENOS AIRES De mi-
lieubeweging Greenpeace
heeft alarm geslagen over de
vervuiling van het Zuidpool
gebied door wetenschappelij
ke onderzoeksstations op het
Antarctische Schiereiland.
„Het hele eiland is een enor
me vuilstortplaats. Al twintig
jaar worden daar spullen
heen gesleept, maar het afval
wordt nimmer mee terugge
nomen. Rond de gebouwen
biedt het gebied een vieze en
troosteloze aanblik", zei
woordvoerder Poorter. Als
voorbeeld wordt het Argen
tijnse Marambiostation ge
noemd waar grote afvalho
pen met olievaten, plastic,
gebroken glas en organisch
vuil liggen. Greenpeace wil
dat Antarctica wordt uitge
roepen tot wereldnatuur
park.
(ADVERTENTIE)
(Voordat geld kun je een hele mooie overtrek kopen.l
Prachtig tweedelig
all-season dekbed van
65% eendedons en 35%
eendeveertjes.
D.m.v. klitteband samen
ideaal voor de winter,
1-persoons van 359.-
voor 259,-
Lits-jumeau'x van 649 - voor 499,- 2-persoons van 549,- voor 429,-
Bijpassend halfdons hoofdkussen van 89,- voor 59,—
dag S decem&er 0f zolang de
't Wordt steeds leuker bij V&D.
