Oppositie zoekt naarstig
teen „Oostduitse Walesa
Opening Brandenburger Tor vertraagd
CekLeSomunt
Pinochet ontbindt
geheime politie
JvEUES FORUM HEEFT GEEN HERKENBARE LEIDER
Oostduitser wint miljoen in lotto
„Brandt wil nieuwe
■„Ostpolitik" EG
Guinnessbook niet overstag voor actie pulpblad
BUITENLAND
DONDERDAG 16 NOVEMBER 1989 PAGINA 5
J)
ood Barschel wordt
Verder onderzocht
■}ENEVE Een rechtbank in Zwitserland
beeft gelast dat het onderzoek naar de dood
yan de Westduitse politicus Rainer Barschel
•heropend moet worden, omdat enige „zeer
'belangrijke punten" opheldering behoeven.
Barschel werd op 11 oktober 1987 geheel ge
kleed aangetroffen in de gevulde badkuip
iran een hotel in Genève, kort nadat hij in
^erband met een afluisterzaak was afgetre
den als minister-president van de Westduit-
Ste deelstaat Schlewig-Holstein. Eerder dit
ejaar kwam een Zwitserse onderzoeksrechter
ie|ot de conclusie dat de politicus was overle
den aan een overdosis slaapmiddelen. De fa-
stailie van Barschel is hiertegen in beroep
pfcegaan; zij menen dat er moord in het spel
cHr as.
SANTIAGO De militaire regering
van Chili zal vóór 11 maart, de dag dat
Pinochet het presidentschap moet over
dragen aan een burgerpresident, de ge
heime politie ontmantelen en een deel
van haar archieven vernietigen. Het
Nationale Informatie Centrum (CNI) is
de veiligheidsdienst die volgens de op
positie verantwoordelijk is voor politie
ke moorden, martelingen en verdwij
ningen. Het voorstel van de regering
werd dan ook onmiddelijk verworpen
door mensenrechtenactivisten, die zei
den dat de regering op deze manier wil
voorkomen dat er een onderzoek wordt
ingesteld naar de dienst.
Ravage
De eigenaren van
deze plezierjachten
dachten er
verstandig aan te
doen hun
scheepjes op te
bergen in een
winsterstalling in
de omgeving van
het Zuidspaanse
Malaga. Het
noodweer van de
afgelopen maakte
van de ordentelijke
opslagplaats eqn
zoekplaatje.
FOTO: EFE
Weer buitenlanders
ontvoerd in Bayrut
BAYRUT Een onbekende Liba
nese beweging heeft gisteren be
kendgemaakt drie buitenlanders te
hebben ontvoerd. De „Organisatie
voor Gerechtvaardigde Wraak"
stuurde een persbureau fotokopieën
van de paspoorten van de Ameri
kaanse journaliste en uitgeefster
Deborah Fahrend en van Mounir
Shamseddin Sami en zijn zevenjari
ge zoon Daniël, die van Libanese af
komst zijn maar de Westduitse na
tionaliteit hebben. Als de ontvoerin
gen worden bevestigd, komt het
aantal ontvoerde buitenlanders in
Libanon op twintig.
Colombiaanse rechters
in kogelvrije vesten
BOGOTA In Colombia zijn rechters
en rechtbankmedewerkers na een sta
king van twee weken weer aan het
werk gegaan, nadat de regering had be
loofd vijfduizend rechters te voorzien
van kogelvrije vesten, kogelvrije auto's
en lijfwachten. De regering heeft de
rechters ook toegezegd dat zij mogen
verhuizen naar regeringsgebouwen,
waar zij beter beschermd kunnen wor
den. Verder overweegt de regering de
rechters meer geld te betalen voor za-#
ken tegen drugshandelaren. Zowel de
VS als Groot-Brittannië hebben kogel
vrije vesten en -auto's, metaaldetecto
ren en munitie gestuurd voor de rech
ters in Colombia.
