1Clazien Juffermans boetseert volgens haar
.eigen fantasieën en vindt daar baat bij
LANGS
OMWEGEN
Woubrugge en Hoogmade
inancieel muurvast
revaarlijke kruispunten krijgen bord
I EIDEN OMGEVING
CcidóeSomcmt
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1989 PAGINA 15
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
ontdekte ze dat er belangstel
ling voor haar kunst was.In
haar verbeelding klonk iets
van vererend en veelbelo
vend trompetgeschal tot haar
door en ze sleet er meer dan
één gebakken compositie. En
nu is ze bezig met tentoon
stellen in de „Aarlezer", de
riante ruimte van de openba
re bibliotheek in Ter Aar,
waar je zowat alle kanten
uitkunt. Samen met Li Hulst,
die tempera-schilderijen (wat
met inkleuren te maken
schijnt te hebben) exposeert,
maar de kunst is zo breed en
ontvankelijk dat je er vele
determinaties aan kunt ge
ven. En als u dat ook niet be
grijpt, heb ik in elk geval
mijn doel bereikt. Want met
kunst valt te spotten. Ook als
Li en Clazien met hun creati
viteit in het geding zijn.
Clazien Juffermans' derde
tentoonstelling, in Ter Aar,
Beukenpad 1, is te bewonde
ren tot 29 november, tijdens
de gangbare openingstijden:
maandag, woensdag en vrij
dag van 14.00 tot 17.00 uur en
vrijdags bovendien van 18.30
tot 20.30 uur en zaterdag van
10.00 tot 12.00 uur. Zie daar
en bewonder de structuren
die Clazien aan haar fanta
sieën heeft meegegeven. En
dan weer even terug in de
realiteit van alle dag: „De
winkel is ook leuk om te
doen, maar dat kost wel tijd",
zegt Clazien; „voor m'n lief
hebberij moet ik het van de
avonden hebben, en soms
van de weekeinden. Zonder
ongezellig te zijn voor mijn
dierbare gezinsgenoten. Nee,
ik hang niet aan de t.v. Dat
interesseert me niet en ik
heb er ook geen tijd voor.
Met m'n bezigheid blijf ik le
ren; ik moet steeds een stapje
verder zien te komen. Een
verfje hier en een verfje
daar; structuren in wording".
Voor het overige is Clazien
Juffermans-Knijnenburg in
al haar heerlijkheden te aan
schouwen als ze „in de win
kel" haar klanten naar den
consumptieven vleze bedient
en de specialiteiten per be
duidende gram afweegt. En
na het avondmaal mijdt ze
elke kwis en soapserie, en
spoedt zich doorgaans emo
tioneel naar haar domein bo
ven, waar zij zich vol overga
ve werpt op haar fantasieën
die in klei gestalte beginnen
te krijgen. „Remember Cla
zien", als u van gevormde
kunst in klei houdt. Dick
Juffermans, gezegd Theodo-
rus, vindt het allemaal best.
Zolang de lepel in de briipot
staat, en nog veel langer, kan
z'n Clazien een potje bij hem
breken. „En ons kent ons",
zal hij grif zeggen. En dan
steekt Dick-Theo een sigaar
tje op waarvan hij kan genie
ten. Tussen de bedrijven
door.
65-plussers, in de omgeving
van Cronesteyn. Bijna Wim
Kan en z'n Corrie Vonk.
