>ure wetenschap
chter jongleren
Creatieve aids- campagne
moet mensen wakker houden
JFT
CcidócSouoont
„Nederland moet nu ook
bezuinigen op defensie"
Moskou positief over
voorstel vanCheney
rsoneel NAM
eigt met acties
Gevangenisstraf voor
martelende meisjes
aids tellen nauwelijks'
optreden tegen krakers te laks
'Nuchtere feiten over
[NENLAND
DINSDAG 21 NOVEMBER 1989 PAGINA 5
UTRECHT Het is van
het grootste belang dat
het nieuwe kabinet zo
snel mogelijk overgaat tot
het voeren van een actief
oost-west-beleid. Er moet
meer economische steun
worden gegeven aan de
Oosteuropese landen en
de defensie-uitgaven-
moeten worden geredu
ceerd met ten minste der
tig procent in de komende
vijf jaar.
Dat zei drs. E.J. Korthals Al-
tes, voormalig ambassadeur in
Madrid en lid van het Comité
Christen Democraten voor
Ontspanning en Wapenbe
heersing (CDOW) op een bij
eenkomst van het comité gis
teravond in Utrecht. Het
CDOW verenigt een aantal be
zorgde CDA-leden die de strijd
hebben aangebonden tegen
massale vernietigingswapens.
Centraal op de bijeenkomst
stonden de veranderingen in
Oost-Europa.
Volgens drs. Korthals Altes
speelt Nederland niet snel ge
noeg in op de veranderde om
geving. Defensie heeft als doel
de dreiging te reduceren, maar
die dreiging is er volgens hem
niet meer. „Zelfs de Ameri
kaanse minister van defensie
heeft omonwonden uitgespro
ken dat de militaire dreiging
sinds 1945 nog nooit zo gering
is geweest. Als logische stap
spreekt hij zich daarom uit
voor spectaculaire bezuinigin
gen. Nederland plaatst zich
volledig buiten de werkelijk
heid wanneer het wil vasthou
den aan de bij het regeerak
koord afgesproken groei van
de defensie-uitgaven".
Korthals Altes reageerde hier
mee op uitspraken van CDA-
defensiespecialist T. Frinking,
die er niets voor voelt om het
nationale defensiebudget te
verkleinen. „We hebben net
een nieuw regeerakkoord,
waarin al rekening is gehou
den met de ontwikkelingen in
Oost-Europa", aldus Frinking.
„We moeten de onderhande
lingen in Wenen afwachten.
Bovendien moet er al een mil
jard worden bezuinigd". Zoals
bekend hebben de coalitiepart
ners in het regeerakkoord af
gesproken dat de defensie-uit
gaven de eerstkomende twee
jaar nog met 0,6 procent zullen
stijgen. De laatste twee jaar
van de kabinetsperiode zal er
sprake zijn van een nul-groei.
Frinking ontkende gisteren
dat het CDA te aarzelend rea
geert op de ontwikkelingen in
Oost-Europa. Volgens hem
moet Nederland niet alleen
stappen ondernemen, maar dat
samen met de bondgenoten
doen. Hij zette overigens
vraagtekens bij de modernise
ring van de korte-drachtwa-
pens. Als het aan Korthals Al
tes ligt komt er ook een ge
meenschappelijk overlegor
gaan tussen de NAVO en het
Warschaupact. „Het is eigen
lijk een doortrekken van de
bestaande lijn. Omdat het gaat
om de beheersing van de vei
ligheidssituatie in Europa,
moeten de twee veiligheidsor
ganisaties samen met elkaar
overleggen. Nu gaan hoge mi
litairen ook al bij elkaar op be
zoek".
Volgens mr. G.J. Oosterhuis
uit Wageningen, ook een van
de leden van het comité, biedt
de nieuwe regeringscoalitie
kansen op een vredesbeleid
dat gericht is op samenwer
king en niet opafschrikking.