(Van onze speciale
verslaggever
Twan van den Brand)
pOST- BERLIJN „Er
heerst chaos", meldde
1 Hans-Jochen Tschiche
•gisteren nog. De zoveelste
ljyoordvoerder van Neues
ïirorum doelde niet op de
Stormachtige ontwikkelin
gen in de DDR, maar op
5ne verwarring binnenska
mers bij 's lands grootste
Oppositiegroep.
rDiscussievoer is vooral „de wil
ïiran het volk" om de vrije ver-
«iezingen voor het parlement,
|e Volkskammer, niet in 1991
irpaar al komend voorjaar te
ijouden. Tschiche: „Op het
amoment heerst er spanning.
itlVat willen we nu? Politieke
:zferantwoording op onze
alchouders nemen, zegt de ene.
De ander wil dat we zoiets als
een buiten-parlementaire op
positiegroep blijven".
Barber Bohley, de meest geci
teerde aanvoerster van Neues
Forum, heeft deze week al la
ten weten dat verkiezingen in
1990 veel te vroeg komen voor
de massabeweging. De groep
heeft volgens de meest recente
opgave vijftig- tot honderddui
zend sympathisanten. Alleen
die ruime marge in de schat
ting geeft al aan, hoe vrijblij
vend de club nog is.
Stapje verder
Bohley ging met haar medede
ling overigens alweer een
stapje verder dan enkele we
ken daarvoor. Toen redeneer
de ze nog, dat Neues Forum
een actiegroep was en moest
blijven. Maar de kunstenares
die geen politica wil zijn („We
hebben iemand nodig die op
de zeepkist wil staan, maar het
is absurd te veronderstellen
dat ik dat zou moeten zijn")
was de afgelopen weken al va
ker betrapt op een wisselend
gemoed en emotionele reac
ties. Daar maakte ze zich niet
populairder mee.
Zo meende Bohley over de
nieuwe reisregeling te moeten
opmerken: „De mensen zijn
gek en de regering heeft haar
verstand verloren". Inderdaad
geen taal van een politica, zo
fluisterden ook medestanders
van haar. Jiirgen Tallig, de
Leipziger leider van Neues Fo
rum, verkondigde voor de ra
dio dat voor sommige mensen
„een leerproces" nodig is.
Maar Barbel Bohley had afge
lopen week kennelijk voldoen
de politiek besef om in te zien
dat Neues Forum zich maar
moeilijk aan deelname aan
vrije verkiezingen kan ont
trekken. Het allegaartje dat
leeft van het straatgevecht en
onder leiding staat van
kunstenaars, schrijvers en in
tellectuelen, heeft verwachtin
gen gewekt. Het wordt door de
Oostduitsers geassocieerd met
de vrijheid die het niet mor
gen, maar vandaag nog wil
hebben. Voor de grootste op
positiegroep dringt derhalve
de tijd. Ze moet zich organise
ren, structureren en politieke
leiders met charisma naar vo
ren schuiven.
Stemmentrekker
Evenals Bohley hebben andere
topfiguren al voor die laatste
eer bedankt. Probleem voor
Neues Forum is, dat het niet
weet waar te zoeken naar een
figuur als de Poolse vakbonds
leider Lech Walesa. Een te
genhanger dus ook voor de
nieuwe premier Hans Mo-
drow, die door velen als een
pure stemmentrekker wordt
gezien. Hoewel een sceptische
Oostberlijner gisteren nog op
merkte: „Die Modrow wordt
wel aangeprezen als een grote
hervormer, maar door wie?
Wie heeft hem als zodanig
naar voren geschoven? Juist,
de partij, de SED. Dat moet
toch reden voor reserves zijn".
De pure straatvechters binnen
Neues Forum wezen de afgelo
pen dagen herhaaldelijk op
een groot gevaar, wanneer de
rebellengroep tot politieke
partij promoveert. Ze vrezen
aan charme te moeten inboe
ten, verder van man en vrouw
in de straat af te komen staan.
Volgens Eberhard Seidel, net
als Bohley een van de voorlie
den van Neues Forum in Oost-
Berlijn, is het Oostduitse volk
„parteigeschëdigt"; de mensen
zouden het vertrouwen in po
litieke partijen verloren heb
ben, ze zouden alleen al het
woord partij gelijkschakelen
met de ijzeren discipline, die
de SED ze tientallen jaren
heeft opgelegd.