LUWELIJKS GELD VOOR INITIATIEVEN
0! OUBRUGGE/HOOG-
^DE Woubrugge en
logmade zitten finan-
el muurvast. De moge-
theden om binnen de
jroting voor volgend
r te schuiven zijn uitge-
j I, lastenverzwaring is
vermijdelijk en het eind
nog niet in zicht. Die
.3 ïclusie trekken alle
Üj 'tijen die zitting hebben
de gemeenteraad in
7 n algemene beschou-
"gen.
wel het college wordt ver-
4 ten geen constructieve idee-
aan te dragen, hebben de
cties zelf ook geen pasklare
ossingen.
et is onaanvaardbaar om
toevallige extra rijksbij
ten en verhoging van de
e neentelijke belastingen het
op de begroting te dichten,
[ere uitgaven ramen tegen
er weten in is geen beleid,
moet daadwerkelijk wor-
bezuinigd". Met die
i irden reageert het CDA op
•I beleidsvoornemens van het
ege van B en W voor vol-
d jaar. Het CDA wil van
college van burgmeester
p wethouders snel voorstellen
kjgen over privatisering van
neentelijke diensten en in
dring van het profijtbegin-
Voor werkzaamheden die
r de gemeente voor derden
rden verricht, moet worden
said, zo menen de christen-
locraten.
verstaf
- de fractie van Ge-
ïntebelangen hanteert het
ege op volstrekt onverant-
orde wijze de financiële to-
„U voert ons naar een
lokjesland waar al onze
u daarbij de werkelijkheid
i'eld heeft aangedaan",
lt raadslid J. Scheelbeek
in de beschouwingen van
partij. Volgens Scheelbeek
'teert het college een
embenemende financiële
creativiteit" die wel past in
een misdaadroman, maar niet
in de zorgwekkende situatie
waarin Woubrugge verkeert.
Vooral de belastingparagraaf
in de begroting voor 1990 zou
op verscheidene plaatsen man
co's vertonen.
Het voornemen van B en W
om de efficiëncy bij het ge
meentebestuur te vergroten en
daarbij niet te schromen de
hand in eigen boezem te ste
ken beschouwt Scheelbeek als
blijk van schulderkenning
door het college. Het terug
dringen van het aantal verga
deringen van gemeenteraad en
commissies mag er volgens
hem, evenals het CDA niet toe
leiden dat de kwaliteit en
openbaarheid van de besluit
vorming worden aangetast.
Ook de VVD-fractie geeft in
onverbloemde taal af op de be
groting voor 1990. Een geluk
bij een ongeluk was nog de-
„september circulaire" van het
ministerie van Binnenlandse
Zaken, waardoor de meest ir
reële bezuinigingsvoorstellen
in hetzelfde tempo ongedaan
werden gemaakt als ze werden
opgevoerd. De liberalen ko
men dan ook tot de droeve
conclusie dat „het nog niet
eerder is voorgekomen dat een
zo slechte begroting werd aan
geboden". De liberalen ver
wachten overigens dat de bijna
hopeloze financiële huishou
ding tot 1990 beperkt zal blij
ven. „Om dan te kiezen voor
een structurele inkomstenver
hoging door de belastingen te
verhogen is kortzichtig en
principieel onjuist". De alge
mene reserve die de gemeente
nog ter beschikking staat kan
volgens de VVD voorlopig
redding bieden.
PvdA-raadslid R. Thunnissen
betreurt het evenals de andere
fracties dat een lange termijn-
beleid in Woubrugge niet ge
voerd kan worden. De kritiek
van de andere partijen als zou
het college een schrijnend ge
brek aan bezuinigingscreativi-
teit blootleggen, deelt Thun
nissen evenwel niet. „De be
groting is een uitgeperste si
naasappel. Verhoging van de
belastingen is daardoor, hoe
jammer ook, onontkoombaar",
aldus de socialist, die wel vindt
dat de komende jaren een der
gelijke maatregel niet nog
maals kan worden toegepast.
