Beaujolais
Primeur '89
peperduur
Verpleeghuis
eist garantie
van Stinisseii
Costa del Sol
getroffen door
hevig noodweer
Liechtenstein is geen zakelijke onderneming
Decentralisatie kern sociaal akkoord
BINNENLAND
CjiidódOouAont
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1989 PAGB
Treinconducteur
vaker bedreigd
UTRECHT De Federatieve
Spoorweg Vakvereniging be
gint met een onderzoek naar
de „toenemende" agressie te
gen treinconducteurs. Een en
quête onder alle 2350 conduc
teurs moet meer inzicht geven
in de aard en de omvang van
het probleem. Bij de FSV be
staat de indruk dat lang niet
alle gevallen van agressie aan
de autoriteiten worden gemeld
door de administratieve romp
slomp. In de praktijk komen
alleen de ernstige gevallen bo
ven water, waardoor de statis
tieken slechts het topje van de
ijsberg tonen.
DEN HAAG Het cen
traal akkoord tussen kabi
net, werkgevers- en
werknemersorganisties
dat vrijwel zeker vrijdag 1
december wordt afgeslo
ten, zal geen verplichten
de maatregelen bevatten
voor het bedrijfsleven.
De nadruk zal komen te liggen
op richtinggevende uitspraken
over loonstijging, arbeidsduur
verkorting, scholing en werk
loosheidsbestrijding. Het is de
bedoeling dat de principe-af
spraken op decentraal niveau
(in de regio's en bij CAO-on-
derhandelingen) in daden
worden omgezet. Daarnaast is
de kans bijzonder groot dat het
kabinet bereid is de laagste
uitkeringen een extraatje van
een paar tientjes te geven.
Dat is duidelijk geworden tij
dens het informeel overleg dat
de afgelopen dagen is gevoerd
tussen de drie ondertekenende
partijen van het centraal ak
koord. Ingewijden wijzen erop
dat vooral premier Lubbers
het belang van een decentrale
aanpak heeft benadrukt. Lub
bers ziet veel heil in het opzet
ten van 'arbeidspools' van
langdurig werklozen die op
plaatselijk niveau voor projec
ten kunnen worden ingezet.
De werknemersorganisaties
gaan akkoord met richtingge
vende afspraken omdat er
geen maximum zal worden ge
steld aan de looneisen. Wel zal
een formulering worden opge
steld waarin wordt vermeld
dat de loonstijging de rende
mentspositie van de bedrijven
niet in gevaar mag brengen en
gedeeltelijk moet worden be
steed aan werkscheppende en
scholingsmaatregelen
Het is vrijwel zeker dat het
kabinet en de sociale partners
op 1 december officieel bij el
kaar komen om het centraal
akkoord vast te leggen. Aan
vankelijk was er sprake van
dat het gesprek 24 november
zou plaatsvinden. Maar de
werkgevers willen pas praten
na het debat over de rege
ringsverklaring dat in de
week van maandag 27 novem
ber wordt gehouden. In werk
geverskringen wordt gezegd:
„Wij zijn doodsbenauwd dat
ons een oor wordt aangenaaid
door het kabinet of de Tweede
Kamer, bijvoorbeeld door een
onverwachte lastenverzwa
ring. Daarom willen we eerst
duidelijkheid van de politiek.
Die is pas te krijgen als het de
bat is afgerond".
Verdraaid leuk99
GRONINGEN De PSP-
fractie in de gemeenteraad
van Groningen vindt dat de
stad en de provincie Gronin
gen zich „belachelijk" maken
met een onlangs gestarte
grootschalige promotie-cam
pagne. „Er gaat niets boven
Groningen", is de leuze van
deze drie jaar durende cam
pagne (kosten 4,5 miljoen gul
den). De campagne is volgens
de PSP niets anders dan ge
bakken lucht. Met name de
door een Amsterdamse recla
mebureau bedachte teksten als
„verdraaid leuke lui" en „ver
draaid lekker biertje" in een
„verdraaid leuke stad" zijn de
PSP in het verkeerde keelgat
geschoten.
PARIJS Temidden van
alle discussies over Muur
en Malta konden de Fran
sen zich gisteren eindelijk
weer eens wijden aan een
belangrijke, nationale,
kwestie: de Beaujolais Pri
meur.
Over de buitengewone kwali
teit viel niet te twisten.
„Frambozekleurig, fruitig geu
rend. soepel, fris en een persis
tente, tussen cassis- en ker
sachtige afdronk", waren veel
gehoorde waarderingen van
kenners. Maar menig consu
ment proefde toch een verve
lende nasmaak bij het horen
van de prijs van de alom beju
belde 'robe' „Heel stevig en
overdreven", vond men daar
van in onze bistro op de hoek.