Souvenir
Een Oostduitse
grenswacht helpt
belangstellenden
aan stukjes prikkel
draad van de Ber-
lijnse Muur. De
Oostduitse rege
ring zou veel geld
kunnen verdienen
als de Muur en het
prikkeldraad stukje
voor stukje als sou-
venier zouden wor
den verkocht. Ook
voor de gehele
Muur is een goede
prijs te krijgen: de
Nederlandse za
kenman Van den
Valk deed gisteren
in een programma
van de EO een bod
van honderd mil
joen gulden op de
Muur. Jammer voor
hem: maar de DDR
is niet van plan de
Muur in zijn geheel
af te breken of te
verkopen.
FOTO: AP
HAMBURG Een 40-jarige monteur uit de trekking van de Westduitse televisie keek,
DDR heeft afgelopen vrijdag een wel erg lo- zag hij dat de hoofdprijs van 1,2 miljoen mark
nend bezoekje aan de Bondsrepubliek ge- de zijne was. Een particulier Westduits tv-sta-
bracht. Hij besloot 's avonds een lot in de tion heeft ook iets met een hoofdprijs be-
staatsloterij van Niedersachsen te kopen en dacht. Bij een spelletje is de eerste prijs de
toen hij zaterdagavond, weer terug in zijn trots van de Oostduitse automobielindus-
Oostduitse woonplaats Herzberg, naar de trie...een Trabant.
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
ÏRUSSEL „De eenheid
/an Duitsland mag geen
)uitse opgave zijn. De
iele Europese Gemeen-
bchap zal zich daar in de
JViabije toekomst stevig
voor moeten inzetten.
Daarom pleit ik zo na
drukkelijk voor een ge
meenschappelijke Ost-po-
litik".
Met die visie presenteerde de
r .Westduitse oud-Bondskanse
lier en oud-burgemeester van
niBerlijn Willy Brandt zich gis
teren in Brussel. De bejaarde,
,,«iaar nog altijd zeer gezagheb-
jjbende politicus voerde in de
□Belgische hoofdstad uitgebrei
de besprekingen met de voor
zitter van de Europese Com-
npiissie, Delors, en met zijn po-
jJitieke geestverwanten in het
Europees Parlement.
^Volgens Brandt heeft Delors
ihem verregaand ingelicht over
dlde voorstellen die de voorzit-
(ter van de Europese Commis-
fie, het dagelijks EG-bestuur,
t-paterdag in Parijs aan de
;twaalf EG-regeringsleiders wil
qjvoorleggen. „Delors heeft me
t^daar in vertrouwen over ver
steld. Ik kan zijn mededelingen
dus niet herhalen, maar zijn
plannen geven me alle ver-
jtrouwen in een goede afloop
'wan de top", aldus Brandt.
[Volgens hem is de Europese
Commissie „zo goed als una-
miem" over de aanpak van het
tDuitse probleem, wat erop
•efwijst dat Brussel zeer nauwe
ilcontacten met Oost-Berlijn en
&in de toekomst zelfs een Duitse
Omereniging niet uit de weg zal
Kissinger
In een toespraak in Philadel
phia heeft de voormalige
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Henry
Kissinger de presidenten Bush
en Gorbatsjov opgeroepen een
politiek-filosofisch debat aan
te gaan over de koers die beide
grootmachten de komende de
cennia willen varen. Kissinger
liet in zijn speech zijn gedach
ten de vrije loop over een Eu
ropa zonder Amerikanen en
een zich via een as Berlijn-
Moskou-Tokyo hergroeperen
de Oude Wereld, die de VS tot
een nieuw ontwikkelingsland
zou kunnen maken.
Kissinger meent dat een here
niging van beide Duitslanden
nog een kwestie van enkele ja
ren is. Zelfs als er afzonderlij
ke regeringen blijven in Bonn
en Berlijn, zal het proces van
politieke en economische inte
gratie van beide Duitslanden
onstuitbaar doorgaan, ver
wacht Kissinger.
Tot laat in de avond wachtten Berlijners op de doorbraak bij de Leden van de Oostduitse grenspolitie gaan nog snel op de foto voor de Muur bij de Brandenburger
Brandenburger Tor. Ze moeten nog even geduld hebben. Tor, voordat ook daar een grensovergang zal worden gemaakt.