Maar die kansen worden, vol
gens hem, totdusver niet be
nut.
i
MOSKOU In de Sovjetunie is positief gereageerd op de aan
kondiging van de Amerikaanse minister van defensie, Richard
Cheney, dat de Verenigde Staten snijden in hun defensiebudget
wegens de steeds beter wordende relaties met het Oostblok en
de huidige veranderingen aldaar. Vadim Perfiljev, een woord
voerder van het Sovjetministerie van buitenlandse zaken, ver
klaarde: „De Sovjetunie ziet dit als een bewijs voor het feit dat
er een nieuw politiek denken opkomt in de wereld, dat steeds
vastere grond onder de voeten krijgt en waardoor de bewape
ningswedloop constant verzwakt". Op het NAVO-hoofdkwartier
in Brussel was het Amerikaanse voornemen om de defensie-uit
gaven in vijf jaar met 180 miljard dollar terug te brengen, het
gesprek van de dag. De teneur van de reacties was dat de soep
niet zo heet gegeten wordt als-ie wordt opgediend.
Bij de Nederlandse Aardolie Maat-
(NAM) in Assen dreigen acties nu de
—handelingen over een nieuwe cao voor
eel van het personeel zijn vastgelopen,
ftaamste struikelblokken in de bespre-
V zijn een loonsverhoging en een uit-
_ng van de werkingssfeer van de ar-
(vereenkomst. Steeds meer personeels-
vallen door promotie buiten de cao die
is bestuurder J. Wolters van de Indus-
nd FNV dan ook voor meer NAM-me-
ikers zou moeten gelden. De bondsbe-
|er verwacht niet dat contacten daar-
ussen NAM en het moederbedrijf Shell
n bevredigende oplossing zullen leiden.
a i volgende week wordt met het perso-
- "jverlegd over eventueel te voeren acties.
Nul-Promiel-Actie
slaat aan in Twente
HENGELO De actie om inwoners van
acht Twentse gemeenten te laten beloven
geen alcolhol te drinken als ze nog
moeten autorijden, is een succes gewor
den.
In navolging van bekende Twentenaren
hebben in totaal tienduizend mensen zo'n
belofte getekend. Publiciteit en het ge
richt verstrekken van informatie heeft
volgens onderzoek van de Universiteit
Twente (UT) er toe geleid dat 80 procent
van de bevolking in de deelnemende ge
meenten de afgelopen twee jaar bekend
raakte met de Nul-Promiel-Actie. Zeven
tig procent van hen gaf aan dat ze de be
lofte een jaar lang „Nul Promiel" te rijden
zouden ondertekenen als hun daarom zou
worden gevraagd.
ROTTERDAM De Rotterdamse rechtbank heeft
gisteren twee vrouwen van 22 en 17 jaar tot vijf
tien maanden veroordeeld, waarvan respectieve
lijk drie en vijf maanden voorwaardelijk, voor het
zwaar mishandelen van hun 14-jarige vriendin. De
methode die het tweetal gebruikte om wraak te
nemen op het slachtoffer, dat erop uit zou zijn ge
weest om hun vriendjes af te pikken, werd door de
rechtbank als martelen bestempeld. Het slachtoffer
werd geschopt en geslagen, met brandende sigaret
ten bewerkt en kreeg een heet strijkijzer in het ge
zicht gedrukt. Uit de psychiatrische rapporten is
gebleken, dat beide verdachten verminderd toere
keningsvatbaar zijn en dat de kans op herhaling
groot is. Psychiatrische behandeling heeft echter
geen zin, omdat zij daaraan hun medewerking niet
verlenen.
Vier Leidse eredoctoraten
LEIDEN De .Leidse universiteit kent vanwege
haar 145-jarig bestaan vier eredoctoraten toe.
Deze gaan naar: prof.dr. Zanvil A. Cohn, verbon-
den aan de Rockefeller University, en bekend
door zijn onderzoek naar humane macrofagen,
waardoor een belangrijke doorbraak bij de be
strijding van infectieziekten is bèreikt; prof.dr. P.
Raven, directeur van de Missouri Botanical Gar
den en hoogleraar in St. Louis, die de rol van de
botanische tuinen in het wetenschappelijk onder
zoek heeft gestimuleerd; prof.dr. Erica Reiner
van de universiteit van Chicago, die het onder
zoek leidt voor het Chicago Assyrian Dictionary,
dat als het meest volledige woordenboek geldt op
het gebied van de oude Semitische talen; prof.dr.