Vergeleken met vorig jaar is
de Beaujolais Primeur in
Frankrijk liefst dertig procent
duurder. Een fles in een Parij-
se supermarkt kost tegenwoor
dig negen a tien gulden, ter
wijl in een restaurant al gauw
dertig gulden moet worden
neergeteld. Jean-Marc Platiè-
re. Frankrijks ongekroonde
Beaujolais-koning en leveran
cier aan onder andere het Ely-
see. Matignon (het Franse
Catshuis), Air France en Car-
din, voert de explosieve prijs
stijging terug op de mindere
grote oogst en de almaar stij
gende vraag, vooral uit Ameri
ka en Japan. „Van de totale
produktie van 55 miljoen fles
sen werden er veertig miljoen
geëxporteerd. In Tokyo is de
Beaujolais een mode-fenomeen
aan het worden. De vraag uit
Japan is de laatste jaren dertig
procent gestegen. We hebben
Russische vrachtvliegtuigen
kunnen charteren om de drie
duizend ton 'Beaujolais-vracht'
over te vliegen".
Hoofd op hol
Het spel van vraag en aanbod
is toch niet de enige oorzaak
van de gepeperde prijs. Platiè-
re „Na alle publicaties in de
pers over de 'oogst van de
eeuw' en de uitzonderlijke
kwaliteit heeft een aantal boe
ren zich helaas het hoofd op
hol laten jagen. En niet alleen
in de Beaujolais. Mijn ver
wachting is dat alle wijnen
van dit jaar fors duurder gaan
worden. Maar ik vertrouw
erop dat de prijs zich volgend
jaar zal stabiliseren en op
nieuw zijn evenwicht zal vin
den".
De vraag is of de Beaujolais-
boeren zich met hun hoge prijs
voor een toch vooral populaire
wijn uiteindelijk niet in de ei
gen vingers zullen snijden,
aangezien andere 'vin nou-
veaux' en primeurs, bijvoor
beeld uit het Rhöne-dal, nu
veel aantrekkelijker worden.
Platière vreest die concurren
tie vooralsnog niet. „Zeker wat
faam betreft hebben de Beau
jolais vele jaren voorsprong.
Daarnaast heeft onze wijn die
heel eigen smaak".
In tegenstelling tot voorgaan
de jaren is de Beaujolais Pri
meur '89 gezegend met een na
tuurlijke rijkheid aan alcohol.
Door de extreem warme en
zonnige zomer kon de beruch
te suikerpot dichtblijven. Vol
gens Jean-Claude Jambon,
wereldkampioen wijnproeven
1986, is er dit keer „niet of
nauwelijks gechaptaliseerd",
suiker toegevoegd om het te
kort aan zon en dus alcohol te
compenseren.
Toch konden sommige boeren
het niet laten te 'knoeien'. Be
kend is dat een aantal (te)
vroeg heeft geoogst om niet
verrast te worden door een
vroege vriesnacht of regenpe
riode. Met suiker werd een ge
mis aan rijpheid vervolgens
hersteld. Volgens de Franse
wijnjournalist Gerard Petitje-
an betekent dat in de praktijk
dat het jaar 1989 „goede, maar
ook minde goede Beaujolais
Primeur heeft opgeleverd, ter
wijl het overal zalig had kun
nen zijn".
*y~-
BARCELONA De
Spaanse Middellandse
Zeekust heeft de afgelo
pen dagen zwaar geleden
onder een noodweer, dat
een einde maakte aan een
maandenlange periode
van droogte.
Nadat woensdag in de provin
cie Malaga vijf doden vielen
door de overstromingen die
het gevolg waren van de re
genval, kwamen gisteren in de
regio van Valencia nog eens
zes mensen om in hun onder
gelopen auto's en bij ongeval
len op de slecht begaanbare
wegen. De storm trok in de
loop van de dag verder naar
het noorden, tot bij de Franse
grens.
In de Amerikaanse staat New
York zijn gisteren zeven kin
deren om het leven gekomen
toen tijdens een hevige on
weersbui een muur van de
kantine van hun school in
stortte. Achtien scholieren
raakten gewond. De zware
storm rukte een boom uit de
grondt, die vervolgens neer
kwam op de muur van de kan
tine waar op dat moment leer
lingen het middagmaal ge
bruikten. De school ligt acht
kilometer buiten Newburgh,
een plaats met 23.000 inwoners
op een kleine honderd kilome
ter ten noorden van New
York.
Een moeder leidt haar kinderen weg van de ingestorte muur van
de lagere school in de staat New York waaronder gisteren zeven
kinderen bezweken.