FOTO: AFP FOTO: DPA
BERLIJN De hoop op
een spoedige opening van
de Muur bij de Branden
burger Tor in Berlijn is
vervlogen. Een Oostduitse
grenswacht deelde gister
avond laat per luidspreker
mee, dat het symbool van
de scheiding tussen Oost
en West-Berlijn de ko
mende paar dagen nog ge
sloten blijft.
Het openbreken van de Muur
bij de poort zou de 23e door
laatpost opleveren, maar heeft
vooral symbolische waarde.
Gisteren deden de hele dag de
wildste geruchten de ronde
over het moment waarop de
nieuwe bres zou worden gesla
gen. Op een gegeven moment
heette het zelfs, dat het wach
ten was op Sovjetleider Gor
batsjov, die het historische mo
ment persoonlijk zou willen
meemaken.
De tweehonderd jaar oude
Brandenburger Tor is getuige
geweest van de belangrijkste
gebeurtenissen en omwente
lingen in de Duitse geschiede
nis. Bij alle grote politieke ge
beurtenissen dromden de Ber
lijners altijd samen bij de
Brandenburger Tor, waar im
mers „de vlag werd getoond"
om aan te geven wie aan de
macht was.
Het twintig meter meter hoge,
65 meter brede en elf meter
diepe bouwwerk is de enig
overgebleven van de achttien
stadspoorten die Berlijn ooit
heeft geteld. Door zijn grootte
en betekenis is het bouwwerk
vergelijkbaar met de Are de
Triomphe in Parijs.
Het duisterste hoofdstuk in de
Duitse geschiedenis begon óók
bij de poort, met de fakkelop
tocht van de nazi-kolonnes op
de avond van 30 januari 1933
na de benoeming van Adolf
Hitler tot rijkskanselier. In
mei 1945 wapperde de rode
vlag van de overwinnende
Sovjettroepen boven de poort.
Op 17 juni 1953 kwam de poort
bij de volksopstand in Oost-
Berlijn weer midden in de
aandacht van de wereld te
staan, toen betogende arbei
ders van de „Stalinallee" door
de poort naar West-Berlijn
trokken. Jongelui haalden on
der bijval van de menigte de
rode vlag naar beneden en
vervingen deze door de zwart-
rood-gouden Duitse vlag. Sov
jettanks sloegen de opstand
Linnen een paar dagen neer.
Op de ochtend van 13 augustus
1961 begonnen DDR-soldaten
prikkeldraad uit te rollen voor
de poort op het plein aan
Westberlijnse kant. De volgen
de dag begon de bouw van een
betonnen muur. Zo werd de
Brandenburger Tor het sym
bool van de verdeelde natie in
de verdeelde stad.
Opruiming
in partijtop
Bulgarije
SOFIA De Oosteuropese
hervormingskoort lijkt nu ook
Bulgarije te hebben aangesto
ken. Het centraal comité van
de Bulgaarse communistische
partij kwam vandaag in voltal
lige vergadering bijeen, vrij
wel zeker om grote personele
wijzigingen door te voeren in
het politburo.
De schoonmaak in de politieke
top volgt op het vertrek van
partijleider Todor Zivkov. Hij
werd vorige week vervangen
door Petar Mladenov. Waarne
mers verwachtten vanmorgen
ingrijpende veranderingen in
het hoogste partijorgaan, met
name de verkiezing van aan
hangers van hervormingen,
zoals die de nieuwe partijlei
der voor ogen zouden staan.
Morgen zal het Bulgaarse par
lement bijeen komen om een
nieuwe president te kiezen. De
78-jarige Zivkov legde vorige
week vrijdag namelijk ook zijn
functie van staatshoofd neer.
Het beleggen van deze belang
rijke vergaderingen, minder
dan een week na het vertrek
van Zivkov, is volgens waar
nemers een teken dat diens 53-
jarige opvolger zijn positie in
middels heeft geconsolideerd.
De rehabilitatie van elf dissi
dente partijleden maandag en
de ontmoeting van Mladenov
met intellectuelen, van wie
enkelen tot dissidente groepen
behoren, lijken erop te duiden
dat hij de weg van hervormin
gen voortvarend wil bewande
len.