Elizabeth Loftus, hoogleraar psychologie in Seatt
le an één van de leidende onderzoekers op het
gebied van de rechtspsychologie.
De eredoctoraten worden 8 februari 1990 uitge
reikt.
EN WISKE SAGARMATHA
D-jTERDAM Hij
t geen vrienden in
[ircus en zelf slaagt hij
Og geen vijf seconden
jen paar tennisballen
le lucht te houden,
hoeft niemand hem
jongleren iets te ver-
n. De 30-jarige P.
observeerde jaren-
uitstekende en iets
■jer goede jongleurs,
resultaten van dat on-
heeft hij gebun-
I in een proefschrift,
dynamics",
rop hij morgen pro
aan de Vrije Uni-
iteit in Amsterdam.
as geen luchtig leesvoer
de gemiddelde circuslief-
er geworden. Beeks eerste
y esse ging niet uit naar het
lijk vertoon, maar naar
ïoe en waarom van de be
ngen die jongleurs ma-
Het heeft geresulteerd in
lijvig boekwerk waarin hij
haast wiskundige wijze,
pleet met grafieken en he
iningen, uit de doeken
wat er allemaal komt kij-
bij die ogenschijnlijk zo
>ele kunst van het jong-
ïmoest een onderzoek wor-
j naar de manier waarop
sen zich bepaalde bewe
gingsvaardigheden eigen ma
ken. Beek: „Al nadenkend
kwam ik uit op jongleren.
Geen mens die het meteen
kan, maar iedereen kan het in
principe leren. Een cascade
met drie ballen bij voorbeeld
kun je leren in een periode
van tussen de zes uur en de ze
senzestig dagen".
„De aanleg van mensen ver
schilt enorm. Zelf ben ik dui
delijk niet zo'n groot talent. Ik
denk dat ik er een maandje
voor nodig zou hebben, al heb
ik er nooit echt werk van ge
maakt". Met opzet niet, ver
duidelijkt Beek. „Het is nu
duidelijk dat mijn interesse
puur wetenschappelijk is en
dat het geen verdwaald hob
byisme genoemd kan worden".
Voor zijn onderzoek obser
veerde Beek jarenlang de le
den van een jongleergroep die
doorgaans actief is op het
Leidseplein en in het Vondel
park. Hij bezocht The London
Circus Week in Engeland en
de elfde Europese Jongleurs
Competitie in Bradford bij
Leeds en raakte gaandeweg
steeds meer onder de indruk
van alles wat het menselijk li
chaam vermag.
„Een Amerikaanse collega van
mij pleegt altijd vol bewonde
ring voor het menselijk li
chaam uit te roepen „What a
machine!". Dat is precies het
gevoel dat ook vaak in mij op
kwam. Als je toch ziet hoeveel
moeite wetenschappers in de
robotica hebben om een armp
je te maken dat dingen kan
pakken. Daar hebben ze een
bewegingsprogramma voor
nodig zo dik als de Van Dale".
Onder andere voor die catego
rie onderzoekers kan zijn
proefschrift interessant zijn,
denkt Beek. „Weten wat de
biologische manier van het
aanleren van een beweging is,
daar kunnen ze misschien veel
van leren".
Wat hem zelf betreft; Beek be
zoekt vaker circussen dan
voorheen, maar is ook een
veel kritischer toeschouwer
geworden. „Vroeger was ik bij
het eerste het beste trucje on
der de indruk. Nu niet meer.
Ik kan nu zien hoe vloeiend
de bewegingen zijn en wat een
jongleur doet om zijn act nog
interessanter te maken. De
Russen Popovic en Serge Igna-
tov, dat zijn jongleurs van we
reldformaat. Achter je rug
jongleren terwijl je op een niet
ondersteunde trap staat. Pro
beer het maar eens". Tech
nisch perfect, die Russen,
maar de Amerikanen zijn leu
ker. „Ze beheersen de kunst
ook in perfectie, maar hun act
is meer een knipoog naar het
publiek".