HAAKSBERGEN Het
verpleeghuis Het Wieden-
broek in Haaksbergen
laat mevrouw Ineke Sti-
nissen, die al ruim 15 jaar
in coma ligt, pas gaan als
het de schriftelijke garan
tie van haar man krijgt
dat de behandeling van
zijn vrouw op dezelfde
wijze wordt voortgezet on
der verantwoordelijkheid
van een medicus.
Door het stellen van die voor
waarde wil Het Wiedenbroek
voorkomen dat het eventueel
medeplichtig wordt aan eutha
nasie. De reactie van het ver
pleeghuis volgt op het besluit
van Stinissen de behandeling
van zijn vrouw in Het Wie
denbroek op te zeggen. Hij
heeft hiervoor toestemming
van het Gerechtshof in Arn-
Stinissen wil zijn vrouw, nu
het Arnhemse Hof vorige
maand besloten heeft dat de
artsen van het verpleeghuis
geen euthanasie op haar mo
gen plegen, in het late voor
jaar of de vroege zomer van
1990 naar huis halen om daar
haar leven te beëindigen. Sti
nissen is niet van plan de zaak
van zijn vrouw Ineke, die al
vijftien jaar in coma ligt in een
verpleeghuis in Haaksbergen,
voor de Hoge Raad te brengen.
Raadsman Sutorius wilde dat
wel. „Ik denk dat er nog kan
sen genoeg zijn om deze zaak
te winnen. Bovendien dient de
zaak-Stinissen langzamerhand
het algemeen belang, want het
gaat om euthanasie op een
langdurige comapatiënt. Maar
ik respecteer natuurlijk de wil
van mijn cliënt. Ik zal hem in
De heer Stinissen
FOTO?
de toekomst ook zeker blf
bijstaan".
Stinissen wil tot halved
1990 wachten met zijn vf
te halen vanwege finaij
moeilijkheden. „Het is dj
lijk dat ik onmiddellijk
pakt zal worden als 1
dood is, dus ik moet de zaj
nancieel vooraf goed rej
voor mijn gezin". f
Ontvoerde buitenlanders vr
BAYRUT De Amerikaanse
journaliste en de twee West
duitsers die in Bayrut zouden
zijn ontvoerd door de onbe
kende „Organisatie voor Ge
rechtvaardigde Wraak", zijn
„vrij en nooit gegijzeld ge
weest". Dat zei de Westduitse
ambassadeur in Libanon. De
borah Fahrend, Mounir Sham-
seddin Sami en zijn zoon Da
niel kwamen gisteren op het
Westduitse consulaat in Jou-
nieh om het paspoort van Da
niel op te halen. Donderdag
middag waren zij nog steeds in
Libanon. Het drietal hadf
idee waar de berichten <j
gegijzeld zouden zijn van
kwamen, aldus een wf
voerder van de ambassacf
Organisatie die de gijr
woensdag schriftelijk of
stuurde fotokopiën van df
poorten van de Westduj
en de Amerikaanse mei
groepering had dinsdag al
kele internationale pa
reaus opgebeld over del
voeringen maar die dacha
dat het een valse meldind
-
Extra aandacht voor langdurig ziek*
LEIDEN De nieuwe staats- grote uitdagingen" oplev
secretaris van volksgezond- de uitwerking van plan-
heid, Simons, gaat de komende ker, gezondheidsprobli
jaren bij de verdeling van gel-
den meer aandacht geven aan
de zorg voor langdurig zieken
en aan de ouderenzorg. De
voormalige Rotterdamse wet
houder zei dit gisteren in Lei
den op het symposium „Priori
teiten in preventie". Simons
noemde een aantal beleidster- Zoals°milieu, arbeid of ru
reinen die „de komende tijd üjke ordening.
waarbij de genezende s
betrekkelijk machteloos
zoals langdurig zieken, de
bele vergrijzing, de herni
de belangstelling voor pr<
tie en de vraag welke ai
terreinen van overheid
de gezondheid beïnvloi
HANS ADAM, NIEUWE VORST VAN ALPEN-MONARCHIE:
VADUZ Nu de 44-jari-
ge prins Hans Adam II
deze week ook officieel
zijn vader Frans Josef II
heeft opgevolgd als vorst
van Liechtenstein, zijn er
mensen die vrezen dat het
nieuwe staatshoofd het
vorstendom als een onder
neming zal willen leiden.
Hans Adam is immers
econoom en het zakenle
ven speelt een belangrijke
rol in zijn land.
Geconfronteerd met die vrees
geeft Hans Adam, met een
ontspannen lach, dit antwoord:
„De bv Liechtenstein? Nee, ik
geloof niet dat die angst te
recht is".
Liechtenstein ligt tussen de re
publieken Zwitserland en Oos
tenrijk. Het omvat een gebied
van 160 vierkante kilometer
en er wonen 28.000 mensen,
waarvan circa een derde bui
tenlanders.