Reactie
Burgemeester en wethouders
erkennen de moeilijke situatie
waarin Woubrugge en Hoog
made verkeren, maar ontken
nen dat de belastingverhogin
gen uitsluitend bedoeld zijn
om de tekorten aan te zuive
ren. De extra inkomsten zijn
volgens B en W hard nodig om
zonder schoksgewijze over
rompeling de inwoners van
beide dorpen toch een goed
voorzieningenniveau te kun
nen bieden. De suggestie van
de CDA-fractie om delen van
het gemeentelijk apparaat te
privatiseren kan volgens het
college maar in beperkte mate
worden doorgevoerd. Het pri
vatiseren van onder meer de
streekmuziekschool en het on
derhoud van het openbaar
groen valt veel ongunstiger uit
dan verwacht. „Privatiseren is
niet het exclusieve antwoord
op het doorvoeren van bezui
nigingen", aldus B en W.
Ook het verhogen van de on
roerend goed belasting (OGB)
is volgens het college een abso
lute noodzaak om de inkom
sten uit het eigen belastingge
bied niet uit te hollen. De ta
rieven zijn sinds .1979 niet
meer veranderd, terwijl de in
flatie in deze periode toenam
met ruim 5 procent. De invoe
ring van nieuwe belastingen
in de vorm van precariorech
ten (gebruik van gemeente
grond) en toeristenbelasting
kosten meer aan controle en
administratie dan ze opbren
gen. Het college bestrijdt ook
de opvatting van de liberalen
dat né 1990 de gemeente in
gunstiger vaarwater terecht
zou komen. Er staan nog di
verse rekeningen open en de
jaarlijkse inkomsten uit de
verzelfstandiging van het
Energiebedrijf Rijnland
(EWR) temperen het optimis
me aanzienlijk. Het gebruiken
van de reserve om de gaten in
1990 te dichten kan volgens B
en W niet, omdat de wet niet
toestaat dat Woubrugge een
dergelijk groot bedrag voor
dergelijke doeleinden ge
bruikt.
'KEMADE Twee kruispunten in Roelof- Nugteren nadat hij hem erop opmerkzaam had
ndsveen worden voorzien van verkeersbor- gemaakt dat automobilisten op het Noord- en
'...gevaarlijk kruispunt". Het gaat om de T- Westeinde vrijwel nooit voorrang geven aan
using Noordplein-Noordeinde en Fransche verkeer van rechts respectievelijk van het
Jg-Floraweg. Het VVD-raadslid A. van den Noordplein en de Floraweg/Fransche Brug.
fcgaard kreeg deze toezegging van wethouder
JHOE EEN ZAKENVROUWTJE HAAR BEELDENDE KUNST BEDRIJFT
keicentra. Gedurende de ge
hele middag zal zich een
groot aantal zwarte pieten
ophouden rondom de win
kels in Ter Aar, rijkelijk
voorzien van kleine presen
tjes en snoepgoed voor de
jeugd.
Sint (11)
Sinterklaas en zijn Pieten
brengen morgen ook een be
zoek aan Zevenhoven. Om
één uur begint Sint aan zijn
intocht bij de R.K. kerk aan
het Noordeinde. Voorafge
gaan door muziekkorps Dice
Musica rijdt de stoet naar
het gemeentehuis, waar Sint
en Pieten officieel worden
begroet. Daarna maakt men
een rit door het Westeinde
en om kwart voor twee
wordt het gezelschap ver
wacht bij het dorpshuis.
Sint (12)
De stoomboot van Sinter
klaas meert morgenmiddag
om één uur af aan de Prins
Hendrikkade in Katwijk.
Hij wordt ontvangen door
burgemeester Van Mont-
frans.
Sint (13)
Sinterklaas maakt morgen
per koets een tocht door Lis-
se nadat hij om kwart over
een bij Openbare Werken
aan land is gegaan. Hij
wordt welkom geheten door
burgemeester Van der
Kroft. De stoet vertrekt om
half twee en komt om kwart
voor twee aan bij Blokhuis.
Om half drie is Sint op 't
Vierkant en rónd half vier
wordt een bezoek gebracht
aan winkelcentrum Poelpol
der.