'Machine'
AMSTERDAM De moge
lijkheden voor aids-onder-
zoek in Nederland worden te
beperkt. Verzekeringsmaat
schappijen frustreren vrij
willig onderzoek doof cliën
ten die hun bloed laten on
derzoeken op de aanwezig
heid van het virus, van be
paalde verzekeringen uit te
sluiten. Anoniem testen is uit
den boze. De aids-bestrijding
dreigt in toenemende mate te
worden overheerst door mo
rele en maatschappelijke op
vattingen en steeds minder
door nuchtere feiten.
Die verwachting sprak R.
Coutinho vanmiddag uit in
zijn oratie ter gelegenheid van
zijn installatie tot bijzonder
hoogleraar in de epidemiologie
en de bestrijding van infectie
ziekten aan de Universiteit
van Amsterdam.
De recente ontwikkelingen
vervullen Coutinho met zorg.
Hij vindt het logisch dat zorg
vuldig manoeuvreren in het
geval van een dodelijke ziekte
vereist is. „Een puur rationale
benadering van seksueel over
draagbare ziekten is heel
moeilijk. Ethische opvattingen
zullen altijd invloed op de dis
cussie blijven uitoefenen. D^t
moet je accepteren. Maar je
moet er wel voor zorgen dat
de feiten altijd op tafel liggen,
anders verlies je elke basis
voor een realistische discus
sie". Hij heeft kritiek op de
grootschalige voorlichtings
campagne bedoeld voor de ge
hele bevolking, terwijl er on
voldoende voorlichting is ge
richt op de echte risicogroe
pen, homoseksuele mannen of
partners van verslaafden.
De bewegingen van jongleurs zijn onderwerp van wetenschappelijk onderzoek.
1
Feestelijke blouses met kant,
100% viscose. Keuze uit 5
actuele modellen. In wit, zwart,
oudroze en donkerroze. Normaal
129- en 119- Nu voor de ver
bijsterende prt|s van
'Attention'
van de mobiele eenheid verwijderen een spando.ek van de ontruimde panden. De Amster-
krakers richtten voor twee miljoen gulden schade aan.
FOTO: DIJKSTRA
HAAG Het RPF-ka-
Leerling wil van de
van binnenlandse
en justitie weten waar-
gisteren bij de ontrui-.
van twee kraakpanden
Amsterdamse Tessel-
estraat niemand is ge-
arresteerd. Ook kamerleden
van PvdA, CDA en VVD'
hebben verbaasd gereageerd
op het lakse politie-optreden,
terwijl de krakers toch voor
ruim twee miljoen gulden
schade hebben aangericht.
De Amsterdamse officier van
justitie De Wit heeft ver
klaard dat arrestaties zinloos
zouden zijn geweest, omdat
het vrijwel onmogelijk te be
wijzen is wie voor de vernie
lingen verantwoordelijk zijn.
interpretatie, minder van fei
ten", aldus De Oude.
De milieu-deskundige is er
overigens van overtuigd dat de
consument op den duur door
de bomen het bos niet meer
zal zien. „Het is mijn verwach
ting dat het publiek binnen
enige tijd de milieu-bood
schappen op één hoop gaat ve
gen met andere reclame-bood
schappen: interessant, maar
met een korreltje zout te ne
men. Ongetwijfeld zal dit nog
een jaar of zo aanmodderen,
dan komt er vanzelf orde".
FONS VAN RIJN
DEN HAAG De angst
voor aids en de zorg voor
het milieu zijn verschijn
selen waar we niet meer
vanaf komen. Oplettend
heid blijft geboden. Conti
nuïteit en vooral ook
creativiteit zullen volgens
de voorzitter van de Na
tionale Commissie aids-
bestrijding (NCAB), prof.
E. Roscam Abbing, nodig
zijn om de mensen wak
ker te houden.