De naam is ontleend aan het
oude Oostenrijkse geslacht
Liechtenstein, dat Vaduz en
Schellenberg (die tesamen het
grondgebied van Liechtenstein
vormen) in 1719 verenigde.
Sindsdien regeren de prinsen
het land als soeverein vorst;
sinds 1862 op democratisch-
parlementaire wijze.
Moderne staat
Meer dan twee eeuwen lieten
zij de prinsen zich - druk als
ze waren met de Oostenrijkse
politiek - door landvoogden
vertegenwoordigen. Franz Jo
sef II was de eerste die zich bij
zijn troonsbestijging in 1938 in
Liechtenstein vestigde. Sinds
die tijd woont en werkt de
vorstelijke familie in Het Slot,
hoog boven Vaduz.
De eerder deze week overle
den Frans Josef II heeft in z'n
lange regeringsperiode veel
voor Liechtenstein gedaan. Hij
maakte van het arme agrari
sche land een moderne indu
striestaat met wereldberoemde
produkten. Hij gaf het volk
zelfvertrouwen in de moeilijke
crisis- en oorlogsjaren en
groeide uit tot een alom ge
liefd figuur.
Zijn zoon wil op die manier
doorgaan. Regeren is wérken
voor Hans Adam, die al in
1984 informeel tot plaatsver
vanger van zijn vader werd
benoemd. Dat vorstelijk rege
ren gaat in Liechtenstein met
meer bevoegdheden gepaard
dan in de Nederlandse consti
tutionele monarchie het geval
is. De persoonlijke inzichten
van de vorst wegen in Liech
tenstein zwaarder. Een in het
parlement aangenomen wets
ontwerp krijgt pas wetskracht
na persoonlijke goedkeuring
van de vorst. Daar staat tegen
over, dat het volk het recht
heeft een referendum te ver
langen of in te voeren.
Bevolking
Hans Adam: „De vorst in een
moderne staat als Liechten
stein moet heel sterk rekening
houden met de medezeggen
schap van de bevolking. Die is
ongelooflijk belangrijk. De de
mocratische rechten moeten zo
goed mogelijk gewaarborgd
zijn. In een onderneming ligt
dat anders: als ik een slecht
managementbeleid voer, ben
ik na een zekere tijd failliet.
En als niemand meer voor me
zou willen werken, kan ik m'n
winkel sluiten. In een staat is
dat verschrikkelijk, dan moet
ik een dictatuur organiseren of
er komt revolutie of wat dan
ook".
Hans Adam trouwde in 1967
met de vijf jaar oudere Tsje
chische Gravin Marie Kinsky
von Wchinitz und Tettau. Ze
hebben vier kinderen, waar
van de oudste, prins Alois, in
middels 21 jaar is.
FRED HOOGEZAND
SUSKE EN WISKE SAGARMATHA
ZWJ6 fl/s ik ei
loeren ben, ban niemand n.
tegenhouden WH/MA
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery P
Treinbotsing
Reddings
werkers
onderzoeken wat
overbleef van
twee locale
treinen, die
gisteren in het
zuiden van Italië
frontaal op elkaar
botsten. Bij de
treinramp vielen
dertig doden en
talrijke
gewonden.
PvdA-leden
zijn boos ovi
deelname aa
PLO-congr
DEN HAAG Vijftien
aanstaande PvdA-leden
ben gisteren in een brie]
partijbestuur laten wetei
zij het niet eens zijn m«
voornemen van PvdA-se
Baarveld-Schlaman aan
te zijn op het PLO-congr
Mevrouw Baarveld is de
politicus van een grote
die nog van plan is naa
omstreden 'feestje' op 21
vember in het Haagse
gresgebouw te gaan. CD
D66 haakten af omdat de
op die dag het tweejari,
staan van de intifada
stijnse opstand) viert en
denkt dat dat een jaar ge
de staat Palestina werd i
roepen. De VVD had de i
diging al meteen ter
stuurd. De ondertekenaar
de brief, onder wie het
malige kamerlid Harry
den Bergh, de huidige
mentariër Jan Schaefer,
kende economen Heert
Pen en Joke Kniesmeye
de Anne Frankstichting,
men het „beschamend" c
PvdA nog geen afstand
genomen van de PLO-i
festatie.
Milieudefensie: t
speelgoed bevat f
AMSTERDAM Tien
milieu- en consumentei
nisaties gaan morgen, d
waarop Sinterklaas aan
het winkelend publiek i
derland attenderen op h
bruik van PVC in spee
De Vereniging Milieude
zegt door middel van
steekproef te hebben geo
teerd dat veel speelgoe
milieuschadelijke plastic
vat.