Sint (14)
In Leiderdorp komt Sint
morgenochtend om elf uur
per boot aan bij het Viaduct
bij de Hoofdstraat. Vervol
gens maakt Sint een rijtoer
door het dorp. Om half een
wordt het gezelschap bij
Winkelhof verwacht. Tot
half drie kunnen kinderen
hun opwachting maken bij
Sint Nicolaas.
Sint (15)
Onder aanvoering van de
Floraband begint Sinter
klaas morgenochtend aan
een rondrit door Rijnsburg.
Een half uur later ontvangt
burgemeester Jonkman de
kindervriend op het bordes
van het raadhuis. Van half
een tot half twee wandelt de
Sint vervolgens rond in win
kelcentrum De Hof tuin en
het Remise Koopcentrum.
Sint (16)
Sint-Nicolaas geeft morgen
van drie tot vijf uur acte de
présence in winkelcentrum
Noord-Hofland in Voor
schoten
;iazien Juffermans-Knij-
lenburg is niet onbe
kend in de Leidse Pro-
essorenwijk. Ze is, char-
El nant, hennetje de voor-
0 te in een zaak die in de
iuurt comestibles en an-
|ere leeftocht verstrekt
'fc egen een vergoeding die
3] luidelijk gericht is op
[waliteit en uitzonder-
'3 ijkheid. De levensmid-
leien worden mobiel ge-
1 istribueerd door haar
n pan, een opgeruimde,
R Jeine figuur die, wel-
9 iaast verscholen achter
ei >en overmaatse voor-
'5, choot, zich nochtans op-
nj telt met een zekere dis-
antie tegenover het
lienteel, teneinde hier-
i): oor een accent te leg-
0 [en op de exclusiviteit
m het te koop aangebo-
Bjene. Zijn naam is Dick
1 uffermans, en dat is in
zekere mate verbazing
wekkend, omdat hij ei
genlijk Theodorus heet.
En er zijn velen die zich
afvragen waarom Theo
Dick wordt genoemd.
Maar dat schijnt, volgens
bepaalde erfelijkheids
constructies, ergens in de
familie Juffermans te
zitten. Het fijne ervan is
me niet duidelijk gewor
den, tijdens een bezoek
aan huize Juffermans op
een tijdstip dat de winkel
rond het middaguur voor
de lunchpauze gesloten
was.
Maar het gaat deze keer
vooral om Clazien, van Was-
senaarse komaf, zakenvrouw
en moeder van twee grote
dochters, en daarbij in het
bezit van talenten die van
haar een kunstenares in vrije
tijd hebben gemaakt. Clazien
schept, ja creëert namelijk in
klei. Ze slaat geen figuur,
maar boetseert, sinds ze ze
ven jaar geleden bij haar
buurvrouw aan de overkant
gebakken beeldjes op de
vensterbank had zien staan.
Die dingen troffen haar toen
en roerdeneen snaar aan.
„Ik dacht: hè wat leuk eigen
lijk om zoiets ook te gaan
doen. Ik had al eerder met
m'n dochters veel gekleid,
met grond uit de polder, 't
Zat er dus een klein beetje in.
Enfin, die buurvrouw was lid
van de Leidse academie Ars
Aemula Naturae en ik kwam
ook op Ars terecht als cursist.
Daar werk ik nog steeds ver
der en ben inmiddels zelfs lid
geworden, via ballotage". En
dat is nogal wat, want dan
moet je al heel wat mans of
vrouws wezen.
Nooit tevreden
Clazien is nu intussen zeven
jaar verder, „maar je bent
nooit helemaal tevreden over
je eigen werk. Hoewel het
heerlijk werken is met klein,
oerspul, zalig ja". Clazien
Juffermans, geboren Knij-
nenburch, heeft zich verder
op gewerkt onder toezicht
Sint
Burgemeester F. Winkel
ontvangt Sinterklaas mor
genmiddag om twee uur op
het bordes van het gemeen
tehuis van Noordwijker-
hout. De Sint maakt vervol
gens een tocht door het dorp.
Zondag is er een Sinter
klaasmiddag in de Schelft.