Roscam Abbing had vandaag
in Den Haag op het congres
van de NPGR, de vereniging
voor public relations en voor
lichting, enig recht van spre
ken. Hij kreeg uit handen van
de commissaris van de konin
gin in Friesland, H. Wiegel, de
tweejaarlijkse NGPR-prijs toe
gekend voor de voorlichting
door zijn commissie.
De NCAB heeft inmiddels eni
ge spraakmakende publieks
campagnes achter de rug. In
'87 startte de eerste grote pu
bliekscampagne met het be
kende bloem- en bijmotief. In
'88 volgden twee andere: aids
en werk en aids en jongeren.
Vorige week ging een vierde
van start, met een brandende
kaars als symbool.
Hoofddoel
Hoofddoel van de voorlichting
van de NCAB, gericht op men
sen met een verhoogd risico, is
het bevorderen van vrijwillige
gedragsverandering. Maar ook
buiten de infectiehaarden is
voorlichting nodig.
Roscam Abbing: „Het gaat ook
om de bevordering van een
nuchter en tolerant klimaat
ten opzichte van mensen met
een verhoogd risico, met een
sluimerende infectie of met
aids. Voor een effectieve aids-
bestrijding is zo'n klimaat no
dig. Tot elke prijs moet wor
den vermeden dat bepaalde
groepen door het publiek wor
den gemaakt tot de zondebok
ken van de aids-epidèmie. Een
dergelijke publieksreactie zou
immers het isolement en onbe
naderbaarheid van de leden
van deze groepen alleen maar
vergroten".
De kritiek vanuit vooral pro
testants-christelijke hoek dat
de anti-aidscampagne ten aan
zien van seksualiteit een plat-
voerse toonzetting heeft, vindt
Roscam Abbing onbillijk. „De
voorlichting laat zich niet uit
over de morele kanten van het
gedrag. Zij beperkt zich slechts
tot redeneringen in de trant
van: „als je dat doet, dan kan
het volgende gebeuren".
Vorig jaar uitte het protestants
en het katholiek onderwijs
kritiek op de voorlichtings
campagne 'Aids en jongeren',
waarna aanvullend materiaal
ter beschikking werd gesteld.
De kritiek richtte zich op
toonzetting en plaatjes in het
voorlichtingsmateriaal en op
de geringe aandacht voor de
mogelijkheid van niet-vrijen
om aids te voorkomen.
Milieu
Ook de voorlichting over het
milieu is een kwestie van lan
ge adem. Door onrustbarende
onderzoeksrapporten, Postbus-
51-mededelingen, folders en
brochures is de bezorgdheid
rond het milieu de laatste ja
ren danig toegenomen.
Ex-minister Nijpels van milieu
toonde zich tijdens het congres
gelukkig met de tot nu toe ge
voerde overheidscampagnes.
„Zodra mensen een folder le
zen, blijkt dat voorlichting een
duidelijk effect heeft. Goed
voorbeeld is de katalysator
campagne. Zelfs bij een moei
lijk onderwerp als radio-acti
viteit bleek het lezen van een
brochure tot kennisverbeterin
gen te leiden. Daarbij is het
belangrijk dat mensen leren
hoe ze milieuvriendelijk kun
nen handelen. Als mensen niet
weten wat ze moeten doen en
hoe ze dat moeten doen, heeft
zo'n campagne weinig effect".
Ook het bedrijfsleven kan niet
langer om het milieu heen.
Naast de kwaliteit en de kos
ten van het produkt, speelt
voor de consument het milieu-
aspekt een steeds belangrijker
rol. Ondernemingen blijken
daardoor steeds vaker een
groene kleur aan te nemen.
Daarbij moet nog veel geleerd
worden, aldus N. de Oude, mi
lieu-deskundige bij de was
middelenfabrikant Procter en
Gamble.
Interpretatie
„De voorlichting is tot nu toe
rommelig. De industrie zoekt
nog naar de juiste bewoordin
gen en de juiste kanalen. De
maatschappij weet ook niet
goed hoe te rageren. In enkele
landen zijn een paar grote be
drijven op de vingers getikt
door op reclame toezichthou
dende instanties. Meestal be
trof het hier een kwestie van
de Bijenkorf