Eén van de dissidenten die
Mladenov dinsdag ontmoette,
zei dat de intellectuelen van
onafhankelijke groepen bereid
zijn de initiatieven van de par-
tijqhef te ondersteunen. Vol
gens Petko Simeonov van de
'Club voor Ondersteuning van
Glasnost en Perestrojka' gelo
ven zij in de oprechtheid van
de nieuwe partijleider.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
DE VALLEI DER VERGETEN WERELD
- QN524 Van overleggen en berekenen is nu geen sprake meer.
''Wat Rob doet, gebeurt haast instinctief: hij heeft zich vastge
klemd in de takken van de boom, zijn geweer geladen en ge-
1 schouderd en meteen dringt het tot hem door, dat dit misschien
"'zijn redding kan zijn: hij moet proberen het monster in de bek te,
.schieten. De afzichtelijke muil van het dier is hem thans op enke-
^le meters genaderd en Rob voelt de kille adem van de tyrano-
saurus langs zijn gezicht strijken. Dan drukt hij af en de knal van
het geweer wordt bijna ogenblikkelijk overstemd door een lang
gerekte, hoge kreet, die aan de muil van het monster ontsnapt.
Rob heeft zijn ogen gesloten, maar dan voelt hij de boom heftig
bewegen, terwijl rotsblokken langs hem suizen. Dodelijk getrof
fen stort de tyranosaurus in de afgrond! Half versuft door angst
en spanning blijft Rob nog even zitten. Dan klautert hij nog be
vend over al zijn leden, naar boven. Dat was weer eens op het
nippertje....
(Vervolg van voorpagina)
LONDEN Postzakken
barstensvol wenskaarten
worden de laatste dagen
bezorgd bij het Royal
Marsden Hospital in Chel
sea's Fulham Road, Lon
den waar de zeven-jarige
Craig Shergold al geruime
tijd intensieve verpleging
ondergaat. Het kind lijdt
onder meer aan een her
sentumor.
Uit binnen- en buitenland,
niet in de laatste plaats van
uit Nederland, komen voor
hem elke dag honderden
kaarten met de beste wensen
aan. De wenskaarten zijn het
gevolg van een actie die er
op het eerste gezicht erg
menslievend uitziet, maar
die eigenlijk een stunt is van
het Londense pulpblad The
Sun.
The Sun mobiliseerde afgelo
pen maand zijn miljoenen le
zers om het wereldrecord in
zake de grootste hoeveelheid
„Word weer spoedig beter"-
kaarten op naam van Craig
Shergold te kunnen brengen.
Als dat lukt, dan komt ldei-
ne Craig volgend jaar in het
befaamde Guinness Book of
Records, redeneerde The
Sun. Het pulpblad heeft een
„fax-actie" op touw gezet,
waarbij een boodschap met
het verzoek om Craig Sher
gold zoveel mogelijk prent
kaarten te sturen naamloos
en internationaal wordt
doorgegeven per fax.
Maar de sensatiekrant The
Sun heeft buiten de waard
gerekend. Graig Shergold
komt niet in het Guinness
Book of Records, want de
uitgevers van dit jaarboek
promoten geen recordverza
melingen wenskaarten meer.
De Guinness-uitgeverij dis
tantieerde zich op 13 oktober
1989 al van de Sun-stunt om
voor Craig Shergold een
plaatsje te veroveren in de
komende uitgave van haar
recordboek. De staf van het
Guinness Book besloot der
gelijke recordpogingen onge
merkt te laten voorbijgaan,
nadat nabestaanden van een
eerdere recordhouder psy
chische problemen onder
vonden van de zakken vol
wenskaarten.
„Wij koesteren alle sympa
thie voor Craig Shergold",
aldus de uitgevers van het
Guinness Book of Records,
„maar zijn desondanks niet
langer van plan het verza
melen van een recordaantal
wenskaarten als een aparte
categorie te beschouwen. Dit
staat uitdrukkelijk vermeld
in onze editie van 1990, die
trouwens al gedrukt was
voor wij vernamen dat Graig
Shergold een dergelijke re
cordpoging ging doen. Wij
hebben dit besluit genomen
om te voorkomen dat uitein
delijk nog meer leed zou
worden veroorzaakt". De uit
geverij van het Guinness
Book of Records besloot haar
communique met er „nog
maals" op te wijzen dat om
het even welke persoon die
een recordpoging wenst te
ondernemen haar vooraf
dient te raadplegen.