Aanvang twee uur. Alleen
kinderen zijn daarbij wel
kom.
Sint (2)
Sint Nicolaas gaat morgen
middag om twee uur aan de
Oost-Haven in Sassenheim
aan land. Hij wordt verwel
komd door burgemeester H.
de Jonge waarna een rondrit
wordt gemaakt door het
dorp voorafgegaan door de
Juniorenband van Adest
Musica en de Zwarte Pieten
Band.
Sint (3)
In Valkenburg wordt Sin
terklaas morgen om twee
uur bij het Veerpad ontvan
gen door burgemeester en
wethouders. De ontvangst
wordt opgeluisterd door Val-
kenburgs harmonie. Dit jaar
maakt Sint geen rondrit
maar gaat rechtstreeks naar
De Terp om de kennisma
king met de kinderen te
hernieuwen.
Sint 14)
Sin terklaas kom t m orgen -
middag om twee uur per
stoomboot aan bij de Noord-
kade, grens Witte Singel in
Roelof arendsveen. Eerder
is hij tussen één en twee uur
waarneembaar vanaf de ka
des van de Oude Wetering
en het Braassemermeer. Bij
de sluis wordt de goedheilig
man verwelkomd door voor
zitter E. van Berkel van de
plaatselijke winkeliersvere
niging RAAK. Vervolgens
maakt hij in een open rijtuig
voorafgegaan door muziek
vereniging Liefde voor Har
monie een rondrit door Roe-
lofarendsveen en Oude We
tering.
Sint (5)
Het Sinterklaasfeest in Rijp-
wetering/Oud Ade begint
morgen om ongeveer half
drie. Omdat de stoomboot
van de Sint te groot is voor
de Ripse Vaart, wordt de
Goedheiligman met de boot
van het plaatselijke Sint Ni-
Voor Sinterklaas is het morgen een drukke dag. foto: Milan konvalinka
colaascomité afgehaald van
de Kagerplassen. Ondertus
sen worden de kinderen van
Oud Ade door drie zwarte
Pieten opgehaald en ge
bracht naar het Dorpshuis
van Rijpwetering. Vandaar
kunnen alle kinderen de
Sint zien aankomen vanaf
de Koppoel. In het Ripse
Dorpshuis wacht de aanwe
zige kinderen een sfeervolle
middag met muziek door
Wim Roelandse en het plaat
selijke tamboer- en trompet
terkorps Noméro. De heer
Onderwater verzorgt een
professionele poppenkast
voorstelling.
Sint (6)
Sinterklaas en zijn zwarte
Pieten zetten morgen ook
voet aan wal in Alphen aan
den Rijn. De goedheiligman
arriveert om tien uur bij de
Alphense Brug. De Sint gaat
vervolgens per koets naar
het Oude Raadhuis aan het
Burgemeester Visserpark,
waar hij om half elf op het
bordes wordt verwelkomd
door burgemeester Paats.
Daarna kunnen de kinderen
hun tekeningen aan de Sint
geven of een liedje voor hem
zingen.
Sint (7)
Burgemeester Sj.H. Scheen-
stra ontvangt Sinterklaas za
terdagmiddag om één uur in
het raadhuis van Oegst-
geest. Daarna volgt een rij
toer door de gemeente, ge
volgd door een audiéntie op
het plein De Kempenaer-
straa t/Terweeweg.
Sint (8)
Sinterklaas vertrekt morgen
om drie uur bij rijwielhandel
Van der Bosch in Nieuw-
veen met zijn Pieten. Een
oude auto loodst de Sint via
de Dorpsstraat, Kerkstraat,
Parkstraat, Hazeweg en A.H.
Kooistrastraat naar het Tref
punt van Huize Ursula.
Rond half vier is daar een
kindermiddag voor de kin
deren uit het dorp en voor
de bewoners van Huize Ur
sula.
Sint 19)
De boot van Sint Nicolaas
ligt morgenochtend om
kwart over elf voor de sluis
in Leidschendam. Om half
twaalf wordt hij op het plein
voor de Petrus- en Paulus-
kerk door burgemeester
W. F. de Vreeze ontvangen.
Tussen kwart voor twaalf en
half één maakt de grote kin
dervriend een rijtoer door
het oude centrum. Om één
uur houdt de Sint en zijn ge
volg anderhalf uur receptie
in het jongerencentrum De
Satar aan de Koningin Julia
na weg.
Sint (9)
Sint Nicolaas arriveert mor
genmiddag om half vier per
boot bij de hervormde kerk
aan de Comriekade in Wou
brugge Burgemeester Brou
wer de Koning verwelkomt
zijn gast uit Spanje. Daarna
maakt de goedheiligman een
rijtoer door het dorp. Har
monie De Heerlijkheid
Hoogmade zorgt voor de no
dige muzikale begeleiding.
Sint (10)
De stoomboot van Sinter
klaas meert morgenmiddag
om half twee af bij de Aard-
amsebrug in Ter Aar Beur
telings vergezeld van de mu
ziekkorpsen Arti en Dice
Musica zal de Sint een tocht
maken langs de beide win-
van haar docent Joop van
Kralingen, beeldhouwer, die
een eminentie is en liever de
heer Van Kralingen ge
noemd wordt. Enfin, hij
heeft daar de leeftijd voor en
afstand moet er altoos zijn,
ook als er kunst in het spel is.
Overigens is meneer Van
Kralingen, voor intimi Joop,
de ontwerper en uitvoerder
van, onder andere, de Janus
op het Vuurtorenplein in
Noordwijk aan Zee, van de
Pauwbrug in Leiden en de
Drie Vrouwen bij het raad
huis van Oegstgeest. Meester
Joop begeleidt Clazien nog
immer en hij mag constate
ren dat zijn artistieke kantte
keningen, geplaatst bij het
„vrij beeldhouwend boetse
ren, niet naar model maar
voortkomend uit eigen fanta
sie, eigen ideeën" in het ge
val van Clazien best besteed
zijn geweest.
Clazien: „Eerst vond ik de
dingen die ik maakte gewoon
lelijk. Het waren probeersels,
maar gaandeweg zag ik dat
het beter werd. Je kijkt om je
heen, naar de mensen die je
ziet, naar het leven van alle
dag, op vakanties ook. Zo
maakte ik een Spaans bloe-
menvrouwtje en ik probeer
de daar iets karakteristieks
uit te halen. Aan het strand
zag ik dikke dames en daar
haalde ik wat grappigs uit.
Het had ook met m'n stem
ming op dat moment te ma
ken".
Fantasie
„Het allerleukste is het opzet
ten van een nieuw werk. Het
is een kwestie van fantasie.
Je hebt dan meer te vertellen
dan wanneer je naar een mo
del te werk gaat". Een jaar
geleden exposeerde Clazien
Juffermans voor het eerst.
Dat was in de Leidse Waag.
Samen met 5 schilderende
vrouwen, onder wie Li Hulst
met wie ze contact onder
hield „Een heerlijke omge
ving, die Waag", vindt Cla
zien, en ze had daar haar eer
ste successen waar het de
verkoop van haar produkten
betrof. Afgelopen zomer stel
de ze werk ten toon in gale
rie De Pomp in Warmond, en
ook daar verwisselden klei-
produkten van eigenaar te
gen een aanmoedigende en
aannemelijke prijs.
De expositie in de Waag,
hoegenaamd, was voor de
boetserende en bakkende
Clazien een doorbraak. Daar
Clazien Juffermans-Knijnenburg beschikt in een voormalige slaapkamer over een zonnig atelier,
aanzet tot een „liggende dikkert". Claziens werk munt uit door kalme rondingen.
Hier is zij bezig met de eerste
foto wim van noort
